Als het goed is heeft iedereen met de laatste update-ronde meest recente Edge op z’n Windows 10-systeem gekregen. De oude versie is daarbij automatisch verwijderd. Wat heeft de nieuwe versie te bieden en zijn er nog gekkigheden?

De geschiedenis van de standaard met Windows 10 meegeleverde browser Edge is niet bepaald succesvol te noemen. De eigen browser-engine van Microsoft was zeker niet de snelste en hobbelde lang achter de concurrentie aan. Een tijdje terug heeft de softwaregigant dan ook besloten de handdoek wat dat laatstgenoemde onderdeel betreft in de ring te gooien. Edge heeft in de meest recente – en dus als het goed is inmiddels geïnstalleerde versie – de Chrome-engine aan boord. Inderdaad: de browser-engine van Google. Heeft als voordeel dat Microsoft zich niet meer hoeft bezig te houden met het up-to-date houden en finetunen daarvan. En voor jou als eindgebruiker heeft ’t als voordeel dat er eindelijk snelheid en stabiliteit te verwachten zijn.

Zelf installeren, indien nodig

De nieuwe Edge circuleert feitelijk al sinds vorig jaar zomer, maar in april dit jaar is de oude versie middels een update-ronde definitief voor iedereen vervangen door de nieuwe. Mocht dat bij jou om een of andere reden nog altijd niet gebeurd zijn, dan kun je de Chrome-gebaseerde Edge ook handmatig downloaden en installeren vanaf deze pagina. Is de browser eenmaal geïnstalleerd, dan is de kans groot dat deze (weer) als standaard viewer is ingesteld voor allerlei bestandsformaten, waaronder PDF. Wil je liever gewoon je oude vertrouwde PDF-viewer en (of) editor gebruiken, dan is het zaak om dat snel te herstellen. Klik daarvoor in het menu Start op Instellingen. In het geopende venster klik je op Apps en dan Standaard Apps in de kolom links. Klik dan – rechts – op Standaard-apps per bestandstype.

©PXimport

In de kolom links zie je een lange lijst met bestandstypen verschijnen. Scroll naar beneden tot aan .pdf. Zie je daar rechts als standaardprogramma Edge vermeld, dan klik je daarop om vervolgens je oude vertrouwde PDF-viewer – bijvoorbeeld Acrobat Reader – te kiezen. Waarbij trouwens geldt dat de wijziging van de standaard viewer niet áltijd optreedt na upgraden van Edge, maar het is wel een veelgehoorde ‘klacht’. En eenvoudig oplosbaar dus!

Google als zoekmachine

Edge gebruikt van oudsher het huiseigen Bing als standaard zoekmachine. Wil je liever het vertrouwde Google daarvoor gebruiken, dan klik je in het hoofdvenster van Edge op … helemaal rechtsboven in beeld. Klik in het geopende contextmenu op Instellingen. Klik in de kolom links op Privacy, zoeken en services. Scroll in het paneel rechts helemaal naar beneden en klik op Adresbalk en zoeken. Kies achter Zoekprogramma dat in de adresbalk wordt gebruikt voor Google. Of als je heel privacy-bewust bent (maar dan is ’t de vraag of het slim is om Edge te gebruiken…) voor DuckDuckGo. En doorloop – nu je dan toch in het Instellingenvenster bent aanbeland – gelijk even de diverse categorieën en pas dingen eventueel naar smaak en wens aan. Besteed daarbij wat extra aandacht aan privacy-instellingen.

©PXimport

Webpagina als app

De nieuwe Edge heeft veel soortgelijke functionaliteit te bieden als die we kennen van de Google Chrome-browser en Chrome OS. Logisch, want de ‘engines’ zijn nu hetzelfde. Een van de aardigheden die daardoor mogelijk worden is het draaien van een webpagina als app. De afgelopen jaren verschijnen steeds meer zogeheten progressive web apps (PWA’s). Je kunt ze onder Chrome OS installeren en offline gebruiken. Dat kan nu dus ook in Edge. Breng bijvoorbeeld eens een bezoekje aan https://edit.photostack.app/, wat een PWA fotobewerker is. Je ziet nu in de knoppenbalk rechtsboven een nieuwe knop verschijnen, klik daar op om de PWA te installeren.

©PXimport

Klik op Installeren. Je vindt de PWA PhotoStack voortaan terug in het Windows Startmenu; het gedraagt zich als een gewone applicatie. Kortom: feitelijk heb je er nu een universele bron voor software bijgekregen. Een PWA is systeem-onafhankelijk, enige vereiste is dat een browser ermee overweg kan. Een blik op de toekomst dus, waarbij het besturingssysteem weer een forse stap minder belangrijk is geworden voor wat betreft ‘hosten’ van software! En mocht je de smaak te pakken hebben: op deze pagina tref je een scala aan PWA’s aan, waarvan het grootste deel inderdaad lokaal installeerbaar is.

©PXimport

Informatie verzamelen

Ben je bezig met een werkstuk, rapport of scriptie dan is verzamelen van informatie een van de meest voorkomende klussen. Naast de noeste type-arbeid vanzelfsprekend. Met het eerste kan Edge je alvast een eind op weg helpen. Klik op de knop Collecties rechtsboven in de knoppenbalk (het exemplaar met de + er in). Je kunt nu vanuit een geopende webpagina in het paneel links onderdelen als afbeeldingen, links en meer slepen naar het paneel rechts. Zo’n collectie kun je een naam geven door simpelweg op de standaardnaam bovenaan het paneel rechts te klikken en iets van je gading in te voeren. Verder zijn opmerkingen in te voegen en onderdelen naar andere programma’s te verzenden via de knop … Je kunt meerdere collecties elk voorzien van hun eigen naam samenstellen. Klik daarvoor op < voor de collectienaam en dan op Nieuwe collectie starten. Zo kun je per onderwerp een verzameling interessante zaken verzamelen. Eigenlijk een soort van favorieten op steroïden zeg maar, en in de verte vergelijkbaar met OneNote, maar dan nu als onderdeel van je browser.

©PXimport

Ingebouwde screenshot-maker

Edge beschikt over een praktische ingebouwde tool om screenshots van (delen van) een webpagina te maken. Klik op de knop met de drie puntjes rechtsboven in beeld en vervolgens in het geopende menu op Webopname. Je kunt nu een deel van de pagina selecteren. Interessant is de optie Volledige pagina. Hiermee wordt een screenshot van écht de hele webpagina gemaakt, in één doorlopende afbeelding. Dat kan soms verdraaid handig zijn voor bijvoorbeeld archiveringsdoeleinden. In tegenstelling tot afdrukken als PDF wordt nu de volledige web-layout zoals te zien in de browser opgeslagen. Het kan wel tot langgerekte afbeeldingen leiden, maar daar kun je dan achteraf altijd weer een stuk uit kopiëren om verder te verwerken. Screenshots gemaakt in Edge worden trouwens bewaard in de map Downloads.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.