Er is een zoekmachine die geen persoonsgegevens opslaat: DuckDuckGo. Deze uitstekende zoekmachine heeft wel een korte handleiding nodig voordat je kunt vinden wat je zoekt. Maar als je eenmaal de werking van de zoekmachine onder de knie hebt, ben je verlost van Google en z'n extreme datahonger.

01 DuckDuckGo?

Op www.donttrack.us en www.dontbubble.us wordt uitgelegd hoe Googles zoeksysteem werkt. Je zoekwoorden worden bewaard en toegevoegd aan het profiel dat Google van je heeft. Op basis daarvan krijg je op vrijwel alle internetsites advertenties voorgeschoteld. Nieuwe zoekopdrachten worden ook afgestemd op eerdere zoekresultaten en site-bezoeken. Zo krijgt de één nieuwsresultaten te zien wanneer er gezocht wordt op bijvoorbeeld Egypte, terwijl de ander reisbureaus te zien krijgt. Je internetleven zit als het ware in een filterbubbel, zo stelt DuckDuckGo.

©PXimport

02 Ddg.gg

De naam DuckDuckGo is niet zo makkelijk als Google. Er zal ook niet zo snel een werkwoord van worden gemaakt (even duckduckgo'en). Ook de domeinnaam is wat langer. Een afkorting wordt ook gebruikt: ddg. Het .com- en .nl-domein daarvan waren al bezet, waardoor het bedrijf heeft gekozen voor www.ddg.gg. Dat is een niet zo gebruikelijk toplevel-domein, bestemd voor het Engelse kanaaleiland Guarnsey. Maar ddg.gg is wel vlotter te typen. Een makkelijker alternatief is om DuckDuckGo te integreren in je browser.

©PXimport

03 I'm feeling ducky

Een grappige verwijzing naar Google is de optie I'm feeling ducky, met een knipoog naar I'm feeling lucky. Net als bij Google ga je hierbij direct naar de site die bovenaan de zoekresultaten staat en dus het meest aannemelijk is. Om dit te doen kon je op het pijltje rechts naast de zoekbalk klikken en dan kiezen voor de genoemde optie, maar dat pijltje bestaat inmiddels niet meer. Een andere, nog wel werkende methode is om een 'slash' voor het zoekwoord te zetten, bijvoorbeeld: \computertotaal (waarbij je direct uitkomt op www.computertotaal.nl).

©PXimport

04 AND en OR

Ieder woord dat je intypt wordt door DuckDuckGo als combinatie met andere woorden beschouwd. Typ je je voor- en achternaam in, dan zal de zoekmachine dus altijd zoeken naar websites waar een combinatie van deze twee namen gebruikt wordt. Je kunt dit ook doen door het woord AND tussen de zoekwoorden te zetten. Ook een combinatie met OR is mogelijk, waarbij je dan het beste haakjes kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: (den OR 's) AND (haag OR gravenhage). Om een exacte tekst te zoeken kun je ook aanhalingstekens gebruiken, zoals "Den Haag".

©PXimport

05 Resultaten weglaten

Het komt ook voor dat je ergens naar zoekt, maar dan bepaalde resultaten wilt weglaten. Dit kun je aangegeven met het minteken voor het woord. Het woord hoort wel helemaal aan het eind van de zoekwoorden te staan. Bijvoorbeeld goedkope camera -sony zal geen resultaten van of over Sony tonen. Het kan ook om meerdere woorden gaan die je wilt weglaten uit de resultaten. Ook kun je een zin of woordcombinatie gebruiken die je tussen aanhalingstekens zet, met een min ervoor. Bijvoorbeeld: systeemcamera -"nikon 1".

©PXimport

06 Integratie Wikipedia

DuckDuckGo probeert in te spelen op recente innovaties die ook bij Google zijn ingevoerd. Wanneer er gezocht wordt op een woord dat bepaalde betekenis heeft op Wikipedia, dan wordt er boven de zoekresultaten een venster getoond met beknopte informatie. Bijvoorbeeld dat Amsterdam de hoofdstad en de grootste stad van Nederland is of dat Anne Frank een van de bekendste slachtoffers is van de holocaust. Voor meer informatie of voor associaties, kan worden doorgeklikt in het kader. Of je kunt natuurlijk de reguliere zoekresultaten doorlopen.

©PXimport

07 Snelcombinatie: news

Als je iets actueels zoekt dat met het nieuws te maken heeft, dan kun je de toevoeging news gebruiken. De zoekmachine toont dan recente en populaire nieuwsberichten die een link met het onderwerp hebben bovenaan in een kader. Het aantal nieuwsberichten varieert, je kunt vaak meerdere 'pagina's' doorklikken in het kader. Daaronder verschijnen de gebruikelijke zoekresultaten, veelal van bekende nieuwsbronnen. Een minpunt is dat voornamelijk internationale Engelstalige nieuwsbronnen worden gebruikt en geen Nederlandse.

©PXimport

08 Snelcombinatie: map

Op dezelfde manier als bij stap 7 kun je ook het woord map toevoegen aan je zoekwoorden. Als je bijvoorbeeld amsterdam map intypt krijg je in het bovenste kader een kaart te zien van Amsterdam. Direct in- en uitzoomen zoals bij Google Maps kan niet. Als je op de kaart klikt kom je uit bij vrij gedetailleerde kaarten van Mapquest Open. In het kader zie je ook links naar andere kaartdiensten van Bing, Google en OpenStreetMap. Daaronder staan andere relevante zoekresultaten, bijvoorbeeld een interactieve plattegrond.

©PXimport

09 Producten

In tegenstelling tot Google heeft DuckDuckGo geen 'shopping'-deel, om naar prijsinformatie en verkoop van producten te zoeken. Wel herkent de zoekmachine wat je aan het doen bent, en plaatst het in de rechterkantlijn snelkoppelingen naar winkels en sites die veel over producten schrijven. Het gaat dan vooral om Engelstalige sites als Amazon.com, CNET, eBay, BestBuy en Engadget, maar ook Tweakers en Bol.com duiken soms op in de resultaten. Ook YouTube is vaak in het overzicht te zien. Als je op zo'n link klikt, kom je als het goed is meteen bij een relevante productpagina op de site uit.

©PXimport

10 Sorteren op datum

Als je op het pijltje naast de zoekbalk klikt, zie je extra opties. Onder Speciaal staat, naast de eerder genoemde optie I'm feeling ducky, ook de optie Sorteer op datum. Als je hierop klikt verschijnt de tekst sort:date in de zoekbalk. Als je nu bijvoorbeeld Amsterdam intypt, dan staan de nieuwste zoekresultaten bovenaan. Het gaat dan vooral om nieuwsberichten. DuckDuckGo merkt op dat de index voor deze functie een stuk kleiner is en dat je dus minder resultaten zult vinden (omdat de focus ligt op de meest recente items).

©PXimport

11 Zoeken op een site

Het is ook mogelijk om alleen zoekresultaten van een bepaalde site weer te geven. Dat kan door site: toe te voegen aan de zoekbalk, gevolgd door een url zonder www. Bijvoorbeeld iphone site:computertotaal.nl, wat leidt tot alle publicaties over de iPhone op de site van Computer!Totaal. Er kan ook op meerdere sites tegelijk gezocht worden door een komma toe te voegen, gevolgd door een andere url. Bijvoorbeeld iphone site:computertotaal.nl,zoom.nl.

©PXimport

12 Bangs

DuckDuckGo probeert zich te onderscheiden met een eigen concept genaamd '!bang'. Een bang is een toevoeging die je gebruikt bij je zoekwoorden, waardoor je direct op een bepaalde site of een bepaalde manier kunt zoeken. Met de toevoeging !youtube of !yt zoek je direct op YouTube, met !amazon of !a op amazon.com. De zoekmachine heeft honderden 'bangs' voorgeprogrammeerd en staat ook open voor suggesties van gebruikers voor nieuwe toevoegingen. Er zijn vooral Amerikaanse bangs, al zitten er ook enkele Nederlandse tussen, zoals !wieowie en !ixquick. Hier vind je een lijst met alle opties.

©PXimport

DuckDuckGo in Chrome

©PXimport

DuckDuckGo in Firefox en Windows 10

13 Zoeken op beeld

DuckDuckGo heeft nog geen eigen zoekmachine voor beeld. Met de bang !i of !image kun je wel op beeld zoeken, dan word je direct doorgestuurd naar Google Afbeeldingen. Ook kun je !bi gebruiken als je afbeeldingen via Bing wilt zoeken. DuckDuckGo zorgt wel voor een versleutelde verbinding bij Google (https). De zoekmachine integreert wel enkele andere diensten, zoals fotopedia dat bij bijvoorbeeld toeristische bestemmingen af en toe opduikt.

©PXimport

14 Nationaal zoeken

Wanneer je alleen Nederlandse zoekresultaten wilt, kun je een regio toevoegen. Je doet dit met bijvoorbeeld region:nl of de kortere versie r:nl. Je krijgt dan Nederlandstalige resultaten, ongeacht waar de site staat. Dus ook van .com-sites met Nederlandstalige content. Wil je alleen resultaten van .nl-domeinen, dan kun je site:.nl gebruiken. Wil je juist geen regiogebonden resultaten, dan kun je region:none gebruiken.

©PXimport

15 Vraag en antwoord

DuckDuckGo probeert ook slimme antwoorden te geven op vragen, net zoals Wolfram|Alpha. Wanneer je bijvoorbeeld 60 euro to dollar intypt, verschijnt het antwoord ($ 83,38) als eerste resultaat in een kader. Dit is wel beperkt tot de Engelse taal, want 60 euro naar dollar geeft geen rechtstreeks antwoord (maar wel links naar conversie-sites). Ook wisselkoersen zitten ingebakken. Wanneer je btc usd intypt krijg je de koop- en verkoopkoers van bitcoins te zien in dollars.

©PXimport

16 App

Net als tegenhanger Google heeft ook DuckDuckGo een op zichzelf staande app. Met de app, beschikbaar voor iOS, Android en Windows 8/Windows 10, kun je de basistaken uitvoeren die je ook met browserversie kunt doen, voornamelijk zoeken zonder privégegevens te laten slingeren. De apps zijn gratis en werken prima, al valt de functionaliteit wat tegen ten opzichte van de browserversie. Wil je toch snel en goed zoeken met je smartphone en heb e geen zin in Google's pottenkijkers, dan is de app wel erg handig.

Minpunten van DuckDuckGo

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.