Niet gezegend met een tuin op het zuiden zonder hoge schuttingen of bomen? Dan ben je niet de enige! Gelukkig hoef je niet meteen de hele boel te asfalteren: ook tuinen met weinig zon kunnen heel leuk worden. In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten om ook van een schaduwrijke tuin een klein paradijsje te maken!

Waarom is de zon zo belangrijk voor planten?

Planten hebben zonlicht nodig om te overleven. Dat heeft te maken met fotosynthese. Fotosynthese is het proces waarbij planten zonlicht omzetten in voedsel. Zoals mensen moeten eten en drinken om te overleven, hebben planten zonlicht nodig om te groeien en gezond te blijven.

Hoe werkt het? Fotosynthese gebruikt eigenlijk de energie van zonlicht om koolstofdioxide en water om te zetten in suiker en zuurstof. De suiker wordt dan door de planten gebruikt als energiebron om te groeien en zichzelf te onderhouden. Ze groeien, bloeien en produceren zaden.

Planten produceren zuurstof als bijproduct van fotosynthese. Dat gebruiken wij, we ademen het is. Daarom zijn planten en bomen nodig. Én ze maken je tuin natuurlijk een stuk leuker.

Je kunt je misschien voorstellen dat wanneer een plant te veel of te weinig zonlicht krijgt er problemen ontstaan die leiden tot verwelking of zelfs de dood van de plant. Daarom moet je de juiste planten kiezen voor jouw tuin. Vaak betekent dat dat je ook moet kijken naar de plek waar je ze zet: is dat in de schaduw, halfschaduw of zon? Hoe zit het met de wind en de bodem?

Wat gebeurt er met planten die minder zon krijgen dan ze nodig hebben?

Als je planten in de schaduw zet die juist wel veel zonlicht nodig hebben, dan knappen ze daar niet van op:
• Wanneer planten niet voldoende licht krijgen, produceren ze geen chlorofyl (het groene pigment in planten), en kunnen planten lichtgroen tot geel tot wit worden.
• Plantenstengels ‘rekken’: de stengels worden lang en dun, doordat ze naar het licht reiken. Er ontstaan lange ruimtes op de stengels tussen de bladknopen (het punt waar een blad uit de stengel groeit).
• Planten zonder voldoende licht kunnen ook hun bladeren laten vallen, vooral oudere bladeren.
• Bonte planten (bladeren die wit en groen zijn) worden weer effen groen.
• Bloeiende planten produceren geen bloemknoppen.
• Planten die aan te veel licht worden blootgesteld, kunnen verschroeide en gebleekte bladeren krijgen.

Krijgen planten in schaduwrijke tuinen nooit zon?

Schaduwplanten’ hebben minder zon nodig: zo’n twee uur per dag is genoeg om ze te laten groeien. Vaak zijn dit planten die in hun natuurlijke habitat onder andere planten en bomen groeien. Die begroeiing houdt veel zon tegen. De planten die daar gedijen, doen het in een schaduwrijke tuin ook goed.

Vaak hebben schaduwplanten grote bladeren. Met die flinke oppervlakken kunnen ze het beetje zon dat ze krijgen zo goed mogelijk opvangen. Zo krijgen ze toch genoeg energie binnen.

De meeste schaduwplanten houden niet van wind. Logisch, want in de ondergroei waar ze oorspronkelijk vandaan komen worden ze beschut door dezelfde grote planten die ook zon tegenhouden. Zorg dus voor beschutting in je schaduwtuin, bijvoorbeeld door heggen of schuttingen te plaatsen.

Meestal is ook minder water nodig. Het verdampt minder snel door de zon en schaduwplanten groeien relatief langzaam. Vermijd dat ze natte voeten krijgen.

©weerawat - stock.adobe.com

Welke planten doen het goed in een schaduwrijke tuin?

Er is gelukkig veel keuze aan planten die het goed doen in de schaduw. Je kunt zelfs een moestuin beginnen, mét kruiden (lees ook dit artikel over een moestuin aanleggen). Kies dan natuurlijk wel voor planten die het goed doen bij weinig zon. Hier geven we je vast voorbeelden. We zetten de Latijnse naam erbij, omdat veel planten en struiken verschillende soorten hebben. In het tuincentrum of online wordt de Latijnse naam meestal ook vermeld.

Vaste planten die je in de schaduw kunt planten

Vaste planten zijn planten die elk jaar terugkeren in de tuin, zonder dat je ze opnieuw hoeft te planten. In tegenstelling tot eenjarige planten, die slechts één groeiseizoen leven en na de bloei afsterven, overleven vaste planten in de winter, en beginnen ze opnieuw te groeien in het voorjaar. Veel vaste planten zijn ook groenblijvend.

• Zegge en andere siergrassen (Carex pendula, C. plantaginea)
• Varens zoals wijfjesvaren en struisvaren (Athyrium filix-femina en Matteuccia struthiopteris)
• Wilde gember (ook wel mansoor genoemd, Asarum europaeum, A. caudatum)
• Wolfsmelk (Euphorbia)
• Ooievaarsbek (Geranium nodosum), deze plant krijgt ook bloemen
• Maagdenpalm (Vinca minor)
• Orientaals komkommerkruid (Trachystemon orientalis)
• Schuimbloem (Tiarella cordifolia), deze krijgt pluimvormige bloemen

©Korbinian Mueller

Groenblijvende planten voor in de schaduw

Ook in de schaduw kun je planten zetten die het hele jaar groen blijven. Dat is fijn, want grijs weer in combinatie met schaduw doet al snel wat somber aan. Lekker wat groen frist je schaduwtuin juist op. Denk aan:

• Varens, die doen het in de schaduw erg goed
• Goudaardbei (Waldsteinia)
• Schuimkaars (Tiarella)
• Dikkemanskruid (Pachysandra)
• Mansoor (Asarum)
• Siergrassen

Bloemen die in de schaduw bloeien

Gelukkig zijn er ook tuinplanten die het in de schaduw goed doen en genoeg energie weten te verzamelen uit het beschikbare zonlicht om bloemen te ontwikkelen. Krijg je toch dat voorjaarsgevoel. Je kunt denken aan de volgende bloeiende vaste planten:

• Daslook (Allium ursinum) - witte bloemetjes in april-mei. Extra leuk: het blad is een eetbaar alternatief voor knoflook.
• Kruipend Zenegroen (Ajuga reptans) - bloeit paars in mei-juni.
• Gebroken hartje (Dicentra spectabilis) - hartvormige bloemen mei-juni.
• Vrouwenmantel (Alchemilla mollis) - geeft gele/lichtgroene bloemen van mei-september.
• Herfstanemoon (Anemone tomentosa ‘Robustissima’) - rozen bloemen in juli-augustus.
• Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) - tweejarige plant, witte of lichtroze bloemen juni-juli.

©Birgit Brandlhuber

Groenten en kruiden voor een moestuin in de schaduw

De meeste groenten en kruiden houden van veel zonlicht. In een schaduwrijke tuin doen ze het dan ook minder goed: ze worden lang en dun en de oogst is niet goed. Maar, er zijn enkele soorten die je prima in een schaduwrijke (moes-) tuin kunt zetten:

• Erwtenscheuten
• Bladgroenten zoals snijbiet, spinazie en boerenkool
• Wortel
• Pluksla als rucola
• Munt doet het goed in de schaduw, maar woekert wel als je het in de grond zet. Een pot is beter.
• Bieslook, koriander en peterselie kunnen met 2 uur zon ook gedijen.

Heesters en bomen voor schaduw

Een mooie heg of boom in de schaduw kan ook. Zo heb je privacy of een afscheiding op de erflijn, ook op het Noorden.

• Zilverspar (Abies-soorten). Ook leuk met lichtjes rond de kerstperiode!
• Amerikaanse kornoelje (Cornus florida). Met het gekleurde blad fleurt deze heester je tuin al op.
• Portugese laurier (Prunus lusitanica). Hiermee maak je mooie een dichte, wintergroene haag.
• Hulst (llex aquifolium). Ook leuk om met kerst binnen wat takken op te hangen.
• Rhododendron. Krijgt ook nog eens mooie, felgekleurde bloemen.
• Grootbloemige magnolia (Magnolia grandiflora). Krijgt prachtige bloemen die ook nog eens heerlijk ruiken.
• Taxus (Taxus baccata). Kan heel hoog én oud worden.
• Kardinaalsmuts (Euonymus fortunei). Leuk, bontgekleurd blad.

©Nick Kurzenko | nickkurzenko - stock.adobe.com

De grond voor planten die in de schaduw kunnen

Hoe de grond is waarin je planten in de schaduw plant, heeft veel invloed op de groei en gezondheid van de planten. De schaduw van bomen kan bijvoorbeeld zorgen voor een vochtigere omgeving, omdat het zonlicht wordt tegengehouden en de verdamping van water uit de grond minder snel gaat als in de zon. Vaak is de bodem hierdoor natter, waardoor organisch materiaal sneller afbreekt en de grond voedselrijk wordt. Ook is de grond onder bomen vaak zuurder door de afbraak van dat organische materiaal, zoals bladeren en takken.

De grond waarin je planten in de schaduw plant, moet water goed doorlaten en rijk aan voedingsstoffen zijn. Dit komt omdat schaduwrijke gebieden vaak vochtiger zijn dan zonnige gebieden. Je kunt de grond verbeteren door compost toe te voegen, wat de voedingswaarde van de grond verhoogt. Als je merkt dat de grond te vochtig is, kun je mulch (houtsnippers, bladeren, stro, grasresten of compost) gebruiken om het vocht te verminderen en het bodemleven te voeden. Je kunt dit gewoon uit je eigen tuin verzamelen, bijvoorbeeld met behulp van een bladblazer.

Sommige planten hebben een specifieke bodem nodig, dus het is belangrijk om de bodemvereisten van elke plant die je in de schaduw wilt planten te onderzoeken.

Regelmatig water geven is belangrijk nog steeds voor planten in de schaduw, vooral in de zomer. Hoge bomen, heggen en muren houden tenslotte ook water tegen. Met een handige gadget als de Gardena Smart Water Control doe je dat zuinig én helemaal automatisch.

Lees ook: Composteren kun je leren

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Met een adviesprijs van 249,99 euro is de Motorola Moto G55 geen dure smartphone. Je moet er dan vanzelfsprekend rekening mee houden dat je niet het nieuwste of het beste in huis haalt. Maar voor mensen die niet al te veeleisend zijn, kan dit een prima optie zijn.

Afwerking toestel

Dankzij het plastic frame voelt de Motorola Moto G55 gelukkig licht aan. En door het eco-leer achterop heb je niet het idee met een echt goedkoop toestel te maken. Die achterkant heeft nog een voordeel: daardoor glipt het apparaat niet gemakkelijk uit je handen. Hoewel Motorola er standaard een plastic hoesje omheen doet, vinden we dat eigenlijk zonde. Zowel voor het ontwerp als voor het glijden.

©Wesley Akkerman

Verder is het vervelend – doch begrijpelijk – dat de smartphone niet water- en stofdicht is. Wel is er helemaal onderop een koptelefoonaansluiting aanwezig.

©Wesley Akkerman

Voorop treffen we een groot lcd-display van 6,49 inch aan. De telefoon beschikt over een hoge verversingssnelheid van 120 Hertz, HDR en een resolutie van 1080 × 2400 pixels (ook wel FHD+ genoemd). Het scherm kan redelijk helder ingesteld worden en wordt beschermd door een stevige laag Gorilla Glass 5-glas. De kleuren komen mooi en prettig naar voren, maar de kijkhoek is matig. Het enige wat echt opvalt in nadelige zin is dat er een luchtlaag zichtbaar is. Daardoor werpt de behuizing een schaduw op het display, en dat oogt heel goedkoop.

©Wesley Akkerman

Degelijke processor

De smartphone wordt aangedreven door de Mediatek Dimensity 7025. Die valt qua prestaties ergens tussen de Snapdragon 7s Gen 2 (zoals in de Redmi Note 13 Pro) en Snapdragon 6s Gen 3 (zoals in de Moto G85) in. Voor gaming is dit niet echt een goede processor, maar voor dagelijks gebruik hebben we weinig te klagen. We hebben ook niet het idee dat de cpu het scherm niet kan bijbenen. Het kan zijn dat je tijdens het scrollen het toestel betrapt op een korte vertraging, maar dat kan ook komen doordat bijvoorbeeld een site of app net wat meer van het systeem vraagt.

Voor deze prijs vinden we de hoeveelheid opslagruimte en werkgeheugen heel riant. Je krijgt namelijk respectievelijk 256 GB en 8 GB voorgeschoteld. Het toestel draait nu op Android 14 en biedt bovendien de kenmerkende kale Android-ervaring aan. Houd wel rekening met wat vooraf geïnstalleerde apps, die je in sommige gevallen kunt verwijderen. Helaas krijgt de Motorola Moto G55 slechts twee Android-upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is echt ontzettend karig, maar heeft mogelijk iets te maken met de keuze voor de processor.

Lees ook: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

Tegenvallende camera's

De 50 megapixelcamera achterop legt weliswaar kleuren redelijk natuurlijkgetrouw vast, maar eigenlijk zien we twee problemen waar we ons niet overheen kunnen zetten. De beelden ogen een beetje flets en plat, terwijl we aan de zijkanten soms een gebrek aan scherpte opmerken. In de avond maakt de Motorola Moto G55 al snel overbelichte foto's, waardoor kleuren niet stralen en details snel wegvallen. Je kunt dit soort foto's prima gebruiken voor op Facebook of andere sociale media, maar we zouden ze niet printen en daarna in een familiealbum stoppen.

Wat ons verder opvalt aan de groothoeklens, van acht megapixel, is dat die anders omgaat met kleuren. Die komen niet helemaal overeen met de werkelijkheid en missen bezieling. Ook kan het zijn dat felle delen, zoals een wolkendek, kenmerkende detaillering missen.

Avondfotografie is echt ondermaats, en het helpt daarnaast niet dat de lens geen toegang heeft tot de optische beeldstabilisatie. De macro-optie (van de groothoeklens) maakt tot slot soms té scherpe foto's, waardoor randen hard ogen en een witte gloed krijgen. De camera's laten dus te wensen over.

Motorola Moto G55 kopen?

De accu doet gelukkig wel een hoop goed. Dankzij een vermogen van 5000 mAh kun je het soms wel twee dagen (of meer, afhankelijk van gebruik) uithouden. En met een 30watt-lader kun je het toestel vaak binnen anderhalf helemaal volladen. Die oplader moet je dan wel zelf aanschaffen, want die zit niet in de doos. Dat komt niet door Motorola, maar vanwege regels uit Europa. Met een half uurtje laden is het toestel voor de helft gevuld, dus daarin is het toestel betrouwbaar. Verder is het goed om te weten dat er geen draadloos opladen beschikbaar is.

We houden er rekening mee dat dit een toestel van 250 euro is, maar dan nog speelt de camera het apparaat parten. Die maakt vaak ondermaatse foto's en is dus het grootste struikelblok. Het scherm, het ontwerp, de bouwkwaliteit, de accu, de opslag en het werkgeheugen scoren gelukkig allemaal een dikke voldoende, en de processor is daarnaast heel capabel voor dagelijkse taken. Tot slot vinden we het updatebeleid te mager. Desondanks voelt de Motorola Moto G55 compleet genoeg om hem minimaal te overwegen als volgende budgetaankoop.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een nieuwe iPhone, iPad, Mac of AirPods van Apple? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPhone 16

Apple bracht onlangs zijn nieuwe iPhone 16 op de markt. Het basismodel heeft 128 GB opslagruimte en is verkrijgbaar in de kleuren zwart, blauw, wit, roze en groen. Je kunt tegen een meerprijs ook een exemplaar met 256 GB (zwart/blauw/wit/roze/groen) of 512 GB (zwart/blauw/wit/roze/groen) opslagcapaciteit overwegen. Uiteraard is de iPhone 16 weer voorzien van diverse nieuwigheden. Zo kreeg de behuizing twee extra knoppen. Je kunt met de aanraakgevoelige Camera Control-knop diverse cameraopties bedienen. Zoom hiermee in en maak vervolgens direct een kiekje. Aan de nieuwe actieknop voeg je een eigen functie toe. Hiermee open je bijvoorbeeld vliegensvlug jouw favoriete app of de zaklamp.

De iPhone 16 heeft een 6,1inch-oledscherm met 2556 × 1179 pixels. Dit is een prettig formaat om met één hand te bedienen. Op rekengebied staat Apples eigen A18 Bionic-processor zijn mannetje, want deze chipset bevat zes rappe rekenkernen. Zoals we inmiddels van iPhones gewend zijn, heeft ook dit model een goede camera met een resolutie van 48 megapixel. Dankzij een extra ultragroothoeklens schiet je bovendien prachtige panoramabeelden. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Apple iPad mini (2024)

Afgelopen maand kwam Apple met een kersverse iPad mini op de proppen. Deze populaire tablet is inmiddels alweer aanbeland bij de zevende generatie. Een belangrijke vernieuwing is de aanwezigheid van de A17 Pro-processor, want hierdoor reageert het toestel pijlsnel. Verder ondersteunt de iPad mini de Pencil Pro, zodat je met deze geavanceerde stylus prachtige ontwerpen kunt maken. Het 8,3inch-scherm bevat 2256 × 1488 pixels, waardoor je onder meer Netflix-series en YouTube-filmpjes in een hoge kwaliteit kunt streamen.

In tegenstelling tot veel andere tablets is de iPad mini vederlicht. De dunne behuizing van 6,3 millimeter weegt slechts 293 gram. Ideaal voor langdurig gebruik dus, want je handen en armen raken niet zo gauw vermoeid. Bij de betaalbaarste iPad mini is het nieuwe besturingssysteem iPadOS 18 op een interne opslagdrager van 128 GB voorgeïnstalleerd. Kies tussen de kleuren beige, blauw, grijs en paars. Wil je veel apps, foto's en video's lokaal opslaan? Als alternatief is deze tablet ook met 256 GB (beige/blauw/grijs/paars) en 512 GB (grijs) te koop. Het standaardmodel bevat een wifi-adapter. Voor mobiel gebruik schaf je als alternatief een versie met een simkaartslot aan.

Apple AirPods 4 ANC

Deze vierde generatie van de reguliere AirPods-serie ondersteunt nu actieve ruisonderdrukking. Zo kunnen hinderlijke geluiden in de omgeving worden gedempt en kun je bijvoorbeeld in een gehorige kantoortuin of treincoupé alsnog een podcast, film of audioboek volgen (mits werkgerelateerd hè, qua kantoortuin 😉). Dankzij de transparantiemodus blijf je zo nodig evengoed aanspreekbaar voor andere personen. Heb je geen behoefte aan actieve ruisonderdrukking? Haal dan tegen een lagere aanschafprijs de nieuwe AirPods 4 zonder deze functie in huis. Met behulp van de bijgesloten oplaadcase kun je de accu's altijd en overal opladen. De totale luistertijd bedraagt volgens de fabrikant maximaal dertig uur.

De AirPods 4 vormt een goede match met een iPhone of ander Apple-apparaat. Zo gebruik je de stemassistent Siri om de oortjes handsfree te bedienen. Daarnaast vraag je relevante informatie op, zoals een routebeschrijving of weersverwachting. Overigens stuur je de in-ears net zo makkelijk via het bedieningspaneeltje aan de buitenzijde aan. Ga bijvoorbeeld naar het volgende liedje en wijzig het volume. De IP54-gecertificeerde behuizing is stof-, zweet- en waterbestendig. Kortom, gebruik deze oortjes gerust voor sportdoeleinden. Door het bescheiden gewicht van 4,3 gram per oordopje voel je de AirPods amper zitten. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review.

Apple Mac mini (2024)

Een nieuwe Mac duur? Dat valt met de onlangs verschenen 2024-uitvoering van de mini reuze mee. Sluit via HDMI of thunderbolt (3×) één of meerdere eigen pc-monitors aan en dwaal lekker rond in macOS 15. Via vijf usb-c-poorten koppel je naar hartenlust diverse randapparaten, zoals een toetsenbord, muis, externe opslagdrager en printer. Voor stabiel netwerkverkeer bevat de achterzijde een ethernetpoort, al verbind je het apparaatje net zo makkelijk met wifi. Tot slot heeft de voorkant nog een 3,5mm-audiopoort. Deze mini-pc is met 256 GB of 512 GB opslag verkrijgbaar.  

Apples nieuwste Mac mini heeft een behuizing van 12,7 × 12,7 × 5 centimeter. Desondanks is er voldoende rekenkracht ingebouwd. Voor doorsnee computertaken voldoen de tien rekenkernen van de geïntegreerde M4-processor prima. Er is verder 16 GB werkgeheugen ingebakken. Blijkt dat in de praktijk onvoldoende, dan kun je optioneel upgraden naar maximaal 32 GB RAM. Zie je nergens de aan-uitknop? Dat klopt, want die bevindt zich bij het nieuwste model aan de onderzijde.

Lees ook onze uitgebreide review van de Apple Mac mini (2024)

Apple iMac (2024)

Met de iMac schaf je een monitor en desktop in één aan! Deze all-in-one-pc heeft een haarscherp 23,5inch-scherm van 4480 × 2520 pixels, waardoor dit werkpaard zich goed leent voor het gebruik van allerlei creatieve apps. De basisuitvoering van het 2024-model bevat een M4-chip met acht cpu- én gpu-kernen. In combinatie met 16 GB werkgeheugen kun je vlot in macOS 15 navigeren. Verder is er 256 GB ssd-opslag geïntegreerd. Geïnteresseerden schaffen deze iMac in een blauwe, groene, roze of zilverkleurige behuizing aan. Gebruik je diverse zware apps, dan is een versie met tien cpu- en gpu-kernen (blauw/groen/roze/zilver) wellicht interessant.

Aan de achterzijde bevinden zich twee thunderbolt-poorten. Sluit hierop bijvoorbeeld een tweede pc-monitor of externe opslagdrager aan. Er is ook nog een analoge audio-uitgang beschikbaar, zodat je een koptelefoon of speakerset kunt koppelen. In de slanke behuizing zit verder nog een wifi- en bluetooth-adapter. De all-in-one-pc weegt slechts 4,42 kilo. Na aanschaf kun je meteen aan de slag, want een toetsenbord en muis zijn inbegrepen.