ID.nl logo
Huis

8 m.2-moederborden onder de loep

Moederborden met een m.2-slot hebben tegenwoordig nogal wat meerwaarde ten opzichte van verouderde exemplaren met uitsluitend klassieke (m)sata-poorten. We bespreken 8 m.2-moederborden met ondersteuning voor m.2, en vertellen je over de voordelen ervan.

Lees ook:Zo werken ssd's

Een groot voordeel van een m.2-slot is de hoge doorvoersnelheid. Deze aansluiting is om die reden prima geschikt om een snelle m.2-ssd met een pci-express-interface op het moederbord te huisvesten, zoals bovenstaande 960 Pro- en 960 EVO-ssd's van Samsung. Dit type opslag neemt bovendien ook minder ruimte in beslag dan een reguliere ssd of harde schijf. Vooral in het geval van een ruimtebesparende mini-pc is dat natuurlijk een pluspunt.

Bijzonder is dat m.2 meerdere interfaces ondersteunt, zodat je in plaats van ssd-opslag bijvoorbeeld ook een draadloze netwerkkaart of 4G-module kunt integreren. Met een m.2-slot kun je dus alle kanten op, maar houd er wel rekening mee dat er verschillende varianten zijn. Een m.2-b-slot ondersteunt alle gangbare interfaces, namelijk pci-express, usb, sata, i²c en audio. Een nadeel is dat een zogeheten b-key (de aanduiding ‘key’ slaat op de inkeping op de rand met connector van de m.2-module) bij pci-express maar twee actieve lanes van de cpu heeft.

Bij een pci-express-slot van de tweede generatie is er dan een theoretische doorvoersnelheid haalbaar van ‘slechts’ 1 Gbit/s. Een m.2-m-slot ondersteunt minder interfaces, namelijk sata en pci-express. Daar staat dan wel tegenover dat een m-key bij pci-express maximaal vier actieve lanes ondersteunt.

Zijn die allemaal aangesloten, dan is er bij een geschikte pci-express 3.0-insteekkaart een snelheid mogelijk tot 4 Gbit/s. Om die reden bespreken we hier alleen moederborden die een m.2-slot met een m-key hebben. Goed, laten we eens acht m.2-moederborden van naderbij bekijken.

ASRock X99 Taichi

©PXimport

Wie van plan is om een supersnelle (maar peperdure) Intel Broadwell-E-processor te integreren, heeft hiervoor een moederbord nodig uit een hoger prijssegment. De X99 Taichi is nog relatief betaalbaar (309 euro) en heeft voor deze veeleisende cpu’s de benodigde LGA2011-3-socket aan boord.

Als basis voor deze socket dient de X99-chipset van Intel. Je kunt maar liefst acht ddr4-modules met een capaciteit van in totaal 128 GB op het moederbord kwijt. Gunstig is dat de fabrikant een Nvidia High Bandwidth sli-brug meelevert voor het geval je met meerdere GeForce GTX 1070- of 1080-videokaarten in sli-modus wilt gamen. Om een zware videokaart te dragen, heeft ASRock de drie pci-express 16x-sloten met aluminium verstevigd.

Opvallend is verder de aanwezigheid van twee gigabit-poorten die je eventueel kunt combineren voor een hogere netwerksnelheid. Als alternatief is er ook een draadloze netwerkadapter met ondersteuning voor zowel de 2,4GHz- als de 5GHz-frequentieband ingebouwd. Bovendien is er ook bluetooth-ondersteuning. Wat betreft connectiviteit kun je alle kanten op. Het moederbord bevat namelijk tien sata600-poorten en een sata-express-aansluiting.

Verder is er plek voor twee m.2-sloten (m-key), zodat je snelle m.2-ssd’s op dit exemplaar kwijt kunt. Daarnaast is er ook nog een m.2-e-slot voor de montage van de draadloze netwerkkaart. Voor een atx-moederbord zijn er relatief weinig usb-poorten beschikbaar, namelijk zeven. Eén exemplaar bestaat hiervan uit een usb3.1-c-poort.

MSI B150M Bazooka Plus

©PXimport

MSI richt zich met de B150M Bazooka Plus (87,30 euro) op handzame game-pc’s. Dit moederbord heeft namelijk het micro-atx-formaat, zodat kopers een mini-pc kunnen inrichten. Qua design krijgen moederborden met gamers als doelgroep altijd iets meer aandacht. Zo is de B150M grotendeels zwart en zijn er aan de achterzijde witte leds aanwezig.

Zoals de naam al doet vermoeden, heeft dit product een Intel B150-chipset aan boord. Hierop zit een LGA1151-socket, dus je kunt een recente Core i7-processor monteren. Het moederbord heeft plek voor vier ddr4-geheugenbankjes met een klokfrequentie van 2133 MHz. In totaal kun je maximaal 64 GB werkgeheugen toevoegen.

Voor het aansluiten van datadragers en overige componenten bevat de B150M maar liefst zes sata600-poorten. Voor de liefhebbers van snelle ssd-opslag is dit moederbord ook uitgerust met een m.2-slot met ondersteuning van de m-key. Verder kun je twee pci-express1x-insteekkaarten en een extra verstevigde pci-express16x-insteekkaart van de derde generatie op het moederbord kwijt.

Vanzelfsprekend zijn er voldoende usb3.1-poorten, waarvan één type-c-poort aan de achterzijde. Voor ‘onboard graphics’ heeft dit moederbord een hdmi- en dvi-poort in huis, al is er ook voldoende plek om een discrete videokaart met eigen aansluitingen te monteren.

ASRock H110M-STX

©PXimport

Hoewel de vraag naar moederborden in het nieuwe mini-stx-formaat toeneemt, hebben tot dusver alleen ASUS en ASRock geschikte producten in hun gamma. Deze formfactor is 29 procent kleiner dan mini-itx, terwijl gebruikers evengoed zelf een processor kunnen vastschroeven. Om overmatige hitteproductie te voorkomen, is de tdp (thermal design power) van de cpu wel beperkt tot 65 watt.

Gelukkig weerhoudt deze beperking je niet om een recente Core i7-processor toe te voegen. Dit ASRock-product (91,95 euro) is gebouwd rondom de H110-chipset van Intel. Hierop is een LGA1151-socket aanwezig, zodat je een recente Intel-processor kunt aansluiten. Als geheugen voeg je twee ddr4-modules toe met een klokfrequentie van 2133 MHz. De maximale geheugencapaciteit bedraagt 32 GB.

De ruimte is vanwege de mini-stx-formfactor natuurlijk beperkt, dus er zijn niet zoveel aansluitingen beschikbaar. Je moet het intern namelijk doen met twee sata6-poorten en een m.2-slot (m-key) met ondersteuning voor de pci-express-interface. Bovendien is er een extra m.2-slot aanwezig (e-key) voor een optionele wifi- en bluetooth-module. Er is geen ruimte om een discrete videokaart in te bouwen.

Gelukkig zijn de interne videochips van Intel-processors tegenwoordig een aardig alternatief. Via vga, hdmi of displayport kun je het beeld in ieder geval doorsturen naar een monitor. Ten slotte zijn er drie gewone usb-poorten beschikbaar, plus één usb3.0-connector met een type-c-aansluiting.

Gigabyte GA-Z170X-Designare

©PXimport

Met de GA-Z170X-Designare (237,90 euro) heeft Gigabyte een atx-moederbord op de markt gebracht met zeer veel mogelijkheden. Als basis dient de Z170-chipset, waarbij er aan de hand van de LGA1151-socket ondersteuning is voor de populaire Skylake-processorreeks van Intel. Daarnaast kun je nog vier ddr4-geheugenmodules met een capaciteit van maximaal 64 GB op dit moederbord kwijt.

Opvallend is dat de GA-Z170X-Designare gecertificeerd is voor thunderbolt 3, zodat je via een enkele usb-c-poort zowel data als beeld op hoge snelheden kunt overdragen. Thunderbolt 3 biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om via het displayport1.2-protocol twee schermen in ultra hd aan te sturen met zestig beelden per seconde.

Een tweede opvallende eigenschap is de aanwezigheid van een u.2-slot, waarmee er (in vergelijking met m.2) nog hogere doorvoersnelheden tot 32 Gbit/s haalbaar zijn voor geschikte ssd’s. Overigens zijn ssd’s met een u.2-interface nog vrij zeldzaam en duur (Intel SSD 750). Naast een u.2-slot is er gelukkig ook een gangbaarder m.2-slot met een m-key aanwezig.

In tegenstelling tot de meeste moederborden kun je dankzij 22110-ondersteuning een iets groter formaat op dit slot kwijt. Voor overige connectiviteit binnen de behuizing doe je een beroep op zes sata600- en twee sata-express-poorten. In de behuizing is er voldoende plek om twee grafische kaarten in sli- of crossfire-opstelling te laten samenwerken.

Wie een hoge netwerksnelheid belangrijk vindt, combineert eventueel twee gigabitpoorten. Om dit moederbord meer glans te geven, is er op diverse plekken sfeervolle ledverlichting aanwezig. Een leuke gimmick is dat je hiervan zelf de gewenste kleur instelt.

Lees verder op de volgende pagina, waar nog vier moederborden aan bod komen.

ASUS H110S2

©PXimport

De recente H110S2 (86,50 euro) is voor minder dan honderd euro te koop, terwijl dit exemplaar je mini-pc van alle gemakken voorziet. Het betreft een moederbord met de recente mini-stx formfactor, waarbij gebruikers zelf een processor op de veelgebruikte LGA1151-socket kunnen prikken. Verder is er plek voor twee ddr4-geheugenmodules met een kloksnelheid van 2133 MHz en een capaciteit van in totaal 32 GB.

Het moederbord gebruikt de Intel H110-chipset als basis, waarbij er twee sata600-poorten en een m.2-slot paraat staan. Laatstgenoemde aansluiting ondersteunt de zogeheten m-key, zodat er hoge doorvoersnelheden haalbaar zijn. Er is in de behuizing plek voor m.2-2280-ssd’s, zoals bij alle besproken moederborden het geval is. De H110S2 heeft overigens nog een m.2-slot met een e-key (2230) in huis. Die is weliswaar niet geschikt voor een opslagdrager, maar je kunt hierop bijvoorbeeld wel een bluetooth-adapter aansluiten.

Fijn is dat er naast twee reguliere usb3.0-poorten ook een usb-c-aansluiting voorhanden is. Op grafisch vlak ondersteunt dit ASUS-product de interne videochip van Intel-processors (HD Graphics). Voor de doorgifte van beelden staan onder meer een hdmi- en displayport-aansluiting klaar.

ASUS Tuf Sabertooth 990FX R3.0

©PXimport

Hoewel Intel de pc-markt met zijn chipsets domineert, wil dat nog niet zeggen dat er geen andere spelers zijn. ASUS heeft met de Tuf Sabertooth 990FX R3.0 (219 euro) een atx-moederbord in zijn gamma die is gebaseerd op de 990FX-chipset van AMD. Er is een AM3+-socket aanwezig waarmee je een processor uit de FX-, Phenom II-, Athlon II- of Sempron- 100-serie kunt monteren.

Op het gebied van geheugenondersteuning lopen veel AMD-cpu’s nog wat achter en daarom accepteert dit moederbord alleen ddr3-modules met een maximale kloksnelheid van 1866 MHz. Er zijn vier geheugensloten aanwezig waarop je in totaal 32 GB aan werkgeheugen kunt prikken.

Gameliefhebbers die maximaal drie videokaarten tegelijkertijd willen gebruiken, maken hiervoor gebruik van sli- of crossfire-ondersteuning. Het moederbord heeft hiervoor verstevigde pci-express-2.0-sloten in huis. Voor de interne connectiviteit staan er vijf sata600-poorten paraat. Daarnaast is er ook een m.2-slot om eventueel m.2-ssd-opslag met het moederbord te verbinden. Van de vier usb3.1-poorten op het I/O-paneel is er ook een exemplaar met type-c-aansluiting aanwezig.

ASUS heeft veel zorg besteed aan het design van dit atx-moederbord. Het product heeft namelijk een strakke uitstraling en er is ledverlichting met diverse voorinstellingen voorgeïnstalleerd. Opvallend is dat het koelblok vijf leds bevat die mogelijk oplichten in het geval van opstartproblemen.

Gigabyte GA-H110N

©PXimport

De GA-H110N (90 euro) is een mini-itx-moederbord met bescheiden afmetingen van zo’n 17 bij 17 centimeter. Desondanks kun je er dankzij de Intel H110-chipset alle kanten mee op, waarbij het zelfs mogelijk is om een discrete videokaart te plaatsen via het pci-express-x16-slot van de derde generatie.

Overigens is dat voor eenvoudige pc-taken niet per se nodig, want de meeste Intel-processors hebben tegenwoordig een goede interne videochip. Het enige wat je hoeft te doen, is een geschikte cpu met HD Graphics kiezen voor de veelgebruikte LGA1151-socket. Voor het transporteren van de videobeelden, bevat het product een vga-, dvi-d- en hdmi-aansluiting, waarbij je maximaal twee schermen tegelijkertijd kunt gebruiken.

Het moederbord heeft verder plek voor twee ddr4-geheugensloten van maximaal 16 GB per stuk. Er zijn weliswaar twee m.2-sloten beschikbaar, maar slechts één exemplaar beschikt over een m-key voor ssd-opslag. De andere aansluiting is bedoeld voor een draadloze netwerkmodule.

Voor de aansluiting van overige componenten maak je gebruik van drie sata600-connectors. Hoewel het moederbord verschillende usb-poorten bevat, is er helaas nergens een type-c-aansluiting te zien. Daarmee is de GA-H110N in dit deelnemersveld een uitzondering.

MSI X99A Tomahawk

©PXimport

Als je alleen genoegen neemt met brute rekenkracht, kun je niet om een moederbord met een Intel X99-chipset heen. Hierop is namelijk de 2011-3-socket gemonteerd, zodat je een Intel Broadwell-E-processor kunt aansluiten. De X99A Tomahawk van MSI (282,90 euro) voldoet aan alle eisen. Met plek voor acht ddr4-geheugensloten met een maximale klokfrequentie van 3333 MHz komt je niet snel werkgeheugen tekort.

Op het moederbord zijn er verder drie pci-express-x16-sloten van de derde generatie beschikbaar. Voor fanatieke gamers is er sli- en crossfire-ondersteuning, zodat je de grafische rekenkracht van meerdere videokaarten kunt bundelen. Zoals je van een modern moederbord mag verwachten, zijn er maar liefst tien usb-poorten voorhanden waarvan één exemplaar met type-c-aansluiting aan de achterzijde.

Op de X99A Tomahawk vind je verder tien sata600-poorten, een m.2-slot (m-key) en een u.2-poort. Kortom, aan interne connectiviteit is er geen gebrek. Je voert de netwerksnelheid zo nodig op, door beide gigabit-poorten in teammodus te gebruiken.

Opvallend is dat MSI ook liefhebbers van audio bedient, waarbij er diverse maatregelen zijn genomen om audioreferentie tegen te gaan. MSI heeft dit moederbord voorzien van een stoer uiterlijk, waarbij de Taiwanese fabrikant de trend van ledverlichting volgt.

▼ Volgende artikel
Tracker in je e-bike verstoppen? Dit zijn de beste plekken (en de risico's van een AirTag)
© Halfpoint - stock.adobe.com
Mobiliteit

Tracker in je e-bike verstoppen? Dit zijn de beste plekken (en de risico's van een AirTag)

Wist je dat er dagelijks tussen de 200 en 300 e-bikes gestolen worden? Als jij een elektrische fiets hebt, doe je er natuurlijk alles aan om dat te voorkomen. Maar zelfs wanneer je hem met meerdere sloten vastzet, is dat geen garantie dat dieven hem laten staan. Wordt je fiets toch gestolen, dan kan een tracker helpen om hem terug te vinden. Alleen: waar verstop je zo'n tracker het best, en welke systemen werken echt goed?

Dit artikel in het kort

📡Het verschil: bluetooth vs. GPS-trackers (en wat jij nodig hebt)
📡De 6 populairste plekken om een zender onzichtbaar te monteren
📡Wanneer moet je kiezen voor een gespecialiseerd systeem met abonnement?

Twee soorten trackers: bluetooth vs. GPS

Voordat je een tracker koopt, is het belangrijk om het onderscheid te kennen tussen de twee systemen die op de markt zijn. Het verschil zit hem vooral in de techniek en de prijs.

  1. Bluetooth-trackers (zoals de Apple AirTag): Deze zijn goedkoop (20 tot 40 euro) en compact. Ze hebben geen eigen internetverbinding of GPS, maar 'liften mee' op het signaal van telefoons van voorbijgangers.

  2. GPS-trackers: Ze hebben een ingebouwde simkaart en een eigen GPS-module. Ze zenden zelfstandig hun locatie uit, waar ze ook zijn, maar vereisen vaak wel een abonnement.

Bluetooth-trackers (zoals de Apple AirTag of goedkopere varianten) zijn inmiddels overal verkrijgbaar. De werking is heel simpel: de tracker zendt een bluetooth-signaal uit dat wordt opgepikt door smartphones van toevallige voorbijgangers. Die telefoons sturen vervolgens anoniem de locatie door via hun eigen internetverbinding. In drukke stadscentra werkt dit vaak prima, omdat er altijd wel iemand in de buurt is.

AirTag in je fiets? Dit zijn de nadelen en risico's

Rene Bolt is Chief Technology Officer bij Conneqtech, een bedrijf dat trackingsystemen voor e-bikes ontwikkelt. Volgens de expert is er op zich weinig mis met voordelige trackers, al laten de prestaties vaak te wensen over: bij budgetmodellen is de batterij vaak al na een maand leeg of blijkt de locatiebepaling onnauwkeurig, zegt hij.

Het grootste probleem zit hem volgens Bolt echter in het ontwerp. Een AirTag is bedoeld voor zoekgeraakte sleutels of tassen, niet voor gestolen fietsen. Dat brengt een onbedoeld risico met zich mee: om stalking te voorkomen, waarschuwt Apple automatisch mensen die ongewild gevolgd worden. "Een fietsendief wordt dus ook genotificeerd als er een onbekende AirTag meereist", waarschuwt Bolt. "Als hij een iPhone heeft, geeft die een alarm af en kan hij de tracker zelf opsporen."

🚲Lees ook: In 7 stappen de juiste e-bike-verzekering

©wachiwit - stock.adobe.com

View post on TikTok

Populaire verstopplekken

Juist omdát een dief vroeg of laat een melding op zijn telefoon kan krijgen, is de verstopplek cruciaal. Je wilt immers voorkomen dat hij het zendertje binnen tien seconden van je fiets plukt en weggooit. Wil je ondanks de risico's toch een bluetooth-tracker gebruiken? Zorg dan dat hij extreem moeilijk te vinden is. Populaire verstopplekken zijn onder meer een opbergvakje onder het zadel, de bidonhouder, een fietsbel, een fietstas, een fietsmand of bak, of - bij modellen met brede banden - tussen band en velg.

De meeste trackers geven een prima signaal af wanneer je ze verstopt achter de kunststof onderdelen van je fiets. "Wat je vooral niet moet doen, is de tracker inkapselen in metaal", legt Rene uit. "Het klinkt slim om een tracker binnenin het fietsframe te stoppen, maar waarschijnlijk kun je hem dan helemaal niet traceren."

Meer weten? Check dan: Zo vind je de beste GPS-tracker voor je e-bike

Fietsslot voor je e-bike: dit zijn 5 goede opties

Een tracker is vooral bedoeld voor wanneer je fiets al gestolen ís, maar dat wil je natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. Een goed slot dus:

ART-keurmerk: Het slot moet minimaal ART-2 gecertificeerd zijn (2 sterren).
Tweede slot: Veel verzekeraars verplichten tegenwoordig een tweede slot (ketting- of beugelslot) waarmee je de fiets aan de 'vaste wereld' (zoals een lantaarnpaal) vastzet.
Lengte:
Kies een ketting of vouwslot van minimaal 85 tot 100 cm, zodat je hem makkelijk ergens aan vastmaakt.

1. AXA Defender:Het klassieke ringslot dat op heel veel e-bikes standaard zit. Oersterk, ART-2 gekeurd en makkelijk uit te breiden met een insteekketting.
2. ABUS Iven Chain 8210: Deze ketting van 110 cm is van gehard staal, maar heeft een flexibele hoes die lakschade aan je fiets voorkomt. Uiteraard ART-2.
3. AXA Fold Ultra 90:Een compact alternatief voor de zware ketting. Dit vouwslot is makkelijk mee te nemen in de houder op je frame en vouwt uit tot 90 cm. Voldoet aan de ART-2 norm.
4. AXA Newton Promoto+ 2: Dit slot is ontwikkeld voor scooters, maar dankzij de ART-2 certificering perfect (en extra veilig) voor je e-bike. Voorzien van een neopreen hoes en geharde schakels.
5. AXA Absolute 9-90: Een modern kettingslot dat speciaal is ontworpen voor dagelijks gebruik. De '9-90' staat voor schakels van 9 mm dik en een lengte van 90 cm. Handig in gebruik en ART-2 gecertificeerd.

Netwerk en dekking

Ook de dekking van standaard winkeltrackers is niet altijd optimaal. Bolt noemt de techniek van Apple slim: doordat de locatie wordt bepaald via iPhones in de buurt, werkt het systeem perfect in de bebouwde kom of op drukke plekken. Zodra je de stad verlaat, is het een ander verhaal. In rustigere gebieden zijn er immers minder telefoons om verbinding mee te maken. "Zodra ik buiten de stedelijke omgeving kom," ziet hij in de praktijk, "loopt het signaal direct achter."

©Sebastian Rothe

Gespecialiseerd e-bike-trackers

Voor wie zekerheid wil, raadt Rene Bolt een gespecialiseerde e-bike-tracker aan. Deze systemen vertrouwen niet alleen op bluetooth, maar hebben ook een eigen internetverbinding én GPS. Een drievoudig systeem voor locatietracking dus.

Bekende voorbeelden zijn de Tracefy Bike Tracker of de AXA-IN Smart Guard (ontwikkeld door Conneqtech). Doordat ze meerdere technieken combineren, leveren ze bijna constant een sterk signaal, ongeacht waar de fiets staat. Via een app kunnen eigenaren hun fiets daardoor altijd volgen..

Keurmerk

Deze professionele trackers zijn wel een investering: gemiddeld ben je zo’n 200 euro kwijt aan installatie, plus een jaarlijks abonnement van een paar tientjes. “Toch biedt het wel een hoop waar voor je geld”, verdedigt Bolt de prijs. "We hebben een keurmerk elektronische e-bikebeveiliging van Kiwa en werken ook met verzekeraars samen die bij de duurdere e-bikes een tracker van deze kwaliteit verplichten."

Bescherm je e-bike tegen diefstal met een stevig fietsslot

En maak het dieven niet te gemakkelijk!

Aangifte en opsporing

Mocht je fiets onverhoopt toch gestolen worden, dan is aangifte doen altijd de eerste stap. Dit is verplicht voordat je bij de verzekeraar kunt aankloppen. Verzekeringsmaatschappijen werken vaak samen met particuliere beveiligingsorganisaties die gespecialiseerd zijn in het terugvinden van fietsen. "Je hebt dan een goede kans dat ze je e-bike terugvinden, maakt niet uit waar hij naartoe is vervoerd", aldus Rene.

Deze professionele opsporingsteams werken overigens liever niet met trackers zoals de AirTag, omdat het delen van locatiegegevens daarbij veel omslachtiger is dan bij een gespecialiseerde tracker. Omdat e-bikes met professionele systemen zo goed gemonitord worden, krijgen ze vaak een waarschuwingssticker op het frame. Zo weten dieven direct dat er ergens een zender verstopt zit. Dit kan al een afschrikwekkend effect hebben.

©Rostislav Ageev

Budgetoptie

Wil je niet de hoofdprijs betalen voor beveiliging? Dan kun je voor minder dan tien euro al online een eenvoudige bluetooth-tracker kopen, soms zelfs inclusief slimme opbergaccessoires. Bedenk wel dat hier een risico aan zit: als de fietsendief zelf een iPhone heeft, krijgt hij mogelijk automatisch een melding dat jouw tracker met hem meereist.


▼ Volgende artikel
Beter typen, sneller klikken: met deze Windows-trucs bespaar je heel wat tijd!
© ID.nl
Huis

Beter typen, sneller klikken: met deze Windows-trucs bespaar je heel wat tijd!

Wie nog altijd met de muis door elk menu klikt of herhaaldelijk dezelfde tekst typt, verspilt ongemerkt uren per maand. Gelukkig heeft Windows een grote voorraad verborgen sneltoetsen, verfijnde muisinstellingen en gratis automatiseringstools. Daarmee voer je voortaan elke taak in een handomdraai uit.

Wat gaan we doen?

In dit artikel ontdek je hoe je sneller werkt in Windows zonder nieuwe software te installeren. Je leert navigeren zonder muis, bestanden en tekst razendsnel bewerken en vensters efficiënt ordenen. We laten zien hoe je muisinstellingen optimaliseert, RSI-klachten voorkomt en verborgen toetscombinaties benut. Door deze trucs in je dagelijkse routine op te nemen, win je ongemerkt uren per maand – en werk je comfortabeler dan ooit.

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

De basis van sneller werken is leren navigeren zonder de muis te gebruiken. Begin bij de verkenner: druk op Windows-toets+E en de bestandsbeheerder springt open, ongeacht het programma waarin je zit. Wil je direct naar de adresbalk om een pad te typen, tik dan Ctrl+L. Zodra je de gewenste map hebt gekozen, open je het contextmenu met Shift+F10; dat bespaart de omweg via de rechtermuisknop.

Wisselen tussen geopende vensters gaat bliksemsnel met Alt+Tab. Houd de toetsen ingedrukt, schuif met de pijltoetsen naar het doelvenster en laat los. Werk je met veel identieke vensters, bijvoorbeeld meerdere Word-documenten? Roep deze numeriek op. Met Windows-toets+1 open of activeer je het eerste pictogram op de taakbalk. Met Windows-toets+2 doe je dat met het tweede enzovoort.

Wanneer je een bestand een andere naam wilt geven, selecteer dat dan en druk op F2 in plaats van langzaam te dubbelklikken. Herhaal je een opdracht, zoals het hernoemen van een reeks foto's, gebruik dan de functietoets telkens opnieuw als je door de lijst bladert.

Supersnelle tekst

Wie veel typt, verspilt vaak seconden aan muisgeklungel bij het selecteren van tekst. Laat dat verleden tijd worden door je selectiepaden met het toetsenbord aan te leren. Plaats de cursor aan het begin van een woord, houd Shift ingedrukt en druk op Ctrl+PijltjeRechts om in één keer het woord te selecteren. Je voegt extra woorden toe door de pijltjestoets opnieuw te gebruiken, of je kiest Ctrl+Shift+PijltjeOmlaag voor een complete alinea.

Wil je alles in een document markeren, dan blijft de toetscombinatie Ctrl+A onovertroffen. Na het selecteren is het knippen, kopiëren of plakken met respectievelijk Ctrl+X, Ctrl+C en Ctrl+V sneller dan welke contextmenu-optie dan ook. De toetscombinatie Ctrl+Shift+V wordt vaak vergeten. Hiermee plak je de tekst zonder opmaak in allerlei apps, zoals Edge, Teams en de nieuwe Notepad.

Heb je een fout gemaakt? Bekijk je aanpassingen met Ctrl+Z en herhaal een ongedaanmaking met Ctrl+Y.

Nog een kleine tijdwinst bij het tikken: gebruik Ctrl+Backspace om direct het vorige woord te wissen in plaats van letters. Door deze commando's in je spiergeheugen op te slaan, hoef je nooit naar de muis te grijpen.

Ook selecteren is een stuk makkelijker, sneller en ergonomisch beter verantwoord met het toetsenbord.

RSI deels te voorkomen

Repetitive Strain Injury (RSI) is een verzamelnaam voor klachten aan spieren, pezen en gewrichten die ontstaan door langdurig herhaalde bewegingen of een statische houding. Wie urenlang klikt en sleept met de muis, belast vooral pols, onderarm en schouder steeds op dezelfde manier. Dat kan leiden tot zeurende pijn, tintelingen of blijvend krachtverlies, als je niets verandert.

Gelukkig kun je die belasting verminderen door vaker slimme toetscombinaties te gebruiken. Daarmee wissel je de microbeweging van je muis af met kortere, preciezere handelingen op het toetsenbord. Zo verdeel je de belasting over meer spieren en voorkom je een verkrampte hand boven je muis.

Blijf daarnaast rechtop zitten, steun je onderarmen op het bureau en neem elke dertig minuten een micropauze: even opstaan, schouders losrollen, handen schudden. Kleine aanpassingen - ook in je softwaregewoonten - houden je handen en polsen gezond en je productiviteit hoog.

Snelle muisinstellingen

Traag cursorgedrag kost meer tijd dan je denkt, maar Windows laat je de muis tot op de millimeter finetunen. Open Start, typ Muisinstellingen en klik op Muisinstellingen bovenaan de resultaten. Gebruik vervolgens Aanvullende muisinstellingen om in het klassieke venster terecht te komen.

Onder het tabblad Aanwijzeropties verplaats je de schuif Selecteer een snelheid voor de aanwijzer naar rechts. Doe dit tot de cursor de volledige breedte van het scherm kan afleggen met een ontspannen polsbeweging van vijf centimeter. Schakel Precisie van de aanwijzer verbeteren uit. Deze versnelling remt of versnelt de cursor afhankelijk van je beweging en maakt precieze kliks minder voorspelbaar.

Ga daarna terug naar het hoofdvenster en activeer Inactieve vensters schuiven. Dankzij deze functie hoef je niet langer op een venster te klikken om het eerst te activeren. Je scrolt simpelweg met het wiel boven het gewenste venster en de inhoud schuift meteen.

Windows 11 biedt veel verschillende instellingen voor je muis, ook in het ietwat verouderde, aanvullende menu.

Vensters ordenen

Zoek je constant naar het juiste venster, dan is Snap Assist je geheime wapen. Druk op Windows-toets+PijltjeLinks of Windows-toets+PijltjeRechts om het huidige venster op de helft van het scherm te plaatsen. Windows toont als je je muis beweegt miniaturen van de resterende apps. Kies met de pijltjestoets of klik een keer om de andere helft op te vullen.

Combineer daarna Windows-toets+PijltjeOmhoog om het venster in een kwadrant te krijgen, ideaal voor drie of vier documenten naast elkaar. In Windows 11 verschijnt bij Windows-toets+Z een rastermenu. Druk direct het bijbehorende cijfer in om de positie te kiezen en je handen blijven op het toetsenbord.

Wil je alles opzij schuiven? Ga dan met de muis boven de taakbalk hangen en gebruik Windows-toets+D om het bureaublad te tonen. Herhaal de toetscombinatie om de vorige indeling terug te halen.

Voor grote projecten creëer je aparte werkomgevingen met Windows-toets+Ctrl+D. Wissel daarna via Windows-toets+Ctrl+PijltjeRechts of Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks. Sluit een desktop met Windows-toets+Ctrl+F4 zonder dat je programma's verliest. Met deze vensterdiscipline bespaar je tijd en voorkom je ruis.

Van secondewinst naar vrije uren

Het lijkt misschien weinig om één seconde te besparen met Ctrl+Backspace of een halve muisbeweging, maar vermenigvuldig die microtijden maar eens met je werkritme en de uitkomst verrast je. Een gemiddelde kantoorwerker wisselt dagelijks zo'n zeshonderd keer tussen vensters, selecteert honderdvijftig tekstfragmenten en opent vijftig bestanden. Met de beschreven toetsen win je ongeveer één seconde per vensterwisseling en evenveel per tekstselectie. Een hergeprogrammeerde middelste muisklik scheelt nog eens één seconde bij elk bestand.

Dat levert alles bij elkaar achthonderd seconden per dag op, wat neerkomt op dertien minuten. Werk je 220 dagen per jaar, dan win je dus bijna 49 uur, oftewel ruim zes volle werkdagen, zonder de inzet van extra software. Investeer je één uur in het aanleren van deze combinaties, dan heb je dat na krap vijf werkdagen alweer terugverdiend. De rest van het jaar kun je die tijd benutten voor een training, een pauzewandeling of lekker wat eerder naar huis.

Nieuwe laptop nodig?

Op Kieskeurig.nl zie je meteen welke modellen het meest in prijs zijn gedaald

Snel starten en zoeken

Als je elke handeling via het startmenu opzoekt, verspil je kostbare seconden. Oefen daarom met het dialoogvenster Windows-toets+R. Typ bijvoorbeeld cmd en druk op Ctrl+Shift+Enter om de opdrachtprompt direct als administrator te openen.

Wil je even snel een systeemtool opstarten? De tools msinfo32, dxdiag en powercfg.cpl liggen allemaal binnen handbereik via hetzelfde venster. Voor gewone bestanden is de toetscombinatie Windows-toets+S je ideale zoekfunctie. Nadat je een term hebt ingevoerd, gebruik je Tab om naar het filtergebied te springen en kies je met de pijltjestoetsen tussen Documenten, Mappen, Instellingen en Web. Door vervolgens op Enter te drukken, open je direct het bovenste resultaat zonder de muis te gebruiken.

Vind je niet wat je zoekt? Open dan Instellingen, navigeer met Alt+PijltjeRechts naar Privacy & Beveiliging en selecteer Zoeken in Windows. Daar kun je kiezen voor Uitgebreid zoeken. Daarmee zoek je niet alleen in de standaardmappen maar je hele pc. Door deze combinatie van snelle opdrachtregelaars en gefilterde zoekacties verschijnt elk bestand precies wanneer jij het nodig hebt, zonder vertraging of extra muisbeweging.

Via het uitvoervenster kun je snel bij instellingen komen die normaal gesproken diep verstopt zitten.

Sneller zonder spierpijn

Productiviteit verdampt zodra polsen of schouders protesteren, dus ergonomie is geen luxe maar voorwaarde. Begin met het toetsenbord: leg je duimen op de spatiebalk en laat je wijsvingers zweven boven F en J, zodat de afstand naar iedere sneltoets wordt verkleind. Precies, daarom zitten die voelbare streepjes op die knoppen.

Houd je pols recht en verplaats je arm vanuit je elleboog. Windows helpt mee. Werk je lang met kleine letters op hoge resolutie, roep dan met de Windows-toets+Plustoets het Vergrootglas. Met Ctrl+Alt+I kies je voor omgekeerde kleuren, waarmee je je ogen ontlast. Door comfort prioriteit te geven blijven snelheidstrucs niet alleen langer hangen, ze worden ook deel van een houdbare routine voor dagelijks computerwerk.

Het vergrootglas is meer dan alleen een simpele zoomfunctie.

Werk slimmer

Je bespaart geen uren door harder te werken, maar door slimmer te klikken en bewuster te typen. De basis is simpel: houd je handen op het toetsenbord, laat Windows het zware werk doen en pas de muis aan jouw manier van bewegen aan. Met slimme sneltoetsen navigeer je razendsnel door bestanden en vensters. Met geoptimaliseerde muisinstellingen raak je nooit meer de cursor kwijt en dankzij pauzeherinneringen blijven je spieren ontspannen. Alle functies zitten al in Windows, dus je hoeft niets te installeren of beheren. Begin vandaag met één reeks toetsen, voeg er morgen een tweede aan toe enzovoort. Zo bespaar je tijd en ontzie je je spieren.

 Lees ook: Onmisbare sneltoetsen op je MacBook en iMac

En wat doe je met die gewonnen tijd?

Wat dacht je van ...