ID.nl logo
Video’s ondertitelen doe je zo
© Reshift Digital
Huis

Video’s ondertitelen doe je zo

Je hebt een videoclip van het internet gedownload of je hebt zelf een leuke video van die onvergetelijke vakantiereis gemaakt. Die beelden had je nu graag van ondertiteling of commentaartekst voorzien. Daar bestaan diverse methodes voor: van een handmatige aanpak en een YouTube-ommetje tot een heuse ondertitelingstool. Daarbij is het zelfs mogelijk het ondertitelingsbestand in de beelden in te branden. In dit artikel stellen we al deze mogelijkheden aan je voor.

1 Videospeler

In deze workshop gaan we op verschillende manieren een ondertitelingsbestand maken en meestal gaat het om een bestand met de extensie .srt. Het gratis en multiplatform VLC Media Player is uitstekend geschikt om de ondertiteling te testen (er is een versie voor zowel Windows 32 als 64 bit). Je geeft het srt-bestand bij voorkeur dezelfde naam als je videobestand en je plaatst het in dezelfde map, zodat VLC Media Player automatisch de ondertiteling vindt en kan afspelen. Desnoods stuur je bij via Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen of via Extra / Spoorsynchronisatie.

©PXimport

2 Teksteditor

De eerste methode is vrij Spartaans: je tikt alle tekst in met een teksteditor als Kladblok of Notepad++. Op het moment dat je een ondertitel wenst, pauzeer je de videobeelden (in VLC Player) en tik je die in, bijvoorbeeld als volgt:

1

00:00:58,000 --> 00:01:03,500

Onze vakantiereis is begonnen…

De syntax laat zich makkelijk ontrafelen: ondertitel nummer 1 begint op 00 uur, 00 minuten, 58 seconden, 000 duizendsten en duurt tot 00 uur, 01 minuut, 03 seconden en 500 duizendsten – in totaal dus 5,5 seconde. De bijhorende ondertitel volgt meteen eronder.

3 Srt-bestand

Voor de volgende ondertitels ga je op dezelfde manier te werk, alleen moet je erop letten een lege regel in te lassen voor je het daaropvolgende ondertitelnummer intikt. Het is ook mogelijk ondertitels van bepaalde opmaakcodes te voorzien, zoals <br/>regel afbreken, <b>vette ondertitel</b> en <i>cursieve ondertitel</i>, maar niet alle videospelers kunnen hiermee overweg – VLC Player ondersteunt dit alvast wel.

Bewaar het ondertitelingsbestand met extensie .srt en kies als codering UTF-8 (zonder BOM). Zoals gezegd geef je het bestand het liefst dezelfde naam en locatie mee als het eigenlijke videobestand.

©PXimport

4 YouTube

Het kan ook wat minder Spartaans, als je er niets op tegen hebt je video (eventueel tijdelijk) naar je YouTube-kanaal te uploaden. Meld je hiervoor bij YouTube aan en klik rechtsboven op je accountpictogram. Selecteer YouTube Studio en klik op Ondertiteling in het linkerpaneel. Klik op de voorbeeldweergave van de video die je van ondertitels wilt voorzien. Is de taal voor je ondertitel correct ingesteld, klik dan op Toevoegen. In het andere geval kies je Taal toevoegen, selecteer je de beoogde taal en klik je vervolgens in de kolom Ondertiteling nogmaals op Toevoegen.

5 Upload

Er verschijnt een dialoogvenster met enkele ondertitelingsmethodes. Beschik je al over een (al dan niet zelf gemaakt) ondertitelingsbestand dat je wilt optimaliseren, klik dan op Bestand uploaden en kies Met timing indien je bestand over tijdcodes beschikt of Zonder timing als je uitsluitend ondertitels hebt in een txt-bestand.

Op www.tiny.cc/otyout verneem je met welk type ondertitelingsbestanden YouTube overweg kan, waaronder srt, sbv (sub), scc (vooral voor films), mpsub en lrc, maar ook meer geavanceerde types als s(a)mi, rt, vtt en ttml (dfxp).

©PXimport

6 Bewerking

Als het goed is, neemt YouTube mooi alle ondertitels en hun timings over. Om ondertitels te wijzigen, kies je het best voor Bewerken als tekst. Om timings aan te passen, moet je eerst op Timing bewerken klikken. In stappen 7 en 8 vertellen we je meer over de bewerkingsmogelijkheden.

Om je aanpassingen te bewaren, kies je Concept opslaan. Je kunt nu het venster sluiten en op elk moment het proces vervolgen met Bewerken. Klik uiterst rechts op het knopje met de drie puntjes en kies Opties / Verwijderen als je de ondertiteling liever kwijt bent.

7 Handmatig

Beschik je niet over een bruikbaar ondertitelingsbestand, dan creëer je gewoon zelf zo’n bestand vanuit YouTube. In dit geval kies je als ondertitelingsmethode Handmatig typen. Er verschijnt een venster met drie delen: links de ondertitel en de timings (indien nodig klik je eerst op Timing bewerken), rechts een voorbeeldweergave van je video en onderaan een tijdlijn voor je ondertitels. In het ondertitelvak links tik je de ondertitel in die bij het actuele videoframe past. Je start en stopt de video met de spatiebalk, of je sleept de indicatorlijn naar het gewenste frame in de tijdlijn.

©PXimport

8 Creatie

Ook de timings kun je in de bijhorende vakjes invullen (volgens de syntax minuten:seconden:frames). De timings aanpassen kan ook vanuit de tijdlijn. Je kunt hier het blauwe blokje van de geselecteerde ondertitel verslepen of je verplaatst de uiteinden, zodat het blokje en dus de tijdsduur korter of langer worden. Met de schuifbalk zoom je in of uit op de tijdlijn. Een nieuwe ondertitel toevoegen doe je met + Ondertiteling en via het vuilnisbakicoon verwijder je een ongewenste ondertitel. Klik op sneltoetsen onder de videoweergaven voor een overzicht van dertig sneltoetsen – handig om af te drukken als spiekblad.

9 Transcript

Het kan ook anders, bijvoorbeeld wanneer het de bedoeling is dat je ondertitels weergeven wat er in de video zelf wordt gezegd. In dit geval kies je de methode Automatisch synchroniseren. Terwijl je naar de video kijkt (en vooral luistert), tik je in het linkerpaneel zelf alles zo letterlijk mogelijk in wat je hoort.

Beschik je al over een transcriptbestand in txt-formaat, dan gaat dat nog veel makkelijker. Klik op het knopje met de drie puntjes en kies Bestand uploaden / Zonder timing / Doorgaan en verwijs naar je txt-bestand.

©PXimport

10 Download

Wanneer je nu op Timing bewerken klikt, tracht YouTube het transcript automatisch met de audio van de clip te synchroniseren. Dat kan wel even duren, maar je kunt af en toe de browser verversen. Of je kiest Concept opslaan en wacht rustig af tot YouTube aangeeft dat het proces voltooid is.

Je kunt het ondertitelingsbestand ook altijd downloaden van YouTube. Klik op Bewerken bij je video, druk op het knopje met de drie puntjes en kies Ondertiteling downloaden. YouTube doet dat in het sbv-formaat, waarmee VLC Player overweg blijkt te kunnen. Indien nodig kun je het altijd nog converteren naar srt.

©PXimport

11 Subtitle Edit online

Naast je eigen teksteditor en YouTube Studio zijn er nog andere gratis oplossingen. We bekijken eerst de service Subtitle Edit online (nog in bèta).

Klik op Subtitle en kies New om de ondertitelvoorbeelden te verwijderen. Vervolgens kies je Video / Open video from disk / Bestand kiezen en haal je de gewenste video op. Via de knoppen onderaan de videoweergave kun je door de videobeelden navigeren. Selecteer (de nog lege) ondertitel #1 en tik onderaan de ondertitel in. Klik op Auto-break om die automatisch op te splitsen in twee of meer regels, of voeg zelf de opmaakcode <br/> in.

12 Online bewerking

Verplaats het ondertitelblok op de tijdlijn met de muis en pas het begin- en eindpunt aan, zodat het mooi overeenkomt met de videobeelden. Klik met rechts op de ondertitel en kies Insert after voor de volgende ondertitel (je kunt hier ook Insert before, Delete line en Merge with next selecteren). Via het menu Synchronization / Show earlier/later kun je de ondertitels eventueel net iets vroeger of later tonen. Open het menu Subtitle, kies Save/download… en duid het gewenste bestandsformaat aan, zoals srt, sub, sbv of txt, om je ondertiteling lokaal te bewaren.

©PXimport

Downloaden

Om een YouTube-filmpje te downloaden (ter ondertiteling) kun je weliswaar gebruikmaken van een van de talrijke webdiensten, maar die zijn beperkt of niet betrouwbaar. Een betere oplossing is de opdrachtregeltool YouTube-dl. De opdracht youtube-dl --help geeft je een overzicht van alle mogelijke parameters. Ben je op zoek naar de ondertiteling van een of andere film, dan vind je vast een geschikt ondertitelbestand op een site als www.opensubtitles.org/nl. Er zijn nog meer sites, maar omdat het aanbieden van ondertitels niet 100% legaal is, kunnen zulke sites nogal eens komen en gaan.

©PXimport

13 Subtitle Edit

Houd je alles liever offline, dan kun je terecht bij de gratis desktopversie van Subtitle Edit (ook portable). Start de tool op, ga naar Options / Choose language en kies Nederlands.

In principe hoef je nu maar je videobestand op te halen via Video / Videobestand openen. Weigert Subtitle Edit de video te openen, kies dan Instellingen / Voorkeuren. Open Videospeler en selecteer VLC Media Player (die je inmiddels geïnstalleerd hebt). Gebruik de 64bit-versie voor Windows 64 bit. Beschik je over een portable VLC-versie, verwijs dan via het knopje met de drie puntjes naar het exe-bestand van VLC.

©PXimport

14 Ondertiteling

Om ondertitels in te voeren, open je het tabblad Aanmaken (midden links) en druk je de knop Nieuwe ondertitel invoegen in. In het kader Tekst tik je vervolgens de ondertitel in. Je zult merken dat de Tijdsduur verhoogt naarmate de ingetikte ondertitel langer wordt. Heb je bijvoorbeeld 120 tekens ingevoerd en staat de Tijdsduur op 4 seconden, dan betekent dat een verhouding van 40 tekens per seconde.

Zodra je bij Tekens/sec. een hogere waarde dan 25 afleest, kleurt die waarde rood. Volgens SubTitle Edit is dat namelijk een goede bovengrens.

15 Leessnelheid

Er zijn een paar mogelijkheden om dit probleem op te lossen. Je zou deze limiet kunnen aanpassen via Instellingen / Voorkeuren, waar je in de rubriek Algemeen de waarde wat verhoogt bij Maximaal aantal tekens/sec.

Een (beter) alternatief is dat je de waarde in het veld Tijdsduur verhoogt, zolang je er maar voor zorgt dat de ondertitel niet meer zichtbaar is zodra een geheel ander videobeeld te zien is. Een mogelijke uitweg is dan de ondertitel zelf op te splitsen en te zorgen dat het tweede deel meteen na het eerste deel zichtbaar wordt.

©PXimport

16 Regellengte

In de rubriek Algemeen tref je nog een andere limietwaarde aan, die van Maximale lengte enkele regel. Deze staat standaard ingesteld op 43 tekens. Ook die kun je eventueel wat hoger instellen, zodat de waarde bij Regellengten niet langer rood kleurt zodra je die waarde overschrijdt.

Maar de betere oplossing is wellicht dat je de regel gewoon opsplitst. Dat kan met de knop Afbreken, net naast het Tekst-vak. Je kunt trouwens ook zelf de afbreking regelen in de kolom Tekst, met de code <br/>.

17 Opmaak

Om een ondertitel aan te passen, volstaat het op de titel in de lijstweergave (bovenaan) te klikken. Ook kun je met Subtitle Edit de ondertitels opmaken. Klik in de lijstweergave met rechts op een ondertitel. In het contextmenu tref je allerlei opmaakopties aan, waaronder Vet, Cursief, Onderstrepen, maar ook Kleur, Lettertype en Uitlijnen. Houd er rekening mee dat niet alle videospelers met deze opmaakcodes overweg kunnen. Voor VLC is dat alvast geen probleem.

Je ondertiteling opslaan doe je via Bestand / Opslaan als, waar je uit diverse formaten kunt kiezen.

©PXimport

18 Optimalisaties

Subtitle Edit beschikt bovendien over enkele handige extra functies. Wanneer je in het onderste paneel klikt, krijg je de audio van je videoclip in golfvorm te zien. Dat maakt het makkelijk om met de muis een bepaald audiogedeelte te selecteren, zodat je de gepaste ondertitel kunt invoeren.

Via Bestand / Openen kun je een ondertitelbestand ophalen, waarna je het vanuit het menu Vertalen / Auto-translate in de gewenste doeltaal laat omzetten. Na je bevestiging met OK is de vertaalde versie meteen actief.

Ervaar je synchronisatieproblemen met je ondertiteling, probeer dan een van de voorgestelde methodes in het menu Synchroniseren uit.

19 Handbrake

Subtitle Edit kan met diverse plug-ins overweg (open Bestand en kies Plug-ins / Plug-ins downloaden), maar helaas kan het geen ondertitels in de videobeelden zelf branden. Dat kan wel met een gratis tool als Handbrake (Windows (ook portable), macOS en Linux). Houd er rekening mee dat dit een hercodering van je video vereist, met mogelijk kwaliteitsverlies tot gevolg.

Start de tool op en klik op File om je videobestand te openen. Vervolgens ga je naar het tabblad Subtitles (middenin), klik je op Import Subtitle en haal je het bijhorende ondertitelbestand op. Houd er rekening mee dat opmaakcodes niet correct worden herkend.

©PXimport

20 Inbranden

Nog steeds op het tabblad Subtitles duid je de taal van je ondertiteling aan bij Lang en plaats je een vinkje bij Burn In. Als blijkt dat je ondertitels net wat voor- of achterlopen op de videobeelden, dan kun je dat hier bijsturen via Offset (ms). Stel je die bijvoorbeeld in op -1000, dan zullen al je ondertitels 1 seconde vroeger beginnen.

Je kunt ook nog allerlei andere waarden optimaliseren op de tabbladen Dimensions, Filters, Video, Audio en Chapters. Klik op Browse (helemaal rechtsonder) voor een geschikte opslaglocatie van de aangepaste video en bevestig met Start Encode.

Alternatieven

Er zijn nog andere webdiensten die voor de ondertiteling en eventueel ook de vertaling van je video kunnen zorgen. Om er maar enkele te noemen: Rev, Amberscript, Amara, Cielo24 en 3Play Media. Er zijn trouwens ook mobiele apps die je voor het ondertitelen van video’s kunt gebruiken. Op www.easytechtrick.org/subtitles-apps vind je er twaalf, zowel voor Android als iOS.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget
Huis

Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

De optimale kijkafstand

De juiste kijkafstand voor je televisie is belangrijk voor optimaal kijkcomfort en beeldkwaliteit. Een algemene vuistregel is dat je afstand ongeveer 2–3 keer de schermdiagonaal moet zijn. Zit je te dicht, dan worden scherpe details lastig te zien; te ver weg en je mist details.

Voor een 65-inch tv geldt dat de optimale kijkafstand dan ongeveer vier meter is. Het is dus niet heel logisch om te kiezen voor een grote televisie als de afstand vanaf de bank tot de plek waar de televisie staat, minder dan vier meter is.

Je kunt in zo'n geval ook kiezen voor een 43-inch of 55-inch televisie.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

▼ Volgende artikel
In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

In dit artikel

Je leest hoe je je gourmetstel stap voor stap schoonmaakt zonder de antiaanbaklaag te beschadigen. We leggen uit wanneer je het beste begint met schoonmaken, hoe je losse onderdelen en het elektrische deel veilig reinigt en welke fouten je beter niet kunt maken. Ook krijg je praktische tips om je tafel tijdens en na het gourmetten schoon te houden, zodat je na afloop snel klaar bent.

Lees ook: Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Watch on YouTube

Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van een gourmetstel

Aangekoekte resten wegkrabben met een mesje of staalwol lijkt misschien slim (want: snel), maar beschadigt de antiaanbaklaag blijvend. Ook bij het elektrische deel gaat het vaak mis. Het verwarmingselement onderdompelen in water is onveilig en kan het gourmetstel onbruikbaar maken. Alles direct in de vaatwasser zetten is ook geen goed idee. Vaatwasprogramma's duren vaak lang en werken op hoge temperaturen. Antiaanbaklagen en dunne metalen onderdelen kunnen daardoor sneller slijten of kromtrekken. Twijfel je, dan is met de hand afwassen altijd de veiligste keuze.

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!