Reclames op internet zijn bloedirritant toch? Tja, wij vinden van niet, als makers van bladen en websites bieden wij ook reclame aan. Wél vinden we dat reclame iets is waar zorgvuldig mee omgesprongen moet worden en waarmee absoluut niemand lastiggevallen mag worden. En juist daar gaat het nog weleens mis, en dan wordt reclame inderdaad bloedirritant. Gelukkig hoef je in dit soort gevallen niet lijdzaam te gaan zitten afwachten, je kunt daar zelf iets aan doen.

Tip 01: Noodzaak

We gaven het in het intro al aan: wij zijn natuurlijk niet tegen reclame. Niet alleen omdat wij daar als bedrijf deels van afhankelijk zijn, maar simpelweg omdat het een noodzakelijkheid is in een wereld waarin de meeste content gratis wordt aangeboden. Daarbij, als wij een nieuwe special of een nieuw tijdschrift op de markt brengen waarvan we denken dat jij er wild enthousiast van zou worden, dan is het belangrijk dat we jou dat (met jouw goedvinden) kunnen laten weten. Dat is wat ons betreft ook waar reclame voor is bedoeld: een manier om mensen op de hoogte te stellen van iets waarop ze zitten te wachten. En dus absoluut niet als een instrument om iedereen alles dat wij maken door de strot te duwen. Een reclamevrij internet is als reclamevrije televisie: niet mogelijk. Alhoewel, Netflix doet het natuurlijk wél, maar kan dat alleen door maandelijks een bedrag bij je af te schrijven (en dat bedrag is eind vorig jaar op de valreep nog even flink verhoogd). In dit artikel behandelen we reclame niet als de duivel, want dat is het niet. Partijen die zich niet aan eerlijke praktijken houden daarentegen, mag je wat ons betreft best onder die categorie scharen. Want die verknallen het voor iedereen.

©PXimport

Tip 02: Goed versus slecht

Goed en slecht, dat zijn nogal krachttermen. Want slechte reclame, bestaat zoiets? Absoluut, net zoals er goede reclame bestaat, en alle tientallen tinten die daartussen zitten. Wat wij beschouwen als slechte reclame heeft niet eens zoveel te maken met de inhoud, maar met de manier van presenteren. Een advertentie is iets waar je vrijwillig op zou willen klikken omdat je geïnteresseerd bent. Wanneer je zo gemanipuleerd wordt dat je per ongeluk op een advertentie klikt terwijl dat niet de bedoeling was, dan vinden wij dat slechte reclame. Denk hierbij aan advertenties met de knop Download op een downloadsite om je te laten denken dat je een programma downloadt, terwijl je alleen maar wordt omgeleid naar een ander programma. Of een advertentie die zo wordt geladen dat het scherm verspringt, zodat je er per ongeluk op klikt. Een uitgever van een website is te allen tijde verantwoordelijk voor de inhoud, en dus ook de reclame. Als je wordt geconfronteerd met oneerlijke of ‘slechte’ reclame op deze manier, is het wat ons betreft geen schande om die te blokkeren.

Tip 03: Tracking cookies

Hoe zit het eigenlijk met tracking cookies? Die zijn wel slecht toch? De Europese Unie heeft er zelfs een speciale wet voor aangenomen. Oef, ja, die verschrikkelijke cookiewet. Die is bedoeld om mensen bewuster te maken van cookies. Maar deze wet heeft vooral geleid tot een situatie waarin we allemaal op Accepteren klikken, omdat de website anders niet lekker meer werkt. Zolang tracking cookies gebruikt worden waar ze voor bedoeld zijn – het voorschotelen van reclame die je waarschijnlijk interessant vindt – zien we daar absoluut geen kwaad in. Vooral niet omdat de informatie niet tot het individu te herleiden is. Wij raden je af om álle cookies uit te schakelen, zelfs als je totaal geen interesse hebt in reclame op basis van je interesses (want dat is wat cookies onder andere realiseren). Websites functioneren namelijk vaak niet meer goed zonder cookies: je voorkeuren worden bijvoorbeeld ook in een cookie vastgelegd. We raden je vooral aan om de instellingen van de diensten die je gebruikt aan te passen, zodat je er zo min mogelijk last van hebt. Hoe? Dat zullen we je in de volgende tips laten zien.

©PXimport

Tip 04: Adblockers

We duiken eerst in de adblockers. Zoals advertenties een slechte reputatie hebben bij consumenten, hebben adblockers een slechte reputatie bij bedrijven. Ze worden gezien als slecht, omdat mensen er advertenties mee kunnen verbergen. Wij zien dat anders: als je gebruikers niet lastigvalt met vervelende advertenties, hebben zij ook geen reden om je advertenties te verbergen. In dat opzicht is een adblocker juist fantastisch om het kaf van het koren te scheiden, en dan komen we bij de goede adblocker Adblock Plus. Dit programma was ooit bedoeld om alle reclame mee van internet te weren, inmiddels is het een programma om vooral partijen te ‘straffen’ die zich niet aan de regels houden. Surf naar www.adblockplus.org en download de extensie voor de browser van je keuze. Zodra je dat hebt gedaan, worden vervelende advertenties geblokkeerd, daar hoef je helemaal niets voor te doen. Uiteraard heb je zelf ook controle, daarvoor kies je op het pictogram van Adblock Plus in je browser en vervolgens op Opties.

©PXimport

Tip 05: Whitelisten

Wanneer je Adblock Plus installeert, dan wordt automatisch de EasyList Dutch + Easy List geactiveerd. Dit is een filter dat automatisch sites blokkeert waarvan bekend is dat ze irritante reclames bevatten. Zo’n lijst is natuurlijk nooit allesomvattend. Via het menu Opties kun je in het tabblad Filters eenvoudig zelf url’s toevoegen van sites waarvan je de reclame irritant of opdringerig vindt. Maar andersom kan het natuurlijk ook. Stel dat er een site is die je graag steunt (we noemen maar een dwarsstraat: computertotaal.nl) en waarvan je weet dat de advertentie-uitingen wel iets bijdragen aan je internetervaring in plaats van dat ze daar afbreuk aan doen, dan kun je die site whitelisten. Je doet dat in het tabblad Vertrouwde domeinen. Je typt daar het domein in van de website waarvan je reclame geen probleem vindt, en klikt vervolgens op Domein toevoegen. De reclame op dit domein zal voortaan gewoon getoond worden. Je beloont hierdoor de eigenaar van de website die zich aan de regels houdt (en stelt daar indirect de toekomst van de site mee veilig).

©PXimport

Tip 06: E-mailreclame

Je ziet niet alleen in je browser reclame, maar ook in je e-mailbox. Waarschijnlijk denk je nu direct aan spam, maar daar doelen we nu niet op (spam behandelen we in tip 7). We bedoelen hier promotionele mails waarvoor je je hebt opgegeven, en die informatie bevatten over producten en diensten die je gebruikt of winkels waar je graag winkelt. Maar als al die reclames telkens tussen al je andere mails terechtkomen, wordt je mailbox zowat onbruikbaar. Onze eerste tip zou zijn: gebruik Gmail. Gmail heeft een vrijwel feilloos reclamefilter. Reclame komt wel binnen, maar wordt netjes ingedeeld in de map reclame. Zo kun je die mailtjes doorlopen wanneer je daar zin in en tijd voor hebt. Wil je geen Gmail gebruiken, dan raden we je aan om een extra e-mailadres te nemen dat je uitsluitend gebruikt voor het registreren bij websites. Alle reclame, updates en andere site-gerelateerde e-mails komen dan binnen op het account dat je daar speciaal voor hebt genomen. En je gebruikt je gewone e-mailaccount voor communicatie met vrienden, familie, collega’s enzovoort. Extra handig: ontvang je ineens reclame op je gewone account, dan weet je dat het bedrijf zich niet aan de regels houdt.

Tip 07: Spam

Een reclame-mail waar je niet om hebt gevraagd, heet spam. In 2009 was spam verantwoordelijk voor 90% van al het e-mailverkeer! In 2017 lag dat percentage een stuk lager, maar 55% is nog altijd erg veel. Spam kan je mailbox behoorlijk vervuilen, het is dan ook belangrijk om er korte metten mee te maken. Onder andere Gmail is ook heel goed in het scheiden van spam van gewone e-mail, en het gebruiken van een apart account werkt hier ook. Maar de belangrijkste tip die we hier willen geven: rapporteer spam en phishing-mails áltijd. Wees daarnaast zorgvuldig met je e-mailadres. Die leuke apps die je toestemming geeft op Facebook? Dat zijn soms alleen maar manieren om aan je e-mailadres te komen. Online wedstrijden, stemacties, en noem maar op … elke plek waar je je e-mailadres invult is een plek die kan leiden tot een toename van spam.

Zorg er trouwens ook voor dat je gebruikersnaam bij Twitter, Instagram enzovoort niet hetzelfde is als bijvoorbeeld het gedeelte voor het apenstaartje in je Gmail of Outlook-adres. Bots scannen dit soort namen en produceren daar adressen van, in de hoop dat er een paar hits tussen zitten (en dat gebeurt regelmatig). Spam wil je voorkomen, niet genezen.

©PXimport

Tip 08: Reclame in Gmail

Stel dat je Gmail gebruikt, dan heb je dus de reclame-mails die apart gezet worden, je hebt de spamberichten, en daarnaast nóg een vorm van reclame: de reclame die Google je toont. Het gaat hier om gepersonaliseerde reclame. Wanneer je met je Google-account bent ingelogd, houdt Google bij welke websites er bezocht worden. Aan de hand daarvan wordt reclame in Gmail getoond. Die reclames kun je niet uitzetten, wél kun je heel eenvoudig aangeven dat je bepaalde reclame onwenselijk vindt. Wanneer je reclame ziet in Gmail, kun je op het kruisje klikken naast deze reclame om hem te verbergen. Ook kun je op het pictogram met de i klikken en vervolgens op Advertenties zoals deze beheren. Je kunt dan aangeven dat je advertenties van deze adverteerder nooit meer wilt zien. Zo zorg je er steeds een beetje meer voor dat de advertenties die je te zien krijgt aansluiten bij wat je ook echt wilt zien. Hier kun je daarnaast aangeven wat je voorkeuren zijn, zodat je niet alleen advertenties kunt afwijzen, maar ook juist kunt zeggen waarvan je meer zou willen zien.

©PXimport

Tip 09: Reclame op Facebook

Als reclame en advertenties ergens een onderwerp van discussie vormen, dan is het wel op Facebook. Ook daar geldt: als adverteerders hun best doen en hun advertenties richten aan de juiste mensen, dan is dat fantastisch. Worden de advertenties zonder onderzoek aan iedereen gestuurd met een Facebook-account, dan is het bloedirritant. Gelukkig kun je op Facebook heel eenvoudig bijsturen wat er op jouw tijdlijn komt. Belangrijk: klik niet op Vind ik leuk uit verveling. Like en deel alleen zaken die je echt leuk vindt, want op basis daarvan worden advertenties voorgeschoteld. Nog belangrijker: verberg de advertenties (en posts) die je niet wilt zien. Daar is niets onaardigs aan – sterker nog – je helpt jezelf, Facebook én de adverteerder ermee. Laatstgenoemde omdat hij geen budget meer hoeft te ‘verspillen’ aan iemand die de advertentie toch niet wil zien. Een advertentie verberg je door op de drie stipjes naast de advertentie te klikken en vervolgens op Advertentie verbergen. Geef ook aan waarom je de advertentie niet meer wilt zien, dat heeft namelijk ook effect op de andere advertenties die je te zien krijgt. Als een adverteerder het echt heel bont maakt, kun je ook klikken op Advertentie rapporteren.

©PXimport

Tip 10: Reclame op Twitter

Opmerkelijk genoeg wordt reclame op Twitter vaak als storender ontvangen dan reclame op Facebook. Dat heeft alles te maken met de aard van het medium. Twitter gaat om korte teksten en snelle communicatie. Eigenlijk passen advertenties daar niet bij. Maar goed, Twitter is gratis en wil ook ergens geld aan verdienen, dus uitschakelen is niet mogelijk. Afstemmen op je interesses wel. Klik hiervoor op je profielfoto in Twitter en vervolgens op Instellingen privacy. Scrol nu helemaal omlaag en verwijder het vinkje bij Privéberichten ontvangen van iedereen, dan maak je direct korte metten met spam bij je Direct Messages. Vervolgens kijk je onder het kopje Personalisatie en gegevens bij de optie Sommige toestaan en klik je op Wijzigen. Je kunt dan aangeven of Twitter z’n advertenties mag personaliseren op je activiteit op Twitter, je activiteit op andere websites enzovoort. Schakel je dit uit, dan krijg je nog steeds advertenties, maar dan niet meer gebaseerd op je interesses.

©PXimport

Tip 11: Reclame op Pinterest

Met de reclame op Pinterest hebben we een beetje een haat-liefde-verhouding. De aanbevolen pins, zoals de reclame heet, worden wat ons betreft namelijk zo ‘subtiel’ tussen de rest van je pins geschoven, dat je niet altijd door hebt dat het reclame is. Tegelijkertijd is Pinterest de enige partij die het mogelijk maakt om de weergave van deze gesponsorde content volledig uit te schakelen, waardoor we eigenlijk juist geneigd zijn om Pinterest te steunen. Als je de aanbevolen pins wilt uitschakelen, dan klik je in Pinterest op je profielfoto en vervolgens op Instellingen. Wanneer je nu klikt op het tabblad Startpagina, dan kun je bovenin aangeven dat je geen aanbevolen pins meer op je startpagina wilt zien. Onder het kopje Accountinstellingen kun je, net als bij de andere sociale netwerksites, aangeven wat voor informatie Pinterest mag verzamelen om je advertenties te personaliseren.

©PXimport

Tip 12: Reclame op LinkedIn

Ook LinkedIn heeft uiteraard reclame, al moeten we eerlijk zeggen dat we die reclame vaak wel kunnen waarderen. Op LinkedIn worden doorgaans geen producten aangeboden, maar vacatures, netwerkmogelijkheden en andere relevante zaken voor iedereen die actief is op LinkedIn in z’n werkgebied. Mocht je toch zelf willen bepalen wat je wel en niet te zien krijgt op dit sociale netwerk, klik dan op je profielfoto en vervolgens op Privacy en Instellingen (we vinden het overigens heel fijn dat alle sociale netwerken hun menunamen gelijktrekken). Onder het kopje Privacy van gegevens en reclame kun je nu precies aangeven wie je kan vinden met behulp van je contactgegevens (want verkapte reclame op LinkedIn komt vaak in de vorm van mensen die schaamteloos contact met je opnemen). Klik je bij Advertentievoorkeuren op Wijzigen, dan kun je aangeven of LinkedIn je advertenties mag tonen op basis van je interesses.

Tip 13: Sponsored search

Zijn advertenties in je zoekresultaten storend? Daar zijn de meningen over verdeeld. Aan de ene kant zorgen deze advertenties ervoor dat je snel vindt wat je zoekt (bij een partij die geld heeft om te adverteren). Aan de andere kant worden die advertenties vaak zo gemanipuleerd dat het lijkt alsof ze hebben wat je zoekt, maar dat blijkt dan niet zo te zijn. Helaas is er aan deze advertenties weinig te doen (zonder adblocker), het enige dat je kunt doen is zorgen dat ze zo goed mogelijk aansluiten bij je voorkeuren. Hoe je dat in Google doet, hebben we omschreven in tip 8. Toch hebben we nog een kleine tip voor je als je niet zo gehecht bent aan Google: Bing, de zoekmachine van Microsoft heeft in Nederland minder advertenties. Je hoeft dan niet allerlei fratsen uit te halen en instellingen aan te passen, maar kunt gewoon de zoekmachine van Bing gebruiken.

©PXimport

Tip 14: Browser-hijacking

Dan is er ook nog een vorm van reclame die eigenlijk niet echt een vorm van reclame is, maar een vorm van malware. Soms bezoek je een site en flitst er ineens van alles aan je voorbij. De site die je bezocht is weg en ineens bevind je je op een of andere casino- of datingsite die probeert jou lid te laten worden. Dit soort sites zijn uiteraard niet te vertrouwen, maar het problematisch dat ze überhaupt al in staat zijn geweest om hun advertentie aan je te laten zien. Dit kan grofweg twee oorzaken hebben: je hebt malware op je computer die ervoor zorgt dat je telkens wordt omgeleid, of er bevindt zich code op de website die je bezocht die zorgt voor de omleiding (waarvan de eigenaar vaak geen weet heeft). Controleer eerst of je zelf niet geïnfecteerd bent. Zo niet, maak dan van zo’n situatie altijd melding bij Google. Die kan vervolgens onderzoeken wat er aan de hand is, en heeft ook het overwicht om ervoor te zorgen dat het probleem wordt opgelost.

©PXimport

Tip 15: Smartphone

Reclame op je smartphone is een heel andere tak van sport. Die tref je meestal aan in de apps die je koopt of gratis downloadt. Reclame in je browser kan ook voorkomen, maar de meeste reclame komt toch echt voor in apps. Wat je daartegen kunt doen? Vaak is de enige manier om reclame te verwijderen, het doen van een in-app-aankoop in de betreffende app. We raden je wel aan eerst heel zeker te weten dat je de app wilt blijven gebruiken voordat je tot zo’n in-app-aankoop overgaat. Als je een betaalde app koopt in de App Store of Play Store en je bent tóch niet tevreden, dan kun je je geld terugkrijgen. Maar bij een in-app-aankoop is dat niet het geval. Dus wil je die app toch maar niet gebruiken, dan ben je de investering om van de reclame verlost te zijn, kwijt.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.