ID.nl logo
Welke planten zijn het meest geschikt voor een tuin met veel schaduw?
© 2017
Huis

Welke planten zijn het meest geschikt voor een tuin met veel schaduw?

Niet gezegend met een tuin op het zuiden zonder hoge schuttingen of bomen? Dan ben je niet de enige! Gelukkig hoef je niet meteen de hele boel te asfalteren: ook tuinen met weinig zon kunnen heel leuk worden. In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten om ook van een schaduwrijke tuin een klein paradijsje te maken!

  • Planten hebben zon nodig omdat ze hier de energie uit halen om te groeien. Sommige soorten doen het gelukkig ook goed in de schaduw.
  • Als je planten in de schaduw zet die eigenlijk wel meer zon nodig hebben, worden ze vaak lang en dun en produceren ze geen nieuw blad of bloemen.
  • Schaduw betekent dat een plant maar twee uur direct zonlicht per dag krijgt.
  • Lekker bezig in de tuin? Lees dan ook Zo stek je de planten in je tuin.

Waarom is de zon zo belangrijk voor planten?

Planten hebben zonlicht nodig om te overleven. Dat heeft te maken met fotosynthese. Fotosynthese is het proces waarbij planten zonlicht omzetten in voedsel. Zoals mensen moeten eten en drinken om te overleven, hebben planten zonlicht nodig om te groeien en gezond te blijven.

Hoe werkt het? Fotosynthese gebruikt eigenlijk de energie van zonlicht om koolstofdioxide en water om te zetten in suiker en zuurstof. De suiker wordt dan door de planten gebruikt als energiebron om te groeien en zichzelf te onderhouden. Ze groeien, bloeien en produceren zaden.

Planten produceren zuurstof als bijproduct van fotosynthese. Dat gebruiken wij, we ademen het is. Daarom zijn planten en bomen nodig. Én ze maken je tuin natuurlijk een stuk leuker.

Je kunt je misschien voorstellen dat wanneer een plant te veel of te weinig zonlicht krijgt er problemen ontstaan die leiden tot verwelking of zelfs de dood van de plant. Daarom moet je de juiste planten kiezen voor jouw tuin. Vaak betekent dat dat je ook moet kijken naar de plek waar je ze zet: is dat in de schaduw, halfschaduw of zon? Hoe zit het met de wind en de bodem?

Wat gebeurt er met planten die minder zon krijgen dan ze nodig hebben?

Als je planten in de schaduw zet die juist wel veel zonlicht nodig hebben, dan knappen ze daar niet van op:
• Wanneer planten niet voldoende licht krijgen, produceren ze geen chlorofyl (het groene pigment in planten), en kunnen planten lichtgroen tot geel tot wit worden.
• Plantenstengels ‘rekken’: de stengels worden lang en dun, doordat ze naar het licht reiken. Er ontstaan lange ruimtes op de stengels tussen de bladknopen (het punt waar een blad uit de stengel groeit).
• Planten zonder voldoende licht kunnen ook hun bladeren laten vallen, vooral oudere bladeren.
• Bonte planten (bladeren die wit en groen zijn) worden weer effen groen.
• Bloeiende planten produceren geen bloemknoppen.
• Planten die aan te veel licht worden blootgesteld, kunnen verschroeide en gebleekte bladeren krijgen.

Wat is (half)schaduw en hoe lees je het etiket van tuinplanten?

Schaduw en halfschaduw zijn twee termen die verwijzen naar de hoeveelheid zonlicht die planten nodig hebben om te groeien en gedijen.

Planten die geschikt zijn voor schaduw kunnen overleven met twee uur direct zonlicht per dag. Halfschaduw planten hebben tussen twee en zes uur direct zonlicht per dag nodig om gezond te blijven.

Het label of etiket dat bij tuinplanten wordt geleverd geeft je nuttige over de plant, zoals de naam van de plant, de hoeveelheid zonlicht die het nodig heeft, het type grond waarin deze het beste groeit en de waterbehoefte.

Lees het label zorgvuldig voordat je de plant koopt, zodat je weet of deze geschikt is voor de specifieke omstandigheden in jouw tuin. Het symbool voor schaduw is een zwart zonnetje, halfschaduw is - je raadt het al - een zonnetje dat half zwart, half wit is.

Krijgen planten in schaduwrijke tuinen nooit zon?

Schaduwplanten’ hebben minder zon nodig: zo’n twee uur per dag is genoeg om ze te laten groeien. Vaak zijn dit planten die in hun natuurlijke habitat onder andere planten en bomen groeien. Die begroeiing houdt veel zon tegen. De planten die daar gedijen, doen het in een schaduwrijke tuin ook goed.

Vaak hebben schaduwplanten grote bladeren. Met die flinke oppervlakken kunnen ze het beetje zon dat ze krijgen zo goed mogelijk opvangen. Zo krijgen ze toch genoeg energie binnen.

De meeste schaduwplanten houden niet van wind. Logisch, want in de ondergroei waar ze oorspronkelijk vandaan komen worden ze beschut door dezelfde grote planten die ook zon tegenhouden. Zorg dus voor beschutting in je schaduwtuin, bijvoorbeeld door heggen of schuttingen te plaatsen.

Meestal is ook minder water nodig. Het verdampt minder snel door de zon en schaduwplanten groeien relatief langzaam. Vermijd dat ze natte voeten krijgen.

©weerawat - stock.adobe.com

Welke planten doen het goed in een schaduwrijke tuin?

Er is gelukkig veel keuze aan planten die het goed doen in de schaduw. Je kunt zelfs een moestuin beginnen, mét kruiden (lees ook dit artikel over een moestuin aanleggen). Kies dan natuurlijk wel voor planten die het goed doen bij weinig zon. Hier geven we je vast voorbeelden. We zetten de Latijnse naam erbij, omdat veel planten en struiken verschillende soorten hebben. In het tuincentrum of online wordt de Latijnse naam meestal ook vermeld.

Vaste planten die je in de schaduw kunt planten

Vaste planten zijn planten die elk jaar terugkeren in de tuin, zonder dat je ze opnieuw hoeft te planten. In tegenstelling tot eenjarige planten, die slechts één groeiseizoen leven en na de bloei afsterven, overleven vaste planten in de winter, en beginnen ze opnieuw te groeien in het voorjaar. Veel vaste planten zijn ook groenblijvend.

• Zegge en andere siergrassen (Carex pendula, C. plantaginea)
• Varens zoals wijfjesvaren en struisvaren (Athyrium filix-femina en Matteuccia struthiopteris)
• Wilde gember (ook wel mansoor genoemd, Asarum europaeum, A. caudatum)
• Wolfsmelk (Euphorbia)
• Ooievaarsbek (Geranium nodosum), deze plant krijgt ook bloemen
• Maagdenpalm (Vinca minor)
• Orientaals komkommerkruid (Trachystemon orientalis)
• Schuimbloem (Tiarella cordifolia), deze krijgt pluimvormige bloemen

©Korbinian Mueller

Groenblijvende planten voor in de schaduw

Ook in de schaduw kun je planten zetten die het hele jaar groen blijven. Dat is fijn, want grijs weer in combinatie met schaduw doet al snel wat somber aan. Lekker wat groen frist je schaduwtuin juist op. Denk aan:

• Varens, die doen het in de schaduw erg goed
• Goudaardbei (Waldsteinia)
• Schuimkaars (Tiarella)
• Dikkemanskruid (Pachysandra)
• Mansoor (Asarum)
• Siergrassen

Bloemen die in de schaduw bloeien

Gelukkig zijn er ook tuinplanten die het in de schaduw goed doen en genoeg energie weten te verzamelen uit het beschikbare zonlicht om bloemen te ontwikkelen. Krijg je toch dat voorjaarsgevoel. Je kunt denken aan de volgende bloeiende vaste planten:

• Daslook (Allium ursinum) - witte bloemetjes in april-mei. Extra leuk: het blad is een eetbaar alternatief voor knoflook.
• Kruipend Zenegroen (Ajuga reptans) - bloeit paars in mei-juni.
• Gebroken hartje (Dicentra spectabilis) - hartvormige bloemen mei-juni.
• Vrouwenmantel (Alchemilla mollis) - geeft gele/lichtgroene bloemen van mei-september.
• Herfstanemoon (Anemone tomentosa ‘Robustissima’) - rozen bloemen in juli-augustus.
• Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) - tweejarige plant, witte of lichtroze bloemen juni-juli.

©Birgit Brandlhuber

Groenten en kruiden voor een moestuin in de schaduw

De meeste groenten en kruiden houden van veel zonlicht. In een schaduwrijke tuin doen ze het dan ook minder goed: ze worden lang en dun en de oogst is niet goed. Maar, er zijn enkele soorten die je prima in een schaduwrijke (moes-) tuin kunt zetten:

• Erwtenscheuten
• Bladgroenten zoals snijbiet, spinazie en boerenkool
• Wortel
• Pluksla als rucola
• Munt doet het goed in de schaduw, maar woekert wel als je het in de grond zet. Een pot is beter.
• Bieslook, koriander en peterselie kunnen met 2 uur zon ook gedijen.


Heesters en bomen voor schaduw

Een mooie heg of boom in de schaduw kan ook. Zo heb je privacy of een afscheiding op de erflijn, ook op het Noorden.

• Zilverspar (Abies-soorten). Ook leuk met lichtjes rond de kerstperiode!
• Amerikaanse kornoelje (Cornus florida). Met het gekleurde blad fleurt deze heester je tuin al op.
• Portugese laurier (Prunus lusitanica). Hiermee maak je mooie een dichte, wintergroene haag.
• Hulst (llex aquifolium). Ook leuk om met kerst binnen wat takken op te hangen.
• Rhododendron. Krijgt ook nog eens mooie, felgekleurde bloemen.
• Grootbloemige magnolia (Magnolia grandiflora). Krijgt prachtige bloemen die ook nog eens heerlijk ruiken.
• Taxus (Taxus baccata). Kan heel hoog én oud worden.
• Kardinaalsmuts (Euonymus fortunei). Leuk, bontgekleurd blad.

©Nick Kurzenko | nickkurzenko - stock.adobe.com

De grond voor planten die in de schaduw kunnen

Hoe de grond is waarin je planten in de schaduw plant, heeft veel invloed op de groei en gezondheid van de planten. De schaduw van bomen kan bijvoorbeeld zorgen voor een vochtigere omgeving, omdat het zonlicht wordt tegengehouden en de verdamping van water uit de grond minder snel gaat als in de zon. Vaak is de bodem hierdoor natter, waardoor organisch materiaal sneller afbreekt en de grond voedselrijk wordt. Ook is de grond onder bomen vaak zuurder door de afbraak van dat organische materiaal, zoals bladeren en takken.

De grond waarin je planten in de schaduw plant, moet water goed doorlaten en rijk aan voedingsstoffen zijn. Dit komt omdat schaduwrijke gebieden vaak vochtiger zijn dan zonnige gebieden. Je kunt de grond verbeteren door compost toe te voegen, wat de voedingswaarde van de grond verhoogt. Als je merkt dat de grond te vochtig is, kun je mulch (houtsnippers, bladeren, stro, grasresten of compost) gebruiken om het vocht te verminderen en het bodemleven te voeden. Je kunt dit gewoon uit je eigen tuin verzamelen, bijvoorbeeld met behulp van een bladblazer.

Sommige planten hebben een specifieke bodem nodig, dus het is belangrijk om de bodemvereisten van elke plant die je in de schaduw wilt planten te onderzoeken.

Regelmatig water geven is belangrijk nog steeds voor planten in de schaduw, vooral in de zomer. Hoge bomen, heggen en muren houden tenslotte ook water tegen. Met een handige gadget als de Gardena Smart Water Control doe je dat zuinig én helemaal automatisch.

Lees ook: Composteren kun je leren


Professionele hulp nodig in jouw tuin?

Vraag een offerte aan voor hovenier:

▼ Volgende artikel
Stappenplan: je wasmachine verhuizen
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

Stappenplan: je wasmachine verhuizen

Een wasmachine verhuizen doe je niet zomaar. Het apparaat is zwaar en kwetsbaar, en bij verkeerd transport kan er snel iets stukgaan. Met een goede voorbereiding en door het volgen van de juiste stappen voorkom je problemen en staat je wasmachine straks veilig in het nieuwe huis. Een kind kan de ...uhm was doen!

Stappenplan wasmachine verhuizen

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen Stap 2: Transportbouten terugplaatsen Stap 3: Wasmachine goed verpakken Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Ook interessant: 5 tips voor het inrichten van de ideale wasruimte

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen

Open deur, maar: begin met het uitschakelen van de wasmachine. Trek de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Wacht daarna even zodat de druk in de slang afneemt. Koppel de toevoerslang los en vang eventueel lekwater op in een emmer of teiltje. Haal ook de afvoerslang uit de afvoer en laat het restwater eruit lopen. In sommige machines blijft er nog water achter in de pomp of het filter. Open daarom het klepje aan de voorkant en draai het filter los. Laat het water rustig weglopen in een teiltje. Zorg dat je een dweil bij de hand houdt.

Stap 2: Transportbouten terugplaatsen

Bij de levering van een nieuwe wasmachine worden de transportbouten vaak meegeleverd, bijvoorbeeld in een apart zakje of bevestigd aan de achterkant. Zoek ze op voordat je gaat verhuizen. Deze bouten zorgen ervoor dat de trommel tijdens het vervoer niet kan bewegen. Door ze terug te plaatsen voorkom je schade aan de lagers en vering. Steek de bouten in de aangegeven openingen aan de achterkant en draai ze stevig vast.

©Kabardins photo - stock.adobe.com

Wat als je geen transportbouten meer hebt?

De transportbouten zijn speciaal ontworpen om de trommel stevig op zijn plek te houden. Zonder deze bouten loop je meer risico dat er iets kapot gaat aan het binnenwerk, zeker als de machine schuin komt te staan of hard wordt neergezet. Heb je ze niet meer? Dan kun je de trommel van binnenuit blokkeren met opgerolde handdoeken of een zachte deken. Zo voorkom je dat hij te veel beweegt tijdens transport. Wat je ook kunt doen is tijdig bij de winkel of fabrikant navragen of er ook losse transportbouten te koop zijn.

Stap 3: Wasmachine goed verpakken

Wikkel de wasmachine in dekens of bubbeltjesplastic. Daarmee voorkom je krassen op de behuizing en schade aan muren of deuropeningen tijdens het tillen. Plak snoeren en slangen vast met tape of bind ze op een andere manier aan de achterkant vast, zodat ze niet gaan bungelen of ergens achter blijven haken. Het deurtje hoeft niet op slot, maar zorg dat het niet opengaat tijdens het tillen of rijden. Afplakken met een stukje ducttape is vaak al genoeg.

Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen

Een wasmachine kan makkelijk 60 tot 80 kilo wegen. Ga je 'm tillen, doe dat dan met z'n tweeën. Gebruik bij voorkeur een steekwagen of meubelroller. Zorg dat je je rug recht houdt, til vanuit je benen en stem goed af met degene die meehelpt. Zet de machine niet scheef op een trap of helling, want dan kan de trommel alsnog verschuiven. Lukt tillen met twee personen niet, dan kun je vaak een steekwagen of transportkar huren bij een bouwmarkt of verhuurbedrijf.

Van boven naar beneden zonder lift

Staat je wasmachine op zolder of woon je in een appartementencomplex zonder lift? Dan is het handig om vooraf wat extra hulpmiddelen te regelen. Een stevige steekwagen met brede wielen helpt al veel. Er bestaan ook elektrische trappenkarren waarmee je de wasmachine makkelijk naar beneden kunt rijden — handig, maar die huur je meestal alleen via een professioneel verhuisbedrijf. Kun je de wasmachine niet via het trappenhuis vervoeren, dan is een verhuislift vanaf het balkon soms een oplossing. Die kun je huren via een bedrijf dat gespecialiseerd is in verhuisliften. Informeer daar tijdig, want soms heb je een vergunning nodig als de lift op de stoep komt te staan.

Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren

Zet de wasmachine rechtop in de bus of aanhanger, bij voorkeur tegen een wand. Leg er geen zware dozen of meubels bovenop. Zet de machine goed vast met spanbanden, zodat hij onderweg niet gaat schuiven of kantelen. Rijd rustig over drempels, neem bochten niet te scherp en rem niet te abrupt.

Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Op de nieuwe plek pak je de wasmachine voorzichtig uit. Laat de machine een paar uur tot een dag rusten voordat je hem aansluit, vooral als hij gekanteld heeft gelegen. Haal de transportbouten eruit en bewaar ze voor een volgende keer. Sluit de watertoevoer en -afvoer weer aan, controleer op lekkage en steek de stekker in het stopcontact. Start eventueel eerst een spoelprogramma zonder was om te controleren of alles naar behoren werkt.

©Leonid Iastremskyi

▼ Volgende artikel
Review Dreame L40 Ultra AE – Bijna net zo compleet als zijn duurdere broer
© Wesley Akkerman
Huis

Review Dreame L40 Ultra AE – Bijna net zo compleet als zijn duurdere broer

De L40 Ultra AE richt zich op gebruikers die goede prestaties willen, zonder overbodige extra's. Voor een adviesprijs van 699 euro haal je een model met krachtige zuigkracht en slimme dweiltechniek in huis. Niet alles zit erin wat de 'duurdere broer' wel biedt, vooral qua zijborstel en bereik, maar in veel praktijksituaties is dat geen dealbreaker.

Uitstekend
Conclusie

De Dreame L40 Ultra AE is een slimme keuze, vooral voor huishoudens waar de vloer vol staat met meubels. Het grootste verschil met zijn duurdere broer is het ontbreken van de uitschuifbare zijborstel, waardoor hij minder goed in open hoeken en strak langs plinten schoonmaakt. Staan er op die plekken bij jou vooral meubels, dan merk je daar in de praktijk nauwelijks iets van. Je bespaart zo 200 tot 400 euro op een functie die je in jouw situatie toch nauwelijks zou gebruiken.

Plus- en minpunten
  • Meegeleverde borstel voor haren snijden
  • Weinig onderhoud
  • Goede navigatie
  • Uitschuifbare dweilpad
  • 200 tot 400 euro goedkoper dan L40 Ultra
  • Scherp geprijsd
  • Geen extra dweilpads
  • Kan strepen achterlaten
  • Basis vergt toch nog wat onderhoud
  • Stembediening niet in het Nederlands

In vergelijking met de voorganger, de Dreame L40 Ultra, kost de Dreame L40 Ultra AE 400 euro minder bij de introductie. Dat betekent niet dat er heel veel dingen op achteruit gegaan zijn. Sterker nog: sommige aspecten zijn juist verbeterd. Zo is de zuigkracht – wat ons betreft de belangrijkste eigenschap – sterk verbeterd. Daar waar de L40 Ultra 11.000 PA heeft, beschikt de AE-variant over 19.000 PA.  Bovendien wordt ook dit nieuwe model weer geleverd met twee borstels: de optilbare rubberen varianten en de zogenaamde TriCut Brush 3.0. Ook zit er wederom een borsteltje bij waarmee je snel haren verwijdert uit de robot.

Wanneer je de specificaties van beide modellen naast elkaar legt, is het goed kijken om de verschillen te zien. We noteren een iets grotere stofbak bij de AE (395 vs. 300 ml), maar het belangrijkste verschil zit hem echter de zijborstel. De L40 Ultra heeft een variant die naar buiten kan bewegen en daardoor veel beter hoeken en plinten meeneemt. De L40 Ultra AE moet het doen met een normale zijborstel, zonder uitschuifbare arm. Mogelijk missen er daardoor ook nog wat sensoren die hoeken 'zien'. Dit zou het prijsverschil tussen beide modellen kunnen verklaren.

©Wesley Akkerman

Een groot gemis?

Of zo'n uitschuifbare zijborstel echt een groot gemis is, hangt af van je situatie. Heb je veel hoeken in huis, wil je dat de plinten altijd schoon zijn of staat er weinig langs de muren? Dan kunnen we het ons voorstellen dat je het liefst voor de L40 Ultra of zelfs de X50 Ultra gaat (die nog een tweede zijborstel heeft). Maar als je huis vol staat met meubels en de robot toch al niet echt bij de muren of hoeken kan komen, dan zit daar geen meerwaarde in. In dat geval kun je dus gemakkelijk honderden euro's besparen.

In ons huis verschilt het: op sommige plekken staan wat meer meubels, maar op andere plekken rijdt de Dreame L40 Ultra AE soepel langs de muren, hoeken en plinten. Langs de muren gaat het allemaal prima; na het stofzuigen komen we geen viezigheid meer tegen. In de hoeken is dat nu een ander verhaal, omdat de robot gewoonweg die reikwijdte niet heeft. Dat is jammer, maar niet onoverkomelijk. Gezien de prijs en de overige functionaliteit tillen we hier minder zwaar aan. Want de rest gaat gewoon heel goed.

Capabele robotstofzuiger

Dat kan haast ook niet anders, omdat je in de basis nog steeds een zeer goed presterende robotstofzuiger in huis haalt. Als het op dweilen aankomt, regelt de Dreame L40 Ultra AE eigenlijk alles zelf. Het basisstation is voorzien van aparte tanks voor schoon en vuil water en een reservoir voor zeep. De robot bepaalt zelf de ideale mix van water en schoonmaakmiddel en navigeert dankzij de LiDAR-camera feilloos door de kamer. Het systeem houdt rekening met tapijt door de twee roterende dweilpads tijdig op te tillen. Stel je in de app in dat hij tegelijk moet stofzuigen en dweilen, dan tilt hij de pads onderweg op. Kies je ervoor dat hij eerst stofzuigt en daarna dweilt, dan laat hij de pads op de basis staan en blijft je vloerkleed gegarandeerd droog. Verder kun je ook niet-dweilen-zones aanmaken, waardoor de dweilpads dus nooit in aanraking hoeven te komen met het kleed. De L40 Ultra AE heeft gelukkig tapijtdetectie, waardoor je niet hoeft te gissen waar het kleed zich bevindt op de digitale kaart.

De kracht van de dweilprestaties zit hem in de details. Zo kan één van de twee roterende dweilpads naar buiten bewegen en strak langs plinten poetsen. Ondanks deze slimme functies is het resultaat niet altijd vlekkeloos. Een bekend nadeel zijn de dweilstrepen die soms zichtbaar blijven op de vloer. Ook vraagt het geautomatiseerde basisstation om regelmatig onderhoud om fris te blijven en moet je er rekening mee houden dat er geen reserveset dweilpads in de doos zit. Dit zijn kritiekpunten waar de voorgangers van dit model ook 'last' van hebben.

©Wesley Akkerman

Dreame L40 Ultra AE kopen?

De Dreame L40 Ultra AE is een slimme keuze, vooral voor huishoudens waar de vloer vol staat met meubels. Het grootste verschil met zijn duurdere broer is het ontbreken van de uitschuifbare zijborstel, waardoor hij minder goed in open hoeken en strak langs plinten schoonmaakt. Staan er op die plekken bij jou vooral meubels, dan merk je daar in de praktijk nauwelijks iets van. Je bespaart zo 200 tot 400 euro op een functie die je in jouw situatie toch nauwelijks zou gebruiken.

Voor de adviesprijs van 699 euro haal je nog steeds een zeer krachtige hulp in huis. De zuigkracht is namelijk verhoogd naar 19.000 PA en samen met de TriCut-borstel zorgt dat ervoor dat er bijna geen stof en haren meer op de grond liggen. Gecombineerd met de nog steeds uitstekende en zelfstandige dweilfunctie, levert de L40 AE derhalve betrouwbare prestaties af. Met dit product brengt Dreame een behoorlijk scherp geprijsde en capabele robotstofzuiger op de markt die waarschijnlijk zal aansluiten bij de behoeften van een grote doelgroep.