Je wilt graag nog eens de tijd van MS-DOS of Windows 98 herbeleven, met games en toepassingen van weleer. Helaas is dit niet zo vanzelfsprekend op je snelle machine met Windows 10 of 11, maar met 86Box keer je terug naar het nostalgische tijdperk van meer dan 25 jaar geleden.

Er zijn een paar manieren waarop je ook op een moderne, krachtige machine met Windows 10 of 11 (of met een ander besturingssysteem) retrosoftware en zelfs oudere besturingssystemen aan de praat krijgt. Met wat geluk kom je al een eind door de compatibiliteitsmodus van Windows te activeren: klik met rechts op een snelkoppeling, kies Eigenschappen en open het tabblad Compatibiliteit. In de meeste gevallen kom je er helaas niet zonder geavanceerde technieken als virtualisatie en emulatie.

01 Virtualisatie en emulatie

Virtualisatietools zoals VirtualBox en VMware zijn zogeheten hypervisors. In essentie voeren ze de code uit van de virtuele machine en grijpen ze alleen in wanneer dat nodig is om de scheiding tussen de virtuele machine en de rest van het systeem te handhaven. Dit betekent onder meer dat de virtuele machine dezelfde cpu ziet als het hostsysteem.

86Box daarentegen is een zogeheten systeememulator. Hierbij wordt het volledige systeem, inclusief cpu, chipset en eventuele extra kaarten, in software nagebootst. Een emulator interpreteert elke instructie die wordt uitgevoerd in de virtuele machine. Hoewel deze werkwijze meer processorkracht vereist, is het hiermee mogelijk om het authentieke gedrag van de oorspronkelijke hardware te simuleren. Voor software en games met specifieke (hardware)vereisten is dit doorgaans de aanbevolen methode. Houd er wel rekening mee dat een emulator gebonden is aan de beperkingen van de oorspronkelijke hardware, waardoor extra functies zoals integratie van de muiscursor niet mogelijk zijn.

©Adam Ján Figeľ - stock.adobe.com

02 86Box

Er zijn verschillende emulators beschikbaar, zoals PCem, DOSBox en QEMU, maar als het gaat om het zo nauwkeurig mogelijk simuleren van verschillende hardwarecomponenten, is 86Box een koploper.

86Box bootst verschillende IBM-PC-compatibele systemen en moederborden na uit het laatste decennium van de vorige eeuw. Het kan overweg met Intel-processoren (inclusief verschillende klonen zoals AMD en Cyrix) van de Intel 8088/8086 tot de Pentium Pro/II-processoren uit het einde van de vorige eeuw.

Daarnaast kan de tool verschillende grafische modi emuleren, zoals Hercules, CGA, EGA en VGA. Het ondersteunt ook diverse grafische kaarten en geluidskaarten, waaronder verschillende modellen van Sound Blaster. Wat betreft besturingssystemen kan 86Box overweg met bijna alle versies van MS-DOS, FreeDOS en CP/M-86, bepaalde versies van OS/2, verschillende Linux-distributies, BSD-afgeleiden en vrijwel alle Windows-versies tot Windows XP.

In dit artikel gaan we met 86Box voor Windows aan de slag en brengen we zowel MS-DOS 6.22 – inclusief games zoals Wolfenstein 3D – als Windows 98 tot leven. 86Box is ook beschikbaar voor Linux en macOS.

03 Download

Ga naar de website https://86box.net en download de gewenste versie van 86Box, bij voorkeur een stabiele versie. Op het moment van schrijven was dat versie 3.11. Als je Windows 10 of 11 op je computer hebt geïnstalleerd, kies dan voor 86Box-Windows-64-b4311.zip. Als je met een 32bit-versie van Windows 10 werkt (dit kun je in Windows controleren via Instellingen / Systeem / Info / Type systeem), download dan de 32bit-versie van 86Box. Pak het gedownloade zip-bestand uit naar een aparte map, zoals c:\86box.

Hoewel je nu al zou kunnen dubbelklikken op het bestand 86Box.exe, krijg je dan een foutmelding met de melding: 86Box could not find any usable ROM images. Dit komt doordat 86Box zogeheten ROM-dumps (read-only memory) nodig heeft van de originele computersystemen die je wilt emuleren. Deze bestanden bevatten namelijk het systeem-BIOS alsook low-levelsoftware en eventuele optionele ROM’s die door uitbereidingskaarten worden gebruikt.

Je vindt de benodigde images op deze locatie. Klik aan de rechterkant op Latest en vervolgens op Source code (zip). Maak een submap met de (verplichte) naam roms aan in de map waarin je 86Box hebt uitgepakt, bijvoorbeeld c:\86box\roms. Plaats de complete inhoud van het zojuist gedownloade zip-bestand roms-3.11.zip uit naar deze submap. Dit kan even duren, aangezien ongeveer 380 submappen en 840 bestanden moeten worden uitgepakt. Elk apparaattype uit deze ROM-set belandt namelijk in een afzonderlijke map, met ook weer aparte submappen voor de diverse apparaatmodellen of categorieën.

04 Opstarten

Je bent eigenlijk al klaar om aan de slag te gaan met 86Box. Hoewel er in dit artikel ook een grafische beheertool wordt besproken (zie '86Box Manager'), is het een goed idee dat je ook vertrouwd raakt met de pure 86Box-omgeving. Op deze manier begrijp je beter hoe de emulator werkt en is opgezet. Voor Linux is er trouwens geen GUI-beheertool beschikbaar.

Wanneer je 86box.exe start, verschijnt er een programmavenster waarin even later een heuse IBM Personal Computer lijkt op te starten. Onderliggend zie je dat er in de map 86box een configuratiebestand is aangemaakt met de standaardnaam 86box.cfg. Als je dit bestand opent in een teksteditor zoals Kladblok, zie je meteen een reeks eigenschappen van de geëmuleerde machine, zoals 8088, CGA enzovoort. Dit zijn slechts minimale instellingen met weinig snelheid.

Wat ons betreft kun je gerust een kopie van deze standaardmachine maken, bijvoorbeeld in een bestand als 86box-kopie.cfg. We gaan namelijk het oorspronkelijke configuratiebestand zo meteen overschrijven, omdat we een aangepaste machine willen maken die mooi aansluit bij wat we voor ogen hebben: een ‘snelle’ machine voor MS-DOS 6.22, waarop we plezier kunnen beleven aan de first-person shooter Wolfenstein 3D.

05 Instellingen

Voor het ooit zo populaire besturingssysteem MS-DOS 6.22 (uitgebracht in 1994) zijn de systeemvereisten niet erg strikt, maar het is toch handig om de aanbevelingen te volgen die te vinden zijn op deze webpagina.

Om een nieuwe machine te creëren in 86Box, ga je naar Tools / Settings. Er wordt dan een nieuw dialoogvenster geopend met elf hardware-onderdelen die je indien gewenst kunt emuleren, waaronder Machine, Display, Input devices, Sound, Network en Hard disks. Hier kun je de benodigde onderdelen op de juiste manier instellen. We zullen alleen vermelden wat we zelf hebben gewijzigd. De overige items kun je in principe ongewijzigd laten, tenzij je specifieke parameters bewust wilt aanpassen. Dit kun je doen door op de knop Configure naast het betreffende item te klikken.

06 MS-DOS-configuratie

In de rubriek Machine selecteer je de volgende opties:

Maak in de volgende categorieën ook deze instellingen:

Bij de categorie Hard disks moet je opletten. Klik onderaan op de knop New en stel het Type in op 152 MB (CHS:1224, 15, 17), zodat de bijbehorende waardes automatisch worden ingevuld bij Cylinders (1224), Heads (15) en Sectors (17). Druk nu op de knop Specify en verwijs bijvoorbeeld naar het bestand msdos622hdd.img, ergens in je 86Box-map. Bevestig de wijzigingen met Opslaan en OK (2x). Het schijfbestand van ongeveer 152 MB wordt toegevoegd.

Het zal je niet verbazen dat we straks een floppydrive nodig hebben voor de installatie van MS-DOS. Ga naar de categorie Floppy & CD-ROM drives en selecteer bij het bovenste type Floppy Drives het Type3.5" 1.44M.

Je bent nu klaar met het instellen van de emulator in 86Box. Bevestig de wijzigingen met OK en klik op Save.

07 BIOS-setup

Zodra je bevestigt, start de machine met de configuratie (opgeslagen in het bestand config.cfg). Al snel verschijnt er een foutmelding: er is een probleem met het geëmuleerde systeem-BIOS. Klik daarom in het 86Box-venster en druk op F1 om naar het BIOS-setupvenster te gaan. Onthoud dat je door de middelste knop van de muis in te drukken of via de toetscombinatie F8+F12 kunt ontsnappen uit dit venster van de geëmuleerde machine en kunt terugkeren naar je vertrouwde Windows-hostomgeving. In het setupvenster selecteer je Standard CMOS Setup (druk tweemaal op Enter). Gebruik de pijltjestoetsen om naar Floppy Drive A: te navigeren en stel deze in op 1.44 MB, 3½" met behulp van de toetsen PageDown en PageUp.

Uiteraard moet je ook de harde schijf instellen volgens de parameters die je eerder hebt gekozen in 86Box. Selecteer dus Hard Disk C: en druk meerdere keren op PageUp totdat je achter Type de optie 46 ziet staan met de waardes 1224 / 15 / 65535 / 1223 / 17 / 152 MB. Als alles correct is ingesteld, druk dan op Esc. In het hoofdvenster van je BIOS-setup selecteer je Write to CMOS and Exit en bevestig je met Y en Enter.

08 MS-DOS-installatie

Bij het opnieuw opstarten van je virtuele machine verschijnt een nieuwe foutmelding: Drive not ready error. Insert boot diskette in A:. Dat klopt, want onze virtuele schijf is nog compleet leeg en we hebben natuurlijk een opstartbaar besturingssysteem nodig.

Dat besturingssysteem moet je dus eerst ophalen. Je vindt een versie van MS-DOS 6.22 onder meer op deze pagina, in de vorm van een zip-bestand. Uitgepakt levert dit drie genummerde img-bestanden op. Deze drie floppybestanden moet je in de juiste volgorde koppelen aan het geëmuleerde diskettestation in 86Box. Open hiervoor het menu Media en kies Floppy 1 (3.5" 1.44M): empty en kies Existing image. Verwijs naar het zojuist uitgepakte bestand Disk 1.img en bevestig met Enter, waarna de machine MS-DOS zal opstarten van deze virtuele floppydisk. Druk in het blauwe setupvenster op Enter, selecteer Configure allocated disk space (recommended) en druk tweemaal op Enter. Na de herstart wordt de virtuele harde schijf geformatteerd. Direct erna kun je het juiste land en toetsenbordlay-out instellen. Bevestig weer met Enter en stel de map in voor de MS-DOS-installatiebestanden (de standaardlocatie C:\Dos voldoet prima). Druk nogmaals op Enter, zodat de eigenlijke installatie kan starten. Wanneer om de volgende setupdisk wordt gevraagd, koppel je het tweede img-bestand aan de floppydrive, en je herhaalt dit voor het derde en laatste bestand.

Na afloop maak je de koppeling ongedaan via Media / Floppy 1 / Eject Disk 3 Image en herstart je machine met Enter.

09 DOS-games

Nu zou de oude (en voor sommige mensen vertrouwde) MS-DOS-prompt C:> moeten verschijnen. Als je het commando dir invoert, zie je dat er vier bestanden (zeggen autoexec.bat en config.sys je nog iets?) en een submap op de schijf staan.

Mooi, maar daar willen we wel iets mee! Wat dacht je van een ooit zo populaire DOS-game: Wolfenstein 3D? Daarvoor verwijzen we graag naar deze link, een gearchiveerde versie van een site met een indrukwekkende collectie van oude DOS-applicaties en games. Tik Wolfenstein in bij Search this Collection en klik op (bijvoorbeeld) het eerste resultaat dat zich aandient. Hier download je het 7z-bestand (1,1 MB). Je kunt dit uitpakken met behulp van een gratis tool als 7-Zip. In ons geval leverde dit twee img-bestanden op.

Je weet inmiddels hoe je zo’n img-bestand aan de virtuele floppydrive koppelt. Herstart je MS-DOS-sessie niet, maar tik a: in op de opdrachtregel, gevolgd door het commando dir, zodat de inhoud van je gekoppelde diskette verschijnt.

Voer nu het commando install.bat uit. Bij de vraag Which drive to install to tik je C in. De voorgestelde submap \Wolf3D voldoet prima. Druk op Y om deze te maken. Zodra om Disk 2 wordt gevraagd, koppel je het tweede img-bestand via het menu Media en bevestig je met Enter. Na afloop moet je nogmaals het eerste img-bestand koppelen. Vanuit de map C:\WOLF3D hoef je nu maar het commando wolf3d.exe uit te voeren en de pret kan beginnen. Vergeet na afloop je img-bestand niet te ontkoppelen.

10 Drivers downloaden

Wolfenstein 3D werkt weliswaar, maar helaas nog zonder muisbesturing en met weinig verheffende piepgeluiden. Dit kan beter, maar daar hebben we wel een paar stuurprogramma’s voor nodig.

Voor onze geëmuleerde geluidskaart gebruiken we de Creative PnP Configuration Manager (Rev 4). Je kunt deze downloaden, wederom in de vorm van een 7z-bestand. Het is ook handig om muisondersteuning te hebben, hiervoor downloaden we het zip-bestand van CuteMouse. Pak ook dit bestand uit.

Het probleem is dat we de uitgepakte bestanden van de geluidskaart en de muis naar onze geëmuleerde machine moeten krijgen. Om dit te doen hebben we een floppy-imagebestand nodig en daarvoor maken we gebruik van WinImage (dertig dagen gratis beschikbaar). Installeer deze tool en start hem op als administrator. Open het menu File en kies New. Selecteer 1.44 MB bij Standard Format en bevestig met OK. Druk op het knopje Inject en selecteer het bestand ctcmbbs.exe van de Creative PnP Configuration Manager, evenals alle bestanden uit de submap \BIN van CuteMouse. Bevestig telkens met Yes. Druk op de knop Save, selecteer Image file (*.ima) bij Opslaan als en bewaar het bestand (bijvoorbeeld disk.ima). Sluit WinImage vervolgens af.

11 Drivers configureren

Start je geëmuleerde MS-DOS-omgeving op met 86Box en koppel het zojuist gemaakte image-bestand. Typ a: op de opdrachtprompt en voer daarna het commando dir uit om de inhoud van de floppy te bekijken. Kopieer de geluidsdriver naar de virtuele harde schijf met dit commando:

Verwijder het bestand nu van de floppy met:

Maak een submap genaamd ctmouse aan op de schijf met dit commando:

Kopieer de bestanden naar die submap met:

Nu staat alles netjes op je virtuele harde schijf. Je kunt dit controleren door c: in te voeren, gevolgd door dir.

Voer nu vanuit c: het commando ctcmbbs.exe uit om alle benodigde bestanden uit te pakken. Voer daarna de eigenlijke driverinstallatie uit met install.exe. Bevestig drie keer met Enter, zodat de bestanden autoexec.bat en config.sys correct worden aangepast. Druk nog twee keer op Enter en je keert terug naar de opdrachtprompt.

Helaas is er geen installatiewizard voor de muisdriver, dus je moet het bestand autoexec.bat handmatig aanpassen. Voer deze opdracht uit:

Voeg onderaan deze regel toe:

Druk op Enter en vervolgens op Alt om het menu te openen. Kies File / Save en daarna File / Exit. Koppel de floppy los en herstart MS-DOS. Als je nu WOLF3D.EXE uitvoert, zou je geluid en muisbesturing moeten hebben. Als het geluid te zacht is, dubbelklik dan op het luidspreker-icoontje onderaan het 86Box-venster en verhoog de Gain-waarde.

12 86Box Manager

86Box is een uitstekende emulator, maar de beheermogelijkheden zijn beperkt. Je kunt slechts één geëmuleerde machine configureren met deze emulator. Het is mogelijk om voor elke nieuwe machine handmatig het bijbehorende bestand 86box.cfg te hernoemen, maar werkt niet zo handig. Daarom is het beter om een beheertool zoals WinBox for 86Box of de meer geavanceerde 86Box Manager te installeren. Hier laten we kort zien hoe je aan de slag kunt gaan met die laatste.

Klik op Latest om het zip-bestand te downloaden. Pak het zip-bestand uit naar een geschikte map. Zorg ervoor dat 86Box is afgesloten en start het bestand 86Manager.exe op vanuit deze map. Klik op de Settings-knop en gebruik de bovenste Browse-knop om naar de map te verwijzen waarin het bestand 86Box.exe staat. Gebruik de onderste Browse-knop om naar de map te verwijzen waarin de images (virtuele machines) moeten worden opgeslagen, bijvoorbeeld de submap \vms in je 86Box-map. Bevestig de wijzigingen met OK.

Druk op Add, vink de optie Import VM files from aan, klik op Browse en selecteer de map waarin het bestand 86Box.cfg staat. De machine wordt nu geïmporteerd door 86Box Manager en in de submap met virtuele machines geplaatst. Om een nieuwe machine te maken in de manager klik je op Add, voer je een Name en Description in, vink je (alleen) Configure this virtual machine now aan, en bevestig je met Add en OK. Het bekende instellingenvenster van 86Box wordt nu weergegeven, waarin je de machine naar wens kunt configureren.

Je kunt de instellingen ook altijd later aanpassen door de gestopte machine te selecteren in de manager en op Configure te klikken. Via het contextmenu kun je een geselecteerde machine onder andere starten, bewerken, configureren, verwijderen en klonen.

13 Windows 98

Je bent nu helemaal klaar om een andere machine te emuleren. Laten we Windows 98 als voorbeeld nemen. Ook hier komt het erop aan een geschikte image te vinden en de juiste instellingen voor de virtuele machine te gebruiken. We tonen je kort hoe je dit aanpakt.

Beginnen we met het venster Settings. In de rubriek Machine selecteer je de volgende opties:

Maak in de volgende categorieën ook deze instellingen:

In de categorie Hard disks voeg je een harde schijf toe met (bijvoorbeeld) de volgende eigenschappen: Cylinders (4063), Heads (16), Sectors (63), Size (1999 MB), Bus (IDE) en als Image Format kies je Dynamic-size VHD (.vhd).

Voor de installatie van Windows 98 heb je ook een cd-romspeler nodig. Bij de categorie Floppy & CD-ROM drives kies je bij de sectie CD-ROM drives de optie ATAPI (op Channel 1:0) en stel je Speed in op 62x.

14 Installatie

Bevestig de instellingen met OK en start je nieuwe machine op vanuit 86Box Manager. Druk op DEL om naar de BIOS-setup te gaan. Open daar Standard CMOS Setup en stel Primary Master en Secondary Master in op Auto, en beide slave-apparaten op None. Stel Drive A en/of B in op basis van de types die je in 86Box had ingesteld. Druk op Esc en ga naar BIOS Features Setup, waar je de Boot Sequence instelt op A,CDROM,C. Bevestig met Esc.

Zorg ervoor dat je een imagebestand van de installatie-cd van Windows 98 hebt voordat je het BIOS-setupvenster verlaat. Je kunt dit downloaden, het is een iso-bestand van ongeveer 625 MB.

Koppel dit iso-bestand aan je geëmuleerde machine: ga naar Media / CDROM 1 (ATAPI) / Image en selecteer het gedownloade iso-bestand. Druk vervolgens op F10 en daarna op Y om de gewijzigde BIOS-instellingen op te slaan en de machine te starten. Kies 2. Boot from CD-ROM en daarna 1. Start Windows 98 Setup from CD-ROM. Bevestig met Enter en selecteer Configure unallocated disk space (recommended) en vervolgens Yes, enable large disk support. Zodra je dit bevestigt met Enter, zal de machine nogmaals opstarten vanaf de cd-rom en even later wordt je virtuele harde schijf geformatteerd.

Volg daarna de instructies van de Windows 98-installatiewizard. Houd er rekening mee dat dit proces ongeveer een halfuur kan duren. Na afloop heb je een werkende Windows 98-installatie. Een productsleutel vind je op de eerdergenoemde downloadpagina.

Veel plezier met je geëmuleerde machines en alle applicaties van weleer!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Dit keer: steelstofzuigers met een lange accuduur en met een mooie prijs.

Draadloze steelstofzuigers bieden vrijheid omdat je zonder snoer kunt werken. Je bent echter vaak gebonden aan de accuduur. Wij vonden steelstofzuiger die minstens 25 minuten op een volle lading meekunnen. Let wel: dit zijn de fabrieksopgaven, de werkelijke duur kan in de praktijk lager zijn. Wij vonden vijf modellen met een prijs onder de 120 euro.

Princess Silent Storm

Deze Princes Silent Storm gebruikt een lithium-ion-accu en werkt ongeveer 30 minuten in één keer. Dat is voldoende om een appartement of enkele kamers te reinigen voordat je moet opladen. Bij deze steelstofzuiger kun je kiezen uit drie snelheidsstanden; op de hoogste stand levert hij de meeste zuigkracht, maar gaat de accu sneller leeg. Met het uitneembare stofreservoir van 0,6 liter is het legen simpel en er zijn geen stofzakken nodig. De motor en filters zijn cyclonisch, waardoor het stof efficiënt naar de opvangbak geleid wordt.

Handig is de parkeerstand: je kunt de stofzuiger rechtop parkeren zonder dat hij omvalt. Deze set wordt geleverd met een combinatieborstel voor vloer en tapijt, een kierenmondstuk en een apart filter. De steel is afneembaar zodat je ook als kruimelzuiger kunt werken. Volgens de productinformatie ligt het geluidsniveau rond 75 dB en weegt het apparaat iets meer dan drie kilo, dus je kunt het gemakkelijk dragen terwijl je de trap op en af loopt.

Tristar SZ-1980

De Tristar SZ-1980 is een 2-in-1 steelstofzuiger die tevens als kruimelzuiger te gebruiken is. Het product beschrijft een handzame stofzuiger met twee snelheidsstanden en een draadloze gebruikstijd van ongeveer 30 minuten. De lithium-ion-accu is binnen vijf uur opgeladen en levert daarna voldoende energie voor een flinke schoonmaakronde. Je kunt met de knop op het handvat tussen de lage en hoge zuigkracht schakelen, afhankelijk van het type vloer. Het apparaat heeft een groot stofreservoir van 1,5 liter, dat je met één hand leegklikt en schoonmaakt. Een wasbaar HEPA-filter voorkomt dat fijnstof en allergenen weer in de lucht terechtkomen.

De stofzuiger wordt geleverd met een kierenmondstuk en een opzetstuk voor harde vloeren. Tristar plaatst de motor en accu in de steel zodat de handgreep licht blijft, wat prettig is als je boven op kastjes wilt stofzuigen. Volgens externe specificaties werkt het apparaat op 22,2 volt en maakt het ongeveer 75 dB geluid. Er worden geen geheugenstanden of displayfuncties aangeboden; je bedient hem met één schakelaar.

Dreame H12 Pro

De Dreame H12 Pro is een veelzijdige steelstofzuiger die zowel nat als droog vuil aanpakt. De motor levert een hoge zuigkracht van 300 watt en de ingebouwde batterij houdt het tot 35 minuten vol, wat ruim voldoende is voor een grondige schoonmaakronde door huis of appartement. Je bedient het toestel eenvoudig met de handgreep en hebt zicht op alle belangrijke informatie dankzij een LED‑display. De stofzuiger heeft een slimme vuilsensor die de hoeveelheid vuil detecteert en de zuigkracht hierop aanpast. Handig is ook de dubbele watertank: je beschikt over een reservoir met schoon water en een tweede voor het vuile water, waardoor je tijdens het dweilen niet hoeft te stoppen om bij te vullen.

De borstelrol loopt tot aan de rand van de zuigmond, zodat je ook langs plinten en randen goed kunt reinigen. Na gebruik reinigt de borstel zichzelf; je hoeft enkel de zelfreinigingsfunctie te activeren. Met de 0,7 liter opvangbak voor droog vuil is er ruimte genoeg om tussenstops te vermijden. Het apparaat is geschikt voor verschillende vloertypes, zoals tapijt en tegels, en dankzij het rechtopstaande ontwerp kun je de H12 Pro eenvoudig parkeren of opbergen.

Makita CL183D

Makita staat bekend om zijn gereedschap, maar levert ook compacte stofzuigers. De CL183D is een 18-volt snoerloze steelstofzuiger met een eenvoudig ontwerp. Het apparaat heeft geen geïntegreerde accu; je gebruikt Makita-accu’s uit de LXT-serie (niet meegeleverd), waardoor je de werktijd zelf kunt bepalen. Met een 3,0 Ah-accu kun je ongeveer een halfuur stofzuigen bij lichte belasting; zwaardere taken verkorten de tijd. De stofzuiger heeft een zakloos opvangbakje met eenvoudig kliksysteem en een doorzichtige behuizing zodat je kunt zien wanneer deze vol is.

De ergonomische handgreep zorgt voor comfort en de aan/uit-schakelaar is zodanig gepositioneerd dat je niet per ongeluk de power verliest. Omdat het apparaat slechts 53,30 euro kost, kun je met een extra accu altijd doorwerken. Het apparaat weegt weinig en is bedoeld voor snelle klussen zoals kruimels, auto-interieur of trappen. Er worden standaard mondstukken geleverd voor vloer en kieren.

Rowenta  RH6543

Deze lichtgewicht steelstofzuiger van Rowenta heeft een 14,4‑volt lithium‑ion‑accu, die in vijf uur volledig is opgeladen. Met zijn cycloontechnologie scheidt de zuiger lucht en stof efficiënt, waardoor de zuigkracht behouden blijft en het onderhoud eenvoudig blijft doordat je geen zakken hoeft te vervangen. De stofopvangbak heeft een inhoud van 0,65 liter en is met één klik te legen. Het compacte ontwerp van 2,7 kilo maakt de RH6543 geschikt voor snelle schoonmaakrondes, zoals kruimels in de keuken of stof onder meubels. Het LED‑licht op de zuigmond geeft beter zicht op donkere plekken, en dankzij de parkeerstand kun je het apparaat verticaal wegzetten tijdens het stofzuigen.

Er zit een afstofborstel bij om meubels of smalle kieren te reinigen en het filter is uitwasbaar. Er zijn twee vermogensstanden, zodat je de zuigkracht kunt aanpassen aan het type vloer. Het geluidsniveau van 80 dB behoort tot het gemiddelde in deze categorie. Hoewel de maximale looptijd bij lagere zuigkracht wordt gehaald, is deze Rowenta‑stofzuiger een praktisch alternatief voor wie zonder snoer snel wil schoonmaken.

Wie op zoek gaat naar een nieuw mobiel abonnement, komt al snel bekende namen tegen als KPN, Vodafone en Odido. Maar daarnaast kun je ook kiezen voor andere aanbieders op, zoals Simyo, Ben of Youfone. Die lijken misschien op gewone providers, maar dat zijn zogeheten virtuele providers. Wat is precies het verschil, en waar kies je als consument het best voor?

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim voor minder dan 400 euro

De drie netwerken in Nederland

In Nederland zijn er drie bedrijven met een eigen mobiel netwerk: KPN, Vodafone en Odido. Zij bezitten de zendmasten, frequenties en infrastructuur waarmee mobiele communicatie mogelijk is. Deze partijen worden de netwerkproviders genoemd. Hun netwerken dekken vrijwel het hele land en worden continu uitgebreid met nieuwe technologie, zoals 5G.

Wat virtuele providers doen

Virtuele providers, ook wel MVNO's genoemd (Mobile Virtual Network Operators), maken gebruik van het netwerk van een van deze drie aanbieders. Ze hebben dus geen eigen zendmasten, maar kopen netwerkcapaciteit in en bieden die onder hun eigen naam aan. Bekende voorbeelden zijn Simyo (op het netwerk van KPN), Ben (Odido) en hollandsnieuwe (Vodafone).

Ze regelen zelf de klantenservice, abonnementen, facturering en vaak ook extra diensten, maar het dataverkeer en bellen lopen volledig via het netwerk van de hoofdprovider.

Voordelen van virtuele providers

Virtuele providers staan bekend om hun lagere prijzen. Doordat ze geen eigen netwerk hoeven te onderhouden, kunnen ze de kosten laag houden. Ook zijn ze vaak flexibel: je kunt maandelijks opzeggen, zelf je databundel aanpassen of extra opties in- en uitschakelen. Dat spreekt vooral consumenten aan die niet vast willen zitten aan een duur abonnement.

Een ander voordeel is eenvoud. Virtuele providers richten zich vaak op één duidelijk aanbod zonder allerlei combinatiedeals of ingewikkelde voorwaarden. Bovendien profiteer je als klant indirect van de netwerkverbeteringen van de hoofdprovider: als KPN zijn 5G-dekking uitbreidt, geldt dat ook voor Simyo-gebruikers.

Nadelen ten opzichte van netwerkproviders

Er zitten ook verschillen in wat je krijgt. Virtuele providers hebben meestal minder aanvullende diensten, zoals tv-pakketten, internationale bundels of toegang tot exclusieve hotspots. Ze bieden zelden nieuwe smartphones aan in combinatie met een abonnement; vaak gaat het om sim-only.

Daarnaast kan de snelheid of prioriteit op het netwerk iets lager liggen. Hoewel je technisch op hetzelfde netwerk zit, krijgen klanten van de hoofdprovider soms voorrang bij piekdrukte. Dat merk je vooral op drukke plekken of tijdens evenementen.

Tot slot zijn er verschillen in klantenservice. Virtuele aanbieders werken vaak met goedkopere, grotendeels online dienstverlening. Dat houdt de prijs laag, maar betekent ook dat persoonlijke hulp via telefoon of winkel beperkt kan zijn.

Wat past bij jou?

Wie veel reist, de nieuwste telefoon wil combineren met een abonnement of extra diensten zoals tv en internet belangrijk vindt, zit goed bij een van de drie netwerkproviders. Wie vooral een betrouwbare en betaalbare mobiele verbinding zoekt en weinig behoefte heeft aan toeters en bellen, vindt bij een virtuele provider vaak een gunstiger aanbod.

Kort samengevat: de netwerkprovider bouwt en beheert het mobiele netwerk, de virtuele provider gebruikt dat netwerk om voordeligere en flexibelere abonnementen aan te bieden. Beide werken dus samen, maar richten zich op een ander type gebruiker.

©Denys Prykhodov