FTP (File Transfer Protocol) was decennialang het protocol bij uitstek voor het versturen van bestanden. Maar omdat het geen beveiliging biedt, wordt dit protocol bijna niet meer gebruikt. SFTP is heel wat veiliger, aangezien zowel de gegevens als de authenticatie (het aanmelden) versleuteld worden.

Om een SFTP-verbinding op te kunnen zetten, hebben we een SFTP/SSH-server nodig, omdat commando’s en data via een ssh-datastream (Secure Shell) worden versleuteld. Handig is dat er in Windows 10/11 standaard al zo’n server aanwezig is, in de vorm van OpenSSH, een opensource-implementatie van SSH die in 1999 door enkele OpenBSD-ontwikkelaars werd uitgebracht. Je vindt meer informatie over dit protocol op www.openssh.com.

©nomaden - stock.adobe.com

OpenSSH-server

Je vindt deze OpenSSH-server in Windows als volgt: open de module Instellingen van Windows (Windows-toets+I), open het onderdeel Apps en klik op Optionele onderdelen (in Windows 10 vind je dit bij Apps en onderdelen). Wellicht zie je hier de OpenSSH-client al staan, maar wij hebben voor ons opzet ook nog de optie OpenSSH-server nodig. Staat deze niet in de lijst, klik dan op Een onderdeel toevoegen (Windows 10) of op Functies weergeven (Windows 11) en scrol tot bij OpenSSH-server. Plaats een vinkje bij dit onderdeel en klik op Installeren (Windows 10) of op Volgende / Installeren (Windows 11). Eventueel herhaal je dit voor OpenSSH-client. Herstart daarna je pc.

Handmatige installatie

Werk je met een nog oudere eerdere Windows-versie of lukt de installatie van de OpenSSH-server onverhoopt niet, dan kan het nog handmatig. Download de recentste stabiele versie. Er zijn versies voor Windows 32 en 64 bit.

Pak het gedownloade zip-bestand uit naar de map C:\Program Files\openssh. Vervolgens klik je met rechts op Windows PowerShell in het Windows-startmenu en kies je Als administrator uitvoeren. Voer nu eerst dit commando uit (gevolgd door een druk op Enter):

Voer daarna het volgende commando uit:

De sshd- en ssh-agent-services worden nu geïnstalleerd. Je kunt PowerShell nu afsluiten.

Services

Je vindt nu ook OpenSSH-server (kortweg sshd) in de lijst met optionele onderdelen. Deze service moet natuurlijk wel operationeel zijn en dit kan vanuit het onderdeel Services. Druk op Windows-toets+R en voer services.msc uit. Scrol tot bij OpenSSH Authentication Agent (kortweg ssh-agent), selecteer deze en klik linksboven op De service starten. Zie je deze optie niet, dubbelklik dan op de service en stel het Opstarttype in op Handmatig. Na je bevestiging met OK is de optie wel beschikbaar. Om er zeker van te zijn dat deze service altijd paraat staat, stel je het Opstarttype in op Automatisch. Herhaal deze procedure voor de service OpenSSH SSH Server.

Firewall (via PowerShell)

De OpenSSH-services zijn nu geïnstalleerd en operationeel, maar mogelijk krijg je last van een spelbreker: de firewall. We gaan ervan uit dat je de ingebouwde Windows-firewall gebruikt. Die moet je duidelijk maken dat hij de aanvragen bedoeld voor de OpenSSH-server niet mag blokkeren. De snelste manier is via Windows PowerShell, dat je weer als administrator dient op te starten. Hier tik je dan de volgende commandoregel in:

Eventueel voeg je hier de parameter -Profile Private aan toe als je de regel tot dit netwerkprofiel wilt beperken.

Firewall (via Defender)

Het kan ook stapsgewijs, vanuit het venster Windows Defender Firewall met geavanceerde beveiliging. Je opent dit venster door op Windows-toets+R te drukken, waarna je wf.msc uitvoert.

Klik in het linkerdeelvenster op Regels voor binnenkomend verkeer en in het rechterdeelvenster op Nieuwe regel. In het dialoogvenster selecteer je Poort en druk je op Volgende. Bij Specifieke lokale poorten vul je het (standaard) poortnummer 22 in. Druk op Volgende, kies De verbinding toestaan, druk nogmaals op Volgende en laat bij voorkeur alleen het vinkje staan bij Privé. Vul een naam in, bijvoorbeeld OpenSSH, en sluit af met Voltooien. De regel is toegevoegd.

Lokale test (met WinSCP)

Je OpenSSH-server is klaar voor gebruik. Dit kun je testen vanaf de pc waarop je OpenSSH-server draait, met een geschikte client zoals WinSCP of FileZilla. Eerst WinSCP: download en installeer het programma. Start het op en klik op Nieuwe Sessie. In het venster Inloggen klik je op Nieuwe Site. Bij Bestandsprotocol kies je SFTP, waarna je localhost invult bij Adres doelcomputer en 22 bij Poortnummer. Bij Gebruikersnaam en Wachtwoord vul je de inloggegevens van je Windows-account in. Klik op Opslaan en geef je verbinding een naam. Selecteer deze en klik op Inloggen. Er zal dan een melding verschijnen over een onbekende serversleutel. Aangezien het om jouw machine gaat, kun je gerust op Ja of OK klikken. De verbinding is gereed.

Lokale test (FileZilla)

Werk je liever met FileZilla Client, dan kan dat ook. Download de software en installeer hem (pas op dat je geen ongewenste software mee-installeert). Start FileZilla Client, open Bestand / Sitebeheer. Klik op Nieuwe site en vul een naam in. Bij Protocol kies je SFTP - SSH File Transfer Protocol. Host en Poort stel je respectievelijk in op localhost en 22. En bij Gebruiker en Wachtwoord vul je je Windows-inloggegevens in.

Ook nu zal er een melding opduiken van een onbekende serversleutel. Aangezien het om jouw machine gaat, kun je gerust op Ja of OK klikken. De verbinding is gereed.

Je bestanden overal kunnen openen? Vind een geschikte NAS 👇

Mobiele verbinding

Het kan ook handig zijn om via een smartphone verbinding met de OpenSSH-server te kunnen maken. We nemen een Android-toestel als voorbeeld met de gratis app Cx File Explorer, beschikbaar in de Play Store. Start de app, selecteer Network, tik op de plusknop boven New Location, kies Remote en selecteer SFTP. Bij Host vul je de hostnaam of het lokale ip-adres van je OpenSSH-server in. Je vindt dit adres door op die pc in de Opdrachtprompt het commando ipconfig uit te voeren. Laat Port ingesteld staan op 22, en vul bij Username en Password je Windows-inloggegevens in. Bevestig met OK, waarna de mappenlijst van de server tevoorschijn komt.

Sleutelpaar genereren

Wanneer je de OpenSSH-server van buitenaf wilt bereiken, is het veiliger om met een zogenoemd sleutelpaar te werken, met een private en een publieke sleutel. De stappen tot en met ‘Anders verbinden’ zijn optioneel en vergen wel enige voorbereiding.

Start Opdrachtprompt als administrator op en voer het commando ssh-keygen uit, bij voorkeur vanuit je eigen profielmap (C:\Users\<accountnaam>). Dit bestand bevindt zich na de installatie van OpenSSH-server standaard in de map %windir%\system32\openssh (maar aangezien deze locatie in de path-variabele is opgenomen, vindt Opdrachtprompt dit zelf wel). Geef een bestandsnaam op en eventueel een wachtwoord (2x).

Private sleutel

De gemaakte sleutels zijn bewaard in de bestanden <je_bestandsnaam> en <je_bestandsnaam>.pub, standaard in map van waaruit je de opdracht hebt gegeven; we nemen aan op dezelfde machine als waar de OpenSSH-server draait. Volg de volgende stappen: controleer nogmaals dat de OpenSSH-services actief zijn en voer het volgende commando uit vanaf de Opdrachtprompt:

Dit is dus het pad naar het bestand <je_bestandsnaam>.

De OpenSSH-agentservice regelt je lokale private sleutel(s) en, nadat je het wachtwoord correct hebt ingevoerd, neemt hij deze de nieuwe sleutel in de lokale sleutelstore op.

Publieke sleutel

Nu moet je nog je publieke sleutel aan de OpenSSH-server koppelen. Kopieer het bestand <je_bestandsnaam>.pub naar de map .ssh, een submap van je profielmap. Indien nodig maak je deze submap eerst. Hernoem het gekopieerde bestand naar authorized_keys (zonder bestandsextensie). Ben je administrator op het systeem, dan moet je dit bestand kopiëren naar de verborgen map C:\Programdata\ssh, onder de naam administrators_authyorized_keys.

Vervolgens navigeer je naar het bestand sshd_config, standaard in de map C:\Programdata\ssh. Open dit in je favoriete teksteditor (eventueel Kladblok).

Verwijder het hekje (#) bij de regels PubkeyAuthentication yes en StrictModes yes, en wijzig die laatste regel vervolgens in StrictModes no.

Verbinding via WinSCP

Sla het gewijzigde bestand op en herstart de service vanaf de Opdrachtprompt met deze opdracht:

Nu moet je je SFTP-client nog aanpassen, zodat die de private sleutel doorstuurt naar de server. In WinSCP doe je dit als volgt: selecteer de verbinding, klik op Bewerken en op Geavanceerd. Bij SSH klik je op Authenticatie en verwijs je bij Privé-sleutelbestand naar je private sleutelbestand. Dit moet je wel eerst laten converteren naar een ondersteund formaat (.ppk van de tool Putty). Bevestig vervolgens met OK, bewaar de configuratie en verbind je met de server. Indien je je private sleutel met een wachtwoord had vergrendeld, moet je dit wel eerst invoeren.

Anders verbinden

We tonen ook nog even hoe je in FileZilla Client een verbinding opzet via een private ssh-sleutel. De werkwijze is vergelijkbaar met die van WinSCP. Het volstaat in het venster van Sitebeheer via de knop Bladeren naar je private sleutelbestand te navigeren. Ook hier zal het programma voorstellen de sleutel eerst naar een ondersteund ppk-formaat te converteren.

Maak je gebruik van de mobiele app Cx File Explorer, tik dan bij het aanmaken van je inloggegevens op More en vervolgens op het pijltje bij Private Key, waarna je ook hier naar je private sleutelbestand verwijst.

Portforwarding

Wanneer de OpenSSH-server zich op een pc achter een router bevindt (en die kans is groot), dan laat deze zich doorgaans niet zomaar van buitenaf bereiken. Een mogelijke oplossing is een portforwarding-regel in je router in te stellen. Open de betreffende rubriek in de (web)interface van je router en voer de volgende gegevens in: een naam voor je regel, tcp-poortnummer 22 en het interne ip-adres van je OpenSSH-server.

Mocht je router zich nog achter een andere router bevinden, dan is het niet uitgesloten dat je op de ‘buitenste’ router eerst een vergelijkbare portforwarding-regel moet opstellen die naar het interne ip-adres van je ‘binnenste’ router verwijst.

DDNS

Het is vervelend dat je het publieke ip-adres van je router/netwerk moet kennen om een verbinding van buitenaf te maken met je SFTP-server. De kans is ook groot dat dit adres dynamisch wordt toegekend door je provider en dus zomaar kan wijzigen. Beide problemen los je op met een DDNS-dienst, die een eigen domeinnaam aan dat adres koppelt waarna een client elke wijziging van je ip-adres meteen aan de DDNS-dienst doorgeeft.

Je kunt zo’n dienst gratis gebruiken via Dynu. Meld je aan en open in het Control Panel de optie DDNS Services. Klik op Add, en kies bij Use Our Domain Name een eigen host (zoals mijn-sftp-server) en een toplevel-domein (bijvoorbeeld ddnsfree.com). Bevestig met ADD en met Save. Klaar! Via de Dynu IP Update Client kun je vervolgens een client downloaden die vanaf je pc en via je aanmelding met je Dynu-account, de koppeling tussen je hostnaam en je publieke ip-adres netjes intact houdt.

Met antivirussoftware houd je je computer vrij van corrupte bestanden 👇

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.