SSD’s bieden enorme snelheidswinsten ten opzichte van traditionele harde schijven. Dat komt doordat SSD’s gebruikmaken van NAND-opslag, dat geen bewegende delen heeft. Probleem vandaag de dag is dat de doorvoersnelheid van SSD’s zo hoog is dat SATA het niet meer bij kan houden. De 950 Pro-SSD biedt uitkomst.

SATA is de interface die gebruikt wordt om data van en naar de SSD te verplaatsen. Het is oorspronkelijk ontwikkeld voor harde schijven en daar voldeed het prima voor. Zelfs vandaag de dag hebben harde schijven er moeite mee de volledige bandbreedte te gebruiken die SATA hen biedt. De interface kan op dit moment snelheden van zo’n 6 Gbit/sec aan, dat zich vertaalt naar zo’n 600 MB/sec.

SSD’s zijn echter allang door die snelheidsbarrière heen gebroken Dat was al het geval in 2011, net nadat een nieuwe SATA-revisie uit werd gebracht. Al vrij snel kwamen er schijven op de markt die het maximum daarvan gebruikten en dus werd het tijd voor een opvolger van SATA. Helaas is een nieuwe SATA-versie niet erg efficiënt en moest er naar een andere oplossing gekeken worden.

PCI Express & NVMe

Die oplossing is gekomen in de vorm van PCI Express, kortweg PCIe. PCIe is al aanwezig op veel moederborden en het biedt nog veel ruimte voor toekomstige snelheidsverhogingen.

Echter, de overstap naar PCI-Express vereist ook een nieuw protocol voor communicatie. Van oudsher werd AHCI, de Advanced Host Controller Interface, gebruikt, dat vooral ontwikkeld is voor harde schijven en uit 2004 stamt. Niet heel vreemd dat het dus niet erg geschikt is voor solid-state schijven. Gelukkig is er een opvolger, in de vorm van NVMe, dat staat voor Non-Volatile Memory Express. Dit communicatieprotocol maakt optimaal gebruik van de nieuwe snellere hardware. NVMe verlaagt de tijd die nodig is voor een schijfoperatie, heeft maximale ondersteuning voor multicores en heeft ondersteuning voor meerdere en grotere queues. Een queue geeft de hoeveelheid  lees/schrijfoperaties aan die tegelijkertijd kunnen worden uitgevoerd en is vooral nuttig voor multicoresystemen, waar de CPU veel lees/schrijfopdrachten kan doen.

©PXimport

NVMe kan een aantal lagen uit de storage-stack weghalen, waardoor het een stuk efficiënter is dan AHCI.

©PXimport

SSD’s: 950 Pro vs 850 Evo vs HDD

In deze test staat de Samsung 950 Pro SSD met een opslagcapaciteit van 256 GB centraal. Dat is een NVMe-SSD die gebruikmaakt van vier lanes van PCIe 3.0. De 950 Pro SSD is een M.2-schijf, waarbij M.2 een kleine formfactor is bedoeld om te verbinden met PCIe. De SSD-controller van de 950 is Samsung UBX, die verantwoordelijk is voor het aansturen van het 3D V-Nand-flashgeheugen in de SSD. De beloofde sequentiële lees- en schijfsnelheden zijn respectievelijk 2200 MB/sec en 900 MB/sec en de 4k random lees- en schijfsnelheden komen neer op 300.000 en 110.000 input-output operaties per seconde (IOPS).

Deze schijf vergelijken we met de Samsung 850 Evo en een standaard harde schijf van Hitachi. De 850 Evo is aangesloten door middel van SATA 600 en haalt op papier sequentiële lees- en schijfsnelheden van respectievelijk 540 en 520 MB/sec en 4k random lees- en schijfsnelheden van 94.000 en 90.000 IOPS.

Benchmarks

Om de prestaties te meten zoals die in het echt ook zijn, maken we gebruik van een aantal verschillende soorten benchmarktools. PCMark 7 gebruiken we om een echte workload voor opslag na te bootsen. Deze testsuite bootst taken na uitgevoerd in programma’s zoals Windows Defender, het importeren van afbeeldingen, het bewerken van video, het starten van applicaties, het laden van gamelevels en meer. Daarnaast maken we gebruik van PCMark 8 om de wat modernere workloads na te bootsen, zoals Battlefield 3, World of Warcraft, Adobe Photoshop, Microsoft Word en meer. Deze twee benchmarks zijn voor consumenten het belangrijkste, omdat ze het beste écht gebruik nabootsen en we daarmee de impact van de aanzienlijk hogere snelheden die PCIe en NVMe bieden goed kunnen meten. Vooral hier verwachten we dat de NVMe-SSD een sterke voorsprong zal nemen op de overige schijven.

Andere software die we gebruiken is de AS SSD-benchmark, dat zowel lees- als schijfbenchmarks uitvoert. Bovendien gebruikt het data die niet samengeperst kan worden. Er wordt bij AS SSD eerst een sequentiële lees- en schrijftest uitgevoerd, gevolgd door random reads van 4 kB blokken met één instructie en 64 instructies tegelijkertijd. Een random read van 4 kB is iets wat tijdens het normaal gebruik van de pc heel vaak uitgevoerd wordt, bijvoorbeeld als je een map met heel veel kleine bestanden leegt of als het besturingssysteem wordt gestart. Veel bestanden die je regelmatig opent zijn bovendien vrij klein, dus is het resultaat van deze test is belangrijk. Tenslotte meet AS SSD de access time die nodig is voor alle acties, ook een belangrijke indicatie van prestaties in de echte wereld. Op basis daarvan wordt een totaalscore door AS SSD berekend, net als het geval is bij PCMark 7 en 8.

Resultaten

Als we naar de resultaten kijken, zien we dat de 950 Pro-SSD een PCMark 7-score haalt van maar liefst 6071 punten. Dat is erg snel. Per individueel onderdeel is te zien dat vooral bij het starten van applicaties en bij het importeren van foto’s de impact het grootst is ten opzichte van de SATA-SSD, met respectievelijk een verbetering van 38 procent en 12 procent. Het verschil in vergelijking met de harde schijf tussen de twee is enorm, waar de HDD iets meer dan 2200 punten haalt en in het algemeen gewoon zeer traag is.

In PCMark 8, die een iets moderner gebruik van de pc nabootst, is de 950 Pro SSD ook het snelste met een score van 5061 punten, opnieuw gevolgd door de 850 Evo met 4987 punten. Dit keer is het verschil iets minder groot tussen beide voor de totaalscore.

Voor AS SSD zien we opnieuw dat de 950 Pro het beste uit de bus komt, met een dubbele totaalscore ten opzichte van de 850 Evo. Dat zien we bijvoorbeeld terug in de sequentiële lees- en schijftest, waar de voordelen van PCIe in combinatie met een gestroomlijnd communicatieprotocol duidelijk worden, met een snelheid van meer dan 1600 MB/sec voor de 950 Pro versus bijna 500 MB/sec voor de 850 Evo.

Als je veel grote bestanden verplaatst, is de 950 Pro dus een enorme verbetering. Hetzelfde geldt voor het schrijven van bestanden, waarbij de score van de twee ook bijna verdubbeld wordt. Als we kijken naar het lezen van 4K op een willekeurige plek op de schijf, zien we met een thread van 1 een wat kleinere verbetering: bij het schrijven doet de 950 Pro er 30 MB/sec bij, wat aanzienlijk is. Wordt het aantal threads opgeschroefd naar 64, dan zien we opnieuw dat de 950 Pro veel beter die hoge aantallen aan kan. Helaas zal een aantal threads van 64 maar beperkt voorkomen in huis-tuin-en-keukengebruik. De access time van de 950 Pro voor het lezen is bijna de helft van de 850 Evo en dat is dan ook weer een zeer goede verbetering, die wel in het dagelijks gebruik verschil maakt.

Conclusie

In deze test hebben we drie benchmarks uitgevoerd met drie schijven, de 950 Pro en 850 Evo-SSD en een traditionele harde schijf. Het is duidelijk dat de 950 Pro aanzienlijk betere prestaties levert dan SATA-SSD’s, bijvoorbeeld bij het starten van applicaties, het importeren van foto’s en het lezen/schrijven van bestanden.

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.