ID.nl logo
Nas versus cloud: welke opslagmethode is beter?
© PXimport
Huis

Nas versus cloud: welke opslagmethode is beter?

Bestanden opslaan in de cloud is erg populair, ondanks problemen met bijvoorbeeld privacy, de beperkte opslagcapaciteit en de soms lage snelheid. Zet je al je gegevens op een nas dan heb je een aantal van deze problemen niet, maar krijgt er andere voor terug. Wat is de beste keuze, cloud of nas?

Tip 01: Wat is nas?

Nas staat voor Network Attached Storage. Het is opslagruimte voor bestanden zoals documenten, foto’s of video’s die niet in of aan de pc zit, maar in een apart apparaat in het netwerk. Een nas heeft dan ook altijd minimaal een netwerkaansluiting en een harde schijf: de eerste voor de netwerkverbinding de tweede voor de opslag. De grootte van de behuizing varieert met het aantal harde schijven. Meerderde schijven in een nas heeft als voordeel dat de opslagcapaciteit groter wordt en je de gegevens kunt beschermen tegen verlies voor als een van de schijven defect raakt. Een nas kun je gelijktijdig met meerdere personen gebruiken, je kunt ook eenvoudig onderling bestanden delen.

©PXimport

Tip 02: Wat is cloudopslag?

Bij cloudopslag bewaar je de bestanden niet op een harde schijf in of aan de pc of op een opslagapparaat binnen je netwerk, maar op een opslagruimte op internet. Je bent niet de eigenaar van die cloud, maar hebt een abonnement bij een cloudopslagprovider zoals Google, Microsoft of Strato. Afhankelijk van de cloudservice die je gebruikt, krijg je een eerste deel van de opslag gratis, wil je meer dan moet je betalen. De aanbieder van de cloudopslag, ook wel de cloudopslagprovider genoemd, zorgt ervoor dat jij altijd bij jouw gegevens kunt en waakt ook over de beveiliging. Via de webbrowser beheer je de cloudopslag en kun je ook mappen maken, documenten uploaden en soms ook bewerken.

©PXimport

Afhankelijk van de cloudservice krijg je een eerste deel van de opslag gratis

-

Tip 03: Opslagcapaciteit

Een belangrijk verschil tussen nas en cloud, is de grootte van de opslagcapaciteit. Oftewel, hoeveel gegevens kun je er opslaan? Bij een nas is dat een vast gegeven, want de capaciteit wordt bepaald door de grootte van de harde schijven in de nas. Ook met één schijf zijn dat al snel meerdere TB’s, met meerdere schijven loopt de totale opslagcapaciteit snel flink op. Raakt de nas vol, dan kun je de schijven vervangen door exemplaren met meer opslagcapaciteit, maar dat is duur en afhankelijk van de configuratie van de nas ook best complex.

De cloud kent in theorie het nadeel van een beperkte opslagcapaciteit niet. Heb je meer nodig, dan koop je gewoon ruimte bij. De praktijk is toch iets weerbarstiger: cloudopslag is namelijk duur. Bovendien werken bijna alle aanbieders met abonnementen waarbij je voor een bepaald maandelijks bedrag een bepaalde (en opnieuw dus niet onbegrensde) opslagruimte krijgt. Je betaalt dus altijd voor meer opslag dan je gebruikt en kunt ook hier alleen tegen betaling uitbreiden.

©PXimport

Hoeveel opslagcapaciteit heb je nodig?

Een belangrijke factor bij de keuze tussen nas en cloud is de hoeveelheid gegevens die je wilt opslaan. Die hoeveelheid is de laatste jaren flink toegenomen, gemiddeld gaat het al snel om meerdere GB’s of zelfs enkele TB’s. Om te weten hoeveel opslagruimte jij nu gebruikt, druk je gelijktijdig de Windows-toets en de letter i in. Klik dan op Systeem / Opslag. Wacht nu even: Windows gaat de bestanden en mappen die jij gebruikt langs en rekent de totalen uit. Standaard doet het dit voor de bestanden op de systeemschijf. Gebruik je een andere schijf om jouw persoonlijke documenten te bewaren, klik dan op Opslaggebruik op andere stations weergeven en selecteer het station van jouw keuze. Binnen het overzicht kun je telkens doorklikken naar andere mappen om de daar gebruikte opslaggrootte te bekijken.

Tip 04: Wat is goedkoper?

Bijna iedere cloudopslagdienst biedt een beperkte hoeveelheid gratis opslagruimte om nieuwe klanten te lokken. Bij Google krijg je 15 GB, bij Microsoft 5 GB en bij Dropbox 1 GB. Dat is leuk, maar zelden voldoende. Je zit dus al snel vast aan een betaald abonnement en dan ontdek je dat cloudopslag best duur is. Google en Dropbox vragen 9,99 per maand voor 2 TB opslag, Microsoft biedt 6 TB voor 99,99 euro per jaar.

Kies je voor een nas dan zijn de eerste kosten veel hoger. Je moet immers een nas en een of meerdere harde schijven kopen. Maar dat is het dan ook, er zijn daarna geen abonnementskosten meer. Weet je hoeveel opslagruimte je nodig hebt, dan kun eenvoudig uitrekenen na hoeveel maanden of jaren de nas goedkoper is dan de cloud. Bij een goedkope nas zoals een Synology DS218j met twee 6TB Western Digital Red nas-schijven is dat vaak al na anderhalf of twee jaar. Wel zul je na een aantal jaren de nas moeten vervangen: als er geen software-updates meer uitkomen of de hardware faalt. Je kunt erop rekenen dat een nas maximaal acht jaar bruikbaar blijft.

©PXimport

De keuze voor een nas is best lastig door de vele merken en modellen

-

Tip 05: Aanschaf

Om bestanden in de cloud op te slaan, hoef je veelal niet meer te doen dan een account met een wachtwoord aanmaken. Gebruik je Windows 10, dan zit een koppeling met je eigen opslag op OneDrive er zelfs al standaard in. Dit gemak geldt niet voor een nas: die moet je eerst kopen en de keuze voor een nas is best lastig door de vele merken en modellen. Online is er gelukkig veel informatie te vinden over merken en modellen en hier vind je meerdere vergelijkende tests en artikelen over het gebruik van een nas. Voor cloudaanbieders is er ook dergelijke informatie te vinden, bijvoorbeeld via deze link. Toch blijkt het kiezen van een cloudaanbieder nog best lastig, mede doordat de diensten aan verandering onderhevig zijn. Je moet dient er bij cloudopslag ook rekening mee te houden dat een clouddienst tussendoor heel eenvoudig en vaak ook eenzijdig, dus zonder toestemming te vragen, zijn voorwaarden en zijn prijzen kan veranderen. Dat is bij een nas natuurlijk onmogelijk.

©PXimport

Tip 06: Lokale koppeling

Ben je bang dat het werken met bestanden veel moelijker wordt met een nas of cloudopslagdienst, omdat de bestanden op een andere locatie worden opgeslagen? Gelukkig is die angst niet nodig: de meeste cloudopslagdiensten én de meeste nas-leveranciers bieden een of zelfs meerdere mogelijkheden om de opslag te koppelen aan een Windows-pc. De kunt de bestanden die op de nas of in de cloud staan, dan net zo maken, openen en bewerken als bestanden die wel echt op de computer zelf staan. Het geheim is veelal dat een kopie van de bestanden op de nas of in de cloud ook op de pc wordt geplaatst en continu gesynchroniseerd. Daarnaast is het bij een nas altijd mogelijk een echte netwerkverbinding te maken en direct op de nas te werken.

©PXimport

Nas is geen back-up, cloud wel

Een belangrijk verschil tussen een nas en cloudopslag is de bescherming van je gegevens door middel van back-up. Bewaar je jouw gegevens in de cloud dan zorgt de cloudleverancier voor bescherming en back-up. De kans dat je gegevens kwijtraakt is eigenlijk nul. En verwijder je per ongeluk zelf eens een of meerdere bestanden, dan biedt bijna elke cloudopslagdienst wel de mogelijkheid de gegevens met een paar klikken terug te zetten. Bij een nas geldt dit niet, de gegevens op de nas moet je zelf beschermen. Daarom is het onverstandig al je gegevens alleen op een nas te zetten: komt er dan een inbreker langs dan kun je maar zo alles kwijt zijn. Om bestanden op een nas tegen een defecte harde schijf te beschermen, moet je minimaal een nas met twee schijven nemen en kiezen voor bescherming met RAID1 of hoger. Dat kost echter een flink deel van de opslagcapaciteit. Daarnaast moet je altijd nog zorgen voor een kopie van de gegevens op een tweede locatie. Je kunt daarvoor de bestanden kopiëren naar een tweede nas, een back-upapparaat als een Tandberg RDX Quickstor of … naar de cloud!

©PXimport

Ook de bestanden op een nas kun je via internet toegankelijk maken

-

Tip 07: Overal toegang

Een voordeel van opslag in de cloud is dat je altijd bij de bestanden kunt, zolang je maar verbinding met internet hebt. Meer dan een browser heb je niet nodig, via een app werkt het vaak nog sneller. Dit is erg handig wanneer je onderweg bent en nog even de laatste foto’s wilt zien of een document wilt bewerken. Met een nas kan dit ook, maar daarvoor moet je meer configureren en wordt goede beveiliging van nas belangrijk. Nas-fabrikanten weten dat de cloud hier in het voordeel is en beiden daarom zonder uitzondering een gebruiksvriendelijke manier om de bestanden op de nas altijd toegankelijk te maken. Heb je het eenmaal geconfigureerd, dan is er eigenlijk geen verschil.

©PXimport

Tip 08: Extra functies

Bestanden opslaan in de cloud is door de cloudleveranciers zo eenvoudig gemaakt, dat een nas altijd moeilijker is. Bij een nas moet je nadenken over de RAID-configuratie, de beveiliging, andere gebruikers, toegang vanaf internet en nog veel meer. Wie dat niet wil, kiest het beste voor de cloud. Vind je het niet erg om over dit soort zaken na te denken en heb je plezier aan de technische mogelijkheden van een nas, dan zal cloud altijd teleurstellen. Daarbij kan de functionaliteit van een nas nog veel verder opgerekt worden dan alleen opslag, door apps of packages te installeren. Denk hierbij aan extra functies voor het presenteren van foto’s, het zelfstandig downloaden van films of muziek, een webserver, een cms, een back-upfunctie, een mailserver en nog veel meer. Bij de cloud is dit onmogelijk, daar is het bijna alleen opslag en een heel klein beetje extra functionaliteit.

©PXimport

Tip 09: Documenten bewerken

Iedereen gebruikt tekstdocumenten, spreadsheets en presentaties. Microsoft koppelt zijn cloudopslag OneDrive dan ook nadrukkelijk aan Office. Neem je de één, dan krijg je de ander er bijna gratis bij. Documenten op OneDrive laten zich behalve op Windows en macOS, ook in een browser en op elke tablet of smartphone bewerken. Google biedt een soortgelijke ervaring met de Google-applicaties in de cloud. Deze werken in de browser en bieden voor de meeste gebruikers voldoende functionaliteit. Sla je documenten bovendien op in het Google-formaat, dan tellen die niet mee in je eigen opslagverbruik. Loopt de nas hier achter? Dat ligt eraan van welk merk je een nas koopt. Synology heeft namelijk met Synology Office een tekstverwerker, spreadsheet en presentatieprogramma voor op de nas. Je maakt en bewerkt de documenten in de browser en hebt wereldwijd toegang via de bijbehorende app. Andere nas-merken bieden dit (nog) niet of niet in de kwaliteit die Synology doet.

©PXimport

Wil je media streamen, dan heeft de nas duidelijk voordelen boven de cloud

-

Tip 10: Streaming media

Waar een nas duidelijk voordelen heeft boven de cloud, is bij het gebruik van media en dan vooral films. Films bewaren in de cloud kost veel opslagcapaciteit en dan zul je dus al snel opslagcapaciteit moeten bijkopen. Daarbij biedt cloudopslag niet de functionaliteit die een nas heeft als het gaat om het streamen van media. Cloudservices ondersteunen vaak alleen films in lagere resolutie, HD is momenteel het maximale bij Google en OneDrive, en van formaten zoals h.264, h.265, mov en flv wordt maar een deel ondersteund. Een nas kan elk formaat en elke resolutie aan. Daarbij kunnen de betere nas-modellen, ook transcoderen. Een film wordt dan onder het kijken omgerekend naar een optimaal formaat voor het apparaat waarop je de film kijkt. Verder biedt een nas ook mogelijkheden die de cloud niet biedt, zoals het automatisch downloaden van de nieuwste media met een downloadservice, soms een hdmi-uitgang om een televisie direct aan de nas te koppelen én de mogelijkheid specifieke mediaservers zoals Kodi en Plex op de nas te installeren. Hierdoor kun je media op een optimale manier gebruiken. Een poging van Plex om ook cloudopslag te gebruiken, is vorig jaar wegens technische problemen gestopt.

©PXimport

Apps, apps, apps

Je wilt natuurlijk ook vanaf smartphone en tablet altijd bij je bestanden kunnen, ongeacht of die in de cloud staan of op een nas. Goede apps zijn daarvoor onontbeerlijk, en die zijn er gelukkig voor zowel nas’en als cloudopslag. Google, Microsoft, Apple, Amazon, Strato: allemaal bieden ze apps om hun opslag eenvoudig vanaf elk apparaat te gebruiken. En bij nas-aanbieders als Synology, QNAP, Asustor en Western Digital is dat niet anders. Voor nas’en zijn er vaak meerdere apps, voor de extra gebruiksfuncties die je aan een nas kunt toevoegen zoals mediastreaming, video-surveillance of een app om de downloadserver te bedienen. Wat betreft mobiel gebruik en gebruiksvriendelijke apps, is er geen verschil tussen cloudopslag en een eigen nas.

Tip 11: Privacy

Vergelijken we de nas en de cloud op het punt ‘privacy’, dan is de nas duidelijk in het voordeel. Bijna alle clouddiensten vallen onder Amerikaanse wetgeving en die vereist dat er altijd een achterdeurtje is waarlangs de overheid toegang tot de gegevens in de cloud kan vragen. Ook tot jouw gegevens. Een nas kent dit nadeel niet: je beheert het apparaat zelf en zonder achterdeurtjes. Daarbij biedt een nas talloze beveiligingsopties, waaronder schijfencryptie. In de cloud ontbreekt die mogelijkheid en moet je extra maatregelen nemen om end-to-end-entryptie in te schakelen. Bekende opties zijn Cryptomator en het erg populaire en gebruiksvriendelijke Boxcryptor. Beide ondersteunen een groot aantal cloudopslagservices en hebben handige apps, maar het blijft een extra inspanning die bij een nas niet of minder noodzakelijk is.

©PXimport

Tip 12: Samenwerken

Een groot gemak van zowel nas als cloud, is de mogelijkheid om documenten te delen met anderen. Bij de cloud is het dan handig dat die ander een account heeft bij dezelfde cloudopslag, maar noodzakelijk is het niet. Je kunt bestanden in de cloud vaak ook delen door een unieke url te genereren en die aan de persoon te mailen die het document ook moet zien of bewerken. Op een nas werkt het niet anders: je kunt op de nas andere gebruikers een eigen account geven en per mail hierover informeren, maar ook bestanden eenmalig delen of ter download aanbieden is mogelijk. Voor samenwerken op deze manier is er niet echt verschil tussen nas en cloud. Wel is het bij Google en Microsoft mogelijk om de documenten die je in de cloud hebt staan, in hun onlineoffice-pakketten gelijktijdig met meerdere personen te bewerken.

©PXimport

Tip 13: Keuze maken

Aan de hand van de voorgaande tips moet je zelf een keuze maken. Of een nas of cloudopslag verstandiger is, hangt namelijk af van jouw eigen voorkeuren. Bepaal dus eerst wat jij de belangrijkste overwegingen vindt. Wil je bijvoorbeeld liever geen abonnementskosten, dan kom je al snel uit bij een nas. Ben je niet bereid zelf wat werk in de configuratie te steken, dan kun je beter kiezen voor cloudopslag.

▼ Volgende artikel
De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin
© Olga Seyfutdinova
Huis

De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Dit doe je in februari is het tijd om: 🪻 Eenjarige zomerbloemen voorzaaien 🪻 Kale plekken in het gazon inzaaien 🪻 Groene aanslag van de bestratingverwijderen 🪻 Bepaalde (fruit)bomen snoeien

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.