Je hebt een videoclip van het internet gedownload of je hebt zelf een leuke video van die onvergetelijke vakantiereis gemaakt. Die beelden had je nu graag van ondertiteling of commentaartekst voorzien. Daar bestaan diverse methodes voor: van een handmatige aanpak en een YouTube-ommetje tot een heuse ondertitelingstool. Daarbij is het zelfs mogelijk het ondertitelingsbestand in de beelden in te branden. In dit artikel stellen we al deze mogelijkheden aan je voor.

1 Videospeler

In deze workshop gaan we op verschillende manieren een ondertitelingsbestand maken en meestal gaat het om een bestand met de extensie .srt. Het gratis en multiplatform VLC Media Player is uitstekend geschikt om de ondertiteling te testen (er is een versie voor zowel Windows 32 als 64 bit). Je geeft het srt-bestand bij voorkeur dezelfde naam als je videobestand en je plaatst het in dezelfde map, zodat VLC Media Player automatisch de ondertiteling vindt en kan afspelen. Desnoods stuur je bij via Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen of via Extra / Spoorsynchronisatie.

©PXimport

2 Teksteditor

De eerste methode is vrij Spartaans: je tikt alle tekst in met een teksteditor als Kladblok of Notepad++. Op het moment dat je een ondertitel wenst, pauzeer je de videobeelden (in VLC Player) en tik je die in, bijvoorbeeld als volgt:

1

00:00:58,000 --> 00:01:03,500

Onze vakantiereis is begonnen…

De syntax laat zich makkelijk ontrafelen: ondertitel nummer 1 begint op 00 uur, 00 minuten, 58 seconden, 000 duizendsten en duurt tot 00 uur, 01 minuut, 03 seconden en 500 duizendsten – in totaal dus 5,5 seconde. De bijhorende ondertitel volgt meteen eronder.

3 Srt-bestand

Voor de volgende ondertitels ga je op dezelfde manier te werk, alleen moet je erop letten een lege regel in te lassen voor je het daaropvolgende ondertitelnummer intikt. Het is ook mogelijk ondertitels van bepaalde opmaakcodes te voorzien, zoals <br/>regel afbreken, <b>vette ondertitel</b> en <i>cursieve ondertitel</i>, maar niet alle videospelers kunnen hiermee overweg – VLC Player ondersteunt dit alvast wel.

Bewaar het ondertitelingsbestand met extensie .srt en kies als codering UTF-8 (zonder BOM). Zoals gezegd geef je het bestand het liefst dezelfde naam en locatie mee als het eigenlijke videobestand.

©PXimport

4 YouTube

Het kan ook wat minder Spartaans, als je er niets op tegen hebt je video (eventueel tijdelijk) naar je YouTube-kanaal te uploaden. Meld je hiervoor bij YouTube aan en klik rechtsboven op je accountpictogram. Selecteer YouTube Studio en klik op Ondertiteling in het linkerpaneel. Klik op de voorbeeldweergave van de video die je van ondertitels wilt voorzien. Is de taal voor je ondertitel correct ingesteld, klik dan op Toevoegen. In het andere geval kies je Taal toevoegen, selecteer je de beoogde taal en klik je vervolgens in de kolom Ondertiteling nogmaals op Toevoegen.

5 Upload

Er verschijnt een dialoogvenster met enkele ondertitelingsmethodes. Beschik je al over een (al dan niet zelf gemaakt) ondertitelingsbestand dat je wilt optimaliseren, klik dan op Bestand uploaden en kies Met timing indien je bestand over tijdcodes beschikt of Zonder timing als je uitsluitend ondertitels hebt in een txt-bestand.

Op www.tiny.cc/otyout verneem je met welk type ondertitelingsbestanden YouTube overweg kan, waaronder srt, sbv (sub), scc (vooral voor films), mpsub en lrc, maar ook meer geavanceerde types als s(a)mi, rt, vtt en ttml (dfxp).

©PXimport

6 Bewerking

Als het goed is, neemt YouTube mooi alle ondertitels en hun timings over. Om ondertitels te wijzigen, kies je het best voor Bewerken als tekst. Om timings aan te passen, moet je eerst op Timing bewerken klikken. In stappen 7 en 8 vertellen we je meer over de bewerkingsmogelijkheden.

Om je aanpassingen te bewaren, kies je Concept opslaan. Je kunt nu het venster sluiten en op elk moment het proces vervolgen met Bewerken. Klik uiterst rechts op het knopje met de drie puntjes en kies Opties / Verwijderen als je de ondertiteling liever kwijt bent.

7 Handmatig

Beschik je niet over een bruikbaar ondertitelingsbestand, dan creëer je gewoon zelf zo’n bestand vanuit YouTube. In dit geval kies je als ondertitelingsmethode Handmatig typen. Er verschijnt een venster met drie delen: links de ondertitel en de timings (indien nodig klik je eerst op Timing bewerken), rechts een voorbeeldweergave van je video en onderaan een tijdlijn voor je ondertitels. In het ondertitelvak links tik je de ondertitel in die bij het actuele videoframe past. Je start en stopt de video met de spatiebalk, of je sleept de indicatorlijn naar het gewenste frame in de tijdlijn.

©PXimport

8 Creatie

Ook de timings kun je in de bijhorende vakjes invullen (volgens de syntax minuten:seconden:frames). De timings aanpassen kan ook vanuit de tijdlijn. Je kunt hier het blauwe blokje van de geselecteerde ondertitel verslepen of je verplaatst de uiteinden, zodat het blokje en dus de tijdsduur korter of langer worden. Met de schuifbalk zoom je in of uit op de tijdlijn. Een nieuwe ondertitel toevoegen doe je met + Ondertiteling en via het vuilnisbakicoon verwijder je een ongewenste ondertitel. Klik op sneltoetsen onder de videoweergaven voor een overzicht van dertig sneltoetsen – handig om af te drukken als spiekblad.

9 Transcript

Het kan ook anders, bijvoorbeeld wanneer het de bedoeling is dat je ondertitels weergeven wat er in de video zelf wordt gezegd. In dit geval kies je de methode Automatisch synchroniseren. Terwijl je naar de video kijkt (en vooral luistert), tik je in het linkerpaneel zelf alles zo letterlijk mogelijk in wat je hoort.

Beschik je al over een transcriptbestand in txt-formaat, dan gaat dat nog veel makkelijker. Klik op het knopje met de drie puntjes en kies Bestand uploaden / Zonder timing / Doorgaan en verwijs naar je txt-bestand.

©PXimport

10 Download

Wanneer je nu op Timing bewerken klikt, tracht YouTube het transcript automatisch met de audio van de clip te synchroniseren. Dat kan wel even duren, maar je kunt af en toe de browser verversen. Of je kiest Concept opslaan en wacht rustig af tot YouTube aangeeft dat het proces voltooid is.

Je kunt het ondertitelingsbestand ook altijd downloaden van YouTube. Klik op Bewerken bij je video, druk op het knopje met de drie puntjes en kies Ondertiteling downloaden. YouTube doet dat in het sbv-formaat, waarmee VLC Player overweg blijkt te kunnen. Indien nodig kun je het altijd nog converteren naar srt.

©PXimport

11 Subtitle Edit online

Naast je eigen teksteditor en YouTube Studio zijn er nog andere gratis oplossingen. We bekijken eerst de service Subtitle Edit online (nog in bèta).

Klik op Subtitle en kies New om de ondertitelvoorbeelden te verwijderen. Vervolgens kies je Video / Open video from disk / Bestand kiezen en haal je de gewenste video op. Via de knoppen onderaan de videoweergave kun je door de videobeelden navigeren. Selecteer (de nog lege) ondertitel #1 en tik onderaan de ondertitel in. Klik op Auto-break om die automatisch op te splitsen in twee of meer regels, of voeg zelf de opmaakcode <br/> in.

12 Online bewerking

Verplaats het ondertitelblok op de tijdlijn met de muis en pas het begin- en eindpunt aan, zodat het mooi overeenkomt met de videobeelden. Klik met rechts op de ondertitel en kies Insert after voor de volgende ondertitel (je kunt hier ook Insert before, Delete line en Merge with next selecteren). Via het menu Synchronization / Show earlier/later kun je de ondertitels eventueel net iets vroeger of later tonen. Open het menu Subtitle, kies Save/download… en duid het gewenste bestandsformaat aan, zoals srt, sub, sbv of txt, om je ondertiteling lokaal te bewaren.

©PXimport

Downloaden

©PXimport

13 Subtitle Edit

Houd je alles liever offline, dan kun je terecht bij de gratis desktopversie van Subtitle Edit (ook portable). Start de tool op, ga naar Options / Choose language en kies Nederlands.

In principe hoef je nu maar je videobestand op te halen via Video / Videobestand openen. Weigert Subtitle Edit de video te openen, kies dan Instellingen / Voorkeuren. Open Videospeler en selecteer VLC Media Player (die je inmiddels geïnstalleerd hebt). Gebruik de 64bit-versie voor Windows 64 bit. Beschik je over een portable VLC-versie, verwijs dan via het knopje met de drie puntjes naar het exe-bestand van VLC.

©PXimport

14 Ondertiteling

Om ondertitels in te voeren, open je het tabblad Aanmaken (midden links) en druk je de knop Nieuwe ondertitel invoegen in. In het kader Tekst tik je vervolgens de ondertitel in. Je zult merken dat de Tijdsduur verhoogt naarmate de ingetikte ondertitel langer wordt. Heb je bijvoorbeeld 120 tekens ingevoerd en staat de Tijdsduur op 4 seconden, dan betekent dat een verhouding van 40 tekens per seconde.

Zodra je bij Tekens/sec. een hogere waarde dan 25 afleest, kleurt die waarde rood. Volgens SubTitle Edit is dat namelijk een goede bovengrens.

15 Leessnelheid

Er zijn een paar mogelijkheden om dit probleem op te lossen. Je zou deze limiet kunnen aanpassen via Instellingen / Voorkeuren, waar je in de rubriek Algemeen de waarde wat verhoogt bij Maximaal aantal tekens/sec.

Een (beter) alternatief is dat je de waarde in het veld Tijdsduur verhoogt, zolang je er maar voor zorgt dat de ondertitel niet meer zichtbaar is zodra een geheel ander videobeeld te zien is. Een mogelijke uitweg is dan de ondertitel zelf op te splitsen en te zorgen dat het tweede deel meteen na het eerste deel zichtbaar wordt.

©PXimport

16 Regellengte

In de rubriek Algemeen tref je nog een andere limietwaarde aan, die van Maximale lengte enkele regel. Deze staat standaard ingesteld op 43 tekens. Ook die kun je eventueel wat hoger instellen, zodat de waarde bij Regellengten niet langer rood kleurt zodra je die waarde overschrijdt.

Maar de betere oplossing is wellicht dat je de regel gewoon opsplitst. Dat kan met de knop Afbreken, net naast het Tekst-vak. Je kunt trouwens ook zelf de afbreking regelen in de kolom Tekst, met de code <br/>.

17 Opmaak

Om een ondertitel aan te passen, volstaat het op de titel in de lijstweergave (bovenaan) te klikken. Ook kun je met Subtitle Edit de ondertitels opmaken. Klik in de lijstweergave met rechts op een ondertitel. In het contextmenu tref je allerlei opmaakopties aan, waaronder Vet, Cursief, Onderstrepen, maar ook Kleur, Lettertype en Uitlijnen. Houd er rekening mee dat niet alle videospelers met deze opmaakcodes overweg kunnen. Voor VLC is dat alvast geen probleem.

Je ondertiteling opslaan doe je via Bestand / Opslaan als, waar je uit diverse formaten kunt kiezen.

©PXimport

18 Optimalisaties

Subtitle Edit beschikt bovendien over enkele handige extra functies. Wanneer je in het onderste paneel klikt, krijg je de audio van je videoclip in golfvorm te zien. Dat maakt het makkelijk om met de muis een bepaald audiogedeelte te selecteren, zodat je de gepaste ondertitel kunt invoeren.

Via Bestand / Openen kun je een ondertitelbestand ophalen, waarna je het vanuit het menu Vertalen / Auto-translate in de gewenste doeltaal laat omzetten. Na je bevestiging met OK is de vertaalde versie meteen actief.

Ervaar je synchronisatieproblemen met je ondertiteling, probeer dan een van de voorgestelde methodes in het menu Synchroniseren uit.

19 Handbrake

Subtitle Edit kan met diverse plug-ins overweg (open Bestand en kies Plug-ins / Plug-ins downloaden), maar helaas kan het geen ondertitels in de videobeelden zelf branden. Dat kan wel met een gratis tool als Handbrake (Windows (ook portable), macOS en Linux). Houd er rekening mee dat dit een hercodering van je video vereist, met mogelijk kwaliteitsverlies tot gevolg.

Start de tool op en klik op File om je videobestand te openen. Vervolgens ga je naar het tabblad Subtitles (middenin), klik je op Import Subtitle en haal je het bijhorende ondertitelbestand op. Houd er rekening mee dat opmaakcodes niet correct worden herkend.

©PXimport

20 Inbranden

Nog steeds op het tabblad Subtitles duid je de taal van je ondertiteling aan bij Lang en plaats je een vinkje bij Burn In. Als blijkt dat je ondertitels net wat voor- of achterlopen op de videobeelden, dan kun je dat hier bijsturen via Offset (ms). Stel je die bijvoorbeeld in op -1000, dan zullen al je ondertitels 1 seconde vroeger beginnen.

Je kunt ook nog allerlei andere waarden optimaliseren op de tabbladen Dimensions, Filters, Video, Audio en Chapters. Klik op Browse (helemaal rechtsonder) voor een geschikte opslaglocatie van de aangepaste video en bevestig met Start Encode.

Alternatieven

©PXimport

Spotify verhoogt regelmatig haar abonnementstarieven. Dat is frustrerend, want vergelijkbare diensten als Deezer, Apple Music en Tidal zijn inmiddels goedkoper. Desondanks is Spotify nog ruimschoots marktleider in de wereld van muziekstreaming. Luisteraars hechten nu eenmaal veel waarde aan hun zorgvuldig samengestelde afspeellijsten. Maar wat als je die heel eenvoudig kunt overzetten?

Voor Spotify betaal je inmiddels 12,99 euro voor een individueel abonnement, waardoor het een van de duurste streamingdiensten van dit moment is. Studenten zijn nog wel voordelig uit met 6,99 euro per maand. Je kunt overwegen om over te stappen, want de meeste andere streamingdiensten hebben een vergelijkbare muziekcatalogus, maar op jaarbasis kan een abonnement op bijvoorbeeld Deezer (11,99 euro per maand) of Tidal (10,99 euro per maand) zo enkele tientjes schelen.

Waarom zou je overstappen?

Naast lagere kosten zijn er mogelijk nog meer redenen om naar een andere streamingdienst over te stappen. We zetten een aantal overwegingen op een rij.

Ondanks jarenlange geruchten levert Spotify nog altijd sterk gecomprimeerde audiostreams . Hierbij is het originele muziekbestand een kopje kleiner gemaakt. Dit zorgt voor een lagere netwerk- en server­belasting. Als je een hoge audiokwaliteit belangrijk vindt, ligt een abonnement op Tidal, Deezer of Apple Music meer voor de hand. Deze aanbieders leveren hun audiostreams in ­lossless-kwaliteit. Dat betekent kort gezegd dat je zonder verlies van audiogegevens naar muziek kunt luisteren. Je hebt wel een goede bekabelde hoofdtelefoon of hifi-­installatie (versterker en speakers) nodig om het verschil in audiokwaliteit te kunnen horen. De muziek klinkt in dat geval levendiger en bevat meer details.

Bij alle onlinemuziekdiensten kun je albums van bekende artiesten beluisteren, maar er zijn ook enkele verschillen. YouTube Music bevat bijvoorbeeld veel livemuziek die je nergens anders vindt. Tidal publiceert soms exclusieve interviews met artiesten en Apple Music beheert zijn eigen radiostation met diskjockeys. Hoor je in een winkel of restaurant een leuk liedje? Met de ­SongCatcher-functie van Deezer achterhaal je direct de artiest en de naam van het liedje.

Apparaatondersteuning

Wil je weleens iets anders dan Spotify? Verdiep je dan eerst in de opties van de alternatieve onlinemuziekdienst. Uiteraard wil je met je favoriete apparaten van goede muziek genieten. Voor pc’s, laptops, tablets en smart­phones biedt elke streamingaanbieder ondersteuning.

Let bij het gebruik van een smart-tv, (netwerk)receiver, wifi-speaker, mediaspeler en/of spelcomputer wel even op. Check of er voor jouw afspeelapparaat een app van de streamingdienst beschikbaar is. Zo niet, dan kun je mogelijk vanaf een smartphone muziek op dit apparaat afspelen. Dat werkt via bluetooth, AirPlay of Chromecast. De smartphone fungeert hierbij als afstandsbediening. Dat gaat overigens mogelijk ten koste van de audiokwaliteit.

Proefabonnement

Zodra je een andere muziekdienst hebt gekozen, start je eerst een proefabonnement. Deezer, Apple Music, Tidal en YouTube Music kun je gratis een maand uitproberen. Bedenk wel dat je tijdens de registratieprocedure alvast betaalgegevens moet opgeven, bijvoorbeeld via iDEAL, PayPal of een creditcard. Wanneer je binnen dertig dagen opzegt, schrijft de bewuste muziekdienst geen geld af. Blijf je langer lid, dan start automatisch een betaald abonnement.

Spotify-afspeellijsten

Als je eenmaal bij een andere streamingaanbieder een account hebt aangemaakt, wil je jouw Spotify-omgeving misschien overzetten . Het is bijvoorbeeld prettig wanneer je persoonlijke afspeellijsten ook ergens anders kunt beluisteren. Stel je eens voor dat je tientallen of misschien wel honderden liedjes in een nieuwe afspeellijst moet opslaan. Zeker wanneer je ook nog eens aparte lijsten voor bijvoorbeeld sport, werk, vervoer, feestdagen en nachtrust gebruikt, kost het samenstellen zeeën van tijd. Spotify heeft helaas geen functie om afspeellijsten te exporteren. Gelukkig bestaan er wel diverse andere hulpjes die deze klus voor je klaren. Houd er wel rekening mee dat het mogelijk niet altijd lukt om alle nummers een-op-een over te zetten. Sommige (kleine) artiesten of platenlabels kiezen er namelijk voor om muziek niet bij alle streamingdiensten onder te brengen. Maar zeker bij gerenommeerde artiesten komt dat in de praktijk weinig voor.

Afspeellijsten overzetten

Voor het overzetten van afspeellijsten kun je aparte tools gebruiken. We bespreken deze tools in het kort, zodat je voor jezelf kunt nagaan of die voor jouw wensen geschikt is.

TuneMyMusic

TuneMyMusic is een ideaal tooltje om vlot afspeellijsten tussen verschillende muziekdiensten uit te wisselen. Een groot pluspunt is de brede platformondersteuning. Naast de eerder in dit artikel genoemde namen kan TuneMy­Music ook overweg met onder andere Amazon Music, Qobuz, Napster en SoundCloud. Je kunt er dus alle kanten mee op!

Met de gratis versie zet je tot vijfhonderd nummers over naar een andere streamingdienst. Dat is voor veel gebruikers ruimschoots voldoende. Bevatten jouw afspeellijsten meer liedjes? Een abonnement zonder limiet kost 5,50 dollar per maand (ongeveer 4,60 euro). Betalen kan via PayPal of een creditcard.

Met het Premium-abonnement is het mogelijk om afspeellijsten op verschillende streamingdiensten continu te synchroniseren. Wie eenmalig afspeellijsten naar een andere muziekdienst kopieert, zegt het abonnement gewoon meteen weer op. Voor die paar euro scheelt dat je echt een heleboel tijd.

Afspeellijst(en) selecteren

Nu is het hoog tijd om je favoriete afspeellijst(en) te gaan kopiëren. Ga naar www.tunemymusic.com en klik op het Spotify-logo. Nu zie je een pop-upvenster. Mogelijk ben je al met jouw Spotify-account aangemeld. Zo niet, typ dan de juiste inloggegevens in. Het is namelijk noodzakelijk dat je TuneMyMusic toegang geeft tot jouw ­Spotify-account. Bevestig daarom met Akkoord. Je klikt vervolgens op Laden van Spotify-account.

Standaard staan er voor alle afspeellijsten vinkjes. Wil je een bepaalde muziekverzameling niet overzetten, verwijder dan het vinkje naast de bewuste lijst. Je kunt zelfs specifieke nummers weglaten. Klik in dat geval op de naam van de lijst en wis alle vinkjes voor de ongewenste liedjes . Naast afspeellijsten zet TuneMy­Music op jouw verzoek ook favoriete nummers, albums en artiesten over. Maak een weloverwogen keuze en klik onderaan op Kies Bestemming.

Muziekbestemming kiezen

Je gaat nu de nieuwe bestemming voor jouw geselecteerde afspeellijst(en) selecteren. Klik op de naam van de beoogde onlinemuziekdienst. Voor deze workshop nemen we Tidal als voorbeeld, maar de stappen komen bij andere aanbieders grotendeels overeen. Er opent een pop-upscherm. Misschien ben je al bij de streamingdienst ingelogd. Is dat niet zo, dan typ je een gebruikersnaam en wachtwoord. Mogelijk is het nog nodig om toestemming voor accounttoegang te geven. Klik daarna op Start Overzetten en Doorgaan.

Bekijk na afloop in hoeverre de kopieeractie is geslaagd. Misschien missen er bijvoorbeeld enkele nummers. Je ziet dan een aantal ontbrekende sporen. Klik op het gele getal en check om welke liedjes het gaat. In dit geval zijn dat nummers die niet op Tidal staan. Gebruik je de gratis versie van TuneMyMusic en heb je onverhoopt meer dan vijfhonderd nummers geselecteerd?

De overdracht stopt na het vijfhonderdste liedje automatisch. Je kunt eventueel een Premium-abonnement nemen en daarna de kopieeractie hervatten. Ten slotte kijk je natuurlijk even bij de nieuwe streamingdienst of je de afspeellijsten en overige favorieten ziet staan.

Lokale afspeellijst

TuneMyMusic heeft een optie om een lokaal opgeslagen afspeellijst te importeren. Handig, want in bepaalde muziekprogramma’s kun je metadata van een audio­collectie naar een m3u- of csv-bestand exporteren. Bekende tooltjes als Foobar2000, MusicBee en MediaMonkey zijn hiervoor geschikt. Deze afspeellijsten gebruik je net zo makkelijk in een online muziekdienst.

Ga naar www.tunemymusic.com/transfer en klik onderaan op Bestand uploaden. Via Kies een bestand selecteer je de lokaal opgeslagen afspeellijst op de computer. Je kunt het bestand vanuit Verkenner ook naar TuneMyMusic slepen. Afhankelijk van de aanwezige metadata koppel je vervolgens velden aan de juiste gegevens. Stel onder meer in welke velden de artiest en de naam van het liedje vertegenwoordigen. Klik op Doorgaan. In de volgende stap kun je desgewenst vinkjes voor nummers verwijderen. Die worden dan niet overgeheveld. Bepaal via Kies Bestemming naar welke muziekdienst je de liedjes gaat kopiëren. Ga zo nodig akkoord met toegang tot je account.

Muziekgegevens delen

Een handige functie is dat je muziekgegevens met anderen kunt delen. Zo voorzie je in één klap een familielid of vriend(in) met dezelfde smaak van een flinke lading muziek. Ga naar www.tunemymusic.com/nl/home en klik bovenaan op Nieuw Delen. Kies eerst de bron, bijvoorbeeld Spotify of Tidal. Je bepaalt via Laden van Spotify account (of de naam van een andere aanbieder) welke gegevens je wilt delen. Het ligt voor de hand om hier goede afspeellijsten te selecteren. Klik op Delen. In de volgende stap pas je eventueel de naam en omschrijving van jouw gedeelde bibliotheek aan. Je kunt ook nog een afbeelding selecteren. Kies Bewaren & Delen. Je verzendt de muziekgegevens bijvoorbeeld via WhatsApp, Facebook Messenger of mail . Zodra jouw contactpersoon de link opent, importeert diegene de afspeellijsten in een eigen muziekdienst.

Accounttoegang intrekken

Misschien vind je het niet zo prettig dat TuneMyMusic toegang tot je Spotify-profiel heeft, en eventueel andere accounts van muziekdiensten. Geen zorgen, want je trekt de toegang op ieder moment weer in. Je dient dan wel eerst even een gratis account aan te maken. Klik rechtsboven op Inloggen en volg de stappen voor de registratie. Als alternatief kun je jezelf ook met een bestaand Google-­account aanmelden.

Klik rechtsboven op je profielnaam en kies Account. Je bekijkt onder Koppelingen met welke streamingdienst(en) TuneMyMusic is verbonden. Klik op het picto­gram met de drie puntjes en bevestig met Verbinding verbreken met Spotify of de naam van een andere aanbieder. De muziekdienst verdwijnt meteen uit de lijst.

Tot slot

Van Tidal naar Apple Music of van Deezer naar Qobuz. Naast de voorbeelden in deze workshop zijn er in TuneMyMusic nog veel meer combinaties mogelijk. En wanneer je na een paar maanden toch weer heimwee naar Spotify krijgt, kopieer je alle onlangs gemaakte afspeellijsten probleemloos naar de Zweedse streaminggigant. Veel luisterplezier!

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.