Zo zet je handschrift om naar tekst

Kun je niet kiezen tussen het gebruik van een pen en het toetsenbord? Met handschriftherkenning (OCR: Optical Character Recognition) regel je het beste van beide werelden. Je kunt zaken als aantekeningen en schetsen met een pen of stylus opstellen en de inhoud vervolgens omzetten naar getypte tekst. Dat laatste heeft verschillende voordelen. 

Een van de belangrijkste is dat je getypte tekst eenvoudig kunt doorzoeken, maar ook efficiënter kunt rubriceren en ordenen. Dit voordeel geldt niet alleen voor handgeschreven notities. Ook wanneer je werkt met een afbeelding of een bestaand pdf-document, kan het soms handig zijn om eventuele tekst uit een dergelijk bestand bewerkbaar te maken.

Je hebt niet veel nodig om te werken met handgeschreven aantekeningen en deze om te zetten naar getypte tekst. Een programma waarmee je snel aan de slag kunt, is Microsoft OneNote. Heb je Microsoft 365, dan beschik je al over OneNote. Is de versie niet aanwezig op de computer, gebruik dan het installatieprogramma op de eerdergenoemde downloadlocatie om OneNote alsnog toe te voegen. 

Heb je geen Office-abonnement? Er zijn meerdere versies van OneNote beschikbaar, waarvan OneNote voor Windows 10 de meest afgeslankte versie is. Je vindt die versie in de Microsoft Store. Die versie heeft ook (weliswaar beperkter) handschriftherkenning in huis.

OneNote

In OneNote beschik je over ingebouwde handschriftherkenning. Via het programma kun je tekst uit een afbeelding omzetten en tekst uit een bestandsafdruk gebruiken. Bij een bestandsafdruk kun je een bestaand document, bijvoorbeeld een scan of een gedownloade afbeelding, afdrukken naar een virtuele printer. In plaats van de afdruk op fysiek papier te maken, wordt deze als afbeelding in het notitieblok opgenomen.

In OneNote kies je voor Invoegen / Bestandsafdruk. Selecteer het bestand dat je als afdruk in de OneNote-notitie wilt invoegen. Je kunt ook meerdere bestanden selecteren, bijvoorbeeld in het geval van meerdere handgeschreven notities: druk de Ctrl-toets in en houd deze ingedrukt, terwijl je meerdere bestanden selecteert. 

Is de afdruk ingevoegd, dan kun je relatief eenvoudig de tekst eruit halen. Klik met de rechtermuisknop op de afdrukafbeelding. Kies voor Tekst kopiëren van deze pagina van de afdruk. Mogelijk bestaat de afdruk uit meerdere pagina’s. Wil je dat alle handgeschreven tekst naar getypte tekst wordt omgezet, dan kies je voor Tekst kopiëren van alle pagina’s van de afdruk. Vervolgens kun je de tekst op een andere locatie plakken met Ctrl+V.

Notities

Interessant is de mogelijkheid om in OneNote handgeschreven notities te maken. Bijvoorbeeld als je een telefoongesprek voert en snel de belangrijkste informatie, zoals een afspraak of telefoonnummer wilt noteren. De handgeschreven notitie kun je vervolgens omzetten naar een getypte notitie.

Open OneNote en open het tabblad Tekenen. Bij Hulpmiddelen kies je de gewenste pen en pendikte. Wordt de gewenste stift niet getoond? Klik op de knop met het plusteken en kies Pen toevoegen. Vervolgens maak je de aantekening. Om af te wisselen tussen handgeschreven teksten en getypte tekst, klik je na het schrijven op de knop Typen.

Met de hand

Formules

De makers van OneNote hebben ook aandacht besteed aan opties waarmee je handgeschreven wiskundige vergelijkingen kunt omzetten naar getypte vergelijkingen en deze kunt oplossen binnen OneNote. Eerst schrijf je de vergelijking met de hand uit in een OneNote-notitie, zoals eerder beschreven.

In plaats van een handgeschreven vergelijking kun je deze ook typen, maar wij kiezen uiteraard voor de handgeschreven aanpak. Gebruik hierna de knop Lassoselectie op het tabblad Tekenen om de vergelijking te selecteren. Klik hierna op de knop Wiskunde (op de tab Tekenen). De vergelijking wordt nu door OneNote omgezet naar een getypte variant en kan hierna worden verwerkt.

Rest van Office

De handschriftherkenning is niet alleen beschikbaar in OneNote, maar ook in andere Office-programma’s. Werk je in PowerPoint en kom je een handgeschreven onderdeel tegen, bijvoorbeeld een aantekening op een dia, dan kun je deze ook omzetten naar getypte tekst. Ook hier zijn de relevantie opties op de tab Tekenen geplaatst. Klik op de knop met de lasso en selecteer het handgeschreven onderdeel. Kies hierna voor Handschrift naar tekst. Het onderdeel wordt omgezet.

In de rechterbovenhoek van de selectie vind je een pictogram met drie puntjes. Klik hierop om verdere suggesties te zien en eventuele correcties door te voeren. Zo kan de letter ‘S’ bijvoorbeeld per ongeluk worden aangezien als het cijfer ‘5’. Vindt er een verkeerde conversie plaats, dan kun je deze via het eerdergenoemde menu herstellen.

Als het niet werkt

Via de telefoon

Je kunt tekstherkenning ook goed gebruiken in combinatie met je telefoon. Er bestaan hiervoor verschillende scenario’s. Heb je bijvoorbeeld een set met handgeschreven notities, dan kun je deze fotograferen met je telefoon en daarmee digitaliseren. Je kunt de notities vervolgens omzetten naar getypte tekst. Het hoeft daarbij niet altijd te gaan om handgeschreven notities. Ook tekst afkomstig van bijvoorbeeld een visitekaartje of whiteboard, kun je met je telefoon relatief eenvoudig omzetten naar getypte en bewerkbare tekst.

We maken hiervoor gebruik van Microsoft Lens. De app is via de appwinkels zowel voor Android als voor iOS beschikbaar. Hierna open je de app. Aan de rechter- of onderkant van het scherm (afhankelijk van het gebruikte apparaat), vind je de opties. Kies voor Acties. Hiermee open je de functie voor tekstextractie; in sommige versies ongelukkig vertaald als Afgedrukte tekst vastleggen om uit te pakken. De standaardtaal is ingesteld op Engels.

Wil je Nederlandse teksten omzetten naar tekst, tik dan op Engels. Een overzicht van beschikbare talen, waaronder Nederlands, verschijnt. Maak hierna een foto van het document via de bijbehorende knop. Een voorbeeld wordt getoond. 

Controleer of de afbeelding duidelijk wordt getoond en tik op Bevestigen. Microsoft Lens toont nu de omgezette tekst. Klik op Delen om de tekst via een andere app te delen. Klik op Kopiëren om de tekst naar het klembord te kopiëren, zodat je deze naderhand elders kunt plakken.

Tekst uit pdf’s en foto’s

Documenten in pdf-formaat zijn over het algemeen handig om mee te werken: bij het delen ervan weet je bijvoorbeeld zeker dat de opmaak niet verloren gaat. Minder handig is de situatie waarin je tekst in een bestaand pdf-document wilt bewerken. In Word kun je tekst uit een pdf-document omzetten naar getypte tekst. Microsoft zelf geeft aan dat handgeschreven tekst zelden wordt herkend, maar Word met getypte tekst in een pdf-document wél goed uit de voeten kan. In de praktijk gaat het hierbij dus om niet-volwaardige OCR-oplossing.

De werking is eenvoudig. Open Word en kies voor Bestand / Openen. Wijs vervolgens het bestaande pdf-document aan. Zodra het bestand wordt geopend, herkent Word dat het gaat om een pdf-document en verschijnt de melding dat het bestand wordt omgezet naar getypte tekst. Klik op OK. Klik hierna op Bewerken inschakelen. Je kunt het document nu aanpassen. Ook hierna kun je het aangepaste bestand weer opslaan als pdf. Kies Bestand / Kopie opslaan en kies het pdf-bestandsformaat.

Ook bij afbeeldingen – zoals een eerder gemaakte foto met je smartphone – kun je deze aanpak gebruiken. De afbeelding zet je eerst om naar een pdf-formaat, waardoor je Word dwingt om de tekst er later uit te halen. Open een leeg Word-document en kies het tabblad Invoegen. Kies Afbeeldingen / Dit apparaat en selecteer de afbeelding. Kies voor Invoegen. Vervolgens sla je dit document op als pdf-bestand: kies Bestand / Kopie opslaan en kies voor het pdf-formaat. Vervolgens open je het pdf-document weer in Word en volg je de eerdergenoemde stappen om de tekst bewerkbaar te maken.

Tekst uit afbeelding

Heb je niet de beschikking over Microsoft Office of geen behoefte om deze programma’s te gebruiken? Er bestaan ook andere methoden om relatief eenvoudig tekst uit een afbeelding te halen, zodat je deze later kunt bewerken. Op https://kwikr.nl/textract vind je de Text Extractor Tool, waarmee je via de browser een tekst uit een afbeelding kunt halen.

Bovendien ondersteunt het onlinehulpje ook pdf-documenten. Klik op het plusteken om het bestand toe te voegen of sleep het bestand naar het documentenvak. De omzetting vindt vervolgens plaats op de servers van de makers. De resulterende tekst vind je in het vak Extracted Text. Klik op Copy text om de tekst te kopiëren. 

Houd bij het gebruik van dergelijke onlineprogramma’s wel het privacyaspect in het achterhoofd: de analyse vindt immers plaats op externe servers en niet op de lokale computer. Gaat het om informatie die je liever niet deelt, dan raden we het gebruik van deze onlinediensten af. Text Extractor Tool kent een limiet: je mag deze gratis vijf keer per dag gebruiken.

SimpleOCR

Een waardig alternatief voor Microsoft Office en de onlinediensten is het programma SimpleOCR. Prettig is dat je het programma gratis mag gebruiken. De makers richten zich op het herkennen van tekst en het omzetten hiervan naar bewerkbare tekst. Het herkennen van handschrift wordt door SimpleOCR niet ondersteund. De makers bieden hiervoor een ander programma aan: SoftWriting. Dit programma is niet gratis, maar je mag het gedurende veertien dagen proberen.

Bij de start van SimpleOCR geef je aan of je getypte tekst of handgeschreven tekst via het betaalde programma SoftWriting wilt gebruiken. Wij kiezen Machine Print. Kies voor de gewenste brontaal (bijvoorbeeld Nederlands) en klik op Select. SimpleOCR ondersteunt verschillende bronnen. Klik op Add Page. Kies bij Image Source welke bron je wilt gebruiken.

Heb je een fysiek document, bijvoorbeeld een folder of foto, dat je wilt scannen? Klik op Scanner. Is het document al gedigitaliseerd (bijvoorbeeld een document op het bureaublad), dan kies je voor File. Kies Batch als je meerdere documenten wilt omzetten.

SimpleOCR ondersteunt tif-, jpg- en bmp-afbeeldingen. Open het bestand en bevestig met Continue. Kies voor Convert to text. In het vak onderin zie je de uitkomst. Woorden waarover de software niet zeker is, worden gemarkeerd. In een menu vind je de suggesties. Klik op Accept als het omgezette woord correct is of corrigeer het. Via de knop Decide later kun je de beslissing uitstellen en er later op terugkomen.

Standaard wordt de omgezette tekst opgeslagen als Word-document. In plaats hiervan kun je ook kiezen voor een tekstbestand zonder opmaak. Kies voor Tools / Options. Open de tab Save as en kies voor Plain Text.

iPad

Maak je gebruik van een iPad in combinatie met een Apple Pencil? De iPad ondersteunt ook het omzetten van handschrift naar getypte tekst. Het omzetwerk vindt plaats op het lokale apparaat: er worden dus geen gegevens naar Apple zelf verzonden. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de ingebouwde app Notities.

Open een nieuwe notitie en tik met de pen op het lege vak. Onderin verschijnt het overzicht met beschikbare pen. Kies nu de pen uiterst links (met het opschrift ‘A’). Zodra je begint met schrijven, worden de woorden direct omgezet naar getypte tekst.

Heb je handgeschreven notities gemaakt in het verleden? Je kunt de handgeschreven krabbels ook achteraf omzetten naar getypte tekst. Open de notitie en selecteer de handgeschreven tekst door er met de vinger overheen te bewegen. Tik nu op de geselecteerde woorden. Een nieuw menu verschijnt. Kies voor Kopieer als tekst. De tekst wordt gekopieerd naar het klembord, waarna je het in andere apps kunt gebruiken.