Denk je weleens weemoedig terug aan vintage besturingssystemen, verouderde technologieën, oude websites en ooit zo populaire diensten? Met deze vijftien tips en tools gaan we terug in de tijd.

1 Oude desktop-apps

Voor je dagelijkse werk gebruik je natuurlijk de meest recente softwareversies. Maar weet je nog hoe WordPerfect er ooit uitzag of een van de eerste versies van Winamp? Op www.oldversion.com vind je tienduizenden oude versies van zo’n tweeduizend freeware- en sharewareprogramma’s voor onder meer Windows, macOS en Linux. Daarnaast kun je ook terecht voor oudere versies van verschillende programma’s op www.filehorse.com (kies een applicatie en open het tabblad Old Versions), op www.filehippo.com (selecteer een toepassing en kijk rechts bij Older Versions) en www.softonic.nl (bij de meeste applicaties vind je een uitklapmenu bij Versie).

2 Oude mobiele apps

Op Oldversion.com vind je ook een Android-rubriek, maar voor een uitgebreidere collectie met apk-bestanden van oudere Android-apps kun je terecht op www.apkmirror.com. Hier vind je tientallen rubrieken, zoals Adventure Games, Business en Tools. Meestal zijn er meerdere versies van elke app beschikbaar. Het gaat om apk-bestanden die je moet ‘sideloaden’ op je Android-toestel. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor het best een oud toestel, of je doet dit binnen een geëmuleerde Android-omgeving, zoals die van WSA, LDPlayer of BlueStacks.

3 Compatibiliteitsmodus

Je zult merken dat veel oudere software niet goed werkt op moderne machines met bijvoorbeeld Windows 10 of 11. In dat geval kun je de zogeheten compatibiliteitsmodus proberen. Klik met de rechtermuisknop op de snelkoppeling naar het programma en kies Eigenschappen. Ga naar het tabblad Compatibiliteit, plaats een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies een oudere Windows-versie (tot Windows Vista). Onder Instellingen kun je ook andere opties aanpassen, zoals kleurenmodus en resolutie.

4 Virtuele machine

Helaas lost de compatibiliteitsmodus niet alle problemen op. In dat geval kun je overwegen om een ouder besturingssysteem in een virtuele machine te draaien met een hypervisor, zoals het gratis Virtualbox. Op deze pagina vind je verschillende oudere versies van besturingssystemen als DOS en Windows. Hier zijn schijfkopiebestanden beschikbaar in het iso- of img-formaat van bijvoorbeeld Windows for Workgroups 3.1, 95, 98 en ME, vaak ook in het Nederlands.

5 Fysiek naar virtueel

Heb je een oude pc met een verouderd besturingssysteem die je als virtuele machine wilt blijven gebruiken voordat het apparaat het begeeft? Met behulp van tools zoals VMware vCenter Converter (vereist registratie) of de portable Disk2vhd, kun je het volledige fysieke systeem omzetten naar een virtuele machine. Disk2vhd is zeer eenvoudig in gebruik. Start de app op, plaats (alleen) een vinkje bij Use Volume Shadow Copy, selecteer alle nodige (systeem)partities, geef de locatie van het vhd-bestand aan en start de – ongetwijfeld langdurige – operatie met Create.

6 Systeememulator

Om oudere DOS- en Windows-versies goed te laten draaien op je moderne machine, gebruik je het best een low-level systeememulator als 86box. Deze bootst softwarematig het volledige systeem na, inclusief cpu (van 8086- tot Pentium-processors), chipset en uitbreidingskaarten. Met beheersoftware als WinBox for 86Box of de nog flexibelere 86Box Manager kun je zelfs meerdere geëmuleerde machines configureren. Hiermee hebben we succesvol systemen zoals MS-DOS 6.22 en Windows 98 gedraaid.

Lees ook: Retro-gaming op een moderne Windows-pc: zo werkt 86Box

7 Windows 95

Als je de installatie via virtualisatie of emulatie te complex vindt en je vooral de sfeer van Windows 95 wilt ervaren, dan kan het veel eenvoudiger. Download via deze website een geschikte versie van Windows 95, bijvoorbeeld windows95-3.1.1-setup-x64.exe. Start de app door dubbel te klikken op het exe-bestand. Even later start (de Engelstalige editie van) Windows 95 op en kun je ermee aan de slag. Met een druk op Esc geef je de muisbesturing weer terug aan je eigen Windows-omgeving.

8 DosBox

Als je vooral geïnteresseerd bent in oude DOS- of Windows-applicaties en games, dan is DosBox een uitstekende keuze. Als de opdrachtregeltool je wat afschrikt, kun je een grafische front-end zoals AmpShell installeren. Verwijs naar de locatie waar je eerder DosBox hebt geïnstalleerd, creëer een categorie (bijvoorbeeld DOS Games) en klik met rechts in het venster. Kies Add a Game en vul de nodige gegevens in, zoals de locatie van het exe-bestand van het spel. Met een dubbelklik start je het spel en met de Windows-toets krijg je weer controle over de normale cursor.

9 Retrogaming

Je vraagt je misschien af waar je oude games kunt vinden. Een van de bekendste collecties vind je in dit programma. Voor games uit de DOS-rubriek werkt dit doorgaans goed met DosBox (zie tip 8). Maar het kan vaak ook gewoon online, rechtstreeks vanuit je browser, met online emulators, zoals DosBox of JSMAME. Op www.archive.org vind je vele tientallen games in de rubrieken MS-DOS Games en Internet Arcade. Je selecteert gewoon de gewenste game en drukt op Click to Begin om te kunnen spelen. Klik met rechts voor extra opties.

10 Flash-games

De Flash-technologie was jaren geleden erg populair, maar moderne browsers ondersteunen Flash niet meer. Gelukkig zijn er uitwegen, zoals het eerder genoemde Internet Archive. Een andere optie is Flashpoint. Als je 1,5 TB te veel vindt voor de Ultimate-collectie kun je voor Infinity kiezen (1,9 GB), waarbij een game alleen wordt gedownload als je op de Speel-knop drukt. Een alternatief is Flash Game Archive. Start de app op, klik op Download en haal het bijbehorende swf-bestand op. Met een standalone Flash-player zoals Ruffle of Adobe Flash Player kun je deze Flash-games spelen.

11 Gameconsoles

Wat als je vroeger graag op een gameconsole speelde? Voor een emulator voor Nintendo’s Game Boy (Color en Advance) kun je terecht bij VisualBoyAdvance-M (klik op Latest), met tal van opties. Voor de NES kun je gebruikmaken van Mesen en voor de SNES is er Mesen-S. Als je liever GameCube- of Wii-games wilt spelen, kun je het best kiezen voor Dolphin. Voor game-ROM’s kun je dan weer terecht op onder meer de website EmulatorGames.net.

12 Oude siteversies

Er zijn ook talrijke webpagina’s die er tegenwoordig helemaal anders uitzien. Om deze veranderingen te kunnen bekijken, heeft Internet Archive de Wayback Machine ontwikkeld, met zo’n 820 miljard webpagina’s. Om een webpagina uit het verleden te bekijken, hoef je slechts een url in te vullen en vervolgens op Browse History te klikken. Je krijgt dan een kalender te zien met dagen en tijdstippen waarop een of meer snapshots van de gevraagde webpagina beschikbaar zijn. Met een muisklik kun je deze bekijken en zien hoe de webpagina er destijds uitzag.

13 Rss (browser)

Rss is nooit echt verdwenen, maar veel gebruikers zijn niet meer bekend met deze technologie uit 1997. Met een rss-feed kunnen abonnees automatisch webinhoud ontvangen zonder de sites actief te hoeven bezoeken. Voor Chromium-browsers kun je een extensie zoals Feeder installeren vanuit de webstores om rss-feeds te beheren. Sommige browsers, zoals Opera, hebben een ingebouwde rss-reader. In Opera kun je rechtsklikken op de linkerzijbalk, Instellingen zijbalk kiezen en onder Opera Tools een vinkje plaatsen bij Persoonlijk nieuws. Klik op het bijbehorende pictogram in de zijbalk en kies Voeg bronnen toe. Typ bijvoorbeeld www.volkskrant.nl/rss/feeds in en voeg de gewenste feed(s) toe. Deze zijn voortaan beschikbaar en worden automatisch geüpdatet.

14 Rss (app)

Je kunt in plaats van je browser ook desktop- en mobiele applicaties gebruiken om rss-feeds binnen te halen. Voor Windows is bijvoorbeeld de app Newsflow een van de meest gebruiksvriendelijke opties. Deze is beschikbaar in de Microsoft Store. Start de app op en klik linksonder op de plusknop bij Bronnen. Vul een url in die rss-feeds aanbiedt of voer een trefwoord in (bijvoorbeeld recepten). Je kunt de feeds direct naar je toestel downloaden en ook meldingen ontvangen bij nieuwe feeds.

15 Nieuwsgroepen

Nieuwsgroepen oftewel discussiegroepen waren ooit erg populair. Het zijn hiërarchisch geordende communicatiekanalen op ‘Usenet’ en zijn enigszins te vergelijken met discussiefora op websites. Om toegang te krijgen tot nieuwsgroepen, heb je een nieuwslezer nodig. Naast tekstuele nieuwsgroepen zijn er ook ‘binaire’ nieuwsgroepen waarin veel bestanden te downloaden zijn. Als je toegang wilt, zit er weinig anders op dan een betaald account te nemen bij een Usenet-provider als Eweka of Pure Usenet. Reken op ongeveer 7 euro per maand voor een abonnement met onbeperkte snelheid en downloads.

De app Plaknotities is al jarenlang het digitale alternatief voor de gele briefjes die je vroeger op de koelkast of tegen je beeldscherm plakte. In Windows 11 heeft de opvolger, Sticky Notes, een flinke make-over gekregen. Daarmee is hetzelfde concept gegroeid tot veel meer dan een virtueel memoblaadje.

De digitale tegenhanger van de Post-It-briefjes gaat al lang mee. In een wereld van cloudtechnologie en integratie met mobiele apparaten stond het in de sterren geschreven dat deze basisapp mee zou evolueren. De nieuwe Sticky Notes in Windows 11 is niet zomaar een cosmetische update. Microsoft heeft achter de schermen flink gesleuteld.

Overal beschikbaar

Sticky Notes werkt als zelfstandige app die je downloadt via de Microsoft App Store en die ook is geïntegreerd in OneNote. Je opent de app het snelst door Sticky Notes in het zoekvak te typen en op Enter te drukken. Je kunt Sticky Notes ook starten via de toetscombinatie Win+Alt+S.

In Windows 11 staat trouwens de oude versie ook nog op het systeem, maar die heet zoals vertrouwd Plaknotities. Na de laatste update vraagt de app je om je aan te melden met je Microsoft-account. Daarmee worden al je memo's gesynchroniseerd, zodat je ze op al je apparaten kunt openen. Dit kan ook op je smartphone of via de OneNote-app.

Mooier design

De nieuwe notities binnen Sticky Notes zien er moderner uit. De interface sluit mooi aan bij het strakke, afgeronde design van Windows 11. Gebruik je liever de donkere modus? Geen probleem: Sticky Notes volgt automatisch je systeeminstellingen. Zo blijft de interface aangenaam zonder dat je zelf iets hoeft aan te passen. Heb je een touchscreen of stylus, dan merk je dat handgeschreven notities automatisch worden omgezet in getypte tekst. Dat is handig en intuïtief.

De opmaakmogelijkheden zijn nog wel enigszins beperkt: andere lettertypes kiezen is nog steeds niet mogelijk. Ook het wijzigen van de lettergrootte lukt niet in Windows 11. Wat extra typografische vrijheid zou welkom zijn.

Sticky Notes heeft verder een QR-code die je scant met de camera van je smartphone. Daarmee kun je de notities op je telefoon rechtstreeks openen in de mobiele OneNote-app.

Notitie maken

De grootste troef van Sticky Notes is nog steeds de eenvoud. Deze vernieuwde versie heeft twee tabbladen. Het eerste, +Notities, toont al je plaknotities en laat je nieuwe memo's maken. Het tweede, Schermopname, gebruik je om een schermafdruk te maken van een actief venster. Is er geen venster geopend, dan is deze knop lichtgrijs en is de functie niet beschikbaar.

Klik op de knop +Notities en je ziet je eerste memo. Je typt vervolgens je boodschap in, bijvoorbeeld een to-do-lijstje, een spontane gedachte of iets wat je niet wilt vergeten. Onderaan zie je een werkbalk met opmaakopties: vet, cursief, onderstrepen, doorhalen en een lijstfunctie. Met de laatste knop voeg je een schermafbeelding vanaf je pc toe.

Bovenaan vind je een menu met drie puntjes. Daarmee doe je vier dingen: de kleur van de notitie aanpassen, de notitie kopiëren, de notitie verwijderen als je die niet meer nodig hebt en de instellingen openen. Je kunt de kleuren gebruiken om categorieën aan te geven, bijvoorbeeld geel voor werk, blauw voor privé, groen voor boodschappen.

Lijst met notities

Via de knop Lijst met notities open je het overzicht waarin alle bewaarde en nog niet verwijderde notities staan. Als je een notitie op het bureaublad hebt geplaatst, dan zie je de knop Lijst met notities openen bovenaan links. Het is het pictogram van twee streepjes. Vaak kom je in die lijst verrassende herinneringen tegen, want hier staan niet alleen de notities die je met Sticky Notes hebt gemaakt, maar ook de notities afkomstig van het oude Plaknotities.

Ga met de cursor over een notitie in de lijst. Daarmee verschijnt de knop Notitie in een nieuw venster openen. Heb je er veel verzameld, dan biedt het zoekvak uitkomst: met een trefwoord vind je snel de speld in de hooiberg. De meest recente notities staan bovenaan. In dit scherm vind je ook het tandwieltje voor de instellingen. Daar zie je bijvoorbeeld dat je bent aangemeld met je Microsoft-account. Zo worden je notities automatisch in de cloud opgeslagen.

Schermafbeeldingen

Met de speciale knop voor schermafbeeldingen maak je met één klik een screenshot van het actieve venster. Zodra je een schermafbeelding hebt vastgelegd, kun je rechtsboven op de knop Notitie in nieuw venster weergeven klikken. Je kunt ook dubbelklikken op een notitie. De afbeelding verschijnt dan groter, in een apart venster naast je notities.

Klik je met de rechtermuisknop op de afbeelding, dan krijg je vier opties: Afbeelding openen, Afbeelding kopiëren, Tekst uit afbeelding kopiëren en Afbeelding verwijderen. Kies je voor Afbeelding openen, dan wordt deze geladen in het Windows Knipprogramma, waar je markeringen kunt toevoegen of de afbeelding bijsnijdt. Gebruik je Tekst uit afbeelding kopiëren, dan kun je de herkende tekst – zonder opmaak – plakken in een tekstverwerker zoals Kladblok of Word.

Sticky Notes gebruikt de ingebouwde OCR (optical character recognition) om tekst in een afbeelding te herkennen. Dit is ideaal voor snelle samenvattingen of het overnemen van informatie zonder over te typen.

Bronverwijzing

Sticky Notes onthoudt de bron van de informatie die je toevoegt. Maak je bijvoorbeeld een notitie terwijl je een webpagina open hebt staan, dan wordt die pagina automatisch als bron geregistreerd. De link naar de website verschijnt ook in de notitie.

Open je later opnieuw de oorspronkelijke bron, dan verschijnen de bijbehorende notities automatisch bovenaan in het Sticky Notes-venster. Zo vind je snel de juiste informatie terug. Kijk je bijvoorbeeld een YouTube-video en maak je tegelijk aantekeningen in Sticky Notes, dan worden die notities later automatisch weergegeven zodra je datzelfde filmpje opnieuw opent.

Vastprikken

De notities van Sticky Notes hebben bovenaan een pictogram van een punaise. Wanneer je daarop klikt, wordt de betreffende notitie vastgezet. Dat betekent dat de notitie op de voorgrond blijft, ook wanneer je met andere programma's werkt of verschillende schermen opent. Hij blijft op het bureaublad staan, zodat je de memo niet per ongeluk weg klikt of uit het oog verliest. Ideaal dus voor herinneringen, afspraken of to-do's die je absoluut niet mag vergeten.

Vastzetten op bureaublad

Een andere nieuwe functie van Sticky Notes bereik je als je op de drie puntjes bovenaan klikt en de opdracht Docken naar het bureaublad kiest. Dit zorgt ervoor dat je notities op een vaste plek op het bureaublad blijven staan. Ze staan boven andere vensters en blijven zichtbaar als een soort 'sticky' element. Dit is vooral handig als je notities of to-do's zichtbaar wilt houden terwijl je in andere programma's werkt. Via dezelfde weg kun je de app losmaken van de kant, maar dan luidt de opdracht: Loskoppelen van bureaublad.

Een keuken zonder airfryer? Nauwelijks nog voor te stellen. Het apparaat is niet alleen een gezonder alternatief voor frituren, maar ook een verrassend veelzijdige hulp in de keuken. En met elke nieuwe generatie worden airfryers slimmer, handiger en veelzijdiger. Hoog tijd om eens te kijken welke functies jouw snack- én kookervaring naar een hoger niveau tillen.

Temperatuur-indicator

Een van de meest bruikbare snufjes is de temperatuur-indicator, ook wel het gebruiksklaar-lampje genoemd. Zodra dat lampje brandt, weet je dat de ingestelde temperatuur is bereikt en je ingrediënten erin kunnen. Vooral bij vis, gebak of gerechten die een precieze starttemperatuur vragen, maakt dit het verschil tussen 'net niet' en perfect gegaard. Bovendien bak je efficiënter, omdat je niet onnodig hoeft voor te verwarmen. Precies weten wanneer het apparaat klaar is, scheelt energie én frustratie.

©Rafa Jodar

Indicatorlampje

Naast de temperatuur-indicator hebben veel airfryers ook een simpel statuslampje dat aangeeft of het apparaat überhaupt aanstaat. Een detail, maar wel een slim detail: het voorkomt dat je je airfryer per ongeluk laat aanstaan (hoewel de meeste apparaten tegenwoordig na verloop van tijd zelf uitgaan), bespaart energie en verlengt de levensduur. In drukke keukens of huishoudens met kinderen is het bovendien een kleine maar waardevolle veiligheidsfunctie. Eén blik en je weet hoe de vlag erbij hangt.

Timer

De ingebouwde timer is al even onmisbaar. Je stelt de gewenste kooktijd in, drukt op start en de airfryer regelt de rest. Bij de meeste modellen schakelt hij automatisch uit zodra de tijd verstreken is. Ideaal als je ondertussen iets anders wilt doen zonder dat je frietjes veranderen in houtskool. Nieuwere airfryers bieden daarnaast vooraf ingestelde programma's voor populaire gerechten: van kippenvleugels en zoete aardappel tot brownies. Daardoor hoef je zelf nauwelijks meer te gokken als het op tijd of temperatuur aankomt.

©nadia_snopek - stock.adobe.com

Warmhoudfunctie

Timing blijft belangrijk, zeker als niet iedereen tegelijk eet. Daarvoor is de warmhoudfunctie bedacht: je eten blijft warm zonder uit te drogen of te verbranden. Handig als je kinderen nog onderweg zijn of je gasten wat later aanschuiven. Sommige modellen gaan nog een stap verder en passen de temperatuur aan het type gerecht aan. Zo blijft alles precies zoals je het wilt – knapperig waar het knapperig hoort te zijn, smeuïg waar het smeuïg hoort te zijn.

Anti-reukfilter

Niemand zit te wachten op die zware frituurlucht die dagenlang in huis blijft hangen. Moderne airfryers pakken dat aan met ingebouwde geurfilters. Die neutraliseren de meeste geuren nog vóór ze je keuken inwaaien. Vooral handig bij vis, vlees of gerechten met veel knoflook. Sommige merken gebruiken vervangbare koolstoffilters die jarenlang meegaan. Het resultaat: lekker eten zonder dat je huis meedoet aan de geurbeleving.

©Ninja

Van drogen tot rijzen

Wat ooit een simpele heteluchtfriteuse was, is inmiddels een mini-oven met ambities. De nieuwste airfryers krijgen er functies bij waarmee je veel meer kunt dan bakken of grillen. Denk aan dehydreren (voor wie zelf fruitchips, kruiden of beef jerky wil maken), langzaam garen (voor stoofpotjes of pulled pork) en zelfs een stand om deeg te laten rijzen. Die laatste houdt een constante, milde temperatuur aan zodat gist optimaal zijn werk kan doen. Vooral bakkers en meal-preppers zullen deze extra's waarderen; ze maken de airfryer een volwaardige vervanger voor meerdere apparaten tegelijk.

Slimme bediening

En dan is er nog het moderne gemak van spraakbesturing. Sommige recente airfryers zijn te koppelen aan Google Assistant, Alexa of Siri. Daarmee kun je het apparaat starten, stoppen of de temperatuur aanpassen zonder een vinger uit te steken. "Hey Google, start de airfryer op 180 graden voor 10 minuten" en hoppa, hij doet het gewoon! Handig als je je handen vol hebt aan snijwerk of deegrollen, of als je vanuit de woonkamer wilt checken of het eten bijna klaar is. In combinatie met een app zie je bovendien op je telefoon hoever het kookproces is, en krijg je meldingen zodra je gerecht klaar is om te serveren.

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips | Ninja | Tefal | Inventum | Princess

Deze merken komen al langere tijd goed uit de bus in verschillende vergelijkingen. In tests van de Consumentenbond en andere onafhankelijke platforms worden ze vaak genoemd omdat ze simpelweg doen wat je ervan verwacht: ze warmen snel op, bakken gelijkmatig en zijn prettig in gebruik. Bovendien is de verhouding tussen de prijs en wat je voor je geld krijgt goed.

Aanraders per merk

Ninja Airfryer XXL Max Pro
Ruime airfryer voor grotere porties. De 6,2-liter mand is geschikt voor 3-4 personen en levert gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer
Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden tegelijk. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum GF500HLD Airfryer
Betaalbare instap-airfryer; handig voor kleinere huishoudens of basisgebruik. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W
dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Geschikt om twee gerechten tegelijk te bereiden, met genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket
Populair model van Philips met dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Elke review moet voldoen aan kwaliteitscriteria: de reviewer moet aangeven of het product gekocht, gekregen of getest is, er mag geen misleidende taal in staan en de inhoud moet betrouwbaar zijn. Zo worden nep- of spamreacties tegengegaan. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.