Home Assistant is populaire opensource-software om je slimme huis aan te sturen. Je installeert het op een Raspberry Pi of NAS, en beheert het via een handige webinterface of mobiele app. Het ondersteunt duizenden apparaten en integraties met andere smarthomesystemen.

Veel fabrikanten van smarthome-apparaten proberen je op te sluiten in hun eigen ecosysteem. Op die manier proberen ze je nog meer apparaten of diensten te verkopen. Wil je apparaten van verschillende fabrikanten combineren, dan wordt het je doorgaans knap lastig gemaakt. Er bestaan wel standaardprotocollen zoals Zigbee, Z-Wave en het recentere Matter. Maar als je in één huis producten wilt combineren die elk een ander protocol ondersteunen, moet je nog altijd meerdere basisstations draaien. Home Assistant biedt één oplossing aan die duizenden apparaten en diensten ondersteunt.

Een andere trend in smarthomes is dat veel producten alleen werken via servers van de fabrikant. Die cloudverbinding is onhandig: als je internetverbinding bijvoorbeeld uitvalt, kun je je lampen niet meer in- en uitschakelen. Bovendien komt de fabrikant allerlei privacygevoelige informatie over je te weten, zoals wanneer je thuis bent. Home Assistant bewaart jouw data daarentegen lokaal, doordat je het op een Raspberry Pi of andere computer in je eigen huis installeert.

Lees ook: HELP! Mijn slimme huis is down, wat nu?

 Home Assistant installeren

In dit artikel installeren we Home Assistant op een Raspberry Pi 4. In het kader ‘Andere hardware’ vind je enkele alternatieven. Sluit je Raspberry Pi altijd aan op de officiële voedingsadapter van de Raspberry Pi Foundation of een voeding met dezelfde specificaties. Verder heb je nog een microSD-kaartje nodig, bij voorkeur van Application Class 2 en met een capaciteit van 32 GB of hoger. Bovendien moet je tijdens de installatie je Raspberry Pi via ethernet op je netwerk aansluiten. Daarna kun je overschakelen naar wifi, maar ethernet blijft aanbevolen omdat het betrouwbaarder is.

Download en start het programma balenaEtcher en klik op de optie Flash from URL. Zoek dan op de installatiepagina van Home Assistant naar de url voor je model van de Raspberry Pi (3 of 4), kopieer die en plak hem in het tekstveld dat balenaEtcher toont. Klik op OK en dan op Select target. Steek je microSD-kaart in je kaartlezer en selecteer hem in de lijst met verwijderbare opslagapparaten. Bevestig je keuze en klik dan rechts op Flash. Nadat de microSD-kaart is beschreven, haal je hem uit de kaartlezer en steek je hem in het kaartslot van je Raspberry Pi.

Schrijf het installatie-image van Home Assistant naar een microSD-kaart met balenaEtcher.

Initiële configuratie

Sluit nu je Raspberry Pi via ethernet op je lokale netwerk aan en steek dan de voedingsadapter in het stopcontact. Wacht enkele minuten tot Home Assistant is opgestart. Ga daarna in je browser naar http://homeassistant.local:8123. Als dat niet werkt, zoek dan het ip-adres van je Raspberry Pi op in de webinterface van je router: je vindt het daar bij de DHCP-leases. Surf dan naar http://IP:8123 met in plaats van IP het ip-adres van je Pi.

Home Assistant leidt je nu in enkele pagina’s door de initiële configuratie. Op de eerste pagina vul je je naam, gebruikersnaam en wachtwoord in waarmee je later zult aanmelden. Op de volgende pagina geef je je installatie een naam (bijvoorbeeld Thuis) en kies je je locatie. Die locatiegegevens zijn nodig om te bepalen wanneer de zon opkomt en ondergaat, waarmee bijvoorbeeld verlichting op basis van de schemering werkt. Klik op Detecteren om je locatie automatisch te bepalen. De hoogte van je locatie vind je op deze website.

Op de volgende pagina kies je welke informatie je eventueel wilt doorsturen naar de makers van Home Assistant om hen te helpen bij de ontwikkeling. Standaard staat er niets ingeschakeld. Op de laatste pagina toont Home Assistant welke apparaten het al heeft ontdekt, waarna je op Voltooien klikt.

Stel bij de initiële configuratie van Home Assistant je locatie in.

Nieuwe apparaten

Het dashboard dat je nu te zien krijgt, toont twee widgets: één met de locatie van jou als persoon (Onbekend) en een tweede met het weerbericht van de locatie die je voor je huis hebt ingesteld. Links onderaan zie je ook het onderdeel Notificaties, waar normaal al een oranje bolletje te zien is met een melding. Klik je hierop, dan krijg je te zien dat Home Assistant nieuwe apparaten heeft ontdekt. Klik op Check it out om ze te bekijken.

De pagina die je nu te zien krijgt, kun je op elk moment bekijken met een klik op Instellingen linksonder en dan Apparaten & Diensten. Je ziet dat hier enkele integraties standaard zijn ingeschakeld. Een integratie is alles wat Home Assistant toelaat om met hardware of een ander platform te spreken. Zo zijn er al integraties ingeschakeld om de voedingsspanning van je Raspberry Pi te monitoren, om de stand van de zon te bepalen, om het weerbericht op te vragen en voor de bluetooth-chip van je Raspberry Pi.

Standaard schakelt Home Assistant al enkele integraties in en ontdekt het ook allerlei apparaten.

Apparaten configureren

Op de integratiepagina toont Home Assistant ook de apparaten die het heeft ontdekt, maar die nog extra configuratie nodig hebben voordat je ze kunt gebruiken. Dat zijn bijvoorbeeld bluetooth-sensoren, ESPHome-apparaten of je printer. Elk van deze apparaten krijgt een kadertje met de tekst Ontdekt in een blauwe titelbalk en een knop Configureer. Klik je op deze knop, dan krijg je een configuratievenster te zien waarvan de inhoud afhangt van het type apparaat.

In veel gevallen beperkt de configuratie zich tot het bevestigen dat je het apparaat in Home Assistant wilt kunnen benaderen. Klik dan op Opslaan, ken het apparaat eventueel aan een ruimte toe (bij deze keuze kun je ook een nieuwe ruimte aanmaken) en klik op Voltooien. Daarna verdwijnt het blauwe kader en de blauwe knop en is het apparaat bij je ingeschakelde integraties te zien. Bij sommige integraties moet je nog enkele extra stappen doorlopen, zoals het invoeren van een url of encryptiesleutel.

Configureer de apparaten die Home Assistant heeft gedetecteerd.

Apparaten bekijken

Nu je alle door Home Assistant ontdekte apparaten hebt geconfigureerd, kun je ze bekijken in het tabblad Apparaten. Klik je daar op een van de apparaten, dan krijg je alle informatie te zien die Home Assistant over het apparaat kent, zoals de gemeten sensorwaardes of het batterijpercentage. Elk van deze stukjes informatie is in Home Assistant bekend als een entiteit. En bij een lamp of schakelaar zie je een schuifschakelaar om het apparaat in en uit te schakelen.

Rechts toont Home Assistant een logboek van alle relevante gebeurtenissen, zoals wanneer je een lamp hebt in- of uitgeschakeld. En in het blokje Apparaat info krijg je informatie zoals de firmware- of hardwareversie te zien. Als het apparaat een webinterface aanbiedt voor het beheer, staat de link ernaar ook hier, waarmee je rechtstreeks de webserver van het apparaat bezoekt. Daar kun je dan bijvoorbeeld een imagebestand uploaden om de firmware te updaten.

Home Assistant toont alle informatie die het van een apparaat kent bij elkaar.

Dashboard

Als je nu in de linkerzijbalk op Overzicht klikt, krijg je het dashboard van Home Assistant te zien. Vlak na de installatie was dat nog vrij leeg, maar nu zijn al je toegevoegde apparaten hier zichtbaar. Per ruimte zie je een kadertje waarin de entiteiten staan van de apparaten die je aan deze ruimte hebt toegekend. Entiteiten zonder ruimte komen in een kader per type, bijvoorbeeld Sensor.

Schakelaars, zoals van een lamp, kun je hier eenvoudig verschuiven om het apparaat in en uit te schakelen. Klik op de naam van de entiteit voor meer mogelijkheden, zoals het met een kleurenwiel instellen van de lichtkleur van een lamp of het kiezen van een bepaald effect uit een lijst. Bij sensoren zie je de huidige waarde in het kader en een grafiekje van de historische waarden als je op de naam klikt.

Meer over het dashboard, lees je in het artikel: Zo maak je een dashboard voor Home Assistant

In het dashboard van Home Assistant vraag je eenvoudig grafieken van sensormetingen op.

Home Assistant ondersteunt talloze integraties met apparaten of diensten.

Automatiseringen aanmaken

In een slim huis wil je natuurlijk niet alleen sensordata kunnen bekijken en knopjes bedienen. Als het daartoe beperkt zou blijven, zou Home Assistant alleen maar een moderne bedieningsinterface voor al je apparaten zijn. Je wilt dat er ook zo veel mogelijk automatisch gebeurt. Dat is in Home Assistant vrij eenvoudig te realiseren. Die functionaliteit heet Automatiseringen en die heb je vast al hebben gezien op de pagina van een apparaat.

Stel dat je een lamp wilt laten aangaan wanneer een PIR-sensor beweging in de gang detecteert. Open dan de apparaatpagina van je sensor en klik op de plusknop van het kader Automatiseringen. Je krijgt enkele suggesties van wat je kunt doen. Klik bijvoorbeeld op motion.

Home Assistant maakt het eenvoudig om automatisch te reageren op veranderingen van een sensor.

Triggers, voorwaarden en acties

Je krijgt nu de pagina voor een nieuwe automatisering te zien. Een automatisering bestaat uit drie onderdelen: een of meer triggers, een of meer optionele voorwaarden, en een of meer acties. De trigger heb je al ingevuld door de suggestie motion te kiezen, maar je kunt deze hier nog aanpassen. Je kunt ook een tijdsduur invullen, maar die hebben we hier niet nodig. Zoiets is bijvoorbeeld nuttig als je alleen wilt dat een automatisering start als een contactsensor van een deur of raam minstens tien seconden open is.

Onder de triggers zie je Voorwaarden staan. Triggers en voorwaarden lijken op elkaar, maar het verschil is belangrijk. Bij een trigger vul je in wat de automatisering in gang zet. Een voorwaarde legt extra beperkingen op waaraan moet zijn voldaan om de actie uit te voeren. Wil je bijvoorbeeld de lamp alleen inschakelen als er 's nachts beweging wordt gedetecteerd, dan is de trigger de detectie van beweging. De voorwaarde is dat het tussen zonsondergang en zonsopgang is. Na een klik op Voorwaarde toevoegen kies je een type voorwaarde, zoals Zon, en vul je je beperkingen in.

Uiteindelijk eindigt je automatisering met een actie: iets wat Home Assistant moet doen na de triggers wanneer aan de voorwaarden is voldaan. Klik op Voeg actie toe en kies Apparaat. Selecteer dan het apparaat waarmee je iets wilt doen uit de lijst, zoals je lamp. Selecteer daaronder de actie, zoals Zet Staanlamp Switch aan. Klik tot slot op Opslaan en geef je automatisering een naam en optionele beschrijving. Wanneer de PIR-sensor beweging detecteert tussen zonsondergang en zonsopgang, gaat je lamp aan.

Een automatisering in Home Assistant bestaat uit een of meer triggers, een of meer optionele voorwaarden en een of meer acties.

Add-ons

Home Assistant biedt van huis uit al veel functionaliteit, maar die kun je nog uitbreiden met add-ons. Ga daarvoor naar Instellingen / Add-ons en klik rechts onderaan op Add-on winkel. Je hebt nu de keuze uit een lijst met officiële add-ons en community-add-ons. Bij elk van die add-ons gaat het om externe software die op deze manier eenvoudig naast Home Assistant te installeren is en met het smarthomesysteem wordt geïntegreerd.

Zo is er een officiële add-on Samba share om de mappen van Home Assistant binnen je netwerk te delen om er eenvoudiger toegang tot te krijgen, en RPC Shutdown om vanuit Home Assistant je Windows-pc’s op afstand uit te schakelen. Bij de community-add-ons vind je AdGuard Home om advertenties op je netwerk te blokkeren, motionEye om bewegingsdetectie aan je ip-camera’s toe te voegen en Node-RED om op een grafische manier zaken te automatiseren. Wanneer je de geavanceerde modus in je profiel (na een klik op je naam helemaal linksonder) inschakelt, krijg je toegang tot nog meer add-ons.

De functionaliteit van Home Assistant is eenvoudig uit te breiden met allerlei add-ons.

En verder

Home Assistant is een opensource-project, maar de hoofdontwikkelaars worden betaald door het bedrijf Nabu Casa, dat zijn inkomsten haalt uit het aanbieden van Home Assistant Cloud. Dit is een abonnementsdienst waarvoor je 7,50 euro per maand betaalt. Je krijgt dan een veilige tunnel naar je Home Assistant-installatie die je van over de hele wereld kunt bereiken, zonder dat je zelf dynamische DNS, een TLS-certificaat en portforwarding in je modem hoeft te regelen.

Verder biedt de documentatie van Home Assistant een kijkje in de geavanceerde mogelijkheden. En loop je tegen problemen aan, dan kun je hulp vragen op het forum. De Home Assistant-community is enorm gegroeid de laatste jaren, waardoor je niet alleen staat in het automatiseren van je huis.

Home Assistant Cloud van Nabu Casa biedt je overal ter wereld veilige toegang tot je slimme huis.

De achterzijde van een doorsnee receiver telt al gauw tientallen aansluitingen. Bij duurdere modellen loopt dat aantal vaak op tot bijna honderd. Voor het aansluiten van audiovisuele apparaten bestaan er dan ook meestal meerdere opties. In dit artikel lees je welke poorten je het beste kunt gebruiken.

Ook interessant: Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten

Bekende audiomerken als Denon, Onkyo, Marantz en Yamaha brengen geregeld uitgebreide receivers op de markt. Dat resulteert in een nogal drukke achterkant met een heleboel in- en uitgangen. Gelukkig helpen de fabrikanten je alvast een handje. Zo staat bij vrijwel alle aansluitingen vermeld waarvoor je de bewuste poort kunt gebruiken. Toch is een nadere uitleg geen overbodige luxe. Kijken we bijvoorbeeld naar het koppelen van een cd-speler, dan zijn er doorgaans drie mogelijkheden. En zo stuit je wellicht op nog meer aansluitdilemma's.

©Onkyo

In de witte vlakken zie je welke apparaten en luidsprekers je allemaal op de receiver kunt aansluiten. Tip: klik op de afbeelding om hem te vergroten.

Speakers aansluiten

Afhankelijk van hoeveel audiokanalen de receiver ondersteunt, zijn er meerdere speakeruitgangen beschikbaar. Sluit op Front de twee voorste luidsprekers aan. Het is hierbij belangrijk dat je de linker en rechter speaker aan de overeenkomstige uitgangen koppelt. Fabrikanten duiden dat doorgaans aan met L en R. Let bovendien op de plus- en min-aansluiting. Die zijn respectievelijk rood en zwart.

In een klassieke 5.1-kanaals surroundopstelling bevindt zich onder de televisie een middenspeaker. Koppel die aan de rode en zwarte uitgang bij Center. Daarnaast heb je als het goed is ook nog twee speakers achter de zitpositie opgesteld. Die verbind je met de Surround-uitgangen van de receiver. Verder kun je een subwoofer op Sub, Sub out of Subwoofer out aansluiten. In tegenstelling tot reguliere luidsprekers gebruik je voor deze basspeaker slechts één stekker.

Ondersteunt jouw receiver nog meer kanalen, dan zie je vermoedelijk namen als Back, Surround Back en/of Height. Hierop kun je optioneel extra speakers aansluiten. Bij gebruik van een geschikte receiver en de juiste luidsprekers creëer je daarmee een driedimensionaal geluid (Dolby Atmos/DTS:X). Houd er rekening mee dat fabrikanten van receivers geen luidsprekerkabels meeleveren. Voor een goed geluid loont het de moeite om in kwalitatieve kabels te investeren.

©Maikel Dijkhuizen

Er lopen vanaf elke luidspreker normaliter twee (verbonden) kabels naar de receiver.

Televisie aansluiten

Uiteraard wil je het (surround)geluid van tv-zenders en video-apps via de receiver afspelen. Verbind de televisie bij voorkeur met de HDMI-ARC-uitgang van het audiosysteem. Op hedendaagse beeldbuizen vind je zo'n zelfde HDMI-ARC-aansluiting. Bijzonder aan deze poort is dat het beeld en geluid in tegengestelde richting kan transporteren. De afkorting ARC staat dan ook voor Audio Return Channel. Open je op de smart-tv bijvoorbeeld Netflix, Videoland of een andere app, dan nemen de receiver en aangesloten luidsprekers het audiospoor voor hun rekening.

Heeft jouw televisie geen HDMI-ARC-poort? Geen probleem, want je kunt het tv-geluid waarschijnlijk alsnog via je receiver afspelen. Check eerst of de beeldbuis een optische uitgang heeft. Dit staat aan de achterzijde van de televisie bijvoorbeeld aangeduid met Optical digital audio out of een soortgelijke benaming. Heeft de receiver eveneens een digitale optische poort, dan luister je naar een mooi surroundgeluid.

Als je nog een hele oude televisie hebt, kun je die wellicht analoog aansluiten. Gebruik hiervoor een witte en rode tulpingang achterop de receiver. Overigens luister je bij een analoge verbinding uitsluitend naar stereogeluid.

©Pioneer

Let op dat je een televisie aan een HDMI-poort met ARC-ondersteuning koppelt.

Videobronnen aansluiten

Voor het koppelen van videobronnen heeft vrijwel elke recente receiver meerdere HDMI-inputs. Sluit hierop bijvoorbeeld een tv-ontvanger, blu-ray-speler, spelcomputer en/of mediaspeler aan. De receiver verwerkt het audiospoor van de gekozen videobron en geeft het beeldsignaal door aan de televisie. Dat laatste gebeurt via de HDMI-ARC-uitgang (zie vorige paragraaf).

Bij iedere HDMI-poort op de receiver staat doorgaans de naam van een bepaalde videobron vermeld. Het is verstandig om je daaraan te houden. Je kunt dan met aparte knoppen op de afstandsbediening simpel naar de juiste videobron schakelen. Sommige receivers hebben ook nog analoge video-ingangen, zoals component (groen/blauw/rood), composiet (geel) en s-video. Die zijn met name nuttig voor het geval je oude videoapparatuur wilt aansluiten.

Cd-speler aansluiten

Als je een cd-speler wilt aansluiten, heb je meestal keuze uit drie mogelijkheden. Veel receivers hebben twee verschillende digitale ingangen, namelijk optisch en coaxiaal. Wanneer jouw cd-speler over een van deze uitgangen beschikt, kun je de audiobron digitaal aansluiten. In dat geval zet de receiver het digitale signaal om naar een analoog signaal, waarna het geluid wordt verwerkt door de aangesloten speakers. Dit gebeurt door de digitaal/analoog-converter (dac) van de receiver.

Vrijwel alle cd-spelers hebben zelf óók een digitaal/analoog-converter. Deze route kun je als alternatief kiezen. Het digitale geluid van de cd wordt dan meteen omgezet naar een analoog signaal. Via een witte en rode tulpuitgang bereikt dit signaal vervolgens jouw audiosysteem, waarna je geluid uit de speakers hoort.

De hamvraag is natuurlijk of je een cd-speler nou het beste digitaal of analoog kunt aansluiten. Het antwoord daarop heeft alles met de kwaliteit van de gebruikte digitaal/analoog-converter te maken. Ga je een goedkope cd-speler op een prijzige receiver aansluiten? Hoogstwaarschijnlijk doet de digitaal/analoog-converter van de receiver deze taak met meer precisie, waardoor je luistert naar een gedetailleerder geluid. In dit voorbeeld sluit je de cd-speler dus bij voorkeur digitaal aan. Overigens zijn er ook prijzige cd-spelers met een hoogwaardige digitaal/analoog-converter verkrijgbaar. Zo'n apparaat leent zich goed voor een analoge verbinding.

©Marantz

De Marantz CD6007 kun je zowel digitaal (optisch en coaxiaal) als analoog aansluiten.

Platenspeler aansluiten

Plaatjes draaien is tegenwoordig weer helemaal hip. Misschien wil je daarom wel een mooie draaitafel aansluiten. Zie je achterop de receiver een rode en witte tulpingang met een Phono-aanduiding? Goed nieuws, want in dat geval is er al een phono-voorversterker ingebouwd. Je kunt elke platenspeler hierop aansluiten. Als de receiver niet over dit onderdeel beschikt, gebruik je een andere analoge tulpingang. Je hebt dan wel een platenspeler met een geïntegreerde voorversterker of een losse voorversterker nodig. Zo'n laatstgenoemd kastje is vanaf enkele tientjes te koop.

Netwerktoegang

Tegenwoordig hebben veel recente receivers ook een netwerkfunctie. Je kunt dan muziek streamen vanaf online diensten en overige netwerkbronnen – zoals Spotify, Tidal of een NAS. Sluit een receiver bij voorkeur op een bekabeld netwerk aan. Dankzij een hogere bandbreedte is de verbinding stabieler. Bovendien voorkom je daarmee dat naburige wifi-netwerken de draadloze verbinding negatief beïnvloeden (interferentie). Is er geen bekabelde verbinding voorhanden, dan meld je de receiver alsnog aan op wifi.

©Denon

De Denon AVC-X4800H heeft twee antennes voor het oppikken van een wifi-signaal.

Hoewel de markt voor tablets redelijk op z’n gat ligt, komen we zo nu en dan toch nog interessante modellen tegen, vaak voor een schappelijke prijs. Voor de meeste mensen geldt dat een scherm van tien tot twaalf inch meer dan genoeg ruimte biedt voor zowel werk als entertainment. Dat is dan ook waar ID.nl zich in deze test op richt.

In deze test nemen we vijf tablets onder de loep. Drie van deze tablets zijn in het afgelopen jaar uitgekomen. Dat zijn die van Samsung, OnePlus en Apple. Daarnaast nemen we ook de tiende generatie iPad en de Google Pixel Tablet mee, aangezien die een schermformaat van tien tot twaalf inch hebben en vergelijkbaar geprijsd zijn. Bovendien heeft de laatstgenoemde een unieke troef in handen.

De Pixel Tablet is een van de oudere tablets in deze test …

Hoe we testen

Tijdens het testen van de tablets in deze vergelijking letten we op een aantal speerpunten. Hoe bevalt het scherm? Daarbij letten we op het contrast, de kijkhoek en meer. Hoe zit het met de bouwkwaliteit? Hoe snel laadt de tablet op en wat voor unieke mogelijkheden biedt hij aan? Omdat we de kwaliteit van de camera’s minder belangrijk vinden, tillen we daar niet te zwaar aan. We nemen immers doorgaans geen foto’s met een tablet als we ook gewoon een smartphone op zak hebben.

Ook letten we op de accessoires die meegeleverd worden en die los beschikbaar zijn; dat laatste zegt iets over de potentie, maar helaas ook over de extra benodigde investering. Tot slot letten we op de software: op welke versie van het beschikbare besturingssysteem draait het apparaat en hoelang krijgt de tablet nog updates? De verkoopprijs die bij elke tablet vermeld staat, is de prijs aangetroffen bij een of meerdere bekende (web)winkels op het moment van schrijven.

… terwijl de iPad Air 11-inch één van de jongste is.

Niet altijd de nieuwste Android-versie

Als je in 2025 een tablet koopt die op Android draait, let er dan op dat daar minimaal Android 14 op staat. Over het algemeen zijn tabletfabrikanten niet heel snel als het om tabletupdates gaat, maar aangezien die versie nu al meer dan een jaar op de markt is, vinden we dat wel een vereiste. Vooral omdat Android 15 al eind 2024 uitgebracht is. Maar houd er rekening mee dat het nog maanden kan duren voordat tablets die versie ontvangen, al is de ene fabrikant natuurlijk sneller daarin dan de andere.

Niet dat Android 15 ontzettend spannende onderdelen aanbiedt die je nergens anders aantreft. Want zoiets als ‘betere multitasking’ horen we al jaren. Maar privéruimtes (waar je gevoelige apps en data in op kunt slaan), eenmalige wachtwoorden (voor verbeterde privacy en online bescherming) en antidiefstalbeveiliging klinken ons wel als muziek in de oren. Verder is het gewoon handig om altijd de meest recente Android-versie te hebben in het kader van algemene online beveiliging.

Android is nog steeds in ontwikkeling, zo kun je in Android 15 gevoelige apps afschermen in een privéruimte.

Niet alle iPadOS-functies

Dat laatste geldt natuurlijk ook voor iedereen die gebruikmaakt van iPadOS, het besturingssysteem beschikbaar voor iPads. Op het moment van schrijven is iPadOS 18 beschikbaar voor een grote groep iPad-modellen. Apple is een stuk beter in het onderhouden van zijn software, omdat het natuurlijk de enige fabrikant is die hiermee werkt. Maar zo blijven je apparaten wel lang veilig en snel.

Met iPadOS 18 aan boord van je tablet krijg je toegang tot veel meer personalisatie dan voorheen. Je bepaalt hoe je thuisscherm eruitziet, geeft iconen andere kleuren mee en kunt zelf het Bedieningspaneel aanpassen. Daarnaast krijg je voor het eerst toegang tot de rekenmachine- en wachtwoordenapps van Apple.

Waar we in Europa voorlopig nog op moeten wachten, is Apple Intelligence. Dat is een verzameling AI-functies die werken op basis van generatieve kunstmatige intelligentie. De slimme hulp kan helpen bij het schrijven en bewerken van foto’s, en geeft Siri ook wat extra wapens in het arsenaal. Daarnaast is er een diepe integratie met ChatGPT.

De Apple Intelligence-functies in iPadOS 18, zoals Schrijfhulp, krijgen we vooralsnog niet in Europa.

Handig om te weten! Bezorgd om je privacy? Zo beveilig je jouw tablet

Samsung Galaxy Tab S9

Ook al is de Samsung Galaxy Tab S9 het instapmodel van de Tab S9-reeks die in medio 2023 op de markt kwam, hij doet niet onder voor zijn duurdere broers en zussen.

De verschillen zitten hem voornamelijk in de grootte van het scherm, het aantal camera’s en de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte. De processor is in elke variant gelijk, namelijk een Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2. Dat is een enorm capabele cpu uit 2022, die nog lang niet doet snakken naar zijn opvolgers.

De Samsung Galaxy Tab S9 heeft een prachtig en levendig amoledscherm van 11 inch en een verversingssnelheid van 120 hertz. Daardoor scrolt alles heel soepel over het scherm en kun je het gros van de beschikbare games in de hoogste framerates spelen.

De genoemde prijs in dit artikel geldt voor het model met 8 GB aan werkgeheugen en 128 GB aan opslagruimte. Dat laatste is een beetje weinig anno nu, maar het werkgeheugen is meer dan voldoende. Helemaal als dit gewoon een tablet voor dagelijks gebruik wordt, waar je het nieuws op leest, mails op beheert of af en toe een spelletje op speelt. Maar ook wanneer dit een werkstation wordt. De Tab S9 beschikt namelijk, net als veel andere moderne Samsung-toestellen, over een omgeving genaamd Samsung Dex.

Met Dex tover je de tablet om tot een mobiel werkstation waar je u tegen zegt. Je downloadt populaire apps als Microsoft Word, of doet alles in de cloud, en kunt zodoende veel werk gedaan krijgen. Je kunt hiervoor investeren in allerlei officiële accessoires (zoals een toetsenbord en beschermhoes), maar kunt ook gewoon via bluetooth 5.3 of een usb-hub de nodige accessoires aansluiten. De stylus krijg je erbij.

Dit is momenteel één van de meest veelzijdige tablets die je kunt kopen op één van de meest veelomvattende besturingssystemen van dit moment. Op de Tab S9 draait Android 13, en je krijgt in totaal vier jaar aan updates.

Met een accu van 8400 mAh houd je het bovendien met gemak een dag uit op het (thuis)kantoor. En anders kun je het apparaat opladen met de 45watt-oplader. Laden gaat dus niet supersnel – maar als je hem tijdens het werk oplaadt wanneer nodig, hoeft dat geen probleem te zijn.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad Air 11-inch (2024)

We moeten dit er even eerlijk bij vermelden: het had niet veel gescheeld, of we hadden de iPad Air 11-inch als best getest voorgesteld. Maar in vergelijking met de Galaxy Tab S9 zijn er wat zaken die ons net tegenvallen.

Zo heeft dit model geen oled-, maar een lcd-scherm. Daardoor ogen de kleuren minder diep en levendig dan je zou willen voor deze prijs. Dat neemt niet weg dat de weergave nog steeds heel prettig is, maar je kunt het dus beter treffen. Dat de kleuren wat fletser ogen, valt overigens alleen op wanneer je hem direct vergelijkt met een oled-tablet. Daarom willen we daar niet te streng over zijn.

Daarnaast is de tablet niet heel spannend als je hem vergelijkt met eerdere iPad-modellen. Sterker nog: je zou kunnen stellen dat dit een soort iPad Pro uit 2022 is, maar dan met een lager prijskaartje en een iets minder fijn scherm. Dat is wel een belangrijke kanttekening, met het risico dat we wellicht iets te negatief klinken over de lichte en meer betaalbare iPad Air-modellen van Apple.

Veel zaken gaan namelijk ook goed. Zo beschikt dit model over de M2-processor, die Apple zelf ontwikkeld heeft. Ja, die is inmiddels ingehaald, maar voor het dagelijkse gebruik is de processor meer dan degelijk te noemen.

Apps starten snel op, games laten zich nog steeds prettig spelen en het besturingssysteem vertoont nergens kuren. Daarnaast is het goed om te weten dat de iPad Air 11 inch uit 2024 een goed werkpaard is. Niet alleen vanwege de grote hoeveelheid productiviteitsapps, maar ook omdat de cpu daar nog altijd capabel genoeg voor is. Vooral creatievelingen doen er goed aan te kijken naar het Apple-aanbod.

Verder is er een goede accuduur van tien uur en ondersteunt de Air zowel de drukgevoelige Apple Pencil Pro (een Apple-stylus) als het Magic Keyboard. Die moet je er dan nog wel los bijkopen, als je ze nog niet had. Ze kosten respectievelijk 150 en 109 euro. Handig is dat de pen door de tablet wordt opgeladen als je deze er magnetisch op plakt.

Het apparaat draait inmiddels op iPadOS 18, en je kunt daarna nog enkele jaren rekenen op beveiligingsupdates en software-upgrades (dus naar latere versies van iPadOS).

Pluspunten

Minpunten

Google Pixel Tablet

Met een lcd-scherm van net geen 11 inch biedt ook de Google Pixel-tablet een interessante propositie aan. Net als bij de iPad zit het wel goed met contrast, kijkhoek en kleurenbereik. Maar de schermkwaliteit evenaart het niveau van een amoleddisplay niet.

Dit is de eerste tablet die Google onder de Pixel-naam uitbrengt. De Pixel-reeks is een serie producten die Google helemaal zelf vanaf de grond af aan ontwikkeld heeft. Pixel-smartphones en -tablets beschikken allemaal over Googles zelfontworpen processor, namelijk de Tensor-chip. In de Tablet zit een Tensor G2-cpu, die – net als de cpu’s in de Galaxy Tab S9 en iPad Air 11 inch – prima geschikt is voor dagelijkse taken. Het grote verschil tussen Googles chipset en die van de concurrentie is dat deze wel érg warm kan worden, waardoor de prestaties een klap kunnen oplopen. Het beeld stottert dan even, en anders merk je dat de interface trager reageert.

Dit alles is volledig afhankelijk van wat je op dit model doet. Ben je gewoon aan het browsen, muziek aan het luisteren of iets aan het lezen, dan hoef je je nergens zorgen om te maken. En ondanks het feit dat de Pixel Tablet prima dienstdoet als gamemachine, raden we dat toch af vanwege die warmteontwikkeling. Qua cpu kan Google zich – in elk geval op technisch vlak – niet meten met het aanbod van Qualcomm.

Maar de Google Pixel Tablet heeft wel een aantal troeven in handen. Zo krijg je toegang tot allerlei softwarefuncties die Google direct in zijn apps bouwt, zoals de magische gum voor foto’s en meer. Daarmee haal je moeiteloos objecten weg uit foto’s.

De genoemde prijs in dit artikel is overigens gekoppeld aan een pakket: de Pixel Tablet is leverbaar met een speakerstand die hem ook constant opgeladen houdt. Onderschat dat laatste niet: de tablet is altijd paraat wanneer je hem gebruiken wilt.

Dankzij die stand transformeer je de tablet in een slim beeldscherm, waarmee je je smarthome aanstuurt. Dat werkt nog gemakkelijker als je Google Home gebruikt, het smarthomeplatform van het Amerikaanse bedrijf. Ook kun je de speaker gebruiken om naar muziek en podcast te luisteren.

Op dit moment draait de Pixel Tablet op Android 14, maar hij kan tot juni 2026 nog updates verwachten. Dat is korter dan we zouden willen zien.

Pluspunten

Minpunten

OnePlus Pad 2

Op papier heeft de OnePlus Pad 2 een hoop eigenschappen waar we blij van worden. Een aluminium body, groot scherm van 12,1 inch (het grootste scherm in deze test), een razendsnelle Snapdragon 8 Gen 3-processor, genoeg werkgeheugen en een accu van 9500 mAh.

Maar in de praktijk merk je dat er voor veel voordelen helaas ook nadelen bestaan. Zo ben je in staat de accu snel op te laden, maar alleen als je dan nog los een oplader koopt (van minimaal 40 euro). Het scherm heeft een mooi kleurbereik, contrast en fijne kijkhoek, maar heeft ook een zichtbare ruimte tussen het glas en het scherm. Dat zorgt voor een schaduw bij de randen die je niet weg kunt denken. Plus: het scherm reflecteert als een malle.

En die Snapdragon-processor wordt soms flink bekneld, met als doel de batterijduur te verlengen en het systeem koel te houden. Het zou fijner zijn als je hier als gebruiker meer controle over zou hebben. Nu bepaalt OnePlus voor je hoe het systeem presteert en reageert, en dat vinden we jammer.

Dat gezegd hebbende, biedt het Chinese merk wel een interessant product aan. Als we puur naar de specificaties kijken, dan krijg je voorlopig niet veel meer voor dezelfde prijs of minder. De Gen 3-processor is relatief nieuw en reageert over het algemeen heel snel, waardoor die met name voor dagelijkse taken, werkgerelateerde opdrachten en gaming zeer geschikt. Eigenlijk alles wat je in een tablet zoekt. Ook zijn er genoeg werkgeheugen en opslagruimte beschikbaar.

Hoewel we niet altijd te spreken zijn over de geassimileerde software van OnePlus-producten (ze lijken nu te veel op die van zusterbedrijf Oppo), zijn we wel erg blij met de snelheid en overzichtelijkheid van de software. Daar speelt de Open Canvas een belangrijke rol in. Dit is intuïtieve multitaskingsoftware dat het bedrijf zelf ontwikkelde, waarmee je drie apps tegelijkertijd opent en gebruikt.

De tablet draait op Android 14 en ontvangt helaas maar drie jaar aan upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is aan de lage kant, net als bij de Pixel Tablet.

Voor ongeveer 160 euro bestel je er ook een toetsenbord en stylus bij. Hierin is OnePlus niet de duurste, maar het totaalpakket kan daarom dus wel wat oplopen in prijs.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad (tiende generatie)

Daar waar we niet zo onder de indruk zijn van de wijzigingen van de iPad Air-lijn, zijn we dat juist wel over de normale iPad die in 2022 op de markt verscheen. De tiende-generatie iPad heeft sindsdien geen opvolger gekregen, maar is daarom nog steeds een overweging waard als je in het ecosysteem van het Amerikaanse bedrijf zit.

Apple heeft het apparaat, met een scherm van 10,9 inch, namelijk de nodige verbeteringen gegeven die hem toekomstbestendig gemaakt hebben.

De dikke schermranden, de lightningpoort en de thuisknop zijn verdwenen en maken plaats voor een moderne en strakker ontwerp en de vanuit de Europese Unie verplichte usb-c-poort. Je kunt bovendien nog steeds inloggen met Touch ID, aangezien die technologie nu in de powerknop verwerkt zit.

Qua ontwerp heeft het instapmodel iets meer weg van een iPad Air, en dat spreekt ons erg aan. De processor heeft met de A14 Bionic-chipset eveneens een flinke upgrade gekregen, waardoor je hier moeiteloos op kunt werken, scrollen en gamen.

Al die mooie toevoegingen en aanpassingen hebben er wel voor gezorgd dat de goedkopere iPad duurder is dan ooit, al blijft de prijs inmiddels gestaag zakken. Online kun je hem al tegenkomen voor meer dan 50 euro onder de introductieprijs.

Wat we daarnaast vreemd vinden, is het feit dat deze iPad als je een drukgevoelige stylus wilt gebruiken, alleen ondersteuning heeft voor de eerste generatie Apple Pencil, die nog niet voorzien is van een usb-c-aansluiting. Daardoor heb je een verloopstukje nodig voor het aansluiten en opladen van de pen. De iPad is daarnaast ook compatibel met de Apple Pencil usb-c, maar die is niet drukgevoelig.

Over accessoires gesproken: voor nog eens 299 euro kun je de Magic Keyboard Folio aanschaffen en de iPad als laptop gebruiken. Hoe fijn dat toetsenbord ook is: hij is inmiddels bijna even duur als de tablet en dat vinden we een brug te ver.

Daarnaast is het zo dat een geliefde iPadOS-functie, Stage Manager, niet werkt op deze iPad. Daardoor is multitasken een grotere uitdaging op dit model dan op andere iPads.

De 20watt-oplader is ook niet de snelste in deze test, waardoor het uren kan duren voordat de accu volledig opgeladen is. Gelukkig gaat de accu wel een (werk)dag mee, waardoor je je tablet tot het einde van de dag van stroom kunt voorzien.

Pluspunten

Minpunten

Resultaten

Op onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste tablets.

Conclusie

Omdat we ons in deze test geconcentreerd hebben op tablets met vergelijkbare schermgroottes, valt op dat de prijzen ontzettend uiteenlopen. Maar dat laat ook zien dat er tegenwoordig weer iets te kiezen valt. Het lijkt erop dat veel smartphonemakers oog hebben voor tablets. Dat zien we ook aan andere tablets die recentelijk op de markt verschenen zijn, zoals die van Huawei, Lenovo en Xiaomi. Daarnaast maakt HMD (tot voorkort Nokia) ook nog kleine tablets, maar die fabrikant zet vooral een race naar de bodem in.

De keuze voor een tablet is wat ons betreft afhankelijk van twee belangrijke factoren: wat is je budget en in welk ecosysteem zit je al? Als Apple-gebruiker kan het handiger zijn te investeren in een iPad – dan lijkt de iPad Air 11-inch de betere optie te zijn.

Maar als je een Android- of Windows-gebruiker bent, dan staat de Samsung Galaxy Tab S9 fier bovenaan. We hebben voor deze test het basismodel meegenomen, vanwege de schermgrootte, maar voor honderden euro’s meer kun je gaan voor varianten met grotere schermen. Ze hebben overigens allemaal dezelfde kwaliteiten: mooie amoledschermen, krachtige processors en een acceptabel updatebeleid.

De Google Pixel Tablet verdient een aparte aanbeveling, voor iedereen die niet kan kiezen tussen een tablet en een slim scherm, of voor degene die zijn tablet altijd opgeladen en paraat wil hebben.