Aantekeningen maken met je handschrift en die snel omzetten naar getypte tekst. Of tekst uit een foto omzetten naar bewerkbare tekst. Met tekstherkenning, ook wel bekend als OCR, kun je flink wat tijd besparen. Welke apps lenen zich hier goed voor? Zo kun je handschrift omzetten naar tekst.

Kun je niet kiezen tussen het gebruik van een pen en het toetsenbord? Met handschriftherkenning (OCR: Optical Character Recognition) regel je het beste van beide werelden. Je kunt zaken als aantekeningen en schetsen met een pen of stylus opstellen en de inhoud vervolgens omzetten naar getypte tekst. Dat laatste heeft verschillende voordelen. 

Een van de belangrijkste is dat je getypte tekst eenvoudig kunt doorzoeken, maar ook efficiënter kunt rubriceren en ordenen. Dit voordeel geldt niet alleen voor handgeschreven notities. Ook wanneer je werkt met een afbeelding of een bestaand pdf-document, kan het soms handig zijn om eventuele tekst uit een dergelijk bestand bewerkbaar te maken.

Je hebt niet veel nodig om te werken met handgeschreven aantekeningen en deze om te zetten naar getypte tekst. Een programma waarmee je snel aan de slag kunt, is Microsoft OneNote. Heb je Microsoft 365, dan beschik je al over OneNote. Is de versie niet aanwezig op de computer, gebruik dan het installatieprogramma op de eerdergenoemde downloadlocatie om OneNote alsnog toe te voegen. 

Heb je geen Office-abonnement? Er zijn meerdere versies van OneNote beschikbaar, waarvan OneNote voor Windows 10 de meest afgeslankte versie is. Je vindt die versie in de Microsoft Store. Die versie heeft ook (weliswaar beperkter) handschriftherkenning in huis.

©PXimport

OneNote

In OneNote beschik je over ingebouwde handschriftherkenning. Via het programma kun je tekst uit een afbeelding omzetten en tekst uit een bestandsafdruk gebruiken. Bij een bestandsafdruk kun je een bestaand document, bijvoorbeeld een scan of een gedownloade afbeelding, afdrukken naar een virtuele printer. In plaats van de afdruk op fysiek papier te maken, wordt deze als afbeelding in het notitieblok opgenomen.

In OneNote kies je voor Invoegen / Bestandsafdruk. Selecteer het bestand dat je als afdruk in de OneNote-notitie wilt invoegen. Je kunt ook meerdere bestanden selecteren, bijvoorbeeld in het geval van meerdere handgeschreven notities: druk de Ctrl-toets in en houd deze ingedrukt, terwijl je meerdere bestanden selecteert. 

Is de afdruk ingevoegd, dan kun je relatief eenvoudig de tekst eruit halen. Klik met de rechtermuisknop op de afdrukafbeelding. Kies voor Tekst kopiëren van deze pagina van de afdruk. Mogelijk bestaat de afdruk uit meerdere pagina’s. Wil je dat alle handgeschreven tekst naar getypte tekst wordt omgezet, dan kies je voor Tekst kopiëren van alle pagina’s van de afdruk. Vervolgens kun je de tekst op een andere locatie plakken met Ctrl+V.

©PXimport

Notities

Interessant is de mogelijkheid om in OneNote handgeschreven notities te maken. Bijvoorbeeld als je een telefoongesprek voert en snel de belangrijkste informatie, zoals een afspraak of telefoonnummer wilt noteren. De handgeschreven notitie kun je vervolgens omzetten naar een getypte notitie.

Open OneNote en open het tabblad Tekenen. Bij Hulpmiddelen kies je de gewenste pen en pendikte. Wordt de gewenste stift niet getoond? Klik op de knop met het plusteken en kies Pen toevoegen. Vervolgens maak je de aantekening. Om af te wisselen tussen handgeschreven teksten en getypte tekst, klik je na het schrijven op de knop Typen.

©PXimport

Met de hand

Formules

De makers van OneNote hebben ook aandacht besteed aan opties waarmee je handgeschreven wiskundige vergelijkingen kunt omzetten naar getypte vergelijkingen en deze kunt oplossen binnen OneNote. Eerst schrijf je de vergelijking met de hand uit in een OneNote-notitie, zoals eerder beschreven.

In plaats van een handgeschreven vergelijking kun je deze ook typen, maar wij kiezen uiteraard voor de handgeschreven aanpak. Gebruik hierna de knop Lassoselectie op het tabblad Tekenen om de vergelijking te selecteren. Klik hierna op de knop Wiskunde (op de tab Tekenen). De vergelijking wordt nu door OneNote omgezet naar een getypte variant en kan hierna worden verwerkt.

Rest van Office

De handschriftherkenning is niet alleen beschikbaar in OneNote, maar ook in andere Office-programma’s. Werk je in PowerPoint en kom je een handgeschreven onderdeel tegen, bijvoorbeeld een aantekening op een dia, dan kun je deze ook omzetten naar getypte tekst. Ook hier zijn de relevantie opties op de tab Tekenen geplaatst. Klik op de knop met de lasso en selecteer het handgeschreven onderdeel. Kies hierna voor Handschrift naar tekst. Het onderdeel wordt omgezet.

In de rechterbovenhoek van de selectie vind je een pictogram met drie puntjes. Klik hierop om verdere suggesties te zien en eventuele correcties door te voeren. Zo kan de letter ‘S’ bijvoorbeeld per ongeluk worden aangezien als het cijfer ‘5’. Vindt er een verkeerde conversie plaats, dan kun je deze via het eerdergenoemde menu herstellen.

©PXimport

Als het niet werkt

Via de telefoon

Je kunt tekstherkenning ook goed gebruiken in combinatie met je telefoon. Er bestaan hiervoor verschillende scenario’s. Heb je bijvoorbeeld een set met handgeschreven notities, dan kun je deze fotograferen met je telefoon en daarmee digitaliseren. Je kunt de notities vervolgens omzetten naar getypte tekst. Het hoeft daarbij niet altijd te gaan om handgeschreven notities. Ook tekst afkomstig van bijvoorbeeld een visitekaartje of whiteboard, kun je met je telefoon relatief eenvoudig omzetten naar getypte en bewerkbare tekst.

We maken hiervoor gebruik van Microsoft Lens. De app is via de appwinkels zowel voor Android als voor iOS beschikbaar. Hierna open je de app. Aan de rechter- of onderkant van het scherm (afhankelijk van het gebruikte apparaat), vind je de opties. Kies voor Acties. Hiermee open je de functie voor tekstextractie; in sommige versies ongelukkig vertaald als Afgedrukte tekst vastleggen om uit te pakken. De standaardtaal is ingesteld op Engels.

Wil je Nederlandse teksten omzetten naar tekst, tik dan op Engels. Een overzicht van beschikbare talen, waaronder Nederlands, verschijnt. Maak hierna een foto van het document via de bijbehorende knop. Een voorbeeld wordt getoond. 

Controleer of de afbeelding duidelijk wordt getoond en tik op Bevestigen. Microsoft Lens toont nu de omgezette tekst. Klik op Delen om de tekst via een andere app te delen. Klik op Kopiëren om de tekst naar het klembord te kopiëren, zodat je deze naderhand elders kunt plakken.

©PXimport

Tekst uit pdf’s en foto’s

Documenten in pdf-formaat zijn over het algemeen handig om mee te werken: bij het delen ervan weet je bijvoorbeeld zeker dat de opmaak niet verloren gaat. Minder handig is de situatie waarin je tekst in een bestaand pdf-document wilt bewerken. In Word kun je tekst uit een pdf-document omzetten naar getypte tekst. Microsoft zelf geeft aan dat handgeschreven tekst zelden wordt herkend, maar Word met getypte tekst in een pdf-document wél goed uit de voeten kan. In de praktijk gaat het hierbij dus om niet-volwaardige OCR-oplossing.

De werking is eenvoudig. Open Word en kies voor Bestand / Openen. Wijs vervolgens het bestaande pdf-document aan. Zodra het bestand wordt geopend, herkent Word dat het gaat om een pdf-document en verschijnt de melding dat het bestand wordt omgezet naar getypte tekst. Klik op OK. Klik hierna op Bewerken inschakelen. Je kunt het document nu aanpassen. Ook hierna kun je het aangepaste bestand weer opslaan als pdf. Kies Bestand / Kopie opslaan en kies het pdf-bestandsformaat.

Ook bij afbeeldingen – zoals een eerder gemaakte foto met je smartphone – kun je deze aanpak gebruiken. De afbeelding zet je eerst om naar een pdf-formaat, waardoor je Word dwingt om de tekst er later uit te halen. Open een leeg Word-document en kies het tabblad Invoegen. Kies Afbeeldingen / Dit apparaat en selecteer de afbeelding. Kies voor Invoegen. Vervolgens sla je dit document op als pdf-bestand: kies Bestand / Kopie opslaan en kies voor het pdf-formaat. Vervolgens open je het pdf-document weer in Word en volg je de eerdergenoemde stappen om de tekst bewerkbaar te maken.

Tekst uit afbeelding

Heb je niet de beschikking over Microsoft Office of geen behoefte om deze programma’s te gebruiken? Er bestaan ook andere methoden om relatief eenvoudig tekst uit een afbeelding te halen, zodat je deze later kunt bewerken. Op https://kwikr.nl/textract vind je de Text Extractor Tool, waarmee je via de browser een tekst uit een afbeelding kunt halen.

Bovendien ondersteunt het onlinehulpje ook pdf-documenten. Klik op het plusteken om het bestand toe te voegen of sleep het bestand naar het documentenvak. De omzetting vindt vervolgens plaats op de servers van de makers. De resulterende tekst vind je in het vak Extracted Text. Klik op Copy text om de tekst te kopiëren. 

Houd bij het gebruik van dergelijke onlineprogramma’s wel het privacyaspect in het achterhoofd: de analyse vindt immers plaats op externe servers en niet op de lokale computer. Gaat het om informatie die je liever niet deelt, dan raden we het gebruik van deze onlinediensten af. Text Extractor Tool kent een limiet: je mag deze gratis vijf keer per dag gebruiken.

©PXimport

SimpleOCR

Een waardig alternatief voor Microsoft Office en de onlinediensten is het programma SimpleOCR. Prettig is dat je het programma gratis mag gebruiken. De makers richten zich op het herkennen van tekst en het omzetten hiervan naar bewerkbare tekst. Het herkennen van handschrift wordt door SimpleOCR niet ondersteund. De makers bieden hiervoor een ander programma aan: SoftWriting. Dit programma is niet gratis, maar je mag het gedurende veertien dagen proberen.

Bij de start van SimpleOCR geef je aan of je getypte tekst of handgeschreven tekst via het betaalde programma SoftWriting wilt gebruiken. Wij kiezen Machine Print. Kies voor de gewenste brontaal (bijvoorbeeld Nederlands) en klik op Select. SimpleOCR ondersteunt verschillende bronnen. Klik op Add Page. Kies bij Image Source welke bron je wilt gebruiken.

Heb je een fysiek document, bijvoorbeeld een folder of foto, dat je wilt scannen? Klik op Scanner. Is het document al gedigitaliseerd (bijvoorbeeld een document op het bureaublad), dan kies je voor File. Kies Batch als je meerdere documenten wilt omzetten.

SimpleOCR ondersteunt tif-, jpg- en bmp-afbeeldingen. Open het bestand en bevestig met Continue. Kies voor Convert to text. In het vak onderin zie je de uitkomst. Woorden waarover de software niet zeker is, worden gemarkeerd. In een menu vind je de suggesties. Klik op Accept als het omgezette woord correct is of corrigeer het. Via de knop Decide later kun je de beslissing uitstellen en er later op terugkomen.

Standaard wordt de omgezette tekst opgeslagen als Word-document. In plaats hiervan kun je ook kiezen voor een tekstbestand zonder opmaak. Kies voor Tools / Options. Open de tab Save as en kies voor Plain Text.

©PXimport

iPad

Maak je gebruik van een iPad in combinatie met een Apple Pencil? De iPad ondersteunt ook het omzetten van handschrift naar getypte tekst. Het omzetwerk vindt plaats op het lokale apparaat: er worden dus geen gegevens naar Apple zelf verzonden. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de ingebouwde app Notities.

Open een nieuwe notitie en tik met de pen op het lege vak. Onderin verschijnt het overzicht met beschikbare pen. Kies nu de pen uiterst links (met het opschrift ‘A’). Zodra je begint met schrijven, worden de woorden direct omgezet naar getypte tekst.

Heb je handgeschreven notities gemaakt in het verleden? Je kunt de handgeschreven krabbels ook achteraf omzetten naar getypte tekst. Open de notitie en selecteer de handgeschreven tekst door er met de vinger overheen te bewegen. Tik nu op de geselecteerde woorden. Een nieuw menu verschijnt. Kies voor Kopieer als tekst. De tekst wordt gekopieerd naar het klembord, waarna je het in andere apps kunt gebruiken.

©PXimport

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.