Voor velen van ons geldt: we kunnen in het dagelijks leven niet om Windows heen. Daar is niets mis mee, Windows is een volwassen besturingssysteem dat voor de meeste mensen naar behoren werkt. Toch kent het besturingssysteem meerdere onhebbelijkheden. Die pakken we aan!

Geen TPM-controle

Wil je nog overstappen naar versie 11 van Windows, begin dan direct met deze tip om eventuele ergernis te voorkomen. Windows 11 vereist dat je computer beschikt over een TPM-chip. En eerlijk is eerlijk: deze chip verbetert de beveiliging van je computer door de computer minder eenvoudig toegankelijk te maken voor indringers. Bijvoorbeeld tijdens het opstartproces.

Heb je een moderne computer, maar helaas geen TPM-chip? Dan kun je Windows 11 normaal gesproken niet installeren. Met een slimme truc kan het alsnog. Realiseer je wel dat je dan gebruikmaakt van een niet-ondersteunde Windows-installatie. Je weet niet zeker of je beveiligingsupdates blijft ontvangen en of het besturingssysteem in de toekomst blijft functioneren.

Tijdens de set-up van Windows 11 druk je op de toetscombinatie Shift+F10. Typ regedit in het venster, gevolgd door een druk op Enter. Het Windows-register opent. Blader naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Setup en klik erop met de rechtermuisknop. Kies Nieuw / Sleutel. Noem deze LabConfig. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies Nieuw / DWORD-waarde (32-bit). Noem deze BypassTPMCheck. Dubbelklik erop en typ 1 bij Waardegegevens. Klik daarna wederom met rechts op LabConfig en kies Nieuw / DWORD-waarde (32-bit). Deze noem je BypassSecureBootCheck. Dubbelklik erop en typ 1 in het vak Waardegegevens. Verlaat het register. Hierna kun je Windows 11 wél installeren.

Links uitlijnen

Was je al jaren gewend aan de Startknop, overzichtelijk gepositioneerd in de linker onderhoek van het beeldscherm? Waarom plaatst Windows 11 de knop dan in het midden? Geen nood, dat passen we aan. Open de Windows-instellingen en kies Persoonlijke instellingen. Klik op Taakbalk /Gedrag van taakbalk. Bij Uitlijning van taakbalk kies je voor Links uitlijnen. De knop Start staat weer waar hij voor velen hoort te staan: linksonder.

Eigen knoppen

Elk programmavenster een eigen knop, in plaats van een gecombineerde knop die meerdere vensters herbergt. Zorg weer voor overzicht in de taakbalk en vul de taakbalk met de individuele knoppen voor elk programma. In de Windows-instellingen kies je voor Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Gedrag van taakbalk. Kies voor Nooit bij Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen. Gebruik je meerdere taakbalken in combinatie met meerdere beeldschermen? Kies dan ook voor Nooit bij Taakbalkknoppen combineren en labels op andere taakbalken verbergen.

Vastlopen verhelpen

Loopt een programma vast en krijg je het met geen mogelijkheid via de normale weg afgesloten? Taakbeheer openen en het alsnog sluiten geeft een lange omweg. Dat ongemak nemen we weg. In de Windows-instellingen kies je voor Systeem / Voor ontwikkelaars. Zet de schuif op Uit bij Taak beëindigen. Even uitproberen: hapert een programma, dan klik je voortaan met de rechtermuisknop op de taakbalkknop en kies je eenvoudigweg voor Taak beëindigen.

Schone taakbalk

Wees eerlijk: die Windows-taakbalk bevat standaard een stuk meer ‘handige’ knoppen dan je zelf zou kiezen. Maak je écht gebruik van de widgets, Teams-knop en andere extra’s? Tijd om op te schonen. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Bij de sectie Taakbalkitems schakel je de onderdelen uit die die je liever niet meer ziet. Denk aan Zoeken, Taakweergave en Widgets. De optie Zoeken geeft je bovendien iets meer keuzevrijheid: kies Verbergen om de functie niet meer te zien of kies Alleen zoekpictogram (om alleen de knop te zien), Pictogram en label zoeken (om een knop en bijschrift te zien) of Zoekvak (om een volledige zoekbalk te zien).

Plaktoetsen

Je kent het ongetwijfeld: je drukt een paar keer (ongemerkt) op de Shift-toets en Windows vraagt je of je de Plaktoetsen wilt inschakelen. Als je ze niet nodig hebt, kan dat flink irriteren. We maken daar een einde aan. Open de Windows-instellingen en kies voor Toetsenbord. Klik op Plaktoetsen. Zet de schuif op Uit bij Sneltoetsen voor Plaktoetsen. Je wordt nu niet meer onnodig lastiggevallen.

Onterechte opruimwoede

Een opgeruimde werkomgeving werkt voor de meeste gebruikers prettig, maar Windows kan er ook in doorslaan. Ben je op zoek naar specifieke pictogrammen in het Systeemvak (bij de klok in de taakbalk) en kun je deze niet vinden? Voorkom irritatie en klik op de knop Verborgen pictogrammen weergeven (herkenbaar aan het ^-symbool). Een venster met de verborgen pictogrammen verschijnt. Sleep de pictogrammen die je juist wél wilt zien naar de klok en laat ze hierboven los.

Wil je bepaalde pictogrammen helemaal niet zien? Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Open de sectie Andere systeemvakpictogrammen. Zet de schuif op Aan bij de pictogrammen die je wilt zien en de schuif op Uit bij de overbodige pictogrammen. Opgeruimd staat netjes!

Weg widgets!

Gebruik je de widgets in de praktijk niet? Weg ermee. De stappen hiervoor lees je in de paragraaf 'Schone taakbalk'. Vind je ze ergens nog steeds interessant? Zorg er dan voor dat je ze aanpast aan je persoonlijke voorkeuren. Klik op de knop van de widgets (links op de Windows-taakbalk) en vervolgens op de profielfoto rechtsboven. Wil je niet dat de widgets meteen tonen zodra je de muis over de knop plaatst, dan deactiveer je de optie Widgetsbord openen bij aanwijzen.

Je kunt de widgets ook minder prominent maken door de optie Meldingsbadges weergeven uit te schakelen: de knop wordt nu niet meer bijgewerkt met meldingen. Schakel dan ook meteen Aankondigingen weergeven uit, zodat er geen updates van widgets meer op de taakbalk worden getoond. Hierna keer je terug naar het widgetsbord. Bij de artikelen of nieuwsbronnen die je liever niet ziet, klik je op de knop met de drie puntjes. Kies voor Blokkeren. Klik op Interesses beheren om aan te geven waar je voorkeuren naar uitgaan. Dit helpt om de inhoud van het widgetsbord relevanter te maken.

Verborgen opties

Klik je met de rechtermuisknop op het bureaublad, dan verschijnt een menu met opties. Ziet het er minder uitgebreid uit dan bij eerdere Windows-versies, zoals Windows 10? Windows maakt nu gebruik van vereenvoudigde menu’s. Onhandig als je liever gewoon wél alle beschikbare opties ziet. Gelukkig is dat menu nog wel aanwezig: druk op Shift terwijl je met de rechtermuisknop klikt. Het traditionele menu verschijnt. Ben je hier zo gehecht aan en heb je er geen zin in om telkens de Shift-toets in te drukken? Een aanpassing in het register doet wonderen. Open het Startmenu en typ Regedit.exe. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\CLASSES\CLSID. Klik erop en kies Nieuw / Sleutel. Noem deze {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies Nieuw / Sleutel. Noem deze InprocServer32. Dubbelklik hierop, laat het veld Waardegegevens leeg en klik op OK. Nadat je Windows opnieuw hebt gestart, beschik je voortaan altijd weer over het complete menu. Voordat je het register aanpast: altijd een goede back-up van de computer maken.

Gestroomlijnd starten

Niet altijd de schuld van Windows, maar ook weleens van de computerfabrikant: programma’s die tijdens het starten van Windows worden geladen, op de achtergrond aanwezig zijn en nooit door je worden gebruikt. Via Taakbeheer maak je een einde aan deze onhebbelijkheid. Druk op Ctrl+Shift+Esc om Taakbeheer te openen. Open de tab Opstart-apps en kijk in de kolom Invloed op opstarten. Je ziet meteen welke onderdelen relatief veel beslag op je systeem leggen (Veel) of juist relatief weinig (Weinig). Geen behoefte aan een opstart-app? Klik erop met de rechtermuisknop en kies Beëindigen.

Nog preciezer

Wilde je vroeger in het Windows-systeemvak (rechtsonder) niet alleen de klok in uren en minuten, maar ook in seconden zien? Met een registeraanpassing lukte het. Gelukkig hoeft dat niet meer en kun je nu Windows via de gebruikersomgeving de tijd preciezer laten tonen. In de Windows-instellingen kies je Persoonlijke instellingen / Taakbalk. Ga naar Gedrag van taakbalk en plaats een vinkje bij Seconden weergeven in systeemvakklok. Handig! Voor de laptopgebruikers onder ons: bedenk wel dat dit iets meer stroom verbruikt.

Niets te melden

Soms heeft Windows er een handje van je te bestoken met talloze meldingen: afkomstig van het besturingssysteem, maar ook van geïnstalleerde apps. Je kunt hierin gelukkig wel sturen. In de Windows-instellingen kies je voor Systeem / Meldingen. Onder in het venster zie je een overzicht van apps die recent een melding hebben gegeven. Schakel de ongewenste meldingen uit.

Interessanter is om te klikken op de app en hiermee het detailvenster te openen. Hier bepaal je hoe een melding mag worden getoond, bijvoorbeeld in een banner of als melding in het meldingencentrum. Je kunt hier ook de prioriteit van een melding bepalen. Die bepaalt de positie in het meldingencentrum. Wil je dat meldingen van een specifieke app altijd worden getoond, zelfs als je de Niet storen-modus hebt ingeschakeld? Kies in het venster Meldingen voor Prioriteitsmeldingen instellen. In de sectie Apps klik je op App toevoegen. Selecteer de app die de extra rechten krijgt.

Nog minder te melden

We blijven nog even in het venster Meldingen. Via de optie Niet storen automatisch instellen geef je tijden op waarin je niet wilt worden gestoord. Plaats een vinkje bij Tijdens deze tijden en geef de perioden op. Bovendien kun je hier aangeven op welke andere momenten je niet wilt worden gestuurd, bijvoorbeeld wanneer je een spel speelt of wanneer je een programma schermvullend gebruikt. Een goed voorbeeld hiervan is een schermvullende PowerPoint-presentatie of het bekijken van een YouTube-video.

Nú even niet!

Lekker aan het werk – of belangrijker – lekker aan het gamen en opeens wil Windows opnieuw opstarten. Nu even niet! Voorkom deze ergernis. In de Windows-instellingen kies je voor Windows Update / Geavanceerde opties / Gebruikstijden. Kies Handmatig bij Gebruikstijden instellen en geef aan tussen welke tijden de computer niet opnieuw mag worden opgestart. Zelf geeft Windows een suggestie, maar hiermee hoef je uiteraard geen rekening te houden.

Gebruikersaccountbeheer

Gebruikersaccountbeheer helpt bij het beveiligen van de computer, door meldingen te geven zodra een app een aanpassing probeert door te voeren. Een prima systeem, maar de veelvuldige meldingen kunnen soms irritant worden. Open het Startmenu en typ Gebruikersaccountbeheer. Klik op Instellingen voor Gebruikersaccountbeheer wijzigen. Gebruik de schuif om aan te geven wanneer een melding mag worden getoond. Helemaal naar beneden? Geen meldingen meer tonen. Dat is minder aan te raden en mogelijk iets te veel van het goede. De een na onderste instelling (Alleen een melding weergeven wanneer apps proberen wijzigingen op de computer aan te brengen) is de mooie middenweg.

Edge

Geen poespas

Gebruik je Edge, lees dan verder. Bij het openen van een nieuwe tab word je mogelijk bestookt met ‘geselecteerde’ artikelen en andere zaken waarop je niet zit te wachten. We passen dit aan. Open een nieuwe tab. Klik op de knop Pagina-instellingen (herkenbaar aan het tandwiel, rechtsboven in het venster). Bij Indeling kies je voor Aangepast. Geen behoefte aan snelkoppelingen? Kies voor Uit bij Snelkoppelingen. Bij Inhoud kies je voor Inhoud uit. Ook geen behoefte aan de weersvoorspelling? Kies Uit bij Weer weergeven.

Ben je hierna nog steeds niet tevreden, omdat je de tab alsnog te veel ongevraagde informatie vindt geven? Met de Blank New Tab-extensie open je voortaan écht met een leeg tabblad. Ga naar de website met extensies en zoek op Blank New Tab. Bevestig aan Edge dat je de invoegtoepassing écht wilt gebruiken. Voortaan opent er altijd een lege tab.

Geen Copilot

Microsoft zet vol in op AI, en Copilot is hiervan een goed voorbeeld. Je komt de Copilot-balk dan ook tegen in Edge. Geen behoefte aan kunstmatige intelligentie? Klik in Edge op de knop Instellingen en meer en kies Instellingen. Open de sectie Sidebar. Bij App-specifieke instellingen kies je voor Copilot. Zet de schuif op Uit bij Copilot weergeven. Wil je wel toegang houden tot Copilot, maar deze niet altijd zien, dan kun je in plaats van eerdergenoemde optie ook de schuif op Uit zetten bij Copilot automatisch openen in de zijbalk.

Geen activiteiten

Als je een website bezoekt en Edge geeft aan dat er voor die website ‘waardebonnen’ of andere kortingen beschikbaar zijn, dan maak je – mogelijk onbewust – gebruik van de functie waarmee Microsoft jouw browseactiviteiten opslaat en hierop inspeelt met reclame. Geen behoefte aan? Open de Edge-instellingen en kies Privacy, zoeken en services. Ga naar de sectie Persoonlijke instellingen & reclame en zet de schuif op Uit bij Sta Microsoft toe om uw browseactiviteiten op te slaan. Blader vervolgens door naar de sectie Services. Schakel de optie Bespaar tijd en geld met Winkelen in Microsoft Edge uit.

Zelf zoeken

In Edge zoek je snel door het zoekwoord in de adresbalk op te geven: de browser opent dan direct de zoekmachine en geeft de bijbehorende resultaten weer. Standaard gebeurt dit met Microsoft Bing. Maak je zelf gebruik van een andere zoekmachine, zoals DuckDuckGo of Google? Laat Edge direct de juiste zoekmachine gebruiken.

In de Edge-instellingen open je Privacy, zoeken en services. Ga naar Services en klik op Adresbalk en zoeken. Bij Zoekprogramma dat in de adresbalk wordt gebruikt kies je de gewenste zoekmachine. Staat de zoekmachine er niet tussen? Klik dan even door bij Zoekprogramma’s beheren. Een lijst met aanvullende zoekmachines verschijnt, waaruit je kunt kiezen. Staat de gewenste zoekmachine er nog steeds niet tussen, dan bezoek je eerst de betreffende website en keer je vervolgens terug naar het instellingenvenster. Grote kans dat de zoekmachine nu wél aanwezig is.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.