Je hebt een videoclip van het internet gedownload of je hebt zelf een leuke video van die onvergetelijke vakantiereis gemaakt. Die beelden had je nu graag van ondertiteling of commentaartekst voorzien. Daar bestaan diverse methodes voor: van een handmatige aanpak en een YouTube-ommetje tot een heuse ondertitelingstool. Daarbij is het zelfs mogelijk het ondertitelingsbestand in de beelden in te branden. In dit artikel stellen we al deze mogelijkheden aan je voor.

1 Videospeler

In deze workshop gaan we op verschillende manieren een ondertitelingsbestand maken en meestal gaat het om een bestand met de extensie .srt. Het gratis en multiplatform VLC Media Player is uitstekend geschikt om de ondertiteling te testen (er is een versie voor zowel Windows 32 als 64 bit). Je geeft het srt-bestand bij voorkeur dezelfde naam als je videobestand en je plaatst het in dezelfde map, zodat VLC Media Player automatisch de ondertiteling vindt en kan afspelen. Desnoods stuur je bij via Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen of via Extra / Spoorsynchronisatie.

©PXimport

2 Teksteditor

De eerste methode is vrij Spartaans: je tikt alle tekst in met een teksteditor als Kladblok of Notepad++. Op het moment dat je een ondertitel wenst, pauzeer je de videobeelden (in VLC Player) en tik je die in, bijvoorbeeld als volgt:

1

00:00:58,000 --> 00:01:03,500

Onze vakantiereis is begonnen…

De syntax laat zich makkelijk ontrafelen: ondertitel nummer 1 begint op 00 uur, 00 minuten, 58 seconden, 000 duizendsten en duurt tot 00 uur, 01 minuut, 03 seconden en 500 duizendsten – in totaal dus 5,5 seconde. De bijhorende ondertitel volgt meteen eronder.

3 Srt-bestand

Voor de volgende ondertitels ga je op dezelfde manier te werk, alleen moet je erop letten een lege regel in te lassen voor je het daaropvolgende ondertitelnummer intikt. Het is ook mogelijk ondertitels van bepaalde opmaakcodes te voorzien, zoals <br/>regel afbreken, <b>vette ondertitel</b> en <i>cursieve ondertitel</i>, maar niet alle videospelers kunnen hiermee overweg – VLC Player ondersteunt dit alvast wel.

Bewaar het ondertitelingsbestand met extensie .srt en kies als codering UTF-8 (zonder BOM). Zoals gezegd geef je het bestand het liefst dezelfde naam en locatie mee als het eigenlijke videobestand.

©PXimport

4 YouTube

Het kan ook wat minder Spartaans, als je er niets op tegen hebt je video (eventueel tijdelijk) naar je YouTube-kanaal te uploaden. Meld je hiervoor bij YouTube aan en klik rechtsboven op je accountpictogram. Selecteer YouTube Studio en klik op Ondertiteling in het linkerpaneel. Klik op de voorbeeldweergave van de video die je van ondertitels wilt voorzien. Is de taal voor je ondertitel correct ingesteld, klik dan op Toevoegen. In het andere geval kies je Taal toevoegen, selecteer je de beoogde taal en klik je vervolgens in de kolom Ondertiteling nogmaals op Toevoegen.

5 Upload

Er verschijnt een dialoogvenster met enkele ondertitelingsmethodes. Beschik je al over een (al dan niet zelf gemaakt) ondertitelingsbestand dat je wilt optimaliseren, klik dan op Bestand uploaden en kies Met timing indien je bestand over tijdcodes beschikt of Zonder timing als je uitsluitend ondertitels hebt in een txt-bestand.

Op www.tiny.cc/otyout verneem je met welk type ondertitelingsbestanden YouTube overweg kan, waaronder srt, sbv (sub), scc (vooral voor films), mpsub en lrc, maar ook meer geavanceerde types als s(a)mi, rt, vtt en ttml (dfxp).

©PXimport

6 Bewerking

Als het goed is, neemt YouTube mooi alle ondertitels en hun timings over. Om ondertitels te wijzigen, kies je het best voor Bewerken als tekst. Om timings aan te passen, moet je eerst op Timing bewerken klikken. In stappen 7 en 8 vertellen we je meer over de bewerkingsmogelijkheden.

Om je aanpassingen te bewaren, kies je Concept opslaan. Je kunt nu het venster sluiten en op elk moment het proces vervolgen met Bewerken. Klik uiterst rechts op het knopje met de drie puntjes en kies Opties / Verwijderen als je de ondertiteling liever kwijt bent.

7 Handmatig

Beschik je niet over een bruikbaar ondertitelingsbestand, dan creëer je gewoon zelf zo’n bestand vanuit YouTube. In dit geval kies je als ondertitelingsmethode Handmatig typen. Er verschijnt een venster met drie delen: links de ondertitel en de timings (indien nodig klik je eerst op Timing bewerken), rechts een voorbeeldweergave van je video en onderaan een tijdlijn voor je ondertitels. In het ondertitelvak links tik je de ondertitel in die bij het actuele videoframe past. Je start en stopt de video met de spatiebalk, of je sleept de indicatorlijn naar het gewenste frame in de tijdlijn.

©PXimport

8 Creatie

Ook de timings kun je in de bijhorende vakjes invullen (volgens de syntax minuten:seconden:frames). De timings aanpassen kan ook vanuit de tijdlijn. Je kunt hier het blauwe blokje van de geselecteerde ondertitel verslepen of je verplaatst de uiteinden, zodat het blokje en dus de tijdsduur korter of langer worden. Met de schuifbalk zoom je in of uit op de tijdlijn. Een nieuwe ondertitel toevoegen doe je met + Ondertiteling en via het vuilnisbakicoon verwijder je een ongewenste ondertitel. Klik op sneltoetsen onder de videoweergaven voor een overzicht van dertig sneltoetsen – handig om af te drukken als spiekblad.

9 Transcript

Het kan ook anders, bijvoorbeeld wanneer het de bedoeling is dat je ondertitels weergeven wat er in de video zelf wordt gezegd. In dit geval kies je de methode Automatisch synchroniseren. Terwijl je naar de video kijkt (en vooral luistert), tik je in het linkerpaneel zelf alles zo letterlijk mogelijk in wat je hoort.

Beschik je al over een transcriptbestand in txt-formaat, dan gaat dat nog veel makkelijker. Klik op het knopje met de drie puntjes en kies Bestand uploaden / Zonder timing / Doorgaan en verwijs naar je txt-bestand.

©PXimport

10 Download

Wanneer je nu op Timing bewerken klikt, tracht YouTube het transcript automatisch met de audio van de clip te synchroniseren. Dat kan wel even duren, maar je kunt af en toe de browser verversen. Of je kiest Concept opslaan en wacht rustig af tot YouTube aangeeft dat het proces voltooid is.

Je kunt het ondertitelingsbestand ook altijd downloaden van YouTube. Klik op Bewerken bij je video, druk op het knopje met de drie puntjes en kies Ondertiteling downloaden. YouTube doet dat in het sbv-formaat, waarmee VLC Player overweg blijkt te kunnen. Indien nodig kun je het altijd nog converteren naar srt.

©PXimport

11 Subtitle Edit online

Naast je eigen teksteditor en YouTube Studio zijn er nog andere gratis oplossingen. We bekijken eerst de service Subtitle Edit online (nog in bèta).

Klik op Subtitle en kies New om de ondertitelvoorbeelden te verwijderen. Vervolgens kies je Video / Open video from disk / Bestand kiezen en haal je de gewenste video op. Via de knoppen onderaan de videoweergave kun je door de videobeelden navigeren. Selecteer (de nog lege) ondertitel #1 en tik onderaan de ondertitel in. Klik op Auto-break om die automatisch op te splitsen in twee of meer regels, of voeg zelf de opmaakcode <br/> in.

12 Online bewerking

Verplaats het ondertitelblok op de tijdlijn met de muis en pas het begin- en eindpunt aan, zodat het mooi overeenkomt met de videobeelden. Klik met rechts op de ondertitel en kies Insert after voor de volgende ondertitel (je kunt hier ook Insert before, Delete line en Merge with next selecteren). Via het menu Synchronization / Show earlier/later kun je de ondertitels eventueel net iets vroeger of later tonen. Open het menu Subtitle, kies Save/download… en duid het gewenste bestandsformaat aan, zoals srt, sub, sbv of txt, om je ondertiteling lokaal te bewaren.

©PXimport

Downloaden

©PXimport

13 Subtitle Edit

Houd je alles liever offline, dan kun je terecht bij de gratis desktopversie van Subtitle Edit (ook portable). Start de tool op, ga naar Options / Choose language en kies Nederlands.

In principe hoef je nu maar je videobestand op te halen via Video / Videobestand openen. Weigert Subtitle Edit de video te openen, kies dan Instellingen / Voorkeuren. Open Videospeler en selecteer VLC Media Player (die je inmiddels geïnstalleerd hebt). Gebruik de 64bit-versie voor Windows 64 bit. Beschik je over een portable VLC-versie, verwijs dan via het knopje met de drie puntjes naar het exe-bestand van VLC.

©PXimport

14 Ondertiteling

Om ondertitels in te voeren, open je het tabblad Aanmaken (midden links) en druk je de knop Nieuwe ondertitel invoegen in. In het kader Tekst tik je vervolgens de ondertitel in. Je zult merken dat de Tijdsduur verhoogt naarmate de ingetikte ondertitel langer wordt. Heb je bijvoorbeeld 120 tekens ingevoerd en staat de Tijdsduur op 4 seconden, dan betekent dat een verhouding van 40 tekens per seconde.

Zodra je bij Tekens/sec. een hogere waarde dan 25 afleest, kleurt die waarde rood. Volgens SubTitle Edit is dat namelijk een goede bovengrens.

15 Leessnelheid

Er zijn een paar mogelijkheden om dit probleem op te lossen. Je zou deze limiet kunnen aanpassen via Instellingen / Voorkeuren, waar je in de rubriek Algemeen de waarde wat verhoogt bij Maximaal aantal tekens/sec.

Een (beter) alternatief is dat je de waarde in het veld Tijdsduur verhoogt, zolang je er maar voor zorgt dat de ondertitel niet meer zichtbaar is zodra een geheel ander videobeeld te zien is. Een mogelijke uitweg is dan de ondertitel zelf op te splitsen en te zorgen dat het tweede deel meteen na het eerste deel zichtbaar wordt.

©PXimport

16 Regellengte

In de rubriek Algemeen tref je nog een andere limietwaarde aan, die van Maximale lengte enkele regel. Deze staat standaard ingesteld op 43 tekens. Ook die kun je eventueel wat hoger instellen, zodat de waarde bij Regellengten niet langer rood kleurt zodra je die waarde overschrijdt.

Maar de betere oplossing is wellicht dat je de regel gewoon opsplitst. Dat kan met de knop Afbreken, net naast het Tekst-vak. Je kunt trouwens ook zelf de afbreking regelen in de kolom Tekst, met de code <br/>.

17 Opmaak

Om een ondertitel aan te passen, volstaat het op de titel in de lijstweergave (bovenaan) te klikken. Ook kun je met Subtitle Edit de ondertitels opmaken. Klik in de lijstweergave met rechts op een ondertitel. In het contextmenu tref je allerlei opmaakopties aan, waaronder Vet, Cursief, Onderstrepen, maar ook Kleur, Lettertype en Uitlijnen. Houd er rekening mee dat niet alle videospelers met deze opmaakcodes overweg kunnen. Voor VLC is dat alvast geen probleem.

Je ondertiteling opslaan doe je via Bestand / Opslaan als, waar je uit diverse formaten kunt kiezen.

©PXimport

18 Optimalisaties

Subtitle Edit beschikt bovendien over enkele handige extra functies. Wanneer je in het onderste paneel klikt, krijg je de audio van je videoclip in golfvorm te zien. Dat maakt het makkelijk om met de muis een bepaald audiogedeelte te selecteren, zodat je de gepaste ondertitel kunt invoeren.

Via Bestand / Openen kun je een ondertitelbestand ophalen, waarna je het vanuit het menu Vertalen / Auto-translate in de gewenste doeltaal laat omzetten. Na je bevestiging met OK is de vertaalde versie meteen actief.

Ervaar je synchronisatieproblemen met je ondertiteling, probeer dan een van de voorgestelde methodes in het menu Synchroniseren uit.

19 Handbrake

Subtitle Edit kan met diverse plug-ins overweg (open Bestand en kies Plug-ins / Plug-ins downloaden), maar helaas kan het geen ondertitels in de videobeelden zelf branden. Dat kan wel met een gratis tool als Handbrake (Windows (ook portable), macOS en Linux). Houd er rekening mee dat dit een hercodering van je video vereist, met mogelijk kwaliteitsverlies tot gevolg.

Start de tool op en klik op File om je videobestand te openen. Vervolgens ga je naar het tabblad Subtitles (middenin), klik je op Import Subtitle en haal je het bijhorende ondertitelbestand op. Houd er rekening mee dat opmaakcodes niet correct worden herkend.

©PXimport

20 Inbranden

Nog steeds op het tabblad Subtitles duid je de taal van je ondertiteling aan bij Lang en plaats je een vinkje bij Burn In. Als blijkt dat je ondertitels net wat voor- of achterlopen op de videobeelden, dan kun je dat hier bijsturen via Offset (ms). Stel je die bijvoorbeeld in op -1000, dan zullen al je ondertitels 1 seconde vroeger beginnen.

Je kunt ook nog allerlei andere waarden optimaliseren op de tabbladen Dimensions, Filters, Video, Audio en Chapters. Klik op Browse (helemaal rechtsonder) voor een geschikte opslaglocatie van de aangepaste video en bevestig met Start Encode.

Alternatieven

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.