Heel af en toe zie je nog gele post-it-blaadjes tegen de zijkant van een computerscherm plakken. En er doen heel wat to-do-apps de ronde om dingen niet te vergeten. Maar natuurlijk is er het digitaal alternatief: Plaknotities. En hoewel die app een beetje ouderwets aanvoelt, kunnen die virtuele post-its meer dan wat de meeste mensen denken.

Kom je iets tegen dat je wilt onthouden dan leg je dat graag vast in de digitale variant van de bekende gekleurde Post-it-klevertjes. Plaknotities is zo’n app die mensen door herkenning van het papieren kattenbelletje in een oogopslag begrijpen, maar daardoor missen ze soms een aantal onderliggende functies die het leven gemakkelijker maken.

Opmaken

Plaknotities is voorgeïnstalleerd in het systeem. Je typt in het Start-menu de zoekopdracht Plaknotities en daar verschijnt de vertrouwde tool met onderaan de basisknoppen. Hiermee kun je tekst vet, cursief, onderlijnd en doorstreept opmaken. Daarnaast staat de knop om de opsommingstekens in- en uit te schakelen. En de laatste knop dient om een afbeelding in de notitie toe te voegen. Via het menu met de drie puntjes in de rechterbovenhoek kun je de notitie verwijderen of de lijst met alle notities bekijken. En met het pluspictogram in de linkerbovenhoek maak je een nieuwe plaknotitie. Dubbelklik op de balk van een notitie om die te maximaliseren, herhaal dit om de notitie te minimaliseren.

©PXimport

Sneltoetsen

©PXimport

Aan taakbalk

Als er een programma is waarbij we aanraden om het vast te maken in de taakbalk dan is het Plaknotities. Op die manier heb je het altijd binnen handbereik. Heb je het programma geopend, dan klik je met de rechtermuisknop op het pictogram in de taakbalk en kies je Aan taakbalk vastmaken. Vanaf daar open en verberg je alle notities met de rechtermuisknop en maak je snel een nieuwe notitie. Vanuit de taakbalk ga je ook sneller naar de instellingen van het programma. Anders moet je eerst vanuit een geopende plaknotitie naar de lijst met plaknotities gaan om daar in de rechterbovenhoek de instellingen te vinden.

©PXimport

Lijst met notities

Als je een notitie sluit door op het kruisje in de rechterbovenhoek te klikken, verdwijnt die van het bureaublad, maar blijft beschikbaar in de notitielijst. De notitielijst bevat elk kattenbelletje dat je ooit hebt gemaakt en dat je nog niet definitief hebt verwijderd. Een ingeklapte notitie kun je terug op het bureaublad brengen door er met de rechtermuisknop op te klikken en Notitie openen te selecteren. Op dezelfde manier kun je de opdracht Notitie verwijderen kiezen. De lijst heeft een handig zoekveld om snel een specifieke notitie te vinden, zelfs al heb je onoverzichtelijk veel plaknotities. Je begint gewoon te typen en in het overzicht verschijnen dan de plaknotities die aan de zoekwoorden voldoen. De gerelateerde notities schuiven meteen omhoog. Je hoeft dus niet op Enter te drukken.

©PXimport

Op een apart bureaublad

Wanneer je een nieuwe plaknotitie maakt, verschijnt die naast de vorige notities. Je past het formaat aan door op de rand van de notities te klikken en deze te slepen. Je kunt ook notities stapelen om ruimte op het bureaublad te besparen. Het is niet mogelijk om Plaknotities boven alle andere toepassingen bij te houden. Als je een schoon bureaublad wilt dan kun je een volledige aparte plaknotitie-desktop maken. Hiervoor druk je op Windows-toets+Tab om Windows 10 Taakweergave te openen en virtuele bureaubladen te maken. Vervolgens klik je op Nieuw bureaublad bovenaan het scherm. Door memo’s op het tweede bureaublad te slepen voorkom je dat de hoofdwerkruimte rommelig oogt. Wanneer je klaar bent, druk je terug op Windows-toets+Tab en selecteer je het eerste bureaublad. Met de sneltoets Ctrl+Windows-toets+PijltjeLinks en Ctrl+Windows-toets+PijltjeRechts schakel je eenvoudig tussen de desktops.

©PXimport

Inzichten

In de notitielijst staat rechtsboven het tandwielpictogram om naar de Instellingen te gaan. Daar kun je Inzichten inschakelen. Normaal is deze functie ingeschakeld, maar als je wilt voorkomen dat Microsoft meeleest met je notities kun je dit uitschakelen. Door Inzichten worden e-mailadressen en webadressen automatisch blauw en dus aanklikbaar gemaakt. Als je achter zo’n adres klikt, zal er een balkje onderaan de memo verschijnen met het mailadres of het webadres, en de vraag of Plaknotities de koppeling mag openen. De optie Bevestigen voor verwijderen zorgt voor een pop-upbevestiging wanneer je een notitie verwijdert. Op die manier vermijd je dat je per ongeluk plaknotities wist. Bij Kleur kies je het kleurschema (licht, donker of mijn Windows-modus) dat bij je algemene Windows-thema past.

©PXimport

Kleur

Klik op de drie puntjes aan de rechterkant om de kleur van een notitie te wijzigen. De kleurtjes maken de aantekeningen niet alleen mooier, je gebruikt ze ook om de categorie van de notitie te herkennen. Zo kies je bijvoorbeeld gele notities voor professionele memo’s, roze voor privédingen en blauw voor financiële herinneringen. De app ondersteunt ook touchscreens en tekentablets. Voel je dus vrij om op een notitie te schrijven of te tekenen zoals je op normaal papier zou doen. Elke notitie kan ofwel getypte tekst bevatten of iets dat met de pen of stylus getekend is. Een combinatie van beide kan niet.

©PXimport

Delen

Plaknotities worden nog handiger als je ze deelt met alle apparaten die je gebruikt. Om memo’s te synchroniseren met andere Windows 10-computers hoef je alleen maar op beide computers in te loggen met hetzelfde Microsoft-account. Dat geldt ook voor je mobieltje, Android of iPhone. Installeer de mobiele versie van Microsoft OneNote. Als je de app opent zie je rechts onderaan de knop Plaknotities. Alles wat je hier toevoegt, verwijdert of bewerkt, wordt gesynchroniseerd met de notities op het bureaublad van je desktop. Dit is bijvoorbeeld superhandig om een taken- of boodschappenlijstje thuis te maken en dan onderweg op je mobieltje mee te nemen.

Herstellen

Als je er even niet met je hoofd bij bent, is het mogelijk dat je per ongeluk een notitie verwijdert. Je kunt dit gelukkig nog wel herstellen via een nogal ongebruikelijke weg. Je herstelt een plaknotities niet in het programma zelf, maar online in www.outlook.live.com. Daar moet je uiteraard alweer aanmelden met je Microsoft-account. In het linker menu kijk je in de groep Verwijderde items en daar zitten niet alleen de verwijderde e-mailberichten maar ook de verwijderde memo’s. Bovenaan lees je dat de items in deze map over dertig dagen worden gewist. Selecteer de notities die je wilt repareren, klik er met de rechtermuisknop op en kies daarna Herstellen. De herstelde plaknotities verschijnen nog niet automatisch op het bureaublad. Daarvoor moet je de app Plaknotities eerst afsluiten en opnieuw openen. Ga vervolgens naar de Lijst met notities en daar krijg je wel alle herstelde notities te zien. Dubbelklik op de notities zodat ze opnieuw op het bureaublad verschijnen. Als dat niet gebeurt, ga je over op plan B.

©PXimport

Plan B: Synchroniseren

De verwijderde notities worden vanuit de cloud hersteld en dit kan eventjes duren. Als je geen geduld hebt om hierop te wachten dan kun je het herstelproces een duwtje in de rug geven. Ga naar de Lijst met notities en klik op het tandwieltje rechtsboven. Daar zie je de optie Synchroniseren staan. Klik op deze knop zodat de app de herstelde notities uit de cloud haalt. Nu kun je teruggaan naar het overzicht en dan zouden alle notities terug op hun plaats moeten staan.

©PXimport

Automatisch opstarten

Als je wilt dat de plaknotities zichtbaar blijven als je de volgende keer opstart, dan laat je ze gewoon openstaan bij het afsluiten van de pc. Als je ze met Taakweergave op een virtueel bureaublad hebt geplaatst dan staan ze trouwens nooit in de weg. En natuurlijk is het mogelijk om de app toe te voegen aan de applicaties die samen met het systeem opstarten. Eerst maak je daarvoor een snelkoppeling van de app. Zoek de applicatie in het menu Start en sleep het pictogram op het bureaublad. Hierdoor zal het systeem automatisch een snelkoppeling maken. Vervolgens typ je in het zoekvlak bij Start de tekst %programdata%. De zoekfunctie toont een bestandsmap. Klik op Openen en ga verder in de map ProgramData\Microsoft\Windows\Menu Start\Programma’s\Opstarten of

C:\ProgramData\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\StartUp. Sleep daar de snelkoppeling in en klaar.

©PXimport

Back-up

De meest voor de hand liggende en efficiënte manier om een back-up te maken van jouw plaknotities is met de ingebouwde synchronisatie van de app. Zorg dat je aangemeld bent bij Windows 10 met een actief Microsoft-account. Open de notities en synchroniseer. Er bestaat ook een meer ingewikkelde manier waarbij je een kopie maakt van de SQLite-databasebestanden. Je kunt de bestanden voor bewaring kopiëren naar elke andere map, externe schijf of online opslagservice. Open C:\Users\dirk\AppData\Local\Packages\Microsoft.MicrosoftStickyNotes_8wekyb3d8bbwe\LocalState en kopieer de drie bestanden: plum.sqlite, plum.sqlite-shm en plum.sqlite-wal . Plak deze op een veilige plaats. Als je deze drie later terug op hun locatie plaatst, beschik je weer over je vertrouwde notities op dezelfde computer of op een andere Windows 10-pc.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.