Sommige computergebruikers wachten met updaten tot de nieuwe versies helemaal stabiel zijn. Early adopters staan daarentegen te popelen om met verse releases aan de slag te kunnen, tot prille alfaversies aan toe. Dit artikel is vooral voor deze laatste groep bedoeld. Hoewel, wat houdt jou als voorzichtige gebruiker tegen om ook volop met nieuwe updates te experimenteren?

Veel software kent een uitgebreide releasecyclus. In het vroegste stadium worden weleens pre-alfaversies uitgebracht, maar die horen eigenlijk in de conceptfase thuis. De eerste echte testproducten zijn de alfaversies, maar die kunnen nog best veel programmeerfouten en bugs bevatten. In een volgende fase zijn de bètaversies aan de beurt. Die leunen wat betreft functionaliteit al dichter tegen de definitieve versies aan, maar hier en daar kan nog een onvolkomenheid optreden. Mogelijk volgt er na de bètaversies nog een nagenoeg stabiele release candidate-versie, ook wel gamma- of previewversie genoemd. Uiteindelijk is het aan de beurt aan een definitieve en hopelijk geheel stabiele release. Soms, zoals bij Linux-distributies, kan zo’n release in twee varianten komen. Naast een ‘gewone’ is er dan een long-term support-release (LTS) die gedurende een langere periode wordt onderhouden en ondersteund. In dit artikel focussen we ons op de vroege versies van Windows, maar ook browsers en andere software komen aan bod.

Windows-update

De recentste officiële versie van Windows 10 is op het moment schrijven 20H2, met als buildnummer 19042, uitgebracht op 20 oktober 2020. Om na te gaan over welke Windows-versie je beschikt, open je Instellingen en kies je Systeem, Info. Helemaal onderaan, bij Windows-specificaties, zie je Installatiedatum, Versie en Build. Is er een recentere versie beschikbaar, dan komt die normaal gesproken na een tijd automatisch bij je binnen via Windows Update: ga naar Instellingen, Bijwerken en beveiliging, Windows Update en klik op Naar updates zoeken.

Je kunt dit updateproces ook iets versnellen door te surfen naar www.tiny.cc/w10down en daar de knop Update nu in te drukken. Je downloadt hiermee het exe-bestand van de Windows 10-update-assistent, waarmee je jouw huidige Windows-versie kunt updaten via de knop Nu bijwerken. Loopt er iets fout dan kun je binnen tien dagen nog naar de vorige versie terug via Instellingen, Bijwerken en beveiliging, Systeemherstel.

©PXimport

Windows Insider

Via de update-assistent kun je een officiële versie weliswaar wat vroeger op je systeem krijgen, maar je kunt er geen bètaversies van Windows mee installeren. Daarvoor moet je je eerst inschrijven voor het Windows Insider-programma. Ga hiervoor naar Instellingen en kies Bijwerken en beveiliging, Windows Insider-programma. Verschijnt er een bericht in verband met diagnostische gegevens, open dan in Instellingen eerst de Diagnostische gegevens en feedback en schakel Optionele diagnostische gegevens in.

Is dat in orde, dan kun je op Aan de slag klikken en op Account koppelen. Selecteer jouw Microsoft-account (of creëer er een door op Microsoft-account te klikken) en bevestig met Doorgaan. Even later kun je uit drie verschillende programmakanalen kiezen. Dat is geen lichtzinnige keuze want hier bepaal je welk type Windows-updates je binnenkrijgt (zie kader ‘Kanalen’). Selecteer het gewenste kanaal en klik twee keer op Bevestigen en op Nu opnieuw opstarten.

Wanneer je opnieuw Windows Insider-programma opent, merk je dat je inderdaad op het gekozen kanaal hebt ingetekend. Wil je naderhand geen previewversies meer ontvangen, zet de schakelknop dan op Aan. Jouw apparaat wordt nu automatisch afgemeld bij de installatie van de eerstvolgende grote Windows-release.

Merk hier ook de optie Feedback geven op: vanuit de Feedback-hub kun je jouw ervaringen met Microsoft delen. Kijk ook geregeld naar Instellingen, Bijwerken en beveiliging, Windows update. Het duurt vast niet lang voor het updatemechanisme je van de eerstvolgende Windows-release voorziet.

©PXimport

Kanalen

©PXimport

Iso-download

Microsoft raadt je af om op een hoofd-pc voor een van deze kanalen in te schrijven. Wij kunnen ons in dat advies vinden. Je kunt dat eventueel wel doen op een machine die je nauwelijks of niet gebruikt. Je installeert hier desnoods eerst Windows via de Media Creation Tool. Surf hiervoor naar www.tiny.cc/w10down, klik op Hulpprogramma nu downloaden, start de tool op en volg de verdere instructies. Daarna kun je via het Windows Insider-programma om de gewenste updates vragen.

Had je al ingetekend op het Windows Insider-programma, dan is het wel zo makkelijk om meteen een schijfkopiebestand van een previewversie op te halen. Surf hiervoor naar www.tiny.cc/w10inside en meld je hier aan met je Microsoft-account. Klik vervolgens onderaan op Select edition en op Windows 10 Insider Preview ([…] Channel). Je kunt kiezen tussen Dev, Beta en Release Preview. Druk op Confirm en selecteer de gewenste taal (bijvoorbeeld Dutch). Klik nogmaals op Confirm en kies 64-bit Download, tenzij je specifieke redenen hebt om de 32-bit Download te selecteren. Je kunt nu het gevraagde iso-bestand downloaden.

©PXimport

Iso-installatie

Je beschikt nu over een iso-bestand met de gevraagde Windows-previewversie. Die kun je in principe ‘in place’ installeren, dus als het ware over je huidige Windows-installatie heen. Dubbelklik hiervoor in de verkenner op het iso-bestand, zodat Windows het als een virtueel dvd-station koppelt. Vervolgens dubbelklik je hier op het bestand Setup.exe om het installatieproces te starten.

Je wilt ongetwijfeld de optie Persoonlijke bestanden en apps behouden selecteren, zodat je geen apps of persoonlijke data van je oude Windows-installatie kwijtraakt. Ga je liever voor ‘een schone installatie’, kies dan voor Wijzigen wat je wilt behouden en selecteer Niets.

Je kunt deze previewversie trouwens ook virtueel installeren. Zelfs op je hoofd-pc, bijvoorbeeld met het gratis VirtualBox. In een notendop gaat dat als volgt. Start VirtualBox op en klik op Nieuw in de beheermodule. Geef een naam op en kies Microsoft Windows 10 (64-bit) voor Type en Versie. Bevestig twee keer met Aanmaken. Selecteer de virtuele machine en klik op Starten. Klik op het gele mapicoontje, kies Toevoegen, verwijs naar het iso-bestand en selecteer Openen en Kiezen. Bevestig met Start en voer de virtuele Windows-installatie uit. Na afloop kun je die virtueel opstarten vanuit de beheermodule.

©PXimport

Browsers

Misschien vind je het installeren van een niet-definitieve Windows-versie een brug te ver, maar voel je je wel comfortabel bij een vroege versie van jouw browser. Zo’n ingreep is namelijk minder doortastend, omdat je zelfs verschillende bètaversies naast je bestaande browserversie kunt installeren. We laten je zien hoe het moet bij drie populaire browsers: Chrome, Edge en Firefox.

We beginnen met Google Chrome. Deze browser kent maar liefst vier updatekanalen. In stijgende volgorde van stabiliteit zijn dat Canary, Dev, Beta en Stable. Canary-updates mag je haast dagelijks verwachten, terwijl grote releases in het stabiele kanaal ongeveer om de zes weken plaatsvinden. Je vindt de downloads voor de diverse kanalen en voor verschillende desktop- en mobiele besturingssystemen op www.tiny.cc/chrversie. Installeren onder Windows is niet moeilijker dan het gedownloade exe-bestand uit te voeren. Om jouw Chrome-versie te achterhalen, ga je naar Instellingen in Chrome en kiest je Over Chrome.

Omdat Edge al geruime tijd op Chromium is gebaseerd, verbaast het je waarschijnlijk niet dat ook hier de vier dezelfde kanalen beschikbaar zijn, die zich eveneens naast elkaar laten installeren. Je kunt hiervoor terecht op www.tiny.cc/mcdown. Net als bij Chrome vind je het versienummer terug via Instellingen waar je Over Microsoft Edge selecteert.

Bij Firefox is het weinig anders. Hier kun je terecht voor drie previewkanalen: Nightly, Developer Edition en Beta. Om het versienummer van Firefox te weten te komen, klik je op het hamburgerknopje en kies je Help, Over Firefox.

©PXimport

Andere software

Er is uiteraard nog heel wat andere software die previewversies uitgeven in allerlei ontwikkelstadia. We kunnen die hier vanzelfsprekend niet allemaal behandelen. Wel lijkt het ons een goed idee om je een tool te geven waarmee je snel kunt proberen of de reeds geïnstalleerde software up-to-date is. Ook kun je daarmee zien of er eventueel updates beschikbaar zijn en welke versies dit zijn. Een van de tools die in de praktijk het grootste aantal applicaties detecteert, is Software Update Monitor, kortweg SUMo. De gratis Lite-editie kan volstaan.

Start SUMo op na de installatie en kies Geïnstalleerde software automatisch detecteren zodat de tool alle gevonden applicaties laat zien in een lijst, samen met het versienummer. Om na te gaan of en welke updates beschikbaar zijn, druk je op Scannen en op Controleren.

Programma’s waarvoor een grote update beschikbaar is (zoals 1.x naar 2.x) krijgen een rood uitroepteken. Gaat het om een kleine update (zoals 2.x naar 2.y), dan verschijnt er een oranje pijl. Toepassingen met een groen vinkje zijn up-to-date. In de kolom Update lees je het versienummer van de beschikbare updates af.

Als vroege vogel had je hier misschien ook graag bètaversies tussen gezien. Dat is een kwestie van instellen. Ga naar Opties, Instellingen, plaats een vinkje bij Beta-versies toestaan en stel Scannen in op Grondig (langzamer). Bevestig met OK en scan en controleer opnieuw. De updates moet je nog wel zelf ophalen, bij voorkeur op de site van de diverse producenten.

©PXimport

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.