ID.nl logo
Retro-gaming op een moderne Windows-pc: zo werkt 86Box
© Oleg_kelt - stock.adobe.com
Huis

Retro-gaming op een moderne Windows-pc: zo werkt 86Box

Je wilt graag nog eens de tijd van MS-DOS of Windows 98 herbeleven, met games en toepassingen van weleer. Helaas is dit niet zo vanzelfsprekend op je snelle machine met Windows 10 of 11, maar met 86Box keer je terug naar het nostalgische tijdperk van meer dan 25 jaar geleden.

In dit artikel vertellen we je hoe je games van vroeger op je huidige pc kunt spelen door ze te emuleren. Daarvoor gebruiken we 86Box. De set-up gaat als volgt:

  • Configuratie MS-DOS
  • BIOS-setup
  • Installatie MS-DOS
  • Games installeren
  • Drivers downloaden en installeren voor geluid en muisgebruik

Ook fan (geweest) van Gameboy Advance? Lees dan ook dit artikel: De beste GBA-emulators voor pc

Er zijn een paar manieren waarop je ook op een moderne, krachtige machine met Windows 10 of 11 (of met een ander besturingssysteem) retrosoftware en zelfs oudere besturingssystemen aan de praat krijgt. Met wat geluk kom je al een eind door de compatibiliteitsmodus van Windows te activeren: klik met rechts op een snelkoppeling, kies Eigenschappen en open het tabblad Compatibiliteit. In de meeste gevallen kom je er helaas niet zonder geavanceerde technieken als virtualisatie en emulatie.

01 Virtualisatie en emulatie

Virtualisatietools zoals VirtualBox en VMware zijn zogeheten hypervisors. In essentie voeren ze de code uit van de virtuele machine en grijpen ze alleen in wanneer dat nodig is om de scheiding tussen de virtuele machine en de rest van het systeem te handhaven. Dit betekent onder meer dat de virtuele machine dezelfde cpu ziet als het hostsysteem.

86Box daarentegen is een zogeheten systeememulator. Hierbij wordt het volledige systeem, inclusief cpu, chipset en eventuele extra kaarten, in software nagebootst. Een emulator interpreteert elke instructie die wordt uitgevoerd in de virtuele machine. Hoewel deze werkwijze meer processorkracht vereist, is het hiermee mogelijk om het authentieke gedrag van de oorspronkelijke hardware te simuleren. Voor software en games met specifieke (hardware)vereisten is dit doorgaans de aanbevolen methode. Houd er wel rekening mee dat een emulator gebonden is aan de beperkingen van de oorspronkelijke hardware, waardoor extra functies zoals integratie van de muiscursor niet mogelijk zijn.

©Adam Ján Figeľ - stock.adobe.com

Bij emulatie wordt een heel systeem inclusief de processor nagebootst.

02 86Box

Er zijn verschillende emulators beschikbaar, zoals PCem, DOSBox en QEMU, maar als het gaat om het zo nauwkeurig mogelijk simuleren van verschillende hardwarecomponenten, is 86Box een koploper.

86Box bootst verschillende IBM-PC-compatibele systemen en moederborden na uit het laatste decennium van de vorige eeuw. Het kan overweg met Intel-processoren (inclusief verschillende klonen zoals AMD en Cyrix) van de Intel 8088/8086 tot de Pentium Pro/II-processoren uit het einde van de vorige eeuw.

Daarnaast kan de tool verschillende grafische modi emuleren, zoals Hercules, CGA, EGA en VGA. Het ondersteunt ook diverse grafische kaarten en geluidskaarten, waaronder verschillende modellen van Sound Blaster. Wat betreft besturingssystemen kan 86Box overweg met bijna alle versies van MS-DOS, FreeDOS en CP/M-86, bepaalde versies van OS/2, verschillende Linux-distributies, BSD-afgeleiden en vrijwel alle Windows-versies tot Windows XP.

In dit artikel gaan we met 86Box voor Windows aan de slag en brengen we zowel MS-DOS 6.22 – inclusief games zoals Wolfenstein 3D – als Windows 98 tot leven. 86Box is ook beschikbaar voor Linux en macOS.

Het logo van 86Box is even retro als de software die je ermee kunt draaien.

03 Download

Ga naar de website https://86box.net en download de gewenste versie van 86Box, bij voorkeur een stabiele versie. Op het moment van schrijven was dat versie 3.11. Als je Windows 10 of 11 op je computer hebt geïnstalleerd, kies dan voor 86Box-Windows-64-b4311.zip. Als je met een 32bit-versie van Windows 10 werkt (dit kun je in Windows controleren via Instellingen / Systeem / Info / Type systeem), download dan de 32bit-versie van 86Box. Pak het gedownloade zip-bestand uit naar een aparte map, zoals c:\86box.

Hoewel je nu al zou kunnen dubbelklikken op het bestand 86Box.exe, krijg je dan een foutmelding met de melding: 86Box could not find any usable ROM images. Dit komt doordat 86Box zogeheten ROM-dumps (read-only memory) nodig heeft van de originele computersystemen die je wilt emuleren. Deze bestanden bevatten namelijk het systeem-BIOS alsook low-levelsoftware en eventuele optionele ROM’s die door uitbereidingskaarten worden gebruikt.

Je vindt de benodigde images op deze locatie. Klik aan de rechterkant op Latest en vervolgens op Source code (zip). Maak een submap met de (verplichte) naam roms aan in de map waarin je 86Box hebt uitgepakt, bijvoorbeeld c:\86box\roms. Plaats de complete inhoud van het zojuist gedownloade zip-bestand roms-3.11.zip uit naar deze submap. Dit kan even duren, aangezien ongeveer 380 submappen en 840 bestanden moeten worden uitgepakt. Elk apparaattype uit deze ROM-set belandt namelijk in een afzonderlijke map, met ook weer aparte submappen voor de diverse apparaatmodellen of categorieën.

De installatie is vooral een kwestie van downloaden en uitpakken. 

Heb je nog oude consoles liggen?

Er zijn nog genoeg games voor te vinden!

04 Opstarten

Je bent eigenlijk al klaar om aan de slag te gaan met 86Box. Hoewel er in dit artikel ook een grafische beheertool wordt besproken (zie '86Box Manager'), is het een goed idee dat je ook vertrouwd raakt met de pure 86Box-omgeving. Op deze manier begrijp je beter hoe de emulator werkt en is opgezet. Voor Linux is er trouwens geen GUI-beheertool beschikbaar.

Wanneer je 86box.exe start, verschijnt er een programmavenster waarin even later een heuse IBM Personal Computer lijkt op te starten. Onderliggend zie je dat er in de map 86box een configuratiebestand is aangemaakt met de standaardnaam 86box.cfg. Als je dit bestand opent in een teksteditor zoals Kladblok, zie je meteen een reeks eigenschappen van de geëmuleerde machine, zoals 8088, CGA enzovoort. Dit zijn slechts minimale instellingen met weinig snelheid.

Wat ons betreft kun je gerust een kopie van deze standaardmachine maken, bijvoorbeeld in een bestand als 86box-kopie.cfg. We gaan namelijk het oorspronkelijke configuratiebestand zo meteen overschrijven, omdat we een aangepaste machine willen maken die mooi aansluit bij wat we voor ogen hebben: een ‘snelle’ machine voor MS-DOS 6.22, waarop we plezier kunnen beleven aan de first-person shooter Wolfenstein 3D.

86Box bewaart de instellingen voor je machine in een configuratiebestand. 

05 Instellingen

Voor het ooit zo populaire besturingssysteem MS-DOS 6.22 (uitgebracht in 1994) zijn de systeemvereisten niet erg strikt, maar het is toch handig om de aanbevelingen te volgen die te vinden zijn op deze webpagina.

Om een nieuwe machine te creëren in 86Box, ga je naar Tools / Settings. Er wordt dan een nieuw dialoogvenster geopend met elf hardware-onderdelen die je indien gewenst kunt emuleren, waaronder Machine, Display, Input devices, Sound, Network en Hard disks. Hier kun je de benodigde onderdelen op de juiste manier instellen. We zullen alleen vermelden wat we zelf hebben gewijzigd. De overige items kun je in principe ongewijzigd laten, tenzij je specifieke parameters bewust wilt aanpassen. Dit kun je doen door op de knop Configure naast het betreffende item te klikken.

86Box bevat allerlei instellingen voor verschillende hardwarecomponenten. 

06 MS-DOS-configuratie

In de rubriek Machine selecteer je de volgende opties:

  • i386DX/i486 bij Machine type;

  • [OPTI 495] DataExpert SX495 bij Machine;

  • Cyrix Cx486DLC bij CPU type;

  • 40 bij Speed;

  • 12 MB bij Memory.

Maak in de volgende categorieën ook deze instellingen:

  • in de categorie Display: kies [ISA] Trident TVGA 8900D bij Video;

  • in de categorie Input Devices: kies Microsoft Serial Mouse bij Mouse;

  • in de categorie Sound: kies je [ISA16] Sound Blaster 16 Pnp bij Sound Card;

  • in de categorie Storage Controllers: kies [ISA16] PC/AT IDE Controller bij HD Controller.

Bij de categorie Hard disks moet je opletten. Klik onderaan op de knop New en stel het Type in op 152 MB (CHS:1224, 15, 17), zodat de bijbehorende waardes automatisch worden ingevuld bij Cylinders (1224), Heads (15) en Sectors (17). Druk nu op de knop Specify en verwijs bijvoorbeeld naar het bestand msdos622hdd.img, ergens in je 86Box-map. Bevestig de wijzigingen met Opslaan en OK (2x). Het schijfbestand van ongeveer 152 MB wordt toegevoegd.

Het zal je niet verbazen dat we straks een floppydrive nodig hebben voor de installatie van MS-DOS. Ga naar de categorie Floppy & CD-ROM drives en selecteer bij het bovenste type Floppy Drives het Type 3.5" 1.44M.

Je bent nu klaar met het instellen van de emulator in 86Box. Bevestig de wijzigingen met OK en klik op Save.

Stel de harde schijf in op de gewenste grootte (met de bijbehorende geometrie). 

07 BIOS-setup

Zodra je bevestigt, start de machine met de configuratie (opgeslagen in het bestand config.cfg). Al snel verschijnt er een foutmelding: er is een probleem met het geëmuleerde systeem-BIOS. Klik daarom in het 86Box-venster en druk op F1 om naar het BIOS-setupvenster te gaan. Onthoud dat je door de middelste knop van de muis in te drukken of via de toetscombinatie F8+F12 kunt ontsnappen uit dit venster van de geëmuleerde machine en kunt terugkeren naar je vertrouwde Windows-hostomgeving. In het setupvenster selecteer je Standard CMOS Setup (druk tweemaal op Enter). Gebruik de pijltjestoetsen om naar Floppy Drive A: te navigeren en stel deze in op 1.44 MB, 3½" met behulp van de toetsen PageDown en PageUp.

Uiteraard moet je ook de harde schijf instellen volgens de parameters die je eerder hebt gekozen in 86Box. Selecteer dus Hard Disk C: en druk meerdere keren op PageUp totdat je achter Type de optie 46 ziet staan met de waardes 1224 / 15 / 65535 / 1223 / 17 / 152 MB. Als alles correct is ingesteld, druk dan op Esc. In het hoofdvenster van je BIOS-setup selecteer je Write to CMOS and Exit en bevestig je met Y en Enter.

Je moet wel eerst even het BIOS instellen overeenkomstig de geëmuleerde hardware. 

08 MS-DOS-installatie

Bij het opnieuw opstarten van je virtuele machine verschijnt een nieuwe foutmelding: Drive not ready error. Insert boot diskette in A:. Dat klopt, want onze virtuele schijf is nog compleet leeg en we hebben natuurlijk een opstartbaar besturingssysteem nodig.

Dat besturingssysteem moet je dus eerst ophalen. Je vindt een versie van MS-DOS 6.22 onder meer op deze pagina, in de vorm van een zip-bestand. Uitgepakt levert dit drie genummerde img-bestanden op. Deze drie floppybestanden moet je in de juiste volgorde koppelen aan het geëmuleerde diskettestation in 86Box. Open hiervoor het menu Media en kies Floppy 1 (3.5" 1.44M): empty en kies Existing image. Verwijs naar het zojuist uitgepakte bestand Disk 1.img en bevestig met Enter, waarna de machine MS-DOS zal opstarten van deze virtuele floppydisk. Druk in het blauwe setupvenster op Enter, selecteer Configure allocated disk space (recommended) en druk tweemaal op Enter. Na de herstart wordt de virtuele harde schijf geformatteerd. Direct erna kun je het juiste land en toetsenbordlay-out instellen. Bevestig weer met Enter en stel de map in voor de MS-DOS-installatiebestanden (de standaardlocatie C:\Dos voldoet prima). Druk nogmaals op Enter, zodat de eigenlijke installatie kan starten. Wanneer om de volgende setupdisk wordt gevraagd, koppel je het tweede img-bestand aan de floppydrive, en je herhaalt dit voor het derde en laatste bestand.

Na afloop maak je de koppeling ongedaan via Media / Floppy 1 / Eject Disk 3 Image en herstart je machine met Enter.

Na de installatie van MS-DOS werp je de virtuele diskette weer uit je systeem.

09 DOS-games

Nu zou de oude (en voor sommige mensen vertrouwde) MS-DOS-prompt C:> moeten verschijnen. Als je het commando dir invoert, zie je dat er vier bestanden (zeggen autoexec.bat en config.sys je nog iets?) en een submap op de schijf staan.

Mooi, maar daar willen we wel iets mee! Wat dacht je van een ooit zo populaire DOS-game: Wolfenstein 3D? Daarvoor verwijzen we graag naar deze link, een gearchiveerde versie van een site met een indrukwekkende collectie van oude DOS-applicaties en games. Tik Wolfenstein in bij Search this Collection en klik op (bijvoorbeeld) het eerste resultaat dat zich aandient. Hier download je het 7z-bestand (1,1 MB). Je kunt dit uitpakken met behulp van een gratis tool als 7-Zip. In ons geval leverde dit twee img-bestanden op.

Je weet inmiddels hoe je zo’n img-bestand aan de virtuele floppydrive koppelt. Herstart je MS-DOS-sessie niet, maar tik a: in op de opdrachtregel, gevolgd door het commando dir, zodat de inhoud van je gekoppelde diskette verschijnt.

Voer nu het commando install.bat uit. Bij de vraag Which drive to install to tik je C in. De voorgestelde submap \Wolf3D voldoet prima. Druk op Y om deze te maken. Zodra om Disk 2 wordt gevraagd, koppel je het tweede img-bestand via het menu Media en bevestig je met Enter. Na afloop moet je nogmaals het eerste img-bestand koppelen. Vanuit de map C:\WOLF3D hoef je nu maar het commando wolf3d.exe uit te voeren en de pret kan beginnen. Vergeet na afloop je img-bestand niet te ontkoppelen.

De installatie van Wolfenstein 3D in de MS-DOS-machine is volop aan de gang.

10 Drivers downloaden

Wolfenstein 3D werkt weliswaar, maar helaas nog zonder muisbesturing en met weinig verheffende piepgeluiden. Dit kan beter, maar daar hebben we wel een paar stuurprogramma’s voor nodig.

Voor onze geëmuleerde geluidskaart gebruiken we de Creative PnP Configuration Manager (Rev 4). Je kunt deze downloaden, wederom in de vorm van een 7z-bestand. Het is ook handig om muisondersteuning te hebben, hiervoor downloaden we het zip-bestand van CuteMouse. Pak ook dit bestand uit.

Het probleem is dat we de uitgepakte bestanden van de geluidskaart en de muis naar onze geëmuleerde machine moeten krijgen. Om dit te doen hebben we een floppy-imagebestand nodig en daarvoor maken we gebruik van WinImage (dertig dagen gratis beschikbaar). Installeer deze tool en start hem op als administrator. Open het menu File en kies New. Selecteer 1.44 MB bij Standard Format en bevestig met OK. Druk op het knopje Inject en selecteer het bestand ctcmbbs.exe van de Creative PnP Configuration Manager, evenals alle bestanden uit de submap \BIN van CuteMouse. Bevestig telkens met Yes. Druk op de knop Save, selecteer Image file (*.ima) bij Opslaan als en bewaar het bestand (bijvoorbeeld disk.ima). Sluit WinImage vervolgens af.

Maak een floppy-image voor de drivers van je geluidskaart en muis. 

11 Drivers configureren

Start je geëmuleerde MS-DOS-omgeving op met 86Box en koppel het zojuist gemaakte image-bestand. Typ a: op de opdrachtprompt en voer daarna het commando dir uit om de inhoud van de floppy te bekijken. Kopieer de geluidsdriver naar de virtuele harde schijf met dit commando:

copy a:ctcmbbs.exe c:

Verwijder het bestand nu van de floppy met:

del a:ctcmbbs.exe

Maak een submap genaamd ctmouse aan op de schijf met dit commando:

md c:\ctmouse

Kopieer de bestanden naar die submap met:

copy a:. c:\ctmouse

Nu staat alles netjes op je virtuele harde schijf. Je kunt dit controleren door c: in te voeren, gevolgd door dir.

Voer nu vanuit c: het commando ctcmbbs.exe uit om alle benodigde bestanden uit te pakken. Voer daarna de eigenlijke driverinstallatie uit met install.exe. Bevestig drie keer met Enter, zodat de bestanden autoexec.bat en config.sys correct worden aangepast. Druk nog twee keer op Enter en je keert terug naar de opdrachtprompt.

Helaas is er geen installatiewizard voor de muisdriver, dus je moet het bestand autoexec.bat handmatig aanpassen. Voer deze opdracht uit:

edit c:\autoexec.bat

Voeg onderaan deze regel toe:

C:\CTMOUSE\CTMOUSE.EXE

Druk op Enter en vervolgens op Alt om het menu te openen. Kies File / Save en daarna File / Exit. Koppel de floppy los en herstart MS-DOS. Als je nu WOLF3D.EXE uitvoert, zou je geluid en muisbesturing moeten hebben. Als het geluid te zacht is, dubbelklik dan op het luidspreker-icoontje onderaan het 86Box-venster en verhoog de Gain-waarde.

Een aangepast autoexec.bat-bestand zorgt ervoor dat de muisdriver automatisch wordt geladen. 

12 86Box Manager

86Box is een uitstekende emulator, maar de beheermogelijkheden zijn beperkt. Je kunt slechts één geëmuleerde machine configureren met deze emulator. Het is mogelijk om voor elke nieuwe machine handmatig het bijbehorende bestand 86box.cfg te hernoemen, maar werkt niet zo handig. Daarom is het beter om een beheertool zoals WinBox for 86Box of de meer geavanceerde 86Box Manager te installeren. Hier laten we kort zien hoe je aan de slag kunt gaan met die laatste.

Klik op Latest om het zip-bestand te downloaden. Pak het zip-bestand uit naar een geschikte map. Zorg ervoor dat 86Box is afgesloten en start het bestand 86Manager.exe op vanuit deze map. Klik op de Settings-knop en gebruik de bovenste Browse-knop om naar de map te verwijzen waarin het bestand 86Box.exe staat. Gebruik de onderste Browse-knop om naar de map te verwijzen waarin de images (virtuele machines) moeten worden opgeslagen, bijvoorbeeld de submap \vms in je 86Box-map. Bevestig de wijzigingen met OK.

Druk op Add, vink de optie Import VM files from aan, klik op Browse en selecteer de map waarin het bestand 86Box.cfg staat. De machine wordt nu geïmporteerd door 86Box Manager en in de submap met virtuele machines geplaatst. Om een nieuwe machine te maken in de manager klik je op Add, voer je een Name en Description in, vink je (alleen) Configure this virtual machine now aan, en bevestig je met Add en OK. Het bekende instellingenvenster van 86Box wordt nu weergegeven, waarin je de machine naar wens kunt configureren.

Je kunt de instellingen ook altijd later aanpassen door de gestopte machine te selecteren in de manager en op Configure te klikken. Via het contextmenu kun je een geselecteerde machine onder andere starten, bewerken, configureren, verwijderen en klonen.

Met 86Box Manager maak je eenvoudig instellingen voor meerdere virtuele machines.

13 Windows 98

Je bent nu helemaal klaar om een andere machine te emuleren. Laten we Windows 98 als voorbeeld nemen. Ook hier komt het erop aan een geschikte image te vinden en de juiste instellingen voor de virtuele machine te gebruiken. We tonen je kort hoe je dit aanpakt.

Beginnen we met het venster Settings. In de rubriek Machine selecteer je de volgende opties:

  • Socket 7 (Single Voltage) bij Machine type;

  • [i430FX] ASUS P/I-P54TP4XE bij Machine;

  • Intel Pentium bij CPU type;

  • 120 bij Speed;

  • 64 MB bij Memory.

Maak in de volgende categorieën ook deze instellingen:

  • in de categorie Display: kies [PCI] S3 Trio64 (Phoenix) bij Video;

  • in de categorie Input Devices: kies Standard PS/2 Mouse bij Mouse;

  • in de categorie Sound: kies je [ISA16] Sound Blaster AWE32 bij Sound Card, druk op de knop Configure en stel Onboard RAM in op 2 MB, en eventueel stel je MIDI Out Device in op System MIDI;

  • in de categorie Network: wil je ook internet in je geëmuleerde Windows 98-machine, kies dan SLiRP bij Card 1 en kies [PCI] AMD PCnet-PCI II bij Adapter;

  • in de categorie Storage Controllers: kies Internal controller bij zowel HD Controller als FD Controller.

In de categorie Hard disks voeg je een harde schijf toe met (bijvoorbeeld) de volgende eigenschappen: Cylinders (4063), Heads (16), Sectors (63), Size (1999 MB), Bus (IDE) en als Image Format kies je Dynamic-size VHD (.vhd).

Voor de installatie van Windows 98 heb je ook een cd-romspeler nodig. Bij de categorie Floppy & CD-ROM drives kies je bij de sectie CD-ROM drives de optie ATAPI (op Channel 1:0) en stel je Speed in op 62x.

Voor de installatie van Windows 98 SE heb je ook een cd-rom nodig. 

14 Installatie

Bevestig de instellingen met OK en start je nieuwe machine op vanuit 86Box Manager. Druk op DEL om naar de BIOS-setup te gaan. Open daar Standard CMOS Setup en stel Primary Master en Secondary Master in op Auto, en beide slave-apparaten op None. Stel Drive A en/of B in op basis van de types die je in 86Box had ingesteld. Druk op Esc en ga naar BIOS Features Setup, waar je de Boot Sequence instelt op A,CDROM,C. Bevestig met Esc.

Zorg ervoor dat je een imagebestand van de installatie-cd van Windows 98 hebt voordat je het BIOS-setupvenster verlaat. Je kunt dit downloaden, het is een iso-bestand van ongeveer 625 MB.

Koppel dit iso-bestand aan je geëmuleerde machine: ga naar Media / CDROM 1 (ATAPI) / Image en selecteer het gedownloade iso-bestand. Druk vervolgens op F10 en daarna op Y om de gewijzigde BIOS-instellingen op te slaan en de machine te starten. Kies 2. Boot from CD-ROM en daarna 1. Start Windows 98 Setup from CD-ROM. Bevestig met Enter en selecteer Configure unallocated disk space (recommended) en vervolgens Yes, enable large disk support. Zodra je dit bevestigt met Enter, zal de machine nogmaals opstarten vanaf de cd-rom en even later wordt je virtuele harde schijf geformatteerd.

Volg daarna de instructies van de Windows 98-installatiewizard. Houd er rekening mee dat dit proces ongeveer een halfuur kan duren. Na afloop heb je een werkende Windows 98-installatie. Een productsleutel vind je op de eerdergenoemde downloadpagina.

Veel plezier met je geëmuleerde machines en alle applicaties van weleer!

De virtuele installatie van Windows 98 is begonnen.

▼ Volgende artikel
Nieuw van Philips: snel wisselen tussen twee soorten koffiebonen met de Baristina met Bean swap
© Philips
Huis

Nieuw van Philips: snel wisselen tussen twee soorten koffiebonen met de Baristina met Bean swap

Philips breidt de Baristina-serie uit met een nieuwe variant. De Baristina met Bean swap heeft een dubbele bonencontainer, waarmee je eenvoudig wisselt tussen twee soorten koffiebonen. Met één simpele beweging kies je bijvoorbeeld voor een stevige espresso in de ochtend en een decaf in de avond.

Dubbele bonencontainer voor meer keuze

De Philips Baristina met Bean swap heeft twee bonenvakken bovenop de machine. Door een simpele draai wissel je van boon, zonder dat je de container hoeft te legen of te vervangen. Je kunt ook je eigen blend maken door beide soorten tegelijk te malen.

Voor nog meer flexibiliteit is het mogelijk om gemalen koffie toe te voegen via de portafilter. Dat is ideaal als je af en toe een single origin of cafeïnevrije variant wilt gebruiken.

©Philips

Slim en duurzaam design

De machine is onderdeel van de BAR300-serie, die eerder positief werd beoordeeld in onafhankelijke tests. De behuizing bestaat deels uit gerecycled kunststof. Dankzij het compacte ontwerp past de machine in bijna elke keuken. Verkrijgbaar in zwart of wit, met roestvrijstalen accenten.

©Philips

De belangrijkste kenmerken op een rij

  • Dubbele bonencontainer met Bean swap-functie

  • Slim doseersysteem dat verspilling voorkomt

  • Ook geschikt voor gemalen koffie

  • Stijlvol en ruimtebesparend ontwerp

De Philips Baristina met Bean swap is verkrijgbaar vanaf midden juli 2025. De verwachte adviesprijs is 349 euro.


☕ Bekijk hieronder meer espressomachines van Philips op Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
Greenshot: dé gratis tool voor pixelperfecte screenshots
© natali_mis - stock.adobe.com
Huis

Greenshot: dé gratis tool voor pixelperfecte screenshots

Veel mensen zijn tevreden met het Knipprogramma van Windows om schermafdrukken te maken. Toch zijn er goede redenen om voor dit doel de voorkeur te geven aan een tool van derden. In de categorie screenshottools behoort Greenshot al jaren tot de populairste oplossingen. Dat dit terecht is, laten we graag aan je zien.

In dit artikel laten we zien hoe je met Greenshot eenvoudig en nauwkeurig schermafbeeldingen maakt én bewerkt:

  • Installeer Greenshot
  • Kies uit een van de vijf opnamemodi
  • Bepaal wat je vastlegt: een venster, interactief kader of volledig scherm
  • Voeg aan je screenshots markeringen, tekstballonnen en nummering toe
  • Maskeer gevoelige info met vervaging of pixelblokken
  • Gebruik handige sneltoetsen en snelle instellingen voor een efficiënte workflow
  • Stel opslaglocaties, bestandsnamen en formaten automatisch in
  • Exporteer je afbeelding naar Word, OneNote, Dropbox of het klembord

Lees ook: Alles wat je wilt weten over het maken van schermafdrukken in Windows 11

Behalve dat Greenshot gratis is, is vooral het minimalistische design een belangrijke reden waarom deze tool zo populair is. Greenshot staat dus nooit in de weg en neemt zelden ruimte in beslag, terwijl de tool toch uitgebreide mogelijkheden heeft. Het enige dat Greenshot niet kan in vergelijking met het Windows Knipprogramma is filmpjes vastleggen. De app werkt volledig vanuit het systeemvak en heeft niet eens een speciale interface. Alle functies haal je dus vanuit het pictogram in het systeemvak. Daarbij kun je bijna alle instellingen aanpassen.

Versies

Het gaat trouwens om een lichtgewicht tool van amper 4 MB. De thuisbasis van deze opensource-software is https://getgreenshot.org. Daar wordt direct duidelijk dat dit product gratis is. Klik op de knop Download Now en dan lees je dat de Windows-versie inderdaad kosteloos is. Voor macOS betekent ‘gratis’ dat je 1,99 dollar moet betalen.

Verder zie je staan dat de laatste stabiele release dateert van 9 augustus 2017. Dat betekent niet dat de ontwikkelaars sindsdien hebben stilgezeten. Klik op Version history om bij de lijst van daaropvolgende versies te komen. Deze hebben nog niet het label Stable hebben gekregen. Met andere woorden: ze hebben nog niet de volledige testprocedure doorlopen. Voor dit artikel hebben we de recentste versie geïnstalleerd: Greenshot 1.3.277 unstable. Daarmee hebben we geen enkel probleem ondervonden. Ben je niet zo avontuurlijk aangelegd, dan kun je voor de laatste stabiele versie op de downloadpagina gaan.

Er is een versie voor Windows en een versie voor macOS.

Set-up

De installatie verloopt in stapjes. Eerst selecteer je een taal, waarschijnlijk Nederlands. Vervolgens accepteer je de licentievoorwaarden en ga je akkoord met de locatie waar het programmabestand wordt geïnstalleerd. Vervolgens kom je op een scherm om extra componenten te selecteren. Dat zijn plug-ins die zorgen dat Greenshot naadloos samenwerkt met online diensten en andere desktopapplicaties. Wees selectief. Als je bijvoorbeeld niet van plan bent om schermafbeeldingen naar Dropbox of Flickr te exporteren, dan heeft het geen zin om deze componenten te installeren. De laatste groep componenten voegt eventueel extra taalversies toe. Kies gerust, maar wij houden het bij onze enige taalversie. Daarna vraagt de installer om een snelkoppeling in het startmenu te plaatsen en of het programma samen met Windows mag opstarten.

Voeg alleen de componenten toe die je werkelijk denkt te gebruiken.

Vanuit het systeemvak

Omdat je nog geen snelkoppelingen hebt vastgelegd, is het systeemvak nog de snelste manier om Greenshot te openen. Als je daar op het Greenshot-pictogram klikt, kom je bij vijf mogelijke schermafdrukken: Interactief kader, Laatste schermafdruk herhalen, Actief vensteropname, Volledige schermopname en Internet Explorer vensteropname.

Met Interactief kader selecteer je een deel van het scherm om daarvan een foto te nemen. In deze modus zie je een kruisje dat de muispositie aangeeft. Klik en sleep dan een rechthoekig selectiekader. De selectie wordt bedekt met een lichtgroene overlay en op het scherm verschijnen de pixelafmetingen van deze selectie. Om de schermafbeelding te bevestigen, laat je de muisknop los.

De afmetingen van de schermafdruk verschijnen op de overlay.

Tot op de pixel nauwkeurig

Een functie waarmee Greenshot zich onderscheidt van vergelijkbare apps is de mogelijkheid om loepzuivere schermafbeeldingen te maken. Hierdoor moet je nadien de schermafbeelding niet meer croppen om onzuiverheden aan de rand weg te werken. Selecteer de optie Interactief kader en plaats de muisaanwijzer in de buurt van het beginpunt van de selectie. Greenshot toont met een vergrootglas de plaats waar het selectiekruisje staat. Nu kun je de pijltjestoetsen van het toetsenbord gebruiken om het selectiekruisje pixel per pixel te verplaatsen.

Ben je tevreden? Druk dan op Enter. Daarna sleep je de muisaanwijzer naar het diagonaal van het selectiekader en opnieuw gebruik je het vergrootglas en de pijltjestoetsen om ook daar een zuivere selectie te maken. Druk opnieuw op Enter om de perfecte selectie vast te leggen. Vind je het vergrootglas storend, dan kun je het laten verdwijnen door op de Z-toets te drukken. Via dezelfde toets breng je het vergrootglas weer terug in beeld.

Met het vergrootglas en de pijltjestoetsen kun je tot op de pixel nauwkeurig een schermafbeelding maken.

Kies een modus

Wanneer je eerder een gebied of venster hebt vastgelegd, dan kun je met de optie Laatste schermafdruk herhalen hetzelfde gebied opnieuw vastleggen. Met de optie Actief vensteropname maak je een schermafbeelding van het venster dat momenteel actief is. Je kunt schakelen tussen de modus Interactief kader en Actief vensteropname door de spatiebalk in te drukken.

In de Instellingen zit een optie om het actieve venster niet zomaar direct vast te leggen, maar om het interactief te selecteren. Open de Instellingen en ga naar het tabblad Schermopname. Dan kun je de optie Actief vensteropname / Interactieve schermopname aanzetten. In deze optie kun je een venster selecteren door erop te klikken. Daarna markeert Greenshot het te fotograferen gebied en kun je het volledige venster of een deelvenster selecteren, zoals het werkvlak, de zijbalk of de knoppenbalk. Met Volledige schermopname maak je een afbeelding van alles wat er op dat moment op het scherm te zien is.

Bepaal de manier waarop je het gebied wilt markeren.

Beeld bewerken

Greenshot heeft een interessante beeldbewerker die afgestemd is op wat men doorgaans met schermafbeeldingen doet. Eerst maak je een schermafbeelding en daarna kies je de optie In beeldbewerker. Je kunt inzoomen op de afbeelding, bovenaan staan ook de verschillende uitvoermogelijkheden (onder meer voor Outlook, Word, OneNote, PowerPoint en DropBox).

In de zijbalk vind je de tools. Voor het gemak is er ook een toets toegewezen aan elk gereedschap. De beschikbare vormen zijn: Rechthoek, Ellips, Lijn, Pijl en Vrijehandlijn. Je kunt elke keer zelf de lijndikte en de lijnkleur van de vorm bepalen. Op schermafdrukken staat vaak privacygevoelige informatie zoals een accountnaam of het e-mailadres van iemand. Je kunt die gegevens verbergen met het gereedschap Maskeren. Je kunt kiezen om die gegevens te vervagen of ze te pixelen zodat ze onleesbaar worden.

Je beschikt over een arsenaal aan tools om te markeren en aan te wijzen.

Vormen manipuleren

Er zijn enkele trucjes om handig lijnen, pijlen, rechthoeken en ovalen te tekenen. Zo is het mogelijk om met behulp van de handvaten vormen te verplaatsen of van grootte te veranderen. Ook kun je meerdere elementen tegelijk selecteren om ze te bewerken. Om meerdere elementen te selecteren, hou je de Shift-toets ingedrukt, terwijl je op deze vormen klikt. Om gelijkzijdige vormen te tekenen, houd je Shift ingedrukt tijdens het tekenen.

Wanneer je bij het tekenen van lijnen of pijlen Shift ingedrukt houdt, wordt de hoek waarin je deze elementen plaatst afgerond in stappen van 15 graden. Je kunt de Shift-toets ook indrukken om een bestaand object te vergroten of te verkleinen met behoud van de lengte-breedteverhouding. Als je de Ctrl-toets ingedrukt houdt en een hoekpunt van een object versleept, blijft het object in het midden terwijl je het vergroot of verkleint. Veronderstel dat enkele vormen elkaar overlappen, dan kun je met het menu Object / Schikken een vorm een niveau hoger of lager plaatsen.

Je kunt elke vorm een niveau hoger of lager plaatsen.

Spelen met tekst

Je beschikt over een Teksttool, over Tekstballonnen en je kunt tekst markeren zodat het lijkt alsof je er met een markeerstift overheen bent gegaan. Heel interessant is de tool Teller toevoegen om met een muisklik volgnummers te plaatsen. Dit is handig als je bijvoorbeeld een schermafdruk maakt waarbij je in het bijschrift een aantal elementen uit het plaatje wilt toelichten. Klik met deze tool in de buurt van het eerste element dat je wilt toelichten en dan verschijnt het getal 1 in een cirkel. Bij een volgende klik verschijnt het getal 2. Daarna volgt drie en zo verder. Ook hier kun je aangeven welke kleur de cirkel moet hebben.

Met de onderste knop in de kolom Gereedschappen pas je de afmetingen van de schermafbeelding aan. Standaard lees je hier de oorspronkelijke pixelafmetingen van de afbeelding. Je kunt de afmetingen met pixelwaarden wijzigen of door een percentage in te geven. Vergeet niet om hierbij het vakje Verhouding aan te vinken, zodat de hoogte-breedteverhouding van de afbeelding behouden blijft. Ten slotte kun je nog een vijftal effecten op de schermafbeelding toepassen, zoals een schaduw toevoegen en omzetten naar grijstinten.

Met elke muisklik plaats je het volgende nummer.

(Snelle) instellingen

In het menu van Greenshot vind je zowel Snelle instellingen als Instellingen. Wat is het verschil? De Snelle instellingen gebruik je meestal tijdens het werken met Greenshot. Hiermee bepaal je bijvoorbeeld dat de schermafbeelding naar het klembord gekopieerd moet worden of naar Microsoft Word, of dat de afbeelding moet geopend worden in de beeldbewerker. Met de Snelle instellingen beslis je ook of de cursor op de schermafbeelding moet staan.

De Instellingen neem je meestal door voordat je het programma gebruikt. Hier kun je bijvoorbeeld regelen dat het programma samen met Windows opstart. Hier vind je ook het tabblad waar je de sneltoetsen vastlegt om een van de vijf verschillende soorten schermafbeeldingen te activeren.

In de Snelle instellingen bepaal je of de cursor mee op de schermafbeelding moet staan.

Opslaglocatie

Via Instellingen / Opslaan kun je op voorhand vastleggen in welke map alle schermafbeeldingen worden opgeslagen. Tegelijkertijd regel je de automatische naamgeving van de bestanden. De knop met het vraagteken leert hoe je gebruikmaakt van variabelen om de datum en het tijdstip aan de bestandsnaam toe te voegen. Als je bijvoorbeeld het patroon ${YYYY}-${MM}-${DD} ${hh}-${mm}-${ss} gebruikt, dan wordt de naam in de vorm van een tijdstempel weergegeven zoals 2025-01-26 10-34-49.jpg. In het derde vak selecteer je het gewenste afbeeldingsformaat. Je kunt kiezen uit bmp, gif, jpg, png, tif, jxr, greenshot, of ico. Kies je voor jpg, dan moet je met een schuifje de kwaliteit instellen. Hoe hoger de gewenste kwaliteit, hoe minder compressie er wordt toegepast en hoe groter het jpg-bestand wordt.

Leg de opslaglocatie vast waar alle schermafdrukken komen.

Uitgestelde schermafbeelding

Bij de vijf modi is er geen optie om schermafbeeldingen met vertraging te maken. Alleen soms moet er nog inhoud inladen of moet je nog snel iets doen. Gelukkig kun je toch met Greenshot een schermafbeelding met vertraging nemen. Je moet hiervoor alleen wel even een kunstgreep uitvoeren.

Open de Instellingen van Greenshot. In het tabblad Schermopname zie je dat standaard 100 milliseconden vertraging is ingesteld voor een schermopname. Een milliseconde is een duizendste van een seconde. Dat betekent dat het een tiende van een seconde duurt voordat de schermafbeelding daadwerkelijk wordt genomen. Wil je dat er bijvoorbeeld vijf seconden vertraging is, dan stel je dit in op 5000 milliseconden.

De schermafbeelding wordt nu met vijf seconden vertraging gemaakt.

Exporteren

Greenshot heeft krachtige exportmogelijkheden, zowel lokaal als online. Zo kun je vanuit de app of vanuit de beeldbewerker schermafbeeldingen exporteren naar Dropbox of Flickr. Ook is het in de beeldbewerker mogelijk om de bewerkte afbeelding te openen in OneNote, PowerPoint, Word of Paint. Om schermafbeeldingen online op te slaan, download je eerst de vereiste plug-in, als je deze tenminste niet al via de installatieprocedure hebt toegevoegd.

Wanneer je in de Instellingen het tabblad Plugins opent, kun je de geïnstalleerde plug-in selecteren, bijvoorbeeld Dropbox. Vervolgens klik je onderaan op de knop Instellingen en dan bepaal je de bestandsindeling die gebruikt wordt om de schermafbeelding naar Dropbox te exporteren. Tot slot is het zelfs mogelijk om meerdere opslagmethoden te selecteren of om de schermafbeeldingen simultaan naar meerdere locaties te sturen.

In dit geval exporteren we de schermafbeeldingen in de beeldbewerker van Greenshot, in het klembord en in Word.