ID.nl logo
Huis

De ontwikkeling van de Hooverdam

Al 82 jaar staat hij er, de Hooverdam. Het is niet alleen een enorm opvallend beeld in het landschap, het is heel behulpzaam. De dam voorziet 1,3 miljoen mensen van energie. Maar de Hooverdam heeft nog meer in z’n mars.

Om te beginnen een korte recap van hoe de Hooverdam is gebouwd en hoe het werkt. Op amateuristisch geplaatste stijgers en in omgevingen vol vreemde gassen werd deze 221 meter hoge dam gebouwd. Dat was in 1931 tijdens de economische crisis, waardoor veel werkloze Amerikanen het werk maar aannamen. De Colorado-rivier werd uit zijn bedding gedwongen in vier tunnels. Op de plek waar de rivier eerst stroomde moet beton worden gestort.

Bouw van Hooverdam

Eerst werd er puin in het water gestort om een barrière te maken, vervolgens werden er explosieven gebruikt om ruimte te maken voor de dam. Het duurde even voordat het puin de rivier deed wijken, maar uiteindelijk lukte het om de plek droog te leggen waar het beton moest komen: 3,33 miljoen m3 beton om precies te zijn. Uiteindelijk was de dam twee jaar voor de verwachte opleverdatum klaar en werd deze officieel geopend. De dikte van de dam is 15 meter aan de top en 200 meter aan de voet, dus je ziet hem niet snel over het hoofd.

Er wordt jaarlijks 4 miljard kilowatt-uur aan hydro-elektrische energie opgewekt. Dat klinkt geweldig; stroom voor 1,3 miljoen mensen, maar dit cijfer is gebaseerd op standaarden uit 1935. Inmiddels is ons leven zo veranderd dat ook de dam een andere rol zou moeten gaan vervullen. Wat je niet zou verwachten, is dat het doel van de Hooverdam eigenlijk was om boerenland te irrigeren. De elektriciteit was gewoon een manier om geld te verdienen om de bouw terug te betalen (wat uiteindelijk pas in 1987 is afbetaald).

De bouw van de dam Toen de dam werd gebouwd, waren de veiligheidsmaatregelen nog niet bepaald streng. De omstandigheden waren erbarmelijk. Het was er vaak meer dan 37 graden Celsius en 100 mensen kwamen om. Het drinkwater zag eruit als “koffie met te veel melk”, volgens een medewerker. De werkers droegen de eerste periode niet eens een helm, en dat is toch wel essentieel als je met een dam van meer dan 220 meter hoog bezig bent voor slechts vijf (en later zelfs maar vier) dollar per dag.

Het jaar 2014 was erg droog, waardoor het waterniveau van stuwmeer Lake Mead lager was dan ooit. Verwacht wordt dat de droogtes rond 2026 echt problematisch worden. Het Los Angeles Department of Water and Power wil daar iets aan doen. De dam gebruikt nu slechts 20 procent van het Colorado rivierwater en het Department of Water en Power wil een op zonne-energie draaidend pompsysteem bouwen. Al het overtollige water dat normaliter naar beneden stroomt, kan dan weer terug worden gepompt in Lake Mead.

Hierdoor kan tijdens piektijden veel elektriciteit worden afgestuurd, terwijl in de daluren het meer kan worden gebruikt als een soort opslag van elektriciteit. Dat moet echter wel allemaal gebouwd worden, en er moet om tafel worden gegaan met bedrijven die nu gebruikmaken van dat naar beneden stromende water. En met investeerders, want het gaat niet minder dan 3 miljard dollar kosten om dit ondergrondse systeem te bouwen.

©PXimport

Nu geen Hooverdam Er zijn experts die zeggen dat de Hooverdam niet gebouwd kon worden in de huidige tijden, omdat er teveel milieuregels zouden worden geschonden. Zoals je je wellicht kunt voorstellen uit het vorige kader, zijn er sowieso heel andere regels voor werkomstandigheden. Ook milieuregels zouden roet in het eten gooien: er leven diverse wilde dieren in de omgeving en er zou niet zomaar getoornd mogen worden aan de natuurlijke stroom van de Colorado rivier. Zou je toch een bouwvergunning krijgen, dan was het juist door die regels waarschijnlijk onbetaalbaar om het gevaarte te bouwen. Destijds is het gelukt voor een tegenwoordig “schamel” bedrag van 49 miljoen dollar (nu zou dat 676 miljoen dollar zijn)

▼ Volgende artikel
Vuurwerk fotograferen met je smartphone: zo krijg je de mooiste foto's
© ID.nl
Huis

Vuurwerk fotograferen met je smartphone: zo krijg je de mooiste foto's

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

In dit artikel

Vuurwerk fotograferen met je smartphone vraagt om een goede voorbereiding en de juiste instellingen. Je leest hoe je je telefoon stabiel houdt, waarom een schone lens verschil maakt en welke instellingen helpen om lichtsporen scherp vast te leggen. Ook leggen we uit hoe Live Photos op de iPhone en de Pro-modus op Android werken, en waar je op let bij timing en compositie voor een sterker eindresultaat. 

Lees ook: Betere foto's met je smartphone? 5 fouten die je nooit moet maken! (Plus: de beste camera-smartphones 2025)

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

Wat?Hoe?
StatiefGebruik een stabiele ondergrond of een houder
FlitserSchakel deze functie handmatig uit
FocusVergrendel de scherpte op de plek van de explosie
BelichtingVerlaag de helderheid voor diepere kleuren
ZoomBlijf op de standaardstand staan voor maximale scherpte
ModusGebruik de burst-functie voor een reeks opnames
▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok