ID.nl logo
Gratis video’s monteren met Kdenlive
© PXimport
Huis

Gratis video’s monteren met Kdenlive

Gratis videobewerkers met uitgebreide gereedschappen en een gebruiksvriendelijke werkomgeving liggen helaas niet voor het oprapen. Het veelzijdige Kdenlive is dé uitzondering op de regel. Je kunt er je zelfgemaakte video’s in importeren en daarvan een kant-en-klare film in een hoge kwaliteit creëren.

Tip 01: Kdenlive starten

Kdenlive ondersteunt meerdere besturingssystemen, zoals Windows, macOS en diverse Linux-distributies. In dit artikel gaan we aan de slag met de Windows-editie. Surf naar www.kdenlive.org en klik aan de rechterkant op de blauwe downloadknop met het huidige versienummer. Op het moment van schrijven is dat Kdenlive 20.04.1. Via Install 20.04.1 haal je het installatiebestand binnen. Je voert het exe-bestand uit, waarna je driemaal op Next en Install klikt om de installatie te voltooien. Het programma nestelt zich in het startmenu van Windows. Open Kdenlive en merk op dat er direct een Nederlandstalige gebruikersomgeving voor je klaarstaat. Kijk vrijblijvend even rond en maak alvast kennis met de navigatiestructuur van dit uitgebreide programma.

©PXimport

Tip 02: Videoproject openen

Bij het opstarten van Kdenlive heeft het programma al op eigen houtje een videoproject voor je aangemaakt. Je vindt de kenmerken hiervan in de titelbalk van het programma. Zo bedraagt de resolutie van het project 1080p (1920 × 1080 pixels) en is de framerate 25 beelden per seconde. Deze instellingen zijn voor algemeen gebruik prima, al is dat natuurlijk ook afhankelijk van het gebruikte bronmateriaal. Geef het videoproject via Bestand / Opslaan als een relevante bestandsnaam. Kies hierbij de gewenste opslaglocatie en bevestig met Opslaan. Wil je liever andere projectinstellingen, bijvoorbeeld een hogere of juist lagere resolutie? Geen probleem, want je kunt als alternatief een nieuw project met zelfgekozen eigenschappen openen. Klik daarvoor bovenaan op Nieuw om de projectinstellingen te openen. Kies nu de gewenste resolutie en framerate. Zo kun je bijvoorbeeld de instellingen voor een haarscherpe 4K-film (3840 × 2160 pixels) vastleggen. Besef wel dat het bronmateriaal in dat geval ook 4K dient te ondersteunen. Je keuze is dus afhankelijk van de filmprestaties van de smartphone of videocamera. Sla tot slot het document op.

©PXimport

Tip 03: Video’s importeren

Je kunt eigen video’s aan het programma toevoegen, waaruit je naderhand kunt bepalen welke fragmenten je voor de film wilt gebruiken. Kdenlive ondersteunt allerlei video-indelingen, zodat je probleemloos filmpjes in onder meer avi-, wmv-, mkv-, mp4- en mov-formaat kunt toevoegen. Mediaclips verzamel je aan de linkerkant binnen het deelvenster Projectopslag. Om te voorkomen dat er een haast oneindige lijst met video’s, foto’s en muziek binnen het Projectopslag-venster ontstaat, maak je bij voorbaat verschillende mediamappen aan. Klik op Project / Map aanmaken en typ als mapnaam Video’s. Bevestig daarna met Enter. Creëer op dezelfde wijze de mappen Foto’s en Muziek. Ga nu eigen video’s toevoegen. Klik in het Projectopslag-venster op Video’s om deze map te selecteren en navigeer naar Project / Clip of map toevoegen. Er verschijnt een nieuw venster waarin je de fragmenten kunt selecteren. Blader eerst naar de juiste locatie. Houd dan de Ctrl-toets ingedrukt en klik de gewenste videobestanden aan om ze te selecteren. Je kunt ook de volledige inhoud van de map aanwijzen. Klik hiervoor een willekeurig videobestand aan en druk op de sneltoets Ctrl+A. Bevestig met OK.

©PXimport

Kdenlive ondersteunt de meeste videoformaten waardoor je eenvoudig clips aan je film toevoegt

-

Tip 04: Foto’s en muziek

Je voegt net zo gemakkelijk foto’s en muziek aan het Projectopslag-venster toe. Die kun je gebruiken als je bijvoorbeeld een stilstaand beeld in de film wilt monteren of leuke achtergrondmuziek wenst. Klik op Foto’s en navigeer naar Project / Clip of map toevoegen. Blader naar de map met muziek en voeg bijvoorbeeld meerdere mp3’tjes of flac-bestanden toe. Klik op OK. Voor het toevoegen van afbeeldingen bewandel je dezelfde route, met het verschil dat je binnen het Projectopslag-venster eerst de map Foto’s selecteert. Foto’s hebben over het algemeen een hogere resolutie dan video’s. Mogelijk stelt Kdenlive na het toevoegen van bijvoorbeeld jpg-bestanden voor om de resolutie van het huidige videoproject te verhogen. Ga daar niet mee akkoord. Met de standaardresolutie maak je de film geschikt voor nagenoeg alle (mobiele) schermen en televisies.

©PXimport

Tip 05: Fragmenten afspelen

Voordat je besluit om een fragment wel of niet in de film te gebruiken, is het fijn wanneer je de bewuste video of foto kunt bekijken. Dat doe je rechtstreeks in Kdenlive. Afhankelijk van de grootte van de monitor komt het Projectopslag-venster aan de linkerkant wellicht wat ongelukkig uit. Gelukkig pas je de grootte van dit deelvenster gemakkelijk aan. Beweeg met de cursor naar de scheidslijn tussen het Projectopslag- en Effect/compositiestack-venster. Zie je een dubbele pijl? Houd de linkermuisknop nu ingedrukt en maak het Projectopslag-venster zo nodig breder. Doe datzelfde met de scheidslijn tussen het Projectopslag-venster en de tijdbalk onderaan. Op die manier wijzig je naar eigen wens de indeling van de gebruikersomgeving. Belangrijk is om zo voldoende ruimte voor de inhoud van de mappen Video’s, Foto’s en Muziek te creëren. Wil je een fragment bekijken? Klik op een bestand om een voorbeeldweergave te openen. Bij een video of muziek klik je onder de voorbeeldweergave op de knop Afspelen.

©PXimport

Tip 06: Tijdlijn gebruiken

Nadat je alle benodigde mediabestanden hebt verzameld, kan de montage beginnen. De tijdlijn aan de onderzijde van het programma is hierin leidend. Sleep een videofragment met ingedrukte muisknop naar de tijdlijn. Laat de muisknop vervolgens los. Zoals je merkt, is er nu een video- en audiospoor op de tijdlijn zichtbaar. Het audiospoor bevat het achtergrondgeluid van de bewuste video. Voeg naar eigen inzicht meerdere videoclips aan de tijdlijn toe. De eerste contouren van de film breng je op die manier in beeld. Om een voorproefje van de film af te spelen, klik je linksonder in de voorbeeldweergave op het tabblad Project Monitor en gebruik je de knop Afspelen. Is het tabblad Project Monitor afwezig? Schakel de functie dan eerst in via Beeld / Project Monitor.

©PXimport

In- en uitzoomen

Wanneer je veel met de tijdlijn werkt, is kunnen in- en uitzoomen wel zo prettig. Dor op een bepaald deel van de videoclip in te zoomen, kun je nauwkeuriger werken. Tegelijkertijd is het fijn dat je de volledige film inclusief alle videoclips kunt bekijken. Gebruik hiervoor de schuifregelaar rechts onder de tijdlijn.¬ Als alternatief kun je ook de sneltoetsen Ctrl++ of Ctrl+- gebruiken.

©PXimport

Tip 07: Clips inkorten

Misschien wil je niet de volledige clip in de film gebruiken, bijvoorbeeld wanneer er een saaie passage in voorkomt. Geen probleem, want dit deel kun je gemakkelijk schrappen. Klik boven de tijdlijn op de knop met het schaartje. De kunst is om van het gedeelte dat je wilt schrappen een afzonderlijke clip te maken. Die kun je naderhand namelijk gemakkelijk weggooien. Gebruik zo nodig de voorbeeldweergave om de exacte tijdspanne te bepalen. Schuif hiervan zo nodig de begin- en eindtijd op. Klik nu binnen de tijdlijn op het exacte tijdsmoment. Wil je een deel aan het begin of einde van de videoclip schrappen? Dan hoef je slechts eenmaal te klikken om er een los videofragment van te maken. Als je een gedeelte in het midden van de videoclip wilt weggooien, klik je tweemaal. Probeer met het knipgereedschap het ongewenste gedeelte zo nauwkeurig mogelijk te isoleren. Gebruik zo nodig de sneltoets Ctrl+Z om knipfouten te herstellen. Je hoeft de clip nu alleen nog maar te verwijderen. Klik boven de tijdlijn op de knop met de muisaanwijzer om het selectiegereedschap te activeren. Je klikt daarna met de rechtermuisknop op het ongewenste fragment en kiest ten slotte voor Verwijder geselecteerd item. Er ontstaat nu een gat op de tijdlijn. Versleep naar eigen inzicht met de resterende videoclips om dit gat op te vullen.

©PXimport

Alternatieve inkortmethode

Er bestaat ook nog een alternatieve methode om videoclips in Kdenlive een kopje kleiner te maken. Deze methode werkt alleen wanneer je een fragment aan het begin of einde wilt inkorten. Ga met de muisaanwijzer binnen de tijdlijn precies op de rand van een videoclip staan. Verandert de cursor in een dubbele pijl? Houd de muisknop ingedrukt en beweeg de muis naar rechts of links om de videoclip in te korten. Je ziet precies hoeveel tijd je van de oorspronkelijke videoclip afsnoept. Laat de muisknop los om het fragment definitief in te korten.

©PXimport

Tip 08: Overgangen

Als je meerdere videoclips lukraak achter elkaar plakt, resulteert dat in nogal abrupte overgangen. Voor de kijker is het prettiger wanneer een nieuw fragment iets subtieler wordt ingeleid. Dat doe je door middel van overgangen. In tegenstelling tot andere videobewerkers valt het gebruik van overgangen in Kdenlive helaas niet mee. Neem om die reden even de tijd om deze functie onder de knie te krijgen. Een voorwaarde is om beide videosporen op de tijdlijn te gebruiken, namelijk V1 en V2. Voeg naar eigen inzicht videoclips toe en laat ze gedeeltelijk met elkaar overlappen. In het deelvenster Composities zijn er diverse overgangen beschikbaar, waaronder Vegen. Hiermee gaat het beeld langzaam over in een nieuwe videoclip. Zie je het Composities-venster nergens staan? Navigeer dan eerst naar Beeld / Composities om dit tabblad aan de gebruikersinterface toe te voegen. Zoek onderaan de overgang Vegen op en sleep dit item naar de tijdbalk. De overgang heeft een paarse markering. De kunst is om aan de hand van deze paarse markering beide videoclips op de tijdlijn voldoende te laten overlappen. Met ingedrukte muisknop rek je de overgang eventueel uit, mits je op de rand van de paarse markering gaat staan. Speel hier net zolang mee totdat er een soepele overgang ontstaat. Je controleert het (tussentijdse) resultaat eenvoudig in de voorbeeldweergave.

©PXimport

Tip 09: Opties overgang

Welke overgang je ook kiest, er is altijd een aantal instelmogelijkheden beschikbaar. Klik binnen de tijdlijn op de zojuist toegevoegde overgang Vegen. Als het goed is, komen nu binnen het deelvenster Effect/compositiestack de instellingen van deze overgang tevoorschijn. Is dat niet het geval? Ga dan eerst naar Beeld / Effect/compositiestack. Via de balk Zachtheid stel je de intensiteit van de overgang in. Klik verder op Veegmethode om een ander overgangstype te selecteren. Er is volop keuze, waarbij je met een beetje geduld echt fraaie overgangen kunt realiseren! Tot slot (de)activeer je naar eigen inzicht de opties Omkeren en Terugdraaien.

©PXimport

Het toevoegen van overgangen tussen videoclips valt in Kdenlive niet bepaald mee

-

Tip 10: Effecten

Kdenlive heeft talloze effecten in huis die je op een videoclip kunt loslaten. Hiermee pas je bijvoorbeeld het contrast of de helderheid aan. Voor extra intense kleuren kun je bovendien verzadiging toevoegen. Klik op het tabblad Effecten voor een overzicht van alle mogelijkheden. Als dit deelvenster niet beschikbaar is, klik je eerst op Beeld / Effecten. Vouw het onderdeel Kleur open. Kan de videoclip wel wat contrast gebruiken? Klik op Contrast en sleep dit item met ingedrukte muisknop naar het beoogde videofragment op de tijdlijn. Klik deze videoclip vervolgens aan. Binnen het deelvenster Effect/compositiestack wijzig je naar eigen inzicht het contrast. Het resultaat is direct binnen de voorbeeldweergave te zien. Op soortgelijke wijze voeg je de items Helderheid en Verzadiging aan een videoclip toe. Gebruik wederom de functies binnen het deelvenster Effect/compositiestack om de intensiteit aan te passen. Overigens kun je probleemloos meerdere effecten naar een videoclip slepen. Naast de drie besproken effecten heeft Kdenlive nog veel meer interessante snufjes in petto. Probeer ze gerust allemaal uit!

©PXimport

Tip 11: Titelclip maken

Wellicht wil je de film graag inleiden met een titelclip, bijvoorbeeld een fraaie foto met de titel van de film. Kdenlive bevat weliswaar enkele templates om een titelclip op te maken, maar helaas ogen die nogal oubollig. Daarom kun je beter zelf aan de slag. Open via Project / Titel-clip toevoegen het ontwerpvenster. Gebruik linksboven het poppetje met het plusteken om op de harde schijf een foto te selecteren. Sleep vervolgens de foto met ingedrukte muisknop eenvoudig naar de gewenste plek. Het staat je vrij om meerdere foto’s binnen de titelclip te gebruiken. Verander bovenaan de waarden achter W en H om het formaat van de geselecteerde foto aan te passen. Je kunt hiervoor ook het zoomgereedschap aan de rechterkant gebruiken. Wanneer de foto(’s) de volledige titelclip bedekken, heeft het weinig zin om de zwarte achtergrondkleur te veranderen. Zie je nog wel zwart? Open dan in het rechterdeelvenster het tabblad Achtergrond en zoek een ander kleurtje uit. Bevestig met OK. Uiteraard mag een passende tekst bij een titelclip niet ontbreken. Klik links bovenaan op de T-knop met het plusteken. Klik daarna binnen het ontwerpvenster op de plek waar je tekst wilt toevoegen. Via het deelvenster rechts pas je onder meer het lettertype, de lettergrootte en de kleur aan.

©PXimport

Tip 12: Titelclip toevoegen

Een titelclip is standaard vijf seconden in beeld. Zie je dat liever anders, dan stel je achter Tijdsduur een andere waarde in. Als je tevreden bent met het resultaat, klik je linksboven op het diskettepictogram. Bevestig met Ja en geef de titelclip een relevante naam. Via Opslaan / OK keer je terug naar het hoofdvenster van Kdenlive. De titelclip belandt automatisch in het Projectopslag-venster. Creëer zo nodig aan het begin van de tijdbalk ruimte op de tijdlijn en sleep de zojuist aangemaakte titelclip naar het begin van de tijdlijn. Je kunt de speelduur naderhand nog aanpassen door de rand van de clip met ingedrukte muisknop uit te rekken of juist te verkleinen.

©PXimport

Tip 13: Liedje toevoegen

Bij videoclips zit altijd geluid. Helaas is de kwaliteit hiervan niet altijd even goed. Zo hoor je bij opnames buitenshuis vaak een harde ruis, doordat er wind in de microfoon blaast. Gelukkig bevat Kdenlive een functie om zulke storende achtergrondgeluiden te verdringen. Bovendien kun je ook een mooie soundtrack aan de film toevoegen. Voor laatstgenoemde functie heb je wel een extra audiospoor nodig. Ga achtereenvolgens naar Tijdbalk / Tracks / Track invoegen. Geef vervolgens optioneel een tracknaam op en bevestig met OK. Merk op dat er onderaan een audiospoor met als naam A3 is bijgekomen. Sleep nu een geschikt audiobestand vanuit het deelvenster Projectopslag naar het onderste audiospoor om een soundtrack te integreren. Vanzelfsprekend hoor je nu het liedje en het achtergrondgeluid van de videoclip door elkaar. Om het achtergrondgeluid te dempen, klik je aan het begin van het juiste spoor op het pictogram met het luidsprekertje.

©PXimport

Kdenlive bevat een functie om storende achtergrondgeluiden te verdringen

-

Achtergrondmuziek zoeken

Niet iedereen heeft muziekbestanden op de computer staan. Wil je toch achtergrondmuziek aan je film toevoegen? Neem dan eens een kijkje bij de webdienst Free Music Archive. Deze catalogus staat vol met rechtenvrije muziek die je gratis kunt downloaden. Gebruik de zoekfunctie om passende deuntjes te vinden en sla de bestanden op in mp3-formaat.

©PXimport

Tip 14: Audio mixen

Misschien wil je zowel het achtergrondgeluid van de videoclip als een soundtrack laten horen. Hierbij is het belangrijk dat het volume van ieder audiospoor tot elkaar in verhouding staat. Navigeer naar Beeld / Audiomixer om het volumeniveau van audiosporen te wijzigen. Maak het deelvenster Audiomixer zo nodig iets breder, zodat alle sporen in beeld verschijnen. De werking is eenvoudig. Speel de voorbeeldweergave af en gebruik de schuifknoppen naast de grafiek om het volumeniveau aan te passen. Je merkt direct het verschil. Probeer tussen het achtergrondgeluid en de soundtrack een juiste balans te vinden. Je kunt ook nog geluid over het rechter- en linkerkanaal verdelen. Gebruik hiervoor bovenaan de cirkelvormige schuifknoppen.

©PXimport

Probeer de juiste balans tussen het achtergrondgeluid en de soundtrack te vinden

-

Tip 15: Diashow integreren

Wie weet heb je naast video’s ook prachtige foto’s tot je beschikking. In dat geval is het zinvol om een diashow binnen de film te integreren. Klik op Project / Voeg een dia-show clip toe en bedenk eventueel een relevante naam. Achter Map wijs je op de computer de bestandslocatie met de foto’s aan. Gebruik hiervoor het mappictogram en bevestig met Map selecteren. Geef bij Afbeeldingstype het juiste fotoformaat op. In veruit de meeste gevallen is dat jpg. Standaard staat de framelengte van iedere afbeelding op vijf seconden, maar die kun je eventueel aanpassen. Vink voor een fraaie overgang tussen de beelden de opties Oplossen en Vegen aan.

Onderaan bevinden zich alle bestandsnamen van gevonden kiekjes. Klik op OK om de diashow aan te maken. Deze komt vervolgens in het Projectopslag-venster beschikbaar. Sleep de diashow ten slotte naar de tijdlijn.

©PXimport

Tip 16: Film exporteren

Zodra je de montage hebt afgerond, sla je het project als videobestand op. Je kunt er vervolgens mee doen wat je wilt. Upload het bestand bijvoorbeeld naar een clouddienst en deel de link met bekenden. Je kunt de video ook op Facebook of een ander sociaal platform publiceren. Klik daarvoor bovenaan in de werkbalk op Renderen (omzetten). Beslis allereerst in welk videoformaat je de film wilt bewaren. De mp4-container in combinatie met de h.264-codec liggen voor de hand. Dit gangbare videoformaat kun je tenslotte op veruit de meeste (mobiele) apparaten afspelen. Bij specifieke video-eisen kun je ook voor een andere indeling kiezen. Maak een keuze en bepaal achter Output bestand in welke map op de computer je de film wilt bewaren. Gebruik hiervoor het mappictogram, bedenk een geschikte bestandsnaam en bevestig met Opslaan. Via de schuifregelaar stel je de gewenste kwaliteit in. Hoe hoger de kwaliteit, hoe groter doorgaans het uiteindelijke videobestand. Bovendien duurt het renderen langer. Via Render naar bestand maak je het videobestand aan. Houd er dus rekening mee dat dit karwei veel tijd in beslag neemt.

▼ Volgende artikel
Weg met die zweetlucht! Zo krijg je je sportkleding écht fris
© BGStock72 - stock.adobe.com
Huis

Weg met die zweetlucht! Zo krijg je je sportkleding écht fris

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

De tips in dit artikel in het kort:

  • Was sportkleding het liefst meteen, maar laat het eerst weken in natuurazijn en water
  • Zet de wasmachine op een sportprogramma of op maximaal 30 graden
  • Gebruik vloeibaar wasmiddel (niet te veel)

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

🧊 Extreem sterke geuren krijg je ook uit je sportkleding door de kleding in een plastic zak te stoppen, deze dicht te knopen en de zak in de vriezer te stoppen. De kou doodt de bacteriën die de zweetgeur veroorzaken. Na 24 uur haal je de zak met kleding er weer uit.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

💡 Geen zin om je sportkleding meteen in de was te gooien? Trek de kleding wel meteen uit en laat het even uithangen. Als je het op een hoopje op de grond gooit, verspreiden de bacteriën alleen maar meer. En hoe langer je wacht, hoe erger de geuren worden.

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda

⚠️ Droog je sportkleding liever niet in de droger. Veel sportkleding krimpt door de hitte. Het is veel beter voor de kleding om het buiten aan de lijn te laten drogen of in een ruimte met goede ventilatie.

Toe aan nieuwe sportkleding?

Van sport-bh tot fitnessbroek

▼ Volgende artikel
Slim wonen zonder pottenkijkers: 5 tips voor privacy in je smart home
© Koen Barten | Philips
Zekerheid & gemak

Slim wonen zonder pottenkijkers: 5 tips voor privacy in je smart home

Vanuit je luie stoel de lampen aanzetten of de temperatuur in huis regelen: smart devices zijn er om het leven nét wat makkelijker te maken. Helaas vormen zulke IoT-apparaten ook een risico voor je privacy. Wil je niet alleen slim, maar ook veilig wonen? Met deze tips voorkom je pottenkijkers in je smart home.

In dit artikel lees je: 💡Wat IoT-apparaten oftewel slimme apparaten precies zijn 💡Hoe slimme apparaten aan hun data komen 💡Waarom slimme apparaten een gevaar kunnen vormen voor je privacy 💡Hoe je je slimme apparaten zo instelt dat de kans op een hack minimaal wordt

Lees ook: Slimme stekkers – welke modellen zijn echt zuinig?

IoT (Internet of Things) omvat alle huishoudelijke apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals slimme lampen, speakers en thermostaten. Zelfs gordijnen, deursloten en koelkasten kunnen tegenwoordig slim worden gemaakt door ze aan een netwerk te koppelen. Om jou als gebruiker zo goed mogelijk te kunnen bedienen, verzamelen IoT-apparaten de hele dag door data die je gedrag en gewoonten in kaart brengen. Ben je tussen negen en drie niet thuis? Dan weet je slimme thermostaat dat de verwarming omlaag moet, zal het beveiligingssysteem in die uren extra alert zijn op bewegingen rondom je huis en gaat je robotstofzuiger aan de slag om je vloer spic en span te maken. 

Ook jij hebt wat te verbergen

Slimme apparaten komen op allerlei manieren aan hun data, bijvoorbeeld via spraakopdrachten ('Hé Alexa, speel jazzmuziek af'), commando's die je in een app geeft en zelfs via sensoren die beweging, licht en temperatuur detecteren. Al die gegevens worden ergens opgeslagen, en het probleem is dat de meesten van ons geen idee hebben wat er met die data gebeurt. Vaak vinden we dat ook helemaal niet zo interessant: we denken immers al snel dat criminelen niets met onze data kunnen. Maar als je denkt dat je niets te verbergen hebt, heb je het mis. Cybercriminelen die toegang krijgen tot je smart home kunnen veel meer dan alleen je lampen bedienen. Ze kunnen je bankgegevens stelen (bijvoorbeeld via een gehackt apparaat dat toegang geeft tot je thuisnetwerk), het alarmsysteem van je woning uitschakelen en persoonlijke gesprekken afluisteren via je slimme speaker – om maar een paar voorbeelden te noemen. Hoe meer slimme apparaten je in huis hebt, hoe groter de kans dat er ergens een datalek ontstaat. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

©StockPhotoPro

Er zijn allerlei manieren om je smart home te beschermen tegen pottenkijkers. Als je niet zo technisch aangelegd bent, kunnen zulke tactieken je al snel overweldigen. Daarom houden we het bij een aantal algemene tips die voor iedereen makkelijk uit te voeren zijn en die toch een groot verschil kunnen maken in de beveiliging van je smart home.

Tip 1: Kies voor een betrouwbare fabrikant

Het merk van je slimme apparaten kan veel zeggen over hoe goed deze apparaten van zichzelf beveiligd zijn. Gerenommeerde merken zoals Philips, Homey en Amazon hebben immers een reputatie hoog te houden als het om veiligheid gaat. Bovendien moeten producten van A-merken in Europa aan strenge eisen voldoen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een merkloos model van een Chinese fabrikant. Laat je dus niet verleiden door aantrekkelijke deals terwijl je aan het browsen bent: als ze te mooi lijken om waar te zijn, zijn ze dat waarschijnlijk ook. Als je twijfelt of een merk betrouwbaar is, doe dan eerst uitgebreid onderzoek. Lees onafhankelijke reviews, onderwerp de webshop van het betreffende merk aan een kritische blik en controleer of het merk voldoet aan Europese keurmerken. 

Tip 2: Kies sterke wachtwoorden

Slimme apparaten worden doorgaans geleverd met een standaard wachtwoord waarmee je op de bijbehorende app kunt inloggen. Veilig zijn deze wachtwoorden niet. Sterker nog: een standaard wachtwoord aanhouden is haast net zo onveilig als helemaal geen wachtwoord op je smart device hebben. Het is dus belangrijk dat je het wachtwoord al tijdens de installatie van het product verandert in een unieke en sterke variant. Een sterk wachtwoord bestaat uit letters, cijfers én speciale tekens. Verwerk nooit je naam, geboortedatum of adres in het wachtwoord. Geef ook elk slim apparaat een uniek wachtwoord, zodat je andere apparaten bij een hack veilig zijn. En schakel tweestapsverificatie in als dat kan: hiermee voeg je een extra beveiligingslaag toe, zodat anderen niet zomaar kunnen inloggen als ze je wachtwoord weten. 

Tip 3: Maak gastnetwerken aan 

Je wifi-netwerk is voor criminelen een ware goudmijn. Krijgen criminelen toegang tot je wifi, dan kunnen ze niet alleen alles zien wat jij op het internet doet, maar ze kunnen ook slimme apparaten overnemen die op dat netwerk zijn aangesloten. Het is daarom verstandig om gastnetwerken aan te maken voor je slimme apparaten. Hiermee isoleer je het netwerk van deze apparaten van het hoofdnetwerk, wat de kans op een datalek flink verkleint. Ook verklein je op deze manier het risico dat hackers via een zwak beveiligd slim apparaat toegang krijgen tot bijvoorbeeld je laptop, e-mail of bankzaken op het hoofdnetwerk. 

Ook slim is het uitschakelen van de functie Universal Plug and Play (UPnP) op al je slimme apparaten. Deze functie helpt om via wifi automatisch met andere smart devices te verbinden, maar vergroot ook het risico dat je apparaten van buitenaf toegankelijk worden. 

©TStudious - stock.adobe.com

Tip 4: Houd je apparatuur up-to-date

Wacht je altijd weken of zelfs maanden voordat je een nieuwe software-update op je apparaten uitvoert? Foute boel! Updates hebben niet alleen als doel de functionaliteiten van je slimme apparaten te verbeteren, maar zijn er ook om beveiligingslekken te dichten die in eerdere versies zijn opgemerkt. Download je deze updates niet, dan laat je in feite de digitale achterdeur openstaan voor criminelen. Maak er daarom een gewoonte van om iedere week te checken of er nieuwe updates beschikbaar zijn en download deze dan direct. Het is slechts een kleine moeite die een groot effect kan hebben op je privacy.

Tip 5: Controleer de privacy-instellingen

Slimme apparaten komen doorgaans met standaardinstellingen die toestemming geven om bepaalde gegevens te verzamelen of op te slaan. Dat is vaak gunstig voor de fabrikant, maar als je geen pottenkijkers in huis wilt, is het zaak dat er zo min mogelijk gegevens van jou in de cloud terechtkomen. Gelukkig kun je de privacy-instellingen van je slimme apparaten meestal wijzigen. Zo kun je op veel slimme apparaten instellen dat de opnamegeschiedenis direct verwijderd wordt. Sommige apparaten sturen automatisch gegevens naar de fabrikant voor verbeteringsdoeleinden; ook dit kun je vaak uitschakelen. Zet ook altijd functies uit die je niet gebruikt. Gebruik je de spraakbediening op je slimme speaker niet? Schakel de microfoon dan helemaal uit. Zo verklein je in elk geval de kans dat je wordt afgeluisterd.

Je huis slimmer maken?

Slimme stekkers!