Het is natuurlijk erg handig als je allemaal slimme spullen in huis hebt die zowel comfort als gemak brengen. Maar dat gemak is vaak ver te zoeken bij een ‘ramp’, zoals een stroomonderbreking of het wegvallen van de internetverbinding.

Het gaat misschien wat ver om het een ramp te noemen, maar je zult vast herkennen hoe machteloos je je kunt voelen als bijvoorbeeld de stroom uitvalt of je internetverbinding het af laat weten. Voor enkelen geldt dat in nog veel grotere mate, bijvoorbeeld als je vanwege een handicap afhankelijk bent van automatiseringen. Nu werkt slimme apparatuur in het ideale geval (ook) lokaal, wat voor je privacy toch al een goed streven is, maar er zijn veel uitzonderingen. En het probleem ligt niet altijd extern: een groep in je meterkast kan uitvallen, de aardlekschakelaar kan eruit klappen of je netwerkswitch kan roet in het eten gooien.

Systemen

Systemen voor het automatiseren van je huis leunen in sommige gevallen sterk op de cloud. Dat is lastig als je internetverbinding eruit ligt. Slimme apparaten die Zigbee of Z-wave gebruiken worden in principe lokaal aangestuurd. De Hue Bridge, de app op je smartphone en je sensoren en schakelaars blijven bijvoorbeeld gewoon werken. Veel systemen, zoals SmartThings en Homey, laten het toch afweten, omdat ze voor de aansturing of automatiseringen op de cloud leunen. Ook stembediening, zoals via Amazon Alexa of Google Assistant, vertrouwt vrijwel altijd op externe diensten. De cloud biedt natuurlijk ook voordelen, zoals de mogelijkheid om apparaten te bedienen als je niet thuis bent. Het kan prima gecombineerd worden, door eerst een lokale aansturing te proberen, en daarna terug te vallen op de cloud als dat niet lukt. Nieuwe standaarden als Thread en Matter zullen helpen om lokale aansturing makkelijker en gangbaarder te maken. Ook werkt Home Assistant aan een lokaal te gebruiken stembediening. Over deze standaarden en systemen voor thuisautomatisering lees je in dit artikel meer.

Voor stembediening is vrijwel altijd een internetverbinding nodig.

Stroomvoorziening singleboardcomputer

Een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi of Odroid N2+ zal na een stroomuitval normaliter direct weer starten als de stroomvoorziening is hersteld. Maar een abrupte uitschakeling is niet ideaal voor de software en de levensduur van je geheugenkaartje. Er zijn eventueel uitbreidingen met een kleine batterij die het systeem netjes afsluiten bij stroomuitval. Gebruik je een pc of server voor je thuisautomatisering, dan kun je vaak in het BIOS instellen dat het na een stroomonderbreking automatisch weer start. Je zou eventueel een uninterruptable power supply ofwel ups als back-upbatterij kunnen gebruiken om bepaalde systemen netjes af te sluiten of zelfs je complete ‘slimme huis’ in de lucht te houden. Maar bedenk dat je dan ook een noodvoeding nodig hebt voor andere onderdelen waar je slimme huis afhankelijk van is, bijvoorbeeld een modem/router, belangrijke switches, eventuele losse accesspoints en misschien ook wel bepaalde hubs of bridges. Dat is al bijna niet te doen.

©Kamlangniyom, MayKLM

Je kunt apparaten tijdelijk van stroom voorzien met een noodvoeding.

Slimme stekker

Gebruik je een slimme stekker om apparaten aan of uit te zetten? Of misschien juist om het stroomverbruik bij te houden, bijvoorbeeld van een wasmachine of de vriezer? Controleer dan vooraf hoe die stekker zich gedraagt als de stroom tijdelijk uitvalt. Het zou jammer zijn als je pas laat ontdekt dat bijvoorbeeld een vriezer niet meer aan is gegaan omdat de tussenstekker niet standaard actief wordt na een stroomonderbreking. Bij slimme stekkers kun je soms instellen wat ze moeten doen. Bij de Shelly Plug S vind je op de configuratiepagina, op het tabblad Settings, de optie Power On Default Mode. Je kunt hier kiezen of de schakelaar bij het terugkeren van de stroom aan of juist uit moet gaan, of de oude status moet aannemen. Dit laatste is vaak de handigste keuze.

Bij slimme stekkers kun je soms het gedrag na een stroomonderbreking instellen.

Verlichting

Bij stroomuitval zul je uiteraard eerder op zoek gaan naar kaarsen dan een lichtknop. Maar als de stroom weer terugkomt, is het wel prettig als het soepel verloopt. Wees niet verrast als na een stroomuitval opeens alle lampen in huis aangaan op volle sterkte! Bij Philips Hue was dit lange tijd de standaardinstelling. Dat kan best een dure grap zijn als je net op vakantie bent. Sinds een update in 2018 kun je bij Philips Hue zelf kiezen wat er moet gebeuren na een stroomonderbreking. Open hiervoor de Hue-app, ga naar Instellingen en kies de lamp waarvan je het gedrag wilt aanpassen. Druk op Inschakelen en stel in wat er moet gebeuren. Staat de lamp continu onder stroom omdat er geen schakelaar (meer) tussen zit? Kies dan Herstel na stroomuitval. Dan wordt de laatste staat hersteld. Ook bij bijvoorbeeld de Trådfri-bridge kun je tegenwoordig kiezen wat een lamp na stroomuitval moet doen.

Bij Philips Hue-lampen kun je instellen wat een lamp na stroomherstel moet doen.

©Frank Gaertner - www.facebook.com/franky242

Veel Philips Hue-lampen kun je via een smartphone met bluetooth bedienen.

Verwarming

Bij stroomuitval werkt een cv-ketel meestal niet meer. Het wegvallen van je internetverbinding zal meestal geen probleem zijn. Maar bij een slimme thermostaat loop je opvallend vaak wél tegen beperkingen aan. In principe kun je ze niet meer via de app gebruiken. De aansturing gebeurt in de regel namelijk via een clouddienst. Wel kun je vaak de unit nog bedienen als een handmatige thermostaat, zoals bij de Nest en Tado. Er is wel een verschil: de Nest blijft in tegenstelling tot de Tado je temperatuurschema volgen. De Tado leunt ook daarvoor op de cloud.

De slimme Tado-thermostaat volgt zonder internet niet meer het ingestelde schema.

Kleine sensoren

Veel deur- en raamsensoren werken op een batterij. Die van Aqara gebruiken bijvoorbeeld een kleine knoopcelbatterij die ongeveer twee jaar mee moet gaan. Het is handig om een paar reserve-exemplaren in huis te hebben. Temperatuursensoren gebruiken vaak penlites. Heb je meerdere sensoren van hetzelfde type, dan kun je overwegen om periodiek alle batterijen preventief te vervangen. Bedrijfszekerheid is voor temperatuursensoren vaak iets minder belangrijk, tenzij je bijvoorbeeld voor een vorstwaarschuwing op de temperatuur vertrouwt. Je kunt onder andere in Home Assistant altijd nog aanvullend met virtuele sensoren werken (zie kader ‘Virtuele sensoren in Home Assistant’). Een verminderd bereik kan bij kleine sensoren wel een probleem zijn. Bij Zigbee en Z-Wave kun je dat vaak oplossen door een apparaat (zoals een slimme stekker die het signaal versterkt) in dezelfde ruimte te plaatsen.

Deur- en raamsensoren werken doorgaans op een knoopcelbatterij.

Back-ups maken

Het ligt voor de hand, maar als je Home Assistant of iets vergelijkbaars gebruikt voor het automatiseren van je huis, zorg er dan voor dat je een niet al te oude back-up hebt. Vaak heb je er veel tijd in gestoken om alles naar je hand te zetten. Het zou zonde zijn als je er door een falend of haperend systeem helemaal opnieuw in moet duiken. Ook als zo’n fout op een later moment opeens optreedt, bijvoorbeeld door een haperende SD-geheugenkaart. Bij Home Assistant is het maken van een back-up erg eenvoudig (zie het kader ‘Back-up maken van Home Assistant’).

©onephoto - stock.adobe.com

Zorg dat je een back-up hebt van de gebruikte software.

Alternatieve opslag

Veel mensen installeren software voor thuisautomatisering op een SD-geheugenkaart. Dat is zeker op een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi het meest gangbaar, maar niet het meest betrouwbaar. Over het algemeen is dit type geheugenkaart niet geschikt voor continue lees- en schrijfacties. Bovendien dalen de schrijfprestaties als het kaartje vol raakt. Het helpt als je voor een betrouwbaar merk kiest. Wat ook helpt, is het gebruik van een goede en stabiele voedingsadapter, bijvoorbeeld de officiële adapter.

Maar beter kun je voor betrouwbaardere opslag kiezen. Een emmc-module is bijvoorbeeld al wat betrouwbaarder. Diverse singleboardcomputers, waaronder de populaire Odroid N2+, ondersteunen deze modules. Nog beter is een via usb aangesloten ssd. Wil je toch een SD-geheugenkaart gebruiken, dan kun je proberen de schrijfacties te beperken (zie kader) of een duurzamer exemplaar kiezen. We zullen enkele opties hieronder nader toelichten.

©Daniel CHETRONI

Een SD-geheugenkaart is het meest gangbaar, maar niet het meest betrouwbaar.

Duurzame SD-kaart

Het gebruik van een duurzame SD-geheugenkaart zoals de Samsung Pro Endurance en SanDisk Max Endurance helpt soms om de betrouwbaarheid te vergroten. Ze zijn veel duurzamer en weerstaan naast constante lees- en schrijfacties ook veel hogere temperaturen. Daarom worden ze vaak aanbevolen voor bewakingscamera’s en dashcams. Fabrikanten stellen dat je dat je meer dan 15 jaar achtereen opnames kunt maken. Een nadeel is dat deze SD-kaartjes in vergelijking met de gangbare exemplaren mindere prestaties bieden. Ze worden evengoed met succes ingezet voor Home Assistant en zelfs als bootdrive voor een Linux-server, als alternatief voor een usb-flashdrive.

Samsung heeft extra duurzame geheugenkaartjes op de markt gebracht.

Boot vanaf ssd

Wil je een hoge betrouwbaarheid én snelheid voor je singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi? Dan is een externe ssd die je via usb aansluit sterk aanbevolen. Dit geeft je vaak óók veel meer opslagcapaciteit. Via een adapter kun je eventueel een ongebruikte m.2 NVMe-ssd of 2,5 inch SATA-ssd geschikt maken voor usb. Ze werken niet allemaal en hangt af van de gebruikte chipset. Gebruik je recht op retour bij problemen! Ook nu is een goede voedingsadapter belangrijk, die genoeg stroom moet kunnen leveren om óók de ssd te voeden.

Als je een wat minder recente Pi hebt, zul je deze overigens eerst geschikt moeten maken voor het booten vanaf usb. Hiervoor gebruik je een SD-kaart die je vanuit Raspberry Pi Imager eenvoudig kunt flashen met een speciale image in het menu Misc utility images. Daarna kun je, met diezelfde software, je ssd voorzien van Home Assistant. Wil je overstappen naar een ssd? Maak dan een back-up in Home Assistant, die je vervolgens in je verse omgeving kunt terugzetten.

Via een speciale image maak je de Raspberry Pi geschikt voor booten vanaf usb.

🔒Breng je slimme woning naar een hoger niveau met een beveiligingssysteem!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een groot computerscherm? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5

In plaats van twee schermen kun je natuurlijk ook gewoon één grote pc-monitor aansluiten. Met een riante beelddiagonaal van 34 inch open je op de Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5 moeiteloos twee programmavensters naast elkaar. Het licht gebogen scherm telt 3440 × 1440 pixels, zodat je in een hoge resolutie video's kunt streamen. Bovendien leent dit model zich wegens de snelle reactietijd van slechts 0,4 milliseconde goed voor games. Dankzij ondersteuning voor FreeSync werkt de monitor naadloos met de betere videokaarten samen.

Er is een zogeheten KVM-switch ingebakken. Hierdoor schakel je soepel tussen verschillende aangesloten pc's. Net zoals de meeste hedendaagse monitors heeft dit exemplaar een DisplayPort-, HDMI- en usb-c-ingang. Via de drie reguliere usb-poorten sluit je eventueel diverse randapparaten aan. Daarnaast is er een ethernetpoort beschikbaar. Kortom, de ProLite XCB3494WQSN-B5 is in feite een volwaardig dockingstation waarop je een laptop met een enkele kabel kunt aansluiten. De fabrikant besteedt ook aandacht aan een goede ergonomie, want het scherm is in hoogte verstelbaar.

LG 34WQ75C-B

Zoek je een betaalbare pc-monitor met een gebogen ips-paneel, dan is de LG 34WQ75C-B een goede keuze. Dit paneeltype staat garant voor levendige kleuren en goede kijkhoeken. Het 34inch-scherm heeft 3440 × 1440 pixels en is dus ideaal voor videostreaming. De ondersteuning voor HDR10 komt hierbij goed van pas. Films en series van de betere streamingdiensten hebben hierdoor een realistischer kleurverloop. Zet deze LG-monitor gerust in een (thuis)kantoor met veel licht, want het scherm heeft een anti-reflecterende coating.

Aan aansluitopties geen gebrek! Zo kies je voor de beeldoverdracht tussen usb-c, DisplayPort en tweemaal HDMI. Daarnaast zijn er ook nog eens vier usb-poorten en een ethernetaansluiting voorhanden. Nuttig voor wie zijn of haar laptop snel op de monitor inclusief alle randapparaten wil aansluiten. Denk onder meer aan een muis, toetsenbord en externe harde schijf. Via een enkele usb-c-kabel bereiken data en stroom de laptop, terwijl het beeldsignaal in tegengestelde richting naar het scherm wordt verzonden. Overige pluspunten zijn de geïntegreerde speakers en in hoogte verstelbare standaard.

Samsung LC32R500FHPXEN

De Samsung LC32R500FHPXEN is op het moment van schrijven een van de goedkoopste pc-monitors van 32 inch die je kunt kopen. Net zoals veel andere schermen van dit formaat heeft ook dit model een lichte kromming van 1500R. Het gebogen scherm verhoogt het kijkcomfort. De maximale resolutie bedraagt 1920 × 1080 pixels, zodat je films, series en/of tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt streamen. Ondanks de relatief lage prijs heeft de LC32R500FHPXEN zeer dunne schermranden.

Een voordeel is dat je via de zogeheten Eye Saver Mode het blauwe licht kunt minimaliseren. Zo verklein je de kans op vermoeide ogen. Voor liefhebbers van videospellen is er een gamemodus ingebakken. Sluit via de HDMI-ingang dus gerust een game-pc aan. Bij aanwezigheid van een videokaart met FreeSync-ondersteuning wordt de vernieuwingsfrequentie geoptimaliseerd. Dat voorkomt haperende beelden. Je kunt na aanschaf van deze monitor trouwens meteen aan de slag, want er is een HDMI-kabel inbegrepen.

Lees ook: 🖥️ Nieuwe monitor kopen? 5 fouten die je niet moet maken

Samsung Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN

Deze 34inch-monitor van Samsung is uitermate geschikt voor fanatieke gamers. Zo presteert het paneel op een maximale vernieuwingsfrequentie van 165 hertz. Hierdoor ervaar je uiterst vloeiende gameplay. Als je een pc met een geschikte grafische kaart aansluit, wordt de vernieuwingsfrequentie continu geoptimaliseerd. Dat werkt via de techniek FreeSync. Voor het spelen van multiplayergames is de rappe reactietijd van één milliseconde een groot voordeel. Zo reageer je razendsnel op (online) tegenstanders. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels verschijnen de animatiebeelden ook nog eens scherp in beeld.

Deze luxe monitor kan uit de voeten met HDR10, waardoor de beelden van games, films en series zeer realistisch ogen. Je sluit een computer of laptop op twee manieren aan, namelijk via DisplayPort of HDMI. Dankzij de lichte kromming neem je moeiteloos pal voor het scherm plaats. Het beeld sluit goed aan bij je gezichtsveld, waardoor je de monitor ook voor regulier kantoorwerk kunt gebruiken. Daarnaast leent de Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN zich goed voor beeldbewerking. Het scherm is trouwens niet in hoogte verstelbaar; er is alleen een kantelfunctie beschikbaar.

Philips Evnia 34M2C6500/00

Voor oled-begrippen valt de vraagprijs van de Philips Evnia 34M2C6500/00 alleszins mee. Dit model bevat om precies te zijn een hoogwaardig qd-oled-paneel. Deze schermtechniek staat bekend om zijn inktzwarte contrasten, hoge helderheid en natuurgetrouwe kleuren. Aangezien iedere pixel individueel wordt aangestuurd, zie je volop details. Deze pc-monitor is geschikt voor wie games, video's en foto's in een hoge kwaliteit wil bewonderen. Voor nog fraaiere beelden schakel je tussen verschillende HDRI-modi. Je sluit met behulp van DisplayPort en HDMI (2×) één of meerdere computers aan. Verder telt de onderzijde van het scherm twee usb-poorten.

De Evnia 34M2C6500/00 ondersteunt een respectabele resolutie van 3440 × 1440 pixels. Daarnaast valt de riante vernieuwingsfrequentie van 175 hertz op. Snel bewegende beelden verschijnen dus scherp op het qd-oled-paneel. Dankzij het gebogen ontwerp volg je vanuit jouw zitpositie  alle activiteiten op het scherm. Gamers slaan hun persoonlijke voorkeuren optioneel in eigen profielen op. Switch zo bij ieder spel naar de juiste beeldinstellingen. Voor schiet-, race- en strategiegames zijn er overigens voorgekauwde instellingen beschikbaar. Tot slot heeft Philips ook aan een goede ergonomie gedacht. Je kunt de Evnia 34M2C6500/00 kantelen, zwenken én in hoogte verstellen.

Steeds meer mensen verlaten het socialemediaplatform X, veelal uit onvrede over de koers van eigenaar Elon Musk. In Nederland zijn er vorig jaar bijna een half miljoen gebruikers vertrokken. Veel van hen ruilen het voormalige Twitter daarom in voor een soortgelijk alternatief. In dit artikel bespreken we de drie populairste X-concurrenten.

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Threads

Threads is momenteel het populairste X-alternatief, met dagelijks meer dan 100 miljoen actieve gebruikers, iets wat Bluesky en Mastodon verre van halen. Met naar schatting meer dan 1 miljoen Nederlandse gebruikers (waarvan 500.000 dagelijks actief) is het platform hier ook aardig populair. Overigens is X met zijn circa 240 miljoen dagelijkse gebruikers (waarvan 1,4 miljoen Nederlands) nog steeds groter dan alle concurrenten bij elkaar.

Deze populariteit heeft Threads hoogstwaarschijnlijk te danken aan de lage instapdrempel, mits je al gebruikmaakt van Instagram. Beide platformen zijn onderdeel van moederbedrijf Meta en diep met elkaar verbonden. Door met je Instagram-account in te loggen op de X-concurrent heb je meteen een Threads-account (inclusief je Instagram-profielfoto en -bio) en volg je automatisch dezelfde accounts als op de foto-app. Zo heb je al meteen een goedgevulde tijdlijn.

Aan de andere kant zijn Threads en Instagram misschien wat té verbonden. Je kunt namelijk alléén inloggen op Threads met een Instagram-account, waardoor je de foto-app verplicht moet downloaden. Ook is het niet mogelijk om privéberichten te sturen via Threads – Meta wil dat je daarvoor Instagram blijft gebruiken.

Er zijn nog geen advertenties, maar Meta heeft al wel laten weten die op korte termijn te willen invoeren (in de VS worden reclames al getest). Voor het tonen van gepersonaliseerde advertenties gebruikt het bedrijf zowel je Threads- als Instagram-activiteit.

Een DM sturen om te vragen waar je pakketje blijft is helaas niet mogelijk op Threads.

Bluesky

Bluesky lijkt als twee druppels water op X. Of eigenlijk: X voordat het X heette. De tekenlimiet is met 300 tekens ongeveer gelijk aan de originele limiet van Twitter (voordat dat werd opgehoogd naar 4000 voor betalende gebruikers) en Bluesky heeft ook een soort Tweetdeck. Dat was een populaire functie op het vroegere Twitter, waarmee je meerdere tijdlijnen schermvullend kunt weergeven. Musk heeft Tweetdeck (nu X Pro genoemd) achter een betaalmuur gezet, maar op Bluesky is deze functie nog gratis.

Er zijn wel een paar unieke opties aanwezig, zoals de mogelijkheid om je tijdlijnen naar smaak aan te passen. Als je net nieuw bent, begin je met twee feeds: een met posts van gevolgde accounts en een met aanbevolen posts op basis van je activiteit op het platform, zoals de berichten die je liket. Je kunt ze echter vervangen door tijdlijnen die door andere gebruikers zijn samengesteld, zoals een trendingfeed, een tijdlijn met alleen maar kattenfoto's of een met louter Nederlandstalige berichten. Een andere onderscheidende functie is Starter Packs. Daarmee kun je met één klik groepen gebruikers volgen die aansluiten bij je interesses, zoals Nederlandse politici, techjournalisten of voetbalvolgers.

Tegelijkertijd ontbreken er nog verschillende functies die al enige tijd een vaste waarde zijn op X. Zo kun je je accounts en posts niet op privé zetten, kun je maar één afbeelding of video aan een post toevoegen en is het ook niet mogelijk om groeps-chats te organiseren. Ook advertenties ontbreken, maar die zul je vast niet missen. Het platform werkt wel aan een betaald abonnement om de gemiste reclame-inkomsten op te vangen.

Op Bluesky kun je je eigen feeds samenstellen.

Mastodon

Mastodon is eigenlijk geen opzichzelfstaand platform. Het bestaat namelijk uit allerlei losstaande servers, die je een beetje kunt zien als losse e-maildiensten (zoals Gmail en Outlook). Je kunt zelf een server opstellen, maar je kunt je ook aansluiten bij een bestaande open server, waarvan mastodon.social het populairst is. Voor de meeste gebruikers maakt het weinig uit welke server je kiest. Je kunt namelijk ook posts zien en reacties ontvangen van gebruikers op andere servers. Wel is er een aparte tijdlijn waarop je alleen berichten ziet van gebruikers die op dezelfde server zitten. Goed om te weten: als je je account om welke reden dan ook naar een andere server wilt verhuizen, worden je posts níét overgedragen.

Voor een socialmediaplatform is de opzet vrij complex. Het is dan ook niet verrassend dat Mastodon van de drie X-alternatieven het minst populair is. In Nederland zijn er 'slechts' naar schatting 200.000 gebruikers actief.

Toch zitten er ook voordelen aan zo'n open, decentrale aanpak. Er is daardoor bijvoorbeeld niet één bedrijf of miljardair 'de baas' die kan bepalen wat er met het platform gebeurt en gegevens van gebruikers kan verzamelen voor zaken als gepersonaliseerde advertenties (sterker nog: er is helemaal geen algoritme aanwezig om posts aan te raden op basis van je activiteiten). Voor mensen die met lede ogen hebben aangezien hoe Elon Musk Twitter eigenhandig een richting op stuurde waar ze het stellig mee oneens waren, is dat een geruststellende gedachte.

Mastodon heeft geen aanbevelingsalgoritme; de feeds geven enkel de recentste posts weer.