ID.nl logo
Paperless-ngx: zoek en gij zult vinden
© ImageFlow - stock.adobe.com
Huis

Paperless-ngx: zoek en gij zult vinden

Wil je orde scheppen in je verzameling documenten, zoals je administratie, polissen of handleidingen? Of heb je nog een stapel dossiers om door de scanner te halen voor een digitaal archief? Paperless-ngx is een van de mooiste toepassingen hiervoor, met uitgebreide zoek- en indexeringsmogelijkheden. Het is geschikt voor pdf-bestanden, biedt tekstherkenning met OCR en kan met nog veel meer bestandsformaten overweg.

In dit artikel laten we zien hoe je met Paperless-ngx je documenten kunt digitaliseren, doorzoeken en beheren:

  • Installeer Paperless-ngx via Docker Compose op je eigen systeem of NAS
  • Pas de ingestelde mappen en netwerkpaden aan in het docker-compose.yml-bestand
  • Start de containers, maak een superuser aan en log in op je dashboard
  • Upload documenten via drag-and-drop of plaats ze in de consume-map
  • Wijs documenten een type, correspondent en labels toe voor slimme filtering
  • Bewerk documenten handmatig of in bulk om metadata aan te vullen
  • Sla veelgebruikte filters op voor snel hergebruik

Lees ook: Zoek de verschillen! Zo ontdek je snel of de inhoud van jouw mappen écht hetzelfde is

Hoewel je je administratie, polissen of handleidingen netjes in mapjes kunt bewaren, zul je soms het overzicht missen, en anders wel een goede zoekfunctie. Een documentbeheersysteem als Paperless-ngx kan een heel goede hulp zijn. Het maakt het indexeren en doorzoeken van documenten veel eenvoudiger. Er is ondersteuning voor uiteenlopende bestandsformaten, waaronder natuurlijk pdf-bestanden, maar ook Office-documenten en afbeeldingen. Zo kun je het nóg flexibeler inzetten. Je kunt documenten organiseren en indexeren op documenttype of met de hulp van labels. Dankzij OCR (Optical Character Recognition) kan tekst in documenten worden herkend en doorzoekbaar gemaakt.

De software is opensource en kent een vrij lange geschiedenis. Voor de oorsprong van Paperless-ngx moeten we terug naar 2015. De Britse softwareontwikkelaar David Quinn zette toen het Python-project Paperless op voor persoonlijk gebruik, maar het ging aan zijn eigen populariteit ten onder. Het leverde meer dan 500 forks op (!), waarvan Paperless-ng de voornaamste versie was. Die bracht veel veranderingen en een flink vernieuwde gebruikersinterface. Ook dit project kreeg een opvolger, genaamd Paperless-ngx (Next Generation eXtended), dat nu door de gemeenschap wordt onderhouden.

In dit artikel laten we zien hoe je Paperless-ngx kunt installeren en gebruiken. Je kunt het systeem zelf hosten, bijvoorbeeld via Docker Compose. Dat maakt het privacy-vriendelijk. Voor het beheer is alleen een browser nodig.

1 Wat heb je nodig?

Paperless-ngx, of kortweg Paperless, is een relatief licht programma. Het kan genoeg kan hebben aan een Raspberry Pi, maar het heeft wel baat bij een krachtiger systeem. Dat zal in ieder geval de verwerkingstijd aanzienlijk verkorten.

Zorg in elk geval voor betrouwbare opslag en een back-upstrategie. Qua database kun je kiezen uit SQLite, MariaDB (MySQL) en PostgreSQL. Voor licht gebruik op Raspberry Pi of NAS heeft SQLite de voorkeur. Maar voor intensief gebruik of een krachtiger systeem is PostgreSQL geschikter en dat is ook de aanbevolen keuze voor nieuwe installaties. Voor aanvullende informatie kun je terecht op GitHub of raadpleeg je de documentatie.

Raadpleeg de website van Paperless voor meer informatie.

2 Installatie

De aanbevolen installatiemethode is via Docker Compose. De installatie van Docker en Docker Compose is vaker aan bod gekomen. Online vind je ook gidsen, zoals voor Ubuntu 24.04.

Voor Paperless zijn twee bestanden nodig: docker-compose.yml en docker-compose.env. Je kunt via deze website voorbeelden downloaden. Het .yml-bestand beschrijft de containers en het .env-bestand bevat enkele omgevingsvariabelen.

Paperless-ngx kan samenwerken met Apache Tika, als je een van de Docker Compose-voorbeelden met -tika in de naam gebruikt. Tika is een opensource-bibliotheek voor de analyse van documenten en tekstextractie uit die documenten. Als je deze variant kiest, kun je veel meer bestandsformaten lezen en converteren naar pdf (via een tool genaamd Gotenberg), zodat je ze vervolgens kunt gebruiken binnen het documentbeheersysteem. Dit gaat onder meer om de bekende Office-documenten (Word, Excel en PowerPoint), e-mailberichten en zip-bestanden.

Tika is overigens niet nodig als je alleen tekst uit pdf-bestanden wilt halen. Daarvoor wordt standaard Tesseract OCR gebruikt. Via deze GitHub-pagina vind je varianten voor de verschillende databases, en met of zonder Apache Tika.

Wij kiezen docker-compose.postgres-tika.yml als basis en het standaard bestand docker-compose.env. In beide bestanden gaan we in de volgende paragrafen nog aanpassingen maken.

Gebruik een van de bestanden voor Docker Compose als voorbeeld.

3 Aanpassen compose-bestand

In je docker-compose.yml zie je een opsomming van alle containers. Dat zijn bij onze setup broker, db, webserver, gotenberg en tika. Hierin zul je wellicht enkele aanpassingen willen maken. We beginnen onder volumes: waar je verwijzingen naar de belangrijkste mappen ziet:

- data:/usr/src/paperless/data
- media:/usr/src/paperless/media
- ./export:/usr/src/paperless/export
- ./consume:/usr/src/paperless/consume

Standaard wordt de lokale map ./consume gebruikt, die wordt aangemaakt als deze nog niet bestaat. Het programma wacht geduldig op nieuwe documenten die in deze map worden geplaatst, bijvoorbeeld handmatig of via een netwerkscanner. Je kunt de map eventueel aanpassen, zodat in plaats van de lokale map bijvoorbeeld een mount naar een NAS wordt gebruikt, bijvoorbeeld:

- /mnt/nas/temp/Scans:/usr/src/paperless/consume

Paperless verwerkt bestanden in de genoemde map automatisch en verplaatst ze naar media (hier een Docker-volume) waar je handmatig een back-up voor kunt maken (zie kader ‘Back-ups maken van je documenten’).

Een laatste aandachtspunt is de standaardpoort (8000) voor de webserver onder ports:. Bij een potentieel conflict kun je dit aanpassen zodat op de host bijvoorbeeld 8010 wordt gebruikt:

- 8010:8000

We maken enkele aanpassingen in het bestand voor Docker Compose.

Back-ups maken van je documenten

Het is raadzaam een back-up van je documenten te bewaren. Paperless biedt hiervoor meerdere opties. Ten eerste kun je documenten exporteren. De export omvat alle relevante gegevens, waaronder de documenten zelf, thumbnails, metagegevens en inhoud van de database. Hiervoor geef je in de map met Paperless de volgende opdracht: docker compose exec -T webserver document_exporter ../export

Bij Docker kun je ook kiezen om een back-up van de volumes te maken. Deze vind je op de meeste systemen onder /var/lib/docker/volumes. De belangrijkste voor de hier besproken setup zijn paperless_media met alle documenten en paperless_pgdata met de PostgreSQL-database.

4 Aanpassen variabelen

Het bestand docker-compose.env bevat optionele omgevingsvariabelen. We maken hier enkele aanpassingen in. Je kunt het gedownloade bestand als uitgangspunt nemen. Voor de regels die je gaat gebruiken moet je uiteraard het commentaarteken (#) weghalen. Eerst stellen we de correcte tijdzone in:

PAPERLESS_TIME_ZONE=Europe/Amsterdam

Verder geven we aan wat de primaire taal is voor het verwerken van documenten met OCR. Als alle documenten in het Nederlands zijn, gebruik je:

PAPERLESS_OCR_LANGUAGE=nld

Heb je documenten in meerdere talen, bijvoorbeeld Nederlands en Engels? Dan kun je die zoals hieronder combineren. Bij verwerking met OCR wordt nu gezocht naar een match met Nederlands of Engels. Dit vraagt wel meer verwerkingskracht.

PAPERLESS_OCR_LANGUAGE=nld+eng

Standaard zijn alle taalbestanden voor Engels, Duits, Italiaans, Spaans en Frans geïnstalleerd. De Nederlandse taal moet nog wel expliciet worden geïnstalleerd. Daarvoor gebruik je de volgende omgevingsvariabele:

PAPERLESS_OCR_LANGUAGES=nld

Merk op dat je Paperless als rootgebruiker moet uitvoeren om die laatste regel te kunnen gebruiken.

We passen via de omgevingsvariabelen wat opties aan voor OCR.

5 Container starten en updaten

Voordat je de container start, is het handig om eerst alle gebruikte images voor de containers op te halen met:

docker compose pull

Je hebt een zogenoemde superuser nodig om in te kunnen loggen. Die kun je maken met:

docker compose run --rm webserver createsuperuser

Er wordt om een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord gevraagd. Vul eventueel tijdelijk een eenvoudig wachtwoord in, wat je later kunt aanpassen. Start daarna de container met:

docker compose up -d

Updates voor Paperless kun je eenvoudig installeren door eerst de nieuwe images op te halen met:

docker compose pull

Vernieuw daarna de container met:

docker compose up -d

Wil je iets wijzigen? Stop dan eerst de container met:

docker compose down

Start daarna de container met de nieuwe configuratie.

Via enkele opdrachten kun je images vernieuwen of de containers starten.

6 Dashboard

Je kunt nu via http://ipadres:8000 (of het door jou aangepaste poortnummer) inloggen bij Paperless. Gebruik het account dat je hiervoor hebt aangemaakt. Je komt dan in het dashboard. Op je dashboard zie je een knop om de rondleiding te starten. Dit geeft een indruk van de belangrijkste opties binnen Paperless.

Als je rechtsboven op je naam klikt en naar Mijn profiel gaat, kun je eventueel je wachtwoord veranderen naar een sterker wachtwoord of je gegevens aanvullen. Ook kun je hier optioneel tweestapsverificatie aanzetten, waarvoor je een app als Google Authenticator of Aegis kunt gebruiken. Deze extra beveiliging is vooral aanbevolen als je gevoelige informatie gaat uploaden, zoals je administratie of garantiebewijzen.

Je komt na het inloggen in je dashboard, waar je een rondleiding kunt starten.

Paperless-AI

Paperless-ngx heeft zelf geen echte AI-opties. Dat is jammer, want omdat een groot taalmodel vaak uitblinkt in het verwerken van tekst, zou het goed kunnen helpen bij bijvoorbeeld het indexeren van documenten of het voeren van conversaties over de inhoud. Met Paperless-AI is er een losstaand initiatief dat je voor dit doel kunt gebruiken in combinatie met Paperless-ngx. Zo kun je bijvoorbeeld automatisch labels toevoegen, het documenttype bepalen en vragen over documenten stellen. Je kunt OpenAI of Ollama gebruiken als backend voor AI.

7 Document toevoegen

We voegen om te beginnen een document toe in de vorm van een pdf-bestand. Dat kan op meerdere manieren. Om te beginnen zie je op je dashboard een vak voor uploads waar je via Selecteren een of meerdere bestanden kunt kiezen. Maar je kunt de bestanden ook naar dat vak slepen of gewoon naar een willekeurige pagina in Paperless in de browser. Een andere manier is om ze in de consume-map te plaatsen. Als je een scanner gebruikt, kun je ervoor zorgen dat de scanner ze zelf in die map zet.

Na het uploaden wordt het bestand verwerkt. Op je dashboard zie je een melding van verwerkte documenten. Ook worden de gegevens bij Statistieken bijgewerkt. Als voorbeeld hebben we enkele handleidingen toegevoegd, inclusief enkele gescande documenten.

Via de beheerdersomgeving kun je documenten uploaden.

8 Gegevens voor documenten

Normaal ben je wellicht gewend om bestanden in mapjes onder te verdelen. In Paperless werkt dat anders, maar ben je wel veel flexibeler, omdat je allerlei details kunt invullen waar je vervolgens op kunt filteren. De belangrijkste details zijn documenttype, correspondent en labels.

Via het documenttype geef je aan wat voor soort document het is, zoals een contract, factuur, handleiding of polis. Een correspondent is in feite de afzender of partij die het document heeft verstuurd, zoals KPN bij een telefooncontract. Met labels kun je vrijelijk verdere details verstrekken om op te filteren. Tijdens het bewerken van een document kun je onder andere nieuwe labels toevoegen, maar je kunt ze ook beheren via de opties in het menu onder Beheren.

Je kunt allerlei informatie toevoegen in de vorm van labels.

9 Documenten bewerken

Als je naar Documenten gaat, zie je de toegevoegde documenten die je individueel of in bulk kunt bewerken. Hoewel tekst bijvoorbeeld al doorzoekbaar is, is het zinvol om gegevens van documenten aan te vullen. Onder elk document zie je opties om deze te openen, een preview te bekijken of te downloaden.

Open eerst een document. Je ziet rechts een voorbeeld en links kun je gegevens aanpassen. Op het tabblad Details kun je correspondenten, documenttypes en labels kiezen. Gebruik het plusteken voor nieuwe details, zoals een nieuw label. Verder kun je een serienummer voor je archief opgeven, wat je kan helpen om het makkelijker terug te vinden. Merk op dat je in de navigatiekolom steeds een lijst met documenten ziet die momenteel zijn geopend voor bewerking.

Je kunt per document gegevens toevoegen.

10 Zoeken en filteren

Heb je een aantal documenten bewerkt, dan kun je wat beter de zoek- en filteropties gaan verkennen onder Documenten. Bovenaan kun je uit drie weergavestijlen kiezen: als lijst, of als kleine of grote kaart. Via de zoekbalk kun je de titel of inhoud van de tekst doorzoeken. En via filters kun je bijvoorbeeld bepaalde documenttypen of labels zichtbaar maken, of een datumbereik kiezen.

Heb je bijvoorbeeld voor handleidingen het documenttype handleiding gebruikt en het label camera voor camerahandleidingen, dan kun je deze via dit documenttype en label eenvoudig boven water halen. Je kunt ook labels uitsluiten, bijvoorbeeld: alle documenten met het label camera, maar niet met het label drone. Wil je terug naar een weergave met alle documenten, dan kies je Filters terug zetten.

Via filters kun je in detail de gewenste documenten naar voren halen.

11 Weergave opslaan

Een combinatie van filters kun je handig als een zogenoemde weergave opslaan. Stel dat je de camerahandleidingen vaak nodig hebt. Dan maak je de selectie zoals in de vorige stap. Daarna kies je rechtsboven voor Weergaven en vervolgens Opslaan als. Vul nu een naam in voor de weergave en vink naar voorkeur de opties Toon in de zijbalk en Toon op het dashboard aan, om hier nog sneller toegang toe te krijgen.

Een weergave kun je opslaan als je die vaker nodig hebt.

12 Foutmeldingen oplossen

We liepen bij één document tegen een foutmelding aan bij het renderen door Ghostscript. Dit komt omdat het gerelateerde OCRmyPDF strikter is geworden in hoe het omgaat met renderfouten bij conversies. Als Ghostscript een fout tegenkomt, zal OCRmyPDF de verwerking stoppen. Wil je dat het doorgaat met een mogelijk onbetrouwbaar resultaat? Dan kun je een aanpassing in het bestand docker-compose.yml maken. Voeg bij de container genaamd webserver, onder het kopje environment, de volgende regel toe:

PAPERLESS_OCR_USER_ARGS: '{"continue_on_soft_render_error": true}'

Dit heeft in onze situatie het probleem verholpen. Merk op dat Paperless het originele document standaard ook behoudt. Importproblemen kun je overigens terugzien onder Bestandstaken en foutmeldingen zie je onder Logbestanden. Ook kun je de logs via Docker bekijken. Met docker ps zie je een lijst met actieve containers. Geef daarna de opdracht docker logs gevolgd door de ID of naam van de container, bijvoorbeeld:

docker logs paperless-webserver-1

Heb je een ander probleem? Paperless heeft op de website een sectie met mogelijke problemen en oplossingen.

Via de opdrachtprompt kun je uitgebreide logbestanden bekijken.

Geavanceerde mogelijkheden

Er zijn nog enkele geavanceerde mogelijkheden, die in sommige situaties nuttig zijn. Zo kun je een opslagpad kiezen. Dat is in feite de locatie waar het document fysiek wordt opgeslagen in het bestandssysteem. Ook kun je rechten instellen, waarmee je kiest wie de eigenaar is en welke gebruikers of welke groep gebruikers het document mogen bekijken en/of bewerken.

Onder Aangepaste velden kun je zelf velden toevoegen met een naam en gegevenstype. Hier kun je desgewenst ook op filteren. Voor je handleidingen zou je bijvoorbeeld een aangepast veld van het type boolean kunnen maken, waarmee je aangeeft of je het bewuste apparaat nog gebruikt. Daarna kun je filteren op alleen de gebruikte apparaten.

Onder Workflows kun je aangepaste regels instellen die helpen bij het organiseren en verwerken van documenten. Verder kun je een e-mailaccount toevoegen, om documenten die je per e-mail ontvangt automatisch te verwerken, met specifieke regels.

▼ Volgende artikel
Solo of toch combi? Dit moet je weten als je een inbouw-magnetron zoekt
© Monkey Business Images
Huis

Solo of toch combi? Dit moet je weten als je een inbouw-magnetron zoekt

Houd je van een strakke keuken? Dan is inbouwapparatuur een logische keuze. Wil je een magnetron, dan sta je voor de keuze: ga je voor een combi-magnetron die meer kan dan alleen opwarmen, of volstaat een simpele solo-magnetron? Het antwoord hangt vooral af van hoe je kookt, maar natuurlijk ook van hoeveel ruimte je hebt. Meer daarover lees je hier.

Inbouw-magnetron kopen? Dit komt er kijken bij je keuze ⬇️
  • Dit kun je met een combi-magnetron
  • Dit kun je met een solo-magnetron
  • Inbouwmaten: nishoogte, nisbreedte en nisdiepte
  • Installatie en aansluiting
  • Keuzehulp: zes scenario's

Lees ook: Inbouwapparatuur in je keuken? Zo meet je alles precies goed op

Er zijn twee dingen belangrijk bij het kiezen van een inbouw-magnetron. We kijken daarom eerst naar de mogelijkheden van combi- en solomagnetrons, daarna zoomen we in op alles wat je moet weten over inbouwmaten.

Wat kun je met een combi-magnetron?

Met een combi-magnetron kun je meer dan alleen restjes opwarmen of iets ontdooien. Dit type combineert een gewone magnetronfunctie met hetelucht én vaak ook een grillstand. Dat betekent dat je er bijvoorbeeld ook een ovenschotel in kunt bakken of een pizza knapperig krijgt.

Zo'n alleskunner is vooral handig als je maar één nis in je keuken hebt voor een inbouwmodel. Of als je het gewoon prettig vindt om zo min mogelijk spullen in je keuken te hebben, maar wel van alles wilt kunnen bereiden. Het is daarbij wel goed om te weten dat de grillfunctie in een combi-magnetron meestal wat minder krachtig is dan die in een losse oven. Voor het braden van grote stukken vlees of regelmatig bakken van taarten en koekjes ben je waarschijnlijk beter af met een aparte inbouw-oven.

Wat doet een solo-magnetron (en wat niet)?

Een solo-magnetron is eenvoudiger, compacter en goedkoper. Geen oven, geen grill, gewoon een magnetronfunctie. We hebben het dan over snel iets opwarmen of ontdooien. De bediening is vaak simpel: een draaiknop, een paar standen en klaar. Heb je al een oven of kook je niet zo uitgebreid? Dan heb je aan een solo-magnetron voldoende.

©Sergey

Inbouwmaten: hoogte, breedte en diepte

Bij inbouwmodellen draait het niet alleen om functies, maar ook om afmetingen. De standaard nishoogte ligt meestal op 38 of 45 centimeter. Solo-magnetrons vallen vaak in de categorie van 38 cm, terwijl combi-magnetrons meestal 45 cm hoog zijn. Heb je een keuken met een vaste kolomindeling, dan bepaalt dit vaak al welk type je kwijt kunt.

De nisbreedte is vrijwel altijd 56 centimeter, ongeacht het type magnetron. Dat betekent dat de kast waarin je de magnetron plaatst, deze breedte moet bieden. De exacte maat kan per model een paar millimeter verschillen, dus het is slim om altijd de inbouwtekening van het toestel erbij te pakken vóór je tot aanschaf overgaat.

Voor de nisdiepte bestaat er geen vaste standaard. De meeste modellen vragen om een nis van zo'n 55 centimeter diep, maar er zijn ook compactere varianten die in een minder diepe kast passen. Ook hier geldt: kijk naar de technische tekeningen van het specifieke model om zeker te weten of het past. Vergeet bovendien niet te controleren of er rondom voldoende ventilatieruimte blijft – vooral bij combi-magnetrons is dat belangrijk.

Kom je er niet uit? Laat je goed voorlichten bij je keukenspecialist. Het zou toch heel vervelend zijn als je een magnetron zou kopen die net niet goed blijkt te passen!

©Dmitri Maruta

Installatie en aansluiting

Voor beide types heb je meestal genoeg aan een geaard stopcontact. Maar let op: combi-magnetrons hebben een hoger vermogen, vooral als de oven en grill tegelijk werken. Een combi-magnetron kan makkelijk 3000 watt vragen. Gebruik dus geen verlengsnoer of stekkerblok, maar sluit hem aan op een aparte groep als dat nodig is.

Kijk naar je kookgedrag, niet alleen naar de magnetron-functies

De keuze tussen een solo-magnetron en een combi-magnetron hangt vooral af van hoe jij je keuken gebruikt. Ben je vaak bezig met bakken, grillen en is het avondeten nooit gewoon maar een snelle hap? Dan biedt een combi-magnetron veel gemak. Gaat het je vooral om een snelle lunch of het opwarmen van een maaltijd? Dan is een solo-magnetron ruim voldoende.

Vind je het nog steeds moeilijk om te kiezen? Zes scenario's

1. Alleenstaande in klein appartementJe woont alleen, hebt een kleine keuken en kookt niet uitgebreid. Vaak gaat het om snelle maaltijden of iets opwarmen.
Kies dan voor een solo-magnetron. Die is compacter, voordeliger en doet precies wat je nodig hebt. De extra functies van een combi-magnetron blijven waarschijnlijk toch ongebruikt.

2. Jong gezin met ruime keuken en aparte ovenJe kookt regelmatig, hebt kinderen en genoeg ruimte in de keuken. Je hebt al een oven.
Dan is een solo-magnetron de logische aanvulling. Ideaal voor kinderhapjes, snel ontdooien en tussendoor snel iets opwarmen.

3. Gezin in kleine keuken zonder ovenJe kookt vaak en met plezier, maar hebt maar één vrije nis beschikbaar.
Ga dan voor een combi-magnetron. Zo combineer je magnetron, oven en grill in één apparaat. Let op de inhoud (minimaal 25 liter) als je regelmatig voor meerdere mensen kookt.

4. Kookliefhebbers met grote keuken

Jullie koken uitgebreid en hebben een royale keuken met plaats voor meerdere inbouwapparaten.
Kies voor een solo-magnetron in combinatie met een aparte oven. Zo heb je altijd het juiste apparaat tot je beschikking, wat je ook wilt bereiden.

5. Starter met beperkt budgetJe bent bezig met je eerste keuken en het budget is krap.
Begin met een solo-magnetron. Die is voordelig, eenvoudig en biedt alles wat je in de basis nodig hebt. Later kun je altijd nog uitbreiden.

6. Ouder echtpaar dat het graag simpel houdtDe kinderen zijn uit huis, je kookt kleinere porties en zoekt vooral gemak.
Een solo-magnetron volstaat prima. Hij is overzichtelijk in gebruik, neemt minder ruimte in en is perfect voor kleine gerechten of restjes van de vorige dag.

▼ Volgende artikel
iOS 26: alles over Apples nieuwe besturingssysteem voor je iPhone
© Apple
Huis

iOS 26: alles over Apples nieuwe besturingssysteem voor je iPhone

Met iOS 26 en de komst van de nieuwe iPhone 17-serie zet Apple een grote stap vooruit. Van het spectaculaire Liquid Glass-design en slimmere Apple Intelligence tot handige vernieuwingen in Berichten, Camera, Telefoon en CarPlay: ontdek hoe deze update je iPhone mooier, slimmer én persoonlijker maakt.

In dit artikel lees je meer over:
  • Het nieuwe Liquid Glass-design en wat het betekent voor je iPhone
  • De uitgebreide functies van Apple Intelligence in iOS 26
  • Vernieuwingen in apps als Berichten, Telefoon, CarPlay, Music en Wallet
  • Kleine, slimme verbeteringen die je dagelijks gebruik makkelijker maken
  • De introductie van de iPhone 17-serie met de krachtige A19-chip
  • Functies die in Nederland en de EU nog even op zich laten wachten
  • Beschikbaarheid en compatibiliteit van iOS 26

Vloeibaar glas

Volgende maand verschijnt iOS 26, en het belooft de grootste visuele update sinds iOS 7 te worden. Het nieuwe Liquid Glass-design geeft de interface een transparante, glasachtige uitstraling die door het hele systeem is doorgevoerd. Van de iconen en widgets tot het vergrendelscherm: alles oogt dieper, dynamischer en levendiger. Kleuren passen zich subtiel aan je achtergrond aan, waardoor de iPhone meer dan ooit een persoonlijke uitstraling krijgt. Apple wil hiermee een consistentere visuele ervaring over al zijn apparaten creëren, zodat je iPhone naadloos aansluit bij iPadOS, macOS en zelfs visionOS. Niet iedereen is echter onverdeeld enthousiast: sommige testers vinden dat de extra transparantie ten koste kan gaan van de leesbaarheid in fel licht. Wij denken dat dat een kwestie van wennen is.

©Apple

Apple Intelligence slimmer en veelzijdiger

Apple Intelligence, het AI-platform dat in iOS 18 voorzichtig zijn intrede deed, krijgt in iOS 26 een flinke upgrade. Waar het voorheen vooral als slimme assistent achter de schermen werkte, wordt het nu nadrukkelijker zichtbaar in het dagelijks gebruik. Realtime-vertaling in Berichten, FaceTime en telefoongesprekken gebeurt volledig op je toestel, wat niet alleen snel maar ook privacyvriendelijk is. Visual Intelligence kan teksten, datums, locaties of gezichten in foto's en screenshots herkennen en direct acties aanbieden. Zo kun je een adres in één tik openen in Kaarten of een datum meteen in je agenda zetten.

Met Image Playground maak je creatieve beelden door stijlen en elementen te combineren, terwijl Genmoji gepersonaliseerde emoji's oplevert die passen bij jouw stemming of situatie. Deze functies zijn vooral handig voor wie vaak visueel communiceert en snel iets unieks wil delen. Ze laten ook zien hoe Apple AI wil verweven met creativiteit, zonder dat het gebruik ingewikkeld wordt.

Handige app-vernieuwingen

De Berichten-app krijgt een paar functies die groepsgesprekken levendiger maken. Polls maken het makkelijker om bijvoorbeeld samen een restaurant te kiezen, terwijl gepersonaliseerde achtergronden elk gesprek een eigen sfeer geven. In de Telefoon-app pakt Apple veelgevraagde verbeteringen aan: spam wordt automatisch gefilterd, onbekende nummers kun je direct screenen, en met Hold Assist neemt je iPhone het wachten bij een klantenservice van je over. Zo kun je iets anders doen totdat er een medewerker beschikbaar is.

Nieuwe Camera-app

De Camera-app is flink aangepakt, en dat werd hoog tijd. Apple heeft het rommelige menu met kleine icoontjes opgeruimd en teruggebracht tot twee duidelijke opties: ‘Foto’ en ‘Video’. Onder die knoppen vind je via een veeg of de Liquid-Glass-rasterknop alle andere modi, zoals Portret, Panorama en Slow-mo. Veel instellingen zitten nu bovendien in duidelijke pop-upmenu's (denk aan flits, timer, belichting of formaat), wat veel sneller werkt.

Voor video-liefhebbers zijn er extra fijne tools: je kunt nu de resolutie, framerate en formaten gewoon direct vanuit de app bepalen, zonder eerst door de instellingen te moeten ploeteren. De interface past bovendien helemaal in het Liquid-Glass-design: zwevende knoppen, minder visuele ruis en duidelijke labels. Handig is dat je een melding krijgt als je cameralens vies is; zo voorkom je onscherpe foto's.

CarPlay profiteert ook van de update. Multitouch-bediening maakt inzoomen en schuiven in Kaarten eenvoudiger, en Live Activities tonen onderweg actuele informatie, zoals de status van je bestelling of sportuitslagen. De gloednieuwe Apple Games-app bundelt al je games op één plek, inclusief aanbevelingen, ranglijsten en prestaties. Dit moet het gamen op iOS zichtbaarder en socialer maken. Daarnaast krijgen Apple Music, Kaarten en Wallet subtiele maar nuttige verbeteringen, zoals songtekstvertalingen voor buitenlandse nummers en live-vluchtinformatie rechtstreeks in Wallet.

Slimme details

Naast de grote veranderingen bevat iOS 26 talloze kleine verbeteringen die het dagelijks gebruik nét wat fijner maken. De wekker­snooze kun je straks zelf instellen, zodat je niet vastzit aan de standaard negen minuten. Als je cameralens vuil is, krijg je een melding om wazige foto’s te voorkomen. Bij het opladen toont de iPhone nu hoelang het duurt tot 80 of 100 procent, wat handig is als je haast hebt of juist de batterij wilt sparen.

De nieuwe Adaptive Power Mode leert van je gebruikspatroon en past het energieverbruik daarop aan, zodat je net wat langer vooruit kunt. Screenshots kunnen voortaan direct in HDR worden opgeslagen, wat vooral op de nieuwste displays voor helderdere en scherpere beelden zorgt. En wie graag speelt met vormgeving, kan het vergrendelscherm voorzien van een afbeelding met 3D-effect die reageert op de beweging van je toestel.

Nieuwe iPhone 17-serie

Zoals elk jaar verschijnt iOS 26 samen met een nieuwe generatie iPhones. De iPhone 17-serie bestaat uit de iPhone 17, de 17 Pro, de 17 Pro Max en de compleet nieuwe iPhone 17 Air. Deze toestellen krijgen de gloednieuwe A19-chip, die niet alleen sneller is maar ook zuiniger, en geoptimaliseerd is voor de meest geavanceerde AI-functies in iOS 26.

iPhone 17 Air: ultraslank en verrassend compleet

Wat Samsung kan, kunnen wij ook, moet Apple hebben gedacht. De iPhone 17 Air is de nieuwste telg in de familie en doet z’n naam eer aan: hij is lichter en dunner dan zijn broers, maar heeft genoeg power om mee te tellen. Binnenin zit dezelfde snelle A19-chip als in de rest van de 17-serie, dus qua prestaties lever je niks in. Het grote verschil zit 'm vooral in het gewicht en de handzaamheid. Ideaal voor wie wel een flinke iPhone wil qua scherm, maar niet het gevoel wil hebben een baksteen in z'n zak te dragen.

De displays bieden ProMotion-technologie met verversingsfrequenties tot 120 Hz, waardoor animaties en scrollen nog vloeiender ogen. De camera's zijn verbeterd, met bij de Pro-modellen een nieuwe 48MP-telefoto­lens en een 24MP-selfiecamera. Bovendien is er ondersteuning voor wifi 7, zodat downloads en streaming razendsnel gaan. Voor wie het maximale uit iOS 26 wil halen, vormen deze nieuwe toestellen de perfecte match.

Nog even geduld...

In Nederland en de rest van de EU zullen sommige functies helaas niet direct beschikbaar zijn. Apple stelt bepaalde mogelijkheden uit vanwege regelgeving zoals de Digital Markets Act (DMA). Het gaat onder meer om locatie-gebaseerde diensten zoals Visited Places en enkele AI-functies. Daarnaast ondersteunt Apple Intelligence de Nederlandse taal nog niet volledig; live-vertaling en automatische samenvattingen in onze taal worden pas later in 2025 toegevoegd. Dat betekent dat we in eerste instantie vooral profiteren van de visuele vernieuwingen en de universele functies.

Beschikbaarheid en compatibiliteit

iOS 26 wordt in september uitgerold voor iPhones met minimaal een A13-chip, waardoor de iPhone XR, XS en XS Max dit jaar afvallen. De meest geavanceerde Apple Intelligence-functies zijn alleen beschikbaar op toestellen met een A17 Pro-chip of nieuwer, zoals de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de iPhone 16-reeks en de nieuwe iPhone 17-modellen. Heb je zo'n toestel, dan kun je straks zonder beperkingen genieten van alles wat iOS 26 te bieden heeft.