Een Windows-machine is in zekere zin vergelijkbaar met een auto. Zo nu en dan is er namelijk een grondige onderhoudsbeurt nodig. Met de juiste trucs houd je het systeem soepel en blijven de wachttijden kort. Gooi aan de hand van slimme tips alle rotzooi weg en laat je pc met een schone lei beginnen!

Tip 01: Programma's verwijderen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Een efficiënte methode om Windows op te ruimen is om alle ongebruikte software te verwijderen. Je bespaart hier opslagruimte mee en je pc wordt minder belast door programma's die op de achtergrond draaien. Vaak is er in het Startmenu een module aanwezig om de software weg te gooien.

Is dat bij jou niet het geval, dan kun je de overbodige programma's ook opruimen via het configuratiescherm. Open in het configuratiescherm de optie Een programma verwijderen en neem kritisch het lijstje met soft- en freeware door. Klik in de kolom Geïnstalleerd op om het overzicht op installatiedatum te sorteren. Wil je iets weggooien? Klik met de rechtermuisknop op de programmanaam en kies voor Verwijderen.

©PXimport

Tip 01 Zorg ervoor dat er alleen nuttige programma's op je systeem staan.

Tip 02: PC Decrapifier

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Zodra je een kant-en-klare pc of notebook van bijvoorbeeld Toshiba, Asus, Acer of HP aanschaft, zal je merken dat er allerlei software is voorgeïnstalleerd. Met deze gesponsorde software probeert de fabrikant de kosten te drukken. Je vindt er bijvoorbeeld een proefversie van een virusscanner en enkele videospelletjes. Allemaal leuk en aardig, maar misschien wil je liever een schone installatie van Windows.

Het programma PC Decrapifier is in staat om gesponsorde software te herkennen en meteen weg te gooien. Omdat je niet alles handmatig hoeft te doen, bespaar je er veel tijd mee. Surf naar www.pcdecrapifier.com en klik bovenaan op Download. Via Download Now sla je het programma op. Na een dubbelklik op het exe-bestand opent de software meteen op je pc. Klik driemaal op Next. PC Decrapifier wil graag weten of je een oude of nieuwe pc gebruikt. Antwoord met Yes of No en bevestig met Next.

Het is slim om allereerst een herstelpunt te creëren. Mocht het schoonmaakprogramma een foutje maken, dan herstel je eenvoudig het systeem via de Windows-applicatie Systeemherstel. Klik op Create Restore Point en wacht even totdat het herstelpunt is aangemaakt.

©PXimport

Tip 02 Voordat je PC Decrapifier loslaat op je pc, creëer je een herstelpunt.

Tip 03: Software verwijderen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Als je in de wizard van PC Decrapifier nogmaals op Next klikt, gaat het programma direct op zoek naar gesponsorde software. Zet vinkjes voor alle programma's die je weg wil gooien. Als je het niet helemaal zeker weet, laat je het vinkje weg. Klik op Next / OK om de schoonmaakactie definitief uit te voeren.

Vervolgens verschijnt er een overzicht in beeld waarin je de gelegenheid krijgt om normale programma's te verwijderen. Deze functie is vergelijkbaar met die van het Configuratiescherm. Maak een keuze en sluit af met Next / Finish.

©PXimport

Tip 03 Bedenk goed welke programma's je daadwerkelijk met PC Decrapifier wil verwijderen.

Tip 04: Verwijdertools

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Sommige programma's laten zich niet of slechts gedeeltelijk verwijderen. Van de meeste virusscanners is bijvoorbeeld bekend dat er allerlei resten achterblijven wanneer je via het Configuratiescherm een antiviruspakket weggooit. Als je tegen dergelijke problemen aanloopt, loont het de moeite om een speciale verwijdertool in te schakelen.

Open de webpagina www.singularlabs.com/uninstallers. De opruimprogramma's zijn verdeeld over vier categorieën. Zodra je een probleem hebt met een virusscanner, klik je op List of Security Software uninstallers. Je klikt vervolgens achter het juiste antiviruspakket op Tool om het opruimhulpje te downloaden. Op deze manier verwijder je onder meer gemakkelijk de software van Norton, AVG, G Data en Kaspersky. Dubbelklik op het gedownloade bestand en neem alle stappen door om alles definitief van je systeem te wissen. Hoe dit precies werkt, is afhankelijk van de verwijdertool die je hebt gekozen.

In de overige rubrieken op www.singularlabs.com/uninstallers download je verwijdertools voor drivers, proefversies en overige software. Je kunt zo onder andere Microsoft Office, iTunes en ZoneAlarm weggooien zonder dat er resten op je pc achterblijven.

©PXimport

Tip 04 Op de website van SingularLabs vind je een overzicht van tooltjes om programma's te verwijderen.

Tip 05: Bureaublad opruimen

Geschikt voor: XP

Zeker wanneer je regelmatig programma's op je computer installeert, raakt je bureaublad snel gevuld met allerlei pictogrammen van snelkoppelingen. Handig, want hiermee heb je snel toegang tot leuke software. Toch zullen er ook genoeg pictogrammen op je bureaublad staan waar je nooit een beroep op doet. Bovendien vertraagt je systeem bij een overdaad aan snelkoppelingen. Windows XP heeft een handig hulpprogramma aan boord om je bureaublad op te ruimen.

Misschien heb je de melding 'Er bevinden zich ongebruikte pictogrammen op het bureaublad' weleens voorbij zien komen. Door hierop te klikken, verschijnt meteen de wizard op je scherm. Je kunt het hulpprogramma natuurlijk ook handmatig openen. Start het configuratiescherm op en ga naar Vormgeving en thema's / Beeldscherm. Klik daarna achtereenvolgens op Bureaublad / Bureaublad aanpassen / Bureaublad nu opruimen. Zodra je klikt op Volgende, zie je precies welke snelkoppelingen je bijna nooit gebruikt. XP zet ze daarom in de map Ongebruikte bureaubladpictogrammen.

Wil je dit niet, dan haal je het vinkje voor de betreffende software weg. Via Volgende / Voltooien voer je de opruimactie direct uit.

©PXimport

Tip 05 In XP zie je met de wizard Bureaublad opruimen welke snelkoppelingen je nooit gebruikt.

Tip 06: Werkbalken verwijderen

Geschikt voor: Vista, 7 en 8

Bepaalde programma's voegen op eigen houtje een werkalk aan je browser toe. Zit je daar niet op te wachten? Geen probleem, want de meeste werkbalken duw je simpel naar de achtergrond. In Internet Explorer klik je rechtsboven op het pictogram Extra (tandwieltje).

Via het onderdeel Invoegtoepassingen beheren zie je bij Werkbalken en uitbreidingen precies welke toolbars er actief zijn. Klik met de rechtermuisknop op een ongewenste werkbalk en kies voor Uitschakelen. In Chrome nestelen ongewenste werkbalken zich meestal als extensie in de browser. Klik rechtsboven op het pictogram Google Chrome aanpassen en beheren (drie streepjes). Ga vervolgens naar Extra / Extensies. Zie je een ongewenste toolbar staan? Klik erachter dan op het pictogram met de prullenbak om dit onderdeel van je systeem te verwijderen.

©PXimport

Tip 06 Voorkom dat je browser vervuild raakt met zinloze werkbalken.

Tip 07: PrivaZer instellen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

PrivaZer is een perfect hulpmiddel om je Windows-machine zeer grondig op te schonen. Het programma loopt namelijk het volledige systeem na en gooit nutteloze bestanden weg. Onder meer tijdelijke bestanden, browserresten, cookies en rondzwervende programmabestanden worden voor je opgeruimd.

Surf naar www.privazer.com en klik bovenaan op Downloaden. Via de blauwe knop Downloaden voer je de installatie op je pc uit. Kies de Nederlandse taal en markeer de optie Installeren om de volledige versie van de freeware op je systeem te zetten. Klik daarna op Installeren / Ik ga akkoord / Volgende / Installeren / Sluit.

Hoewel de freeware Nederlandstalig is, staan er nogal veel taalfouten in. Houd er daarom rekening mee dat veel zinnen niet soepel lopen. Via een stappenplan zet je PrivaZer naar je hand. Markeer de optie Pas PrivaZer aan uw behoeften en klik op Volgende. Geef aan dat je een Geavanceerde gebruiker bent, zodat alle opties in beeld verschijnen.

©PXimport

Tip 07 PrivaZer helpt je om eenvoudig nutteloze bestanden te verwijderen.

Tip 08: Opruimactie uitvoeren

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

In de komende twaalf stappen geef je aan welke gegevens PrivaZer wat jou betreft mag verwijderen. In de eerste stap beslis je of het programma veelgebruikte cookies van websites dient te bewaren. Je kunt hierbij denken aan persoonlijke gegevens die Google, Twitter en Facebook op je pc bewaren om je onder meer automatisch in te loggen. Maak een keuze en neem zorgvuldig de overige stappen van de freeware door.

Je bepaalt onder andere of je ongeldige snelkoppelingen, Office-restbestanden, geschiedenis van foto's, webformulieren en oude Windows-versies wel of niet wil bewaren. Zodra je klikt op Opslaan / Klaar op mijn eerste presteren analyseren, begint PrivaZer met scannen. Houd er rekening mee dat deze taak vrij veel tijd in beslag neemt. Na afloop zie je precies welke gegevens er volgens PrivaZer rijp zijn voor de afvalbak. Wil je meer details weten? Klik aan de rechterkant op een resultaat en bekijk om welke bestanden het gaat. Wil je bepaalde onderdelen intact laten, dan verwijder je het vinkje uit het selectiehokje.

Voor de zekerheid selecteer je de optie Creëer een herstelpunt, zodat je het systeem bij problemen kunt repareren. Via Schoon op / Snelle opruiming start je de wisactie.

©PXimport

Tip 08 In het stappenplan van PrivaZer geef je aan wat voor bestanden er weg mogen.

Tip 09: Automatisch opruimen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Als je eenmaal doorhebt hoe PrivaZer werkt, gebruik je het programma simpel voor automatische opruimtaken. Handig, want zo hoef je helemaal nergens meer naar om te kijken. Klik in het hoofdvenster achter Diepgaande scan om de overige mogelijkheden weer te geven. Kies hier voor Opschoningen plannen.

Je hebt in het uitrolmenu vervolgens de mogelijkheid om dagelijks, wekelijks of maandelijks een scan te maken. Daarna selecteer je de dag en het tijdstip. Zorg ervoor dat je een moment kiest dat je pc altijd is ingeschakeld. Plaats vinkjes voor de schijven die je regelmatig wil opschonen. Klik op Setup en geef aan welke gegevens er voor deze automatische schoonmaakactie in aanmerking komen. Bevestig met Ok. Je vinkt eventueel de optie Sluit de PC af na het opschonen nog aan.

Via Terug beland je weer in het hoofdvenster van PrivaZer.

©PXimport

Tip 09 Als je het systeem graag netjes houdt, voer je periodiek een automatische opruimactie uit.

Tip 10: Prefetch-map

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Met PrivaZer kun je er ook voor kiezen om de zogeheten prefetch-map te legen. Ook zonder hulpprogramma is het mogelijk om dit onderdeel op te schonen. In de prefetch-map vind je opstartbestanden van programma's die Windows regelmatig opent. Omdat het besturingssysteem eerst in deze map kijkt wanneer je een opdracht uitvoert, lukt het om de gewenste software snel te laden.

Na verloop van tijd bevat de prefetch-map meestal een heleboel gedateerde bestanden van programma's die je misschien allang niet meer gebruikt. Daarom is het verstandig om die zo nu en dan te legen. Je maakt op deze wijze opslagruimte vrij. Open Windows Verkenner en typ C:\WINDOWS\Prefetch in de adresbalk. Maak vervolgens de inhoud van de volledige map leeg door de bestanden te wissen. Let wel op dat je niet de prefetch-map zelf verwijdert.

Alle bestanden die Windows vaak gebruikt, plaatst het besturingssysteem automatisch weer in de prefetch-map. Veelgebruikte programma's starten in het vervolg dus evengoed vlot op.

©PXimport

Tip 10 Je doet er goed aan om de prefetch-map regelmatig leeg te maken.

Tip 11: Dubbele bestanden

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Het is zonde om bestanden dubbel op je pc te bewaren. Zeker als je graag met foto's aan de slag gaat of veel mediabestanden downloadt, is het goed mogelijk dat er duplicaten aanwezig zijn. Het programma Easy Duplicate Finder helpt je om ze te vinden. Overigens is er ook een versie voor Mac OS X aanwezig. Dubbelklik op het exe-bestand en neem met Next alle stappen van de installatie door.

Let goed op dat je kiest voor Custom Installation, waarbij je beide vinkjes weghaalt. Doe je dat niet, dan installeert het programma namelijk de AVG Toolbar op je pc. Haal verder het vinkje weg voor Install MyPCBackup en sluit de wizard af met Install / Finish. Zodra je het programma opstart, verschijnt er een pop-upscherm in beeld met het verzoek om een account aan te maken. Dat is niet nodig, klik daarom het venster weg via het kruisje. Linksboven in de mappenstructuur selecteer je een schijfstation of map. Klik vervolgens op Add en voeg desgewenst nog meer locaties toe. Via Start zoekt Easy Duplicate Finder naar dubbele bestanden. Je kunt ze vervolgens van je schijf wissen.

©PXimport

Tip 11 Easy Duplicate Finder spoort razendsnel duplicaten op.

Tip 12: Opstartprogramma's uitzetten

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Veel software start automatisch met Windows op. Je ziet hiervan rechtsonder in het Systeemvak de pictogrammen staan. Deze programma's zijn in de achtergrond van het besturingssysteem actief. Het voordeel hiervan is dat ze na het aanzetten van de pc meteen voor je klaarstaan. Handmatig opstarten is dus niet meer nodig.

Daarentegen vormen openstaande programma's wel een zware belasting voor je systeem. Daarom kun je het beste alleen software die je dagelijks gebruikt gelijktijdig met Windows opstarten, bijvoorbeeld een e-mailclient of muziekprogramma. Veel programma's hebben een functie in huis waarmee je automatisch opstarten aan- of uitzet. Kun je die nergens vinden? Typ in het zoekvenster van Startmenu msconfig en druk op Enter. Wanneer je nog XP gebruikt, klik je in het startmenu eerst op Uitvoeren. Open het tabblad Opstarten en haal de vinkjes weg voor alle programma's die je niet automatisch in Windows wil laden.

Belangrijk is dat je alleen vinkjes weghaalt voor bekende software. Als je niet precies weet wat iets is, laat de instelling dan ongewijzigd. Anders loop je het risico dat je bijvoorbeeld een bekende driver uitschakelt, waardoor je systeem niet meer goed functioneert. Klik tot slot op Toepassen / OK en herstart de pc.

©PXimport

Tip 12 Schakel opstartprogramma's uit om je systeem minder te belasten.

Tip 13: Dataresten wissen

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Op je computer staan enkele mappen die als functie hebben om tijdelijke bestanden te bewaren. Soms zijn deze bestanden helaas niet tijdelijk, maar blijven ze permanent op je systeem aanwezig. Daarom is het verstandig om de inhoud hiervan regelmatig te legen.

Vind je het vervelend om deze mappen telkens handmatig op te zoeken? Het hulpprogramma Schijfopruiming spoort alle resten automatisch voor je op. Je vindt dit programma door in het Startmenu naar Alle programma's / Bureau-accessoires / Systeemwerkset / Schijfopruiming te navigeren. Geen aan welke schijf je wil doorzoeken op tijdelijke bestanden. Voor de hand ligt de C-schijf, aangezien Windows op deze plek standaard alle data bewaart.

Zodra je klikt op OK gaat Schijfopruiming voor je aan de slag. Na afloop van de scan laat je in ieder geval het vinkje staan voor Tijdelijke bestanden. Je ziet meteen hoeveel opslagruimte je daarmee vrijmaakt. Neem ook de overige bestanden door die Schijfopruiming heeft gevonden en zet vinkjes voor data waar je vanaf wil. Via OK / Bestanden verwijderen start je de opruimactie.

©PXimport

Tip 13 Let erop dat tijdelijke bestanden niet te veel opslagruimte opeisen.

Tip 14: Geheime ruimtevreters

Geschikt voor: XP, Vista, 7 en 8

Misschien ben je benieuwd op welke plekken van je harde schijf nog meer nutteloze dataresten staan opgeslagen. Het is ondoenlijk om handmatig in alle mappen een kijkje te nemen, omdat het er nogal veel zijn.

Het programma TreeSize helpt je om verdachte mappen op te sporen die veel data vasthouden. Dit tooltje laat namelijk duidelijk zien hoeveel MB's een map bevat. Op die manier spoor je eenvoudig verborgen ruimtevreters op, waarna je gepaste maatregelen neemt. Surf naar www.jam-software.com/freeware en klik onder TreeSize Free op Download. Kies voor het exe-bestand en selecteer voor een snelle overdracht de optie Download for Europa. Via Download voer je het installatiebestand uit. Kies Engels of Duits als taal en bevestig met OK. Doorloop met Next alle stappen. Het kost even tijd voordat TreeSize de systeemschijf in kaart heeft gebracht. De navigatiestructuur is vergelijkbaar met die van de Windows Verkenner.

Het enige verschil is dat bij iedere map de opslagruimte vermeld staat. Blader door de mappen en bekijk of je ergens opslagruimte kunt vrijmaken. Neem vooral een kijkje in bestandslocaties die een grote omvang hebben en verwijder ongewenste data van je schijf.

©PXimport

Tip 14 Dankzij TreeSize zie je precies hoeveel opslagruimte mappen op je pc in beslag nemen.

Tip 15: Systeemkopie

Geschikt voor: 7 en 8

Als je pc volledig is opgeschoond, doe je er verstandig aan om een volledige systeemkopie te maken. Hiermee bewaar je het besturingssysteem, persoonlijke documenten en favoriete programma's in een herstelbestand. Wanneer je pc na een tijdje weer allerlei ongewenste rotzooi bevat, keer je binnen mum van tijd terug naar een superschoon systeem. In plaats van dat je alle eerder besproken tips uit dit artikel herhaalt, zet je gewoon de systeemkopie terug. Na een paar minuten werk staat er een volledig opgeruimde Windows-machine voor je klaar!

In nagenoeg alle versies van Windows 7 en 8 maak je simpel een systeemkopie. Allereerst open je het Configuratiescherm. In Windows 7 navigeer je vervolgens naar Een back-up van uw computer maken / Een systeemkopie maken. In Windows 8 ga je achtereenvolgens naar Systeem en beveiliging / Bestandsgeschiedenis en klik helemaal links onderaan op Back-up van systeemkopie om dit onderdeel te openen.

©PXimport

Tip 15 Vooral in Windows 8 is de functie om een systeemkopie te maken nogal goed verstopt.

Tip 16: Systeemkopie opslaan

Geschikt voor: 7 en 8

Een systeemkopie bewaar je het beste op een externe harde schijf. Mocht de schijf van je computer defect raken, dan ben je namelijk erg blij dat er op een andere opslagdrager nog een systeemkopie staat. Markeer het onderdeel Op een harde schijf en selecteer het juiste station. Mocht je geen extern opslagmedium hebben, dan selecteer je bij gebrek aan beter een aparte partitie van de interne harde schijf. Als alternatief kun je er ook voor kiezen om de kopie op meerdere dvd's te bewaren, maar dat is in de praktijk niet zo handig.

In sommige Windows-versies bewaar je de systeemkopie op een netwerklocatie, zoals een NAS of mediaspeler. Maak een keuze en klik op Volgende. Geef aan welk schijfstation je als systeemkopie wil opslaan. De C-schijf ligt voor de hand, aangezien bij de meeste pc's hierop systeembestanden van Windows, inclusief alle programma's aanwezig zijn. Eventueel kun je ook meerdere partities selecteren. Kies voor Volgende / Back-up starten. Windows schrijft de systeemkopie nu weg naar de gekozen opslaglocatie.

©PXimport

Tip 16 Bedenk goed welke partities je in de systeemkopie bewaart.

Systeemkopie in XP en Vista

Met XP en de meeste versies van Vista kun je helaas geen systeemkopie opslaan. Alleen Vista Business, Ultimate en Enterprise zijn hiervoor namelijk geschikt. Gelukkig is het met gespecialiseerde software alsnog mogelijk om een zogeheten image te creëren. Een bekend programma op dit gebied is Acronis True Image 2014. Hiervoor betaal je eenmalig 49,95 euro. Een gratis alternatief is DriveImage XML. Dit programma is wel iets minder gebruiksvriendelijk, maar werkt in principe net zo goed als Acronis True Image 2014.

Tip 17: Herstellen (1)

Geschikt voor: 7 en 8

Het is een geruststellende gedachte dat je een systeemkopie van een schone Windows-installatie inclusief alle programma's achter de hand hebt. Zodra je systeem traag wordt en niet meer goed functioneert, zet je de systeemkopie terug. Ook bij vastlopers of een vervelend virus doe je een beroep op deze kopie. Je regelt dat eenvoudig vanuit Windows.

Houd er wel rekening mee dat losse bestanden die je in de tussentijd hebt opgeslagen op de systeemschijf allemaal verloren gaan. Het beste bewaar je persoonlijke data dan ook op een aparte partitie die je niet herstelt met de systeemkopie. Mocht je hieraan twijfelen, dan kopieer je de bestanden het beste even naar een usb-stick. Open het Configuratiescherm in Windows 7. Klik achtereenvolgens op Een back-up van uw computer maken / Systeeminstellingen of de computer herstellen / Geavanceerde herstelmethoden / Uw computer herstellen met een systeemkopie die u eerder hebt gemaakt / Overslaan / Opnieuw opstarten.

In Windows 8 bereik je dit onderdeel door vanuit het Startscherm met de muis naar de rechterbovenhoek te bewegen. Vervolgens kies je achtereenvolgens voor Instellingen / Pc-instellingen wijzigen / Algemeen. Klik onder Geavanceerde opstartopties op Nu opnieuw opstarten. Kies in het volgende scherm voor Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Herstellen met installatiekopie.

©PXimport

Tip 17 Herstart Windows 8 en zet een systeemkopie terug.

Tip 18: Herstellen (2)

Geschikt voor: 7 en 8

Zowel Windows 7 als 8 komen tijdens het opstarten automatisch met een hulpprogramma op de proppen waarmee je de systeemkopie eenvoudig terugzet. Bewaar je de back-up op een externe harde schijf, dan sluit je die eerst op het systeem aan. Bij Windows 8 is het noodzakelijk dat je eerst inlogt met je Microsoft-wachtwoord. Het hulpprogramma detecteert als het goed is op eigen houtje de systeemkopie. Bewaar je meerdere back-ups, dan controleer je heel nauwkeurig of de locatie en de datum kloppen. Het is ten slotte zeer belangrijk om zeker te weten dat je de juiste kopie in handen hebt.

Klik tweemaal op Volgende. Je ziet nu precies welke schijfstations Windows aan de hand van de systeemkopie gaat herstellen. Als je daarmee akkoord bent, bevestig je met Voltooien / Ja. Er verschijnt nu een voortgangsbalk van het herstelproces in beeld. Na een tijdje start je pc vanzelf opnieuw op, waarna je geniet van een schone Windows-omgeving.

©PXimport

Tip 18 Windows heeft meestal slechts een paar minuten nodig om de systeemkopie terug te zetten.

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?

Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

• Je hebt direct een oogstbare plant

• Je ziet meteen of de plant gezond is

• Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

• Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

• Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

• Leuk om te doen in de lente

• Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

2. Tijm

3. Munt

4. Bieslook

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

Rupsen:

Vogels:

©APISIT Wilaijit

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.