Dat je grafieken kunt maken in Excel, dat weet vrijwel iedereen, maar lang niet iedereen waagt zich eraan. Begrijpelijk, want met al die opties en knoppen lijkt het een behoorlijk ingewikkeld proces. In werkelijkheid valt het wel mee, het is simpelweg even een kwestie van begrijpen hoe een grafiek in elkaar zit. In dit artikel leggen we je dat uit en gaan we een aantal mooie grafieken maken in Excel.

1 Wat is een grafiek?

Een grafiek is een visuele weergave van, in dit geval, gegevens in een Excel-sheet. Er zijn mensen die getallen in een reeks eenvoudig op waarde kunnen schatten, maar voor de meeste mensen wordt het al snel een brei aan cijfers. Grafieken (ook wel diagrammen genoemd, al is dat begrip eigenlijk breder) zijn er om die gegevens te tonen op een manier die bepaalde zaken snel inzichtelijk maakt. Je kunt daarbij denken aan het vergelijken van getallen in een bepaalde periode (om te zien of omzet daalt of stijgt) maar ook aan laten zien welk percentage een getal vormt van een geheel.

©PXimport

2 Verschillende grafieken

Er zijn talloze manieren om cijfers in kaart te brengen. Elke soort grafiek heeft daarbij z’n eigen sterke punten. Zo is de ene grafiek alleen maar in staat om één getalreeks te tonen, terwijl een andere grafiek het juist mogelijk maakt om verschillende getalreeksen met elkaar te vergelijken. In deze workshop proberen we zo veel mogelijk grafieken te bespreken om te laten zien welke grafiek je precies waarvoor kunt gebruiken.

Aanbevolen grafieken?

3 Grafiek-elementen

Voordat we gaan werken met grafieken, is het handig om eerst te weten waaruit een grafiek precies bestaat. Zoals gezegd is elke grafiek anders, maar vrijwel alle grafieken hebben bepaalde elementen. Ten eerste is er het grafiekgebied, oftewel het kader waarin alles gerelateerd aan de grafiek wordt getoond. Het tekengebied is waarin de grafiek wordt ‘getekend’. De gegevenspunten zijn de onderdelen waaruit de grafiek bestaat (denk aan punten in een taartdiagram). En dan zijn er nog de legenda en de titel, en eventueel de horizontale en verticale waarden in de grafiek.

©PXimport

4 Sjablonen

In deze workshop gaan we zelf grafieken maken. Het is echter goed om te weten dat je het wiel lang niet altijd zelf hoeft uit te vinden. Je kunt bijvoorbeeld ook sjablonen downloaden via Excel, waarmee je vervolgens kunt kijken hoe een grafiek precies in elkaar zit. Dit geeft je inzicht in hoe grafieken werken en door waarden te veranderen zie je direct het effect. Op die manier kun je langzaam maar zeker proberen zelf zo’n grafiek in elkaar te knutselen. Je vindt de sjablonen in Excel via Bestand / Nieuw en dan zoeken op Grafieken.

©PXimport

5 Gegevensreeks bepalen

Voordat je een grafiek kunt maken, moet er natuurlijk eerst informatie zijn waarop je die grafiek kunt baseren. We beginnen in dit artikel met een basisgegevensreeks die we, afhankelijk van het soort grafiek dat we willen maken, aanpassen (of indien nodig volledig vervangen). Als voorbeeld nemen we een voetbalclub, waarvoor we in kaart willen brengen in welk kwartaal de meeste contributie is betaald. In de grafiek dienen in elk geval de volgende waarden te staan: contributie, de vier kwartalen, de betaalde contributie per kwartaal en het totaalbedrag. Bekijk de afbeelding om te zien hoe dit eruitziet in Excel.

©PXimport

Gewoon of 3D?

6 Cirkeldiagram

Een cirkeldiagram, ook wel een taartdiagram of een taartgrafiek genoemd, is een grafiek waarmee je heel eenvoudig kunt aangeven welk aandeel van het totaal een bepaalde waarde heeft. Om deze grafiek te maken, selecteer je in Excel alle waarden die we hebben ingevuld, behalve het jaartotaal. Vervolgens klik je op Invoegen en daarna op het pictogram met de cirkel bij het onderdeel Grafieken. Kies voor 2D-cirkel. De grafiek zal nu direct worden ingevoegd en toont duidelijk hoe de verhoudingen liggen.

©PXimport

7 Grafiek opmaken

Het taartdiagram toont de legenda onder de grafiek, maar misschien vind je het prettiger dat de informatie in de taartpunten zelf wordt getoond. Of je wilt graag de percentages erbij genoemd hebben. Je kunt de grafiek gelukkig eenvoudig anders opmaken. Wanneer je dubbelklikt op de grafiek, zie je in het lint in het tabblad Ontwerpen de optie Grafiekstijlen. Daarmee kun je eenvoudig kiezen uit sjablonen voor de indeling van je grafiek. In het lint vind je ook andere opties, zoals het wijzigen van de kleuren, de indeling enzovoort.

©PXimport

8 Cirkel van cirkel

Ons taartdiagram is niet zo heel ingewikkeld, want er zijn maar vier punten. Maar stel nu dat het niet gaat om vier kwartalen, maar om 12 maanden (of nog erger, 52 weken). Dan worden bepaalde taartpunten ineens wel héél erg klein. In dat geval kies je onder 2D-cirkel bij Invoegen / Grafieken voor Cirkel-van-cirkel. Excel zal dan een aantal taartpunten uit de grafiek wegnemen en in een subcirkel weergeven, zodat ook de kleinere taartpunten duidelijk in beeld kunnen worden gebracht. De optie Staaf-van-cirkel doet hetzelfde, maar dan niet in een sub-cirkel, maar sub-staafdiagram. Voor ons voorbeeld is dit overzichtje overigens niet zo nuttig, maar in bepaalde gevallen kan het wel degelijk handig zijn.

©PXimport

Subgrafieken

9 Kolom/staafdiagram

Een kolom/staafdiagram kan, net als een taartdiagram, gegevens in kaart brengen, maar kan daarbij gebruik maken van meer dan één gegevensreeks. Stel dat we willen weten uit welke leeftijdscategorie de meeste contributie wordt opgehaald, dan is dit de manier om dat uit te vinden. In onze gegevensreeks hebben we daarvoor dus niet één rij met gegevens nodig, maar een rij voor elke leeftijdscategorie die we willen vergelijken (zie afbeelding). Selecteer weer alle waarden, behalve de totalen. Klik op Invoegen en vervolgens op het pictogram met de staafdiagrammen en daarna op Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf. Het verschil tussen de twee is horizontale of verticale. staven/kolommen.

©PXimport

10 Gestapelde kolom/staafdiagram

Je ziet dat een kolom- of staafdiagram heel eenvoudig in beeld brengt hoeveel contributie er in welk kwartaal is betaald, maar ook in welke leeftijdscategorie. Zo kun je dus prachtig in kaart brengen hoe de verhoudingen liggen (en dus ook waar de actiepunten liggen). Naast de optie Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf kun je ook kiezen voor Gestapeldekolom of Gestapelde staaf. Dit is hetzelfde principe, alleen zijn de staven/kolommen dan samengevoegd, zodat je nóg beter kunt zien hoe de verhoudingen liggen

©PXimport

11 Lijndiagram

Hoe de verhoudingen liggen, wordt heel duidelijk met een kolom- of staafdiagram. Wil je trends in kaart brengen (zit er bijvoorbeeld een stijgende of dalende lijn het aantal nieuwe leden), dan kun je daar het beste een lijndiagram voor maken. Je hebt hiervoor, bijvoorbeeld, het aantal nieuwe leden per jaar nodig, zoals weergegeven in onze afbeelding. Selecteer deze gegevens, klik op Invoegen en vervolgens bij Grafieken op het pictogram met alle lijnen en daarna onder 2D-lijn op Lijn. Je ziet nu prachtig in kaart dat het met de groep 20-30 jaar heel goed gaat, maar met 11-19 jaar niet.

©PXimport

12 Gestapeld vlakdiagram

Een vlakdiagram lijkt op een lijndiagram, met als verschil dat de tussenliggende ruimte wordt opgevuld met een kleur. Dat kan extra duidelijkheid verschaffen omdat je niet alleen de trend ziet, maar ook de onderlinge verhoudingen. Stel dat we willen weten hoe het gesteld is met het totale aantal leden per leeftijdscategorie (zie afbeelding). Kiezen we een vlakdiagram in plaats van een lijndiagram (Invoegen / Lijndiagram / Gestapeld vlak) dan zie je dat het totale aantal leden niet alleen aan het afnemen is sinds 2013, maar ook dat de club over een aantal jaar een groot probleem heeft als het niet werkt aan ledenwerving in de jongste twee leeftijdscategorieën. Immers, voetballers worden ouder en groeien door, maar de nieuwe aanwas neemt steeds verder af.

©PXimport

13 Watervalgrafiek

Een andere grafiek waar je verloop in beeld kunt brengen, is de watervalgrafiek. We willen zien hoe het totaal aantal leden van de vereniging zich door de maanden heen heeft ontwikkeld. Een watervaldiagram kan in zo’n geval heel goed overweg met het startaantal, eindaantal en de tussenliggende sprongen. Hiervoor maak je een tabel met daarin een startpunt met daarnaast het aantal leden, de wijziging in het aantal leden per maand en het eindpunt (dat je gemakkelijk laat berekenen door te klikken op Autosom). Selecteer al deze gegevens en klik op Invoegen / Watervalgrafiek. De grafiek toont mooi het verloop, alleen de laatste kolom torent hoog uit boven de rest, omdat Excel denkt dat dit getal erbij op geteld moet worden. Wij vertellen Excel dat dit het totaal is, door erop te rechtsklikken en te kiezen voor Instellen als Totaal.

©PXimport

14 Trechtergrafiek

Tot slot behandelen we nog het trechterdiagram: de grafiek waarmee je heel goed het verloop van een proces in kaart kunt brengen. We gaan verder met ons voorbeeld van de voetbalclub. Het wervingsproces van de vereniging kent verschillende fasen: van open dag tot ontvangst contributie. Je wilt in kaart brengen hoe succesvol elke fase is. Dan is een trechterdiagram de grafiek die je daarvoor wilt gebruiken. Vul elke fase in (zoals in de afbeelding), selecteer je gegevensreeks en klik op Invoegen / Watervalgrafiek (naast de wereldbol) / Trechter. Er wordt nu mooi in kaart gebracht bij welke fase de meeste mensen wegvallen. Bij ons is de opkomst na de inschrijving voor de proeftraining erg laag.

©PXimport

Nog véél meer

©PXimport

Ramen lappen staat zelden bovenaan je lijstje met favoriete klussen, maar het resultaat spreekt altijd voor zich. Schone ramen laten meer licht binnen, geven je huis een frisse uitstraling en maken het uitzicht net een stukje fraaier. En het hoeft echt geen tijdrovend karwei te zijn. Met deze vijf simpele methodes krijg je je ramen snel weer sprankelend schoon.

Lees ook: Top 10 vervelendste huishoudklussen: zo maak je ze leuker!

1: Glasreiniger en microvezeldoek, een gouden duo

De klassieker onder de schoonmaakmethodes blijft glasreiniger in sprayvorm, gecombineerd met een microvezeldoek. Het werkt snel, gemakkelijk en levert in de meeste gevallen een streeploos resultaat op. Spuit de reiniger gelijkmatig over het raamoppervlak: niet te spaarzaam, maar ook niet zo veel dat het in straaltjes naar beneden loopt. Neem vervolgens een microvezeldoek en poets het glas in rustige, cirkelvormige bewegingen. Begin in een hoek en werk stap voor stap naar de andere kant, zodat je geen plekken overslaat. Heb je te maken met hardnekkige vlekken, laat de spray dan even kort inwerken voordat je begint met poetsen. Wil je het glas net dat beetje extra glans geven, dan kun je de doek op een gegeven moment ook vervangen door een prop krantenpapier. Dat geeft een verrassend mooi effect.

©Voyagerix - stock.adobe.com

2: Warm water met een scheut afwasmiddel

Heb je geen glasreiniger in huis of zijn je ramen uitzonderlijk vuil, dan is een emmer met warm water en een paar druppels afwasmiddel een uitstekende oplossing. Vul de emmer met schoon, warm water, voeg er een beetje afwasmiddel aan toe en maak de ramen schoon met een zachte spons of een niet-pluizende doek. Werk steeds van boven naar beneden om te voorkomen dat er druipsporen ontstaan. Zodra het raam helemaal is afgenomen, pak je een raamwisser om het water in vloeiende banen weg te trekken. Zorg ervoor dat je de wisser na elke haal even droogveegt, zodat er geen strepen achterblijven. Droog daarna de randen en hoeken na met een schone, pluisvrije doek.

Woon je in een gebied met hard water, dan is het slim om gedestilleerd water te gebruiken. Daarmee verklein je de kans op witte vlekken en kalkresten die anders zichtbaar kunnen opdrogen.

💡 Kies een bewolkte dag om je ramen te lappen. In de felle zon droogt het water namelijk sneller op, waardoor je meer kans hebt op strepen.

3: Voor een streeploos resultaat: azijn

Wie liever met natuurlijke middelen schoonmaakt, kan uitstekend terecht bij een oplossing van water en witte azijn. Meng één deel azijn met drie tot vier delen water in een lege plantenspuit, schud even goed en spray het mengsel royaal op de ramen. Gebruik een microvezeldoek of een oude, schone theedoek om het raam grondig te poetsen. Net als bij de glasreiniger kun je voor extra glans ook hier weer krantenpapier gebruiken om na te wrijven.

Azijn heeft als groot voordeel dat het vet en vuil oplost, en bovendien strepen tegengaat. Houd er wel rekening mee dat de geur tijdens het schoonmaken even sterk kan zijn. Gelukkig verdwijnt die snel zodra de ramen droog zijn. Zo houd je een fris en helder resultaat over, zonder chemische schoonmaakmiddelen.

💡 Vergeet de kozijnen niet! Een schoon raam in een vuil kozijn ziet er maar 'half af' uit.

Ook interessant: 10x (goedkoop!) je huis schoon met soda, groene zeep en azijn

4: Efficiënt werken met een raamwisser

Wil je vooral snel en efficiënt resultaat, dan is een raamwisser je beste bondgenoot. Begin met het wassen van het raam volgens een van de eerdere methodes, zet de raamwisser vervolgens in de bovenhoek en trek hem in een rechte, horizontale beweging naar de andere kant. Veeg de wisser na elke haal af met een droge doek, zodat vuil en water zich niet opnieuw over het glas verspreiden. Zorg er daarnaast voor dat je elke baan een klein beetje laat overlappen met de vorige, zodat er geen strepen of gemiste stroken ontstaan. Sluit af door de randen van het raam en de vensterbank droog te maken met een schone doek. Daarmee voorkom je dat er druppels of watervlekken achterblijven.

💡 Voor moeilijk bereikbare buitenramen kun je een telescopische raamwisser gebruiken.

©Brian Jackson

5: Houd je ramen bij door regelmatig te lappen

Tot slot een tip die misschien niet leuk klinkt, maar wel een groot verschil maakt: maak je ramen regelmatig schoon. Door ze vaker even snel af te nemen, voorkom je dat vuil en aanslag zich ophopen en vastkoeken. Dat betekent dat je minder hard hoeft te boenen en sneller klaar bent. Bovendien blijven je ramen langer helder, waardoor je altijd kunt genieten van een fris uitzicht. Mooier kunnen we het niet maken, wel een stuk makkelijker.

💡 Last van condens op je ramen? Ventileer wat vaker of verweeg een luchtontvochtiger.

Conclusie

Met deze tips en een beetje voorbereiding wordt ramen lappen een stuk eenvoudiger. Door slim te werken en de juiste schoonmaakmiddelen te gebruiken, zorg je ervoor dat je ramen er in no-time netjes uitzien!

Als de zomer ten einde loopt, verdwijnt bij veel mensen de aandacht voor de tuin. Toch is het najaar een van de belangrijkste periodes voor tuinonderhoud. Wie nu opruimt en snoeit, voorkomt extra werk in het voorjaar. En met het juiste gereedschap is dat makkelijker dan je denkt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Gardena

Vallende blaadjes, uitgebloeide planten, struiken en bomen die in de zomer flink zijn gegroeid – juist in het najaar vraagt de tuin om aandacht. Hieronder lees je welke klussen je nu kunt uitpakken en welk gereedschap daarbij van pas komt.

Snoeien: nu knippen is straks genieten

Veel vaste planten, struiken en jonge bomen groeien in de zomer flink door. Door ze in het najaar te snoeien, houd je ze in model en voorkom je dat zwakke of te lange takken bij de eerste storm afbreken. Snoeien is ook belangrijk voor de gezondheid van de plant: zo krijgen lucht en licht krijgen meer ruimte, wat schimmelvorming tegengaat.

Voor dunne takken en jong hout is een scherpe snoeischaar vaak al genoeg. De Gardena PremiumCut Flex is daar een goed voorbeeld van. Deze stevige bypass-schaar is bedoeld voor groen hout tot 24 mm dik. Dankzij de ergonomische handgreep en PowerCoating werk je nauwkeurig en hoef je geen extra kracht uit de oefenen. De coating zorgt er bovendien voor dat je de snoeischaar makkelijk schoon kunt maken en houden.

©Gardena

Gaat het om iets dikkere takken, bijvoorbeeld van struiken of jonge bomen, dan is een takkenschaar praktischer. De Gardena EasyCut S is een compacte en lichte takkenschaar met een sterke bypass-snede. Hij heeft een snoeidiameter van 4,5 centimeter. Dankzij zijn ergonomische ontwerp en zijn gewicht van net 900 gram kun je lekker vlot doorwerken.

💡Tip: snoei op een droge dag, zodat de snoeiwonden snel kunnen indrogen en je schimmel geen kans geeft.

©Gardena

Blad op het gazon? Tijd voor actie

Afgevallen bladeren horen bij de herfst, maar laat je ze liggen, dan gaan ze al snel tegen je werken. Zeker op het gazon vormen ze een natte, compacte laag die het gras verstikt. Mos en schimmels krijgen vrij spel, en in het voorjaar zie je de kale plekken terug. Blad opruimen is dus geen overbodige luxe.

Voor kleine oppervlakken of om gevallen blad uit borders en perken te halen is een hark vaak al voldoende. De Gardena combisystem bladhark is verstelbaar in breedte, van 30 tot 50 centimeter, zodat je hem kunt aanpassen aan de situatie. Smal bij struiken of tussen planten, breder op het gazon. Je klikt hem vast op een steel naar keuze, waardoor je ook prettig rechtop kunt blijven werken.

©Gardena

Wil je sneller klaar zijn, dan is een bladblazer of -zuiger handiger. De Gardena PowerJet Collect werkt op een 18V accu en combineert blazen en zuigen ineen. Je kunt bladeren dus op een hoop blazen óf ze direct opzuigen. Doe je dat laatste, dan zorgt de geïntegreerde hakselaar dat het bladafval meteen versnipperd wordt. Is de opvangzak vol, dan is het opgevangen materiaal meteen klaar voor op de composthoop of in de groenbak.

©Gardena

Liever geen herrie of gedoe met stroom? Dan is de Gardena bladverzamelaar een slim alternatief. Deze tuinruimer werkt volledig mechanisch: je duwt hem als een karretje over het gazon en de draaiende borstels vegen het blad naar binnen. Je hoeft dus niet meer zelf telkens te bukken om opgehoopt blad te verzamelen en weg te gooien. Het borstelmechanisme is in hoogte verstelbaar, afhankelijk van de ondergrond. Handig: je kunt hem ook gebruiken na het grasmaaien of verticuteren. En dat allemaal zonder lawaai!

En waar laat je al dat groenafval?

Tijdens het snoeien en harken verzamel je al snel een flinke berg groenafval. Takken, bladeren, uitgebloeide planten – het is handig om daar meteen een verzamelpunt voor te hebben. De Gardena pop-up tuinafvalzakbiedt uitkomst. Deze stevige, rechthoekige zak klapt vanzelf open en blijft goed rechtop staan. Daardoor kun je er gemakkelijk takken en blad in kwijt, zonder dat de zak steeds omvalt. Met een inhoud van 127 liter hoef je niet steeds heen en weer te lopen. Klaar? Dan vouw je de zak plat op, zodat hij weinig ruimte inneemt in de schuur of garage.

💡Tip: gebruik meerdere zakken om te scheiden wat je kunt composteren (bladeren, plantresten) en wat naar de gemeentelijke groenophaal moet (ziek of besmet plantmateriaal, dikke takken).

©Gardena

Het najaar als onderhoudsseizoen

Hoewel het in het najaar lijkt alsof de tuin tot rust komt, is dit juist het moment om dingen aan te pakken. Je zorgt dat de tuin winterklaar is, zodat je er in het voorjaar weer helemaal van kunt genieten. Bovendien werk je vaak in prettig weer: niet te heet, niet te droog, geen muggen meer. En zeg nou zelf: het voelt goed om de tuin netjes en opgeruimd achter te laten voordat de winter echt begint!

Met goed gereedschap wordt dat werk een stuk makkelijker. Gardena helpt daarbij, met alles van snoeischaren en bladverzamelaars tot stevige tuinafvalzakken. Het enige wat jij nog hoeft te doen, is aan de slag gaan.