Het is natuurlijk erg handig als je allemaal slimme spullen in huis hebt die zowel comfort als gemak brengen. Maar dat gemak is vaak ver te zoeken bij een ‘ramp’, zoals een stroomonderbreking of het wegvallen van de internetverbinding.

Het gaat misschien wat ver om het een ramp te noemen, maar je zult vast herkennen hoe machteloos je je kunt voelen als bijvoorbeeld de stroom uitvalt of je internetverbinding het af laat weten. Voor enkelen geldt dat in nog veel grotere mate, bijvoorbeeld als je vanwege een handicap afhankelijk bent van automatiseringen. Nu werkt slimme apparatuur in het ideale geval (ook) lokaal, wat voor je privacy toch al een goed streven is, maar er zijn veel uitzonderingen. En het probleem ligt niet altijd extern: een groep in je meterkast kan uitvallen, de aardlekschakelaar kan eruit klappen of je netwerkswitch kan roet in het eten gooien.

Systemen

Systemen voor het automatiseren van je huis leunen in sommige gevallen sterk op de cloud. Dat is lastig als je internetverbinding eruit ligt. Slimme apparaten die Zigbee of Z-wave gebruiken worden in principe lokaal aangestuurd. De Hue Bridge, de app op je smartphone en je sensoren en schakelaars blijven bijvoorbeeld gewoon werken. Veel systemen, zoals SmartThings en Homey, laten het toch afweten, omdat ze voor de aansturing of automatiseringen op de cloud leunen. Ook stembediening, zoals via Amazon Alexa of Google Assistant, vertrouwt vrijwel altijd op externe diensten. De cloud biedt natuurlijk ook voordelen, zoals de mogelijkheid om apparaten te bedienen als je niet thuis bent. Het kan prima gecombineerd worden, door eerst een lokale aansturing te proberen, en daarna terug te vallen op de cloud als dat niet lukt. Nieuwe standaarden als Thread en Matter zullen helpen om lokale aansturing makkelijker en gangbaarder te maken. Ook werkt Home Assistant aan een lokaal te gebruiken stembediening. Over deze standaarden en systemen voor thuisautomatisering lees je in dit artikel meer.

Voor stembediening is vrijwel altijd een internetverbinding nodig.

Stroomvoorziening singleboardcomputer

Een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi of Odroid N2+ zal na een stroomuitval normaliter direct weer starten als de stroomvoorziening is hersteld. Maar een abrupte uitschakeling is niet ideaal voor de software en de levensduur van je geheugenkaartje. Er zijn eventueel uitbreidingen met een kleine batterij die het systeem netjes afsluiten bij stroomuitval. Gebruik je een pc of server voor je thuisautomatisering, dan kun je vaak in het BIOS instellen dat het na een stroomonderbreking automatisch weer start. Je zou eventueel een uninterruptable power supply ofwel ups als back-upbatterij kunnen gebruiken om bepaalde systemen netjes af te sluiten of zelfs je complete ‘slimme huis’ in de lucht te houden. Maar bedenk dat je dan ook een noodvoeding nodig hebt voor andere onderdelen waar je slimme huis afhankelijk van is, bijvoorbeeld een modem/router, belangrijke switches, eventuele losse accesspoints en misschien ook wel bepaalde hubs of bridges. Dat is al bijna niet te doen.

©Kamlangniyom, MayKLM

Je kunt apparaten tijdelijk van stroom voorzien met een noodvoeding.

Slimme stekker

Gebruik je een slimme stekker om apparaten aan of uit te zetten? Of misschien juist om het stroomverbruik bij te houden, bijvoorbeeld van een wasmachine of de vriezer? Controleer dan vooraf hoe die stekker zich gedraagt als de stroom tijdelijk uitvalt. Het zou jammer zijn als je pas laat ontdekt dat bijvoorbeeld een vriezer niet meer aan is gegaan omdat de tussenstekker niet standaard actief wordt na een stroomonderbreking. Bij slimme stekkers kun je soms instellen wat ze moeten doen. Bij de Shelly Plug S vind je op de configuratiepagina, op het tabblad Settings, de optie Power On Default Mode. Je kunt hier kiezen of de schakelaar bij het terugkeren van de stroom aan of juist uit moet gaan, of de oude status moet aannemen. Dit laatste is vaak de handigste keuze.

Bij slimme stekkers kun je soms het gedrag na een stroomonderbreking instellen.

Verlichting

Bij stroomuitval zul je uiteraard eerder op zoek gaan naar kaarsen dan een lichtknop. Maar als de stroom weer terugkomt, is het wel prettig als het soepel verloopt. Wees niet verrast als na een stroomuitval opeens alle lampen in huis aangaan op volle sterkte! Bij Philips Hue was dit lange tijd de standaardinstelling. Dat kan best een dure grap zijn als je net op vakantie bent. Sinds een update in 2018 kun je bij Philips Hue zelf kiezen wat er moet gebeuren na een stroomonderbreking. Open hiervoor de Hue-app, ga naar Instellingen en kies de lamp waarvan je het gedrag wilt aanpassen. Druk op Inschakelen en stel in wat er moet gebeuren. Staat de lamp continu onder stroom omdat er geen schakelaar (meer) tussen zit? Kies dan Herstel na stroomuitval. Dan wordt de laatste staat hersteld. Ook bij bijvoorbeeld de Trådfri-bridge kun je tegenwoordig kiezen wat een lamp na stroomuitval moet doen.

Bij Philips Hue-lampen kun je instellen wat een lamp na stroomherstel moet doen.

©Frank Gaertner - www.facebook.com/franky242

Veel Philips Hue-lampen kun je via een smartphone met bluetooth bedienen.

Verwarming

Bij stroomuitval werkt een cv-ketel meestal niet meer. Het wegvallen van je internetverbinding zal meestal geen probleem zijn. Maar bij een slimme thermostaat loop je opvallend vaak wél tegen beperkingen aan. In principe kun je ze niet meer via de app gebruiken. De aansturing gebeurt in de regel namelijk via een clouddienst. Wel kun je vaak de unit nog bedienen als een handmatige thermostaat, zoals bij de Nest en Tado. Er is wel een verschil: de Nest blijft in tegenstelling tot de Tado je temperatuurschema volgen. De Tado leunt ook daarvoor op de cloud.

De slimme Tado-thermostaat volgt zonder internet niet meer het ingestelde schema.

Kleine sensoren

Veel deur- en raamsensoren werken op een batterij. Die van Aqara gebruiken bijvoorbeeld een kleine knoopcelbatterij die ongeveer twee jaar mee moet gaan. Het is handig om een paar reserve-exemplaren in huis te hebben. Temperatuursensoren gebruiken vaak penlites. Heb je meerdere sensoren van hetzelfde type, dan kun je overwegen om periodiek alle batterijen preventief te vervangen. Bedrijfszekerheid is voor temperatuursensoren vaak iets minder belangrijk, tenzij je bijvoorbeeld voor een vorstwaarschuwing op de temperatuur vertrouwt. Je kunt onder andere in Home Assistant altijd nog aanvullend met virtuele sensoren werken (zie kader ‘Virtuele sensoren in Home Assistant’). Een verminderd bereik kan bij kleine sensoren wel een probleem zijn. Bij Zigbee en Z-Wave kun je dat vaak oplossen door een apparaat (zoals een slimme stekker die het signaal versterkt) in dezelfde ruimte te plaatsen.

Deur- en raamsensoren werken doorgaans op een knoopcelbatterij.

Back-ups maken

Het ligt voor de hand, maar als je Home Assistant of iets vergelijkbaars gebruikt voor het automatiseren van je huis, zorg er dan voor dat je een niet al te oude back-up hebt. Vaak heb je er veel tijd in gestoken om alles naar je hand te zetten. Het zou zonde zijn als je er door een falend of haperend systeem helemaal opnieuw in moet duiken. Ook als zo’n fout op een later moment opeens optreedt, bijvoorbeeld door een haperende SD-geheugenkaart. Bij Home Assistant is het maken van een back-up erg eenvoudig (zie het kader ‘Back-up maken van Home Assistant’).

©onephoto - stock.adobe.com

Zorg dat je een back-up hebt van de gebruikte software.

Alternatieve opslag

Veel mensen installeren software voor thuisautomatisering op een SD-geheugenkaart. Dat is zeker op een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi het meest gangbaar, maar niet het meest betrouwbaar. Over het algemeen is dit type geheugenkaart niet geschikt voor continue lees- en schrijfacties. Bovendien dalen de schrijfprestaties als het kaartje vol raakt. Het helpt als je voor een betrouwbaar merk kiest. Wat ook helpt, is het gebruik van een goede en stabiele voedingsadapter, bijvoorbeeld de officiële adapter.

Maar beter kun je voor betrouwbaardere opslag kiezen. Een emmc-module is bijvoorbeeld al wat betrouwbaarder. Diverse singleboardcomputers, waaronder de populaire Odroid N2+, ondersteunen deze modules. Nog beter is een via usb aangesloten ssd. Wil je toch een SD-geheugenkaart gebruiken, dan kun je proberen de schrijfacties te beperken (zie kader) of een duurzamer exemplaar kiezen. We zullen enkele opties hieronder nader toelichten.

©Daniel CHETRONI

Een SD-geheugenkaart is het meest gangbaar, maar niet het meest betrouwbaar.

Duurzame SD-kaart

Het gebruik van een duurzame SD-geheugenkaart zoals de Samsung Pro Endurance en SanDisk Max Endurance helpt soms om de betrouwbaarheid te vergroten. Ze zijn veel duurzamer en weerstaan naast constante lees- en schrijfacties ook veel hogere temperaturen. Daarom worden ze vaak aanbevolen voor bewakingscamera’s en dashcams. Fabrikanten stellen dat je dat je meer dan 15 jaar achtereen opnames kunt maken. Een nadeel is dat deze SD-kaartjes in vergelijking met de gangbare exemplaren mindere prestaties bieden. Ze worden evengoed met succes ingezet voor Home Assistant en zelfs als bootdrive voor een Linux-server, als alternatief voor een usb-flashdrive.

Samsung heeft extra duurzame geheugenkaartjes op de markt gebracht.

Boot vanaf ssd

Wil je een hoge betrouwbaarheid én snelheid voor je singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi? Dan is een externe ssd die je via usb aansluit sterk aanbevolen. Dit geeft je vaak óók veel meer opslagcapaciteit. Via een adapter kun je eventueel een ongebruikte m.2 NVMe-ssd of 2,5 inch SATA-ssd geschikt maken voor usb. Ze werken niet allemaal en hangt af van de gebruikte chipset. Gebruik je recht op retour bij problemen! Ook nu is een goede voedingsadapter belangrijk, die genoeg stroom moet kunnen leveren om óók de ssd te voeden.

Als je een wat minder recente Pi hebt, zul je deze overigens eerst geschikt moeten maken voor het booten vanaf usb. Hiervoor gebruik je een SD-kaart die je vanuit Raspberry Pi Imager eenvoudig kunt flashen met een speciale image in het menu Misc utility images. Daarna kun je, met diezelfde software, je ssd voorzien van Home Assistant. Wil je overstappen naar een ssd? Maak dan een back-up in Home Assistant, die je vervolgens in je verse omgeving kunt terugzetten.

Via een speciale image maak je de Raspberry Pi geschikt voor booten vanaf usb.

🔒Breng je slimme woning naar een hoger niveau met een beveiligingssysteem!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.

Het is lente, en dat is hét moment om allerlei klusjes in de tuin aan te pakken. Heb je een terras of pad dat in de loop van tijd wat is verzakt? Daarvoor hoef je geen stratenmaker in te huren, dat kun je prima zelf weer herstellen. Hoe je dat doet, lees je in deze uitgebreide handleiding.

Lees ook: Zo leg je zelf een terras aan

Het gebeurt regelmatig dat (sier)bestrating verzakt. Vaak ligt dat aan een instabiele ondergrond, slechte afwatering, zand dat is weggespoeld door regen of een te zware belasting. Door hier bij de aanleg of tijdens het herstel al rekening mee te houden, voorkom je veel problemen. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ophoogzand, goede opsluitbanden en een slimme afwatering.

Probleemplekken identificeren

Je ziet het meestal snel als een pad of terras verzakt is. Zeker als regenwater blijft staan op plekken waar het niet weg kan. Vaak ligt dat aan een deel van de bestrating dat letterlijk is ingezakt. Ook als stenen zijn gaan schuiven of er kieren ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met verzakking. Dat gebeurt vaak wanneer opsluitbanden niet stevig genoeg geplaatst zijn en langzaam naar buiten zijn gedrukt of gekanteld.

©MG | ID.nl

👷 Dit heb je nodig voor je klus

• Goede werkhandschoenen

• Waterpas

• Metseldraad

• Balk of lat

• Rubberen hamer

• Bats of spade

• Ophoogzand

Tegels wippen

Zelfs de kleinste verzakking kan er al voor zorgen dat er water blijft liggen, omdat water nu eenmaal de weg van de minste weerstand kiest, dus het is belangrijk dat je goed in kaart brengt waar bij jou alle verzakkingen zitten. Leg een lange, rechte lat over het deel dat is weggezakt of gebruik een waterpas . Zo zie je hoe scheef het ligt. Een lange lat werkt het best als je die op zijn smalle kant neerlegt. Leg je hem plat, dan buigt hij makkelijk door en geeft hij een vertekend beeld.

Heb je duidelijk welk stuk verzakt is en dus opgehoogd moet worden, dan haal je daar de tegels of stenen weg. Bij randen zonder opsluitband lukt dat meestal met je handen of een klein schepje. Zit het probleem ergens in het midden van het terras, dan heb je er iets meer werk aan.

©MG | ID.nl

Doe dat wel voorzichtig: je wilt schade aan de tegels natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Ga dus niet wrikken met een spade of schep. Beter gebruik je twee platte schroevendraaiers. Zet ze aan weerszijden van de steen en wip deze voorzichtig los. Geen oude schroevendraaiers bij de hand? Dan kun je ook lange, dikke spijkers of schroeven gebruiken. Draag daarbij wel handschoenen.

Is de eerste steen eruit, dan volgen de andere meestal vanzelf. Haal ze als het kan met de hand eruit, zo blijft het zandbed eronder zoveel mogelijk intact.

Hoogte bepalen

Ligt het verzakte deel open, dan kun je het zandbed ophogen. Gebruik een rechte lat of metseldraad om de juiste hoogte af te stemmen op de rest van het terras. De lat of het draad laat je dan van links naar rechts lopen vanaf de hoogte van de niet-verzakte bestrating. Vervolgens schep je er ophoogzand bij en controleer je – door een tegel of steen neer te leggen – of het zandbed op de goede hoogte is gebracht. Vergeet niet dat je ongeveer 3 tot 5 millimeter hoger legt dan de rest van de bestrating. De tegel of steen sla je er immers nog een stukje in.

©MG | ID.nl

Ligt alles op zijn plek? Leg dan een stevige balk of plank (die je op op z'n kant legt) op de nieuwe bestrating en tik er met een rubberen hamer op. Zo werk je kleine hoogteverschillen weg.

©MG | ID.nl

Tot slot veeg je overtollig straatzand in de voegen. Je kunt ook inveegzand gebruiken dat onkruidwerend is. Dat werkt vooral goed bij nieuw aangelegde terrassen die nog onkruidvrij zijn, dus voornamelijk bij nieuw aan te leggen terrassen.

Lees ook: Het belang van goede tuindrainage

Opsluitbanden (her)plaatsen

Zijn de randen van je terras verzakt of verschoven en heb je daar opsluitbanden liggen? Dan zijn die waarschijnlijk gaan kantelen of wijken ze naar buiten uit. Dat zie je vaak bij opritten die hoger liggen dan de omliggende grond. Zit er aan de buitenzijde te weinig grond, dan geven die opsluitbanden niet genoeg tegendruk.

In zo’n geval kun je proberen de banden opnieuw in te graven. Lukt dat niet, maar wil je ze wel verstevigen? Zet ze dan – nadat je ze natuurlijk in de hoogte ook waterpas hebt gezet – vast in beton. Dat kan gewoon met kant-en-klare betonmortel uit de bouwmarkt. Alleen wat water erbij en het hardt vanzelf uit.

©Bron: YouTube / Papaklust

Beschadigde bestrating door wortels

Wortels van bomen en struiken kunnen ervoor zorgen dat je bestrating niet verzakt, maar juist omhoog komt. Je ziet dan een bult in het terras en losse tegels. In dat geval moet je eerst de wortels aanpakken. Daarnaast moet je extra zand aanbrengen om de vrijgekomen ruimte op te vullen.

©MG | ID.nl

Wortels kunnen ervoor zorgen dat de bestrating omhoog komt.

Verwijder uitgelopen wortels zo veel mogelijk buiten de bestrating zelf: het heeft geen zin om wortels vlak vóór of in het bestratingsdeel af te zagen of af te steken. Binnen enkele maanden zullen ze namelijk weer voor hetzelfde probleem zorgen. Helemaal tegenhouden lukt niet, maar je kunt wel voorkomen dat ze omhoog komen. Gebruik daarvoor worteldoek. Dat stuurt de wortels onder je bestrating horizontaal verder.

Let op: worteldoek werkt vooral bij kleinere wortels. Grote wortels kunnen alsnog schade veroorzaken. Een bijkomend voordeel van worteldoek is dat het onkruidgroei tegengaat. Worteldoek leg je overigens aan bij een compleet nieuw terras of bestrating. Wil je worteldoek gebruiken bij het herstellen van een terras of pad, dan moet je eigenlijk helemaal opnieuw beginnen, omdat het worteldoek onder de gehele bestrating en onder het niveau van het straatzand komt te liggen.

Mollen

Mollen maken niet alleen je gazon kapot, ze kunnen ook zorgen voor verzakking van je bestrating. Door gangen onder je terras te graven, ontstaat er instabiliteit. Storten die gangen in, dan zakken de tegels weg. Bij dit soort verzakkingen heb je vaak veel zand nodig voor herstel.

Lees ook: Acht manieren om je tuin te beschermen tegen ongedierte

©MG | ID.nl

Mollen graven gangen en die kunnen ervoor zorgen dat je bestrating verzakt.

Mollen zijn lastig te weren, maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Hoe diverser je beplanting, hoe minder aantrekkelijk je tuin is voor mollen: wortels vormen obstakels. Wil je specifiek je terras beschermen, dan kun je een mollennet plaatsen. Dat graaf je verticaal in langs de randen van je terras, tot zo'n 70 cm diep. Deze klus kun je prima uitvoeren na het ophogen, want je hoeft alleen de zijkanten aan te pakken.