Je mediaspeler ondersteunt het videoformaat niet en dus wil je de video converteren. Of misschien wil je de videokleuren wat oppoetsen, een logo toevoegen, ondertitels erbij zetten of meerdere videobestanden samenvoegen? Met Shutter Encoder kan dit allemaal. Er is zelfs nog meer mogelijk.

Als mediatool schept Shutter Encoder hoge verwachtingen. Zeker omdat het programma intensief gebruikmaakt van populaire en beproefde gereedschappen, zoals ExifTool, FFmpeg, MediaInfo en Yt-dlp. Dat het opensource en gratis is, maakt Shutter Encoder extra aantrekkelijk. Het programma is voornamelijk gericht op videobewerking, maar het kan ook vlot overweg met audiobestanden en afbeeldingen. Wij focussen ons nu alleen op video, omdat de functies en mogelijkheden op dit gebied al zeer uitgebreid zijn. Weet wel dat Shutter Encoder zich vooral op de iets gevorderde gebruiker richt. De app kan soms ook wat nukkig zijn. Dit los je op door het venster heen en weer te bewegen of desnoods het programma te herstarten.

Installatie

Shutter Encoder is beschikbaar voor Windows (inclusief een portable versie), macOS en Linux. Je vindt het programma op www.shutterencoder.com. De website biedt ook een uitgebreide beschrijving van de functies. Ben je van plan een reeks video’s te converteren voor diverse platformen, zoals Vimeo, YouTube, Facebook, Instagram of X? Download dan direct de zip-bestanden met de bijbehorende voorinstellingen (presets) en pak deze uit. We komen hier later op terug.

We bespreken de Windows-versie die je met een aantal muisklikken installeert. Bij het starten van de tool opent zich een bescheiden ogend programmavenster, maar schijn bedriegt. Voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat, is het goed om even te klikken op het tandwiel linksboven. Neem daar de instellingen door. Zo kun je bijvoorbeeld de taal instellen op Dutch en standaardmappen definiëren voor de uitvoer van je projecten. Bij Laden bij opstarten kun je een van je favoriete voorinstellingen selecteren, bijvoorbeeld voor YouTube. Daarover verder meer.

Ook leuk om te lezen: YouTube Studio: maak van een gewoon filmpje een verfijnde video

Ga eerst even na of de instellingen optimaal voor je zijn.

Informatie

Wanneer een apparaat of mediaspeler problemen heeft met een specifieke videocontainer (zoals avi, mpg, mkv of mov) of met de video- of audiocodec (technieken voor het comprimeren van de mediastreams), is Shutter Encoder een handige oplossing. Je kunt hiermee namelijk eenvoudig een andere codec of container instellen. Voordat je hiermee aan de slag gaat, is het verstandig om de codecs van je videobestand te controleren.

Sleep hiervoor een videobestand naar het programmavenster of selecteer het via Bladeren, waarbij je meerdere bestanden tegelijk kunt kiezen. Rechtsklik op een bestand en kies Informatie voor uitgebreide technische details, inclusief de gebruikte codecs onder Codec ID in de secties Video en Audio. Je vindt hier ook andere informatie, onder meer Width, Height, Frame rate, Color space en Bit rate. Handig om te weten: rechtsklik op de bestandsnaam en kies Weergave om de video in de ingebouwde mediaspeler te bekijken.

Je videobestand kun je volledig ontleden.

Codec-selectie

Als je mediaspeler problemen heeft met de huidige videocodec, klik dan op het Pijl-knopje linksonder Functie selecteren. Hier kies je een geschikte codec. Naast de veelgebruikte Uitvoer codecs, zoals H.264, H.265, VP9 of MPEG-2, zijn er ook Bewerk codecs beschikbaar, waaronder DNxHR, AppleProRes of QT Animation. Deze zijn vooral voor de verdere bewerking in geavanceerde video-editors, zoals Avid Media Composer of het gratis DaVinci Resolve.

Je vindt hier ook Uitzend codecs voor streaming, Oude codecs evenals een Archiveer codec (FFV1). Voor meer informatie kun je terecht bij Google of bij AI-chatbots, zoals ChatGPT of Bard. De ingebouwde helpfunctie van Shutter Encoder is helaas vrij beperkt.

Als de originele container geen probleem vormt, kun je dezelfde bestandsextensie houden. Als het nodig is, kies je een andere container via het Pijl-knopje rechtsonder. Heb je al voorinstellingen gedownload, open dan het Ster-pictogram en sleep een of meerdere uitgepakte preset-bestanden naar het venster Mijn functies. Dubbelklik op een preset om deze te selecteren.

Aan videocodecs geen gebrek: er zijn er meer dan twintig.

Functie-uitvoer

Je kunt al meteen de knop Functie starten indrukken. Standaard wordt het geconverteerde videobestand opgeslagen in dezelfde map als het origineel. Om een andere opslaglocatie te kiezen, klik je op Uitvoer1 en vervolgens op Wijzigen. Je kunt ook simpelweg de gewenste map vanuit de verkenner naar het uitvoerveld slepen.

Ook handig: wanneer je hier op het Brief-icoontje klikt, je e-mailadres invult en Samenvattende e-mail verzenden selecteert, ontvang je meteen na afloop een statusmelding. Plaats je een vinkje bij Werken tijdens inactiviteit, dan pauzeert Shutter Encoder automatisch het lopende proces zodra je de muis of het toetsenbord gebruikt.

Als je meerdere bestanden hebt toegevoegd en verwacht dat verwerking wel wat tijd kost, kun je deze in een wachtrij plaatsen. Klik daarvoor op het knopje met de drie streepjes, selecteer een bestand uit de lijst en druk op Aan wachtrij toevoegen. Herhaal dit voor alle bestanden die je wilt verwerken. Als je klaar bent, klik je op Renderen wachtrij starten, onderaan het venster Renderen wachtrij. Als het goed is staan even later de getranscodeerde video’s in de beoogde map.

Onder in het scherm kun je het renderen van de toegevoegde bestanden starten.

Onder de motorkap beland je in de complexe parameters van onder meer FFmpeg.

Lees ook: Met deze gratis programma's kun je ieder bestand openen of afspelen

Transcoderingsopties

Je hebt het waarschijnlijk al opgemerkt: wanneer je in Shutter Encoder bij Functie selecteren een andere codec kiest, verschijnt niet alleen een voorbeeldweergave met beeld en geluid (als Golfvorm weergeven is ingeschakeld). In het meest rechtse deelvenster kun je ook diverse aspecten aanpassen, afhankelijk van de gekozen codec. Als je bijvoorbeeld H.265 selecteert, kun je verschillende bitrate-parameters instellen, afhankelijk van je keuze voor VBR (variabele bitrate), CBR (constante bitrate) of CQ (constante kwaliteit).

Je kunt het ook omkeren: als je bij Grootte het slotje activeert en een specifieke bestandsgrootte (in MB) invoert, past Shutter Encoder dynamisch de parameters aan om ervoor te zorgen dat de bestandsgrootte niet boven de ingestelde limiet uitkomt. Met de knop Herstellen, onderaan, kun je altijd terugkeren naar de oorspronkelijke instellingen.

Afhankelijk van de gekozen codec kun je nog een en ander optimaliseren.

Videofragmenten

Om slechts een specifiek fragment van een video te transcoderen of te bewerken met Shutter Encoder, selecteer je eerst je video en stel je alle gewenste instellingen in. Onderaan de videoweergave gebruik je het linkerhaakje om het begin van het fragment aan te geven, en het rechterhaakje voor het einde. Je kunt ook de blauwe randen langs de tijdbalk verslepen om het fragment te selecteren. De overige stappen van de procedure zijn je al bekend.

Zijn er in de video zogeheten keyframes aanwezig, dan kun je het snijwerk ook zonder hercompressie laten uitvoeren. In dit geval kies je bij Functie selecteren de optie Snijden zonder hercoderen en activeer je rechtsboven de optie Invoer en uitvoerpunt wijzigen, waarna je in de voorbeeldweergave beide punten kunt instellen.

Stel nu even dat je met je favoriete video-editor enkele kleine videofragmenten hebt bewerkt en je wilt niet de hele video opnieuw renderen. Sla de fragmenten dan op als afzonderlijke videobestanden. Laad zowel de originele als de bewerkte bestanden in Shutter Encoder, selecteer Functie selecteren en kies Video invoegen. Daarna hoef je alleen nog maar op Functie starten te klikken. Je zult zien dat zo’n verwerking heel snel verloopt.

Je kunt ook meerdere videobestanden, mits ze dezelfde codec gebruiken, samenvoegen zonder hercompressie. Selecteer hiervoor de verschillende bestanden, kies bij Functie starten voor Samenvoegen en geef het uitvoerbestand een naam.

Selecteer het fragment dat je wilt hebben.

Beeldbewerkingen

In het rechterdeelvenster van Shutter Encoder, onder de optie Bitrate aanpassen, vind je afhankelijk van de gekozen functie, diverse instellingsopties. Denk aan Audio instellingen, Beeld bijsnijden, Ondertitels toevoegen, Afbeelding / video als watermerk toevoegen, Colorimetrie, Correcties en Overgangen. We bespreken hier enkele van deze mogelijkheden.

Om bijvoorbeeld een logo toe te voegen, klik je op Afbeelding / video als watermerk toevoegen. Activeer bij voorkeur Veiligheidsgebied (er verschijnt een dubbele rand waarbinnen je het watermerk het beste plaatst) en tevens Watermerk toevoegen. Kies een geschikte afbeelding en verplaats deze met de muis of voer handmatig de pixelposities in. Je kunt ook het percentage voor de Grootte en de Opaciteit aanpassen.

Het bijsnijden van een videobeeld is eveneens eenvoudig. Open Beeld bijsnijden, zet een vinkje bij Inschakelen en gebruik de muis of voer waarden in om de grootte en locatie van het gewenste beeldgedeelte aan te passen.

Watermerk of logo bijsnijden: je kiest maar.

Interessant om te lezen: Van een leuke gebeurtenis naar een sprankelende video: je maakt het met OpenShot

Ondertitels

Het kan ook leuk zijn om je video’s te ondertitelen. Importeer een video en kies Ondertiteling bij Functie selecteren. Onder de voorbeeldweergave kun je op de gewenste momenten je ondertitels invoeren. Deze verschijnen dan op de tijdlijn, boven de geluidsgolven, wat handig is voor het synchroniseren van tekst en audio. Om een verkeerde ondertitel te verwijderen, selecteer je deze op de tijdlijn en druk je op Verwijderen. Gebruik Toevoegen om een nieuwe ondertitel in te voegen vanaf de positie van de markeerknop.

Met de knop Bewerken open je een lijst van alle ondertitels voor snelle aanpassingen. Gebruik de optie Verschuiving om de timing van de ondertiteling aan te passen en te synchroniseren met de video. Na het afronden van de ondertiteling, sluit je het deelvenster. Je krijgt dan de vraag of je de ondertitels aan de video wilt toevoegen. Bij bevestiging met Yes kun je kiezen tussen Branden, een arbeidsintensief proces waarbij de ondertitels permanent in de video worden geïntegreerd, of Insluiten, waarbij de ondertitels in een apart srt-bestand worden opgeslagen.

Voeg je eigen ondertitels toe aan je video’s.

Timelapse

Timelapse-video’s zijn populair. Deze bestaan uit opeenvolgende foto’s of snapshots die zijn genomen vanuit dezelfde positie, en die gebeurtenissen versneld weergeven. Om zelf zo’n video te maken met Shutter Encoder importeer je eerst alle fotobestanden in de juiste volgorde (bijvoorbeeld foto_01.jpg, foto_02.jpg enzovoort). Ga vervolgens naar het rechterdeelvenster, klik op Beeldsequentie en activeer Beeldsequentie activeren. Stel het aantal beelden per seconde in, bijvoorbeeld op 30.

Voor vloeiendere beeldovergangen kun je Frame mengen instellen, bijvoorbeeld op x12. Overweeg ook om Bewegingsonscherpte toe te voegen, maar weet dat dit proces arbeidsintensief kan zijn. In de sectie Afbeelding aanpassen kun je allerlei kleuroptimalisaties doorvoeren. Bekijk ook de mogelijkheden onder Correcties, waar je functies als Afbeelding stabiliseren, Anti-flikkering, Bandvorming verminderen en Belichting afvlakken kunt inschakelen om de kwaliteit verder te verbeteren. Bevestig met Functie starten.

Timelapse-video’s: versnel de tijd!

Audio vervangen

Het wordt tijd dat we ook iets met het audiospoor doen. Het aanpassen van het audiospoor van een video kan een aanzienlijke impact hebben op het eindresultaat. Om het originele audiospoor te vervangen, open je Shutter Encoder en selecteer je Audio vervangen bij Functie instellen. Je kunt bijvoorbeeld een eigen stemopname maken met een tool, zoals: www.online-voice-recorder.com.

Open vervolgens Shutter Encoder en selecteer Audio vervangen bij Functie instellen. Sleep het videobestand naar het venster en voeg daarna het audiobestand toe. Je kunt meerdere audiobestanden in de gewenste volgorde toevoegen. Ook is het mogelijk een leeg audiospoor toe te voegen door met de rechtermuisknop te klikken en Gedempte audiospoor toevoegen te kiezen. In het rechterdeelvenster kun je een ander audioformaat kiezen bij Convert en met Verschuiving de audio synchroniseren.

Kies naast Audio vervangen voor kortste of langste, afhankelijk van of je de lengte van het kortste of het langste spoor wilt aanhouden. Rechtsklik op een item in de lijst en kies Totale lengte van bestanden voor de exacte tijdsduur. Bevestig met Functie starten. In VLC Media Player kun je bijvoorbeeld wisselen tussen beschikbare audiosporen via Audio / Audiospoor.

Wil je de volgorde van de audiosporen later wijzigen, dan kan dit zonder hercompressie met de functie Opnieuw inpakken. Open in het rechterdeelvenster Audio instellingen en wissel bijvoorbeeld Audio 1 met Audio 2 en omgekeerd. Je kunt hier ook Audionormalisatie inschakelen om volumeverschillen te minimaliseren en het audioformaat converteren.

Voeg ook meerdere audiosporen toe aan je video, in het gewenste formaat.

Map monitoren

Werk je intensief aan een mediaproject en voeg je regelmatig nieuwe bestanden aan een specifieke map toe? Dan kun je Shutter Encoder zo configureren dat het automatisch nieuw toegevoegde bestanden verwerkt volgens je vooraf ingestelde parameters. Om deze mapmonitoring in te stellen, importeer je eerst een mediabestand uit de beoogde map in Shutter Encoder. Klik met de rechtermuisknop op dit item en kies voor Map scannen. Bevestig met OK en sleep een geschikte doelmap voor de opslag van de bewerkte mediabestanden naar de balk bij Uitvoer1. Selecteer vervolgens de gewenste functie en stel alle eigenschappen optimaal in. Als alles naar wens is ingesteld, klik je op Functie starten.

Laat Shutter Encoder open; de app verwerkt nu alle bestaande en nieuw toegevoegde mediabestanden in de bronmap volgens je instellingen. Alle bestanden worden in je doelmap opgeslagen. Je kunt het proces op elk moment onderbreken door in de lijst met de rechtermuisknop te klikken en Scannen stoppen te selecteren.

Shutter Encoder monitort je mediamap en voert automatisch de nodige bewerkingen uit.

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.