Je wilt een aantal bestanden, een datamap of een compleet fotoalbum via het internet met anderen delen. We bekijken verschillende en overwegend gratis mogelijkheden, van het versturen van eenvoudige e-mailbijlagen tot bestanden delen via eigen servers in je thuisnetwerk.

Tip 01: E-mailbijlage

Als je een beperkte hoeveelheid gegevens met specifieke personen wilt delen, is e-mail een voor de hand liggende keuze. Je kunt namelijk een of meerdere bestanden als bijlage toevoegen. Eventueel kun je deze eerst comprimeren naar een zip-archief. In Windows doe je dit als volgt. Selecteer de bestanden in de Verkenner, klik met de rechtermuisknop op je selectie en kies Kopiëren naar / Gecomprimeerde (gezipte) map. Als je om veiligheidsredenen dit zip-bestand wilt beveiligen met een wachtwoord, kun je beter een gratis tool als 7-Zip gebruiken. Na installatie klik je met de rechtermuisknop op je bestandsselectie en kies je 7-Zip / Toevoegen aan archief. Kies het gewenste archiefformaat (bijvoorbeeld zip) en voer een wachtwoord in (tweemaal) bij Versleuteling. De Versleutelingsmethode laat je staan op ZipCrypto als je wilt dat de ontvanger het zip-bestand vanuit Verkenner kan uitpakken. Uiteraard moet je wel het wachtwoord aan de beoogde ontvanger(s) verstrekken, het liefst via een afzonderlijke e-mail of, nog veiliger, via een apart communicatiekanaal.

Weet wel dat e-mailproviders beperkingen hanteren voor de grootte van bijlagen. Zo heeft Gmail een limiet van 25 MB, maar in de praktijk is dit ongeveer de helft (wegens de extra e-mailcodering). Het is dus verstandig om vooraf bij je e-mailprovider te controleren wat de praktische limiet is. Zo kan onze eigen provider (Fastmail) bijvoorbeeld tot circa 50 MB aan bijlagen in één keer verwerken.

Je kunt meerdere bestanden in één compact en versleuteld zip-archief stoppen.

Kies zelf hoe groot je de opgesplitste bestandsdelen wilt maken.

Tip 02: WeTransfer

In het kader ‘Gesplitst’ leggen we uit hoe je grote bestanden kunt opsplitsen om ze alsnog via mail te versturen, maar efficiënter is het om je bestand via gespecialiseerde uploadservices te delen.

Een van de bekendste diensten is WeTransfer. Met de gratis versie kun je bestanden of mappen tot maximaal 2 GB in één keer verzenden. Je hoeft alleen te verwijzen naar de gewenste data, de e-mailadressen van de ontvangers en jezelf in te voeren, en een titel en bericht toe te voegen.

Wanneer je op Versturen klikt, ontvang je op het ingevoerde e-mailadres een verificatiecode die je moet invoeren in het daarvoor bestemde veld. Zodra je op Verifieer hebt geklikt, begint WeTransfer met het verzenden van de bestanden. Houd het browservenster open terwijl de overdracht plaatsvindt.

De ontvangers ontvangen een e-mail met een downloadlink. Je ontvangt zelf een melding zodra de gegevens zijn verzonden, wanneer een ontvanger de bestanden heeft gedownload, of als de overdracht dreigt te verlopen. In de gratis versie gebeurt dit standaard na zeven dagen. In de bijbehorende e-mails vind je tevens de downloadlink, die je eventueel ook zelf met anderen kunt delen. De betaalde versies (vanaf 10 euro per maand) bieden niet alleen veel meer opslagruimte (200 GB en meer), maar stellen je ook in staat om een wachtwoord en een aangepaste verloopperiode in te stellen.

WeTransfer is ook beschikbaar als mobiele app voor zowel Android als iOS.

De gratis versie van WeTransfer voldoet prima voor sporadische datatransfers tot 2 GB.

Tip 03: Uploaddiensten

Vermeldenswaardig zijn zeker ook TransferXL en Send Anywhere.

In de gratis versie van TransferXL kun je bestanden tot 5 GB per keer verzenden (maximaal 10 GB per dag) naar maximaal vijf ontvangers tegelijk. Net als bij WeTransfer blijven de uploads zeven dagen beschikbaar. Het enige wat je hoeft te doen, is de bestanden naar het browservenster slepen, de bestanden selecteren en op Verstuur <n> bestand(en) klikken. Als je Transferlink maken hebt geselecteerd, ontvang je een downloadlink die je zelf moet delen. Met Link in e-mail verzenden kun je de link rechtstreeks vanuit het browservenster via e-mail versturen. Je kunt ook eerst op het tandwielpictogram klikken en Versleuteling activeren. Kopieer voor de zekerheid het automatisch gegenereerde wachtwoord naar het klembord voordat je op Versleutel Transfer klikt. Om een versleuteld zip-bestand uit te pakken, heeft de ontvanger een tool als 7-Zip nodig.

Send Anywhere is eveneens beschikbaar als desktop- en mobiele app voor verschillende platforms. Zodra je de gewenste bestanden hebt toegevoegd, verschijnt er een zescijferige code die tien minuten geldig blijft. De ontvanger hoeft alleen maar Send Anywhere te openen en deze code in het veld Receive in te voeren. Als verzender kun je, na je aanmelding, ook op Share Link klikken. Deze link blijft 48 uur geldig en je kunt de links ook beheren op je andere apparaten. Via een directe transfer met code kun je bestanden van onbeperkte grootte verzenden, terwijl bij een upload via een link de bestandsgrootte beperkt is tot 10 GB in de gratis versie.

Met Send Anywhere kun je onbeperkt bestanden delen, die blijven wel slechts tien minuten beschikbaar.

Tip 04: PairDrop

Met de directe transfer van Send Anywhere is het geen grote stap naar P2P-diensten als ShareDrop en PairDrop. Deze diensten zijn in de eerste plaats ontworpen voor het uitwisselen van gegevens tussen twee apparaten binnen hetzelfde netwerk, maar ze ondersteunen ook gegevensoverdracht tussen verschillende netwerken. We leggen kort uit hoe je dit doet met PairDrop.

Ga je met je pc of mobiele apparaat naar de PairDrop-website in je browser. Onderaan verschijnt je eigen ‘persona’ met een willekeurige naam, deze kun je wijzigen via het potloodpictogram. Andere gebruikers die zich binnen hetzelfde netwerk bij PairDrop hebben aangemeld, verschijnen met hun eigen persona in je browservenster. Om buiten je netwerk bestanden te kunnen delen, klik je bovenaan op Openbare ruimte tijdelijk betreden. Nu krijg je je eigen code te zien. De gebruiker in het andere netwerk doet hetzelfde, en een van jullie voert de code van de andere gebruiker in, zodat alle persona’s in hetzelfde browservenster verschijnen. Door met de rechtermuisknop op een persona te klikken, kun je deze een tekstbericht sturen, maar je kunt ook een of meerdere bestanden uit je Verkenner naar de gewenste persona slepen. Zodra deze persoon toestemming geeft, worden de gegevens overgedragen. Een nadeel van deze dienst(en) is wel dat het apparaat van de verzender tijdens de overdracht ingeschakeld moet blijven.

Je kunt via peer-to-peer bestanden versturen naar gebruikers in een ander netwerk.

Tip 05: Jumpshare

Jumpshare combineert de eigenschappen van een uploadservice en een cloudopslagservice. Je kunt bestanden overbrengen naar het browservenster of het applicatievenster – je kunt het programma namelijk ook als desktopapplicatie installeren – om ze vervolgens naar de gewenste ontvangers door te sturen. Dit kan via de opties Link of Share. Via Share kun je de link rechtstreeks vanuit de applicatie via e-mail verzenden. Je hoeft hiervoor zelfs niet te wachten tot je bestand volledig is geüpload.

Maar er is meer. Je komt in Jumpshare namelijk automatisch terecht in je persoonlijke ‘workspace’, inclusief bestandsmanager. Hier kun je een voorbeeldweergave van je geüploade bestanden bekijken en bestanden naar andere bibliotheken en mappen kopiëren of verplaatsen.

De betaalde Plus-versie biedt extra functies zoals Lock, Self-Destruct en Version History. Er is ook een gedeelde bibliotheek en een bibliotheek voor teamleden, wat het eenvoudiger maakt om gegevens uit te wisselen met collega’s en anderen. In de gratis versie heb je 2 GB opslagruimte tot je beschikking. De desktop-app bevat ook tools om schermafbeeldingen en -video’s te maken, waarna deze rechtstreeks naar je persoonlijke bibliotheek worden geüpload.

Jumpshare is een gratis uploaddienst annex cloudopslagruimte, vooral bedoeld om data via te delen.

Tip 06: Cloud

Jumpshare brengt ons naadloos bij de bekende cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive, iCloud en Dropbox. Met deze diensten kun je gegevens voor persoonlijk gebruik opslaan, bijvoorbeeld als back-up of om altijd online toegang te hebben tot je bestanden. Maar het is ook mogelijk om gegevens te delen. We vertellen kort hoe je dit kunt doen in een browser of vanaf je computer, hoewel het net zo goed vanuit de bijbehorende mobiele apps kan.

We nemen eerst de website van OneDrive als voorbeeld. Selecteer een of meer bestanden of mappen en klik bovenaan op Delen. Er verschijnt een dialoogvenster waarin standaard de optie Iedereen met de koppeling kan bewerken is geselecteerd. Je kunt deze koppeling vervolgens vanuit dit venster naar de opgegeven personen (e-mailadressen) sturen, of je klikt op Kopiëren om de link naar het klembord te kopiëren zodat je deze zelf kunt delen. Als je niet wilt dat de ontvangers je bestand(en) kunnen bewerken, klik dan op het potloodpictogram en kies Kan weergeven. Kies Instellingen voor delen als je een verloopdatum wilt instellen, waardoor de link niet langer zal werken na die datum. Als je Iedereen hebt geselecteerd in plaats van Specifieke personen, kun je de toegang tot je gegevens beveiligen met een wachtwoord.

Bestanden delen via OneDrive: bewerken of niet, met of zonder verloopdatum of wachtwoord. 

Tip 07: OneDrive-integratie

Microsoft OneDrive is naadloos geïntegreerd in Windows en Office-applicaties. Het wordt standaard geïnstalleerd met Windows en is toegankelijk via het wolkpictogram in het systeemvak op de Windows-taakbalk. Door op Map openen te klikken en vervolgens Delen te selecteren, kun je bestanden met anderen delen. De opties zijn vergelijkbaar met die op de OneDrive-website.

Als je in Office bent aangemeld met je Microsoft-account, kun je documenten direct delen door op Delen te klikken in de rechterbovenhoek van je document. Hiervoor moet het document wel eerst naar OneDrive geüpload worden. Dit doe je door in het menu Bestand te kiezen voor Opslaan (als) en vervolgens je OneDrive-locatie te selecteren. Je kunt deze locatie ook als standaard instellen via Bestand / Opties / Opslaan en dan te kiezen voor Bladeren bij Standaardbestandslocatie.

In Office-applicaties komt nu ook de knop Automatisch opslaan beschikbaar (linksboven). Als deze ingeschakeld is, worden alle wijzigingen aan je document in realtime opgeslagen in OneDrive.

Een vergelijkbare integratie vind je ook terug in Outlook. Hier kun je bij het invoegen van bestanden kiezen om een koppeling naar een bestand in OneDrive te delen in plaats van een kopie bij te voegen. Door vervolgens op het pijltje naast zo’n bijlage te klikken, kun je de toegangsrechten voor de ontvangers aanpassen.

OneDrive maakt het je gemakkelijk bestanden vanuit Windows en Office met anderen te delen.

Tip 08: Google Drive

Ook de andere grote cloudopslagdiensten bieden vergelijkbare deelfunctionaliteiten. Bij Google Drive open je een dialoogvenster door op Delen te klikken. Hier kun je verschillende machtigingsniveaus instellen, namelijk Kijker, Reageerder of Bewerker, en dit kun je eventueel beperken tot specifieke ontvangers. Wil je de deelstatus van je bestanden controleren en/of aanpassen, selecteer dan dat betreffende bestand of die map. In het informatiedeelvenster aan de rechterkant kun je vervolgens op het tabblad Details de status aanpassen door op Toegang beheren te klikken.

Deze deelfunctionaliteit is ook beschikbaar in Google Documenten, Spreadsheets of Presentaties, ook in de mobiele apps. Hier deel je documenten op een vergelijkbare manier via de knop Delen. Ook Gmail werkt soepel samen met Google Drive. Bij het opstellen van een nieuwe e-mail kun je onderaan op Bestanden invoegen met Drive klikken. Selecteer de items en klik op Drive-link zodat je een onbeperkt aantal bestanden kunt delen. Als je voor Bijlage kiest, moet je rekening houden met de bijlagelimiet (ongeveer 12 MB).

Delen vanuit Google Documenten (via Google Drive) gaat net zo makkelijk.

Tip 09: Google Foto’s

Als je een Google-account hebt, is de kans groot dat je foto’s en video’s op je mobiele apparaat automatisch in Google Foto’s opslaat. Om een selectie foto’s of een album te delen, open je de app Google Foto’s en selecteer je de gewenste foto’s. Tik op Delen en kies de app waarmee je de foto’s wilt versturen, zoals WhatsApp of Gmail. Je kunt ook een link maken en met een schuifknop bepalen of anderen foto’s mogen toevoegen. Deze link kun je vervolgens naar anderen versturen.

Voor het (semipermanent) delen van een specifiek fotoalbum met bepaalde personen, ga je naar Bieb, onderaan in de app, tik je op de plus-knop bij Albums om een nieuw album te maken en voeg je de gewenste foto’s toe. Na het maken van het album gebruik je de knop Delen om een link te maken en deze naar de ontvangers te sturen. Als je het album opent en op het linkpictogram tikt, kun je verschillende opties instellen, zoals het sturen van een melding, het delen van de fotolocatie (standaard uitgeschakeld) en het toestaan van samenwerking, wat inhoudt dat anderen foto’s kunnen toevoegen (standaard ingeschakeld).

Naast Google Foto’s zijn er natuurlijk nog andere fotodeeldiensten die de mogelijkheid bieden om foto’s en albums te delen, zoals Flickr en Apple Foto’s (via een iCloud-fotobibliotheek).

Controleer of de opties goed staan ingesteld bij een gedeeld album in Google Foto’s.

Tip 10: Bestandsserver

Met uitzondering van tip 1 en 4 hebben we tot nu toe gebruikgemaakt van gratis (cloud)diensten van derden. Als je liever zelf voor de benodigde server wilt zorgen, bijvoorbeeld op een tweede, wat ouder apparaat, vergt dat wat meer inspanning. We zullen je enkele concrete mogelijkheden geven, maar kunnen in dit artikel helaas niet diep ingaan op serverconfiguraties.

Je kunt bijvoorbeeld een bestandsserver op basis van het versleutelde FTPS-protocol opzetten, bijvoorbeeld met de populaire FileZilla Server. Je installeert deze met enkele muisklikken, waarbij je de standaardopties ongewijzigd kunt laten. Nadat je de server hebt opgestart, klik je op Connect to Server en bevestig je met OK. De server zou nu actief moeten zijn.

Ga naar het Server-menu en selecteer Configure. Veiligheidshalve stel je de Server listeners best in op Require explicit FTP over TLS. Standaard wordt hierbij een zelfondertekend TLS-certificaat gebruikt, maar je kunt er bij FTP and FTP over TLS (FTPS) ook voor kiezen om een Let’s Encrypt-certificaat te gebruiken en dit via Let’s Encrypt te installeren.

Een beveiligde FTP (over TLS)-verbinding is, zeker bij het delen van privacygevoelige data, een must.

Port forwarding is een techniek om een interne server toch van buitenaf bereikbaar te maken.

Tip 11: FileZilla

Ga nu naar de sectie Rights Management / Users. Onderaan het gedeelte Available users klik je op Add en voeg je een gebruiker toe met een naam en wachtwoord. Bij Mount point klik je op Add en vul je bij Virtual path bijvoorbeeld /gedeeldedata in en bij Native path vul je het pad in naar de map die je wilt delen (bijvoorbeeld C:\data). Stel Access mode in op de gewenste machtiging, zoals Read only. Probeer de verbinding eerst lokaal uit, bijvoorbeeld met de gratis FileZilla Client. Voer hiervoor het ip-adres van de servermachine in bij Host, evenals het gebruikers-ID van de FileZilla-server. Klik op Snelverbinden, vink eventueel Always trust this certificate in future sessions aan. Als alles goed is ingesteld, krijg je nu toegang tot de gedeelde data.

Een alternatieve optie is een SFTP-verbinding met de ingebouwde OpenSSH-server in Windows. Op onze website vind je het artikel ‘Je privacy gegarandeerd: zo zet je een veilige SFTP-verbinding op’ met een uitleg hoe je dit zelf in kunt stellenn.

Links: een deel van de serverconfiguratie. Rechts: een geslaagde client-serverconnectie.

De WAMP-server staat klaar: nu Piwigo nog configureren.

Tip 12: NAS-apps

Heb je een NAS, dan beschik je vaak over verschillende apps om data te delen, te vinden in het meegeleverde App Center. We nemen Synology met DiskStation Manager als voorbeeld, maar ook QNAP biedt vergelijkbare apps en diensten.

Ga naar Package Center en selecteer Alle pakketten. Een van de standaard geïnstalleerde pakketten is File Station, waarin je snel een gedeelde map kunt maken via Maken / Nieuwe gedeelde map maken, of door met de rechtermuisknop te klikken op een bestaande map en voor Delen te kiezen.

Als je QuickConnect hebt ingesteld (via Configuratiescherm / Externe toegang / QuickConnect), verschijnt er meteen een url bij Koppeling delen die je met anderen kunt delen, bijvoorbeeld via e-mail of een QR-code. Je kunt hier ook Beveiligd delen inschakelen en bij Privacy-instellingen Openbaar - wachtwoordbeveiliging activeren en een wachtwoord instellen. Bij Geavanceerde opties kun je een geldigheidsduur instellen en aangeven hoeveel ‘toegestane toegangen’ je wilt verlenen. Via www.kwikr.nl/syex vind je instructies om je NAS via QuickConnect van buitenaf toegankelijk te maken. Eventueel kan dit ook met port forwarding en DDNS (zie ook het kader ‘Router’).

Specifiek voor het delen van fotoalbums kun je de app Synology Photos installeren vanuit het Package Center. Via deze pagina vind je gedetailleerde instructies.

We willen ook graag Synology Office vermelden, een samenwerkingsgerichte toepassing voor het maken van documenten, spreadsheets en presentaties in Synology Drive. Ook zijn er nog andere servers beschikbaar waarmee je op verschillende manieren data kunt delen met anderen. Keuze te over!

De app File Station kun je prima gebruiken om mappen met specifieke gebruikers te delen, ook via internet.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.