Wil je orde scheppen in je verzameling documenten, zoals je administratie, polissen of handleidingen? Of heb je nog een stapel dossiers om door de scanner te halen voor een digitaal archief? Paperless-ngx is een van de mooiste toepassingen hiervoor, met uitgebreide zoek- en indexeringsmogelijkheden. Het is geschikt voor pdf-bestanden, biedt tekstherkenning met OCR en kan met nog veel meer bestandsformaten overweg.

Hoewel je je administratie, polissen of handleidingen netjes in mapjes kunt bewaren, zul je soms het overzicht missen, en anders wel een goede zoekfunctie. Een documentbeheersysteem als Paperless-ngx kan een heel goede hulp zijn. Het maakt het indexeren en doorzoeken van documenten veel eenvoudiger. Er is ondersteuning voor uiteenlopende bestandsformaten, waaronder natuurlijk pdf-bestanden, maar ook Office-documenten en afbeeldingen. Zo kun je het nóg flexibeler inzetten. Je kunt documenten organiseren en indexeren op documenttype of met de hulp van labels. Dankzij OCR (Optical Character Recognition) kan tekst in documenten worden herkend en doorzoekbaar gemaakt.

De software is opensource en kent een vrij lange geschiedenis. Voor de oorsprong van Paperless-ngx moeten we terug naar 2015. De Britse softwareontwikkelaar David Quinn zette toen het Python-project Paperless op voor persoonlijk gebruik, maar het ging aan zijn eigen populariteit ten onder. Het leverde meer dan 500 forks op (!), waarvan Paperless-ng de voornaamste versie was. Die bracht veel veranderingen en een flink vernieuwde gebruikersinterface. Ook dit project kreeg een opvolger, genaamd Paperless-ngx (Next Generation eXtended), dat nu door de gemeenschap wordt onderhouden.

In dit artikel laten we zien hoe je Paperless-ngx kunt installeren en gebruiken. Je kunt het systeem zelf hosten, bijvoorbeeld via Docker Compose. Dat maakt het privacy-vriendelijk. Voor het beheer is alleen een browser nodig.

1 Wat heb je nodig?

Paperless-ngx, of kortweg Paperless, is een relatief licht programma. Het kan genoeg kan hebben aan een Raspberry Pi, maar het heeft wel baat bij een krachtiger systeem. Dat zal in ieder geval de verwerkingstijd aanzienlijk verkorten.

Zorg in elk geval voor betrouwbare opslag en een back-upstrategie. Qua database kun je kiezen uit SQLite, MariaDB (MySQL) en PostgreSQL. Voor licht gebruik op Raspberry Pi of NAS heeft SQLite de voorkeur. Maar voor intensief gebruik of een krachtiger systeem is PostgreSQL geschikter en dat is ook de aanbevolen keuze voor nieuwe installaties. Voor aanvullende informatie kun je terecht op GitHub of raadpleeg je de documentatie.

Raadpleeg de website van Paperless voor meer informatie.

2 Installatie

De aanbevolen installatiemethode is via Docker Compose. De installatie van Docker en Docker Compose is vaker aan bod gekomen. Online vind je ook gidsen, zoals voor Ubuntu 24.04.

Voor Paperless zijn twee bestanden nodig: docker-compose.yml en docker-compose.env. Je kunt via deze website voorbeelden downloaden. Het .yml-bestand beschrijft de containers en het .env-bestand bevat enkele omgevingsvariabelen.

Paperless-ngx kan samenwerken met Apache Tika, als je een van de Docker Compose-voorbeelden met -tika in de naam gebruikt. Tika is een opensource-bibliotheek voor de analyse van documenten en tekstextractie uit die documenten. Als je deze variant kiest, kun je veel meer bestandsformaten lezen en converteren naar pdf (via een tool genaamd Gotenberg), zodat je ze vervolgens kunt gebruiken binnen het documentbeheersysteem. Dit gaat onder meer om de bekende Office-documenten (Word, Excel en PowerPoint), e-mailberichten en zip-bestanden.

Tika is overigens niet nodig als je alleen tekst uit pdf-bestanden wilt halen. Daarvoor wordt standaard Tesseract OCR gebruikt. Via deze GitHub-pagina vind je varianten voor de verschillende databases, en met of zonder Apache Tika.

Wij kiezen docker-compose.postgres-tika.yml als basis en het standaard bestand docker-compose.env. In beide bestanden gaan we in de volgende paragrafen nog aanpassingen maken.

Gebruik een van de bestanden voor Docker Compose als voorbeeld.

3 Aanpassen compose-bestand

In je docker-compose.yml zie je een opsomming van alle containers. Dat zijn bij onze setup broker, db, webserver, gotenberg en tika. Hierin zul je wellicht enkele aanpassingen willen maken. We beginnen onder volumes: waar je verwijzingen naar de belangrijkste mappen ziet:

Standaard wordt de lokale map ./consume gebruikt, die wordt aangemaakt als deze nog niet bestaat. Het programma wacht geduldig op nieuwe documenten die in deze map worden geplaatst, bijvoorbeeld handmatig of via een netwerkscanner. Je kunt de map eventueel aanpassen, zodat in plaats van de lokale map bijvoorbeeld een mount naar een NAS wordt gebruikt, bijvoorbeeld:

Paperless verwerkt bestanden in de genoemde map automatisch en verplaatst ze naar media (hier een Docker-volume) waar je handmatig een back-up voor kunt maken (zie kader ‘Back-ups maken van je documenten’).

Een laatste aandachtspunt is de standaardpoort (8000) voor de webserver onder ports:. Bij een potentieel conflict kun je dit aanpassen zodat op de host bijvoorbeeld 8010 wordt gebruikt:

We maken enkele aanpassingen in het bestand voor Docker Compose.

4 Aanpassen variabelen

Het bestand docker-compose.env bevat optionele omgevingsvariabelen. We maken hier enkele aanpassingen in. Je kunt het gedownloade bestand als uitgangspunt nemen. Voor de regels die je gaat gebruiken moet je uiteraard het commentaarteken (#) weghalen. Eerst stellen we de correcte tijdzone in:

Verder geven we aan wat de primaire taal is voor het verwerken van documenten met OCR. Als alle documenten in het Nederlands zijn, gebruik je:

Heb je documenten in meerdere talen, bijvoorbeeld Nederlands en Engels? Dan kun je die zoals hieronder combineren. Bij verwerking met OCR wordt nu gezocht naar een match met Nederlands of Engels. Dit vraagt wel meer verwerkingskracht.

Standaard zijn alle taalbestanden voor Engels, Duits, Italiaans, Spaans en Frans geïnstalleerd. De Nederlandse taal moet nog wel expliciet worden geïnstalleerd. Daarvoor gebruik je de volgende omgevingsvariabele:

Merk op dat je Paperless als rootgebruiker moet uitvoeren om die laatste regel te kunnen gebruiken.

We passen via de omgevingsvariabelen wat opties aan voor OCR.

5 Container starten en updaten

Voordat je de container start, is het handig om eerst alle gebruikte images voor de containers op te halen met:

Je hebt een zogenoemde superuser nodig om in te kunnen loggen. Die kun je maken met:

Er wordt om een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord gevraagd. Vul eventueel tijdelijk een eenvoudig wachtwoord in, wat je later kunt aanpassen. Start daarna de container met:

Updates voor Paperless kun je eenvoudig installeren door eerst de nieuwe images op te halen met:

Vernieuw daarna de container met:

Wil je iets wijzigen? Stop dan eerst de container met:

Start daarna de container met de nieuwe configuratie.

Via enkele opdrachten kun je images vernieuwen of de containers starten.

6 Dashboard

Je kunt nu via http://ipadres:8000 (of het door jou aangepaste poortnummer) inloggen bij Paperless. Gebruik het account dat je hiervoor hebt aangemaakt. Je komt dan in het dashboard. Op je dashboard zie je een knop om de rondleiding te starten. Dit geeft een indruk van de belangrijkste opties binnen Paperless.

Als je rechtsboven op je naam klikt en naar Mijn profiel gaat, kun je eventueel je wachtwoord veranderen naar een sterker wachtwoord of je gegevens aanvullen. Ook kun je hier optioneel tweestapsverificatie aanzetten, waarvoor je een app als Google Authenticator of Aegis kunt gebruiken. Deze extra beveiliging is vooral aanbevolen als je gevoelige informatie gaat uploaden, zoals je administratie of garantiebewijzen.

Je komt na het inloggen in je dashboard, waar je een rondleiding kunt starten.

7 Document toevoegen

We voegen om te beginnen een document toe in de vorm van een pdf-bestand. Dat kan op meerdere manieren. Om te beginnen zie je op je dashboard een vak voor uploads waar je via Selecteren een of meerdere bestanden kunt kiezen. Maar je kunt de bestanden ook naar dat vak slepen of gewoon naar een willekeurige pagina in Paperless in de browser. Een andere manier is om ze in de consume-map te plaatsen. Als je een scanner gebruikt, kun je ervoor zorgen dat de scanner ze zelf in die map zet.

Na het uploaden wordt het bestand verwerkt. Op je dashboard zie je een melding van verwerkte documenten. Ook worden de gegevens bij Statistieken bijgewerkt. Als voorbeeld hebben we enkele handleidingen toegevoegd, inclusief enkele gescande documenten.

Via de beheerdersomgeving kun je documenten uploaden.

8 Gegevens voor documenten

Normaal ben je wellicht gewend om bestanden in mapjes onder te verdelen. In Paperless werkt dat anders, maar ben je wel veel flexibeler, omdat je allerlei details kunt invullen waar je vervolgens op kunt filteren. De belangrijkste details zijn documenttype, correspondent en labels.

Via het documenttype geef je aan wat voor soort document het is, zoals een contract, factuur, handleiding of polis. Een correspondent is in feite de afzender of partij die het document heeft verstuurd, zoals KPN bij een telefooncontract. Met labels kun je vrijelijk verdere details verstrekken om op te filteren. Tijdens het bewerken van een document kun je onder andere nieuwe labels toevoegen, maar je kunt ze ook beheren via de opties in het menu onder Beheren.

Je kunt allerlei informatie toevoegen in de vorm van labels.

9 Documenten bewerken

Als je naar Documenten gaat, zie je de toegevoegde documenten die je individueel of in bulk kunt bewerken. Hoewel tekst bijvoorbeeld al doorzoekbaar is, is het zinvol om gegevens van documenten aan te vullen. Onder elk document zie je opties om deze te openen, een preview te bekijken of te downloaden.

Open eerst een document. Je ziet rechts een voorbeeld en links kun je gegevens aanpassen. Op het tabblad Details kun je correspondenten, documenttypes en labels kiezen. Gebruik het plusteken voor nieuwe details, zoals een nieuw label. Verder kun je een serienummer voor je archief opgeven, wat je kan helpen om het makkelijker terug te vinden. Merk op dat je in de navigatiekolom steeds een lijst met documenten ziet die momenteel zijn geopend voor bewerking.

Je kunt per document gegevens toevoegen.

10 Zoeken en filteren

Heb je een aantal documenten bewerkt, dan kun je wat beter de zoek- en filteropties gaan verkennen onder Documenten. Bovenaan kun je uit drie weergavestijlen kiezen: als lijst, of als kleine of grote kaart. Via de zoekbalk kun je de titel of inhoud van de tekst doorzoeken. En via filters kun je bijvoorbeeld bepaalde documenttypen of labels zichtbaar maken, of een datumbereik kiezen.

Heb je bijvoorbeeld voor handleidingen het documenttype handleiding gebruikt en het label camera voor camerahandleidingen, dan kun je deze via dit documenttype en label eenvoudig boven water halen. Je kunt ook labels uitsluiten, bijvoorbeeld: alle documenten met het label camera, maar niet met het label drone. Wil je terug naar een weergave met alle documenten, dan kies je Filters terug zetten.

Via filters kun je in detail de gewenste documenten naar voren halen.

11 Weergave opslaan

Een combinatie van filters kun je handig als een zogenoemde weergave opslaan. Stel dat je de camerahandleidingen vaak nodig hebt. Dan maak je de selectie zoals in de vorige stap. Daarna kies je rechtsboven voor Weergaven en vervolgens Opslaan als. Vul nu een naam in voor de weergave en vink naar voorkeur de opties Toon in de zijbalk en Toon op het dashboard aan, om hier nog sneller toegang toe te krijgen.

Een weergave kun je opslaan als je die vaker nodig hebt.

12 Foutmeldingen oplossen

We liepen bij één document tegen een foutmelding aan bij het renderen door Ghostscript. Dit komt omdat het gerelateerde OCRmyPDF strikter is geworden in hoe het omgaat met renderfouten bij conversies. Als Ghostscript een fout tegenkomt, zal OCRmyPDF de verwerking stoppen. Wil je dat het doorgaat met een mogelijk onbetrouwbaar resultaat? Dan kun je een aanpassing in het bestand docker-compose.yml maken. Voeg bij de container genaamd webserver, onder het kopje environment, de volgende regel toe:

Dit heeft in onze situatie het probleem verholpen. Merk op dat Paperless het originele document standaard ook behoudt. Importproblemen kun je overigens terugzien onder Bestandstaken en foutmeldingen zie je onder Logbestanden. Ook kun je de logs via Docker bekijken. Met docker ps zie je een lijst met actieve containers. Geef daarna de opdracht docker logs gevolgd door de ID of naam van de container, bijvoorbeeld:

Heb je een ander probleem? Paperless heeft op de website een sectie met mogelijke problemen en oplossingen.

Via de opdrachtprompt kun je uitgebreide logbestanden bekijken.

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.