Je mediaspeler ondersteunt het videoformaat niet en dus wil je de video converteren. Of misschien wil je de videokleuren wat oppoetsen, een logo toevoegen, ondertitels erbij zetten of meerdere videobestanden samenvoegen? Met Shutter Encoder kan dit allemaal. Er is zelfs nog meer mogelijk.

Als mediatool schept Shutter Encoder hoge verwachtingen. Zeker omdat het programma intensief gebruikmaakt van populaire en beproefde gereedschappen, zoals ExifTool, FFmpeg, MediaInfo en Yt-dlp. Dat het opensource en gratis is, maakt Shutter Encoder extra aantrekkelijk. Het programma is voornamelijk gericht op videobewerking, maar het kan ook vlot overweg met audiobestanden en afbeeldingen. Wij focussen ons nu alleen op video, omdat de functies en mogelijkheden op dit gebied al zeer uitgebreid zijn. Weet wel dat Shutter Encoder zich vooral op de iets gevorderde gebruiker richt. De app kan soms ook wat nukkig zijn. Dit los je op door het venster heen en weer te bewegen of desnoods het programma te herstarten.

Installatie

Shutter Encoder is beschikbaar voor Windows (inclusief een portable versie), macOS en Linux. Je vindt het programma op www.shutterencoder.com. De website biedt ook een uitgebreide beschrijving van de functies. Ben je van plan een reeks video’s te converteren voor diverse platformen, zoals Vimeo, YouTube, Facebook, Instagram of X? Download dan direct de zip-bestanden met de bijbehorende voorinstellingen (presets) en pak deze uit. We komen hier later op terug.

We bespreken de Windows-versie die je met een aantal muisklikken installeert. Bij het starten van de tool opent zich een bescheiden ogend programmavenster, maar schijn bedriegt. Voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat, is het goed om even te klikken op het tandwiel linksboven. Neem daar de instellingen door. Zo kun je bijvoorbeeld de taal instellen op Dutch en standaardmappen definiëren voor de uitvoer van je projecten. Bij Laden bij opstarten kun je een van je favoriete voorinstellingen selecteren, bijvoorbeeld voor YouTube. Daarover verder meer.

Ook leuk om te lezen: YouTube Studio: maak van een gewoon filmpje een verfijnde video

Informatie

Wanneer een apparaat of mediaspeler problemen heeft met een specifieke videocontainer (zoals avi, mpg, mkv of mov) of met de video- of audiocodec (technieken voor het comprimeren van de mediastreams), is Shutter Encoder een handige oplossing. Je kunt hiermee namelijk eenvoudig een andere codec of container instellen. Voordat je hiermee aan de slag gaat, is het verstandig om de codecs van je videobestand te controleren.

Sleep hiervoor een videobestand naar het programmavenster of selecteer het via Bladeren, waarbij je meerdere bestanden tegelijk kunt kiezen. Rechtsklik op een bestand en kies Informatie voor uitgebreide technische details, inclusief de gebruikte codecs onder Codec ID in de secties Video en Audio. Je vindt hier ook andere informatie, onder meer Width, Height, Frame rate, Color space en Bit rate. Handig om te weten: rechtsklik op de bestandsnaam en kies Weergave om de video in de ingebouwde mediaspeler te bekijken.

Codec-selectie

Als je mediaspeler problemen heeft met de huidige videocodec, klik dan op het Pijl-knopje linksonder Functie selecteren. Hier kies je een geschikte codec. Naast de veelgebruikte Uitvoer codecs, zoals H.264, H.265, VP9 of MPEG-2, zijn er ook Bewerk codecs beschikbaar, waaronder DNxHR, AppleProRes of QT Animation. Deze zijn vooral voor de verdere bewerking in geavanceerde video-editors, zoals Avid Media Composer of het gratis DaVinci Resolve.

Je vindt hier ook Uitzend codecs voor streaming, Oude codecs evenals een Archiveer codec (FFV1). Voor meer informatie kun je terecht bij Google of bij AI-chatbots, zoals ChatGPT of Bard. De ingebouwde helpfunctie van Shutter Encoder is helaas vrij beperkt.

Als de originele container geen probleem vormt, kun je dezelfde bestandsextensie houden. Als het nodig is, kies je een andere container via het Pijl-knopje rechtsonder. Heb je al voorinstellingen gedownload, open dan het Ster-pictogram en sleep een of meerdere uitgepakte preset-bestanden naar het venster Mijn functies. Dubbelklik op een preset om deze te selecteren.

Functie-uitvoer

Je kunt al meteen de knop Functie starten indrukken. Standaard wordt het geconverteerde videobestand opgeslagen in dezelfde map als het origineel. Om een andere opslaglocatie te kiezen, klik je op Uitvoer1 en vervolgens op Wijzigen. Je kunt ook simpelweg de gewenste map vanuit de verkenner naar het uitvoerveld slepen.

Ook handig: wanneer je hier op het Brief-icoontje klikt, je e-mailadres invult en Samenvattende e-mail verzenden selecteert, ontvang je meteen na afloop een statusmelding. Plaats je een vinkje bij Werken tijdens inactiviteit, dan pauzeert Shutter Encoder automatisch het lopende proces zodra je de muis of het toetsenbord gebruikt.

Als je meerdere bestanden hebt toegevoegd en verwacht dat verwerking wel wat tijd kost, kun je deze in een wachtrij plaatsen. Klik daarvoor op het knopje met de drie streepjes, selecteer een bestand uit de lijst en druk op Aan wachtrij toevoegen. Herhaal dit voor alle bestanden die je wilt verwerken. Als je klaar bent, klik je op Renderen wachtrij starten, onderaan het venster Renderen wachtrij. Als het goed is staan even later de getranscodeerde video’s in de beoogde map.

Lees ook: Met deze gratis programma's kun je ieder bestand openen of afspelen

Transcoderingsopties

Je hebt het waarschijnlijk al opgemerkt: wanneer je in Shutter Encoder bij Functie selecteren een andere codec kiest, verschijnt niet alleen een voorbeeldweergave met beeld en geluid (als Golfvorm weergeven is ingeschakeld). In het meest rechtse deelvenster kun je ook diverse aspecten aanpassen, afhankelijk van de gekozen codec. Als je bijvoorbeeld H.265 selecteert, kun je verschillende bitrate-parameters instellen, afhankelijk van je keuze voor VBR (variabele bitrate), CBR (constante bitrate) of CQ (constante kwaliteit).

Je kunt het ook omkeren: als je bij Grootte het slotje activeert en een specifieke bestandsgrootte (in MB) invoert, past Shutter Encoder dynamisch de parameters aan om ervoor te zorgen dat de bestandsgrootte niet boven de ingestelde limiet uitkomt. Met de knop Herstellen, onderaan, kun je altijd terugkeren naar de oorspronkelijke instellingen.

Videofragmenten

Om slechts een specifiek fragment van een video te transcoderen of te bewerken met Shutter Encoder, selecteer je eerst je video en stel je alle gewenste instellingen in. Onderaan de videoweergave gebruik je het linkerhaakje om het begin van het fragment aan te geven, en het rechterhaakje voor het einde. Je kunt ook de blauwe randen langs de tijdbalk verslepen om het fragment te selecteren. De overige stappen van de procedure zijn je al bekend.

Zijn er in de video zogeheten keyframes aanwezig, dan kun je het snijwerk ook zonder hercompressie laten uitvoeren. In dit geval kies je bij Functie selecteren de optie Snijden zonder hercoderen en activeer je rechtsboven de optie Invoer en uitvoerpunt wijzigen, waarna je in de voorbeeldweergave beide punten kunt instellen.

Stel nu even dat je met je favoriete video-editor enkele kleine videofragmenten hebt bewerkt en je wilt niet de hele video opnieuw renderen. Sla de fragmenten dan op als afzonderlijke videobestanden. Laad zowel de originele als de bewerkte bestanden in Shutter Encoder, selecteer Functie selecteren en kies Video invoegen. Daarna hoef je alleen nog maar op Functie starten te klikken. Je zult zien dat zo’n verwerking heel snel verloopt.

Je kunt ook meerdere videobestanden, mits ze dezelfde codec gebruiken, samenvoegen zonder hercompressie. Selecteer hiervoor de verschillende bestanden, kies bij Functie starten voor Samenvoegen en geef het uitvoerbestand een naam.

Beeldbewerkingen

In het rechterdeelvenster van Shutter Encoder, onder de optie Bitrate aanpassen, vind je afhankelijk van de gekozen functie, diverse instellingsopties. Denk aan Audio instellingen, Beeld bijsnijden, Ondertitels toevoegen, Afbeelding / video als watermerk toevoegen, Colorimetrie, Correcties en Overgangen. We bespreken hier enkele van deze mogelijkheden.

Om bijvoorbeeld een logo toe te voegen, klik je op Afbeelding / video als watermerk toevoegen. Activeer bij voorkeur Veiligheidsgebied (er verschijnt een dubbele rand waarbinnen je het watermerk het beste plaatst) en tevens Watermerk toevoegen. Kies een geschikte afbeelding en verplaats deze met de muis of voer handmatig de pixelposities in. Je kunt ook het percentage voor de Grootte en de Opaciteit aanpassen.

Het bijsnijden van een videobeeld is eveneens eenvoudig. Open Beeld bijsnijden, zet een vinkje bij Inschakelen en gebruik de muis of voer waarden in om de grootte en locatie van het gewenste beeldgedeelte aan te passen.

Interessant om te lezen: Van een leuke gebeurtenis naar een sprankelende video: je maakt het met OpenShot

Ondertitels

Het kan ook leuk zijn om je video’s te ondertitelen. Importeer een video en kies Ondertiteling bij Functie selecteren. Onder de voorbeeldweergave kun je op de gewenste momenten je ondertitels invoeren. Deze verschijnen dan op de tijdlijn, boven de geluidsgolven, wat handig is voor het synchroniseren van tekst en audio. Om een verkeerde ondertitel te verwijderen, selecteer je deze op de tijdlijn en druk je op Verwijderen. Gebruik Toevoegen om een nieuwe ondertitel in te voegen vanaf de positie van de markeerknop.

Met de knop Bewerken open je een lijst van alle ondertitels voor snelle aanpassingen. Gebruik de optie Verschuiving om de timing van de ondertiteling aan te passen en te synchroniseren met de video. Na het afronden van de ondertiteling, sluit je het deelvenster. Je krijgt dan de vraag of je de ondertitels aan de video wilt toevoegen. Bij bevestiging met Yes kun je kiezen tussen Branden, een arbeidsintensief proces waarbij de ondertitels permanent in de video worden geïntegreerd, of Insluiten, waarbij de ondertitels in een apart srt-bestand worden opgeslagen.

Timelapse

Timelapse-video’s zijn populair. Deze bestaan uit opeenvolgende foto’s of snapshots die zijn genomen vanuit dezelfde positie, en die gebeurtenissen versneld weergeven. Om zelf zo’n video te maken met Shutter Encoder importeer je eerst alle fotobestanden in de juiste volgorde (bijvoorbeeld foto_01.jpg, foto_02.jpg enzovoort). Ga vervolgens naar het rechterdeelvenster, klik op Beeldsequentie en activeer Beeldsequentie activeren. Stel het aantal beelden per seconde in, bijvoorbeeld op 30.

Voor vloeiendere beeldovergangen kun je Frame mengen instellen, bijvoorbeeld op x12. Overweeg ook om Bewegingsonscherpte toe te voegen, maar weet dat dit proces arbeidsintensief kan zijn. In de sectie Afbeelding aanpassen kun je allerlei kleuroptimalisaties doorvoeren. Bekijk ook de mogelijkheden onder Correcties, waar je functies als Afbeelding stabiliseren, Anti-flikkering, Bandvorming verminderen en Belichting afvlakken kunt inschakelen om de kwaliteit verder te verbeteren. Bevestig met Functie starten.

Audio vervangen

Het wordt tijd dat we ook iets met het audiospoor doen. Het aanpassen van het audiospoor van een video kan een aanzienlijke impact hebben op het eindresultaat. Om het originele audiospoor te vervangen, open je Shutter Encoder en selecteer je Audio vervangen bij Functie instellen. Je kunt bijvoorbeeld een eigen stemopname maken met een tool, zoals: www.online-voice-recorder.com.

Open vervolgens Shutter Encoder en selecteer Audio vervangen bij Functie instellen. Sleep het videobestand naar het venster en voeg daarna het audiobestand toe. Je kunt meerdere audiobestanden in de gewenste volgorde toevoegen. Ook is het mogelijk een leeg audiospoor toe te voegen door met de rechtermuisknop te klikken en Gedempte audiospoor toevoegen te kiezen. In het rechterdeelvenster kun je een ander audioformaat kiezen bij Convert en met Verschuiving de audio synchroniseren.

Kies naast Audio vervangen voor kortste of langste, afhankelijk van of je de lengte van het kortste of het langste spoor wilt aanhouden. Rechtsklik op een item in de lijst en kies Totale lengte van bestanden voor de exacte tijdsduur. Bevestig met Functie starten. In VLC Media Player kun je bijvoorbeeld wisselen tussen beschikbare audiosporen via Audio / Audiospoor.

Wil je de volgorde van de audiosporen later wijzigen, dan kan dit zonder hercompressie met de functie Opnieuw inpakken. Open in het rechterdeelvenster Audio instellingen en wissel bijvoorbeeld Audio 1 met Audio 2 en omgekeerd. Je kunt hier ook Audionormalisatie inschakelen om volumeverschillen te minimaliseren en het audioformaat converteren.

Map monitoren

Werk je intensief aan een mediaproject en voeg je regelmatig nieuwe bestanden aan een specifieke map toe? Dan kun je Shutter Encoder zo configureren dat het automatisch nieuw toegevoegde bestanden verwerkt volgens je vooraf ingestelde parameters. Om deze mapmonitoring in te stellen, importeer je eerst een mediabestand uit de beoogde map in Shutter Encoder. Klik met de rechtermuisknop op dit item en kies voor Map scannen. Bevestig met OK en sleep een geschikte doelmap voor de opslag van de bewerkte mediabestanden naar de balk bij Uitvoer1. Selecteer vervolgens de gewenste functie en stel alle eigenschappen optimaal in. Als alles naar wens is ingesteld, klik je op Functie starten.

Laat Shutter Encoder open; de app verwerkt nu alle bestaande en nieuw toegevoegde mediabestanden in de bronmap volgens je instellingen. Alle bestanden worden in je doelmap opgeslagen. Je kunt het proces op elk moment onderbreken door in de lijst met de rechtermuisknop te klikken en Scannen stoppen te selecteren.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!