Op zolder een doos met oude foto’s gevonden? Met de hulp van AI kun je een dierbare fotocollectie een opfrisbeurt geven: beeldkwaliteit oppoetsen, beschadigingen wegpoetsen en de foto’s weer glans geven. Wij laten je zien hoe je te werk gaat.

Op fotografiegebied speelt AI een steeds grotere rol. Bijvoorbeeld bij het restaureren of verbeteren van oud fotomateriaal. Heb je beschadigde foto’s of zwart-witfoto’s die je graag in kleur zou zien, dan kun je gebruikmaken van apps en online diensten om dit voor elkaar te krijgen. In het verleden was dit ook wel mogelijk, maar vergde dit handmatig (en tijdrovend) werk in een programma zoals Photoshop.

Onlangs verscheen de app Reimagine, waarmee je oude foto’s onder handen kunt nemen. De app is beschikbaar voor Android en iOS. Je haalt de nieuwste versie binnen via de Google Play Store en iOS. De eerste keer dat je de app opent, meld je je aan. Je kunt hiervoor onder andere gebruikmaken van je Gmail- of iCloud-account.

Je kunt de app uitproberen met een beperkte set foto’s. Weliswaar vraagt de app direct om een abonnement af te sluiten, maar door op het kruisje te tikken kun je dit omzeilen. Wil je er serieus mee aan de slag, dan kun je alsnog een abonnement afsluiten. Je betaalt hiervoor maandelijks zo’n 9 euro. Ben je nog niet helemaal zeker van je zaak, dan kun je ook een proefabonnement afsluiten; die proefperiode geldt voor zeven dagen.

Scannen of uploaden

Er zijn twee manieren om aan de slag te gaan met de foto’s. Allereerst kun je je foto’s scannen door gebruik te maken van de camera van de telefoon. Tik op het plusteken (+) onderaan het venster en kies voor Scan foto’s. Zorg dat de foto’s op een vlakke ondergrond liggen en probeer geen direct licht op de foto te laten vallen. Hiermee voorkom je schittering in je uiteindelijke scan. Prettig is de mogelijkheid om meerdere foto’s in één keer te scannen. De app snijdt de foto’s automatisch bij. Tik op Start scannen. Maak nu een foto van de volledige pagina van het fotoalbum of van de losse foto. Je kunt meerdere foto’s achter elkaar scannen. Alle foto’s ingescand? Tik dan op Gereed (rechtsboven in het scherm), waarna de galerij met foto’s verschijnt.

In plaats van het scannen van foto’s, kun je ook bestaande foto’s uploaden. In het hoofdscherm van Reimagine tik je daarvoor op het plusteken (+) en kies je voor Foto’s uploaden. Selecteer de foto’s op het apparaat. Nadat je ze hebt geüpload, worden ze in de galerij getoond.

Foto’s verrijken

Heb je meer informatie over een foto, dan kun je deze extra gegevens aan de foto toevoegen. Allereerst kun je via het hoofdscherm de foto een titel meegeven. In de regel eronder kun je een datum voor de foto kiezen en bovenin kun je een plaats toevoegen. In het scherm Bewerk foto-informatie is ook ruimte voor een korte beschrijving van de foto.

Boven in de fotoweergave vind je bovendien het pictogram van een microfoon. Tik hierop om een geluidsopname aan de foto toe te voegen, bijvoorbeeld een ingesproken verhaal over de foto.

Aan de slag

Tik op de foto die je onder handen wilt nemen. Onder aan het venster vind je een viertal knoppen. Via de eerste knop Inkleuren kun je een zwart-witfoto door Reimagine laten inkleuren. Afhankelijk van de informatie in de foto, gaat het hier om een aanname van de app. Volledige zekerheid over de nauwkeurigheid is er dan ook niet. Het eindresultaat verschijnt met een voor- en na-weergave. Schuif over de foto als je de verschillen wilt zien. Deze optie is ook de moeite waard bij oudere kleurenfoto’s; in dat geval probeert de app de vervaagde kleuren te herstellen.

Om snel te beoordelen of het resultaat je bevalt, kun je op de foto inzoomen. Ben je tevreden? Tik dan op de knop met de puntjes rechtsboven. Kies vervolgens voor Bewaar in bibliotheek. De app vraagt welke foto je wilt bewaren: kies Verbeterd om de nieuwe foto te bewaren. Wil je geen aanpassing doen, dan kies je voor Origineel. Het is ook mogelijk om de vergelijking tussen vóór en na op te slaan: kies Vergelijking.

Kwaliteit verbeteren

In de praktijk heb je bij oude foto’s ook weleens te maken met onscherpe foto’s of foto’s waarvan de algehele kwaliteit tegenvalt. In de app vinden we hiervoor de optie Verbeteren. Deze optie komt vooral van pas bij foto’s die niet al te scherp zijn. De app zoekt naar wazige elementen op de foto (zoals gezichten) en maakt ze vervolgens zo scherp mogelijk.

Repareren maar

De kans bestaat dat – vooral oudere foto’s – in de loop van de tijd zijn beschadigd. In dat geval komt de optie Repareren van pas. Reimagine analyseert de foto en probeert deze – deels met behulp van AI – zo goed mogelijk te herstellen. In de praktijk betekent dit dat eventuele krassen worden ‘weggepoetst’, en gaten en scheuren worden ingevuld.

In hoeverre de app hierin slaagt, is sterk afhankelijk van het type beschadigingen én de inhoud van de foto. Ontbreekt er bijvoorbeeld een stukje foto van een beeld met een egaal gedeelte (zoals een weiland), dan kan dat eenvoudiger worden hersteld dan een beeld met een complexe structuur (zoals een gebouw). De app geeft ook aan wanneer je de foto niet hoeft te repareren of wanneer de foto niet kan worden gerepareerd. 

Bewegend beeld

Reimagine biedt tot slot nog een andere optie: Animeren. Hiermee breng je de foto’s (en de eventuele personen erop) enigszins tot leven. De app zoekt naar gezichten en berekent hoe deze kunnen worden geanimeerd.

Je kunt kiezen uit zeven soorten animaties: tik op de regel Animatie om het bijbehorende instellingenvenster te openen. In hetzelfde scherm vind je onderaan nog een aantal andere voorgedefinieerde animaties. Zo kun je de personen onder meer laten lachen, de wenkbrauwen laten fronsen en zijwaarts laten kijken. Ook hiervoor geldt: de ene keer lukt dat beter dan de andere keer.

Online reparatie

Verschillende aanbieders van foto-apps zijn het afgelopen jaar aan de slag gegaan met de mogelijkheden van AI, waardoor de keuze er flink op vooruit is gegaan. Heb je geen behoefte aan een app om foto’s te restaureren? De makers van Fotor, een bekende app voor fotobewerking, bieden een online dienst aan waarmee je foto’s kunt laten inkleuren en restaureren. Je mag de dienst gratis gebruiken, al zijn er wel enkele beperkingen. Zo heeft elke foto een watermerk en kun je de high-res foto’s pas downloaden als je een abonnement afneemt. Gelukkig kun je, voordat je eventueel een abonnement afsluit, wel alles proberen tijdens een proefperiode.

Rechtsboven vind je een vak waarnaar je de foto’s kunt verslepen. In plaats daarvan kun je ook op het vlak klikken en de gewenste foto’s uploaden door op Restore Photo Now te klikken en de foto te selecteren. Verschijnt er een scherm waarin de betaalde variant van Fotor wordt aangeboden, dan klik je op het kruisje rechtsboven. De AI-module geeft vervolgens aan welke foto’s geschikt en welke foto’s niet of minder geschikt zijn. Zo kan de dienst minder goed omgaan met foto’s waarvan de hoekjes ontbreken. Ook foto’s met grote vlekken, groepsfoto’s, of foto’s die van een flinke afstand zijn genomen, lenen zich minder goed voor herstel.

De originele foto verschijnt rechts in het venster. Links vind je de twee hoofdonderdelen om te restaureren: Photo Restorer en Photo Colorizer. Je hoeft ze niet beide te gebruiken. Heb je een sepia of zwart-witfoto en geen behoefte om deze te laten inkleuren, dan zet je de schuif bij Photo Colorizer op Uit. De optie Results Comparison zorgt ervoor dat je de resultaten kunt vergelijken. Klik op Start om de foto te verbeteren.

Vergelijken

Na de bewerking toont Fotor het resultaat. Dit gebeurt op vrijwel identieke wijze als bij Reimagine: met een schuifregelaar beweeg je de foto van Before (voor) naar After (na). Ben je tevreden met het resultaat, dan klik je op Apply. Vind je de restauratie niet geslaagd, dan klik op je op Cancel. De bewerkte foto kun je na afloop downloaden door boven in het venster op Download te klikken. Geef de foto vervolgens een naam en kies tussen jpg en png als bestandsformaat. In het menu Quality kies je de fotokwaliteit.

Ook handig is de Batch Editor. Deze vind je rechtsboven in het scherm. Met de Batch Editor kun je in één keer een grotere verzameling foto’s onder handen nemen. 

Andere AI-functies

Fotor heeft meer AI-opties in huis dan alleen het restaureren of inkleuren van foto’s. In het resultatenvenster vind je links een aantal andere diensten. Wil je de kwaliteit van een foto verbeteren om deze bijvoorbeeld groter af te drukken, dan kun je met de optie AI Enlarger een bestaande foto verbeteren. Via AI worden details verder ingevuld en aangescherpt, zodat de foto in principe geen merkbaar kwaliteitsverlies oploopt bij vergroting. Standaard wordt de foto tweemaal vergroot, bijvoorbeeld naar een resolutie van 4000 × 2656 pixels.

Een ander interessant onderdeel is Magic Remove, een bekende optie voor bezitters van een Google Pixel-telefoon. Met Magic Remove kun je een object uit een foto verwijderen. Open de foto waarvan je een onderdeel wilt weghalen, bijvoorbeeld een specifieke auto in een straat met meerdere auto’s. Markeer nu het gedeelte dat je wilt verwijderen. Om preciezer te werk te gaan, verklein je eerst de grootte van de ‘kwast’ door de schuif bij Brush size verder naar links te verplaatsen. Vervolgens kun je met de knop Eraser het gemarkeerde gedeelte verder aanpassen. Tevreden? Bevestig met een klik op Start Removing, waarna het onderdeel uit de foto wordt verwijderd. Klik op Apply om het resultaat op te slaan.

Een vergelijkbare actie kun je toepassen als je de achtergrond van een foto wilt verwijderen. Kies hiervoor de optie Background Remover. De achtergrond wordt nu automatisch gedetecteerd en losgetrokken.

De makers voegen regelmatig nieuwe AI-onderdelen toe aan Fotor. Zo kun je met de optie AI Skin Retouch automatisch de huid van personen op een foto ‘verjongen’.

CapCut

Het is verstandig om meerdere fotodiensten te proberen voor je serieus aan de slag gaat met het verbeteren van je foto’s. De diensten onderling gebruiken allemaal hun eigen modellen en het resultaat kan dan ook per dienst verschillen.

Een goed alternatief voor Fotor is bijvoorbeeld de online restauratieservice van CapCut. Net als Fotor werkt de dienst door in de browser een foto te slepen of via de knop Upload image een foto op de vaste schijf te selecteren. Nadat de foto onder handen is genomen, zie je het resultaat in het midden van het venster. Rechtsboven vind je een zwevend blok, waarin je kunt schakelen tussen de originele en de ingekleurde foto. Wil je terug naar het oorspronkelijke beeld, dan klik je op de knop See original, rechtsboven in het venster.

Verder biedt CapCut een relatief krachtige module voor kleurcorrectie van bestaand materiaal. Klik op All tools en kies Image / AI Color Correction. Rechtsboven vind je het blok Intensity of color correction, waarna je kunt kiezen uit vier ‘sterkteniveaus’. Via een knop rechtsboven in het venster kun je weer terugkeren naar het oorspronkelijke beeld.

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.