Deze week kwam naar buiten dat de gegevens van Facebook-gebruikers zijn misbruikt voor politieke campagnes. Klokkenluider Christopher Wylie informeerde The Guardian hoe data-analysebedrijf Cambridge Analytica in het bezit kwam van gegevens van 50 miljoen Facebook-gebruikers. Het is nog niet duidelijk of de gegevens daadwerkelijk gebruikt zijn en of de gegevens inmiddels vernietigd zijn.

Cambridge Analytica is een data-analysebedrijf die actief was voor de campagnes van onder andere Donald Trump en de Brexit. Christopher Wylie, onderzoeker bij Cambridge Analytica, gebruikte Facebook om binnen enkele maanden de gegevens van tientallen miljoenen Amerikaanse stemgerechtigden te verzamelen. Dit deed hij in samenwerking met Dr. Aleksandr Kogan, een academicus op Cambridge University, die toestemming had van Facebook om met de app thisifyourdigitallife gegevens te verzamelen van Facebook-gebruikers. Kogan was niet alleen in staat om de gegevens van de daadwerkelijke gebruikers te verzamelen, maar ook van de vrienden van die gebruikers. Hierdoor konden de onderzoekers met behulp van zo’n 200.000 actieve gebruikers de gegevens verzamelen van 50 miljoen Amerikaanse Facebook-gebruikers.

Uit documenten blijkt dat Facebook al eind 2015 op de hoogte was van het uitwisselen van gebruikersgegevens met Cambridge Analytica, maar heeft vervolgens de gebruikers niet gewaarschuwd. Ook heeft Facebook niet genoeg actie ondernomen om de gegevens terug te krijgen. Op het moment dat Wylie met zijn verhaal naar The Guardian en The New York Times ging, probeerde Facebook het schandaal voor te zijn door een bericht naar buiten te brengen waarin vermeld werd dat Cambridge Analytica van Facebook geweerd zou worden vanwege het niet wissen van verkregen data. Het is op dit moment nog niet duidelijk of Cambridge Analytica de gegevens ook daadwerkelijk gebruikt heeft voor zijn campagnes.

SCL Group

Christopher Wylie begon in 2013 bij SCL Group, een bedrijf gespecialiseerd in het beïnvloeden van verkiezingen. Daar werkte hij met Alexander Nix. Niet lang daarna werd hij door Nix voorgesteld aan Steve Bannon, die toentertijd Chief Strategist en Senior Counselor was voor Donald Trump.

Alexander Nix was van mening dat SCL Group een vestiging nodig had in Cambridge, om zo een academische indruk te maken bij Steve Bannon. Er werd een nep kantoor in Cambridge opgezet, waar enkele personeelsleden moesten werken op de momenten dat Bannon naar Engeland kwam. Het doel was om de indruk te wekken dat het bedrijf veel te maken had met Cambridge University. Tijdens een bezoek opperde Bannon om het bedrijf de naam Cambridge Analytica te geven. Het talent van Nix en Wylie om iemand te manipuleren kwam hier al naar voren.

Donald Trump

Steve Bannon wilde gebruik maken van Cambridge Analytica om de presidentsverkiezingen te winnen. Volgens Wylie had Bannon “culturele wapens nodig om een culturele oorlog te winnen”. De eenheden van een cultuur zijn mensen, waardoor Cambridge Analytica zich wilde richten op het verzamelen van gegevens van zoveel mogelijk stemgerechtigden. Om dit ‘culturele wapen’ te financieren, benaderde het drietal miljardair Robert Mercer.

Wylie en Nix gingen samen met Bannon naar Mercer om het idee van micro-targetting – de specialisatie van Wylie - in combinatie met nieuwe technieken uit de psychologie voor te leggen. Een persoon zou niet als stemgerechtigde worden benaderd, maar als persoonlijkheid. Mercer investeerde 15 miljoen in Cambridge Analytica.

Cambridge University

Nadat ze de financiering rond hadden, waren Nix en Wylie in twijfel over hoe ze de gegevens zouden gaan verzamelen. Ondertussen hijgde investeerder Mercer ook nog in hun nek. In 2014 ontmoette Wylie de academicus Dr. Aleksandr Kogan op Cambridge University. Die bood een bizar goedkope methode aan om gedetailleerde informatie te verzamelen waar geen andere datatool tegenop kon: Facebook. Kogan was bezig met een onderzoek en had van Facebook toestemming om met zijn app thisisyourdigitallife de gegevens te verzamelen van de gebruikers van de app en de vrienden van die gebruikers. Facebook gaf hem hiervoor toestemming op de voorwaarde dat de gegevens na afloop van het onderzoek vernietigd zouden worden. Dat gebeurde echter niet.

©PXimport

Doordat er ook gegevens van vrienden van gebruikers verzameld konden worden, had Cambridge Analytica genoeg aan ongeveer 200.000 gebruikers om gegevens te verzamelen van enkele tientallen miljoenen stemgerechtigde Amerikaanse Facebook-gebruikers.

Later beweerde Nix dat Cambridge Analytica nooit gegevens van Facebook heeft gebruikt, terwijl dat juist het enige was wat het bedrijf op dat moment deed. Er werd ongeveer een miljoen dollar uitgegeven om gegevens te verzamelen via thisisyourlife.

Content op maat

Op basis van de gegevens wist Cambridge Analytica waar stemgerechtigden gevoelig voor waren. Het bedrijf wist welke berichten er in welke vorm moesten worden aangeboden en zelfs hoe vaak dit moest gebeuren om iemands mening over bepaalde onderwerpen te veranderen. Cambridge Analytica had daarom niet alleen psychologen en data-analisten in dienst, maar ook een creatief team die precies wist welke berichten er op websites en blogs moesten worden geplaatst om de mening van een specifieke groep te doen veranderen.

Doordat bedrijven als Cambridge Analytica bestaan, is het volgens Wylie mogelijk “om een volledig gefragmenteerde samenleving te creëren, waarin niemand meer op één lijn zit. Waar iemand voorheen op het marktplein ging staan om zijn of haar visie te vertellen aan iedereen die het maar wil horen, is het tegenwoordig mogelijk om iets in iemands oor te fluisteren zonder dat diegene dat door heeft”.

Onderzoek

Cambridge Analytica ontkent alle betrokkenheid bij genoemde praktijken. Dr. Aleksandr Kogan beweert dat hij in alles wat hij deed samenwerkte met Facebook zelf, die hem toestemming gaf voor het gebruik van de app. Facebook ontkent dat het uitwisselen van de gebruikersgegevens een datalek was. Een woordvoerder liet weten dat “het beschermen van de gegevens van gebruikers de kern is van alles wat we doen, en dat Facebook dat ook vereist van mensen die gebruikmaken van apps op Facebook”.

Afgelopen maandag begon Facebook de beursdag met een daling in de koers van ruim 4,5%. Het daalt nog steeds. Inmiddels heeft de FTC een onderzoek opgestart naar hoe Facebook omgaat met de gegevens van gebruikers. Eerder kreeg Facebook in België al een boete omdat er gegevens werden verzameld van mensen die Facebook niet eens gebruiken. Channel 4 heeft inmiddels een documentaire online gezet over Cambridge Analytica en hoe het bedrijf stiekem meehielp met verkiezingen over de hele wereld:

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇