ID.nl logo
Huis

Risen 2 - Dark Waters

Ontwikkelaar Piranha Bytes heeft altijd games gemaakt voor de hardcore rpg-liefhebber: de rpg-er die niet terugschrikt van moeilijke gevechten en een gigantische open wereld waarin je niet bij de hand wordt meegenomen. Met Risen 2 doet Piranha Bytes een kleine knieval naar het grote publiek. Risen 2 – Dark Waters gooit je namelijk niet onmiddellijk in het diepe.

Risen 2 is een direct vervolg op de eerste Risen game. De anonieme held van Risen is, na het verslaan van de Vuurtitaan in deel één, gevlucht naar een zonniger oord wat sterk lijkt op Caribische eilanden. Zijn vrienden van de Inquisitie – bondgenoten uit deel één - zijn mee gevlucht, want hoewel een Titaan verslagen is in het eerste deel, wordt de rest van de wereld nog steeds geterroriseerd door andere Titanen, zoals de Watertitaan Mara die de zee terroriseert door schepen te zinken.

10 jaar na Risen

Wel is er ondertussen 10 jaar verstreken en is de held veranderd in een dronkaard met één oog die alles verleerd is wat hij in de eerste Risen game allemaal geleerd heeft. Op zich zonde, maar Piranha Bytes wilde met Risen 2 duidelijk een heel andere kant op gaan en dan is een reset min of meer nodig. Risen 2 – Darkwaters draait namelijk om piraten en om de wereld wederom te redden zal de held zich nu moeten ontwikkelen als een niets ontziende piraat. Zet de rum dus maar klaar en hijs de zeilen! Har!

Geen schild in Risen 2

Schilden, magie en pantsers worden in Risen 2 omgewisseld voor geweren, voodoo en modieuze piratenkleding. Dit beïnvloedt de game meer dan je aanvankelijk zal denken. De gevechten in de eerste Risen game waren erg pittig en het slim gebruiken van je schild en veel rond je vijand bewegen waren cruciaal. Tevens kon je door slim te spelen zelfs sterkere vijanden verslaan. In Risen 2 zijn de gevechten in het begin ook behoorlijk pittig, maar dit komt vooral door het feit dat je karakter nog niet sterk genoeg is. Naarmate je karakter groeit, worden de gevechten makkelijker en leer je ook nieuwe manoeuvres zoals schoppen en pareren. Deze manoeuvres maken de gevechten wel iets interessanter, maar desondanks is de tactiek in de gevechten enigszins verdwenen. Het loont nu meer om als een bezetene op de knop te rammen, dan dat je aanvallen blokt en tactisch vecht. Vooral het schild wordt door ons danig gemist. Blokken kan nog wel, maar alleen met het zwaard en dat is niet echt efficiënt. Mat je andere hand kun je nu zand in de ogen van je vijand gooien, een kokosnoot naar iemands hoofd smijten, of een vuurwapen afschieten. Helaas werkt de camera en het auto-target systeem niet altijd mee - vooral wanneer je meerdere vijanden tegenover je hebt - waardoor dit soort speciale acties ook wel eens misgaan.

Wat magie betreft zul je geen vuurballen meer schieten of dat soort ‘high fantasy’ taferelen. Magie heeft plaats gemaakt voor Voodoo en hiermee beïnvloedt je meer je slachtoffers, dan dat je ze direct schade berokkent. Denk bijvoorbeeld aan twee vijanden met elkaar laten vechten, iemand verzwakken, een geest oproepen of de controle over iemand nemen. Voodoo ken je overigens niet al van het begin af aan. Dit zal je moeten leren van de wilde junglestammen die op de diverse eilanden huizen.

Levellen in Risen 2: Glorie en geld

Om je karakter te ontwikkelen heb je zowel geld als ervaring nodig. Ervaring vergaar je in de vorm van Glory-punten en deze dienen als betaalmiddel om statistieken zoals Toughness, Cunning, Blades en Firearms te verhogen. Deze attributen zijn weer opgedeeld in talenten die je weer gebruikt om iemand te intimideren, iemand om te praten, je zwaardkunsten te tonen en dat soort zaken. Vervolgens kun je deze talenten met geld weer upgraden of nieuwe vaardigheden leren zoals het smeden van je eigen zwaard, brouwen van rum of zakkenrollen. Hoe hoger deze vaardigheden in waarden zijn, hoe meer mogelijkheden je hebt in het spel. Of dat nu sloten openen, mensen ompraten of zakkenrollen is. Jammer is wel dat als bijvoorbeeld je zakkenrol-skill officieel niet hoog genoeg is, de held deze actie ook standaard niet zal ondernemen. Het gevolg is dat als deze vaardigheid wel ‘hoog genoeg’ is, zakkenrollen altijd lukt. Er is dus weinig spanning in dit soort ‘illegale’ acties.

Vele eilanden in Dark Waters

De wereld van Risen 2 is deze keer niet één groot eiland, maar meerdere kleine eilandjes bij elkaar. Elk eiland heeft zo zijn dorpjes, steden, grotten en schatten. Tussen deze eilanden kun je reizen met je eigen piratenschip. Echter is dat schip eigenlijk niet meer dan een verbindingshub tussen de verschillende eilanden. Je zal niet echt varen met de boot of spannende zeegevechten leveren. Nieuw is de fast travel optie die je tot de beschikking hebt, wanneer je een kaart van het eiland hebt en je bepaalde sleutelpunten ontdekt hebt. Dit bespaart uren gewandel en dat is zeker handig.

In het begin van het spel word je redelijk aan de hand meegenomen, en dat is nieuw voor een game van Piranha Bytes. Meestal word je in hun spellen per direct in het diepe gegooid en moet je het zelf maar uitzoeken. Nu wordt voor de eerste 10 à 20 uur voor je bepaald op welke eilanden je wel en niet kan avonturieren. Daarna ben je helemaal vrij om te gaan en staan waar je wilt. Ondanks het gestroomlijnde begin, verdwijnt het openwereld gevoel niet in Risen 2. Je kan nog steeds gemakkelijk van de gebaande weg afwijken en op eigen houtje – en met gevaar voor eigen leven – duistere grotten en gevaarlijke tempels ontdekken. Het avonturiergehalte blijft dus gelukkig hoog.

Geen eenzame held meer in Risen

Nieuw is dat je hulp krijgt in de vorm van ‘crewmembers’. Dit zijn manschappen die je mee op avontuur kan nemen. Je kan maar één iemand tegelijk meenemen en uiteraard heeft elke crewmember zijn of haar eigen specialiteiten. Opvallend is wel dat de gevechten aanzienlijk makkelijker worden als je crewmembers hebt die je helpen en de Glory-punten die je verdient doordat vijanden gedood worden, blijven hetzelfde. Je krijgt zelfs de Glory-punten als jouw crewmember de vijand verslaat. Het is dus altijd aantrekkelijker om samen op pad te gaan met een crewmember. Een ander leuk element is dat je kan leren een aapje of papagaai te trainen. Met het aapje kun je huizen ingaan zonder dat bewakers gealarmeerd worden. Ideaal voor inbraken en verkenningsacties. De papagaai leidt vijanden tijdens gevechten af, wat met name bij groepsgevechten zijn voordelen biedt.

Vallen in Risen 2: druk op de knop of sterf!

Vervelend is de implementatie van de zogenaamde quick-time-events. Gelukkig zitten deze niet in gevechten, maar zo af en toe loop je met je naamloze held in een val en op dat moment verschijnt er een knop in beeld. Als je deze niet snel genoeg indrukt, loopt het slecht af met je held en ben je opslag dood. Dat is heel frustrerend. Helemaal als je al een tijdje je spel niet hebt opgeslagen. Je loopt rustig rond, en opeens verschijnt er een knop in beeld. 9 van de 10 keer ben je dan te laat, plus dat de knop vaak meerdere keren ingedrukt moet worden omdat de eerste druk maar zelden geregistreerd wordt. Wat ons betreft een misser in de gameplay.

DRM-beleid Risen 2

Om Risen 2 te spelen, heb je een Steam-account nodig en een geïnstalleerde Steam-client. Verder zijn er, zover wij weten, geen extra activaties of maximum aantal installaties.

UitgeverDeep SilverOntwikkelaarPiranha BytesBesturingssysteem (min. benodigd)Windows XPProcessor snelheid (min. benodigd)processor met een 2,1 GHz Dual Core processorHoeveelheid RAM (min. benodigd)2 GBGrafische kaart (minimaal benodigd)vanaf 512 MB AMD Radeon 3870 en GeForce 8800 GTXBenodigde hardeschijfruimte5,5 GBOnline gamingneeGamepad ondersteuningja

Goed
Conclusie

Risen 2 – Dark Waters is een leuke actie-rpg waarin je, ondanks zijn gestroomlijnde begin, redelijk op eigen houtje kan avonturieren in piratenstijl. De game is helaas niet zo goed als zijn voorganger en met name de rommelige gevechten zorgen af en toe voor een domper op de game-vreugde. De game zal dan ook niet voor iedereen een aanrader zijn, maar rpg-gamers die houden van open wereld rpg’s zullen ongetwijfeld plezier beleven aan Risen 2 – Dark Waters.

Plus- en minpunten
  • vrij om te gaan en staan waar je wilt
  • fast travel optie
  • avonturieren in een open wereld
  • gevechten verlopen rommelig
  • tactiek van het eerste deel mist
  • stomme ‘druk op de knop of sterf’ gebeurtenissen
▼ Volgende artikel
Waarom jouw zuinige A+++-wasdroger straks zomaar een C-label krijgt
© fotomek
Huis

Waarom jouw zuinige A+++-wasdroger straks zomaar een C-label krijgt

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Op zoek naar een écht zuinige droger?

Bekijk de beste deals bij Bemmel & Kroon!
▼ Volgende artikel
Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op
© zephyr_p
Huis

Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Wil je je inbouwapparatuur tot op de millimeter nauwkeurig installeren, dan is precies meten onmisbaar. In dit artikel lees je over:

• Algemene meetprincipes • Waar je precies op moet letten bij een ⋄ inbouwkoelkast of -vriezer  ⋄ inbouwoven en -magnetron  ⋄ inbouwvaatwasser ⋄ inbouw-espressomachine  • Welke veelgemaakte fouten je moet zien te vermijden • Wat je altijd als laatste moet doen

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.