ID.nl logo
In 18 stappen Windows volledig opgeschoond
© Reshift Digital
Huis

In 18 stappen Windows volledig opgeschoond

Een Windows-machine is in zekere zin vergelijkbaar met een auto. Zo nu en dan is er namelijk een grondige onderhoudsbeurt nodig. Met de juiste trucs houd je het systeem soepel en blijven de wachttijden kort. Gooi aan de hand van slimme tips alle rotzooi weg en laat je pc met een schone lei beginnen!

Tip 01: Programma's verwijderen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Een efficiënte methode om Windows op te ruimen is om alle ongebruikte software te verwijderen. Je bespaart hier opslagruimte mee en je pc wordt minder belast door programma's die op de achtergrond draaien. Vaak is er in het Startmenu een module aanwezig om de software weg te gooien.

Is dat bij jou niet het geval, dan kun je de overbodige programma's ook opruimen via het configuratiescherm. Open in het configuratiescherm de optie Een programma verwijderen en neem kritisch het lijstje met soft- en freeware door. Klik in de kolom Geïnstalleerd op om het overzicht op installatiedatum te sorteren. Wil je iets weggooien? Klik met de rechtermuisknop op de programmanaam en kies voor Verwijderen.

©PXimport

Tip 01 Zorg ervoor dat er alleen nuttige programma's op je systeem staan.

Tip 02: PC Decrapifier

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Zodra je een kant-en-klare pc of notebook van bijvoorbeeld Toshiba, Asus, Acer of HP aanschaft, zal je merken dat er allerlei software is voorgeïnstalleerd. Met deze gesponsorde software probeert de fabrikant de kosten te drukken. Je vindt er bijvoorbeeld een proefversie van een virusscanner en enkele videospelletjes. Allemaal leuk en aardig, maar misschien wil je liever een schone installatie van Windows.

Het programma PC Decrapifier is in staat om gesponsorde software te herkennen en meteen weg te gooien. Omdat je niet alles handmatig hoeft te doen, bespaar je er veel tijd mee. Surf naar www.pcdecrapifier.com en klik bovenaan op Download. Via Download Now sla je het programma op. Na een dubbelklik op het exe-bestand opent de software meteen op je pc. Klik driemaal op Next. PC Decrapifier wil graag weten of je een oude of nieuwe pc gebruikt. Antwoord met Yes of No en bevestig met Next.

Het is slim om allereerst een herstelpunt te creëren. Mocht het schoonmaakprogramma een foutje maken, dan herstel je eenvoudig het systeem via de Windows-applicatie Systeemherstel. Klik op Create Restore Point en wacht even totdat het herstelpunt is aangemaakt.

©PXimport

Tip 02 Voordat je PC Decrapifier loslaat op je pc, creëer je een herstelpunt.

Tip 03: Software verwijderen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Als je in de wizard van PC Decrapifier nogmaals op Next klikt, gaat het programma direct op zoek naar gesponsorde software. Zet vinkjes voor alle programma's die je weg wil gooien. Als je het niet helemaal zeker weet, laat je het vinkje weg. Klik op Next / OK om de schoonmaakactie definitief uit te voeren.

Vervolgens verschijnt er een overzicht in beeld waarin je de gelegenheid krijgt om normale programma's te verwijderen. Deze functie is vergelijkbaar met die van het Configuratiescherm. Maak een keuze en sluit af met Next / Finish.

©PXimport

Tip 03 Bedenk goed welke programma's je daadwerkelijk met PC Decrapifier wil verwijderen.

Tip 04: Verwijdertools

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Sommige programma's laten zich niet of slechts gedeeltelijk verwijderen. Van de meeste virusscanners is bijvoorbeeld bekend dat er allerlei resten achterblijven wanneer je via het Configuratiescherm een antiviruspakket weggooit. Als je tegen dergelijke problemen aanloopt, loont het de moeite om een speciale verwijdertool in te schakelen.

Open de webpagina www.singularlabs.com/uninstallers. De opruimprogramma's zijn verdeeld over vier categorieën. Zodra je een probleem hebt met een virusscanner, klik je op List of Security Software uninstallers. Je klikt vervolgens achter het juiste antiviruspakket op Tool om het opruimhulpje te downloaden. Op deze manier verwijder je onder meer gemakkelijk de software van Norton, AVG, G Data en Kaspersky. Dubbelklik op het gedownloade bestand en neem alle stappen door om alles definitief van je systeem te wissen. Hoe dit precies werkt, is afhankelijk van de verwijdertool die je hebt gekozen.

In de overige rubrieken op www.singularlabs.com/uninstallers download je verwijdertools voor drivers, proefversies en overige software. Je kunt zo onder andere Microsoft Office, iTunes en ZoneAlarm weggooien zonder dat er resten op je pc achterblijven.

©PXimport

Tip 04 Op de website van SingularLabs vind je een overzicht van tooltjes om programma's te verwijderen.

Tip 05: Bureaublad opruimen

Geschikt voor: XP

Zeker wanneer je regelmatig programma's op je computer installeert, raakt je bureaublad snel gevuld met allerlei pictogrammen van snelkoppelingen. Handig, want hiermee heb je snel toegang tot leuke software. Toch zullen er ook genoeg pictogrammen op je bureaublad staan waar je nooit een beroep op doet. Bovendien vertraagt je systeem bij een overdaad aan snelkoppelingen. Windows XP heeft een handig hulpprogramma aan boord om je bureaublad op te ruimen.

Misschien heb je de melding 'Er bevinden zich ongebruikte pictogrammen op het bureaublad' weleens voorbij zien komen. Door hierop te klikken, verschijnt meteen de wizard op je scherm. Je kunt het hulpprogramma natuurlijk ook handmatig openen. Start het configuratiescherm op en ga naar Vormgeving en thema's / Beeldscherm. Klik daarna achtereenvolgens op Bureaublad / Bureaublad aanpassen / Bureaublad nu opruimen. Zodra je klikt op Volgende, zie je precies welke snelkoppelingen je bijna nooit gebruikt. XP zet ze daarom in de map Ongebruikte bureaubladpictogrammen.

Wil je dit niet, dan haal je het vinkje voor de betreffende software weg. Via Volgende / Voltooien voer je de opruimactie direct uit.

©PXimport

Tip 05 In XP zie je met de wizard Bureaublad opruimen welke snelkoppelingen je nooit gebruikt.

Tip 06: Werkbalken verwijderen

Geschikt voor: Vista, 7 en 8

Bepaalde programma's voegen op eigen houtje een werkalk aan je browser toe. Zit je daar niet op te wachten? Geen probleem, want de meeste werkbalken duw je simpel naar de achtergrond. In Internet Explorer klik je rechtsboven op het pictogram Extra (tandwieltje).

Via het onderdeel Invoegtoepassingen beheren zie je bij Werkbalken en uitbreidingen precies welke toolbars er actief zijn. Klik met de rechtermuisknop op een ongewenste werkbalk en kies voor Uitschakelen. In Chrome nestelen ongewenste werkbalken zich meestal als extensie in de browser. Klik rechtsboven op het pictogram Google Chrome aanpassen en beheren (drie streepjes). Ga vervolgens naar Extra / Extensies. Zie je een ongewenste toolbar staan? Klik erachter dan op het pictogram met de prullenbak om dit onderdeel van je systeem te verwijderen.

©PXimport

Tip 06 Voorkom dat je browser vervuild raakt met zinloze werkbalken.

Tip 07: PrivaZer instellen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

PrivaZer is een perfect hulpmiddel om je Windows-machine zeer grondig op te schonen. Het programma loopt namelijk het volledige systeem na en gooit nutteloze bestanden weg. Onder meer tijdelijke bestanden, browserresten, cookies en rondzwervende programmabestanden worden voor je opgeruimd.

Surf naar www.privazer.com en klik bovenaan op Downloaden. Via de blauwe knop Downloaden voer je de installatie op je pc uit. Kies de Nederlandse taal en markeer de optie Installeren om de volledige versie van de freeware op je systeem te zetten. Klik daarna op Installeren / Ik ga akkoord / Volgende / Installeren / Sluit.

Hoewel de freeware Nederlandstalig is, staan er nogal veel taalfouten in. Houd er daarom rekening mee dat veel zinnen niet soepel lopen. Via een stappenplan zet je PrivaZer naar je hand. Markeer de optie Pas PrivaZer aan uw behoeften en klik op Volgende. Geef aan dat je een Geavanceerde gebruiker bent, zodat alle opties in beeld verschijnen.

©PXimport

Tip 07 PrivaZer helpt je om eenvoudig nutteloze bestanden te verwijderen.

Tip 08: Opruimactie uitvoeren

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

In de komende twaalf stappen geef je aan welke gegevens PrivaZer wat jou betreft mag verwijderen. In de eerste stap beslis je of het programma veelgebruikte cookies van websites dient te bewaren. Je kunt hierbij denken aan persoonlijke gegevens die Google, Twitter en Facebook op je pc bewaren om je onder meer automatisch in te loggen. Maak een keuze en neem zorgvuldig de overige stappen van de freeware door.

Je bepaalt onder andere of je ongeldige snelkoppelingen, Office-restbestanden, geschiedenis van foto's, webformulieren en oude Windows-versies wel of niet wil bewaren. Zodra je klikt op Opslaan / Klaar op mijn eerste presteren analyseren, begint PrivaZer met scannen. Houd er rekening mee dat deze taak vrij veel tijd in beslag neemt. Na afloop zie je precies welke gegevens er volgens PrivaZer rijp zijn voor de afvalbak. Wil je meer details weten? Klik aan de rechterkant op een resultaat en bekijk om welke bestanden het gaat. Wil je bepaalde onderdelen intact laten, dan verwijder je het vinkje uit het selectiehokje.

Voor de zekerheid selecteer je de optie Creëer een herstelpunt, zodat je het systeem bij problemen kunt repareren. Via Schoon op / Snelle opruiming start je de wisactie.

©PXimport

Tip 08 In het stappenplan van PrivaZer geef je aan wat voor bestanden er weg mogen.

Tip 09: Automatisch opruimen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Als je eenmaal doorhebt hoe PrivaZer werkt, gebruik je het programma simpel voor automatische opruimtaken. Handig, want zo hoef je helemaal nergens meer naar om te kijken. Klik in het hoofdvenster achter Diepgaande scan om de overige mogelijkheden weer te geven. Kies hier voor Opschoningen plannen.

Je hebt in het uitrolmenu vervolgens de mogelijkheid om dagelijks, wekelijks of maandelijks een scan te maken. Daarna selecteer je de dag en het tijdstip. Zorg ervoor dat je een moment kiest dat je pc altijd is ingeschakeld. Plaats vinkjes voor de schijven die je regelmatig wil opschonen. Klik op Setup en geef aan welke gegevens er voor deze automatische schoonmaakactie in aanmerking komen. Bevestig met Ok. Je vinkt eventueel de optie Sluit de PC af na het opschonen nog aan.

Via Terug beland je weer in het hoofdvenster van PrivaZer.

©PXimport

Tip 09 Als je het systeem graag netjes houdt, voer je periodiek een automatische opruimactie uit.

Tip 10: Prefetch-map

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Met PrivaZer kun je er ook voor kiezen om de zogeheten prefetch-map te legen. Ook zonder hulpprogramma is het mogelijk om dit onderdeel op te schonen. In de prefetch-map vind je opstartbestanden van programma's die Windows regelmatig opent. Omdat het besturingssysteem eerst in deze map kijkt wanneer je een opdracht uitvoert, lukt het om de gewenste software snel te laden.

Na verloop van tijd bevat de prefetch-map meestal een heleboel gedateerde bestanden van programma's die je misschien allang niet meer gebruikt. Daarom is het verstandig om die zo nu en dan te legen. Je maakt op deze wijze opslagruimte vrij. Open Windows Verkenner en typ C:\WINDOWS\Prefetch in de adresbalk. Maak vervolgens de inhoud van de volledige map leeg door de bestanden te wissen. Let wel op dat je niet de prefetch-map zelf verwijdert.

Alle bestanden die Windows vaak gebruikt, plaatst het besturingssysteem automatisch weer in de prefetch-map. Veelgebruikte programma's starten in het vervolg dus evengoed vlot op.

©PXimport

Tip 10 Je doet er goed aan om de prefetch-map regelmatig leeg te maken.

Tip 11: Dubbele bestanden

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Het is zonde om bestanden dubbel op je pc te bewaren. Zeker als je graag met foto's aan de slag gaat of veel mediabestanden downloadt, is het goed mogelijk dat er duplicaten aanwezig zijn. Het programma Easy Duplicate Finder helpt je om ze te vinden. Overigens is er ook een versie voor Mac OS X aanwezig. Dubbelklik op het exe-bestand en neem met Next alle stappen van de installatie door.

Let goed op dat je kiest voor Custom Installation, waarbij je beide vinkjes weghaalt. Doe je dat niet, dan installeert het programma namelijk de AVG Toolbar op je pc. Haal verder het vinkje weg voor Install MyPCBackup en sluit de wizard af met Install / Finish. Zodra je het programma opstart, verschijnt er een pop-upscherm in beeld met het verzoek om een account aan te maken. Dat is niet nodig, klik daarom het venster weg via het kruisje. Linksboven in de mappenstructuur selecteer je een schijfstation of map. Klik vervolgens op Add en voeg desgewenst nog meer locaties toe. Via Start zoekt Easy Duplicate Finder naar dubbele bestanden. Je kunt ze vervolgens van je schijf wissen.

©PXimport

Tip 11 Easy Duplicate Finder spoort razendsnel duplicaten op.

Tip 12: Opstartprogramma's uitzetten

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Veel software start automatisch met Windows op. Je ziet hiervan rechtsonder in het Systeemvak de pictogrammen staan. Deze programma's zijn in de achtergrond van het besturingssysteem actief. Het voordeel hiervan is dat ze na het aanzetten van de pc meteen voor je klaarstaan. Handmatig opstarten is dus niet meer nodig.

Daarentegen vormen openstaande programma's wel een zware belasting voor je systeem. Daarom kun je het beste alleen software die je dagelijks gebruikt gelijktijdig met Windows opstarten, bijvoorbeeld een e-mailclient of muziekprogramma. Veel programma's hebben een functie in huis waarmee je automatisch opstarten aan- of uitzet. Kun je die nergens vinden? Typ in het zoekvenster van Startmenu msconfig en druk op Enter. Wanneer je nog XP gebruikt, klik je in het startmenu eerst op Uitvoeren. Open het tabblad Opstarten en haal de vinkjes weg voor alle programma's die je niet automatisch in Windows wil laden.

Belangrijk is dat je alleen vinkjes weghaalt voor bekende software. Als je niet precies weet wat iets is, laat de instelling dan ongewijzigd. Anders loop je het risico dat je bijvoorbeeld een bekende driver uitschakelt, waardoor je systeem niet meer goed functioneert. Klik tot slot op Toepassen / OK en herstart de pc.

©PXimport

Tip 12 Schakel opstartprogramma's uit om je systeem minder te belasten.

Tip 13: Dataresten wissen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Op je computer staan enkele mappen die als functie hebben om tijdelijke bestanden te bewaren. Soms zijn deze bestanden helaas niet tijdelijk, maar blijven ze permanent op je systeem aanwezig. Daarom is het verstandig om de inhoud hiervan regelmatig te legen.

Vind je het vervelend om deze mappen telkens handmatig op te zoeken? Het hulpprogramma Schijfopruiming spoort alle resten automatisch voor je op. Je vindt dit programma door in het Startmenu naar Alle programma's / Bureau-accessoires / Systeemwerkset / Schijfopruiming te navigeren. Geen aan welke schijf je wil doorzoeken op tijdelijke bestanden. Voor de hand ligt de C-schijf, aangezien Windows op deze plek standaard alle data bewaart.

Zodra je klikt op OK gaat Schijfopruiming voor je aan de slag. Na afloop van de scan laat je in ieder geval het vinkje staan voor Tijdelijke bestanden. Je ziet meteen hoeveel opslagruimte je daarmee vrijmaakt. Neem ook de overige bestanden door die Schijfopruiming heeft gevonden en zet vinkjes voor data waar je vanaf wil. Via OK / Bestanden verwijderen start je de opruimactie.

©PXimport

Tip 13 Let erop dat tijdelijke bestanden niet te veel opslagruimte opeisen.

Tip 14: Geheime ruimtevreters

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Misschien ben je benieuwd op welke plekken van je harde schijf nog meer nutteloze dataresten staan opgeslagen. Het is ondoenlijk om handmatig in alle mappen een kijkje te nemen, omdat het er nogal veel zijn.

Het programma TreeSize helpt je om verdachte mappen op te sporen die veel data vasthouden. Dit tooltje laat namelijk duidelijk zien hoeveel MB's een map bevat. Op die manier spoor je eenvoudig verborgen ruimtevreters op, waarna je gepaste maatregelen neemt. Surf naar www.jam-software.com/freeware en klik onder TreeSize Free op Download. Kies voor het exe-bestand en selecteer voor een snelle overdracht de optie Download for Europa. Via Download voer je het installatiebestand uit. Kies Engels of Duits als taal en bevestig met OK. Doorloop met Next alle stappen. Het kost even tijd voordat TreeSize de systeemschijf in kaart heeft gebracht. De navigatiestructuur is vergelijkbaar met die van de Windows Verkenner.

Het enige verschil is dat bij iedere map de opslagruimte vermeld staat. Blader door de mappen en bekijk of je ergens opslagruimte kunt vrijmaken. Neem vooral een kijkje in bestandslocaties die een grote omvang hebben en verwijder ongewenste data van je schijf.

©PXimport

Tip 14 Dankzij TreeSize zie je precies hoeveel opslagruimte mappen op je pc in beslag nemen.

Tip 15: Systeemkopie

Geschikt voor: 7 en 8

Als je pc volledig is opgeschoond, doe je er verstandig aan om een volledige systeemkopie te maken. Hiermee bewaar je het besturingssysteem, persoonlijke documenten en favoriete programma's in een herstelbestand. Wanneer je pc na een tijdje weer allerlei ongewenste rotzooi bevat, keer je binnen mum van tijd terug naar een superschoon systeem. In plaats van dat je alle eerder besproken tips uit dit artikel herhaalt, zet je gewoon de systeemkopie terug. Na een paar minuten werk staat er een volledig opgeruimde Windows-machine voor je klaar!

In nagenoeg alle versies van Windows 7 en 8 maak je simpel een systeemkopie. Allereerst open je het Configuratiescherm. In Windows 7 navigeer je vervolgens naar Een back-up van uw computer maken / Een systeemkopie maken. In Windows 8 ga je achtereenvolgens naar Systeem en beveiliging / Bestandsgeschiedenis en klik helemaal links onderaan op Back-up van systeemkopie om dit onderdeel te openen.

©PXimport

Tip 15 Vooral in Windows 8 is de functie om een systeemkopie te maken nogal goed verstopt.

Tip 16: Systeemkopie opslaan

Geschikt voor: 7 en 8

Een systeemkopie bewaar je het beste op een externe harde schijf. Mocht de schijf van je computer defect raken, dan ben je namelijk erg blij dat er op een andere opslagdrager nog een systeemkopie staat. Markeer het onderdeel Op een harde schijf en selecteer het juiste station. Mocht je geen extern opslagmedium hebben, dan selecteer je bij gebrek aan beter een aparte partitie van de interne harde schijf. Als alternatief kun je er ook voor kiezen om de kopie op meerdere dvd's te bewaren, maar dat is in de praktijk niet zo handig.

In sommige Windows-versies bewaar je de systeemkopie op een netwerklocatie, zoals een NAS of mediaspeler. Maak een keuze en klik op Volgende. Geef aan welk schijfstation je als systeemkopie wil opslaan. De C-schijf ligt voor de hand, aangezien bij de meeste pc's hierop systeembestanden van Windows, inclusief alle programma's aanwezig zijn. Eventueel kun je ook meerdere partities selecteren. Kies voor Volgende / Back-up starten. Windows schrijft de systeemkopie nu weg naar de gekozen opslaglocatie.

©PXimport

Tip 16 Bedenk goed welke partities je in de systeemkopie bewaart.

Systeemkopie in XP en Vista

Met XP en de meeste versies van Vista kun je helaas geen systeemkopie opslaan. Alleen Vista Business, Ultimate en Enterprise zijn hiervoor namelijk geschikt. Gelukkig is het met gespecialiseerde software alsnog mogelijk om een zogeheten image te creëren. Een bekend programma op dit gebied is Acronis True Image 2014. Hiervoor betaal je eenmalig 49,95 euro. Een gratis alternatief is DriveImage XML. Dit programma is wel iets minder gebruiksvriendelijk, maar werkt in principe net zo goed als Acronis True Image 2014.

Tip 17: Herstellen (1)

Geschikt voor: 7 en 8

Het is een geruststellende gedachte dat je een systeemkopie van een schone Windows-installatie inclusief alle programma's achter de hand hebt. Zodra je systeem traag wordt en niet meer goed functioneert, zet je de systeemkopie terug. Ook bij vastlopers of een vervelend virus doe je een beroep op deze kopie. Je regelt dat eenvoudig vanuit Windows.

Houd er wel rekening mee dat losse bestanden die je in de tussentijd hebt opgeslagen op de systeemschijf allemaal verloren gaan. Het beste bewaar je persoonlijke data dan ook op een aparte partitie die je niet herstelt met de systeemkopie. Mocht je hieraan twijfelen, dan kopieer je de bestanden het beste even naar een usb-stick. Open het Configuratiescherm in Windows 7. Klik achtereenvolgens op Een back-up van uw computer maken / Systeeminstellingen of de computer herstellen / Geavanceerde herstelmethoden / Uw computer herstellen met een systeemkopie die u eerder hebt gemaakt / Overslaan / Opnieuw opstarten.

In Windows 8 bereik je dit onderdeel door vanuit het Startscherm met de muis naar de rechterbovenhoek te bewegen. Vervolgens kies je achtereenvolgens voor Instellingen / Pc-instellingen wijzigen / Algemeen. Klik onder Geavanceerde opstartopties op Nu opnieuw opstarten. Kies in het volgende scherm voor Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Herstellen met installatiekopie.

©PXimport

Tip 17 Herstart Windows 8 en zet een systeemkopie terug.

Tip 18: Herstellen (2)

Geschikt voor: 7 en 8

Zowel Windows 7 als 8 komen tijdens het opstarten automatisch met een hulpprogramma op de proppen waarmee je de systeemkopie eenvoudig terugzet. Bewaar je de back-up op een externe harde schijf, dan sluit je die eerst op het systeem aan. Bij Windows 8 is het noodzakelijk dat je eerst inlogt met je Microsoft-wachtwoord. Het hulpprogramma detecteert als het goed is op eigen houtje de systeemkopie. Bewaar je meerdere back-ups, dan controleer je heel nauwkeurig of de locatie en de datum kloppen. Het is ten slotte zeer belangrijk om zeker te weten dat je de juiste kopie in handen hebt.

Klik tweemaal op Volgende. Je ziet nu precies welke schijfstations Windows aan de hand van de systeemkopie gaat herstellen. Als je daarmee akkoord bent, bevestig je met Voltooien / Ja. Er verschijnt nu een voortgangsbalk van het herstelproces in beeld. Na een tijdje start je pc vanzelf opnieuw op, waarna je geniet van een schone Windows-omgeving.

©PXimport

Tip 18 Windows heeft meestal slechts een paar minuten nodig om de systeemkopie terug te zetten.

▼ Volgende artikel
Wat is local dimming en waarom is het belangrijk?
© ER | ID.nl
Huis

Wat is local dimming en waarom is het belangrijk?

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Welke merken gebruiken local dimming?

Bijna elke grote televisiefabrikant past deze techniek inmiddels toe, maar ze doen dat voornamelijk in hun middenklasse en topmodellen. Samsung is een van de voorlopers, zeker met hun QLED- en Neo QLED-televisies, waarbij ze in de duurdere series gebruikmaken van geavanceerde miniLED-techniek voor zeer precieze dimming. Ook Sony staat bekend om een uitstekende implementatie van full array local dimming, die vaak geprezen wordt om de natuurlijke weergave zonder overdreven effecten. Philips past het eveneens toe in hun (mini)ledmodellen, vaak in combinatie met hun bekende Ambilight-systeem voor een extra contrastrijk effect.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Vijf fijne televisies die full array local dimming ondersteunen

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 robotstofzuigers voor een extra schone vloer
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 robotstofzuigers voor een extra schone vloer

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.