Home Assistant is populaire opensource-software om je slimme huis aan te sturen. Je installeert het op een Raspberry Pi of NAS, en beheert het via een handige webinterface of mobiele app. Het ondersteunt duizenden apparaten en integraties met andere smarthomesystemen.

Veel fabrikanten van smarthome-apparaten proberen je op te sluiten in hun eigen ecosysteem. Op die manier proberen ze je nog meer apparaten of diensten te verkopen. Wil je apparaten van verschillende fabrikanten combineren, dan wordt het je doorgaans knap lastig gemaakt. Er bestaan wel standaardprotocollen zoals Zigbee, Z-Wave en het recentere Matter. Maar als je in één huis producten wilt combineren die elk een ander protocol ondersteunen, moet je nog altijd meerdere basisstations draaien. Home Assistant biedt één oplossing aan die duizenden apparaten en diensten ondersteunt.

Een andere trend in smarthomes is dat veel producten alleen werken via servers van de fabrikant. Die cloudverbinding is onhandig: als je internetverbinding bijvoorbeeld uitvalt, kun je je lampen niet meer in- en uitschakelen. Bovendien komt de fabrikant allerlei privacygevoelige informatie over je te weten, zoals wanneer je thuis bent. Home Assistant bewaart jouw data daarentegen lokaal, doordat je het op een Raspberry Pi of andere computer in je eigen huis installeert.

Lees ook: HELP! Mijn slimme huis is down, wat nu?

 Home Assistant installeren

In dit artikel installeren we Home Assistant op een Raspberry Pi 4. In het kader ‘Andere hardware’ vind je enkele alternatieven. Sluit je Raspberry Pi altijd aan op de officiële voedingsadapter van de Raspberry Pi Foundation of een voeding met dezelfde specificaties. Verder heb je nog een microSD-kaartje nodig, bij voorkeur van Application Class 2 en met een capaciteit van 32 GB of hoger. Bovendien moet je tijdens de installatie je Raspberry Pi via ethernet op je netwerk aansluiten. Daarna kun je overschakelen naar wifi, maar ethernet blijft aanbevolen omdat het betrouwbaarder is.

Download en start het programma balenaEtcher en klik op de optie Flash from URL. Zoek dan op de installatiepagina van Home Assistant naar de url voor je model van de Raspberry Pi (3 of 4), kopieer die en plak hem in het tekstveld dat balenaEtcher toont. Klik op OK en dan op Select target. Steek je microSD-kaart in je kaartlezer en selecteer hem in de lijst met verwijderbare opslagapparaten. Bevestig je keuze en klik dan rechts op Flash. Nadat de microSD-kaart is beschreven, haal je hem uit de kaartlezer en steek je hem in het kaartslot van je Raspberry Pi.

Initiële configuratie

Sluit nu je Raspberry Pi via ethernet op je lokale netwerk aan en steek dan de voedingsadapter in het stopcontact. Wacht enkele minuten tot Home Assistant is opgestart. Ga daarna in je browser naar http://homeassistant.local:8123. Als dat niet werkt, zoek dan het ip-adres van je Raspberry Pi op in de webinterface van je router: je vindt het daar bij de DHCP-leases. Surf dan naar http://IP:8123 met in plaats van IP het ip-adres van je Pi.

Home Assistant leidt je nu in enkele pagina’s door de initiële configuratie. Op de eerste pagina vul je je naam, gebruikersnaam en wachtwoord in waarmee je later zult aanmelden. Op de volgende pagina geef je je installatie een naam (bijvoorbeeld Thuis) en kies je je locatie. Die locatiegegevens zijn nodig om te bepalen wanneer de zon opkomt en ondergaat, waarmee bijvoorbeeld verlichting op basis van de schemering werkt. Klik op Detecteren om je locatie automatisch te bepalen. De hoogte van je locatie vind je op deze website.

Op de volgende pagina kies je welke informatie je eventueel wilt doorsturen naar de makers van Home Assistant om hen te helpen bij de ontwikkeling. Standaard staat er niets ingeschakeld. Op de laatste pagina toont Home Assistant welke apparaten het al heeft ontdekt, waarna je op Voltooien klikt.

Nieuwe apparaten

Het dashboard dat je nu te zien krijgt, toont twee widgets: één met de locatie van jou als persoon (Onbekend) en een tweede met het weerbericht van de locatie die je voor je huis hebt ingesteld. Links onderaan zie je ook het onderdeel Notificaties, waar normaal al een oranje bolletje te zien is met een melding. Klik je hierop, dan krijg je te zien dat Home Assistant nieuwe apparaten heeft ontdekt. Klik op Check it out om ze te bekijken.

De pagina die je nu te zien krijgt, kun je op elk moment bekijken met een klik op Instellingen linksonder en dan Apparaten & Diensten. Je ziet dat hier enkele integraties standaard zijn ingeschakeld. Een integratie is alles wat Home Assistant toelaat om met hardware of een ander platform te spreken. Zo zijn er al integraties ingeschakeld om de voedingsspanning van je Raspberry Pi te monitoren, om de stand van de zon te bepalen, om het weerbericht op te vragen en voor de bluetooth-chip van je Raspberry Pi.

Apparaten configureren

Op de integratiepagina toont Home Assistant ook de apparaten die het heeft ontdekt, maar die nog extra configuratie nodig hebben voordat je ze kunt gebruiken. Dat zijn bijvoorbeeld bluetooth-sensoren, ESPHome-apparaten of je printer. Elk van deze apparaten krijgt een kadertje met de tekst Ontdekt in een blauwe titelbalk en een knop Configureer. Klik je op deze knop, dan krijg je een configuratievenster te zien waarvan de inhoud afhangt van het type apparaat.

In veel gevallen beperkt de configuratie zich tot het bevestigen dat je het apparaat in Home Assistant wilt kunnen benaderen. Klik dan op Opslaan, ken het apparaat eventueel aan een ruimte toe (bij deze keuze kun je ook een nieuwe ruimte aanmaken) en klik op Voltooien. Daarna verdwijnt het blauwe kader en de blauwe knop en is het apparaat bij je ingeschakelde integraties te zien. Bij sommige integraties moet je nog enkele extra stappen doorlopen, zoals het invoeren van een url of encryptiesleutel.

Apparaten bekijken

Nu je alle door Home Assistant ontdekte apparaten hebt geconfigureerd, kun je ze bekijken in het tabblad Apparaten. Klik je daar op een van de apparaten, dan krijg je alle informatie te zien die Home Assistant over het apparaat kent, zoals de gemeten sensorwaardes of het batterijpercentage. Elk van deze stukjes informatie is in Home Assistant bekend als een entiteit. En bij een lamp of schakelaar zie je een schuifschakelaar om het apparaat in en uit te schakelen.

Rechts toont Home Assistant een logboek van alle relevante gebeurtenissen, zoals wanneer je een lamp hebt in- of uitgeschakeld. En in het blokje Apparaat info krijg je informatie zoals de firmware- of hardwareversie te zien. Als het apparaat een webinterface aanbiedt voor het beheer, staat de link ernaar ook hier, waarmee je rechtstreeks de webserver van het apparaat bezoekt. Daar kun je dan bijvoorbeeld een imagebestand uploaden om de firmware te updaten.

Dashboard

Als je nu in de linkerzijbalk op Overzicht klikt, krijg je het dashboard van Home Assistant te zien. Vlak na de installatie was dat nog vrij leeg, maar nu zijn al je toegevoegde apparaten hier zichtbaar. Per ruimte zie je een kadertje waarin de entiteiten staan van de apparaten die je aan deze ruimte hebt toegekend. Entiteiten zonder ruimte komen in een kader per type, bijvoorbeeld Sensor.

Schakelaars, zoals van een lamp, kun je hier eenvoudig verschuiven om het apparaat in en uit te schakelen. Klik op de naam van de entiteit voor meer mogelijkheden, zoals het met een kleurenwiel instellen van de lichtkleur van een lamp of het kiezen van een bepaald effect uit een lijst. Bij sensoren zie je de huidige waarde in het kader en een grafiekje van de historische waarden als je op de naam klikt.

Meer over het dashboard, lees je in het artikel: Zo maak je een dashboard voor Home Assistant

Automatiseringen aanmaken

In een slim huis wil je natuurlijk niet alleen sensordata kunnen bekijken en knopjes bedienen. Als het daartoe beperkt zou blijven, zou Home Assistant alleen maar een moderne bedieningsinterface voor al je apparaten zijn. Je wilt dat er ook zo veel mogelijk automatisch gebeurt. Dat is in Home Assistant vrij eenvoudig te realiseren. Die functionaliteit heet Automatiseringen en die heb je vast al hebben gezien op de pagina van een apparaat.

Stel dat je een lamp wilt laten aangaan wanneer een PIR-sensor beweging in de gang detecteert. Open dan de apparaatpagina van je sensor en klik op de plusknop van het kader Automatiseringen. Je krijgt enkele suggesties van wat je kunt doen. Klik bijvoorbeeld op motion.

Triggers, voorwaarden en acties

Je krijgt nu de pagina voor een nieuwe automatisering te zien. Een automatisering bestaat uit drie onderdelen: een of meer triggers, een of meer optionele voorwaarden, en een of meer acties. De trigger heb je al ingevuld door de suggestie motion te kiezen, maar je kunt deze hier nog aanpassen. Je kunt ook een tijdsduur invullen, maar die hebben we hier niet nodig. Zoiets is bijvoorbeeld nuttig als je alleen wilt dat een automatisering start als een contactsensor van een deur of raam minstens tien seconden open is.

Onder de triggers zie je Voorwaarden staan. Triggers en voorwaarden lijken op elkaar, maar het verschil is belangrijk. Bij een trigger vul je in wat de automatisering in gang zet. Een voorwaarde legt extra beperkingen op waaraan moet zijn voldaan om de actie uit te voeren. Wil je bijvoorbeeld de lamp alleen inschakelen als er 's nachts beweging wordt gedetecteerd, dan is de trigger de detectie van beweging. De voorwaarde is dat het tussen zonsondergang en zonsopgang is. Na een klik op Voorwaarde toevoegen kies je een type voorwaarde, zoals Zon, en vul je je beperkingen in.

Uiteindelijk eindigt je automatisering met een actie: iets wat Home Assistant moet doen na de triggers wanneer aan de voorwaarden is voldaan. Klik op Voeg actie toe en kies Apparaat. Selecteer dan het apparaat waarmee je iets wilt doen uit de lijst, zoals je lamp. Selecteer daaronder de actie, zoals Zet Staanlamp Switch aan. Klik tot slot op Opslaan en geef je automatisering een naam en optionele beschrijving. Wanneer de PIR-sensor beweging detecteert tussen zonsondergang en zonsopgang, gaat je lamp aan.

Add-ons

Home Assistant biedt van huis uit al veel functionaliteit, maar die kun je nog uitbreiden met add-ons. Ga daarvoor naar Instellingen / Add-ons en klik rechts onderaan op Add-on winkel. Je hebt nu de keuze uit een lijst met officiële add-ons en community-add-ons. Bij elk van die add-ons gaat het om externe software die op deze manier eenvoudig naast Home Assistant te installeren is en met het smarthomesysteem wordt geïntegreerd.

Zo is er een officiële add-on Samba share om de mappen van Home Assistant binnen je netwerk te delen om er eenvoudiger toegang tot te krijgen, en RPC Shutdown om vanuit Home Assistant je Windows-pc’s op afstand uit te schakelen. Bij de community-add-ons vind je AdGuard Home om advertenties op je netwerk te blokkeren, motionEye om bewegingsdetectie aan je ip-camera’s toe te voegen en Node-RED om op een grafische manier zaken te automatiseren. Wanneer je de geavanceerde modus in je profiel (na een klik op je naam helemaal linksonder) inschakelt, krijg je toegang tot nog meer add-ons.

En verder

Home Assistant is een opensource-project, maar de hoofdontwikkelaars worden betaald door het bedrijf Nabu Casa, dat zijn inkomsten haalt uit het aanbieden van Home Assistant Cloud. Dit is een abonnementsdienst waarvoor je 7,50 euro per maand betaalt. Je krijgt dan een veilige tunnel naar je Home Assistant-installatie die je van over de hele wereld kunt bereiken, zonder dat je zelf dynamische DNS, een TLS-certificaat en portforwarding in je modem hoeft te regelen.

Verder biedt de documentatie van Home Assistant een kijkje in de geavanceerde mogelijkheden. En loop je tegen problemen aan, dan kun je hulp vragen op het forum. De Home Assistant-community is enorm gegroeid de laatste jaren, waardoor je niet alleen staat in het automatiseren van je huis.

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.

Wist je dat je met Taakplanner in Windows veel terugkerende taken kunt automatiseren? Zo kun je met Schijfopruiming bijvoorbeeld de tijdelijke bestanden opschonen of je NAS regelmatig een back-up laten maken van je lokale bestanden. Als je Taakplanner goed instelt, hoef je er niet meer naar om te kijken.

Sommige programma’s zijn minder zichtbaar, maar wel handig. Een goed voorbeeld is Windows Taakplanner. Met dit ingebouwde onderdeel laat je allerhande taken automatisch verlopen, zoals dat jou uitkomt. Denk aan terugkerende taken om je computer in een goede conditie te houden, of aan programma’s die je op bepaalde momenten automatisch wilt uitvoeren. Taakplanner is een oude getrouwe in Windows en gaat al heel wat versies mee. In dit artikel gaan we ervan uit dat je Windows 10 of Windows 11 gebruikt.

Starten maar

Je opent Taakplanner het eenvoudigst via het Startmenu: typ Taakplanner. Je kunt Taakplanner ook openen via de opdrachtregel en het venster Uitvoeren. Gebruik de toetscombinatie Windows-toets+R om het venster te openen en typ Taskschd.msc. Het venster is opgebouwd uit meerdere elementen. Uiterst links vind je de Task Scheduler-bibliotheek. Deze bevat al enkele taken, ingesteld door Windows zelf en programma’s die je hebt geïnstalleerd.

Klik op Task Scheduler-bibliotheek en bekijk het middelste venster. Hier worden de taken getoond. In de kolom Naam vind je de naam van de taak. De kolom Status geeft aan of de taak actief is of uitgeschakeld. In de laatste kolom – Triggers – zie je op welke momenten de taak automatisch wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld Bij aanmelden van elke gebruiker of Als computer niet wordt gebruikt. Ook lees je hier of de taak meerdere keren kan worden herhaald, bijvoorbeeld Na trigger elke 03:00:00 eindeloos herhalen.

Soms maken programma’s een eigen submap binnen de Task Scheduler-bibliotheek om hierin hun eigen taken onder te brengen. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door Microsoft en Google, maar kan ook worden ingesteld door individuele programma’s, zoals PowerToys. Als je straks zelf taken aanmaakt, kun je ook eigen mappen maken. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op Task Scheduler-bibliotheek en kies Nieuwe map. Geef de map een naam en klik op OK.

Details

Klik op een taak om de details te zien. Deze worden onderaan in het middelste venster getoond. Het detailvenster bestaat uit meerdere tabs. Op de tab Algemeen lees je de naam van de taak en eventueel wie de eigenaar is, een persoon of programma.

Het vak Beschrijving vertelt wat de verantwoordelijkheden van de taak zijn en waarvoor deze worden ingezet. Ook lees je op de tab onder welke gebruikersaccount de taak wordt uitgevoerd. Sommige taken hebben systeemrechten nodig (bijvoorbeeld voor systeemonderhoud) en maken geen gebruik van een gebruikersaccount, maar van een systeemaccount.

De overige tabbladen geven details over de taak zelf, bijvoorbeeld wanneer deze wordt uitgevoerd en welke condities gelden om de taak uit te voeren. Hierop komen we later terug, als we zelf een taak maken.

Een eigen taak

Tijd om een eigen taak te maken. Dat kan op twee manieren: via Basistaak maken en via Taak maken. Je gebruikt de eerste optie om een eenvoudige taak te maken met behulp van een wizard. De tweede optie – Taak maken – geeft meer mogelijkheden, maar minder begeleiding.

Wij gebruiken Basistaak maken. Geef de taak een compacte en herkenbare titel in het vak Naam. Hierna typ je een korte omschrijving van de taak: in het vak Beschrijving. Deze informatie wordt getoond in het hoofdvenster, zoals je eerder hebt gelezen. Klik op Volgende. Nu geef je aan wanneer de taak moet worden uitgevoerd. Je kunt hierbij kiezen voor vaste tijdstippen, bijvoorbeeld Dagelijks of Maandelijks. Ook interessant zijn andere triggers, zoals Als de computer wordt opgestart of Als ik mij aanmeld.

Voor de meer gevorderde gebruiker is de optie Als een specifieke gebeurtenis wordt geregistreerd interessant. Hierbij kun je op basis van een vermelding in het Windows-logboek (bijvoorbeeld gedaan door een ander programma) een gebeurtenis koppelen. Afhankelijk van je keuze, verschijnt een subvenster waarin je het tijdstip specificeert. Kies je voor bijvoorbeeld Dagelijks, dan kun je hier aangeven op welke datum de actie moet starten en om de hoeveel dagen de taak moet worden uitgevoerd. Tevreden? Klik op Volgende.

De taak zelf

In het volgende scherm geef je aan welke actie moet worden uitgevoerd: Een programma starten. Je ziet ook opties staan om een e-mail te verzenden en een bericht weer te geven, deze zijn alleen niet beschikbaar. Windows 10 en Windows 11 hebben deze laten vervallen: je kunt alleen nog een programma starten.

In het volgende scherm geef je aan welke programma moet worden geopend. Klik op Bladeren om het programmabestand aan te geven. In de vakken eronder bepaal je de eventueel aanvullende opties. Via Parameters toevoegen kun je bijvoorbeeld schakelopties opgeven. Bij Beginnen in kun je een map opgeven. In ons voorbeeld willen wij dat Schijfopruiming op gezette tijden wordt uitgevoerd, zodat we zonder al te veel werk altijd op een schone computer blijven werken. We bladeren naar C:\ProgramData\Microsoft\Windows\Start Menu\Programs\Administrative Tools en kiezen voor Schijfopruiming.

Extra opties

Afhankelijk van het programma dat je wilt gebruiken, kun je de eerdergenoemde parameters toevoegen. Deze verschillen per programma. Online vind je in de meeste gevallen waardevolle informatie over de aanwezigheid van zulke variabelen. In ons voorbeeld van Schijfopruiming kunnen we gebruikmaken van de paramater /d <schijfletter> om meteen de schijf aan te duiden die door Schijfopruiming onder handen moet worden genomen. Ook kun je verschillende opruimprofielen maken, waarbij je per profiel aangeeft welke onderdelen je wilt opschonen (zoals de prullenbak of tijdelijke internetbestanden). Via deze webpagina vind je duidelijke voorbeelden.

In het laatste venster vind je een samenvatting van de taak en instellingen. Hier lees je wat de taak inhoudt, wanneer deze wordt gestart en welk programma wordt gebruikt. Voor extra controle plaats je een vinkje bij Eigenschappenvenster van deze taak openen als ik op voltooien klik. Klik op Voltooien. In het geopende venster kun je onder meer aangeven welke gebruikersaccount de taak moet uitvoeren. Wil je automatisch een programma uitvoeren waarvoor je normaal gesproken meer rechten dan een standaardgebruikersaccount nodig hebt? Klik dan bij Beveiligingsopties op Wijzigen en geef je andere account aan. Wees hiermee terughoudend: een programma met verhoogde vrijheden kan uiteraard ook schade toebrengen aan de computer.

Voorwaarden

De echte meerwaarde van het gedetailleerde eigenschappenvenster vind je op de andere tabbladen. Kies voor Triggers en kies Bewerken. In het vak Geavanceerde instellingen geef je bij je taak bijvoorbeeld een verloopdatum op. Ook kun je de taak automatisch laten stoppen als deze gedurende een bepaalde tijd niet meer actief is.

In het vak Start deze taak vind je opties die de wizard je in eerste instantie niet heeft aangeboden, zoals Bij vergrendelen van werkstation. In ons voorbeeld kunnen we hiermee Schijfopruiming laten draaien zodra de Windows-sessie wordt vergrendeld, bijvoorbeeld tijdens onze lunchpauze. De taak kan hiermee op de achtergrond het werk doen.

We klikken hierna door naar de tab Voorwaarden. Ook deze biedt interessante opties die je niet terugvindt in de wizard. Hier kun je aangeven welke condities moeten gelden voordat de taak wordt uitgevoerd. Kies bijvoorbeeld voor De taak alleen starten als niet actief gedurende en kies een bijbehorende periode, bijvoorbeeld 10 minuten. Zo maak je taken die echt op de achtergrond draaien, zonder dat je hiervan hinder ondervindt.

Heeft de taak een internet- of specifieke netwerkverbinding nodig? Plaats dan een vinkje bij Alleen starten als de volgende netwerkverbinding beschikbaar is. Kies voor Elke verbinding als het je alleen gaat om een actieve verbinding. Je kunt de taak ook alleen laten uitvoeren bij een specifieke connectie, bijvoorbeeld alleen op het moment dat de computer zich op het veilige thuisnetwerk bevindt. Selecteer dan de thuisverbinding.

Extra eisen

Via de tab Instellingen ken je extra eisen toe aan je taak. Zo kun je de taak bijvoorbeeld in het geval van problemen opnieuw een kans geven met de optie Als de taak mislukt, opnieuw opstarten elke. Geef aan hoeveel tijd mag verstrijken, bijvoorbeeld 1 uur. Bij Maximaal aantal keren opnieuw starten geef je eventueel een limiet op aan het aantal keer.

Zorg voor een opgeruimde werkomgeving en verwijder de ongebruikte taken op. Windows kan je hiermee helpen via de optie Als taak niet meer wordt uitgevoerd, verwijderen na. Kies de periode, bijvoorbeeld 30 dagen.

Meer controle

Er zijn meerdere manieren om te controleren of je taak naar behoren werkt. Uiteraard kun je dit zelf opmerken als je de computer gebruikt en een taak wordt uitgevoerd. Taken die je op de achtergrond uitvoert of wanneer je de computer niet gebruikt, zijn minder zichtbaar. Hiervoor kun je gebruikmaken van de logboekregistratie. Windows houdt dan bij welke taken zijn uitgevoerd en of er eventuele fouten zijn opgetreden.

In het hoofdvenster van Taakplanner klik je rechts in het hoofdvenster op De geschiedenis van alle taken inschakelen. Je vindt de registraties vervolgens op de tab Geschiedenis, die je ook opent via de geavanceerde eigenschappen. Schakel deze logboekregistratie weer uit zodra je de gewenste gegevens hebt: het logboek kan namelijk flink in omvang toenemen.