ID.nl logo
Huis

Word-tips voor de expert

Denk je alle ins en outs van Word te kennen? Dan nog zijn er misschien wel wat verborgen functies te ontdekken. Wij namen eens een kijkje en hebben enkele Word-tips voor de expert.

Lees ook: Excel-tips voor de expert

Vertrouwenscentrum

Het is je vast weleens overkomen dat je een knop moet indrukken in Word voordat je een document mag bewerken. Dat lijkt willekeurig te gebeuren, maar dat is niet het geval. Wanneer je een document opent in Word dat door een ander is gemaakt, dan krijg je hier een melding van (dus ook voor documenten die je downloadt). Die waarschuwing is belangrijk, omdat documenten van anderen scripts kunnen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor je computer. 

Als je nooit documenten van vreemden downloadt of opent, dan kun je die melding uitschakelen. Je doet dit door in Word te klikken op Bestand / Opties / Vertrouwenscentrum / Instellingen voor het vertrouwenscentrum. Bij Beveiligde weergave kun je aangeven wat je standaard wilt vertrouwen. Verwijder eventueel alle vinkjes.

©PXimport

Leesbaarheidsstatistieken

Dat Word je kan helpen om typfouten en spelfouten uit de tekst te vissen, hoeven we je vast niet meer te vertellen. Maar door de jaren heen heeft Office een flinke ontwikkeling doorgemaakt en Word kijkt inmiddels niet meer alleen naar correcte spelling, maar ook naar de tekst als geheel. Althans, Word kan nog steeds niet aangeven of een tekst goed in elkaar steekt – het programma kan immers niet lezen – maar wel hoe een bepaalde tekst is opgebouwd.

Om zo’n ‘rapport’ van Word te krijgen klik je op Bestand / Opties. In het tabblad Controleren vind je nu een aantal opties. Vink de optie Leesbaarheidsstatistieken weergeven aan. Klaar met je document? Voer dan een spellingscontrole uit (zoals je uiteraard altijd doet na het maken van een document). Naast de gegevens die je doorgaans ziet, zie je nu ook een pop-up met de leesbaarheidsstatistieken van het document.

Je ziet hoeveel woorden je zinnen gemiddeld hebben, hoeveel zinnen er in een alinea staan enzovoort. Aan de hand van de geldende vuistregels voor teksten, kun je je tekst dus prima analyseren en aanpassen waar nodig.

©PXimport

Hoofdletters converteren

Op school heb je geleerd dat je een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt. Soms denk je dat dit alleen op jouw school werd onderwezen, omdat je weleens documenten krijgt van anderen die het niet zo nauw nemen met het gebruik van hoofdletters en interpunctie. Als dat met één of twee zinnen het geval is, dan heb je dat zo aangepast. Maar als het gaat om een groot document, dan kan dit vele uren van je tijd in beslag nemen. Zonde, want dat is helemaal niet nodig, Word kan het namelijk voor je doen. 

Hiervoor selecteer je de tekst waarin hoofdletters en kleine letters inconsistent gebruikt worden. Klik vervolgens op het tabblad Start, in het subvak Lettertype op het pictogram met de letters Aa. Je kunt nu precies aangeven hoe je wilt dat de zin wordt opgemaakt. Je kunt bijvoorbeeld klikken op Zoals in een zin., om de taalregels toe te passen (hoofdletter aan het begin van een zin, punt aan het einde). Andere opties zijn alles veranderen in een hoofdletter of juist in kleine letters, ieder eerste woord met een hoofdletter enzovoort. Je snapt: dit is veel efficiënter dan met de hand.

©PXimport

Word-macro’s opnemen

Het gebruik van macro’s in Word is allesbehalve nieuw, maar er wordt in het algemeen nog steeds nauwelijks gebruik van gemaakt door mensen die niet professioneel met Word werken. Zonde, want ook macro’s kunnen het verschil maken tussen een dag lang saaie handelingen uitvoeren, of die handelingen geautomatiseerd door Word laten doen. Even kort door de bocht gezegd is een macro een set handelingen. Wanneer je een macro ‘opneemt’ voer je simpelweg de handelingen uit die je wilt automatiseren, en Word kijkt dan precies wat je doet zodat het later precies hetzelfde kan doen. 

Om een macro op te nemen schakel je het tabblad Ontwikkelaars in via Bestand / Opties / Lint aanpassen en in het rechterdeelvenster een vinkje te plaatsen bij Ontwikkelaars. In het tabblad Ontwikkelaars dat nu is verschenen klik je op Macro opnemen. Geef je macro een naam en koppel hem aan een toetscombinatie of wijs er een knop aan toe. Voer nu precies uit wat je wilt automatiseren (bijvoorbeeld het zoeken en vervangen van bepaalde woorden/zinnen of het omzetten van hoofdletters zoals we eerder hebben besproken). 

Zodra je klaar bent, druk je op Opname stoppen. Je macro is nu gemaakt en je kunt hem op ieder willekeurig moment toepassen met de knop die je hebt gemaakt of de toegewezen toetscombinatie.

©PXimport

Word-stijlen maken

De stijlen in Word zijn een fantastische manier om een document snel van een fraaie opmaak te voorzien. Maar wist je dat je je helemaal niet hoeft te houden aan de stijlen die Word voor je heeft gedefinieerd? Je kunt heel eenvoudig zelf een stijl maken. 

Klik op het tabblad Start en vervolgens op het kleine vierkantje rechtsonder in het vak Stijlen. In het venster dat verschijnt klik je linksonder op het pictogram Nieuwe stijl. Je kunt je stijl nu helemaal zelf definiëren (denk hierbij aan lettertype, lettertypegrootte, regelafstand enzovoort).

©PXimport

Je kunt tijd besparen door je stijl te baseren op een bestaande stijl die je best mooi vindt, maar nét niet mooi genoeg. Dan hoef je alleen nog aan te passen wat je niet bevalt. Geef je stijl een naam en sla hem op. Je kunt voortaan nu met één druk op de knop tekst vormgeven zoals jij dat mooi vindt.

Lees verder op de volgende pagina voor meer tips.

De Word-liniaal

De liniaal is typisch zo’n onderdeel in Word dat we elke keer zien als we werken met het programma, maar waarmee we eigenlijk nooit iets doen. Dat komt vooral omdat er van alles verspringt zodra je met de liniaal aan de slag gaat, en dat kan nogal verwarrend zijn. Niet nodig, het is allemaal niet zo ingewikkeld. 

Het grijze gedeelte van de liniaal is je documentmarge, oftewel hoe ver de inhoud in het document van de rand van het document staat. In theorie kun je de rand van die marge verslepen, maar dat is lastig als de driehoekjes er nog voor zitten. Dus makkelijker is wellicht om te dubbelklikken op het grijze gedeelte van de liniaal, om vervolgens de marges te bepalen in het venster dat verschijnt. Die marge geldt voor álle tekst. 

Wil je alleen een specifieke alinea aanpassen, plaats dan de cursor aan het begin van de alinea die je wilt aanpassen. Op de scheidingslijn van het grijze en witte gedeelte van de liniaal zie je twee driehoekjes met daaronder een rechthoekje. Samen lijkt het op een zandloper. De werking is kinderlijk eenvoudig: versleep je het rechthoekje, dan schuift de gehele alinea mee. Versleep je het bovenste driehoekje, dan schuift de eerste regel mee, maar de rest blijft staan. 

Versleep je het onderste driehoekje, dan blijft de eerste regel staan, maar schuift de rest van de alinea mee. Nu je dit weet, heb je dus ook nooit meer ruzie met regels die op verschillende afstanden inspringen.

©PXimport

Bronnen beheren

Wellicht heb je weleens ergens een scriptie gelezen en gedacht: ‘Jeetje, dat is ook een gedoe met het bijhouden van die bronnen en citaten’. Dat is het zeker, maar daarvoor heeft Word wel een hulpje: een functie genaamd Bronnen beheren. Kort gezegd is het een soort database waarin je álle bronnen die je in je document gebruikt op een centrale plek toevoegt, zodat je ze her en der in het document kunt laten terugkomen. 

Het handige hiervan is dat als je later iets aanpast in je bron, dit automatisch op alle plekken in je document wordt aangepast en je dus niet allerlei inconsistenties krijgt. Om bronnen toe te voegen, klik je in het tabblad Verwijzingen op Bronnen beheren en op Nieuw in het venster dat verschijnt. Je kunt nu kiezen om wat voor bron het gaat (een boek, rapport enzovoort) waarna je de bijbehorende informatie invult en de bron opslaat. 

Je kunt nu rechtstreeks een bron invoegen door te klikken op Citaat invoegen, maar je kunt ook een lijst genereren van al je bronnen aan het eind van je document door te klikken op Bibliografie en vervolgens de gewenste stijl te kiezen.

©PXimport

Inhoudsopgaven in Word

Als we toch aan het genereren zijn, doen we er direct ook maar even een inhoudsopgave bij. We gaan ervan uit dat je weet hoe je een inhoudsopgave moet genereren. Is dat niet een geval, een ultrakorte uitleg: alle (tussen)kopjes in een document die je een bepaalde stijl toekent: (Kop 1 bijvoorbeeld), worden verzameld in een inhoudsopgave wanneer je klikt op tabblad Verwijzingen / Inhoudsopgave. Je kunt daar kiezen uit verschillende stijlen, maar wat niet iedereen zich realiseert is dat je vrij bent om ook van de inhoudsopgave het uiterlijk volledig naar je hand te zetten. 

In plaats van te kiezen voor een vooraf gedefinieerde stijl wanneer je klikt op Inhoudsopgave, kun je ook klikken op Aangepaste inhoudsopgave. Er verschijnt dan een venster waarin je allerlei zaken aan kunt passen. Zo kun je aangeven dat je geen puntjes wilt tussen de kop en de paginanummering, of dat je helemaal geen paginanummers wilt maar hyperlinks. Ook kun je aangeven hoeveel niveaus de inhoudsopgave moet bevatten (dus kop, subkop, subsubkop etc.). Daarnaast kun je een specifiek lettertype toekennen aan je inhoudsopgave en – binnen het kader van je eigen aanpassingen – een vooraf gedefinieerde stijl toekennen.

©PXimport

Maak een to-dolijst

Heb je ooit weleens geprobeerd om een to-dolijst te maken in Word? Zo ja, dan heb je al vrij snel ontdekt dat daar helemaal geen pasklare functie voor aanwezig is. Althans, niet in de basisweergave. De functie is er namelijk wel, maar daarvoor moet je eerst het tabblad Ontwikkelaars inschakelen (dat hebben we bij Macro’s opnemen al gedaan). 

Binnen het tabblad Ontwikkelaars zie je een pictogram van een vierkantje met een vinkje. Klik hierop om het Inhoud-besturingselement voor selectievakje in te voegen, oftewel een keuzevakje dat je nodig hebt om een takenlijst te maken. Je hoeft dit blokje maar één keer in te voegen, daarna kun je het gewoon onder elkaar kopiëren en plakken. Klik op het vakje zelf om het vinkje/kruisje (afhankelijk van de stijl) in te voegen.

©PXimport

Voetnoten

Tot slot nog een functie die goud waard is: de voetnoot. Soms vereist iets dat je in een tekst schrijft wat meer toelichting, maar is het niet gepast om dat in de tekst zelf te doen. In dat geval kun je een voetnoot gebruiken. Dit houdt in dat er onderaan de pagina een regeltje wordt toegevoegd met een cijfer daarvoor. Datzelfde cijfer komt terug in de tekst op de plek waar je de voetnoot invoegt, zodat het duidelijk is waaraan de voetnoot gerelateerd is. 

Om een voetnoot toe te voegen, klik je op het tabblad Verwijzingen / Voetnoot invoegen. De cursor verspringt nu naar het einde van de pagina en je kunt je voetnoot direct typen. Je kunt overigens meerdere voetnoten toevoegen op een pagina. Interessant is dat je voetnoten ook kunt combineren met bijvoorbeeld de functie Bronnen beheren, zodat je onderaan de pagina een bron kunt vermelden.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Black Friday bij Keukenloods: kortingen op topkeuze inbouwapparatuur
Huis

Black Friday bij Keukenloods: kortingen op topkeuze inbouwapparatuur

Tijdens Black Friday pakt Keukenloods uit met hoge kortingen op populaire inbouwapparatuur van merken als Siemens en Bosch. Wij lichten hier vijf modellen uit die nu extra interessant zijn: stuk voor stuk slimme keuzes voor wie zijn keuken wil vernieuwen of uitbreiden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Keukenloods

Siemens ED851BS16E – kookplaat met geïntegreerde afzuiging

De Siemens ED851BS16E combineert koken en afzuigen in één strak oppervlak. De vier inductiezones zijn flexibel inzetbaar dankzij de combiZone, waarmee je twee zones kunt samenvoegen tot één groter kookvlak. Met de powerBoost-functie breng je water extra snel aan de kook, en de quickStart- en reStart-functies zorgen dat de kookplaat direct reageert of je instellingen behoudt als je hem kort uitzet. De ingebouwde afzuiging verwijdert kookdampen direct bij de bron: je hebt dus geen aparte afzuigkap meer nodig.

Siemens EX875LVB1E – inductiekookplaat met flexzones

De Siemens EX875LVB1E is een ruime inductiekookplaat met vijf kookzones die tegelijk gebruikt kunnen worden. De flexInductie-zone herkent automatisch het formaat van de pan en past het verwarmingsoppervlak daarop aan. Dankzij de dual lightSlider-bediening stel je elke zone met een vloeiende beweging nauwkeurig in, van sudderen tot aanbraden. De powerBoost-functie verhoogt het vermogen tot wel 50 procent, zodat je in korte tijd grote hoeveelheden water of gerechten kunt verhitten. De kookplaat beschikt over zeventien vermogensstanden, een warmhoudfunctie en een overkookbeveiliging, wat koken preciezer én veiliger maakt.

Siemens CM724G1B2 – combi-oven met magnetronfunctie

De Siemens CM724G1B2 is een compacte combi-oven met een inhoud van 45 liter en vijftien verwarmingssystemen, waaronder hetelucht, circulatiegrill en onder- en bovenwarmte. Dankzij de combinatie van oven- en magnetronfuncties bereid je gerechten in minder tijd, zonder dat ze hun structuur of smaak verliezen. Via HomeConnect bedien je hem op afstand, en met de oven-assistent gebruik je spraakcommando's om bijvoorbeeld de voorverwarming te starten. Het TFT-touchdisplay biedt een helder overzicht van programma's en temperaturen, terwijl de soft-close-deur en ledverlichting hem nóg gebruiksvriendelijker maken.

Siemens SN63HX36TN – volledig geïntegreerde vaatwasser

De Siemens SN63HX36TN is een volledig geïntegreerde vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts en een geluidsniveau van slechts 46 dB. Het apparaat beschikt over zes programma's en vier speciale functies, waaronder VarioSpeed Plus om sneller te wassen en HomeConnect voor bediening via wifi. Dankzij de MachineCare-functie blijft de binnenruimte schoon en fris, en met de Infolight zie je via een lichtprojectie op de vloer of het programma nog loopt. Het verstelbare bovenrek en de flexibele indeling zorgen dat ook grote pannen of glazen eenvoudig passen.

Bosch SMH4ECX28E – stille inbouwvaatwasser

De Bosch SMH4ECX28E valt op door zijn stille werking (42 dB) en energieklasse A. De vaatwasser biedt ruimte voor veertien couverts en beschikt over zes programma's en vijf functies, waaronder Extra Droog en SpeedPerfect+. De VarioLade bovenin biedt extra plek voor bestek en klein servies, terwijl het RackMatic-systeem het bovenrek in hoogte verstelbaar maakt. Met HomeConnect bedien je de machine via de app, en de doseerassistent zorgt dat afwasmiddel gelijkmatig wordt verdeeld voor een optimaal resultaat. De roestvrijstalen kuip en de automatische deuropening na afloop van het programma dragen bij aan een grondig en efficiënt droogresultaat.

Of je nu kiest voor een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, een smarte combi-oven of een fluisterstille vaatwasser: tijdens Black Friday is het bij Keukenloods hét moment om te investeren in een moderne keuken! Op de speciale Keukenloods Black Friday-pagina vind je alle aanbiedingen!

Over Keukenloods

In de 16 fysieke showrooms en via Keukenloods.nl – de grootste online winkel voor inbouwapparatuur in Nederland – helpt Keukenloods dagelijks klanten bij het samenstellen van hun ideale keuken. Dankzij deskundig advies in de winkels, een uitgebreid online aanbod, scherpe prijzen en betrouwbare levering  weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparatuur perfect past bij je keuken én je wensen.

▼ Volgende artikel
Maximaal leescomfort: zo werk je prettiger op een Mac
© Kaspars Grinvalds - stock.adobe.com
Huis

Maximaal leescomfort: zo werk je prettiger op een Mac

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Als je letters en vensters vaak te klein of te groot vindt, kun je de algehele schermresolutie aanpassen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Ook in de Mail-app heb je voldoende invloed op de grootte van de tekst.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Heb je moeite met specifieke kleuren? Die kun je in de systeeminstellingen helemaal naar wens aanpassen.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Krijg je vooral ‘s avonds last van je ogen? Dan komt Night Shift goed van pas.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Zoomen werkt niet alleen in specifieke apps, je kunt er ook een Mac-brede instelling voor gebruiken.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

MacOS biedt verschillende toegankelijkheidsinstellingen voor zowel je muis als je trackpad.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Je kunt tekst laten voorlezen door de systeemstem.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.