Je haalt je was uit de machine ... en er zitten nog steeds vlekken op. Bovendien ruikt het ook vies. Hoe dan? Waarschijnlijk heb je last van vetluis: de grijzige substantie die zich ophoopt in je wasmachine (vooral in het rubber bij de deur). In dit artikel lees je hoe je voorgoed afrekent met vetluis.

Lees ook: Wasmachine ontkalken, zo doe je dat!

Wat ís vetluis?

Vetluis is een mix van zeeprestjes, dode huidcellen, lichaamsvet en andere organische rommel die zich na verloop van tijd ophoopt in je wasmachine. Het is een ideale broedplaats voor bacteriën. Je herkent het als dat grauwe goedje dat zich vastzet in de rubberen manchet rond de deur.

Vetluis is niet alleen vies (je ruikt het en je was wordt niet meer helemaal fris), maar als je wasluis niet aanpakt, kan het op den duur ook schade veroorzaken aan je wasmachine. Het kan zich ophopen in zowel de watertoevoer- als de waterafvoerslang en daar voor verstoppingen zorgen. Daarnaast kan het ook de drukregelaar en het waterniveausysteem van de machine aantasten. Die systemen regelen hoeveel water er bij elke cyclus wordt toegevoerd. Als ze verstopt raken met vetluis, kan de machine de waterhoeveelheden niet meer goed instellen. Bij heel veel vetluis wordt de hele wasmachine extra belast, wat de algemene levensduur van de motor en andere vitale onderdelen kan verkorten.

©Sergey Mironov/ Sergeymironov.com

 Lees ook: De meest voorkomende wasmachinestoringen én oplossingen

Zo ontstaat vetluis

Maar hoe ontstaat vetluis eigenlijk? De belangrijkste oorzaak is lage temperaturen tijdens het wassen. Tegenwoordig wassen we steeds vaker op lage temperaturen om het milieu te sparen, maar hierdoor overleven bacteriën gemakkelijker - pas bij temperaturen boven de 75 graden Celsius worden ze vernietigd.

Een belangrijke factor voor vetluisvorming is het gebruik van te veel wasmiddel, aangezien vetluis zich voedt met de achtergebleven zeepresten. Het maakt daarbij niet zozeer uit of je een vloeibaar wasmiddel of waspoeder gebruikt.

Zo verwijder je vetluis

Gelukkig is het mogelijk om vetluis te verwijderen en te voorkomen. Een ouderwetse kookwas is bijvoorbeeld een eenvoudige en effectieve manier om vetluis te verwijderen. Draai een programma op het liefst 90 graden (Of op minimaal 75 graden) zónder wasgoed en voeg een halve liter schoonmaakazijn toe aan het wasmiddelbakje. Doe dit minstens eenmaal per half jaar om je wasmachine schoon te houden. 

Zo voorkom je vetluis

Om vetluis te voorkomen, kun je ook enkele maatregelen nemen. Gebruik bijvoorbeeld wat minder wasmiddel. Moderne wasmiddelen zijn heel erg geconcentreerd; je gebruikt dus al snel genoeg. Als je in een gebied met zacht water woont, kun je nóg zuiniger doseren. Daarnaast is het belangrijk om, zoals we hierboven al uitgelegd hebben, regelmatig een kookwas te draaien om je wasmachine schoon te houden. Maak ook het wasmiddelbakje en de rubberen rand in de wastrommel regelmatig schoon. Laat het deurtje van de wasmachine na het wassen altijd openstaan en zorg dat de trommel goed droog is. Een vochtige omgeving is namelijk een ideale plek voor bacteriën en dat wil je juist voorkomen.

©Юля Бурмистрова

Dáááág, vetluis!

Kortom, vetluis is een vervelend probleem dat niet alleen je wasgoed kan aantasten, maar ook schade kan veroorzaken aan je wasmachine. Gelukkig kun je met de juiste maatregelen vetluis verwijderen en voorkomen!

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇