SSD’s bieden enorme snelheidswinsten ten opzichte van traditionele harde schijven. Dat komt doordat SSD’s gebruikmaken van NAND-opslag, dat geen bewegende delen heeft. Probleem vandaag de dag is dat de doorvoersnelheid van SSD’s zo hoog is dat SATA het niet meer bij kan houden. De 950 Pro-SSD biedt uitkomst.

SATA is de interface die gebruikt wordt om data van en naar de SSD te verplaatsen. Het is oorspronkelijk ontwikkeld voor harde schijven en daar voldeed het prima voor. Zelfs vandaag de dag hebben harde schijven er moeite mee de volledige bandbreedte te gebruiken die SATA hen biedt. De interface kan op dit moment snelheden van zo’n 6 Gbit/sec aan, dat zich vertaalt naar zo’n 600 MB/sec.

SSD’s zijn echter allang door die snelheidsbarrière heen gebroken Dat was al het geval in 2011, net nadat een nieuwe SATA-revisie uit werd gebracht. Al vrij snel kwamen er schijven op de markt die het maximum daarvan gebruikten en dus werd het tijd voor een opvolger van SATA. Helaas is een nieuwe SATA-versie niet erg efficiënt en moest er naar een andere oplossing gekeken worden.

PCI Express & NVMe

Die oplossing is gekomen in de vorm van PCI Express, kortweg PCIe. PCIe is al aanwezig op veel moederborden en het biedt nog veel ruimte voor toekomstige snelheidsverhogingen.

Echter, de overstap naar PCI-Express vereist ook een nieuw protocol voor communicatie. Van oudsher werd AHCI, de Advanced Host Controller Interface, gebruikt, dat vooral ontwikkeld is voor harde schijven en uit 2004 stamt. Niet heel vreemd dat het dus niet erg geschikt is voor solid-state schijven. Gelukkig is er een opvolger, in de vorm van NVMe, dat staat voor Non-Volatile Memory Express. Dit communicatieprotocol maakt optimaal gebruik van de nieuwe snellere hardware. NVMe verlaagt de tijd die nodig is voor een schijfoperatie, heeft maximale ondersteuning voor multicores en heeft ondersteuning voor meerdere en grotere queues. Een queue geeft de hoeveelheid  lees/schrijfoperaties aan die tegelijkertijd kunnen worden uitgevoerd en is vooral nuttig voor multicoresystemen, waar de CPU veel lees/schrijfopdrachten kan doen.

©PXimport

NVMe kan een aantal lagen uit de storage-stack weghalen, waardoor het een stuk efficiënter is dan AHCI.

©PXimport

SSD’s: 950 Pro vs 850 Evo vs HDD

In deze test staat de Samsung 950 Pro SSD met een opslagcapaciteit van 256 GB centraal. Dat is een NVMe-SSD die gebruikmaakt van vier lanes van PCIe 3.0. De 950 Pro SSD is een M.2-schijf, waarbij M.2 een kleine formfactor is bedoeld om te verbinden met PCIe. De SSD-controller van de 950 is Samsung UBX, die verantwoordelijk is voor het aansturen van het 3D V-Nand-flashgeheugen in de SSD. De beloofde sequentiële lees- en schijfsnelheden zijn respectievelijk 2200 MB/sec en 900 MB/sec en de 4k random lees- en schijfsnelheden komen neer op 300.000 en 110.000 input-output operaties per seconde (IOPS).

Deze schijf vergelijken we met de Samsung 850 Evo en een standaard harde schijf van Hitachi. De 850 Evo is aangesloten door middel van SATA 600 en haalt op papier sequentiële lees- en schijfsnelheden van respectievelijk 540 en 520 MB/sec en 4k random lees- en schijfsnelheden van 94.000 en 90.000 IOPS.

Benchmarks

Om de prestaties te meten zoals die in het echt ook zijn, maken we gebruik van een aantal verschillende soorten benchmarktools. PCMark 7 gebruiken we om een echte workload voor opslag na te bootsen. Deze testsuite bootst taken na uitgevoerd in programma’s zoals Windows Defender, het importeren van afbeeldingen, het bewerken van video, het starten van applicaties, het laden van gamelevels en meer. Daarnaast maken we gebruik van PCMark 8 om de wat modernere workloads na te bootsen, zoals Battlefield 3, World of Warcraft, Adobe Photoshop, Microsoft Word en meer. Deze twee benchmarks zijn voor consumenten het belangrijkste, omdat ze het beste écht gebruik nabootsen en we daarmee de impact van de aanzienlijk hogere snelheden die PCIe en NVMe bieden goed kunnen meten. Vooral hier verwachten we dat de NVMe-SSD een sterke voorsprong zal nemen op de overige schijven.

Andere software die we gebruiken is de AS SSD-benchmark, dat zowel lees- als schijfbenchmarks uitvoert. Bovendien gebruikt het data die niet samengeperst kan worden. Er wordt bij AS SSD eerst een sequentiële lees- en schrijftest uitgevoerd, gevolgd door random reads van 4 kB blokken met één instructie en 64 instructies tegelijkertijd. Een random read van 4 kB is iets wat tijdens het normaal gebruik van de pc heel vaak uitgevoerd wordt, bijvoorbeeld als je een map met heel veel kleine bestanden leegt of als het besturingssysteem wordt gestart. Veel bestanden die je regelmatig opent zijn bovendien vrij klein, dus is het resultaat van deze test is belangrijk. Tenslotte meet AS SSD de access time die nodig is voor alle acties, ook een belangrijke indicatie van prestaties in de echte wereld. Op basis daarvan wordt een totaalscore door AS SSD berekend, net als het geval is bij PCMark 7 en 8.

Resultaten

Als we naar de resultaten kijken, zien we dat de 950 Pro-SSD een PCMark 7-score haalt van maar liefst 6071 punten. Dat is erg snel. Per individueel onderdeel is te zien dat vooral bij het starten van applicaties en bij het importeren van foto’s de impact het grootst is ten opzichte van de SATA-SSD, met respectievelijk een verbetering van 38 procent en 12 procent. Het verschil in vergelijking met de harde schijf tussen de twee is enorm, waar de HDD iets meer dan 2200 punten haalt en in het algemeen gewoon zeer traag is.

In PCMark 8, die een iets moderner gebruik van de pc nabootst, is de 950 Pro SSD ook het snelste met een score van 5061 punten, opnieuw gevolgd door de 850 Evo met 4987 punten. Dit keer is het verschil iets minder groot tussen beide voor de totaalscore.

Voor AS SSD zien we opnieuw dat de 950 Pro het beste uit de bus komt, met een dubbele totaalscore ten opzichte van de 850 Evo. Dat zien we bijvoorbeeld terug in de sequentiële lees- en schijftest, waar de voordelen van PCIe in combinatie met een gestroomlijnd communicatieprotocol duidelijk worden, met een snelheid van meer dan 1600 MB/sec voor de 950 Pro versus bijna 500 MB/sec voor de 850 Evo.

Als je veel grote bestanden verplaatst, is de 950 Pro dus een enorme verbetering. Hetzelfde geldt voor het schrijven van bestanden, waarbij de score van de twee ook bijna verdubbeld wordt. Als we kijken naar het lezen van 4K op een willekeurige plek op de schijf, zien we met een thread van 1 een wat kleinere verbetering: bij het schrijven doet de 950 Pro er 30 MB/sec bij, wat aanzienlijk is. Wordt het aantal threads opgeschroefd naar 64, dan zien we opnieuw dat de 950 Pro veel beter die hoge aantallen aan kan. Helaas zal een aantal threads van 64 maar beperkt voorkomen in huis-tuin-en-keukengebruik. De access time van de 950 Pro voor het lezen is bijna de helft van de 850 Evo en dat is dan ook weer een zeer goede verbetering, die wel in het dagelijks gebruik verschil maakt.

Conclusie

In deze test hebben we drie benchmarks uitgevoerd met drie schijven, de 950 Pro en 850 Evo-SSD en een traditionele harde schijf. Het is duidelijk dat de 950 Pro aanzienlijk betere prestaties levert dan SATA-SSD’s, bijvoorbeeld bij het starten van applicaties, het importeren van foto’s en het lezen/schrijven van bestanden.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Met de feestdagen voor de deur kijken we dit keer naar 5.1-surroundsets voor de woonkamer. Want wat is er nou leuker om je favoriete film of serie te kijken met supergoed geluid? Of bij het gamen? Voor minder dan 300 euro welteverstaan.

Een 5.1 speakerset is een geluidssysteem dat is opgebouwd uit zes verschillende luidsprekers. Het cijfer 5 staat voor de satellietluidsprekers: een middenkanaal voor spraak, twee speakers voorin (links en rechts) en twee speakers die je achter je plaatst. De .1 verwijst naar de subwoofer, die specifiek de lage bastonen voor zijn rekening neemt. Doordat deze luidsprekers rondom de luisterpositie worden geplaatst, komt het geluid vanuit verschillende richtingen op je af. Dit creëert een ruimtelijk effect waardoor je bij het kijken van films en series of het spelen van games wordt omringd door geluid.

Logitech Z906

Deze set is ontworpen om meerdere audiobronnen tegelijkertijd te kunnen verwerken. Je sluit tot zes apparaten aan, zoals een televisie, gameconsole of computer, via de beschikbare digitale optische, digitale coaxiale of analoge ingangen. De set beschikt over een bedieningsconsole die je stapelt bij je apparatuur en een draadloze afstandsbediening voor bediening vanaf de bank. Het systeem levert een continu vermogen van 500 watt en is THX-gecertificeerd, wat betekent dat het voldoet aan specifieke prestatie-eisen voor bioscoopgeluid. De decodering ondersteunt Dolby Digital en DTS-soundtracks. Naast de subwoofer krijg je vier satellietluidsprekers en een middenkanaal die je flexibel kunt plaatsen.

Sony HT-S40R

Bij dit systeem worden de achterste luidsprekers aangestuurd door een draadloze versterker, waardoor er geen kabels van de soundbar voorin de kamer naar achteren hoeven te lopen. De soundbar zelf beschikt over drie kanalen en werkt samen met de subwoofer en de twee achterspeakers voor de 5.1-weergave. Het totale uitgangsvermogen bedraagt 600 watt. Voor de connectiviteit maak je gebruik van HDMI ARC, een optische ingang of een analoge aansluiting. Daarnaast is er Bluetooth 5.0 aanwezig voor het streamen van audio vanaf mobiele apparaten. De soundbar kan aan de muur worden bevestigd of voor de televisie worden geplaatst.

Trust GXT 658 Tytan

Dit geluidssysteem is eigenlijk voornamelijk bedoeld voor games en in combinatie met een pc of gameconsole, waarbij de houten subwoofer het middelpunt vormt. De basweergave is gesynchroniseerd met geïntegreerde LED-verlichting die reageert op het ritme van het geluid. Het systeem schakelt automatisch naar een stand-by modus wanneer het niet in gebruik is. De set wordt geleverd met een afstandsbediening waarmee je onder andere de bas en het volume regelt. De kabels voor de achterste luidsprekers hebben een lengte van 8 meter, wat plaatsing in grotere ruimtes mogelijk maakt zonder verlengsnoeren. Het piekvermogen ligt op 180 watt.

Hisense AX5100G

Dit audiosysteem ondersteunt Dolby Atmos-technologie voor een ruimtelijke geluidsweergave. De set bestaat uit een soundbar, een losse subwoofer en twee achterluidsprekers. Met een totaal vermogen van 340 watt worden de verschillende frequenties verdeeld over de speakers. Je hebt de beschikking over diverse equalizer-modi, waaronder instellingen voor nieuws, film en games. Aansluiten op de televisie gaat via HDMI eARC, maar er zijn ook opties voor USB en een optische kabel. De achterspeakers plaats je achter de luisterpositie om het surround-effect van de 5.1-opstelling te completeren.

Sony HT-S20R

Je installeert dit systeem met een soundbar, subwoofer en twee bedrade achterspeakers. De soundbar verzorgt de linker-, rechter- en middenkanalen, terwijl de externe subwoofer de lage tonen voor zijn rekening neemt. Het systeem heeft een totaal vermogen van 400 watt en ondersteunt Dolby Digital. Via de USB-poort speel je audiobestanden direct af van een geheugenstick. Voor de verbinding met de televisie gebruik je HDMI ARC, maar als je televisie dit niet ondersteunt, zijn er optische en analoge ingangen beschikbaar. De set beschikt over diverse geluidsmodi die je met een knop op de afstandsbediening selecteert.

AOC brengt met de Gaming 25G4KUR een monitor op de markt die volledig is afgestemd op competitieve gamers. Het 24,5-inch scherm haalt een verversingssnelheid tot 420 Hz en biedt snelle reactietijden, Adaptive-Sync en ergonomische instelmogelijkheden.

Supersnel beeld voor competitieve spelers

De AOC Gaming 25G4KUR (adviesprijs 259 euro) is bedoeld voor wie elke milliseconde telt. Dankzij een overklokte verversingssnelheid van 420 Hz (400 Hz standaard) en een responstijd tot 0,3 milliseconde reageert het scherm vrijwel direct op elke actie. Dat maakt hem geschikt voor snelle shooters, esports-toernooien en spelers die vloeiende bewegingen en minimale vertraging willen.

Het 24,5-inch formaat is populair onder professionele esports-spelers, omdat het speelveld overzichtelijk blijft zonder dat de ogen veel hoeven te bewegen. De Full HD-resolutie zorgt ervoor dat hoge framerates haalbaar zijn, zelfs met een middenklasse grafische kaart.

©AGON by AOC

Heldere kleuren en vloeiende beelden

De 25G4KUR gebruikt een Fast IPS-paneel met brede kijkhoeken en een kleurdekking van 121 procent sRGB. Het scherm is compatibel met NVIDIA G-SYNC. Adaptive-Sync, zorgt ervoor dat beelden vloeiend blijven zonder haperingen of tearing. DisplayHDR 400 biedt bovendien een iets hoger contrast en betere helderheid dan standaard SDR-monitoren.

Ontworpen voor urenlang gamen

AOC rust de monitor uit met functies die lange gamesessies comfortabeler moeten maken. De flicker-free achtergrondverlichting en blauwlichtreductie verminderen vermoeide ogen, terwijl de ergonomische standaard in hoogte verstelbaar is en kantel-, draai- en rotatiefuncties heeft. Via AOC's G-Menu-software kunnen spelers profielen aanmaken, instellingen aanpassen en de Low Input Lag-modus activeren.