ID.nl logo
Huis

De ontwikkeling van de Hooverdam

Al 82 jaar staat hij er, de Hooverdam. Het is niet alleen een enorm opvallend beeld in het landschap, het is heel behulpzaam. De dam voorziet 1,3 miljoen mensen van energie. Maar de Hooverdam heeft nog meer in z’n mars.

Om te beginnen een korte recap van hoe de Hooverdam is gebouwd en hoe het werkt. Op amateuristisch geplaatste stijgers en in omgevingen vol vreemde gassen werd deze 221 meter hoge dam gebouwd. Dat was in 1931 tijdens de economische crisis, waardoor veel werkloze Amerikanen het werk maar aannamen. De Colorado-rivier werd uit zijn bedding gedwongen in vier tunnels. Op de plek waar de rivier eerst stroomde moet beton worden gestort.

Bouw van Hooverdam

Eerst werd er puin in het water gestort om een barrière te maken, vervolgens werden er explosieven gebruikt om ruimte te maken voor de dam. Het duurde even voordat het puin de rivier deed wijken, maar uiteindelijk lukte het om de plek droog te leggen waar het beton moest komen: 3,33 miljoen m3 beton om precies te zijn. Uiteindelijk was de dam twee jaar voor de verwachte opleverdatum klaar en werd deze officieel geopend. De dikte van de dam is 15 meter aan de top en 200 meter aan de voet, dus je ziet hem niet snel over het hoofd.

Er wordt jaarlijks 4 miljard kilowatt-uur aan hydro-elektrische energie opgewekt. Dat klinkt geweldig; stroom voor 1,3 miljoen mensen, maar dit cijfer is gebaseerd op standaarden uit 1935. Inmiddels is ons leven zo veranderd dat ook de dam een andere rol zou moeten gaan vervullen. Wat je niet zou verwachten, is dat het doel van de Hooverdam eigenlijk was om boerenland te irrigeren. De elektriciteit was gewoon een manier om geld te verdienen om de bouw terug te betalen (wat uiteindelijk pas in 1987 is afbetaald).

De bouw van de dam Toen de dam werd gebouwd, waren de veiligheidsmaatregelen nog niet bepaald streng. De omstandigheden waren erbarmelijk. Het was er vaak meer dan 37 graden Celsius en 100 mensen kwamen om. Het drinkwater zag eruit als “koffie met te veel melk”, volgens een medewerker. De werkers droegen de eerste periode niet eens een helm, en dat is toch wel essentieel als je met een dam van meer dan 220 meter hoog bezig bent voor slechts vijf (en later zelfs maar vier) dollar per dag.

Het jaar 2014 was erg droog, waardoor het waterniveau van stuwmeer Lake Mead lager was dan ooit. Verwacht wordt dat de droogtes rond 2026 echt problematisch worden. Het Los Angeles Department of Water and Power wil daar iets aan doen. De dam gebruikt nu slechts 20 procent van het Colorado rivierwater en het Department of Water en Power wil een op zonne-energie draaidend pompsysteem bouwen. Al het overtollige water dat normaliter naar beneden stroomt, kan dan weer terug worden gepompt in Lake Mead.

Hierdoor kan tijdens piektijden veel elektriciteit worden afgestuurd, terwijl in de daluren het meer kan worden gebruikt als een soort opslag van elektriciteit. Dat moet echter wel allemaal gebouwd worden, en er moet om tafel worden gegaan met bedrijven die nu gebruikmaken van dat naar beneden stromende water. En met investeerders, want het gaat niet minder dan 3 miljard dollar kosten om dit ondergrondse systeem te bouwen.

©PXimport

Nu geen Hooverdam Er zijn experts die zeggen dat de Hooverdam niet gebouwd kon worden in de huidige tijden, omdat er teveel milieuregels zouden worden geschonden. Zoals je je wellicht kunt voorstellen uit het vorige kader, zijn er sowieso heel andere regels voor werkomstandigheden. Ook milieuregels zouden roet in het eten gooien: er leven diverse wilde dieren in de omgeving en er zou niet zomaar getoornd mogen worden aan de natuurlijke stroom van de Colorado rivier. Zou je toch een bouwvergunning krijgen, dan was het juist door die regels waarschijnlijk onbetaalbaar om het gevaarte te bouwen. Destijds is het gelukt voor een tegenwoordig “schamel” bedrag van 49 miljoen dollar (nu zou dat 676 miljoen dollar zijn)

▼ Volgende artikel
Black Friday premium soundbar-deals: dit zijn de 5 beste aanbiedingen van 2025
Huis

Black Friday premium soundbar-deals: dit zijn de 5 beste aanbiedingen van 2025

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.

▼ Volgende artikel
TP-Link brengt Matter-compatibele slimme buitenstekker Tapo P410M uit
© TP-Link Tapo
Zekerheid & gemak

TP-Link brengt Matter-compatibele slimme buitenstekker Tapo P410M uit

TP-Link breidt zijn Tapo-assortiment uit met de P410M, een slimme wifi-stekker die geschikt is voor gebruik buitenshuis. De stekker is weerbestendig en maakt het mogelijk om tuinverlichting, terrasverwarmers of kerstverlichting eenvoudig te bedienen via een app of spraakassistent.

De Tapo P410M ondersteunt het smart home-protocol Matter en is daardoor te gebruiken binnen uiteenlopende ecosystemen van onder meer Apple, Google en Amazon. Via de Tapo-app kunnen gebruikers schema's instellen, de stekker laten schakelen bij zonsondergang of doen alsof er iemand thuis is met de afwezigheidsmodus. De stekker kan ook samenwerken met andere Tapo-apparaten, zoals bewegingssensoren of beveiligingscamera's.

Een opvallende functie is nuldoorgangsdetectie. Daarbij schakelt de stekker alleen op het moment dat er geen spanning op de stroomdraad staat, wat vonkvorming voorkomt bij het aan- of uitzetten van apparaten met een hoog stroomverbruik. Dit moet de levensduur van de schakelaar verlengen.

©TP-Link Tapo

De ingebouwde energiemonitor houdt het stroomverbruik bij en kan worden ingezet voor slimme automatiseringen. Zo kan bijvoorbeeld via een spraakassistent worden gemeld wanneer een wasmachine klaar is, of kan een oplader automatisch worden uitgeschakeld zodra een fietsaccu vol is. Ook kan de P410M de energiestroom meten van kleine zonnepaneelinstallaties, zoals op een balkon.

De Tapo P410M heeft een IP54-certificering en is daardoor spatwaterdicht. Hij functioneert bij temperaturen van -20 tot +50 graden Celsius en heeft een zelfsluitende klep om de aansluiting te beschermen tegen stof en vocht.

De TP-Link Tapo P410M is per direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 31,99 euro.

Wat is Matter?

Matter is een universele smart home-standaard die apparaten van verschillende merken laat samenwerken. Daardoor is het niet meer nodig om per merk een aparte app te gebruiken; een Matter-apparaat zoals de Tapo P410M werkt bijvoorbeeld direct met Apple Home, Google Home en Alexa.