Er hangen inmiddels diverse satellietgroepen aan navigatiehulpmiddelen in ’t oneindig zwerk. Natuurlijk is er het aloude Amerikaanse GPS, en alweer een flinke tijd doen ook de Russen mee met hun Glonass. De EU is gestaag onderweg met het afronden van Galileo en China heeft z’n Beidou. Zelfs Japan heeft een eigen setje navigatiesatellieten gelanceerd, maar vooralsnog zijn die vooral voor de eigen regio interessant. Onder zowel Android als iOS kun je checken welke satellieten gebruikt worden voor plaatsbepaling!

De meeste meer recente smartphones en met regelmaat ook tablets beschikken over een ingebouwde ‘GPS-ontvanger’. Waarbij geldt dat die term de lading eigenlijk allang niet meer dekt. De meeste van die navigatie-chips ondersteunen namelijk tenminste ook Glonass en steeds vaker ook Galileo. Zeker in China gefabriceerde toestellen hebben daarnaast standaard ook Beidou aan boord. Nu lijkt dat zo op het eerste gezicht wellicht een beetje teveel van het goede. Want of je je locatie nou met de ene of de andere set satellieten bepaalt: who cares? Toch is dat niet het geval. Zeker in dichtbebouwde gebieden ontstaan al snel vervelende reflecties die tot onnauwkeurigheden leiden. Of satellieten van een bepaald systeem verdwijnen even helemaal uit het zicht. Als je dan net een alternatief wél kunt oppikken blijf je heel precies je plek in de wereld weten.

Geplande onnauwkeurigheid

Een ander probleem is dat GPS oorspronkelijk voor Amerikaanse defensie-toepassingen is ontwikkeld. Er zit standaard zelfs een klein beetje onnauwkeurigheid ingebouwd, al merk je daar als gemiddelde gebruiker weinig tot niks van. Als professionele gebruiker zit je daar niet op te wachten, zij kunnen dan weer abonnementen afsluiten om de volledige nauwkeurigheid van GPS te ontsluiten. Maar ook dan lopen ze nog altijd risico’s. Want de VS kan bewust de nauwkeurigheid naar wens verlagen. Bijvoorbeeld in een oorlogssituatie of bij (al dan niet verwachte) terroristische aanslagen. Zodat ‘de tegenpartij’ ineens niet meer weet waar ie is. Alleen vervelend dat daardoor ook niet-vijanden zoals burgerluchtvaart, weggebruikers en veel meer de weg kwijtraken. Kan vervelende gevolgen hebben. Precies daarom heeft de EU het Galileo-project opgezet, dat nagenoeg afgerond is inmiddels. Ook de Russen wilden graag een van GPS onafhankelijk systeem. En zo ben jij dan als nederig eindgebruiker in burger weer verzekerd van navigatie in meer barre tijden.

Blijft wel de vraag welke satellieten jouw telefoon of tablet gebruikt voor het navigeren. Voor Android kun je dan de app Satellite Check eens installeren. De app herkent – mits de nabvigatie-chip in je hardware het ondersteunt – alle voorkomende navigatiesatellieten. Daaronder ook het meer recente IRNSS dat door India wordt ontwikkeld voor regionaal gebruik aldaar. 

©PXimport

Satellite Check is kosteloos, maar in dat geval wel voorzien van advertenties. Die zijn afkoopbaar via een bescheiden in-app aankoop, mocht je dat willen. Tik in het hoofdmenu eerst eens op Satellite Map. Je ziet nu een grafische weergave van alle ontvangen en gebruikte satellieten voor het bepalen van de positie. Linksboven in beeld staat een legenda. Uit ons voorbeeld valt te constateren dat satellieten van GPS, Glonass, Galileo en Beidou in gebruik zijn. Om grondig te verdwalen moet je met dit apparaat dus vrij veel moeite doen.

Wil je meer weten over de signaalsterkte, tik dan onder in beeld op het naar links gerichte driehoekje en dan linksboven op de knop met de drie streepjes. Het hoofdmenu verschijnt weer, tik hierin op Satellite Graph. In de grafiek die daarop opent zie je live de in gebruik zijnde satellieten en de bijbehorende signaalsterkte. Waarbij vanzelfsprekend geldt: hoe meer hoe beter. Zie je hier bijvoorbeeld weinig satellieten en allen met een lage signaalsterkte, dan moet je een andere plek zoeken om een nauwkeuriger positiebepaling te verkrijgen. Inmiddels zijn we qua gevoeligheid van de in smartphones en tablets gebruikte apparaten overigens zo ver, dat je vaak ook binnenshuis nog wel wat satellieten oppikt. Dat was een jaar of wat geleden nog vrijwel ondenkbaar!

©CIDimport

Atoomklok

Een laatste aardige feature van Satellite Check is de mogelijkheid om de tijd die de satelliet(en) aan boord hebben weer te geven. Die hebben stuk voor stuk een extreem nauwkeurige atoomklok aan boord (anders zou positieberekening onmogelijk zijn) die je dus ook kunt gebruiken voor het achterhalen van de precieze tijd. Dat kan handig zijn als je al weken zonder internetverbinding – waarmee je telefoon normaliter de tijd synchroniseert – in de jungle zit, bijvoorbeeld. De klok krijg je te zien door een paar keer – afhankelijk van het scherm waarin je verkeert – op de naar links gerichte driehoek onderin beeld te tikken.

©CIDimport

Gebruikers van iOS komen er ten opzichte van hun Android-medemensen wat bekaaid af. Apple geeft app-ontwikkelaars namelijk geen gedetailleerde toegang tot gegevens uit de navigatie-ontvangstchip. Zo kom je er in iOS en iPadOS dus nooit precies achter welke satellieten in gebruik zijn en wat de signaalsterkte van hetgeen in gebruik is blijft ook in ’t ongewisse. Het past bij de strategie van het bedrijf om alle ‘overbodige’ technische rompslomp achter de schermen te houden. Enerzijds begrijpelijk, maar in specifieke gevallen als deze soms jammer. Wel zijn er apps die wat informatie over de ontvangen locatiegegevens tonen, maar dingen als grafieken zijn altijd fake moet je hierbij bedenken. Toch komt een app als GPS Status & Toolbox nog van pas. Behalve dat je locatie wordt getoond, wordt ook de nauwkeurigheid in meters aangegeven. Dát is een getal dat goed van pas komt om te bepalen of je misschien op zoek moet naar een betere ontvangstplek. 

©CIDimport

Ook is verder de live met de kompasrichting meedraaiende satellietgrafiek handig om te zien waar ‘iets’ staat wat een goede ontvangst eventueel blokkeert. Let wel: deze grafiek en de erop getoonde satellieten geeft alleen aan welke satellieten op een bepaald moment van de dag mogelijk bruikbaar zijn. Niet wat er daadwerkelijk in gebruik is!

Concluderend kunnen we stellen dat Android de ‘betere cijfers’ krijgt voor het (kunnen) tonen van meer technische cijfertjes aangaande in gebruik zijnde navigatiesatellieten. De ware liefhebbers kunnen op dat systeem een hoop extra informatie zien die je in iOS nooit te zien zult krijgen. Of de gemiddelde iOS-gebruiker die gegevens vervolgens echt mist is dan ook weer de vraag…

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.