ID.nl logo
Van een leuke gebeurtenis naar een sprankelende video: je maakt het met OpenShot
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Huis

Van een leuke gebeurtenis naar een sprankelende video: je maakt het met OpenShot

Heb je een leuk feest gehad, ben je op vakantie of bij een festival of evenement geweest, dan wil je daar natuurlijk op een ander moment nog lekker van kunnen nagenieten. Beter dan met een sprankelende video kan dat niet. De gratis video-editor OpenShot biedt tal van creatieve opties.

In dit artikel laten we je de leukste mogelijkheden van de video-editor OpenShot zien:

  • Overgangen
  • Maskers
  • Effecten, zoals een kleur vervangen
  • Animaties
  • Audio-effecten

Wil je meer met videobewerking gaan doen, lees dan ook dit artikel: Kies de juiste laptop voor videobewerking

OpenShot is een gratis opensource-videobewerker voor Windows, macOS en Linux. We gaan uit van de 64bit-versie voor Windows, maar er is ook een 32bit-versie.

Om een idee te krijgen van de belangrijkste functies kun je een kijkje nemen op deze pagina. Hier vind je ook links naar screenshots, video’s en een Engelstalige gebruikersgids van 130 pagina’s. Je kunt 'm ook als pdf downloaden. Voor vragen kun je terecht op een actief Reddit-forum.

We gaan ervan uit dat je al bekend bent met de basisprincipes van videobewerkingssoftware en richten ons daarom meteen op de belangrijkste en leukste opties. De installatie vergt slechts enkele muisklikken. Het hoofdvenster van OpenShot bevat de klassieke driedeling: selectievenster, voorbeeldweergave en tijdlijn. Volgens de makers zou je met de meeste pc’s van na 2017 aan de slag moeten kunnen, maar voor video-editors geldt natuurlijk: hoe krachtiger je systeem, hoe beter.

Voor wie al eerder met video-editors heeft gewerkt, ziet het hoofdvenster van OpenShot er vast vertrouwd uit.

Project

Het projectprofiel van OpenShot is standaard ingesteld op HD 720p 30 fps (frames per second). Hoewel dit voldoende is voor het bewerkingsproces, is het beter om vanaf het begin het profiel te kiezen dat past bij het gewenste eindproduct. Dit kan via Bestand / Profiel kiezen. Er zijn honderden profielen beschikbaar, waarvan in Europa 30 fps (PAL) gebruikelijk is. Wijzelf kiezen FHD PAL 1080p 25 fps (16:9), maar je kunt natuurlijk een ander profiel selecteren. Het is zelfs mogelijk om je eigen profiel aan de lijst toe te voegen, maar dit is nogal bewerkelijk.

Je kunt kiezen uit wel vierhonderd profielen voor je project.

Voorkeuren

Voor je daadwerkelijk aan de slag gaat, is het raadzaam om Bestand / Voorkeuren te controleren. Op de acht tabbladen kun je namelijk allerlei opties instellen. Hier behandelen we er slechts enkele. Op het tabblad Algemeen kun je bijvoorbeeld de taal instellen, waaronder Nederlands, evenals het standaardthema (wij kozen voor Humanity). Ook interessant is de instelbare optie Afbeeldingsduur, die standaard op 10 seconden per getoonde afbeelding is ingesteld.

Op het tabblad Voorbeeld kun je de optie Standaardprofiel wijzigen, wat handig is als je doorgaans met een vast projectprofiel werkt. We raden aan om de functie Automatisch opslaan ingeschakeld te laten, zodat je bij een onverhoopte crash geen werk kwijtraakt.

Bij Prestaties kun je eventueel hardware-versnelling uitproberen, maar weet dat dit een experimentele functie is. Verder kun je op het tabblad Toetsenbord je eigen sneltoetsen instellen voor zo’n zestig handelingen.

Houd er rekening mee dat je OpenShot waarschijnlijk moet herstarten om de wijzigingen door te voeren.

Loop door alle voorkeuren en stel deze naar wens in.

Mediabestanden

Je bent nu klaar om alle gewenste mediabestanden te importeren, zoals video, audio en foto’s. Open daarvoor het tabblad Projectbestanden onder aan het selectievenster en klik op de knop met het groene plusteken (Bestanden importeren) om je mediabestanden toe te voegen. Zorg ervoor dat je ze naar de tijdlijn onderaan verplaatst. Dit kan door ze te verslepen, maar je kunt ze ook allemaal in één keer selecteren. Klik met rechts op je selectie en kies Aan de tijdbalk toevoegen.

Nu kun je de media in de gewenste volgorde op de tijdlijn plaatsen en je kunt de clips later ook nog op de tijdlijn zelf verplaatsen. Stel de opties Starttijd, Afbeeldingsduur en Spoor in, en geef aan of je wilt faden en/of zoomen, en welke overgang je eventueel wilt gebruiken. Bevestig met OK om je media naar de tijdlijn te kopiëren.

Je kunt ook meerdere mediabestanden in één keer naar de tijdlijn verhuizen.

Nog niet genoeg videomateriaal?

Met een drone kun je mooie beelden maken

Knipwerk

Alle clips staan nu in de juiste volgorde op je tijdlijn, maar wat als je sommige foto’s langer of korter in beeld wilt hebben, of als je specifieke stukken uit een videoclip liever niet wilt laten zien? Dit kun je eenvoudig aanpassen.

Versleep de linker- of rechterzijde van een clip naar binnen of buiten om de duur aan te passen. Vul indien nodig de lege ruimte op door de overige clips te verschuiven en houd de Ctrl-toets ingedrukt voor een meervoudige selectie. Om voldoende in te zoomen op de tijdlijn gebruik je Ctrl+Scrollwiel (helaas ondersteunt OpenShot geen ‘ripple delete’ voor automatische verschuivingen).

Als je een fragment midden in een videoclip wilt verwijderen, verplaats dan eerst de afspeelknop boven de tijdlijn naar het begin van het ongewenste fragment. Klik met rechts op de clip en kies Afsnijden / Beide kanten behouden. Herhaal dit voor het einde van het fragment. Het fragment wordt nu een afzonderlijke clip die je met de Delete-toets kunt verwijderen.

Stel dat je meerdere sporen hebt (zie ook de volgende paragraaf) en je wilt op elk spoor de clip splitsen waar de afspeelknop zich bevindt: klik dan met rechts op de afspeelknop en kies Alles afsnijden / Beide kanten behouden.

Het is ook mogelijk in één keer alle clips op dezelfde afspeelpositie te knippen.

Sporen

Je kunt alle clips op één spoor plaatsen, maar het werkt vaak handiger om meerdere sporen te gebruiken, zoals voor een logo, een emoji uit het aanbod op het tabblad Emoji’s, foto’s, videoclips en achtergrondmuziek.

Klik met rechts op Spoor [n] en kies Spoor hierboven toevoegen of Spoor hieronder toevoegen. Voor audio maakt dit niet zoveel uit, maar het is gebruikelijk om achtergrondmuziek op het onderste spoor te zetten. Vanuit het contextmenu kun je een spoor ook een andere naam geven.

Beelden die je op een hoger spoor plaatst, bedekken de beelden op de sporen eronder, behalve wanneer je het bovenliggende beeld verkleint of deels transparant maakt.

We demonstreren dit met een beeld-in-beeld-effect. Plaats bijvoorbeeld een foto op een spoor bovenop een spoor met een videoclip. Selecteer de foto in de tijdlijn en plaats de afspeelknop boven deze foto. In de voorbeeldweergave zie je nu verschillende handvaten rond de foto. Hiermee kun je de foto kleiner maken zodat een deel van de onderliggende video zichtbaar wordt, maar ook roteren, kantelen en verplaatsen.

Een andere optie is om het bovenliggende beeld deels doorzichtig te maken. Plaats de afspeelknop boven de clip, rechtsklik erop en kies Eigenschappen. Selecteer de eigenschap Alfa bovenaan en schuif de bijbehorende balk wat naar links, of dubbelklik erop om zelf een waarde in te voeren. Merk ook op dat je vanuit dit venster nog heel wat andere eigenschappen kunt aanpassen.

Meerdere sporen maken ook leuke beeld-in-beeldeffecten mogelijk.

Overgangen

Zolang je niet overdrijft, kan een overgangseffect tussen twee clips wel aardig zijn. Open het tabblad Overgangen en versleep de gewenste overgang tussen twee clips op de tijdlijn, zodat deze beide deels overlapt. Een overgang herken je aan een blauwe rechthoek op de tijdlijn. De duur en positie pas je met de muis aan.

Vanuit het eigenschappenvenster van de overgang pas je onder meer de opties Helderheid en Contrast aan. Het is belangrijk om te weten waar de afspeelknop zich precies bevindt, omdat op dat moment een zogeheten keyframe wordt gemaakt (in OpenShot ook wel key-punt genoemd), waarop je aanpassingen van kracht worden. Met de pijltoetsen kun je één frame tegelijk door je video navigeren.

Een keyframe herken je aan een klein wit ruitje onderaan de clip op de tijdlijn. Door bijvoorbeeld twee keyframes te maken, elk met een andere helderheid of ander contrast, kun je een geleidelijk overgangseffect creëren tussen beide. Met de oranje pijlknoppen boven de tijdlijn navigeer je van het ene naar het andere keyframe.

Er zijn heel wat overgangen beschikbaar, die je met keyframes verder kunt aansturen.

Maskers

Het is ook mogelijk je eigen overgangseffecten toe te voegen. Plaats een geschikte afbeelding in grijswaarden of zwart-wit in de standaardmap C:\users\<accountnaam>\.openshot_qt\transitions. Geef het bestand een duidelijke naam. Wanneer je OpenShot herstart, vind je de nieuwe afbeelding met die bestandsnaam achteraan in het overzicht met overgangen.

Stel, je hebt een video en een foto (of een andere video) op het spoor eronder. Je zou nu bijvoorbeeld een wit hart op een zwarte achtergrond als overgang op (een deel van) je video kunnen plaatsen. Stel bij het begin van de overgang of op het eerste zelf ingestelde keyframe de helderheid van je overgang in op 0,00. Op het einde van de overgang of op het tweede keyframe vul je de waarde -1,00 in. Hierdoor zal de onderliggende foto binnen de contouren van het hart zichtbaar zijn bij keyframe 1 en geleidelijk vervagen. Zo kun je dus fraaie maskereffecten creëren.

Geef je overgang een maskereffect met behulp van key-punten.

Effecten

Bij OpenShot zijn naast overgangen ook diverse effecten beschikbaar om video- en audioclips aan te passen. Elk effect heeft aanpasbare eigenschappen, waarvan de meeste geanimeerd kunnen worden. Door keyframes te gebruiken, zorgt OpenShot automatisch voor een geleidelijk effect tussen deze frames.

Om een effect toe te voegen, ga je naar het tabblad Effecten en sleep je het gewenste effect naar het video- of audiospoor. Als voorbeeld nemen we het Chrome Key-effect, waarmee je een specifieke kleur in een video of afbeelding kunt vervangen. Bijvoorbeeld, als je een opname hebt met een felgroen doek als achtergrond, kun je dit met het Chrome Key-effect vervangen door een achtergrond van bijvoorbeeld Parijs.

Plaats de video met de kleur die je wilt vervangen boven het spoor met het gewenste achtergrondbeeld. Sleep het Chrome Key-effect naar de bovenste video. Er verschijnt een pictogram met een groene C. Klik er met rechts op en kies Eigenschappen. Dubbelklik op Key kleur en selecteer de gewenste kleur die je wilt vervangen. Kies hier Pick Screen Color als je een schermkleur wilt aanduiden. Je kunt ook andere eigenschappen van het effect aanpassen. Door extra keyframes toe te voegen, kun je het een en ander nog verfijnen.

Kies een kleur voor het Chrome Key-effect.

Animaties

Naast geanimeerde overgangen en effecten biedt OpenShot ook kant-en-klare animaties. Om een animatie toe te passen, klik je met rechts op een videoclip en selecteer je Animatie. Je kunt kiezen uit Begin van clip, Einde van clip of Volledige clip, waarbij je onder andere kunt zoomen of het beeld in een bepaalde richting kunt bewegen. Als voorbeeld kiezen we Begin van clip / Zoomen / Inzoomen (50% naar 100%).

De animatie is direct klaar en je ziet twee witte cirkeltjes aan het begin van de clip, dit zijn de keyframes waartussen de animatie plaatsvindt.

Het eigenschappenvenster toont twee ingekleurde eigenschappen voor deze zoom-animatie: Schaal X en Schaal Y. Je kunt deze waarden handmatig aanpassen, maar voor extra interpolatie-opties als Bézier, Lineair of Constant klik je met rechts op het bijbehorende curve-icoontje.

Het is ook mogelijk andere eigenschappen in de animatie te betrekken. Klik bijvoorbeeld met rechts op Rotatie en kies Keyframe invoegen, waarna je een geschikte waarde invult.

Je kunt verschillende eigenschappen tegelijk in je animatie opnemen.

Titels

Om een titel aan je beelden toe te voegen, ga je naar het menu Titel en kies je Titel. Uit de lijst van bijna vijftig sjablonen selecteer je een passend exemplaar. Vul de titelregel(s) in en kies het gewenste lettertype, de juiste tekstkleur en de achtergrondkleur. Bevestig met Opslaan en het titelbestand komt in het deelvenster met projectbestanden terecht. Versleep het vervolgens naar een geschikte plek op je tijdlijn, bij voorkeur op een afzonderlijk spoor.

Je hebt ook de mogelijkheid om eigen vectorafbeeldingen als titelsjablonen te gebruiken. Plaats hiervoor een geschikt svg-bestand (met tekst) in de standaardmap C:\Users\<accountnaam>\.openshot_qt\title_templates. Je kunt zo’n bestand bijvoorbeeld maken met het gratis opensource-programma Inkscape.

Na een herstart van OpenShot verschijnt het aangepaste titelsjabloon in de lijst. Als alternatief kun je het sjabloon ophalen via Projectbestanden, waar je met rechts op het svg-bestand klikt en Titel bewerken kiest.

Je hebt wellicht opgemerkt dat in het dialoogvenster voor het bewerken van een titel de optie Geavanceerde editor gebruiken beschikbaar is, evenals de optie Geanimeerde titel in het uitklapmenu. Beide zijn krachtige functies, maar ze vereisen respectievelijk Inkscape en Blender om te gebruiken en daar hebben we hier helaas niet de ruimte voor.

Maak je eigen titelsjabloon en zet het op een spoor.

Audio

Als je bijvoorbeeld achtergrondmuziek op een extra spoor toevoegt, dan wil je natuurlijk niet dat dit het geluid van de video zelf overstemt. Gelukkig kun je makkelijk het volume aanpassen. Klik met rechts op het betreffende spoor, kies Volume / Volledige clip en stel een volumepercentage in. Merk op dat je hier ook geluidseffecten zoals In- en uitfaden ter beschikking hebt.

Zoals gezegd biedt OpenShot op het tabblad Effecten ook een reeks audio-effecten aan, waaronder Compressor, Delay, Echo, Expander, Fluisterstem, Parametrische EQ, Robotstem, Ruis en Vervorming. Vanuit het eigenschappenvenster kun je elk van deze effecten verder aansturen. Je kunt ook meerdere effecten tegelijk op een audioclip toepassen. Experimenteer gerust voor een optimaal resultaat.

Je kunt het volume van een audiospoor simpelweg aanpassen.

Export

Nu je hele videoproject er perfect uitziet en klinkt, is het tijd om het definitieve resultaat vast te leggen. Ga naar het menu Bestand en kies Project exporteren. Geef het exportbestand een naam en selecteer de gewenste opslaglocatie. Bij Doel kun je kiezen uit verschillende videoformaten, zoals MKV, MOV en MP4, elk met verschillende codecs.

Indien nodig kun je hier het videoprofiel aanpassen als je bij aanvang het projectprofiel nog niet had afgestemd op het eindresultaat (zie paragraaf ‘Project’). Selecteer de gewenste kwaliteit – onthoud dat een hogere kwaliteit resulteert in een groter bestand.

Mocht je niet het optimale videoformaat vinden, open dan het tabblad Geavanceerd. Hier kun je onder andere aangeven welke frames je wilt exporteren en zeer nauwkeurig instellen welke video- en audio-codecs je wilt gebruiken, met opties als Samplesnelheid en Bitsnelheid. Je kunt zelfs het videoprofiel tot in de kleinste details aanpassen, inclusief beeld- en pixelverhouding, en de framesnelheid.

Als je alles naar wens hebt ingesteld, start je het exportproces met Video exporteren. Nu rest je niets anders dan te genieten van het eindresultaat.

Je bepaalt de technische kenmerken van het exportformaat volledig zelf.

Lees ook: 15 manieren om media af te spelen op je tv

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
🍂 Voorbereiden op de herfst: deze tuintaken doe je in september
© Elena Elisseeva
Huis

🍂 Voorbereiden op de herfst: deze tuintaken doe je in september

Het is september, en dat betekent dat de nazomer ten einde loopt. Het licht wordt zachter, de avonden koeler en veel planten maken zich klaar voor de herfst. Dit is de maand om nog nieuw groen te planten, vaste planten te verjongen en hagen bij te knippen. Ook het gazon, de moestuin en de vijver vragen nu aandacht. Met een paar gerichte klussen zorg je dat je tuin gezond de herfst en winter ingaat.

In dit artikel ontdek je welke tuinactiviteiten je in september mag doen: 🍂 Dit kun je zaaien en planten in september 🍂 Haal de snoeischaar maar tevoorschijn 🍂 Extra snoeitips 🍂 Planten en gras in september 🍂 Blad ruimen 🍂 Werk in de moestuin

Lees ook: Van januari tot en met december: dit doe je elke maand in de tuin

Dit kun je zaaien en planten in september

In september kan er nog veel de grond in. Bosanemonen, herfst- en winterakonieten en cyclamen doen het goed wanneer je ze nu plant, net als groenblijvers die de tuin ook in de koude maanden kleur geven. Koop je een boom, let er dan op dat het blad nog stevig en fris oogt. Een boompje dat al kaal aan het worden is, kun je beter niet planten.
Wie volgend voorjaar een bloemenzee wil, zaait in deze periode korenbloemen, goudsbloemen en klaprozen. Ook vaste planten die al jaren op dezelfde plek staan, kun je nu delen om ze te verjongen. Wil je een groenblijver verplaatsen, dan is dit de juiste tijd: de grond is nog warm genoeg voor de wortels om zich goed te herstellen.

©Leika production

Haal de snoeischaar maar tevoorschijn

Veel planten kun je nu nog een knipbeurt geven. Begin bij kuipplanten die buiten staan, want snoeiwonden genezen beter in de buitenlucht. Ook hagen kun je in september mooi in vorm brengen. Werk van onder naar boven en knip ze licht taps toe, zodat ook de onderste takken voldoende licht krijgen. Geef daarna wat compost zodat de haag sterk de winter ingaat.
Lavendel kort je ongeveer tien centimeter in, de Japanse wijnbes die vrucht heeft gedragen knip je helemaal terug en hortensia's ontdoe je van de stugge bloemen. Bij bomen en struiken verwijder je aangetast blad. Daarnaast is het slim om wekelijks uitgebloeide bloemen van dahlia's, rozen en andere zomerbloeiers weg te knippen. Zo blijft de tuin verzorgd en verklein je de kans op ziektes.

©SKT Studio

Extra snoeitips

Kies voor een droge dag, zonder felle zon en zonder dreigende vorst. Snoei net boven een knop. Wijst die naar binnen, dan groeit de nieuwe tak ook die kant op. Een knop die naar buiten wijst zorgt ervoor dat de tak zich die richting op ontwikkelt.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke tuinklus?

Planten en gras in september

Sommige planten hebben juist nu extra zorg nodig. Camelia's en rododendrons vormen in september hun knoppen voor volgend jaar en hebben daarom voldoende water nodig. Tweejarige planten zoals vingerhoedskruid kun je verplaatsen naar een nieuwe plek in je tuin. Hoge bloeiers als zonnebloemen, dahlia's en herfstasters geef je steun, zodat ze niet bezwijken onder de eerste herfststormen.
Het gazon vraagt een andere aanpak dan in de zomer. Maai het gras wat hoger en zaai waar nodig bij. Verticuteer eerst om mos en dood gras te verwijderen. Kies een zaadmengsel dat past bij zon of schaduw, afhankelijk van de ligging van je tuin. Heb je in augustus niet bemest, dan is dit hét moment om dat alsnog te doen. Vul kuilen aan en houd je terras vrij van onkruid en mos.

Blad ruimen

In september beginnen bomen hun bladeren te verliezen. Laat ze niet liggen op het gazon, want daardoor krijgt het gras te weinig lucht en licht en kunnen schimmels ontstaan. Ook in de vijver kan blad problemen geven doordat het zuurstofgehalte van het water afneemt. Houd daarom gazon, terras en vijver zoveel mogelijk bladvrij.

Werk in de moestuin

Ook in de moestuin valt er nog genoeg te doen. Boontjes moeten tijdig worden geplukt om taaie peulen te voorkomen. Tomaten die nog groen zijn leg je op een zonnige plek zodat ze verder kunnen rijpen. September is ook de maand van de appel- en perenoogst. Maak er compote, sap of een taart van, of bewaar ze op een koele plek. Verder kun je winterpostelein en raapstelen zaaien, zodat je later in het seizoen nog kunt oogsten.

Mooie appeloogst?

Tijd voor appeltaart!
▼ Volgende artikel
Bookmarks beheren en doorzoeken met Hoarder
© adragan
Huis

Bookmarks beheren en doorzoeken met Hoarder

Wil je wat orde brengen in je verzameling bookmarks? Het zelf te hosten Hoarder is hiervoor een mooie optie. Bookmarks, maar ook notities, afbeeldingen en ideeën kun je in overzichtelijke lijsten opslaan, die je van labels kunt voorzien en doorzoeken. Zelfs grotere verzamelingen zijn geen probleem, dankzij de optionele AI-functies. Deze benutten de API van OpenAI. In dit artikel lees je hoe je alles opzet!

Dit artikel in het kort

In dit artikel leer je hoe je Hoarder installeert, instelt en gebruikt om je bookmarks, notities en afbeeldingen te beheren. We laten zien hoe je AI inzet om automatisch labels en samenvattingen te maken. Ook komen handige functies aan bod zoals zoeken, lijsten maken en hoogtepunten markeren.

Lees ook: Bladwijzers onder controle: de beste bookmarkmanagers op een rij

Voor het bewaren van bookmarks bestaan diverse handige toepassingen, waaronder Pocket (https://www.getpocket.com) en het minder bekende Raindrop.io (https://www.raindrop.io). Het relatief jonge Hoarder mag in het lijstje naar onze mening niet ontbreken. Hierin kun je onder meer bookmarks, notities en afbeeldingen bewaren, waarna je de volledige inhoud kunt doorzoeken. Ook kun je items organiseren door labels toe te voegen of lijsten te maken. Dankzij de optionele koppeling met OpenAI kun je materiaal automatisch van labels voorzien, maar ook bijvoorbeeld vragen om een artikel samen te vatten. Je kunt Hoarder volledig zelf hosten. Dit geeft je meer controle en maakt het privacyvriendelijk. Voor de installatie kun je onder meer Docker Compose gebruiken, wat we ook in dit artikel doen. Er zijn browserextensies voor Chrome en Firefox, wat het toevoegen van artikelen op internet met de gewenste labels veel makkelijker maakt. Verder zijn er mobiele apps voor Android en iOS, zodat je ook onderweg je bookmarks kunt raadplegen. 

1 Installatie

Er zijn meerdere installatiemethoden, die in de documentatie uitgebreid aan bod komen (https://docs.hoarder.app). De aanbevolen installatiemethode is via Docker Compose, waar we ook hier voor kiezen. De installatie van Docker Compose is vaker behandeld en ook online vind je diverse handleidingen, zoals voor Ubuntu 24.04 (https://www.kwikr.nl/ubntdock).

In de volgende stappen gaan we de bestanden docker-compose.yml en .env maken. We raden een systeem met ongeveer 2 GB werkgeheugen aan. Ook als je Hoarder binnen een container in Proxmox VE gaat installeren, moet je zoveel toewijzen, want 1 GB is net te weinig. Log in via SSH, maak een mapje voor Hoarder en navigeer naar deze map. Hierin gaan we de bestanden voor Docker plaatsen.

In de documentatie vind je diverse installatiemethoden voor Hoarder.

2 Docker

De snelste manier om te starten, is het downloaden van het YAML-bestand voor Docker Compose. Geef daarvoor de onderstaande opdracht vanaf de Opdrachtprompt:

wget https://raw.githubusercontent.com/hoarder-app/hoarder/main/docker/docker-compose.yml

Het bestand voor Docker Compose hoef je niet aan te passen. Wel is een bestand met omgevingsvariabelen nodig. Dit bestand kun je maken en bewerken met de opdracht nano .env. Zet hierin om te beginnen de volgende regels:

HOARDER_VERSION=release
NEXTAUTH_SECRET=super_random_string
MEILI_MASTER_KEY=another_random_string
NEXTAUTH_URL=http://localhost:3000

Bij NEXTAUTH_URL kun je localhost vervangen door het ip-adres van het systeem waarop Hoarder draait. De twee willekeurige strings kun je zelf bedenken of genereren met deze opdracht:

openssl rand -base64 36

Start ten slotte de container met:

docker compose up -d

Je kunt Hoarder nu openen via http://ipadres:3000, waarbij je ipadres dan vervangt door het echte ip-adres van het systeem. Bij toekomstige updates kun je Hoarder stoppen met:

docker compose down

Daarna kun je met deze opdracht de images vernieuwen:

docker compose pull

Om vervolgens met deze laatste opdracht alles weer in de lucht te brengen:

docker compose up -d

Via een bestand kun je enkele omgevingsvariabelen opgeven voor Hoarder.

3 Toegang OpenAI

Het is niet verplicht om de AI-functies te gebruiken, maar het is wel een leuke en nuttige toevoeging, zeker als je veel bookmarks gaat toevoegen. De kosten zijn bovendien zeer laag. Voor de meeste mensen is OpenAI de beste keuze, hoewel Ollama ook een optie is (zie kader 'Keuze tussen OpenAI of Ollama'). Om OpenAI te gebruiken, moet je toegang tot de API regelen. Hiervoor ga je naar https://platform.openai.com. Log in met een bestaand account, zoals het account dat je voor ChatGPT gebruikt, of maak een nieuw account. Ga dan naar https://www.kwikr.nl/oakey en kies Create new secret key. Vul bij Name een beschrijvende naam in, zoals Hoarder. Dit maakt de sleutel beter herkenbaar, mocht je deze in de toekomst willen verwijderen. Kies bij Project de optie Default project. Klik dan op Create secret key. De sleutel wordt nu gemaakt en slechts eenmalig getoond; bewaar deze dus goed! Open dan het bestand .env en voeg de volgende regel toe:

OPENAI_API_KEY=sleutel

Herstart nu Hoarder zodat de nieuwe configuratie actief wordt. Blijf nog even in de omgeving van OpenAI, want we moeten wat credits aanschaffen.

Maak een API-sleutel aan voor toegang tot OpenAI.

Keuze tussen OpenAI of Ollama

Om gebruik te maken van de AI-functies van Hoarder kun je naar voorkeur OpenAI gebruiken of een lokale installatie van Ollama met een groot taalmodel. Kies je voor OpenAI, dan wordt standaard het model GPT4o-mini gebruikt, dat naar schatting ongeveer 8 miljard parameters heeft. Wil je Ollama gebruiken, dan zijn (afhankelijk van je hardware) de kleinere modellen Gemma 3 met 1 miljard parameters (1b) en DeepSeek R1 met 1,5 miljard parameters (1.5b) goede opties.

Voor de meeste mensen zal OpenAI de meest logische keuze zijn. Het is veel eenvoudiger op te zetten en werkt meestal sneller en nauwkeuriger. Bovendien blijven de kosten zeer laag. Tijdens het maken van dit artikel daalde het saldo maar met enkele centen. Volgens Hoarder zelf kun je voor minder dan $1 ongeveer 3000 bookmarks van labels voorzien of ruim 1000 afbeeldingen laten analyseren.

4 Credits aanschaffen

Je hebt credits nodig om met de OpenAI-API te werken. Dit gebruik staat los van een eventueel abonnement op ChatGPT. Ga hiervoor naar Billing of rechtstreeks via https://www.kwikr.nl/oabill. De eerste keer moet je een betaalmethode toevoegen via Add payment details. Vul hier je creditcardgegevens in. Klik daarna op Continue. Begin met een klein bedrag, bijvoorbeeld 10 dollar. Dit is waarschijnlijk meer dan je ooit nodig zult hebben voor Hoarder. De optie voor automatisch opwaarderen, kun je daarom het best uitzetten, om risico's te beperken. Bevestig ten slotte de betaling.

Desgewenst kun je limieten configureren. Naast Hoarder zijn er overigens ook steeds meer andere toepassingen die de API van OpenAI kunnen gebruiken. Dat maakt de inzetbaarheid dus een stuk breder! Denk aan chatbots, schrijfhulpjes en automatiseringstools. Het is handig om voor elk project een aparte API-sleutel te maken, om het beheersbaar te houden.

Voeg wat credits toe, zodat je de API van OpenAI kunt gebruiken.

5 Registratie

We beginnen met het maken van een beheeraccount. Open daarvoor Hoarder door in je browser naar http://ipadres:3000 te gaan. Ga op het inlogscherm naar Sign up om een eerste account te maken. Dit eerste account krijgt altijd beheerrechten (administrator). Wil je Hoarder in het Nederlands gebruiken, klik dan op je profielicoontje rechtsboven, ga naar User Settings en kies achter Options bij Interface Language voor Dutch. Alles is nu in het Nederlands. In het vervolg gaan we Hoarder in deze taal gebruiken.

Via de instellingen kun je Hoarder op het Nederlands instellen.

 6 Gebruikers beheren

Je krijgt als beheerder speciale functies die je ziet als je via je profielicoontje naar Admin Instellingen gaat. Zo kun je onder Gebruikerslijst nieuwe gebruikers toevoegen met de gewenste rol. Als beheerder kun je bovendien het wachtwoord voor gebruikers opnieuw instellen. Als je echter als beheerder je wachtwoord kwijtraakt, is dat ingewikkelder omdat je dit via de database moet doen. Bewaar het wachtwoord dus goed!

Gebruikers kunnen zich bij de standaardinstellingen overigens ook aanmelden via het inlogscherm. Wil je dat voorkomen, voeg dan de volgende regel aan het bestand .env toe:

DISABLE_SIGNUPS=true

Herstart Hoarder met deze opdracht, zodat de nieuwe configuratie actief wordt:

docker compose up -d

Je kunt als beheerder eenvoudig extra gebruikers toevoegen.

7 Instellingen

We zullen kort enkele instellingen doornemen. Klik daarvoor op je profielicoontje en ga naar Gebruikersinstellingen. Onder AI Instellingen zie je een preview van de prompts die worden gebruikt voor de verschillende AI-mogelijkheden, zoals het genereren van labels en maken van samenvattingen.

Je kunt hier extra regels aan toevoegen, zodat de prompts worden aangepast. Zo kun je bijvoorbeeld voor Nederlandstalige labels en samenvattingen zorgen (zie kader 'Nederlandse labels en samenvattingen').

Onder RSS Abonnementen kun je RSS-feeds toevoegen. Verder kun je bookmarks exporteren als JSON-bestand of importeren vanuit diverse andere toepassingen, waaronder Pocket, Linkwarden (waar we eerder in Computer!Totaal over schreven) of je browser (zoals Chrome en Firefox). Ook alle links die je al in je browser hebt bewaard, kun je dus gemakkelijk overzetten naar Hoarder. Verder kun je sleutels maken voor de API van Hoarder, defecte links bekijken en webhooks aanmaken.

Via de instellingen kun je bookmarks exporteren of importeren.

Nederlandse labels en samenvattingen

Je kunt AI forceren om Nederlandse labels en samenvattingen te maken, onder Gebruikersinstellingen / AI Instellingen. Daarvoor moet je bovenaan extra regels toevoegen. Elke regel bevat de extra prompttekst en de prompt waaraan dit moet worden toegevoegd. Kies bijvoorbeeld Alle tags voor alle prompts voor het maken van labels of Samenvatting voor de samenvattingenprompt. Toegevoegde regels verschijnen meteen in de preview onderaan. De prompts vragen standaard om Engelse labels en samenvattingen. Om dit te 'vernederlandsen' zul je dus heel expliciet moeten zijn, zoals in deze regel voor Alle tags. Hierin vragen we ook om generieke termen naar kleine letters om te zetten:

The tags language must be in dutch. Convert generic terms to lowercase. Keep casing intact for anything that's a proper noun, brand, acronym or product.

Verder voegen we deze regel toe aan de prompt voor Samenvatting, waarbij we heel expliciet aangeven dat de samenvatting in het Nederlands moet zijn.

The summary language must be in dutch even if told otherwise! Remove all English!

Je kunt uiteraard experimenteren met deze instellingen. Om het in actie te zien kun je alle huidige AI-labels opnieuw laten genereren. Hiervoor ga je naar Admin Instellingen / Acties.

8 Bookmarks toevoegen

Op de openingspagina van Hoarder zie je de laatste toegevoegde bookmarks. Je kunt nieuwe items toevoegen via het vak. Je kunt hier ook afbeeldingen naartoe slepen, waarvan de tekst via OCR wordt omgezet, zodat dit (ook) doorzoekbaar wordt. Verder krijgen afbeeldingen en ook teksten die je toevoegt automatisch labels door AI.

In het menu (met de drie puntjes) zie je extra opties. Zo kun je een bookmark markeren als favoriet of deze toevoegen aan een of meerdere lijsten, die je via het menu aan de linkerkant kunt aanmaken en beheren. Om de inhoud en details voor een bookmark te bekijken, klik je op het icoontje met twee pijltjes voor een grotere weergave.

Ook toegevoegde afbeeldingen worden automatisch van labels voorzien door AI.

Voor je papieren boeken

De mooiste boekenleggers

9 Details bekijken

Als je de details voor een bookmark opent, zie je links een voorbeeld met de content uit de cache en een optie om de gemaakte schermopname te bekijken. Rechts kun je via Samenvatten met AI een samenvatting laten maken door AI. Ook zie je hier de labels die door jouzelf of AI zijn toegevoegd. Verder zie je een vak om een notitie te schrijven en enkele extra opties. Onderaan kun je de bookmark opslaan als favoriet, archiveren of verwijderen.

Met de hulp van OpenAI kun je een automatische samenvatting maken.

Extensies voor Chrome en Firefox

Hoarder heeft extensies voor de browser Chrome en Firefox. Na het toevoegen van de extensie geef je eenmalig het serveradres op en je accountgegevens. Als je een interessant artikel tegenkomt, hoef je alleen op het icoontje van Hoarder te klikken. De labels worden via AI automatisch toegevoegd, al kan dit wel enkele seconden duren, en soms iets langer, maar je hoeft hier niet op te wachten. Via het venster kun je zelf nog labels toevoegen of het artikel aan een lijst toevoegen.

10 Hoogtepunten

Een handige extra mogelijkheid is de zogenoemde hoogtepunten. Hierbij open je eerst de grotere weergave voor de bookmark. In het voorbeeld links kun je nu een stuk tekst selecteren. Vervolgens kies je een passende kleur (geel, rood, groen of blauw). Hierna wordt automatisch een zogenoemd hoogtepunt opgeslagen. Je ziet deze rechts bij de details. Als je via het menu van Hoarder naar Hoogtepunten gaat, zie je alle gemaakte hoogtepunten. Via Source kun je ook het gerelateerde artikel opvragen. Hoogtepunten zijn een handige manier om belangrijke details van artikelen te bewaren.

Hoogtepunten helpen je om belangrijke details van items te bewaren.

11 Zoeken

Wat Hoarder zo krachtig maakt, is dat je de volledige tekst van alle opgeslagen inhoud kunt doorzoeken via de balk aan de bovenkant. Dat gaat niet alleen om titels of beschrijvingen, maar ook om de volledige inhoud van de opgeslagen links en notities.

Je kunt in je zoekopdracht ook filters gebruiken. Met is:fav zoek je bijvoorbeeld alleen binnen je favorieten, het filter is:tagged zoekt naar items die een of meer labels hebben en is:inlist zoekt naar items die in een of meerdere lijsten zijn opgenomen.

Met #label kun je naar een bepaald label zoeken. Merk op dat labels hoofdlettergevoelig zijn. De labels Technologie en technologie worden daardoor als afzonderlijke labels beschouwd. Dit vraagt dus enige zorgvuldigheid bij het invoeren van labels. Dit kun je wel afvangen door de prompts voor AI aan te passen, zoals we hebben uitgelegd.

Behalve via de zoekfunctie kun je uiteraard ook via de toegekende labels bepaalde items terugvinden. Hiervoor ga je naar Labels. Je kunt hier de labels die op elkaar lijken desgewenst samenvoegen. Daarvoor klik je eerst op Drag & Drop Samenvoegen. Daarna sleep je een label naar een ander label.

Met de krachtige zoekfunctie kun je alle inhoud gemakkelijk doorzoeken.

Toegang van buitenaf met de app

Je kunt Hoarder prima alleen op je lokale netwerk gebruiken, wat ook het veiligst is. Maar zeker als je ook de apps gaat gebruiken, is het praktisch om toegang onderweg mogelijk te maken, buiten je lokale netwerk. Zet in dat geval wel de registratiemogelijkheid voor gebruikers uit. Een goede optie is het opzetten van een VPN-verbinding, waarmee je meteen ook alle andere toepassingen in je netwerk kunt gebruiken. Maar je kunt ook een reverse-proxy opzetten. Gebruik bijvoorbeeld Nginx Proxy Manager om al je hosts via een browser te beheren. Of werk met het wat complexere Traefik en voeg labels toe binnen Docker. De app is vooral nuttig voor het 'consumeren' van content, omdat je binnen de app heel snel toegang tot al je bookmarks en lijsten hebt.