Overheden willen meer en meer over je weten en lezen het liefste met alles mee. Hoe ver ze daarin kunnen gaan, hangt onder andere af van het land waar de dienst zich gevestigd heeft en hoe de dienst jouw bestanden beveiligt. Het is belangrijk dat je weet wie er via achterdeurtjes mogelijk toegang tot je data hebben. Mede op basis van die wetenschap kun je de beste keus voor de veiligste clouddienst maken.

Omdat sommige mensen clouddiensten, communicatie-apps en filesharing-websites gebruiken voor het verspreiden van haat-zaaiende boodschappen en communiceren over mogelijke terroristische aanslagen, willen de veiligheidsdiensten je laten geloven dat het noodzakelijk is om mee te kunnen kijken met allerlei data. Dat dit inmiddels zorgwekkende vormen aanneemt, bewijzen de incidenten met mensen die bij binnenkomst in de Verenigde Staten worden gesommeerd hun wachtwoorden en apparaten af te geven. Natuurlijk gebeurt dit niet alleen in de Verenigde Staten, ook in landen als China en Rusland wordt je online privacy niet altijd helemaal serieus genomen. Met China en Rusland hebben we op cloud-vlak niet zoveel te maken, met de Verenigde Staten des te meer. Verreweg het grootste deel van de online diensten die we gebruiken, zijn namelijk in de Verenigde Staten gevestigd. Gelukkig zijn er, mede dankzij de recentelijke ontwikkelingen, de laatste tijd een paar niet-Amerikaanse diensten in de spotlight gekomen.

©PXimport

Encryptie

Als je een clouddienst zoekt, wil je dat je bestanden veilig worden opgeslagen en dat anderen geen toegang tot deze bestanden hebben. Het sleutelwoord hier is encryptie. Helaas is encryptie een wat moeilijk te doorgronden begrip, geven veel diensten onvolledige informatie op hun websites én is de ene encryptiemanier de andere niet. Grof gezegd kun je encryptie, oftewel het versleutelen van bestanden, in twee categorieën indelen: ‘encryptie at rest’ (in rust) en ‘encryptie in transit’ (onderweg). De eerste versleuteling heeft te maken hoe bestanden op de server van de dienst worden versleuteld. De tweede vorm van encryptie gebeurt op het moment dat jij gegevens naar de dienst verzendt of ze ophaalt. Vrijwel alle diensten bieden deze laatste vorm van beveiliging. Encryptie at rest wordt ook door bijna alle diensten aangeboden, een grote uitzondering is Microsoft OneDrive, die dit alleen bij een business-abonnement aanbiedt.

©PXimport

Zero-knowledge

Termen die je ook vaak leest, zijn end-to-end-encryptie en zero-knowledge. Bij end-to-end-encryptie hebben alleen jij en de dienst waar je je data opslaat, toegang tot de gegevens door middel van een encryptiesleutel. Deze sleutel is alleen bij de dienst en jou bekend. Mocht een hacker de server kraken, dan kan hij of zij zonder de encryptiesleutel niet in je bestanden kijken. De dienst kan dit wel … en als een overheid een dienst dwingt, dan kan het in sommige gevallen gebeuren dat een overheid dus inzicht in jouw bestanden krijgt. Zero-knowledge heeft onder andere te maken met client-side-encryptie: encryptie de al plaatsvindt op jouw apparaat. Dit betekent dat jij de enige bent die een encryptiesleutel heeft. De dienst, de overheid of een provider, kan op geen enkele manier inzicht hebben in wat jij op de servers opslaat. Vandaar de term zero-knowledge.

©PXimport

Jurisdictie

Ben je bang voor meekijken van de Amerikaanse overheid, dan is het voor jou misschien genoeg om een dienst te kiezen die niet binnen de Amerikaanse jurisdictie valt. Van een server in Europa mag je hopen dat deze niet door de NSA kan worden ingezien. Neem je hier genoegen mee, dan kun je voor een dienst gaan die zijn servers alleen in Europa heeft, end-to-end-encryptie aanbiedt en onder Europese jurisdictie valt. Wil je echt zorgen dat alleen jij bij je bestanden kunt, dan moet je voor een dienst kiezen die zero-knowledge aanbiedt. Kijk ook even naar waar de servers van een dienst staan. Het kan best zijn dat een bedrijf onder Europese jurisdictie valt, maar dat het servers in de Verenigde Staten heeft staan. In de tabel op de volgende pagina kun je bekende clouddiensten met elkaar vergelijken. Om je daarmee te helpen, vertellen we ook per dienst de plus- en minpunten.

©PXimport

Amazon Drive

Goedkope cloudopslag met wereldwijde servers. Voor wie veel gigabytes nodig heeft.

Apple iCloud Drive

Degelijke opslag met goede allround-functionaliteit. Voor de Mac-gebruiker die makkelijk dingen online wil opslaan.

Box

Goede cloudopslag met handige opties. Voor als je andere diensten wilt integreren.

CertainSafe

Veilige opslagdienst met redelijk prijskaartje. Voor als niemand bij je bestanden mag komen.

Dropbox

Bekende dienst met focus op deel-functies. Voor als je veel met anderen samenwerkt.

Google Drive

Grote speler met goede Office-functionaliteit. Voor elke Google-fan.

Hornetdrive

Veilige cloudopslag met strenge encryptie. Voor wie zeker wil zijn dat er niemand aan de data zit.

iDrive

Amerikaanse dienst met goede encryptie. Voor wie zero-knowledge voor weinig geld wil hebben.

Livedrive

Europese dienst voor een zacht prijsje. Voor wie liever geen dienst uit de VS wil hebben.

Mediafire

Opslagdienst met focus op delen. Voor wie vaak grote bestanden wil delen.

MEGA

Goede gratis opslagdienst met servers buiten de VS. Voor wie het liefst geen geld uitgeeft.

Microsoft OneDrive

Clouddienst met veiligheidsrisico. Voor wie zich geen zorgen maakt over veilige data.

Pcloud

Veilige Zwitserse kluis met goede encryptie. Voor wie zero-knowledge voor een kleine prijs wil.

SecureSafe

Zero-knowledge voor een hoge prijs. Voor wie niet te beroerd is de portemonnee te trekken.

SpiderOak ONE

Goede zero-knowledge dienst uit de VS. Voor wie een betrouwbare allrounder zoekt.

Stack

Gratis Nederlandse dienst met onbeperkte ruimte. Voor wie veel bestanden wil opslaan.

Strato HiDrive

Duitse dienst met onduidelijke encryptie. Voor wie geen gevoelige bestanden hoeft op te slaan.

Sugarsync

Prijzige Ierse dienst met degelijke encryptie. Voor wie best wil betalen voor degelijkheid.

Sync

Canadese zero-knowledge-dienst voor weinig geld. Voor wie een snelle en veilige dienst zoekt.

Tresorit

Zwitserse dienst met servers in Nederland en Ierland. Voor iedereen die veiligheid vooropstelt.

Conclusie

Het is niet gemakkelijk een volledig overzicht van alle clouddiensten te geven en alle functies een-op-een te vergelijken. Welke dienst het beste bij jou past, hangt af van een aantal factoren. Als je wilt dat niemand bij jouw gegevens kan komen, kies dan voor een dienst met zero-knowledge. Alleen zo weet je dat je data veilig zijn. Ben je nog niet gerust, kies dan voor een zero-knowledge-dienst uit Europa. Het Zwitserse Tresorit is de veiligste keuze op dit moment, er is met bijna honderd procent zekerheid te zeggen dat je data hier veilig zijn. Een andere Zwitserse dienst is pCloud, deze dienst vinden we de beste prijs-kwaliteitverhouding hebben. Deze dienst biedt zero-knowledge en is een stuk goedkoper, je moet echter wel de Crypto-add-on bestellen en activeren. Ben je op zoek naar gebruiksgemak en wil je toch dat je bestanden veilig worden opgeslagen, kies dan voor Box. Standaard heeft deze dienst geen zero-knowledge, maar omdat de dienst BoxCryptor ondersteunt, heb je het beste van beide werelden.

Klik hieronder op de tabel (.pdf) voor een grotere versie.

©PXimport

Boxcryptor

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.