Een vliegtuig dat in de Tweede Wereldoorlog al niet meer modern was, vliegt nog altijd over de hele wereld rond. Het toestel figureerde zelfs in een reality-serie. Wat is het geheim van de eeuwige Basler BT-67?

Op 17 december 1935, precies 32 jaar na de eerste vlucht van de gebroeders Wright, koos in Californië een vliegtuig met de naam DST het luchtruim. DST stond voor Douglas Sleeper Transport. De baas van American Airlines had zijn zinnen gezet op een vliegtuig dat in circa 15 uur van de oost- naar de westkust van de VS zou kunnen vliegen, terwijl de passagiers gerieflijk in bed lagen. In geen enkel verkrijgbaar vliegtuig pasten echter twee bedden naast elkaar met een gangpad ertussen. Vandaar dat vliegtuigfabriek Douglas een bredere versie ontwikkelde van haar bestaande passagiersvliegtuig, de DC-2. De Sleeper sloeg niet echt aan, maar dat nam niet weg dat er veel meer stoelen in pasten dan in concurrerende vliegtuigen. Met een capaciteit tot wel 32 passagiers was de DC-3, zoals het toestel al snel genoemd werd, een gigant. Luchtvaartmaatschappijen roken winst, en binnen luttele jaren gingen er 600 stuks van over de toonbank. In een tijd dat vliegen nog strikt was voorbehouden aan de elite, was dat een ongekend aantal. De KLM gebruikte de DC-3 vanaf 1936 op de tweewekelijkse lijndienst Amsterdam-Batavia-Sydney. Inclusief de overnachtingen in hotels duurde zo’n vlucht niet meer dan zes dagen – drie weken sneller dan per schip.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de prille burgerluchtvaart in de knop gebroken. Passagiersvliegtuigen werden genaast voor vracht- en troepentransport. Niettemin beleefde de DC-3 in deze donkere periode zijn finest hour. De geallieerde strijdkrachten bestelden meer dan 10.000 nieuwe exemplaren, die onder de benaming C-47 – en de bijnaam Dakota – overal aan het front hand- en spandiensten verrichtten. Zo dropten de toestellen tijdens de invasie van Normandië zo’n 50.000 parachutisten. Onder de naam Lisoenov Li-2 bouwden de Russen nog eens ruim 6000 licentie-exemplaren.

©PXimport

Ice Pilots

Na de oorlog werden de militaire Dakota’s op grote schaal omgebouwd tot civiele toestellen, waarmee de burgerluchtvaart nieuw leven werd ingeblazen. in 1948 en 1949 werden de toestellen ingezet voor de luchtbrug naar West-Berlijn, die succesvol de Sovjet-blokkade doorbrak. Tegen die tijd rolden er al veel modernere passagiersvliegtuigen van de band, zoals de DC-6 en de Lockheed Constellation. Deze toestellen waren niet alleen veel groter, maar beschikten ook over drukcabines. Daardoor konden ze over het weer heen vliegen, in plaats van er dwars doorheen. Daar kwam bij dat de nieuwe toestellen veel langere afstanden konden afleggen, waardoor vluchten tussen Europa en de VS routine werden.

Maar de DC-3 liet zich niet naar het museum verbannen. Naar de door de grote luchtvaartmaatschappijen afgedankte toestellen bleek heel veel vraag. Tegenwoordig vliegen er volgens ruwe schattingen nog altijd zo’n 170 exemplaren rond. Wellicht de beroemdste daarvan zijn de toestellen van Buffalo Air, de Canadese cowboymaatschappij van de voormalige reality-serie Ice Pilots. Buffalo onderhoudt met de antieke toestellen een lijndienst, maar vervoert er ook de gekste dingen mee naar de meest onherbergzame oorden. Wie een paar afleveringen van Ice Pilots bekeken heeft, begrijpt waarom het toestel nog altijd in gebruik is: de DC-3 is subliem in z’n eenvoud.

Elon Musk beweert graag dat het beste onderdeel géén onderdeel is. Aan de DC-3 zit inderdaad geen klinknagel teveel. Het toestel heeft maar twee motoren, waar zijn opvolgers er veelal vier hadden. Dat beperkt het laadvermogen, maar daar staat tegenover dat die dingen ook maar half zo vaak stuk gaan. Het landingsgestel is in te trekken, maar een klein deel van de banden blijft altijd uitsteken: handig als de wielen weigeren uit te klappen. De DC-3 heeft geen drukcabine. Dat scheelt niet alleen allerlei onderdelen, maar verhindert ook dat de aluminium huid van het vliegtuig in de loop der jaren verzwakt vanwege het telkens weer onder druk zetten van de romp. Een romp overigens die, net als de vleugels, door de ingenieurs van Douglas voor de veiligheid robuuster ontworpen werd dan strikt noodzakelijk werd geacht. Tot slot wordt de DC-3 niet bestuurd via een hydraulisch systeem, maar gewoon met kabels. Ook dat scheelt in het onderhoud.

Dertig wrakken

Een vliegtuig uit de oorlog is uiteraard uitgerust met motoren uit de oorlog. De 14-cilinder Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp is met 173.618 exemplaren de meest geproduceerde vliegtuigmotor ooit, en diende ook als krachtbron van onder andere de Amerikaanse B-24-bommenwerper. Het prettige gevolg is dat er nog altijd volop reserveonderdelen verkrijgbaar zijn. Maar ja, het blijft een ouderwetse zuigermotor: relatief storingsgevoelig en dorstig naar ouderwetse, loodhoudende vliegtuigbenzine die niet overal meer goed verkrijgbaar is. Hoe mooi zou het niet zijn als er voor de DC-3 gekozen kon worden voor een moderne, betrouwbare en onderhoudsarme turbinemotor die alomtegenwoordige kerosine verbrandt? Welnu, dat kan.

Het Amerikaanse bedrijf Basler Turbo Conversions bouwt DC-3’s om tot zogeheten Basler BT-67’s. Ongeveer een derde van alle nog vliegende toestellen heeft inmiddels een dergelijke metamorfose ondergaan. De Pratt & Whitney Canada PT6-turbopropmotor maakt het toestel niet alleen 30 procent sneller, maar vergroot ook het laadvermogen met zo’n 30 procent. Het maximale vliegbereik is een imposante 3700 km – oftewel een vlucht van 13 uur. Basler benadrukt dat de BT-67 meer is dan een opgevoerde DC-3. Meer dan 90 procent van het oorspronkelijke vliegtuig wordt weggegooid, zegt het bedrijf. Alleen de basisstructuur van de romp en de vleugels wordt behouden. De rest is nieuw. “Omdat het eruitziet als een C-47, hebben mensen de neiging om te zeggen: ‘O, dat is een 80 jaar oud vliegtuig’,” aldus een woordvoerder van het bedrijf, “maar dat is het echt niet.”

Daarmee hanteert Basler het vreemdste productieconcept binnen de luchtvaartindustrie. De fabriek in Oshkosh, Wisconsin, bewaart zo’n dertig wrakken die te zijner tijd zullen transformeren tot gloednieuwe vliegtuigen. Daarnaast weet het bedrijf her en der in de wereld nog minstens 150 tot 200 andere wrakken te liggen – een getal dat volgens Basler mettertijd kan stijgen. Het bedrijf bouwt twee tot vier BT-67’s per jaar, dus het aantal Dakota’s zal in de toekomst niet zal afnemen, maar toenemen! Als er één vliegtuig een dergelijke reïncarnatie verdient, dan is het inderdaad de sublieme Douglas DC-3.

Steeds meer consumenten maken gebruik van cashbackplatforms om geld terug te krijgen op hun online aankopen. CashbackXL is een van de bekendste Nederlandse aanbieders en werkt volgens een eenvoudig principe: wie via het platform naar een webshop gaat en daar iets koopt, krijgt achteraf een deel van het aankoopbedrag terug. In dit artikel lees je hoe dat precies werkt, welke voordelen het biedt en waar je op moet letten om optimaal te profiteren.

CashbackXL (of kortweg CBXL) is een van de bekendste cashbackplatforms in Nederland. Het concept is eenvoudig maar slim: je gaat via CashbackXL naar een webshop, doet daar een aankoop en ontvangt achteraf een deel van je aankoopbedrag terug. Dat geld komt uit de commissie die de webshop aan CashbackXL betaalt omdat jij via het platform binnenkwam. Met andere woorden: de winkel bedankt CBXL voor jouw aankoop en CBXL deelt die beloning met jou.

In de praktijk betekent dit dat elke online bestelling via het platform een kans is om geld te besparen, zonder kortingscodes te zoeken of ingewikkelde acties te volgen. Zolang je via de juiste link doorklikt en de regels volgt, verdien je automatisch aan je eigen aankopen.

Stap voor stap: zo verdien je cashback via CBXL

Om te beginnen maak je gratis een account aan op CashbackXL.nl. Alleen geregistreerde en ingelogde gebruikers kunnen een cashback ontvangen. Zodra je bent ingelogd, kun je via de zoekbalk of de categorieën jouw favoriete webshop vinden. Denk aan bekende namen als Bol.com, Coolblue, HEMA of Zalando. Klik vervolgens op de knop Shop & ontvang cashback. Dat doorklikmoment is essentieel, want op dat moment plaatst CBXL een cookie waarmee de aankoop aan jouw account wordt gekoppeld.

Daarna winkel je precies zoals je dat gewend bent. Je plaatst producten in je winkelmandje, rekent af via de website van de winkel en rondt alles volledig online af. Belangrijk is dat je pas begint met shoppen nadat je via CBXL op de betreffende aanbieding hebt geklikt, en dat je geen kortingscodes gebruikt die niet op CBXL zelf vermeld staan. Zulke codes kunnen de cashback namelijk ongeldig maken.

Na je aankoop verschijnt de cashback vaak binnen tien minuten als 'in behandeling' in je account, maar het kan ook tot 24 uur duren. De definitieve goedkeuring volgt zodra de webshop jouw aankoop bevestigt. Let op: bij sommige winkels is dat al binnen een paar dagen geregeld, bij andere kan het enkele weken duren.

Extra voordeel met giftcards en directe cashback

Naast reguliere aankopen biedt CBXL een tweede manier om te besparen: waardebonnen met directe cashback. Dat werkt eenvoudig. Je logt in op je account, kiest een giftcard van bijvoorbeeld Bol.com, Wehkamp, Zalando, Intertoys of Douglas, en betaalt via iDeal. Binnen één minuut staat de code (en eventueel een pincode) in je account. De cashback wordt meteen goedgekeurd en aan je saldo toegevoegd.

De waardebonnen zijn minimaal twee jaar geldig, kunnen in delen worden besteed en zijn ook in fysieke winkels te gebruiken via de barcode in de CBXL-app. Daarmee kun je dus ook offline profiteren van cashback.

Een concreet voorbeeld: stel dat je voor 200 euro schoenen wilt kopen bij Zalando. In plaats van direct op Zalando te betalen, koop je via CBXL Zalando-waardebonnen ter waarde van 200 euro. Die bonnen ontvang je vrijwel direct, en zodra je ermee betaalt, ontvang je 12 euro cashback (6 procent) die direct op 'goedgekeurd' komt te staan. Zo krijg je direct voordeel zonder wachttijd.

Je saldo uitbetalen: van punten naar euro’s

Wanneer jouw cashback door de webshop is goedgekeurd, kun je het laten uitbetalen. Dat kan op verschillende manieren. De meeste gebruikers kiezen voor een gewone bankoverschrijving, die maandelijks rond de 25ste plaatsvindt (in december rond de 20ste van de maand). Er geldt geen minimum- of maximumbedrag en het geld staat meestal binnen één werkdag op je rekening.

Wie sneller over zijn saldo wil beschikken, kan gebruikmaken van de Instant Payout-optie. Dan staat het bedrag binnen 2 seconden op je rekening, maar geldt er wel een vergoeding van 2 procent van het uitbetalingsbedrag (met een minimum van 0,50 euro). Een derde optie is uitbetaling in giftcards, waarmee je minimaal 4 procent extra voordeel krijgt. Dat is vooral aantrekkelijk voor wie regelmatig bij dezelfde winkel koopt.

©Cashback XL

De voor- en nadelen op een rij

Het grote voordeel van CashbackXL is dat het platform hoge cashback-percentages biedt, vaak hoger dan bij concurrenten als EuroClix. Het aantal aangesloten webshops is daarnaast indrukwekkend, en de combinatie met directe cashback op giftcards maakt het aanbod extra aantrekkelijk. De app en browser-extensie zijn gebruiksvriendelijk en zorgen ervoor dat je geen kans op een cashback mist.

Daar staat tegenover dat het systeem nauw luistert. Een kleine fout (een ad-blocker, een vergeten cookie of een niet-goedgekeurde kortingscode) kan ervoor zorgen dat je helemaal geen korting of cashback ontvangt. Daarnaast vraagt het soms geduld: sommige winkels doen er weken over om aankopen definitief goed te keuren. Houd daar dus rekening mee.

Slim omgaan met cashback: tips uit de praktijk

Wie structureel voordeel wil halen uit CashbackXL, doet er goed aan om de app of browser-extensie te installeren. Die herinnert je automatisch aan cashback-mogelijkheden als je een webshop bezoekt. Shop altijd via de directe link, sla bewijs van je bestelling op en gebruik giftcards alleen als je zeker weet dat je ze binnenkort gebruikt, want digitale bonnen kunnen niet worden geretourneerd.

Het voordeel van CBXL is dat je euro's verdient in plaats van punten, waardoor je precies weet wat je terugkrijgt. De Instant Payout is vooral handig voor wie snel over zijn geld wil beschikken, maar wie geen haast heeft, kan beter wachten op de gratis maandelijkse uitbetaling.

Nog even in het kort

CashbackXL is een volwassen en transparant platform dat het principe van cashback toegankelijk maakt voor iedereen. Het combineert gebruiksgemak met hoge percentages en directe beloning via giftcards. De regels zijn strikt, maar wie ze volgt, krijgt structureel geld terug op zijn aankopen.

Kort gezegd: wie online koopt via CashbackXL, laat geld liggen als hij geen cashback activeert. En in tijden van stijgende prijzen voelt dat extra goed: niet omdat je minder uitgeeft, maar omdat je slimmer uitgeeft!

Samen tv-kijken terwijl één van de twee wat slechter hoort? Dat leidt vaak tot gedoe over het volume. Wat voor de één te zacht is, is voor de ander te hard. Moet een van de twee dan maar een koptelefoon op? Da's ook weer zo ongezellig. Met de Bravia Theatre U wil Sony dat probleem verhelpen. Deze draadloze nekbandspeaker stuurt het tv-geluid direct naar de oren, terwijl omgevingsgeluiden hoorbaar blijven.

De Bravia Theatre U (adviesprijs 284 euro) rust losjes op de schouders en richt het geluid direct op de oren. Zo klinken stemmen en muziek helder, terwijl de drager gewoon hoort wat er om hem heen gebeurt. Tijdens het tv-kijken blijven dialogen goed verstaanbaar, ook als het volume voor de rest van het gezin op normaal niveau staat – geen discussie meer over standje 'burenruzie'. Tv-kijken, bellen of luisteren naar een podcast kan zo comfortabel, zonder dat anderen daar last van hebben.

©Sony

De speaker is voorzien van Voice Clarity-technologie, die stemmen extra duidelijk weergeeft. Dankzij de lage vertraging tussen beeld en geluid blijft alles synchroon, wat prettig is bij films en games. De Bravia Theatre U is licht, spatwaterbestendig (IPX4) en geschikt voor gebruik met hoortoestellen. De accu is via USB-C snel op te laden en schakelt automatisch uit wanneer de speaker niet wordt gebruikt.

Via bluetooth kan de nekband aan meerdere apparaten tegelijk worden gekoppeld, bijvoorbeeld aan een tv en smartphone. Met de 360 Spatial Sound Personalizer is het geluid verder aan te passen aan persoonlijke voorkeuren.

©Sony