Dat je grafieken kunt maken in Excel, dat weet vrijwel iedereen, maar lang niet iedereen waagt zich eraan. Begrijpelijk, want met al die opties en knoppen lijkt het een behoorlijk ingewikkeld proces. In werkelijkheid valt het wel mee, het is simpelweg even een kwestie van begrijpen hoe een grafiek in elkaar zit. In dit artikel leggen we je dat uit en gaan we een aantal mooie grafieken maken in Excel.

1 Wat is een grafiek?

Een grafiek is een visuele weergave van, in dit geval, gegevens in een Excel-sheet. Er zijn mensen die getallen in een reeks eenvoudig op waarde kunnen schatten, maar voor de meeste mensen wordt het al snel een brei aan cijfers. Grafieken (ook wel diagrammen genoemd, al is dat begrip eigenlijk breder) zijn er om die gegevens te tonen op een manier die bepaalde zaken snel inzichtelijk maakt. Je kunt daarbij denken aan het vergelijken van getallen in een bepaalde periode (om te zien of omzet daalt of stijgt) maar ook aan laten zien welk percentage een getal vormt van een geheel.

©PXimport

2 Verschillende grafieken

Er zijn talloze manieren om cijfers in kaart te brengen. Elke soort grafiek heeft daarbij z’n eigen sterke punten. Zo is de ene grafiek alleen maar in staat om één getalreeks te tonen, terwijl een andere grafiek het juist mogelijk maakt om verschillende getalreeksen met elkaar te vergelijken. In deze workshop proberen we zo veel mogelijk grafieken te bespreken om te laten zien welke grafiek je precies waarvoor kunt gebruiken.

Aanbevolen grafieken?

3 Grafiek-elementen

Voordat we gaan werken met grafieken, is het handig om eerst te weten waaruit een grafiek precies bestaat. Zoals gezegd is elke grafiek anders, maar vrijwel alle grafieken hebben bepaalde elementen. Ten eerste is er het grafiekgebied, oftewel het kader waarin alles gerelateerd aan de grafiek wordt getoond. Het tekengebied is waarin de grafiek wordt ‘getekend’. De gegevenspunten zijn de onderdelen waaruit de grafiek bestaat (denk aan punten in een taartdiagram). En dan zijn er nog de legenda en de titel, en eventueel de horizontale en verticale waarden in de grafiek.

©PXimport

4 Sjablonen

In deze workshop gaan we zelf grafieken maken. Het is echter goed om te weten dat je het wiel lang niet altijd zelf hoeft uit te vinden. Je kunt bijvoorbeeld ook sjablonen downloaden via Excel, waarmee je vervolgens kunt kijken hoe een grafiek precies in elkaar zit. Dit geeft je inzicht in hoe grafieken werken en door waarden te veranderen zie je direct het effect. Op die manier kun je langzaam maar zeker proberen zelf zo’n grafiek in elkaar te knutselen. Je vindt de sjablonen in Excel via Bestand / Nieuw en dan zoeken op Grafieken.

©PXimport

5 Gegevensreeks bepalen

Voordat je een grafiek kunt maken, moet er natuurlijk eerst informatie zijn waarop je die grafiek kunt baseren. We beginnen in dit artikel met een basisgegevensreeks die we, afhankelijk van het soort grafiek dat we willen maken, aanpassen (of indien nodig volledig vervangen). Als voorbeeld nemen we een voetbalclub, waarvoor we in kaart willen brengen in welk kwartaal de meeste contributie is betaald. In de grafiek dienen in elk geval de volgende waarden te staan: contributie, de vier kwartalen, de betaalde contributie per kwartaal en het totaalbedrag. Bekijk de afbeelding om te zien hoe dit eruitziet in Excel.

©PXimport

Gewoon of 3D?

6 Cirkeldiagram

Een cirkeldiagram, ook wel een taartdiagram of een taartgrafiek genoemd, is een grafiek waarmee je heel eenvoudig kunt aangeven welk aandeel van het totaal een bepaalde waarde heeft. Om deze grafiek te maken, selecteer je in Excel alle waarden die we hebben ingevuld, behalve het jaartotaal. Vervolgens klik je op Invoegen en daarna op het pictogram met de cirkel bij het onderdeel Grafieken. Kies voor 2D-cirkel. De grafiek zal nu direct worden ingevoegd en toont duidelijk hoe de verhoudingen liggen.

©PXimport

7 Grafiek opmaken

Het taartdiagram toont de legenda onder de grafiek, maar misschien vind je het prettiger dat de informatie in de taartpunten zelf wordt getoond. Of je wilt graag de percentages erbij genoemd hebben. Je kunt de grafiek gelukkig eenvoudig anders opmaken. Wanneer je dubbelklikt op de grafiek, zie je in het lint in het tabblad Ontwerpen de optie Grafiekstijlen. Daarmee kun je eenvoudig kiezen uit sjablonen voor de indeling van je grafiek. In het lint vind je ook andere opties, zoals het wijzigen van de kleuren, de indeling enzovoort.

©PXimport

8 Cirkel van cirkel

Ons taartdiagram is niet zo heel ingewikkeld, want er zijn maar vier punten. Maar stel nu dat het niet gaat om vier kwartalen, maar om 12 maanden (of nog erger, 52 weken). Dan worden bepaalde taartpunten ineens wel héél erg klein. In dat geval kies je onder 2D-cirkel bij Invoegen / Grafieken voor Cirkel-van-cirkel. Excel zal dan een aantal taartpunten uit de grafiek wegnemen en in een subcirkel weergeven, zodat ook de kleinere taartpunten duidelijk in beeld kunnen worden gebracht. De optie Staaf-van-cirkel doet hetzelfde, maar dan niet in een sub-cirkel, maar sub-staafdiagram. Voor ons voorbeeld is dit overzichtje overigens niet zo nuttig, maar in bepaalde gevallen kan het wel degelijk handig zijn.

©PXimport

Subgrafieken

9 Kolom/staafdiagram

Een kolom/staafdiagram kan, net als een taartdiagram, gegevens in kaart brengen, maar kan daarbij gebruik maken van meer dan één gegevensreeks. Stel dat we willen weten uit welke leeftijdscategorie de meeste contributie wordt opgehaald, dan is dit de manier om dat uit te vinden. In onze gegevensreeks hebben we daarvoor dus niet één rij met gegevens nodig, maar een rij voor elke leeftijdscategorie die we willen vergelijken (zie afbeelding). Selecteer weer alle waarden, behalve de totalen. Klik op Invoegen en vervolgens op het pictogram met de staafdiagrammen en daarna op Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf. Het verschil tussen de twee is horizontale of verticale. staven/kolommen.

©PXimport

10 Gestapelde kolom/staafdiagram

Je ziet dat een kolom- of staafdiagram heel eenvoudig in beeld brengt hoeveel contributie er in welk kwartaal is betaald, maar ook in welke leeftijdscategorie. Zo kun je dus prachtig in kaart brengen hoe de verhoudingen liggen (en dus ook waar de actiepunten liggen). Naast de optie Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf kun je ook kiezen voor Gestapelde kolom of Gestapelde staaf. Dit is hetzelfde principe, alleen zijn de staven/kolommen dan samengevoegd, zodat je nóg beter kunt zien hoe de verhoudingen liggen

©PXimport

11 Lijndiagram

Hoe de verhoudingen liggen, wordt heel duidelijk met een kolom- of staafdiagram. Wil je trends in kaart brengen (zit er bijvoorbeeld een stijgende of dalende lijn het aantal nieuwe leden), dan kun je daar het beste een lijndiagram voor maken. Je hebt hiervoor, bijvoorbeeld, het aantal nieuwe leden per jaar nodig, zoals weergegeven in onze afbeelding. Selecteer deze gegevens, klik op Invoegen en vervolgens bij Grafieken op het pictogram met alle lijnen en daarna onder 2D-lijn op Lijn. Je ziet nu prachtig in kaart dat het met de groep 20-30 jaar heel goed gaat, maar met 11-19 jaar niet.

©PXimport

12 Gestapeld vlakdiagram

Een vlakdiagram lijkt op een lijndiagram, met als verschil dat de tussenliggende ruimte wordt opgevuld met een kleur. Dat kan extra duidelijkheid verschaffen omdat je niet alleen de trend ziet, maar ook de onderlinge verhoudingen. Stel dat we willen weten hoe het gesteld is met het totale aantal leden per leeftijdscategorie (zie afbeelding). Kiezen we een vlakdiagram in plaats van een lijndiagram (Invoegen / Lijndiagram / Gestapeld vlak) dan zie je dat het totale aantal leden niet alleen aan het afnemen is sinds 2013, maar ook dat de club over een aantal jaar een groot probleem heeft als het niet werkt aan ledenwerving in de jongste twee leeftijdscategorieën. Immers, voetballers worden ouder en groeien door, maar de nieuwe aanwas neemt steeds verder af.

©PXimport

13 Watervalgrafiek

Een andere grafiek waar je verloop in beeld kunt brengen, is de watervalgrafiek. We willen zien hoe het totaal aantal leden van de vereniging zich door de maanden heen heeft ontwikkeld. Een watervaldiagram kan in zo’n geval heel goed overweg met het startaantal, eindaantal en de tussenliggende sprongen. Hiervoor maak je een tabel met daarin een startpunt met daarnaast het aantal leden, de wijziging in het aantal leden per maand en het eindpunt (dat je gemakkelijk laat berekenen door te klikken op Autosom). Selecteer al deze gegevens en klik op Invoegen / Watervalgrafiek. De grafiek toont mooi het verloop, alleen de laatste kolom torent hoog uit boven de rest, omdat Excel denkt dat dit getal erbij op geteld moet worden. Wij vertellen Excel dat dit het totaal is, door erop te rechtsklikken en te kiezen voor Instellen als Totaal.

©PXimport

14 Trechtergrafiek

Tot slot behandelen we nog het trechterdiagram: de grafiek waarmee je heel goed het verloop van een proces in kaart kunt brengen. We gaan verder met ons voorbeeld van de voetbalclub. Het wervingsproces van de vereniging kent verschillende fasen: van open dag tot ontvangst contributie. Je wilt in kaart brengen hoe succesvol elke fase is. Dan is een trechterdiagram de grafiek die je daarvoor wilt gebruiken. Vul elke fase in (zoals in de afbeelding), selecteer je gegevensreeks en klik op Invoegen / Watervalgrafiek (naast de wereldbol) / Trechter. Er wordt nu mooi in kaart gebracht bij welke fase de meeste mensen wegvallen. Bij ons is de opkomst na de inschrijving voor de proeftraining erg laag.

©PXimport

Nog véél meer

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.