ID.nl logo
Virtualiseren kun je leren: zo boots je een tweede computer na
© PXimport
Huis

Virtualiseren kun je leren: zo boots je een tweede computer na

Je wilt aan de slag met Linux of met een andere Windows-editie, maar je vindt een live-systeem met een bootstick te traag, een dualboot-systeem te veel gedoe en meerdere fysieke machines te duur. Een oplossing die wel uitvoerbaar en betaalbaar is: virtualisatie in Windows.

Na een korte verkenningsronde van de virtualisatiefuncties zoals die in Windows zijn ingebouwd, gaan we uitgebreid aan de slag met de gratis hypervisor VirtualBox.

  • We installeren VirtualBox
  • We koppelen een virtuele schijf in VirtualBox
  • We voegen extensies toe aan onze virtuele machine

Interessant nadat je VirtualBox geïnstalleerd hebt: Whonix: virtueel en extra veilig

Tip 01: Virtualisatie

Voor we je de belangrijkste virtualisatiefuncties binnen Windows voorstellen, leggen we graag uit wat virtualisatie is. Of liever, wat we in dit artikel onder virtualisatie verstaan, want de definities zijn nogal uiteenlopend. Een gemeenschappelijke factor is het softwarematig nabootsen oftewel emuleren van een onderdeel of bron, op zo’n manier dat de software op dezelfde manier functioneert als het fysieke, geëmuleerde object. Anders gezegd: voor het systeem ziet deze software er als hardware uit. Het gaat dus om een virtuele versie van iets dat normaal gesproken fysiek is, zoals computerhardware, opslagapparaten, netwerkbronnen, besturingssystemen en applicaties.

In dit artikel focussen we ons op zogeheten virtuele machines die een complete computer softwarematig nabootsen, waarop vervolgens een besturingssysteem en allerlei toepassingen kunnen draaien. Wanneer je vanuit zo’n virtuele machine hardware wilt benaderen of het eigenlijke besturingssysteem wilt aanroepen, dan gebeurt dit doorgaans via emulatie, zoals voor de processor, de netwerk- of grafische kaart, of de hardeschijfinterface. Voor betere prestaties worden hiervoor tegenwoordig ook wel specialistische stuurprogramma’s ingezet, het zogeheten paravirtualisatie, maar we gaan hier niet verder op in.

Dankzij virtualisatie zijn ook meerdere simultane besturingssystemen mogelijk op één pc. (Klik op de afbeeldingen voor een betere resolutie.)

Tip 02: Hypervisors

De software(laag) waarmee je virtuele machines maakt en beheert op een fysieke computer oftewel host, noemen we een hypervisor. Er bestaan twee hoofdtypes. Zo is er het type-1-hypervisor, ook wel bare-metal-hypervisor genoemd. Zo’n tool draait dankzij eigen drivers rechtstreeks op de fysieke hardware van de machine, zonder dat er een reeds geïnstalleerd besturingssysteem nodig is. Bekende voorbeelden van dit type zijn VMware ESXi en Microsoft Hyper-V (zie ook tip 3).

In dit artikel gaan we het vooral hebben over het type-2-hypervisor, ook wel hosted hypervisor genoemd, omdat dit (de drivers van) een host-besturingssysteem nodig heeft. Bekende voorbeelden hiervan zijn Parallels Desktop (voor macOS), VMware Workstation Player (voor Linux en Windows) en Oracle VirtualBox. Deze laatste is gratis, opensource, beschikbaar voor Linux, macOS en Windows, wordt goed up-to-date gehouden is en krijgt daarom alle aandacht in dit artikel.

Een type-1-hypervisor heeft geen host-besturingssysteem nodig.

Tip 03: Windows-onderdelen

Windows zelf heeft ook diverse virtualisatiefuncties ingebouwd, maar Microsofts terminologie blijkt helaas verwarrend. Je begrijpt meteen wat we bedoelen als je Windows-onderdelen opent: druk op Windows-toets+R en voer optionalfeatures uit. Er verschijnt een venster met diverse optionele functies waarvan enkele rond virtualisatie draaien. In Windows Home gaat het om drie onderdelen: Platform voor virtuele machine, Windows Hypervisor-platform en Windows-subsysteem voor Linux. In Windows Pro en hoger zijn er nog vier extra: Hyper-V, Windows-Sandbox, Microsoft Defender Application Guard en Containers. We lichten heel kort elk onderdeel toe.

Windows-subsysteem voor Linux voorziet in een gevirtualiseerde Linux-kernel, waardoor je Linux-distributies kunt installeren en gebruiken. Hiervoor is het wel nodig dat je ook Platform voor virtuele machine inschakelt. Heb je deze items ingeschakeld en wil je met een externe hypervisor als VirtualBox aan de slag, dan dien je tevens een vinkje te plaatsen bij Windows Hypervisor-platform. Dit zorgt er namelijk voor dat zo’n hypervisor kan draaien bovenop de Hyper-V-hypervisor. Deze laatste zit slechts in uitgeklede vorm in Windows Home, maar via de optie Hyper-V kun je deze in Pro-versies en hoger als volwaardige hypervisor inzetten en er virtuele machines mee maken en beheren. Met Windows-Sandbox maak je snel een virtuele Windows-testmachine, wat handig kan zijn om veilig met Windows te experimenteren. Microsoft Defender Application Guard is een beveiligingsfunctie waarmee je websites en documenten in afgeschermde browser- of Office-instanties kunt openen (voor Chromium-browsers vind je hier een extensie). Het onderdeel Containers tot slot kan nodig zijn indien je Windows-containers wilt gebruiken.

In Windows Home vind je drie virtualisatiefuncties. In Pro en hoger zijn er dat zeven.

Applicatievirtualisatie In dit artikel hebben we het eigenlijk alleen over systeemvirtualisatie, waarbij dus een complete machine, inclusief besturingssysteem en toepassingen, wordt gevirtualiseerd. Dit kun je bijvoorbeeld doen met de in Windows Pro en hoger ingebouwde functies Hyper-V en (ten dele) met Windows-Sandbox.

Maar wat als je alleen specifieke toepassingen wilt virtualiseren? Dan is het wel omslachtig om daarvoor eerst een volledig gevirtualiseerd systeem op te starten. In dit geval ben je handiger af met zogeheten applicatievirtualisatie, een concept dat nauw verwant is aan sandboxing. Terwijl bij een sandbox de toepassing wel degelijk draait op het (host-)besturingssysteem, draait deze bij applicatievirtualisatie in een gevirtualiseerde omgeving die volledig is afgescheiden van het onderliggende besturingssysteem. De toepassing gebruikt hierbij ook een gevirtualiseerd bestandssysteem, register en andere bronnen. Hiervoor bestaan verschillende programma’s: een uitstekende en inmiddels gratis geworden opensource-tool is Sandboxie-Plus (voor Windows 32 en 64 bit).

Sandboxie-Plus is een handige tool om twijfelachtige apps of sites te verkennen.

Tip 04: Systeemeisen

Virtualisatie is dus op allerlei manieren ingebakken in Windows, maar helaas heb je voor een echte hypervisor Windows Pro of hoger nodig. Omdat lang niet iedereen hierover beschikt, houden we het bij Windows Home, en dan kom je automatisch uit bij een externe hypervisor als Oracle VM VirtualBox (die het trouwens ook uitstekend doet op Windows Pro en hoger). VirtualBox is weliswaar niet de enige tool, maar hij is gratis, opensource, wordt goed up-to-date gehouden en draait prima onder Windows (en ook onder Linux en macOS).

Houd er wel rekening mee dat virtualisatie de nodige eisen aan je systeem stelt. Om te beginnen heeft je systeem flink wat intern geheugen nodig: 4 GB is een absoluut minimum, maar om meerdere virtuele machines tegelijk te kunnen draaien is 12 GB of meer beter. Je hebt uiteraard ook voldoende vrije opslagruimte nodig voor je virtuele machines.

Verder moet het systeem een moderne processor bevatten, die, wat VirtualBox betreft, bij voorkeur ook zogeheten hardwarevirtualisatie ondersteunt (zie ook deze gids van Oracle). Je gaat als volgt na of dit op je Windows-systeem is ingeschakeld: druk op Ctrl+Shift+Esc voor het Taakbeheer en open het onderdeel Prestaties. Klik op Processor en check of Virtualisatie is Ingeschakeld. zo niet, dan moet je dit alsnog regelen in het UEFI-BIOS van je systeem, waarschijnlijk in een rubriek genaamd Chipset, Advanced CPU Configuration of Northbridge. Raadpleeg hiervoor je systeemhandleiding.

Zo controleer je in Windows snel of hardwarevirtualisatie op je systeem is ingeschakeld.

Is je computer niet geschikt?

Schaf een van model met 12 GB RAM of meer aan!

Tip 05: Installatie VirtualBox

Download VirtualBox. We gaan ervan uit dat je met Windows werkt en dus kies je hier Windows hosts om een uitvoerbaar bestand op te halen. Op het moment van schrijven was dat versie 7.0.6. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de tool te installeren. In het setup-venster druk je op Next. In het volgende venster mag je de standaardinstellingen ongemoeid laten. Druk op Next en op Yes, zodat ook een virtuele netwerkinterface mee kan worden geïnstalleerd. Rond af met Install en Finish. Je hypervisor staat nu klaar om je eerste virtuele machine te maken en te beheren.

De installatie van VirtualBox is een kwestie van enkele muisklikken.

Tip 06: Iso’s downloaden

In het Windows-startmenu tref je nu Oracle VM VirtualBox aan, dat je met een muisklik opstart. Je komt in het hoofdvenster van de beheermodule VirtualBox Manager terecht. Deze oogt nog behoorlijk leeg. Logisch, want je hebt nog geen virtuele machines gemaakt. Dat kan op verschillende manieren, afhankelijk van welk type bestand of bron je vertrekt. We tonen je achtereenvolgens de standaardmethode voor een schijfkopiebestand, een zogeheten appliance (tip 9) en een virtuele schijf (tip 10).

Een schijfkopiebestand is vaak een iso-bestand. Er is genoeg keuze, want er zijn bijvoorbeeld al een paar honderd Linux-distributies beschikbaar (zie bijvoorbeeld de verzamelsite DistroWatch.com).

Wie goed zoekt, vindt bijvoorbeeld ook allerlei Windows-installaties als iso. Zo kun je via de tool Rufus iso’s downloaden van Windows 7 tot Windows 11. Start Rufus, druk op het pijlknopje en kies Downloaden. Druk vervolgens op de knop Downloaden en selecteer de beoogde Windows-editie. Druk enkele keren op Doorgaan en kies telkens de gewenste Release, Editie, Taal of Architectuur. Bevestig met Downloaden en bewaar het iso-bestand. Houd er wel rekening mee dat je ook voor gevirtualiseerde Windows-installaties een licentie nodig hebt, maar je kunt er minstens dertig dagen zonder activering mee aan de slag, wat voor uitgebreide experimenten kan volstaan.

Via Rufus kun je makkelijk schijfkopiebestanden van diverse Windows-edities downloaden.

Tip 07: Iso’s installeren

Het is nu de bedoeling dat je het besturingssysteem van het iso-bestand virtualiseert.

Start VirtualBox en druk op Nieuw. Vul een geschikte naam in, duid de map aan waarin je virtuele machine(s) terecht moeten komen en verwijs naar het iso-bestand. Als het goed is stelt VirtualBox nu een installatie zonder toezicht voor. Dit zorgt ervoor dat je nauwelijks ertussen hoeft te komen tijdens de installatie van het besturingssysteem op de virtuele machine. Je laat in dit geval best het vinkje weg bij Overslaan installatie zonder toezicht.

Druk op Volgende, waarna VirtualBox je vraagt om de velden Gebruikersnaam en Wachtwoord (2x) in te vullen. Vul ook een Hostnaam in (zonder spaties) en laat de Domeinnaam voor wat die is. Plaats tevens een vinkje bij Guest Additions, deze zorgen namelijk voor een betere integratie met je host en daardoor meer gebruiksgemak.

Druk op Volgende en geef aan hoeveel geheugen en processors je aan de virtuele machine wilt toekennen. Dit hangt samen met het beoogde besturingssysteem en met de hoeveelheid bronnen die je zoal ter beschikking hebt. Druk op Volgende en kies een geschikte schijfgrootte. Selecteer Nieuwe virtuele harde schijf aanmaken. Verder raden we aan om geen vinkje te plaatsen bij Pre-alloceren volledige grootte, zodat VirtualBox de virtuele machine met de actuele databehoefte kan laten meegroeien (en je niet meteen alle ingestelde maximale schijfruimte claimt). Bevestig met Volgende, check nogmaals de instellingen en zet alles in gang met Afmaken.

Een VM-installatie zonder toezicht is wel zo makkelijk (en doorgaans gaat dit goed).

Tip 08: Handmatige setup

Biedt VirtualBox geen installatie zonder toezicht aan of blijkt dit om een of andere reden niet te lukken, dan zit er weinig anders op dan dit handmatig te doen. De procedure is vergelijkbaar met die van tip 7, maar zodra de virtuele machine is toegevoegd aan het beheervenster gebeurt er niets.

Selecteer dan je virtuele machine en klik op Start. Afhankelijk van de gekozen distributie vind je in het opgestarte bureaublad wellicht een knop als (Try or) Install <naam_distributie>. Selecteer deze optie en volg de verdere instructies. Gewoonlijk moet je hier dan gegevens als taal en toetsenbordindeling invullen. Bij Installatietype mag je zonder schroom iets als Wis schijf en installeer <naam_distributie> selecteren. Immers, het gaat om een virtuele schijf en deze bevat nog geen gegevens. Bevestig de installatie. Op het einde vul je nog je (gebruikers)naam en wachtwoord in, waarna je aan de slag kunt met je virtuele besturingssysteem.

Je mag tijdens de installatie van je virtuele machine gerust je virtuele harde schijf laten wissen.

Problemen?

Het kan gebeuren dat een besturingssysteem weigert een virtuele installatie uit te voeren. Bij Linux kan dan de melding kernel panic opduiken. Dit euvel los je normaal gesproken als volgt op: heb je virtualisatiefuncties in Windows geactiveerd, zorg dan ook dat Windows Hypervisor-platform is ingeschakeld bij Windows-onderdelen (zie tip 3). Bij Linux-distributies helpt het vaak het aantal virtuele processors te verhogen naar 2 (desnoods meer). Dit doe je via de instellingen van de uitgeschakelde virtuele machine (zie tip 14).

In Windows Pro of hoger kan het ook helpen als je de beveiligingsfunctie Geheugenintegriteit uitschakelt. Je vindt deze via de instellingen van Windows (Windows-toets+I) waar je Privacy en beveiliging / Windows-beveiliging / Kernisolatiedetails selecteert.

Lukt het nog steeds niet, dan schakel je de virtualisatiefuncties van Windows uit via Windows-onderdelen (zie tip 3). Blijft de virtuele machine koppig weigeren, dan zijn er (in Windows Pro) wellicht nog virtualisatiefuncties blijven hangen. Je schakelt deze dan grondiger uit als volgt: klik met rechts Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en kies Als administrator uitvoeren. Vervolgens voer je de volgende commando’s uit:

bcdedit /set hypervisorlaunchtype off

DISM /Online /Disable-Feature:Microsoft-Hyper-V

Bij problemen met het virtualiseren van Linux wil het soms helpen om het aantal virtuele processors te verhogen.

Tip 09: Appliance importeren

Soms vind je op internet ook vooraf geconfigureerde virtuele machines, wat handig is bij bewerkelijke configuraties. We noemen dit appliances en deze importeer je als volgt in VirtualBox. We nemen de anonimiserende Linux-distributie Whonix als voorbeeld. Ga naar de website van Whonix en klik op Download Whonix Xfce (FREE!) voor het ova-bestand (Open Virtual Appliance), een archiefbestand met bestanden noodzakelijk om een virtuele machine te maken.

Ga vervolgens naar Bestand en kies Appliance importeren. Via het mapicoon verwijs je naar het ova-bestand. Druk op Volgende, stel het veld Machinebasismap in (de map voor je virtuele machines) en bevestig met Afmaken / Akkoord.

Er duiken nu twee virtuele machines op in de beheermodule. Start zowel Whonix-Gateway-XFCE als Whonix-Workstation-XFCE op. Het is tevens mogelijk een ova-appliance van een bestaande virtuele machine te exporteren. Dit doe je via Bestand / Appliance exporteren; eventueel plaats je hier een vinkje bij Meenemen ISO-imagebestanden.

Een goed geconfigureerde appliance importeren, is zo gebeurd.

Ook interessant: Zo draai je Windows op je Raspberry Pi

Tip 10: Virtuele schijf

Een bestaande virtuele harde schijf in VirtualBox koppelen kan ook. Met het gratis Disk2vhd kun je zelfs je huidige fysieke Windows-installatie in zo’n virtuele schijf onderbrengen. Start de tool, plaats een vinkje bij je Windows-volume en bij de systeemvolumes. Laat het vinkje staan bij Use Volume Shadow Copy, maar verwijder het vinkje bij Use Vhdx. Na afloop van het langdurige proces klik je op Nieuw in VirtualBox, laat je ISO-image ingesteld op <niet geselecteerd>, druk je twee keer op Volgende en kies je Bestaand virtuele harde schijf-bestand gebruiken, waarna je naar je vhd(x)-bestand verwijst. Wil je via deze weg een Windows 11-installatie virtualiseren, lees dan ook de extra uitleg.

Disk2vhd: van fysieke naar virtuele schijf (in een arbeidsintensief proces). 

Tip 11: Weergaves

Je virtuele machine staat nu helemaal klaar in de beheermodule. Je hoeft die nu alleen maar te selecteren en op de groene startpijl te drukken. Het deelvenster VM opstarten verschijnt en als het goed is, start even later het gevirtualiseerde systeem. Het gebeurt echter geregeld dat de weergave niet optimaal is. Mogelijk helpt het om de resolutie binnen het gevirtualiseerde systeem aan te passen. Vanuit een Cinnamon-desktop in Linux bijvoorbeeld klik je hiervoor linksonder op Toepassingen tonen en kies je Instellingen, waar je bij Schermen de Resolutie kunt instellen.

Maar ook vanuit VirtualBox kun je de weergavemodus van je virtuele machine aanpassen. Dit doe je vanuit de menubalk helemaal bovenaan. Klik hier op Weergeven en kies een van de beschikbare modi, zoals Schermvullende, Naadloze of Geschaalde Modus (bevestig met Switchen), AutoSchalen gastscherm of (handmatig) Venstergrootte aanpassen.

Let er wel op dat je bij bepaalde modi niet langer dit VirtualBox-menu te zien krijgt. Via sneltoetsen als <hosttoets> in combinatie met L, F of C keer je terug naar de vorige weergave. Of je drukt op <hosttoets>+Home om het menu op te roepen. Standaard is <hosttoets> de Rechter Ctrl-toets in Windows.

Er zijn verschillende weergaves mogelijk voor je virtuele machine.

Tip 12: Snapshots

Het besturingssysteem van een virtuele machine afsluiten, kan op dezelfde manier als je bij een fysieke computer. Maar je kunt ook de actuele status van die machine door VirtualBox laten bewaren, zodat je bij het herstarten van de machine begint waar je geëindigd was. Dat kan vanuit het VirtualBox-menu, via Bestand / Sluiten, waar je de staat van de machine opslaan kiest.

Stel, je wilt op je virtuele machine flink wat experimenteren met het risico dat je het gevirtualiseerde systeem verprutst. In dit geval maak je het liefst een zogeheten snapshot voordat je aan je experimenten begint. Dit kan eigenlijk op twee manieren.

De eerste is om dit vanuit een draaiend systeem te doen via het menu Machine / Snapshot maken. De tweede is om een virtuele machine in de beheermodule te selecteren, op het menu-icoon rechts van deze machine te klikken en te kiezen voor Snapshots / Nemen. In beide gevallen vul je vervolgens een snapshotnaam in en bevestig je met OK. Houd er wel rekening mee dat snapshots flink wat schijfruimte kunnen innemen.

Om naderhand naar zo’n snapshot terug te keren open je opnieuw het menu Snapshots, klik je met rechts op het beoogde snapshot in het overzicht en selecteer je Terugzetten (Verwijderen is eveneens een optie).

Wel zo handig: een snapshot maken voor je je aan experimenten waagt.

Tip 13: Toevoegingen

Vanuit de beheermodule zijn nog heel wat andere opties mogelijk. Zo is er het menu Tools (links bovenaan) waar je via het menu-icoon het onderdeel Extenties (sic) kunt openen. Klik hier op Installeren en verwijs naar het VirtualBox Extension Pack dat je vanaf de officiële site kunt downloaden (klik op All supported platforms) in de vorm van een extpack-bestand. Na je akkoord wordt het extensiepakket toegevoegd en dit biedt ondersteuning voor onder meer RDP, schijfversleuteling en NVMe.

Er zijn ook toevoegingen van een ander type, de zogeheten Guest Additions en het is de bedoeling dat je deze toevoegt aan een virtuele machine nadat het gast-besturingssysteem is geïnstalleerd. Als het goed is, volstaat hiervoor een vinkje bij een geautomatiseerde installatie (zie tip 7), maar desnoods installeer je deze achteraf. Start hiervoor je virtuele machine op, open het menu Apparaten en kies Optische schijven / Invoegen Guest Additions CD-image, waarna je deze Guest Additions kunt installeren vanuit een virtuele cd-rom die via het bestandsbeheer van je gastsysteem beschikbaar komt. Via deze pagina lees je meer over de voordelen van deze toevoegingen, evenals over een handmatige manier om deze te installeren. Een van de grote voordelen is dat je nu ook het klembord en allerlei gegevensbestanden makkelijker kunt uitwisselen tussen host- en gastsysteem.

Verbeter de integratie en het gebruiksgemak met de Guest Additions.

Tip 14: Fijnregelen

In VirtualBox zijn er nog andere instellingen om de configuratie van je virtuele machines aan te passen. Wanneer je namelijk een virtuele machine selecteert en Instellingen kiest, verschijnt een uitgebreid menu met allerlei opties. Houd er wel rekening mee dat bij een draaiende machine of een machine met opgeslagen status minder opties aanpasbaar zijn. In dit geval moet je de machine eerst volledig afsluiten.

We raden je aan alle rubrieken even te openen, waaronder Algemeen, Systeem, Beeldscherm, Opslag, Netwerk, Gedeelde mappen enzovoort en alle opties door te lopen.

De meeste rubrieken bevatten ook diverse tabbladen. We kunnen hier slechts een paar voorbeelden geven. Zo bepaal je bij Systeem / Processor het aantal virtuele processors. Bij Systeem / Moederbord leg je de bootvolgorde van de beschikbare media vast. Wil je het gastsysteem meer videogeheugen geven, dan ga je naar bij Beeldscherm / Scherm. Extra virtuele schijven – met interfaces als IDE of SATA – regel je via Opslag. Vanuit de rubriek Netwerk bepaal je hoe een virtuele machine zich al dan niet met de rest van je (fysieke of virtuele) netwerken en internet mag verbinden.

Bij Gedeelde mappen tot slot kun je via de plusknop bepalen welke fysieke mappen je met welke machtigingen je vanuit de virtuele machine bereikbaar wilt maken.

Er zijn tig opties waarmee je je virtuele machine optimaal instelt (hier: gedeelde mappen tussen een virtuele Ubuntu en hostsysteem Windows 11).

▼ Volgende artikel
Handige AI-apps voor mobiel
© grooveisintheheart - stock.adobe.com
Huis

Handige AI-apps voor mobiel

Tools met AI-technieken zijn zeker niet beperkt tot de desktopcomputer. Ook op mobiele apparaten kun je ze volop benutten. Of het nu via een specifieke app is of via een webapplicatie in je mobiele browser, de mogelijkheden zijn legio. En je zult merken dat er meer bestaat dan alleen ChatGPT.

Wat je ook met AI wilt doen, er is een app voor. In dit artikel sommen we er een flink aantal op:

  • Google Foto's
  • Google Gemini
  • Obsidentify
  • StarryAI
  • Wonder
  • Microsoft Designer
  • Perplexity AI
  • Character AI
  • Replika
  • Suno
  • Kaiber
  • Capcut
  • Speechify
  • Otter
  • Seeing AI

Ook leuk: Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI

1 Google Foto’s

De app Google Foto’s is al langer beschikbaar, maar heeft nu ook enkele handige AI-updates, geschikt voor Android 8 en iOS 15, en hoger. Bij het selecteren van een foto kun je onderaan verschillende AI-functies kiezen. Met Magische editor verplaats en schaal je geselecteerde objecten, terwijl je via Tools met Magische gum objecten of personen verwijdert en vervolgens een passende achtergrond toevoegt. Scherp maken verbetert wazige foto’s door details duidelijker te maken, terwijl Portretvervaging juist alles vervaagt behalve het ingestelde focuspunt.

Wil je meer lezen over de AI-functies in Google Foto's, lees dan dit artikel: AI in Google Foto's: van snapshot naar showstopper

Magische editor: objecten verplaatsen en schalen.

2 Google Gemini

Google introduceert met Gemini, de opvolger van Google Assistent, nieuwe AI-functies. Door op het microfoonpictogram te drukken, kun je vragen inspreken, waarna het LLM (zoals Gemini 2.0 Flash Experimental) antwoorden hardop voorleest. Met het menupictogram (met drie verticale streepjes) activeer je Gemini Live, waarmee je natuurlijke, doorlopende gesprekken voert en tijdens het gesprek van onderwerp kunt wisselen. Deze functie is momenteel beschikbaar voor Android-gebruikers met een Gemini Advanced-abonnement. Met het fotopictogram kun je ook foto’s van je camera of uit de galerij aan je prompt toevoegen.

Je kunt je vragen ook inspreken en (mogelijk) zelfs heuse conversaties houden.

3 Obsidentify

Obsidentify is een gebruiksvriendelijke app waarmee je snel wilde planten, dieren en paddenstoelen identificeert door een foto te maken of te uploaden. De app gebruikt AI-technologie, specifiek beeldherkenning, om waarnemingen nauwkeurig te analyseren en te matchen met een uitgebreide soorten-database. Na identificatie ontvang je directe informatie over de soort, zoals naam en kenmerken.

Waarnemingen kun je opslaan, delen en koppelen aan je Obsidentify-account, waarmee je ook bijdraagt aan onderzoek en natuurbescherming. Verder krijg je een overzicht van je persoonlijke ontdekkingen, die je kunt bijhouden via www.waarneming.nl of www.waarnemingen.be.

Upload een duidelijke foto en de kans is groot dat de plant of het dier meteen wordt geïdentificeerd.

4 StarryAI

StarryAI is een gebruiksvriendelijke AI-tool waarmee je binnen enkele seconden leuke afbeeldingen kunt maken. Door simpelweg een tekstprompt in te voeren, genereert de app fraaie beelden op basis van je beschrijving. Daarnaast biedt StarryAI diverse functies zoals het verbeteren en vergroten van beelden, het verwijderen van achtergronden, en Magic Fusion, waarmee je verschillende stijlen kunt combineren. Je kunt ook eigen beelden uploaden en verder aanpassen. De app laat je bovendien uit talrijke artistieke stijlen kiezen. De krachtiger Pro-versie kost circa 8 euro per week.

Een vegetarisch wrattenzwijn met StarryAI.

5 Wonder (AI Art Generator)

Net als StarryAI kun je ook met Wonder allerlei artistieke afbeeldingen genereren op basis van tekstinvoer. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende stijlen, zoals Hyper Realistic, Photo, Tattoo en Oil Painting. Je kunt ook je eigen foto omzetten naar uiteenlopende animes of naar digitale portretten, handig voor wie naar een originele avatar zoekt.

Wonder blijkt vooral goed te werken bij minder complexe prompts. Je kunt de gratis versie beperkt gebruiken; de Pro-versie kost zo’n 36 euro.

Je kunt dezelfde prompt in uiteenlopende visuele stijlen gieten.

6 Microsoft Designer

Microsoft Designer biedt veelzijdige tools waarmee je creatieve ontwerpen snel kunt realiseren, ondersteund door AI. Met de functie Maken met AI kies je uit diverse sjablonen, zoals sociale posts, uitnodigingen en stickers, die je eenvoudig personaliseert. Bewerken met AI biedt praktische functies zoals Generatief wissen, Achtergrond verwijderen en Afbeelding kadreren. Daarnaast kun je ontwerpen helemaal zelf samenstellen door specifieke kenmerken te selecteren. De mogelijkheden zijn ook afhankelijk van je Microsoft-abonnement.

AI kan je op diverse manieren helpen bij het optimaliseren van je afbeeldingen.

7 Perplexity AI

Perplexity AI is een chatbot die veel lijkt op ChatGPT, maar ook kenmerken heeft van een zoekmachine, min of meer vergelijkbaar met ChatGPT met de wereldbolfunctie. Boven en tussen de antwoorden staan de aanklikbare, vaak actuele bronnen waarop het antwoord is gebaseerd. De app haalt ook informatie uit sociale media zoals Reddit en X.

Met de mediaknop bekijk je gerelateerde foto’s en video’s. Onderaan verschijnen opvolgvragen die aansluiten bij je eigen hoofdvraag. Zowel vragen als antwoorden zijn beschikbaar in meerdere talen, waaronder Nederlands. De Pro-versie (ca. 22 euro per maand) biedt krachtiger zoekopdrachten, laat je een onbeperkt aantal bestanden (ter analyse) uploaden en laat je uit diverse AI-modellen kiezen.

Een geslaagde combinatie van AI-chatbot en zoekmachine

8 Character AI

Character.ai is een chatbot waarmee je uit honderden personages kunt kiezen om mee te chatten. Dankzij AI sluiten de reacties naadloos aan bij de stijl van het gekozen personage. Dit kunnen zowel fictieve als historische figuren zijn, met thema’s als Taalonderwijs, Religie, Geschiedenis en Dieren. Je kunt ook eigen personages ontwerpen en hun persoonlijkheid en spreekstijl aanpassen. Daarnaast kun je een personage bellen voor gesproken conversaties. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands, terwijl het personage in het Engels antwoordt.

Een diepgaand filosofisch gesprek met Socrates of Nietzsche? Je kiest maar.

9 Replika

Replika biedt een interactieve AI-chatpartner die je volledig persoonlijk kunt samenstellen. Je kiest de outfit, stem, persoonlijkheid en interesses van je partner en voert gesprekken, voornamelijk in het Engels (de Nederlandse uitspraak is minder overtuigend). Het personage reageert natuurlijk en leert van eerdere interacties.

De gratis versie heeft helaas flink wat beperkingen. Met de betaalde Pro-variant (ongeveer 22 euro per maand) krijg je toegang tot krachtigere modellen, onbeperkte stemberichten en extra functies zoals specifieke rollenspellen en andere activiteiten.

Mijn AI-gesprekspartner vindt het niet zo leuk dat ik ander gezelschap wil.

10 Suno (AI music)

Met Suno kun je – ook zonder muzikale achtergrond – eenvoudig nummers maken. Beschrijf waar het lied over moet gaan, en kies of het instrumentaal wordt of met vocals (mannelijk of vrouwelijk). In Custom mode bepaal je tempo, sfeer en muziekstijl. Je kunt eigen ideeën voor de songtekst invoeren of de knop Make Random Lyrics gebruiken. Het gegenereerde lied, inclusief songtekst en passende cover art, kun je direct beluisteren en delen. Je dient je bij deze app wel aan te melden, en eerder gegenereerde nummers worden in je persoonlijke bibliotheek bewaard.

Je eerder gemaakte liedjes worden in je persoonlijke bibliotheek opgeslagen.

11 Kaiber

Met Kaiber genereer je eenvoudig indrukwekkende videobeelden. Geef een beschrijving en kies een stijl zoals Cinematic, Photorealistic, Watercolour of Oil painting. Je kunt ook eigen beelden of video’s uploaden om te animeren of van stijl te veranderen. Het renderen kan tot een halfuur of langer duren, maar je kunt een notificatie instellen voor wanneer het klaar is. Voor meer, langere of kwalitatief betere video’s zonder watermerk kun je een abonnement nemen vanaf 5,49 euro per maand voor Kaiber Explorer.

Mijn werkruimte, voorgesteld in een wat psychedelische videoclip.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

12 CapCut

CapCut, afkomstig van Bytedance, omschrijven we als een video-composer die op de eerste plaats is gericht op sociale media. Je kunt namelijk uit verschillende media en formaten kiezen, met opties zoals For Reels, For TikTok, Memes en Fandom. Vervolgens selecteer je een geschikt sjabloon en vul je dit met eigen foto’s en video’s. Afhankelijk van het model kun je ook eigen tekst toevoegen en deze naar wens vormgeven, of je zorgt voor een aangepast achtergrondmuziekje. Er zijn ook extra effecten mogelijk, zoals keyframe-animatie, slow-motion en stabilisatie.

Van foto of videoclip naar reel, meme en meer.

13 Speechify

Moet je vaak teksten doornemen, bijvoorbeeld voor je werk, dan kun je Speechify gebruiken om deze luidop te laten voorlezen, ook in het Nederlands. Je geeft eerst informatie op over jezelf, zoals de soorten teksten die je leest en hoeveel tijd je hieraan besteedt. Vervolgens kies je een luisterstem en stel je de snelheid in (bijvoorbeeld 1,2x). Daarna verwijs je naar een online document of een Word- of pdf-bestand in je cloudopslag. De app is drie dagen gratis te gebruiken, daarna kost hij 9,17 euro per maand).

Vind je lezen te tijdrovend? Laat je teksten dan gewoon luidop voorlezen!

14 Otter

Otter biedt automatische transcriptie van spraak naar tekst. Met de gratis versie kun je tot 300 minuten per maand opnemen en transcriberen. Je kunt ook audio-opnames uploaden voor transcriptie en deze als txt-bijlage via e-mail versturen. De app ondersteunt vooral Engels, Spaans en Frans, en sinds kort ook Nederlands (nog niet beschikbaar op onze app tijdens het testen). Daarnaast kan Otter online meetings via Zoom, Google Meet en Microsoft Teams opnemen en automatisch transcriberen. Vaak gebruikte woorden die Otter niet herkent kun je toevoegen aan een woordenboek.

Audio kun je zowel live als opgenomen laten transcriberen.

15 Seeing AI

Deze app, afkomstig van Microsoft, is speciaal ontwikkeld om mensen met een visuele beperking te helpen hun omgeving te verkennen. Richt de camera op een tekst en deze wordt direct voorgelezen (ook in het Nederlands). Of je scant streepjescodes en de app vertelt welk product het is. Maak een foto van je omgeving en ontvang een korte beschrijving inclusief een inschatting van afstanden. Verder is er nog een functie om valuta en kleuren te herkennen, en om via toonhoogtes de actuele lichtsterkte in je omgeving aan te duiden.

Seeing AI helpt je de omgeving te verkennen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Oppo Pad SE – Betrouwbaar en vlot
© Wesley Akkerman
Huis

Review Oppo Pad SE – Betrouwbaar en vlot

De Oppo Pad SE is een budgettablet met een prijskaartje van 269 euro. Dat ligt aan de bovenkant van wat je meestal onder budget verstaat, dus dan is het de vraag of de tablet de verwachtingen waarmaakt. We verklappen alvast van wel, en dit is waarom.

Goed
Conclusie

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Een betrouwbare keuze voor wie een eenvoudige tablet zoekt voor dagelijks gebruik.

Plus- en minpunten
  • Prima bouwkwaliteit en gewicht
  • Kleurrijk en vlot scherm
  • Fijne software
  • Sterk softwarebeleid
  • Weinig warmte-ontwikkeling
  • Goede accuduur
  • Geen hoogvlieger qua camera's
  • Heeft soms moeite met zwaardere taken

De Oppo Pad SE pakt uit met een modern en verfijnd design. Met afmetingen van 25,5 bij 16,6 bij 0,7 cm en een gewicht van rond de 530 gram is dit een relatief lichte en dunne tablet voor zijn formaat. Je hebt bovendien de keuze uit chique kleuren als Starlight Silver en Night Blue. Hoewel een vingerafdrukscanner ontbreekt, ontgrendel je de tablet gelukkig snel via gezichtsherkenning. De Pad SE voelt solide aan en ligt comfortabel in de hand. Qua ontwerp doet dit model sterk denken aan de OnePlus Pad Go; beide hebben op de achterkant een horizontale strook die visueel afwijkt van de rest van de behuizing.

Scherpe beelden

Het scherm stelt gelukkig allesbehalve teleur, maar is tegelijkertijd vrij standaard op dit prijspunt. De tablet heeft 11-inch lcd-paneel met een scherpe resolutie van 1920 bij 1200 pixels en een prettige 16:10 beeldverhouding. Het biedt scherpe beelden en levendige kleuren. Welkom is ook vooral de adaptieve beeldverversing tot 90 Hertz, waardoor alles ook heel vloeiend oogt (vooral games). De piekhelderheid van 500 nits zorgt er wel eens voor dat je buitenshuis tegen je eigen onderkin aankijkt, maar voor gebruik binnenshuis volstaat dat gelukkig gewoon.

©Wesley Akkerman

Snel genoeg voor de meeste scenario's

De Oppo Pad SE draait op een MediaTek Helio G100-processor, een chipset die zorgt voor fijne prestaties bij alledaagse taken en lichte games. De processor wordt vergezeld door 6 GB aan werkgeheugen, waardoor je ook redelijk kunt multitasken. Hier zit wel een grens aan: wanneer je te veel apps opent of zware games draait, dan kan het systeem, geheel volgens verwachting, wat gaan stotteren. Je hebt daarnaast maximaal 128 GB aan opslag tot je beschikking. Dat is niet veel; en je kunt die opslag helaas ook niet verder uitbreiden.

Lange accuduur

Daarnaast heeft de Oppo Pad SE een vrij grote batterij aan boord, waarmee je het gemakkelijk dagen uithoudt. Dat is natuurlijk afhankelijk van je gebruik. Maar als je af en toe wat leest, je dagelijkse spelletjes speelt of even een video kijkt, dan hoef je hem echt niet meerdere keren per week aan de lader te leggen. Fijn is dat de tablet nooit echt heet wordt: niet tijdens het gebruik en ook niet tijdens het opladen. Dat betekent dat je hem altijd comfortabel kunt vasthouden, ongeacht wat je op dat moment aan het doen bent.

©Wesley Akkerman

(Beveiligings)updates

De tablet draait uit de doos op Android 15, voorzien van Oppo's eigen interface: ColorOS. Die combinatie zorgt, zoals vaker, voor een soepele gebruikerservaring. Houd er rekening mee dat de Oppo Pad SE alvast voorzien is van wat (verplichte) Google- en Oppo-apps, maar het aanbod blijft gelukkig relatief beperkt. Verder is het goed om te zien dat de budgettablet vier Android-upgrades en zes jaar aan beveiligingsupdates ontvangt. Dat kunnen we haast uitzonderlijk veel noemen in dit segment – maar tegelijkertijd vinden we het ook de absolute mininum.

Camera's functioneel, maar niet meer dan dat

De Oppo Pad SE beschikt over twee vijf megapixelcamera's: een voorop en een achterop. Verwacht geen baanbrekende fotografische prestaties; die camera's zijn primair bedoeld voor de typische tablettaken. Denk dan aan het scannen van een document of echt even een snel kiekje. De frontcamera voldoet prima voor heldere videogesprekken of vergaderingen. De focus ligt hier duidelijk op functionaliteit. En dat is gewoon oké, omdat de meeste mensen foto's maken met hun smartphones en hun tablets niet (altijd) meenemen naar concerten of andere plekken.

©Wesley Akkerman

Oppo Pad SE kopen?

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Als we kijken naar de prijs, de solide basis, de lange accuduur en de uitstekende softwareondersteuning, vinden we de Oppo Pad SE zeker zijn geld waard voor als je een betrouwbare en simpele tablet zoekt voor alledaagse taken en lichte spelletjes.