Er is een zoekmachine die geen persoonsgegevens opslaat: DuckDuckGo. Deze uitstekende zoekmachine heeft wel een korte handleiding nodig voordat je kunt vinden wat je zoekt. Maar als je eenmaal de werking van de zoekmachine onder de knie hebt, ben je verlost van Google en z'n extreme datahonger.

01 DuckDuckGo?

Op www.donttrack.us en www.dontbubble.us wordt uitgelegd hoe Googles zoeksysteem werkt. Je zoekwoorden worden bewaard en toegevoegd aan het profiel dat Google van je heeft. Op basis daarvan krijg je op vrijwel alle internetsites advertenties voorgeschoteld. Nieuwe zoekopdrachten worden ook afgestemd op eerdere zoekresultaten en site-bezoeken. Zo krijgt de één nieuwsresultaten te zien wanneer er gezocht wordt op bijvoorbeeld Egypte, terwijl de ander reisbureaus te zien krijgt. Je internetleven zit als het ware in een filterbubbel, zo stelt DuckDuckGo.

©PXimport

02 Ddg.gg

De naam DuckDuckGo is niet zo makkelijk als Google. Er zal ook niet zo snel een werkwoord van worden gemaakt (even duckduckgo'en). Ook de domeinnaam is wat langer. Een afkorting wordt ook gebruikt: ddg. Het .com- en .nl-domein daarvan waren al bezet, waardoor het bedrijf heeft gekozen voor www.ddg.gg. Dat is een niet zo gebruikelijk toplevel-domein, bestemd voor het Engelse kanaaleiland Guarnsey. Maar ddg.gg is wel vlotter te typen. Een makkelijker alternatief is om DuckDuckGo te integreren in je browser.

©PXimport

03 I'm feeling ducky

Een grappige verwijzing naar Google is de optie I'm feeling ducky, met een knipoog naar I'm feeling lucky. Net als bij Google ga je hierbij direct naar de site die bovenaan de zoekresultaten staat en dus het meest aannemelijk is. Om dit te doen kon je op het pijltje rechts naast de zoekbalk klikken en dan kiezen voor de genoemde optie, maar dat pijltje bestaat inmiddels niet meer. Een andere, nog wel werkende methode is om een 'slash' voor het zoekwoord te zetten, bijvoorbeeld: \computertotaal (waarbij je direct uitkomt op www.computertotaal.nl).

©PXimport

04 AND en OR

Ieder woord dat je intypt wordt door DuckDuckGo als combinatie met andere woorden beschouwd. Typ je je voor- en achternaam in, dan zal de zoekmachine dus altijd zoeken naar websites waar een combinatie van deze twee namen gebruikt wordt. Je kunt dit ook doen door het woord AND tussen de zoekwoorden te zetten. Ook een combinatie met OR is mogelijk, waarbij je dan het beste haakjes kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: (den OR 's) AND (haag OR gravenhage). Om een exacte tekst te zoeken kun je ook aanhalingstekens gebruiken, zoals "Den Haag".

©PXimport

05 Resultaten weglaten

Het komt ook voor dat je ergens naar zoekt, maar dan bepaalde resultaten wilt weglaten. Dit kun je aangegeven met het minteken voor het woord. Het woord hoort wel helemaal aan het eind van de zoekwoorden te staan. Bijvoorbeeld goedkope camera -sony zal geen resultaten van of over Sony tonen. Het kan ook om meerdere woorden gaan die je wilt weglaten uit de resultaten. Ook kun je een zin of woordcombinatie gebruiken die je tussen aanhalingstekens zet, met een min ervoor. Bijvoorbeeld: systeemcamera -"nikon 1".

©PXimport

06 Integratie Wikipedia

DuckDuckGo probeert in te spelen op recente innovaties die ook bij Google zijn ingevoerd. Wanneer er gezocht wordt op een woord dat bepaalde betekenis heeft op Wikipedia, dan wordt er boven de zoekresultaten een venster getoond met beknopte informatie. Bijvoorbeeld dat Amsterdam de hoofdstad en de grootste stad van Nederland is of dat Anne Frank een van de bekendste slachtoffers is van de holocaust. Voor meer informatie of voor associaties, kan worden doorgeklikt in het kader. Of je kunt natuurlijk de reguliere zoekresultaten doorlopen.

©PXimport

07 Snelcombinatie: news

Als je iets actueels zoekt dat met het nieuws te maken heeft, dan kun je de toevoeging news gebruiken. De zoekmachine toont dan recente en populaire nieuwsberichten die een link met het onderwerp hebben bovenaan in een kader. Het aantal nieuwsberichten varieert, je kunt vaak meerdere 'pagina's' doorklikken in het kader. Daaronder verschijnen de gebruikelijke zoekresultaten, veelal van bekende nieuwsbronnen. Een minpunt is dat voornamelijk internationale Engelstalige nieuwsbronnen worden gebruikt en geen Nederlandse.

©PXimport

08 Snelcombinatie: map

Op dezelfde manier als bij stap 7 kun je ook het woord map toevoegen aan je zoekwoorden. Als je bijvoorbeeld amsterdam map intypt krijg je in het bovenste kader een kaart te zien van Amsterdam. Direct in- en uitzoomen zoals bij Google Maps kan niet. Als je op de kaart klikt kom je uit bij vrij gedetailleerde kaarten van Mapquest Open. In het kader zie je ook links naar andere kaartdiensten van Bing, Google en OpenStreetMap. Daaronder staan andere relevante zoekresultaten, bijvoorbeeld een interactieve plattegrond.

©PXimport

09 Producten

In tegenstelling tot Google heeft DuckDuckGo geen 'shopping'-deel, om naar prijsinformatie en verkoop van producten te zoeken. Wel herkent de zoekmachine wat je aan het doen bent, en plaatst het in de rechterkantlijn snelkoppelingen naar winkels en sites die veel over producten schrijven. Het gaat dan vooral om Engelstalige sites als Amazon.com, CNET, eBay, BestBuy en Engadget, maar ook Tweakers en Bol.com duiken soms op in de resultaten. Ook YouTube is vaak in het overzicht te zien. Als je op zo'n link klikt, kom je als het goed is meteen bij een relevante productpagina op de site uit.

©PXimport

10 Sorteren op datum

Als je op het pijltje naast de zoekbalk klikt, zie je extra opties. Onder Speciaal staat, naast de eerder genoemde optie I'm feeling ducky, ook de optie Sorteer op datum. Als je hierop klikt verschijnt de tekst sort:date in de zoekbalk. Als je nu bijvoorbeeld Amsterdam intypt, dan staan de nieuwste zoekresultaten bovenaan. Het gaat dan vooral om nieuwsberichten. DuckDuckGo merkt op dat de index voor deze functie een stuk kleiner is en dat je dus minder resultaten zult vinden (omdat de focus ligt op de meest recente items).

©PXimport

11 Zoeken op een site

Het is ook mogelijk om alleen zoekresultaten van een bepaalde site weer te geven. Dat kan door site: toe te voegen aan de zoekbalk, gevolgd door een url zonder www. Bijvoorbeeld iphone site:computertotaal.nl, wat leidt tot alle publicaties over de iPhone op de site van Computer!Totaal. Er kan ook op meerdere sites tegelijk gezocht worden door een komma toe te voegen, gevolgd door een andere url. Bijvoorbeeld iphone site:computertotaal.nl,zoom.nl.

©PXimport

12 Bangs

DuckDuckGo probeert zich te onderscheiden met een eigen concept genaamd '!bang'. Een bang is een toevoeging die je gebruikt bij je zoekwoorden, waardoor je direct op een bepaalde site of een bepaalde manier kunt zoeken. Met de toevoeging !youtube of !yt zoek je direct op YouTube, met !amazon of !a op amazon.com. De zoekmachine heeft honderden 'bangs' voorgeprogrammeerd en staat ook open voor suggesties van gebruikers voor nieuwe toevoegingen. Er zijn vooral Amerikaanse bangs, al zitten er ook enkele Nederlandse tussen, zoals !wieowie en !ixquick. Hier vind je een lijst met alle opties.

©PXimport

DuckDuckGo in Chrome

©PXimport

DuckDuckGo in Firefox en Windows 10

13 Zoeken op beeld

DuckDuckGo heeft nog geen eigen zoekmachine voor beeld. Met de bang !i of !image kun je wel op beeld zoeken, dan word je direct doorgestuurd naar Google Afbeeldingen. Ook kun je !bi gebruiken als je afbeeldingen via Bing wilt zoeken. DuckDuckGo zorgt wel voor een versleutelde verbinding bij Google (https). De zoekmachine integreert wel enkele andere diensten, zoals fotopedia dat bij bijvoorbeeld toeristische bestemmingen af en toe opduikt.

©PXimport

14 Nationaal zoeken

Wanneer je alleen Nederlandse zoekresultaten wilt, kun je een regio toevoegen. Je doet dit met bijvoorbeeld region:nl of de kortere versie r:nl. Je krijgt dan Nederlandstalige resultaten, ongeacht waar de site staat. Dus ook van .com-sites met Nederlandstalige content. Wil je alleen resultaten van .nl-domeinen, dan kun je site:.nl gebruiken. Wil je juist geen regiogebonden resultaten, dan kun je region:none gebruiken.

©PXimport

15 Vraag en antwoord

DuckDuckGo probeert ook slimme antwoorden te geven op vragen, net zoals Wolfram|Alpha. Wanneer je bijvoorbeeld 60 euro to dollar intypt, verschijnt het antwoord ($ 83,38) als eerste resultaat in een kader. Dit is wel beperkt tot de Engelse taal, want 60 euro naar dollar geeft geen rechtstreeks antwoord (maar wel links naar conversie-sites). Ook wisselkoersen zitten ingebakken. Wanneer je btc usd intypt krijg je de koop- en verkoopkoers van bitcoins te zien in dollars.

©PXimport

16 App

Net als tegenhanger Google heeft ook DuckDuckGo een op zichzelf staande app. Met de app, beschikbaar voor iOS, Android en Windows 8/Windows 10, kun je de basistaken uitvoeren die je ook met browserversie kunt doen, voornamelijk zoeken zonder privégegevens te laten slingeren. De apps zijn gratis en werken prima, al valt de functionaliteit wat tegen ten opzichte van de browserversie. Wil je toch snel en goed zoeken met je smartphone en heb e geen zin in Google's pottenkijkers, dan is de app wel erg handig.

Minpunten van DuckDuckGo

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.