ID.nl logo
Huis

Alles over de techniek achter wifi-standaard WPA3

Sinds de eerste wifi-standaard uit 1997 is wifi voorzien van versleuteling, zodat het draadloze verkeer niet afgeluisterd kan worden. Oorspronkelijk werd de beveiliging wep gebruikt die vervolgens vervangen werd door wpa en wpa2. Sinds kort bestaat ook wpa3 als opvolger. Wat is er verbeterd?

In 2003 werd het onveilige en gekraakte wep (Wired Equivalent Privacy) vervangen door tussenoplossing wpa (Wi-Fi Protected Access), en in 2004 werd de echte opvolger van wep vastgesteld in de vorm van wpa2. Lange tijd leek wpa2 veilig te zijn, maar in 2017 bleek met de onthulling van KRACK (Key Reinstallation Attack) dat wpa2 niet langer gegarandeerd veilig meer is.

Het is na veertien jaar de hoogste tijd voor een bijgewerkte beveiliging en die is er in de vorm van wpa3. Net als bij voorganger wpa2 wordt er bij wpa3 onderscheid gemaakt tussen een personal- en enterprise-variant. In wpa3-enterprise is weinig veranderd ten opzichte van wpa2-enterprise, al zijn de richtlijnen om de beveiliging goed te implementeren strikter geworden. Wel is er een extra sterke optionele 192bit-versleuteling toegevoegd voor instellingen of ondernemingen met hoge veiligheidseisen zoals de overheid of defensie.

Thuis zul je doorgaans gebruikmaken van de personal-variant van wpa waarin je een wachtwoord gebruikt om toegang te krijgen tot een netwerk. Juist die personal-variant is met wpa3 een stuk veiliger geworden.

WPA3-encryptie

Wep is gebaseerd op 64- of 128bit-rc4-versleuteling met een vaste sleutel. Dat zorgde ervoor dat wep eenvoudig bleek te kraken. Stoplap wpa gebruikt dezelfde rc4-versleuteling, maar in combinatie met Temporal Key Integrity Protocol (TKIP) zodat dynamische sleutels gebruikt worden. Het gebruik van dezelfde rc4-versleuteling als basis zorgde ervoor dat apparatuur met ondersteuning voor wep eenvoudig bijgewerkt kon worden naar het veiligere wpa.

De echte oplossing was wpa2, dat gebruikmaakt van CCMP (Counter Mode CBC-MAC Protocol) op basis van betere 128bit-aes-versleuteling. De beveiliging van wpa2 werkt op basis van de zogenoemde pre-shared key (psk) oftewel het wifi-wachtwoord. De sleutel zelf wordt niet in eenvoudig leesbare tekst door de lucht gegooid. Op basis van een ‘four-way handshake’ bewijzen client en accesspoint door middel van versleutelde berichten aan elkaar dat ze op basis van dezelfde psk werken. Wanneer dat bewezen is, wordt er een daadwerkelijke encryptiesleutel uitgewisseld.

Sinds 2006 is wpa2 een verplicht onderdeel van nieuwe apparatuur. De kwetsbaarheid van wpa2 zit hem in de psk die in de four-way handshake als basis voor een deel van de communicatie gebruikt wordt. Die communicatie kan worden opgenomen en zo offline gekraakt worden om toegang tot het netwerk te krijgen. Hierbij kan een client van het netwerk afgegooid worden zodat de four-way handshake opnieuw wordt uitgevoerd.

©PXimport

De verbetering van wpa3 zit hem in de manier waarop de encryptiesleutel wordt uitgewisseld. Wpa3 is net als wpa2 gebaseerd op aes-versleuteling, maar maakt gebruik van Simultaneous Authentication of Equals (SAE) dat de pre-shared key vervangt. SAE gebruikt iets dat Dragonfly heet om de encryptiesleutel tussen client en netwerk uit te wisselen. Het wifi-wachtwoord wordt hierbij gebruikt om voor iedere nieuwe client een unieke sleutel, de Pairwise Master Key (PMK), uit te wisselen die vervolgens als basis voor de encryptie wordt gebruikt.

Vervolgens wordt net als bij wpa2 de four-way handshake gebruikt. Zelfs als het wifi-wachtwoord uitlekt, is het niet mogelijk om de unieke sleutel te achterhalen en de encryptie te breken. Het is ook niet langer mogelijk om de four-way handshake op te nemen om deze offline te kraken.

Overgangsperiode

Maar als je router of accesspoint geschikt is voor wpa3, betekent dat niet dat al je clients ook met wpa3 kunnen omgaan. Een router of accesspoint met ondersteuning voor wpa3 krijgt daarom een WPA3-Personal Transition Mode. Hierbij wordt voor apparaten die dat ondersteunen verplicht wpa3 gebruikt, terwijl voor oudere apparaten wpa2-personal beschikbaar blijft. Wpa3 en wpa2 kunnen zo door elkaar gebruikt worden waarbij ook hetzelfde wifi-wachtwoord gebruikt wordt.

Er wordt wel aangeraden om de Transition Mode zodra het kan uit te schakelen en enkel ondersteuning voor wpa3 in te schakelen. Overigens is wpa2 ook direct de enige alternatieve beveiliging die toegestaan wordt, het normale wpa wordt dus niet langer ondersteund.

Easy Connect

Wifi heeft in de vorm van wps een manier om apparaten eenvoudig toe te voegen aan een beveiligd netwerk zonder dat de beveiligingssleutel hoeft te worden ingetikt. Voor het koppelen via wps volstaat het indrukken van knopjes of een pincode. Helaas is wps ook niet veilig en kun je de ondersteuning beter uitschakelen op je router of accesspoint. Met Easy Connect voegt de WiFi Alliance een nieuwe methode toe aan wifi waarmee apparaten zonder beveiligingssleutel met het netwerk verbonden kunnen worden.

Zo kan een apparaat toegevoegd worden via het scannen van een qr-code met een smartphone. Via een beveiligde verbinding worden vervolgens de gegevens van het netwerk uitgewisseld. Als alternatief voor de qr-code kan ook een code worden ingetikt. Hoewel het tegelijkertijd met wpa3 is aangekondigd, is Easy Connect geen onderdeel van wpa3, en kan het ook geïmplementeerd worden in combinatie met wpa2.

Ontwikkelingen wifi-beveiliging 1997 Wep: rc4-encryptie met vaste sleutel. 2001 Wep gekraakt. 2003 Wpa: rc4-encryptie met wisselende sleutel. 2004 Wpa2: aes-encryptie met wisselende sleutel. 2006 Wps: eenvoudig verbinding maken. 2011 Wps blijkt onveilig. 2017 Kwetsbaarheden gevonden in wpa2. 2018 Wpa3: aes-encryptie met verbeterde sleutel. 2018 Easy Connect: eenvoudig verbinding maken. 2018 Enhanced Open: betere beveiliging open netwerken.

Hoewel officieel ook geen onderdeel van wpa3, worden open netwerken in de toekomst onder de naam Wi-Fi Enhanced Open beter beveiligd. In de basis komt het erop neer dat wanneer een gebruiker met een open netwerk zonder wachtwoord verbinding maakt, er toch versleuteling wordt gebruikt. Zo kan het draadloze verkeer dat door de lucht gaat niet langer afgeluisterd worden. Een kanttekening is wel op zijn plaats: hoewel iedere vorm van beveiliging natuurlijk is meegenomen, beschermt Enhanced Open je uiteraard niet tegen valse accesspoints.

De toekomst

Ondersteuning vanuit draadloze routers of accesspoints is één ding, ook de clients moeten om kunnen gaan met wpa3. Moderne draadloze netwerken zullen in het begin zowel wpa2 als wpa3 door elkaar heen gebruiken en vermoedelijk zal het minimaal een paar jaar duren voordat wpa2 in de praktijk niet meer gebruikt wordt.

Ook zal er enige tijd verwarring zijn over welke beveiligingsmethoden precies ondersteund worden, omdat wpa3, Easy Connect en Wi-Fi Enhanced Open drie verschillende certificeringsprogramma’s zijn. Een router met wpa3 ondersteunt dus niet zonder meer Easy Connect of Wi-Fi Enhanced Open. Je moet dus goed opletten of je nieuwe router of accesspoint daadwerkelijk alle beveiligingsmethodes ondersteunt die je wilt hebben.

▼ Volgende artikel
Samsung komt in 2026 met nieuwe tv's met Micro-RGB-schermen
Huis

Samsung komt in 2026 met nieuwe tv's met Micro-RGB-schermen

Samsung gaat in 2026 meer televisies met Micro RGB-schermen uitbrengen. Het nieuwe assortiment omvat modellen van 55, 65, 75, 85, 100 en 115 inch. De nieuwe serie introduceert de volgende evolutie van Samsungs Micro RGB-schermtechnologie en zet volgens het bedrijf een nieuwe standaard voor premium kijkervaringen thuis.

"Met de nieuwste technologie van Samsung levert ons Micro RGB-portfolio levendige kleuren en helderheid die bij films, sport en tv-programma's zorgen voor een levensechter en meeslepender beeld", aldus Hun Lee, Executive Vice President van de Visual Display (VD) Business bij Samsung Electronics. "We breiden het assortiment voor 2026 uit met een nieuwe premiumcategorie met voor elke moderne woonruimte een geschikt formaat, terwijl onze hoogste beeldnormen gehandhaafd blijven."

Consumenten willen volgens Samsung steeds vaker televisies met een betere beeldkwaliteit, wat een belangrijke reden is waarom veel kijkers upgraden naar duurdere modellen. Elk Micro RGB-model maakt gebruik van een geavanceerde schermarchitectuur die gericht is op technische precisie en hoogwaardige beeldprestaties, of het nu in een grote woonruimte staat of als premium scherm in een kleinere ruimte dient.

De nieuwe Micro RGB-technologie bouwt voort op het 115-inch model dat eerder in 2025 werd geïntroduceerd. De technologie maakt gebruik van rode, groene en blauwe LED's van minder dan 100 µm die elk onafhankelijk van elkaar licht uitstralen. Deze schermarchitectuur maakt nauwkeurige lichtregeling en verbeterde kleurnauwkeurigheid mogelijk.

Motion enhancer en upscaling

De tv's zijn uitgerust met verbeterde beeldverwerkingstechnologieën zoals 4K AI Upscaling Pro en AI Motion Enhancer Pro, die helderheid verfijnen en bewegingen vloeiender maken. De Micro RGB AI Engine Pro is voorzien van een AI-chipset die per frame nauwkeurigere helderheid en realisme mogelijk maakt. De technologie Micro RGB Precision Color 100 heeft een VDE-certificering en haalt volgens Samsung 100% van het BT.2020-kleurenpalet.

Verder beschikken de modellen over de verbeterde Vision AI Companion, een multi-agent platform dat op een groot taalmodel (LLM) gestuurde intelligentie en natuurlijke gesprekken via Bixby combineert. Dit maakt functies mogelijk zoals gespreksgericht zoeken en interactieve Q&A. Samsungs Glare Free-technologie minimaliseert reflecties voor betere kleuren en contrast in verschillende lichtomstandigheden.

De audiofuncties omvatten Dolby Atmos voor multidimensionaal geluid, Adaptive Sound Pro voor geoptimaliseerde helderheid en Q-Symphony, dat TV-luidsprekers verbindt met compatibele Samsung-apparaten. Alle Samsung-tv's van 2026 zijn ook voorzien van Eclipsa Audio, een nieuw ruimtelijk geluidssysteem voor 3D-audio.

Samsung zal zijn nieuwe Micro RGB-assortiment presenteren op CES 2026, die van 6 tot en met 9 januari plaatsvindt in Las Vegas.

▼ Volgende artikel
Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon
© Bemmel & Kroon
Huis

Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon

Een complete keuken kopen begint met goede keuzes: wat is je budget, welke opstelling past bij je ruimte en welke stijl voelt als thuis? Bij Bemmel & Kroon kun je jouw keuken volledig op maat samenstellen. In dit artikel lees je hoe je slim en doordacht je nieuwe keuken plant, zodat je jarenlang plezier hebt van elke keuze.

In dit artikel lees je:
  • Waar je op moet letten bij het bepalen van je keukenbudget

  • Hoe je de juiste keukenopstelling kiest voor jouw ruimte

  • Welke keukenstijlen Bemmel & Kroon aanbiedt en hoe je de juiste selecteert

  • Waarom een complete keuken een slimme keuze kan zijn

  • Hoe je met de tips van Bemmel & Kroon je keuken slim en toekomstbestendig plant

Een nieuwe keuken koop je niet zomaar even; het is een investering in de sfeer van je huis en je dagelijkse comfort. Het is de plek waar je de dag begint met koffie en waar je 's avonds samenkomt. Als je op zoek bent naar een complete keuken die jarenlang meegaat, biedt Bemmel & Kroon volop mogelijkheden. Voordat je echter knopen doorhakt, is het slim om even stil te staan bij drie basiselementen: je budget, de ideale opstelling en de juiste stijl. Deze factoren bepalen samen of je nieuwe keuken straks niet alleen een plaatje is om te zien, maar ook een fijne plek om in te leven.

Realistisch budgetteren voor jouw droomkeuken

De prijs van een complete keuken bij Bemmel & Kroon hangt volledig af van jouw specifieke wensen. Denk daarbij aan de afmetingen, de gekozen materialen, de apparatuur en de mate van luxe in de afwerking. Een compacte, rechte keuken is vanzelfsprekend voordeliger dan een uitgebreide maatwerkopstelling met high-end apparatuur.

Omdat je bij Bemmel & Kroon alles zelf kunt samenstellen – van de kasten en fronten tot het werkblad – heb je veel grip op de kosten. Het is daarom verstandig om vooraf een budget vast te stellen. Zo kun je gericht keuzes maken en bepalen waar je wilt investeren in luxe en waar je wellicht concessies doet. Een goede planning vooraf voorkomt dat je later opties moet schrappen en zorgt dat je binnen jouw budget een prachtig resultaat neerzet.

©Bemmel & Kroon

Afgestemd op jouw ruimte en ritme

De indeling van de keuken is bepalend voor het gebruiksgemak. Hoe je kookt, beweegt en leeft in de ruimte, hangt af van de juiste flow. Bij Bemmel & Kroon heb je keuze uit alle denkbare vormen: van een rechte opstelling of hoekkeuken tot een U-vorm of een royaal kookeiland.

Heb je wat minder ruimte, dan werkt een compact ontwerp vaak het prettigst. In een open woning kan een kookeiland juist dienen als sociaal middelpunt of als mooie overgang naar de woonkamer. Denk hierbij goed na over je looproutes en de zogeheten werkdriehoek tussen koken, spoelen en koelen. Bemmel & Kroon kijkt graag met je mee; niet alleen naar het ontwerp, maar ook naar hoe de keuken past in jouw toekomstige woonritme.

Waar smaak en functionaliteit elkaar ontmoeten

Minstens zo belangrijk als de opstelling is de uitstraling van je keuken. Dit is waar jouw persoonlijke smaak echt tot leven komt. Of je nu houdt van strak en modern met greeploze fronten, of juist de warmte zoekt van een landelijke stijl met natuurlijke houtstructuren; de opties in afwerking, grepen en werkbladen zijn eindeloos.

Bedenk wel dat stijl en materiaal hand in hand gaan met functionaliteit. Een bepaald werkblad kan prachtig zijn, maar vraagt misschien meer onderhoud. Door hier een goede balans in te vinden, zorg je ervoor dat de keuken ook na jaren intensief gebruik nog steeds prettig aanvoelt en mooi oogt.

©Bemmel & Kroon

Alles onder één dak voor een zorgeloze keuze

Het grote voordeel van een complete keuken bij Bemmel & Kroon is dat je niet voor elk onderdeel naar een andere winkel hoeft. Ze profileren zich als een totaalpartner waarbij kasten, apparatuur en afwerking naadloos op elkaar aansluiten. Met tientallen opstellingen in de showrooms ter inspiratie, en de mogelijkheid om alles op maat aan te passen, krijg je de vrijheid om jouw ideale plaatje te creëren zonder het overzicht te verliezen. Dat geeft rust en duidelijkheid tijdens het koopproces.

Slimme vragen voor een vliegende start

Om het meeste uit je bezoek aan de showroom te halen, helpt het om jezelf vooraf drie vragen te stellen. Vraag jezelf ten eerste af wat je maximale budget is en hoe je dat wilt verdelen over apparatuur en materialen. Bedenk daarnaast welke opstelling het best bij de fysieke ruimte en jouw levensstijl past. Tot slot is het goed om alvast na te denken over welke sfeer en materialen aansluiten bij de rest van je interieur. Als je deze antwoorden globaal in je hoofd hebt, kunnen de adviseurs van Bemmel & Kroon je veel gerichter helpen aan een ontwerp dat niet alleen mooi is, maar ook toekomstbestendig.

©Bemmel & Kroon

Waarom kiezen voor Bemmel & Kroon?

Als gevestigde keukenspecialist combineert Bemmel & Kroon jarenlange ervaring met een enorm breed aanbod. Met zo'n 150 keukenopstellingen verspreid over diverse showrooms is er altijd wel een stijl die je aanspreekt. Of je nu gaat voor een functionele basiskeuken of een luxe maatwerkproject: ze bieden de deskundigheid en de flexibiliteit om jouw droomkeuken werkelijkheid te maken. Maak snel een afspraak!

Toe aan een nieuwe keuken?

Laat je inspireren door de keukens van Bemmel & Kroon!