Intussen weten we wat er met onze gegevens gebeurt die we online opslaan en dat ons communicatieverkeer onder een vergrootglas ligt. Met deze 15 tools en webdiensten heb je een goed gevulde gereedschapskist om je eigen bestanden, berichten en andere online zaken af te schermen voor onbevoegden. Alles voor een veilig internet, dus.

1 Signal

Waar WhatsApp de meest gebruikte chat-app ter wereld is, is Signal de privacyvriendelijke tegenhanger. Qua uiterlijk lijken de apps veel op elkaar, maar Signal heeft de reputatie nagenoeg onkraakbaar te zijn. IJzersterke encryptie tussen alle berichten is niet het enige dat de dienst zo privé maakt. Je kunt er geen screenshots in maken, je kunt berichten instellen die automatisch weer verdwijnen en de dienst verzamelt geen metadata. Tegenwoordig kun je met Signal zelfs (video)bellen en ook die feature is volledig versleuteld. Signal wordt zelfs aangeraden door Edward Snowden. En het is volledig gratis.

©PXimport

2 LastPass

Je kunt nog zo’n sterk wachtwoord hebben verzonnen, maar als een dienst gehackt wordt, komt dat wachtwoord op straat te liggen en heb je er nog niks aan. In een ideale wereld heb je voor iedere dienst een ander wachtwoord, maar dat is onmogelijk te onthouden … tenzij je een wachtwoordkluis zoals LastPass gebruikt! LastPass maakt voor iedere dienst een uniek en sterk wachtwoord aan, wat je vanuit de app of met de handige browser-add-ons meteen kunt plakken op het moment dat je het nodig hebt. Sinds kort is de app zelfs helemaal gratis, ook als je hem op meerdere apparaten gebruikt. Ideaal.

©PXimport

3 ProtonMail

ProtonMail is geen op zichzelf staand programma, maar een maildienst. ProtonMail is gebouwd door een Zwitsers bedrijf dat privacy en de veiligheid van je berichten als leidraad heeft genomen. Alle mails zijn versleuteld en tijdens het inschrijven hoef je ook geen persoonlijke informatie weg te geven. ProtonMail is bijzonder makkelijk in te stellen en te gebruiken, en er zijn goede apps voor zowel pc/laptop als smartphone. Je kunt je Gmail- of Outlook-account wel de deur uit doen! De dienst is bovendien gratis te gebruiken, al vragen de makers wel om een donatie om Proton Mail in de lucht te houden.

©PXimport

4 Thunderbird

Hoewel mailprogramma Thunderbird zich niet specifiek richt op privacy, is het wel een favoriete tool van veel gebruikers die zich daar mee bezig houden. Thunderbird wordt gemaakt door Mozilla (het bedrijf achter browser Firefox) en is grotendeels opensource. Offline mailprogramma’s zijn – anders dan de meeste online mail-clients/diensten – veelal niet financieel afhankelijk van het ontfutselen van persoonlijke gegevens, en dat is Thunderbird gelukkig ook niet. Als extra heeft Thunderbird ondersteuning voor add-ons, zodat jet met virusscanners, adblockers, spamfilters, maar ook pgp-addons zorgt dat e-mailen een heel stuk veiliger aanvoelt.

©PXimport

5 OpenKeychain

Pgp (‘Pretty Good Privacy’) is een nagenoeg onkraakbaar encryptiealgoritme dat je aan e-mails kunt toevoegen om ze compleet anoniem te houden. Pgp bestaat al sinds 1992, maar hoewel het bijzonder veilig is, is het niet gebruiksvriendelijk. Je hebt sleutels nodig van zowel jezelf als van een ander en dat levert een hoop gedoe op tijdens het schrijven en versturen van e-mails. Met OpenKeychain voor Android wordt versleuteld mailen echter een stuk makkelijker. Deze gratis app kun je in combinatie met verschillende e-mail-apps gebruiken om makkelijk pgp-versleuteling aan je mails toe te voegen. Nu alleen nog een ijzersterk wachtwoord verzinnen.

6 Wickr Messenger

Wat Snapchat is voor foto’s, is Wickr Messenger voor berichten. Wickr is een chat-app waarbij al je chats automatisch verdwijnen na een specifieke tijd die je zelf kunt instellen. Het gaat bij Wickr overigens niet alleen om tekstberichten, maar je kunt er ook foto’s en video’s mee versturen en groepsgesprekken beginnen. De app legt de nadruk op veiligheid en heeft sterke encryptie toegevoegd aan alle berichten. Bovendien is Wickr inmiddels ook op de desktop te gebruiken, wat de dienst weer een stuk toegankelijker maakt.

©PXimport

7 CryptPad

Samenwerken in documenten was tien jaar geleden nog spannend en uniek, maar het is tegenwoordig gemeengoed geworden. Grote diensten als Google en Microsoft bieden prima tools aan, maar als je iets geheim wilt houden moet je geen Drive of Office 365 gebruiken. In dat geval is er Cryptpad, een online tekstverwerker waar meerdere personen tegelijk aan een document kunnen werken, maar waarbij de documenten alleen door de makers te bekijken zijn. Toegegeven, er zitten niet zo veel opties in als in Office, maar als je niet meer nodig hebt dan de meeste basis-opmaakprofielen en -functies dan heb je aan Cryptpad meer dan genoeg.

©PXimport

8 Tresorit

Tresorit is als een soort Dropbox, maar met twee belangrijke verschillen: de dienst richt zich vooral op het bedrijfsleven én staat volledig in het teken van anonimiteit. Naast de end-to-end-versleuteling heeft Tresorit nog een aantal andere functies die het gebruik extra veilig maken. Zo kun je altijd zien wie welke wijzigingen heeft gedaan, en zijn er Public Key Infrastructures om te zorgen dat gebruikers op meerdere apparaten veilig blijven. Je moet er overigens wel flink voor betalen: Tresorit kost minimaal tien euro per gebruiker per maand, maar voor bedrijven die met gevoelige informatie werken is dat best de moeite waard.

©PXimport

9 DuckDuckGo

Ja, Google is de allerbeste zoekmachine die er bestaat, maar daar betaal je wel een prijs voor: de dienst volgt je overal op internet en verdient miljarden met het profileren van bezoekers. Gelukkig zijn er alternatieven die dat niet doen. DuckDuckGo is er daar één van, en ook met deze zoekmachine krijg je prima zoekresultaten te zien. Die worden niet opgeslagen en zijn ook niet gepersonaliseerd op jouw profiel (dat kan ook niet, want dat wordt niet opgebouwd). Overigens is Startpage ook een goed alternatief.

©PXimport

10 Private Internet Acces

Een vpn is één van de beste manieren om te zorgen dat je veilig online bent. Van alle beschikbare vpn’s is Private Internet Access (‘PIA’) onze favoriet. Deze dienst heeft alles wat je van een vpn mag verwachten: snelheid, veel verschillende servers en handige apps voor Windows, Android en iOS. Let op dat je voor een goede vpn wel moet betalen, want bij gratis diensten zit er altijd een addertje onder het gras. Gelukkig zit je ook op dat vlak goed bij PIA, want je betaalt er slechts 45 euro per jaar voor. Koopje!

11 Tor Browser

Het incognito-venster in je browser is handig als je niet wilt dat iemand je zoekgeschiedenis kan terugvinden, maar echt anoniem ben je er niet mee. Als je zeker wilt weten dat er niemand – maar dan ook écht niemand – mee kan kijken met je surfgedrag (zelfs je provider of de overheid niet) dan gebruik je Tor. De Tor-browser, waarvan de afkorting staat voor ‘The Onion Router’, wordt niet alleen gebruikt door criminelen, maar door iedereen die om zijn privacy geeft. Je internetverkeer wordt ermee omgeleid via een handvol proxy’s waardoor je bijna niet te volgen bent. Het nadeel is dat het surfen er langzamer van gaat, maar dat is een klein offer om te maken als je om je privacy geeft.

©PXimport

12 Ghostery

Ghostery is een browser-add-on voor zowel Firefox als Chrome, die bedoeld is om vervelende trackers tegen te houden. Die komen op praktisch iedere website voor en worden gebruikt door advertentienetwerken om je op een heleboel websites te kunnen volgen. Met Ghostery kun je per pagina zien hoeveel trackers er achter je aan zitten en je kunt ze allemaal tegelijk óf individueel uitschakelen. Er zijn overigens genoeg alternatieven voor Ghostery, zoals Privacy Badger of Disconnect. Adblockers doen dit klusje doorgaans ook voor je, en die beschermen je ook nog tegen malvertising-aanvallen. uBlock Origin is op dit moment de beste adblocker.

©PXimport

13 VeraCrypt

In een tijd waarin alle apps en apparaten standaard worden versleuteld, is een goede encryptietool onmisbaar geworden. VeraCrypt is de spirituele opvolger van TrueCrypt, en is inmiddels nog veiliger geworden. Vooral het aantal opties om schijven, usb-sticks of losse bestanden te versleutelen is zeer compleet. VeraCrypt maakt versleutelen toegankelijk voor de leek, maar heeft ook meer dan genoeg opties voor de échte cryptonerds. Bovendien is de tool gratis én opensource, wat het risico op misbruik flink kleiner maakt.

©PXimport

14 KeePass

Wil je een wachtwoordmanager niet alleen gebruiken voor wat simpel kopieer- en plakwerk (zie tip 2), dan is er het oneindig veel uitgebreidere KeePass (en KeePassX voor Linux). Dat is een opensource wachtwoordmanager, maar de software doet veel meer dan alleen het genereren van unieke wachtwoorden. KeePass zorgt dat je die op verschillende manieren kunt importeren en exporteren, dat je keyfiles kunt gebruiken om de app te beschermen, en je kunt pgp-versleuteling aan je wachtwoorden hangen. Wie graag in de weer gaat met verschillende encryptiestandaarden kan in het menu bovendien een enorme hoeveelheid opties aanpassen.

©PXimport

15 Google Authenticator

Naast een sterk wachtwoord is het ook slim om tweestapsverificatie aan te zetten voor zo veel mogelijk diensten. Daarbij heb je niet alleen een wachtwoord nodig, maar ook een extra code die je op je smartphone genereert. Zo heeft een hacker niet genoeg aan alleen je wachtwoord. Je kunt zo’n extra code krijgen via sms, maar de gratis app Google Authenticator is eigenlijk beter omdat die codes niet onderschept kunnen worden. Google Authenticator genereert zo’n code op je smartphone en is gratis te gebruiken op Android en iOS. Authenticator wordt ondersteund door een groot aantal diensten die tweestapsverificatie aanbieden.

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.