Door de coronacrisis is thuiswerken plotseling de norm geworden voor veel mensen. Onvermijdelijk gaan thuiswerkers aan de slag met persoonsgegevens. Maar mag dat wel van de privacywet AVG?

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) werd eind mei 2018 van kracht. Dat ging gepaard met veel tamtam, maar sindsdien horen we er opvallend weinig over. Toch kunnen er hoge boetes volgen als bedrijven zich niet aan de AVG houden. Maar in deze coronatijd is de kans groot dat juist thuiswerkers zich niet aan deze richtlijnen houden.

Coulant

De AVG bepaalt dat bedrijven persoonsgegevens alleen maar mogen opslaan als dat strikt noodzakelijk is. Ook moet de beveiliging op orde zijn. Als ze niet meer nodig zijn, moeten bedrijven de gegevens direct verwijderen. Over het algemeen zijn systemen in bedrijven ingericht op deze eisen, maar thuis ligt dat anders. Thuiswerkers gebruiken veelal noodgedwongen de eigen computer. Een IT-afdeling kan onmogelijk garant staan voor de beveiliging van die apparatuur.

De Autoriteit Persoonsgegevens ziet toe op het naleven van de AVG. In het begin van de coronacrisis gaf de AP aan coulant te zijn tegenover overtreders. ‘Privacy is heel belangrijk. Maar in deze crisis is de bestrijding van het virus en het redden van levens de topprioriteit’, zei AP-voorzitter Aleid Wolfsen eind maart. Bedrijven kregen meer tijd om vragen te beantwoorden over privacykwesties. De AP liet weten aan akkoord te gaan met het gebruik van consumentenapps, zoals FaceTime of Skype. Zelfs door zorgverleners, ondanks eventuele privacyzorgen. ‘Maar wees daarbij voorzichtig: doe het alleen bij hoge uitzondering en deel via die apps zo min mogelijk gevoelige gegevens’, voegde Wolfsen eraan toe.

©PXimport

Encryptie

Bij de AP kwamen de afgelopen maanden meer klachten binnen over privacyschendingen. Of dat door corona komt, wil de organisatie niet zeggen. ‘Twee keer per jaar is er een rapportage. Normaal gesproken zou er een in september verschijnen, maar door corona redden we dat niet. De volgende rapportage is gepland in februari. Daarin zal duidelijk worden wat corona heeft betekent voor het aantal datalekken en klachten over privacy’, zegt woordvoerder Quinten Snijders.

Het is wel duidelijk dat er veel vragen zijn binnengekomen over corona, bijvoorbeeld van werkgevers over thuiswerken. Mede naar aanleiding daarvan heeft de privacywaakhond een keuzehulp voor videobel-apps online geplaatst. Veel van de populaire apps scoren matig op het gebied van privacy, waaronder Zoom of Teams. Zelfs bij veilig geachte alternatieven als FaceTime en Signal raadt de AP aan voorzichtig om te gaan met vertrouwelijke gegevens. Zo wordt medici aanbevolen geen namen van patiënten te noemen, maar zich te beperken tot patiëntnummers. Bovendien is het verstandig de historie van chatapps (zoals Signal en WhatsApp) na elk gesprek te wissen. Bedenk dat de goede oude telefoon nog altijd een prima alternatief is, zij het zonder beeld. De beveiliging van reguliere telefoongesprekken (ook mobiel) is veelal beter dan die van videobeldiensten.

©PXimport

Toegangspoort

Bij het thuiswerken is het belangrijk dat privégegevens niet worden gedeeld met gezinsleden of omwonenden. ‘Zorg ervoor dat de buurman niet kan meeluisteren’, vat Snijders het advies samen. Dat geldt extra voor mensen met een medisch beroepsgeheim. Praten over patiënten in aanwezigheid van een partner of kinderen is uit den boze, al was het maar omdat zij niet gehouden zijn aan het medisch beroepsgeheim.

De werkgever is verantwoordelijk voor het bieden van een goed beveiligde werkomgeving aan thuiswerkers. Daarbij fungeert de computer thuis slechts als een toegangspoort tot het bedrijfsnetwerk. De kans op privacyschendingen is dan niet zo groot. Toch zijn er risico’s. Vaak kan de werknemer documenten naar de eigen computer downloaden. In dat geval moet met een aantal zaken rekening worden gehouden.

Zo moet de thuiscomputer goed zijn afgeschermd. Beveiliging met een wachtwoord is wel het minste. De harde schijf moet de gegevens ook versleuteld opslaan, bijvoorbeeld met BitLocker, beschikbaar in Windows 10 Pro.

Rondslingeren

Helaas staat op veel thuiscomputers Windows 10 Home. En daarin ontbreekt veelal de mogelijkheid tot encryptie. Cybercriminelen kunnen dan eenvoudig data kopiëren als ze toegang hebben tot de pc. Bedenk dat je bestanden op usb-sticks of externe harde schijven ook moet versleutelen: dergelijke apparaatjes hebben bij uitstek de neiging te gaan rondslingeren. Houd verder rekening met het uitprinten van documenten. Een printje kan snel onder ogen komen van een onbevoegd persoon. Veel bedrijven hebben papierbakken voor vertrouwelijke documenten die veilig worden vernietigd. Thuis is de kans groot dat iemand een vertrouwelijk document achteloos in de oud-papiercontainer gooit. Uiteraard is dat niet conform de AVG. Dat geldt ook voor het delen van een thuiscomputer met meerdere gezinsleden. Zonder extra maatregelen kunnen zij bij vertrouwelijke bedrijfsgegevens komen. Maak aparte accounts aan voor iedereen die de computer gebruikt en deel het wachtwoord niet met elkaar. Zo kan iedereen alleen bij zijn eigen documenten.

Lekken melden

Stevige barrière

Om te voldoen aan alle privacy-eisen moet ook de internetverbinding goed zijn afgeschermd. Iedere moderne wifi-router beschikt over WPA2-beveiliging. Die moet dus zijn ingeschakeld. Gebruik niet het standaard wachtwoord dat door de fabrikant of provider is ingesteld, maar wijzig dit direct in een moeilijk te kraken variant. Om te voorkomen dat dataverkeer wordt afgeluisterd, is het aan te raden een vpn-verbinding te gebruiken. Zo’n Virtual Private Network versleutelt al het verkeer tussen de eigen computer en de server van het bedrijf. Dit is een stevige barrière tegen hackers. Verder is tweevoudige authenticatie een belangrijke manier om hackers buiten de deur te houden. Bijna alle grote webdiensten ondersteunen dit tegenwoordig; inloggen met een extra code, als aanvulling op het reguliere wachtwoord.

Phishingmails

Wie wil voldoen aan de privacyregels kan beter geen gebruikmaken van gratis diensten als Google Drive of Microsoft OneDrive. Hoe verleidelijk de gratis varianten ook zijn, de privacyvoorwaarden zijn niet geschikt voor bedrijfsmatig gebruik. Zo scant Google de inhoud van documenten voor commerciële doeleinden. Uiteraard is dat bedrijfsmatig onwenselijk. Bedenk ook dat Amerikaanse veiligheidsdiensten relatief gemakkelijk toegang kunnen krijgen tot webdiensten uit de VS.

Een heel ander soort risico vormen de phishingmails die inspelen op corona. Wie zich om de tuin laat leiden door zo’n mail kan zorgen voor een stevige schending van de AVG. Cybercriminelen zien in de coronacrisis een mooie kans. Zij richten zich specifiek op thuiswerkers, onder meer met phishingmails die afkomstig zijn van de ‘IT-afdeling’ met het verzoek op een link te klikken. Het doel kan zijn bedrijfsgegevens te stelen. Maar ook mailtjes met nepfacturen zijn een bekend voorbeeld.

©PXimport

Updaten

Tot slot blijven de reguliere gebruiksregels van toepassing voor computerapparatuur. Stel het updaten van zowel besturingssysteem als software niet uit. Hiermee voorkom je dat hackers gebruikmaken van bekende veiligheidslekken, waardoor gegevens op straat kunnen komen te liggen. Bovendien is een goede virusscanner onontbeerlijk, waarbij de virusdefinities natuurlijk up-to-date moeten zijn. Door dat soort eenvoudige maatregelen te nemen, wordt de kans een stuk kleiner dat een iemand erin slaagt je computer binnen te dringen.

Koorts meten

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.

De temperatuur van je koelkast is belangrijker dan je misschien denkt. Als je 'm goed instelt, blijft je eten niet alleen langer vers, maar voorkom je ook verspilling én nare luchtjes.

Wat is de beste temperatuur voor je koelkast?

De gouden standaard? 4 graden Celsius. Daarmee zit je voor de meeste etenswaren helemaal goed. Mocht jouw koelkast hoger of lager staan, dan weet je dus wat je te doen staat. Maar let op: die 4 graden geldt niet overal in je koelkast. Onderin is het meestal wat koeler, omdat koude lucht naar beneden zakt. In de deurvakken – waar je telkens warme lucht binnenlaat als je de deur opentrekt – is het juist wat warmer. Zeker als je koelkast goed vol zit, kunnen de verschillen flink oplopen.

Wil je het zeker weten? Plaats dan op verschillende plekken een simpele koelkastthermometer en check of alles binnen de perken blijft. Zit er meer dan 3 graden verschil tussen boven en onder, of tussen het midden en de deur? Dan is het tijd om de boel wat slimmer in te richten.

Wist je dat sommige voedingsmiddelen gevoeliger voor temperatuurschommelingen zijn? Vlees, vis, zuivel en eieren moeten strikt op 4 °C worden bewaard. Groenten en fruit kunnen daarentegen ook bij lagere temperaturen goed gedijen in de groentelade.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Wat is de juiste vriezertemperatuur?

Voor je vriezer geldt één ijskoude regel: -18 graden Celsius is de sweet spot. Op die temperatuur liggen bacteriën en schimmels stil als een standbeeld, en blijft je eten dus veilig bewaard – soms wel maandenlang. Veel vriezers kunnen nóg kouder, maar dat heeft weinig zin. Het kost alleen extra stroom en levert geen voordelen op.

Check ook eens het sterrensysteem op je vriezer: hoe meer sterren, hoe beter hij in staat is om je eten langdurig in topconditie te houden. En twijfel je of jouw diepvries koud genoeg is? Met een vriezerthermometer weet je het zo. Want hoe warmer het wordt, hoe sneller je eten achteruitgaat, en dat is zonde van je boodschappen én je energie.

©Hedgehog94

Hoe stel je de temperatuur in?

Hoe je de temperatuur precies instelt, hangt af van het soort koelkast of vriezer dat je hebt. Heb je een klassiek model met een draaiknop? Dan doe je het een beetje op gevoel. Voor je koelkast zit je meestal goed op stand 3 of 4, voor de vriezer op stand 5. Een losse thermometer is dan geen overbodige luxe om te controleren of je echt rond de 4 °C (koelkast) en -18 °C (vriezer) zit.

Nieuwere apparaten maken het je makkelijker: met een digitaal display stel je de temperatuur tot op de graad nauwkeurig in. En met een slimme koelkast kun je zelfs vanaf je vakantieadres even de boel bijstellen via een app. Ideaal als je vergeten bent dat restje stoofpot erin te zetten voordat je wegging.

Een paar praktische tips: zet je koelkast niet pal naast het fornuis of een radiator – dat maakt 'm onnodig lui. Laat warme gerechten eerst even afkoelen voordat je ze in de koelkast zet, anders raakt de temperatuur van de hele inhoud uit balans. En check af en toe of de deur nog goed sluit. Versleten rubbers laten koude lucht ontsnappen en dan is je energiezuinige instelling voor niks geweest.

Ook interessant: Koelkastproblemen? Zo los je ze op!

©WEBSERVIS

Slim koelen, minder stroom verbruiken

Je koelkast en vriezer staan dag en nacht aan, dus alle kleine beetjes energiebesparing tellen. Begin bij de basis: kies bij de aanschaf voor een energiezuinig model, bij voorkeur eentje met label A. Die zijn flink zuiniger dan oudere of minder efficiënte modellen, en dat merk je uiteindelijk op je energierekening.

Ook de details maken verschil. Controleer minstens één keer per jaar de deurrubbers. Sluiten die niet meer goed aan? Dan ontsnapt er koude lucht en moet je apparaat overuren draaien om alles koel te houden. Houd de deuren sowieso zo veel mogelijk dicht; hoe korter je 'm opent, hoe minder warmte erin komt.

Nog een gouden tip: laat je koelkast en vriezer ademen. Zorg voor genoeg ruimte rondom, vooral aan de achterkant, zodat de warmte netjes kan worden afgevoerd. Zit de boel vol stof? Maak dan even de condensor schoon. En vergeet je vriezer niet af en toe te ontdooien. IJs op de wanden klinkt koud, maar werkt juist als een isolerend jasje, en dat kost extra stroom.