Video’s ondertitelen doe je zo

1 Videospeler

In deze workshop gaan we op verschillende manieren een ondertitelingsbestand maken en meestal gaat het om een bestand met de extensie .srt. Het gratis en multiplatform VLC Media Player is uitstekend geschikt om de ondertiteling te testen (er is een versie voor zowel Windows 32 als 64 bit). Je geeft het srt-bestand bij voorkeur dezelfde naam als je videobestand en je plaatst het in dezelfde map, zodat VLC Media Player automatisch de ondertiteling vindt en kan afspelen. Desnoods stuur je bij via Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen of via Extra / Spoorsynchronisatie.

2 Teksteditor

De eerste methode is vrij Spartaans: je tikt alle tekst in met een teksteditor als Kladblok of Notepad++. Op het moment dat je een ondertitel wenst, pauzeer je de videobeelden (in VLC Player) en tik je die in, bijvoorbeeld als volgt:

1

00:00:58,000 --> 00:01:03,500

Onze vakantiereis is begonnen…

De syntax laat zich makkelijk ontrafelen: ondertitel nummer 1 begint op 00 uur, 00 minuten, 58 seconden, 000 duizendsten en duurt tot 00 uur, 01 minuut, 03 seconden en 500 duizendsten – in totaal dus 5,5 seconde. De bijhorende ondertitel volgt meteen eronder.

3 Srt-bestand

Voor de volgende ondertitels ga je op dezelfde manier te werk, alleen moet je erop letten een lege regel in te lassen voor je het daaropvolgende ondertitelnummer intikt. Het is ook mogelijk ondertitels van bepaalde opmaakcodes te voorzien, zoals <br/>regel afbreken, <b>vette ondertitel</b> en <i>cursieve ondertitel</i>, maar niet alle videospelers kunnen hiermee overweg – VLC Player ondersteunt dit alvast wel.

Bewaar het ondertitelingsbestand met extensie .srt en kies als codering UTF-8 (zonder BOM). Zoals gezegd geef je het bestand het liefst dezelfde naam en locatie mee als het eigenlijke videobestand.

4 YouTube

Het kan ook wat minder Spartaans, als je er niets op tegen hebt je video (eventueel tijdelijk) naar je YouTube-kanaal te uploaden. Meld je hiervoor bij YouTube aan en klik rechtsboven op je accountpictogram. Selecteer YouTube Studio en klik op Ondertiteling in het linkerpaneel. Klik op de voorbeeldweergave van de video die je van ondertitels wilt voorzien. Is de taal voor je ondertitel correct ingesteld, klik dan op Toevoegen. In het andere geval kies je Taal toevoegen, selecteer je de beoogde taal en klik je vervolgens in de kolom Ondertiteling nogmaals op Toevoegen.

5 Upload

Er verschijnt een dialoogvenster met enkele ondertitelingsmethodes. Beschik je al over een (al dan niet zelf gemaakt) ondertitelingsbestand dat je wilt optimaliseren, klik dan op Bestand uploaden en kies Met timing indien je bestand over tijdcodes beschikt of Zonder timing als je uitsluitend ondertitels hebt in een txt-bestand.

Op www.tiny.cc/otyout verneem je met welk type ondertitelingsbestanden YouTube overweg kan, waaronder srt, sbv (sub), scc (vooral voor films), mpsub en lrc, maar ook meer geavanceerde types als s(a)mi, rt, vtt en ttml (dfxp).

6 Bewerking

Als het goed is, neemt YouTube mooi alle ondertitels en hun timings over. Om ondertitels te wijzigen, kies je het best voor Bewerken als tekst. Om timings aan te passen, moet je eerst op Timing bewerken klikken. In stappen 7 en 8 vertellen we je meer over de bewerkingsmogelijkheden.

Om je aanpassingen te bewaren, kies je Concept opslaan. Je kunt nu het venster sluiten en op elk moment het proces vervolgen met Bewerken. Klik uiterst rechts op het knopje met de drie puntjes en kies Opties / Verwijderen als je de ondertiteling liever kwijt bent.

7 Handmatig

Beschik je niet over een bruikbaar ondertitelingsbestand, dan creëer je gewoon zelf zo’n bestand vanuit YouTube. In dit geval kies je als ondertitelingsmethode Handmatig typen. Er verschijnt een venster met drie delen: links de ondertitel en de timings (indien nodig klik je eerst op Timing bewerken), rechts een voorbeeldweergave van je video en onderaan een tijdlijn voor je ondertitels. In het ondertitelvak links tik je de ondertitel in die bij het actuele videoframe past. Je start en stopt de video met de spatiebalk, of je sleept de indicatorlijn naar het gewenste frame in de tijdlijn.

8 Creatie

Ook de timings kun je in de bijhorende vakjes invullen (volgens de syntax minuten:seconden:frames). De timings aanpassen kan ook vanuit de tijdlijn. Je kunt hier het blauwe blokje van de geselecteerde ondertitel verslepen of je verplaatst de uiteinden, zodat het blokje en dus de tijdsduur korter of langer worden. Met de schuifbalk zoom je in of uit op de tijdlijn. Een nieuwe ondertitel toevoegen doe je met + Ondertiteling en via het vuilnisbakicoon verwijder je een ongewenste ondertitel. Klik op sneltoetsen onder de videoweergaven voor een overzicht van dertig sneltoetsen – handig om af te drukken als spiekblad.

9 Transcript

Het kan ook anders, bijvoorbeeld wanneer het de bedoeling is dat je ondertitels weergeven wat er in de video zelf wordt gezegd. In dit geval kies je de methode Automatisch synchroniseren. Terwijl je naar de video kijkt (en vooral luistert), tik je in het linkerpaneel zelf alles zo letterlijk mogelijk in wat je hoort.

Beschik je al over een transcriptbestand in txt-formaat, dan gaat dat nog veel makkelijker. Klik op het knopje met de drie puntjes en kies Bestand uploaden / Zonder timing / Doorgaan en verwijs naar je txt-bestand.

10 Download

Wanneer je nu op Timing bewerken klikt, tracht YouTube het transcript automatisch met de audio van de clip te synchroniseren. Dat kan wel even duren, maar je kunt af en toe de browser verversen. Of je kiest Concept opslaan en wacht rustig af tot YouTube aangeeft dat het proces voltooid is.

Je kunt het ondertitelingsbestand ook altijd downloaden van YouTube. Klik op Bewerken bij je video, druk op het knopje met de drie puntjes en kies Ondertiteling downloaden. YouTube doet dat in het sbv-formaat, waarmee VLC Player overweg blijkt te kunnen. Indien nodig kun je het altijd nog converteren naar srt.

11 Subtitle Edit online

Naast je eigen teksteditor en YouTube Studio zijn er nog andere gratis oplossingen. We bekijken eerst de service Subtitle Edit online (nog in bèta).

Klik op Subtitle en kies New om de ondertitelvoorbeelden te verwijderen. Vervolgens kies je Video / Open video from disk / Bestand kiezen en haal je de gewenste video op. Via de knoppen onderaan de videoweergave kun je door de videobeelden navigeren. Selecteer (de nog lege) ondertitel #1 en tik onderaan de ondertitel in. Klik op Auto-break om die automatisch op te splitsen in twee of meer regels, of voeg zelf de opmaakcode <br/> in.

12 Online bewerking

Verplaats het ondertitelblok op de tijdlijn met de muis en pas het begin- en eindpunt aan, zodat het mooi overeenkomt met de videobeelden. Klik met rechts op de ondertitel en kies Insert after voor de volgende ondertitel (je kunt hier ook Insert before, Delete line en Merge with next selecteren). Via het menu Synchronization / Show earlier/later kun je de ondertitels eventueel net iets vroeger of later tonen. Open het menu Subtitle, kies Save/download… en duid het gewenste bestandsformaat aan, zoals srt, sub, sbv of txt, om je ondertiteling lokaal te bewaren.

Downloaden

13 Subtitle Edit

Houd je alles liever offline, dan kun je terecht bij de gratis desktopversie van Subtitle Edit (ook portable). Start de tool op, ga naar Options / Choose language en kies Nederlands.

In principe hoef je nu maar je videobestand op te halen via Video / Videobestand openen. Weigert Subtitle Edit de video te openen, kies dan Instellingen / Voorkeuren. Open Videospeler en selecteer VLC Media Player (die je inmiddels geïnstalleerd hebt). Gebruik de 64bit-versie voor Windows 64 bit. Beschik je over een portable VLC-versie, verwijs dan via het knopje met de drie puntjes naar het exe-bestand van VLC.

14 Ondertiteling

Om ondertitels in te voeren, open je het tabblad Aanmaken (midden links) en druk je de knop Nieuwe ondertitel invoegen in. In het kader Tekst tik je vervolgens de ondertitel in. Je zult merken dat de Tijdsduur verhoogt naarmate de ingetikte ondertitel langer wordt. Heb je bijvoorbeeld 120 tekens ingevoerd en staat de Tijdsduur op 4 seconden, dan betekent dat een verhouding van 40 tekens per seconde.

Zodra je bij Tekens/sec. een hogere waarde dan 25 afleest, kleurt die waarde rood. Volgens SubTitle Edit is dat namelijk een goede bovengrens.

15 Leessnelheid

Er zijn een paar mogelijkheden om dit probleem op te lossen. Je zou deze limiet kunnen aanpassen via Instellingen / Voorkeuren, waar je in de rubriek Algemeen de waarde wat verhoogt bij Maximaal aantal tekens/sec.

Een (beter) alternatief is dat je de waarde in het veld Tijdsduur verhoogt, zolang je er maar voor zorgt dat de ondertitel niet meer zichtbaar is zodra een geheel ander videobeeld te zien is. Een mogelijke uitweg is dan de ondertitel zelf op te splitsen en te zorgen dat het tweede deel meteen na het eerste deel zichtbaar wordt.

16 Regellengte

In de rubriek Algemeen tref je nog een andere limietwaarde aan, die van Maximale lengte enkele regel. Deze staat standaard ingesteld op 43 tekens. Ook die kun je eventueel wat hoger instellen, zodat de waarde bij Regellengten niet langer rood kleurt zodra je die waarde overschrijdt.

Maar de betere oplossing is wellicht dat je de regel gewoon opsplitst. Dat kan met de knop Afbreken, net naast het Tekst-vak. Je kunt trouwens ook zelf de afbreking regelen in de kolom Tekst, met de code <br/>.

17 Opmaak

Om een ondertitel aan te passen, volstaat het op de titel in de lijstweergave (bovenaan) te klikken. Ook kun je met Subtitle Edit de ondertitels opmaken. Klik in de lijstweergave met rechts op een ondertitel. In het contextmenu tref je allerlei opmaakopties aan, waaronder Vet, Cursief, Onderstrepen, maar ook Kleur, Lettertype en Uitlijnen. Houd er rekening mee dat niet alle videospelers met deze opmaakcodes overweg kunnen. Voor VLC is dat alvast geen probleem.

Je ondertiteling opslaan doe je via Bestand / Opslaan als, waar je uit diverse formaten kunt kiezen.

18 Optimalisaties

Subtitle Edit beschikt bovendien over enkele handige extra functies. Wanneer je in het onderste paneel klikt, krijg je de audio van je videoclip in golfvorm te zien. Dat maakt het makkelijk om met de muis een bepaald audiogedeelte te selecteren, zodat je de gepaste ondertitel kunt invoeren.

Via Bestand / Openen kun je een ondertitelbestand ophalen, waarna je het vanuit het menu Vertalen / Auto-translate in de gewenste doeltaal laat omzetten. Na je bevestiging met OK is de vertaalde versie meteen actief.

Ervaar je synchronisatieproblemen met je ondertiteling, probeer dan een van de voorgestelde methodes in het menu Synchroniseren uit.

19 Handbrake

Subtitle Edit kan met diverse plug-ins overweg (open Bestand en kies Plug-ins / Plug-ins downloaden), maar helaas kan het geen ondertitels in de videobeelden zelf branden. Dat kan wel met een gratis tool als Handbrake (Windows (ook portable), macOS en Linux). Houd er rekening mee dat dit een hercodering van je video vereist, met mogelijk kwaliteitsverlies tot gevolg.

Start de tool op en klik op File om je videobestand te openen. Vervolgens ga je naar het tabblad Subtitles (middenin), klik je op Import Subtitle en haal je het bijhorende ondertitelbestand op. Houd er rekening mee dat opmaakcodes niet correct worden herkend.

20 Inbranden

Nog steeds op het tabblad Subtitles duid je de taal van je ondertiteling aan bij Lang en plaats je een vinkje bij Burn In. Als blijkt dat je ondertitels net wat voor- of achterlopen op de videobeelden, dan kun je dat hier bijsturen via Offset (ms). Stel je die bijvoorbeeld in op -1000, dan zullen al je ondertitels 1 seconde vroeger beginnen.

Je kunt ook nog allerlei andere waarden optimaliseren op de tabbladen Dimensions, Filters, Video, Audio en Chapters. Klik op Browse (helemaal rechtsonder) voor een geschikte opslaglocatie van de aangepaste video en bevestig met Start Encode.

Alternatieven