ID.nl logo
Huis

Word-tips voor de expert

Denk je alle ins en outs van Word te kennen? Dan nog zijn er misschien wel wat verborgen functies te ontdekken. Wij namen eens een kijkje en hebben enkele Word-tips voor de expert.

Lees ook: Excel-tips voor de expert

Vertrouwenscentrum

Het is je vast weleens overkomen dat je een knop moet indrukken in Word voordat je een document mag bewerken. Dat lijkt willekeurig te gebeuren, maar dat is niet het geval. Wanneer je een document opent in Word dat door een ander is gemaakt, dan krijg je hier een melding van (dus ook voor documenten die je downloadt). Die waarschuwing is belangrijk, omdat documenten van anderen scripts kunnen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor je computer. 

Als je nooit documenten van vreemden downloadt of opent, dan kun je die melding uitschakelen. Je doet dit door in Word te klikken op Bestand / Opties / Vertrouwenscentrum / Instellingen voor het vertrouwenscentrum. Bij Beveiligde weergave kun je aangeven wat je standaard wilt vertrouwen. Verwijder eventueel alle vinkjes.

©PXimport

Leesbaarheidsstatistieken

Dat Word je kan helpen om typfouten en spelfouten uit de tekst te vissen, hoeven we je vast niet meer te vertellen. Maar door de jaren heen heeft Office een flinke ontwikkeling doorgemaakt en Word kijkt inmiddels niet meer alleen naar correcte spelling, maar ook naar de tekst als geheel. Althans, Word kan nog steeds niet aangeven of een tekst goed in elkaar steekt – het programma kan immers niet lezen – maar wel hoe een bepaalde tekst is opgebouwd.

Om zo’n ‘rapport’ van Word te krijgen klik je op Bestand / Opties. In het tabblad Controleren vind je nu een aantal opties. Vink de optie Leesbaarheidsstatistieken weergeven aan. Klaar met je document? Voer dan een spellingscontrole uit (zoals je uiteraard altijd doet na het maken van een document). Naast de gegevens die je doorgaans ziet, zie je nu ook een pop-up met de leesbaarheidsstatistieken van het document.

Je ziet hoeveel woorden je zinnen gemiddeld hebben, hoeveel zinnen er in een alinea staan enzovoort. Aan de hand van de geldende vuistregels voor teksten, kun je je tekst dus prima analyseren en aanpassen waar nodig.

©PXimport

Hoofdletters converteren

Op school heb je geleerd dat je een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt. Soms denk je dat dit alleen op jouw school werd onderwezen, omdat je weleens documenten krijgt van anderen die het niet zo nauw nemen met het gebruik van hoofdletters en interpunctie. Als dat met één of twee zinnen het geval is, dan heb je dat zo aangepast. Maar als het gaat om een groot document, dan kan dit vele uren van je tijd in beslag nemen. Zonde, want dat is helemaal niet nodig, Word kan het namelijk voor je doen. 

Hiervoor selecteer je de tekst waarin hoofdletters en kleine letters inconsistent gebruikt worden. Klik vervolgens op het tabblad Start, in het subvak Lettertype op het pictogram met de letters Aa. Je kunt nu precies aangeven hoe je wilt dat de zin wordt opgemaakt. Je kunt bijvoorbeeld klikken op Zoals in een zin., om de taalregels toe te passen (hoofdletter aan het begin van een zin, punt aan het einde). Andere opties zijn alles veranderen in een hoofdletter of juist in kleine letters, ieder eerste woord met een hoofdletter enzovoort. Je snapt: dit is veel efficiënter dan met de hand.

©PXimport

Word-macro’s opnemen

Het gebruik van macro’s in Word is allesbehalve nieuw, maar er wordt in het algemeen nog steeds nauwelijks gebruik van gemaakt door mensen die niet professioneel met Word werken. Zonde, want ook macro’s kunnen het verschil maken tussen een dag lang saaie handelingen uitvoeren, of die handelingen geautomatiseerd door Word laten doen. Even kort door de bocht gezegd is een macro een set handelingen. Wanneer je een macro ‘opneemt’ voer je simpelweg de handelingen uit die je wilt automatiseren, en Word kijkt dan precies wat je doet zodat het later precies hetzelfde kan doen. 

Om een macro op te nemen schakel je het tabblad Ontwikkelaars in via Bestand / Opties / Lint aanpassen en in het rechterdeelvenster een vinkje te plaatsen bij Ontwikkelaars. In het tabblad Ontwikkelaars dat nu is verschenen klik je op Macro opnemen. Geef je macro een naam en koppel hem aan een toetscombinatie of wijs er een knop aan toe. Voer nu precies uit wat je wilt automatiseren (bijvoorbeeld het zoeken en vervangen van bepaalde woorden/zinnen of het omzetten van hoofdletters zoals we eerder hebben besproken). 

Zodra je klaar bent, druk je op Opname stoppen. Je macro is nu gemaakt en je kunt hem op ieder willekeurig moment toepassen met de knop die je hebt gemaakt of de toegewezen toetscombinatie.

©PXimport

Word-stijlen maken

De stijlen in Word zijn een fantastische manier om een document snel van een fraaie opmaak te voorzien. Maar wist je dat je je helemaal niet hoeft te houden aan de stijlen die Word voor je heeft gedefinieerd? Je kunt heel eenvoudig zelf een stijl maken. 

Klik op het tabblad Start en vervolgens op het kleine vierkantje rechtsonder in het vak Stijlen. In het venster dat verschijnt klik je linksonder op het pictogram Nieuwe stijl. Je kunt je stijl nu helemaal zelf definiëren (denk hierbij aan lettertype, lettertypegrootte, regelafstand enzovoort).

©PXimport

Je kunt tijd besparen door je stijl te baseren op een bestaande stijl die je best mooi vindt, maar nét niet mooi genoeg. Dan hoef je alleen nog aan te passen wat je niet bevalt. Geef je stijl een naam en sla hem op. Je kunt voortaan nu met één druk op de knop tekst vormgeven zoals jij dat mooi vindt.

Lees verder op de volgende pagina voor meer tips.

De Word-liniaal

De liniaal is typisch zo’n onderdeel in Word dat we elke keer zien als we werken met het programma, maar waarmee we eigenlijk nooit iets doen. Dat komt vooral omdat er van alles verspringt zodra je met de liniaal aan de slag gaat, en dat kan nogal verwarrend zijn. Niet nodig, het is allemaal niet zo ingewikkeld. 

Het grijze gedeelte van de liniaal is je documentmarge, oftewel hoe ver de inhoud in het document van de rand van het document staat. In theorie kun je de rand van die marge verslepen, maar dat is lastig als de driehoekjes er nog voor zitten. Dus makkelijker is wellicht om te dubbelklikken op het grijze gedeelte van de liniaal, om vervolgens de marges te bepalen in het venster dat verschijnt. Die marge geldt voor álle tekst. 

Wil je alleen een specifieke alinea aanpassen, plaats dan de cursor aan het begin van de alinea die je wilt aanpassen. Op de scheidingslijn van het grijze en witte gedeelte van de liniaal zie je twee driehoekjes met daaronder een rechthoekje. Samen lijkt het op een zandloper. De werking is kinderlijk eenvoudig: versleep je het rechthoekje, dan schuift de gehele alinea mee. Versleep je het bovenste driehoekje, dan schuift de eerste regel mee, maar de rest blijft staan. 

Versleep je het onderste driehoekje, dan blijft de eerste regel staan, maar schuift de rest van de alinea mee. Nu je dit weet, heb je dus ook nooit meer ruzie met regels die op verschillende afstanden inspringen.

©PXimport

Bronnen beheren

Wellicht heb je weleens ergens een scriptie gelezen en gedacht: ‘Jeetje, dat is ook een gedoe met het bijhouden van die bronnen en citaten’. Dat is het zeker, maar daarvoor heeft Word wel een hulpje: een functie genaamd Bronnen beheren. Kort gezegd is het een soort database waarin je álle bronnen die je in je document gebruikt op een centrale plek toevoegt, zodat je ze her en der in het document kunt laten terugkomen. 

Het handige hiervan is dat als je later iets aanpast in je bron, dit automatisch op alle plekken in je document wordt aangepast en je dus niet allerlei inconsistenties krijgt. Om bronnen toe te voegen, klik je in het tabblad Verwijzingen op Bronnen beheren en op Nieuw in het venster dat verschijnt. Je kunt nu kiezen om wat voor bron het gaat (een boek, rapport enzovoort) waarna je de bijbehorende informatie invult en de bron opslaat. 

Je kunt nu rechtstreeks een bron invoegen door te klikken op Citaat invoegen, maar je kunt ook een lijst genereren van al je bronnen aan het eind van je document door te klikken op Bibliografie en vervolgens de gewenste stijl te kiezen.

©PXimport

Inhoudsopgaven in Word

Als we toch aan het genereren zijn, doen we er direct ook maar even een inhoudsopgave bij. We gaan ervan uit dat je weet hoe je een inhoudsopgave moet genereren. Is dat niet een geval, een ultrakorte uitleg: alle (tussen)kopjes in een document die je een bepaalde stijl toekent: (Kop 1 bijvoorbeeld), worden verzameld in een inhoudsopgave wanneer je klikt op tabblad Verwijzingen / Inhoudsopgave. Je kunt daar kiezen uit verschillende stijlen, maar wat niet iedereen zich realiseert is dat je vrij bent om ook van de inhoudsopgave het uiterlijk volledig naar je hand te zetten. 

In plaats van te kiezen voor een vooraf gedefinieerde stijl wanneer je klikt op Inhoudsopgave, kun je ook klikken op Aangepaste inhoudsopgave. Er verschijnt dan een venster waarin je allerlei zaken aan kunt passen. Zo kun je aangeven dat je geen puntjes wilt tussen de kop en de paginanummering, of dat je helemaal geen paginanummers wilt maar hyperlinks. Ook kun je aangeven hoeveel niveaus de inhoudsopgave moet bevatten (dus kop, subkop, subsubkop etc.). Daarnaast kun je een specifiek lettertype toekennen aan je inhoudsopgave en – binnen het kader van je eigen aanpassingen – een vooraf gedefinieerde stijl toekennen.

©PXimport

Maak een to-dolijst

Heb je ooit weleens geprobeerd om een to-dolijst te maken in Word? Zo ja, dan heb je al vrij snel ontdekt dat daar helemaal geen pasklare functie voor aanwezig is. Althans, niet in de basisweergave. De functie is er namelijk wel, maar daarvoor moet je eerst het tabblad Ontwikkelaars inschakelen (dat hebben we bij Macro’s opnemen al gedaan). 

Binnen het tabblad Ontwikkelaars zie je een pictogram van een vierkantje met een vinkje. Klik hierop om het Inhoud-besturingselement voor selectievakje in te voegen, oftewel een keuzevakje dat je nodig hebt om een takenlijst te maken. Je hoeft dit blokje maar één keer in te voegen, daarna kun je het gewoon onder elkaar kopiëren en plakken. Klik op het vakje zelf om het vinkje/kruisje (afhankelijk van de stijl) in te voegen.

©PXimport

Voetnoten

Tot slot nog een functie die goud waard is: de voetnoot. Soms vereist iets dat je in een tekst schrijft wat meer toelichting, maar is het niet gepast om dat in de tekst zelf te doen. In dat geval kun je een voetnoot gebruiken. Dit houdt in dat er onderaan de pagina een regeltje wordt toegevoegd met een cijfer daarvoor. Datzelfde cijfer komt terug in de tekst op de plek waar je de voetnoot invoegt, zodat het duidelijk is waaraan de voetnoot gerelateerd is. 

Om een voetnoot toe te voegen, klik je op het tabblad Verwijzingen / Voetnoot invoegen. De cursor verspringt nu naar het einde van de pagina en je kunt je voetnoot direct typen. Je kunt overigens meerdere voetnoten toevoegen op een pagina. Interessant is dat je voetnoten ook kunt combineren met bijvoorbeeld de functie Bronnen beheren, zodat je onderaan de pagina een bron kunt vermelden.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.