Reclames op internet zijn bloedirritant toch? Tja, wij vinden van niet, als makers van bladen en websites bieden wij ook reclame aan. Wél vinden we dat reclame iets is waar zorgvuldig mee omgesprongen moet worden en waarmee absoluut niemand lastiggevallen mag worden. En juist daar gaat het nog weleens mis, en dan wordt reclame inderdaad bloedirritant. Gelukkig hoef je in dit soort gevallen niet lijdzaam te gaan zitten afwachten, je kunt daar zelf iets aan doen.

Tip 01: Noodzaak

We gaven het in het intro al aan: wij zijn natuurlijk niet tegen reclame. Niet alleen omdat wij daar als bedrijf deels van afhankelijk zijn, maar simpelweg omdat het een noodzakelijkheid is in een wereld waarin de meeste content gratis wordt aangeboden. Daarbij, als wij een nieuwe special of een nieuw tijdschrift op de markt brengen waarvan we denken dat jij er wild enthousiast van zou worden, dan is het belangrijk dat we jou dat (met jouw goedvinden) kunnen laten weten. Dat is wat ons betreft ook waar reclame voor is bedoeld: een manier om mensen op de hoogte te stellen van iets waarop ze zitten te wachten. En dus absoluut niet als een instrument om iedereen alles dat wij maken door de strot te duwen. Een reclamevrij internet is als reclamevrije televisie: niet mogelijk. Alhoewel, Netflix doet het natuurlijk wél, maar kan dat alleen door maandelijks een bedrag bij je af te schrijven (en dat bedrag is eind vorig jaar op de valreep nog even flink verhoogd). In dit artikel behandelen we reclame niet als de duivel, want dat is het niet. Partijen die zich niet aan eerlijke praktijken houden daarentegen, mag je wat ons betreft best onder die categorie scharen. Want die verknallen het voor iedereen.

©PXimport

Tip 02: Goed versus slecht

Goed en slecht, dat zijn nogal krachttermen. Want slechte reclame, bestaat zoiets? Absoluut, net zoals er goede reclame bestaat, en alle tientallen tinten die daartussen zitten. Wat wij beschouwen als slechte reclame heeft niet eens zoveel te maken met de inhoud, maar met de manier van presenteren. Een advertentie is iets waar je vrijwillig op zou willen klikken omdat je geïnteresseerd bent. Wanneer je zo gemanipuleerd wordt dat je per ongeluk op een advertentie klikt terwijl dat niet de bedoeling was, dan vinden wij dat slechte reclame. Denk hierbij aan advertenties met de knop Download op een downloadsite om je te laten denken dat je een programma downloadt, terwijl je alleen maar wordt omgeleid naar een ander programma. Of een advertentie die zo wordt geladen dat het scherm verspringt, zodat je er per ongeluk op klikt. Een uitgever van een website is te allen tijde verantwoordelijk voor de inhoud, en dus ook de reclame. Als je wordt geconfronteerd met oneerlijke of ‘slechte’ reclame op deze manier, is het wat ons betreft geen schande om die te blokkeren.

Tip 03: Tracking cookies

Hoe zit het eigenlijk met tracking cookies? Die zijn wel slecht toch? De Europese Unie heeft er zelfs een speciale wet voor aangenomen. Oef, ja, die verschrikkelijke cookiewet. Die is bedoeld om mensen bewuster te maken van cookies. Maar deze wet heeft vooral geleid tot een situatie waarin we allemaal op Accepteren klikken, omdat de website anders niet lekker meer werkt. Zolang tracking cookies gebruikt worden waar ze voor bedoeld zijn – het voorschotelen van reclame die je waarschijnlijk interessant vindt – zien we daar absoluut geen kwaad in. Vooral niet omdat de informatie niet tot het individu te herleiden is. Wij raden je af om álle cookies uit te schakelen, zelfs als je totaal geen interesse hebt in reclame op basis van je interesses (want dat is wat cookies onder andere realiseren). Websites functioneren namelijk vaak niet meer goed zonder cookies: je voorkeuren worden bijvoorbeeld ook in een cookie vastgelegd. We raden je vooral aan om de instellingen van de diensten die je gebruikt aan te passen, zodat je er zo min mogelijk last van hebt. Hoe? Dat zullen we je in de volgende tips laten zien.

©PXimport

Tip 04: Adblockers

We duiken eerst in de adblockers. Zoals advertenties een slechte reputatie hebben bij consumenten, hebben adblockers een slechte reputatie bij bedrijven. Ze worden gezien als slecht, omdat mensen er advertenties mee kunnen verbergen. Wij zien dat anders: als je gebruikers niet lastigvalt met vervelende advertenties, hebben zij ook geen reden om je advertenties te verbergen. In dat opzicht is een adblocker juist fantastisch om het kaf van het koren te scheiden, en dan komen we bij de goede adblocker Adblock Plus. Dit programma was ooit bedoeld om alle reclame mee van internet te weren, inmiddels is het een programma om vooral partijen te ‘straffen’ die zich niet aan de regels houden. Surf naar www.adblockplus.org en download de extensie voor de browser van je keuze. Zodra je dat hebt gedaan, worden vervelende advertenties geblokkeerd, daar hoef je helemaal niets voor te doen. Uiteraard heb je zelf ook controle, daarvoor kies je op het pictogram van Adblock Plus in je browser en vervolgens op Opties.

©PXimport

Tip 05: Whitelisten

Wanneer je Adblock Plus installeert, dan wordt automatisch de EasyList Dutch + Easy List geactiveerd. Dit is een filter dat automatisch sites blokkeert waarvan bekend is dat ze irritante reclames bevatten. Zo’n lijst is natuurlijk nooit allesomvattend. Via het menu Opties kun je in het tabblad Filters eenvoudig zelf url’s toevoegen van sites waarvan je de reclame irritant of opdringerig vindt. Maar andersom kan het natuurlijk ook. Stel dat er een site is die je graag steunt (we noemen maar een dwarsstraat: computertotaal.nl) en waarvan je weet dat de advertentie-uitingen wel iets bijdragen aan je internetervaring in plaats van dat ze daar afbreuk aan doen, dan kun je die site whitelisten. Je doet dat in het tabblad Vertrouwde domeinen. Je typt daar het domein in van de website waarvan je reclame geen probleem vindt, en klikt vervolgens op Domein toevoegen. De reclame op dit domein zal voortaan gewoon getoond worden. Je beloont hierdoor de eigenaar van de website die zich aan de regels houdt (en stelt daar indirect de toekomst van de site mee veilig).

©PXimport

Tip 06: E-mailreclame

Je ziet niet alleen in je browser reclame, maar ook in je e-mailbox. Waarschijnlijk denk je nu direct aan spam, maar daar doelen we nu niet op (spam behandelen we in tip 7). We bedoelen hier promotionele mails waarvoor je je hebt opgegeven, en die informatie bevatten over producten en diensten die je gebruikt of winkels waar je graag winkelt. Maar als al die reclames telkens tussen al je andere mails terechtkomen, wordt je mailbox zowat onbruikbaar. Onze eerste tip zou zijn: gebruik Gmail. Gmail heeft een vrijwel feilloos reclamefilter. Reclame komt wel binnen, maar wordt netjes ingedeeld in de map reclame. Zo kun je die mailtjes doorlopen wanneer je daar zin in en tijd voor hebt. Wil je geen Gmail gebruiken, dan raden we je aan om een extra e-mailadres te nemen dat je uitsluitend gebruikt voor het registreren bij websites. Alle reclame, updates en andere site-gerelateerde e-mails komen dan binnen op het account dat je daar speciaal voor hebt genomen. En je gebruikt je gewone e-mailaccount voor communicatie met vrienden, familie, collega’s enzovoort. Extra handig: ontvang je ineens reclame op je gewone account, dan weet je dat het bedrijf zich niet aan de regels houdt.

Tip 07: Spam

Een reclame-mail waar je niet om hebt gevraagd, heet spam. In 2009 was spam verantwoordelijk voor 90% van al het e-mailverkeer! In 2017 lag dat percentage een stuk lager, maar 55% is nog altijd erg veel. Spam kan je mailbox behoorlijk vervuilen, het is dan ook belangrijk om er korte metten mee te maken. Onder andere Gmail is ook heel goed in het scheiden van spam van gewone e-mail, en het gebruiken van een apart account werkt hier ook. Maar de belangrijkste tip die we hier willen geven: rapporteer spam en phishing-mails áltijd. Wees daarnaast zorgvuldig met je e-mailadres. Die leuke apps die je toestemming geeft op Facebook? Dat zijn soms alleen maar manieren om aan je e-mailadres te komen. Online wedstrijden, stemacties, en noem maar op … elke plek waar je je e-mailadres invult is een plek die kan leiden tot een toename van spam.

Zorg er trouwens ook voor dat je gebruikersnaam bij Twitter, Instagram enzovoort niet hetzelfde is als bijvoorbeeld het gedeelte voor het apenstaartje in je Gmail of Outlook-adres. Bots scannen dit soort namen en produceren daar adressen van, in de hoop dat er een paar hits tussen zitten (en dat gebeurt regelmatig). Spam wil je voorkomen, niet genezen.

©PXimport

Tip 08: Reclame in Gmail

Stel dat je Gmail gebruikt, dan heb je dus de reclame-mails die apart gezet worden, je hebt de spamberichten, en daarnaast nóg een vorm van reclame: de reclame die Google je toont. Het gaat hier om gepersonaliseerde reclame. Wanneer je met je Google-account bent ingelogd, houdt Google bij welke websites er bezocht worden. Aan de hand daarvan wordt reclame in Gmail getoond. Die reclames kun je niet uitzetten, wél kun je heel eenvoudig aangeven dat je bepaalde reclame onwenselijk vindt. Wanneer je reclame ziet in Gmail, kun je op het kruisje klikken naast deze reclame om hem te verbergen. Ook kun je op het pictogram met de i klikken en vervolgens op Advertenties zoals deze beheren. Je kunt dan aangeven dat je advertenties van deze adverteerder nooit meer wilt zien. Zo zorg je er steeds een beetje meer voor dat de advertenties die je te zien krijgt aansluiten bij wat je ook echt wilt zien. Hier kun je daarnaast aangeven wat je voorkeuren zijn, zodat je niet alleen advertenties kunt afwijzen, maar ook juist kunt zeggen waarvan je meer zou willen zien.

©PXimport

Tip 09: Reclame op Facebook

Als reclame en advertenties ergens een onderwerp van discussie vormen, dan is het wel op Facebook. Ook daar geldt: als adverteerders hun best doen en hun advertenties richten aan de juiste mensen, dan is dat fantastisch. Worden de advertenties zonder onderzoek aan iedereen gestuurd met een Facebook-account, dan is het bloedirritant. Gelukkig kun je op Facebook heel eenvoudig bijsturen wat er op jouw tijdlijn komt. Belangrijk: klik niet op Vind ik leuk uit verveling. Like en deel alleen zaken die je echt leuk vindt, want op basis daarvan worden advertenties voorgeschoteld. Nog belangrijker: verberg de advertenties (en posts) die je niet wilt zien. Daar is niets onaardigs aan – sterker nog – je helpt jezelf, Facebook én de adverteerder ermee. Laatstgenoemde omdat hij geen budget meer hoeft te ‘verspillen’ aan iemand die de advertentie toch niet wil zien. Een advertentie verberg je door op de drie stipjes naast de advertentie te klikken en vervolgens op Advertentie verbergen. Geef ook aan waarom je de advertentie niet meer wilt zien, dat heeft namelijk ook effect op de andere advertenties die je te zien krijgt. Als een adverteerder het echt heel bont maakt, kun je ook klikken op Advertentie rapporteren.

©PXimport

Tip 10: Reclame op Twitter

Opmerkelijk genoeg wordt reclame op Twitter vaak als storender ontvangen dan reclame op Facebook. Dat heeft alles te maken met de aard van het medium. Twitter gaat om korte teksten en snelle communicatie. Eigenlijk passen advertenties daar niet bij. Maar goed, Twitter is gratis en wil ook ergens geld aan verdienen, dus uitschakelen is niet mogelijk. Afstemmen op je interesses wel. Klik hiervoor op je profielfoto in Twitter en vervolgens op Instellingen privacy. Scrol nu helemaal omlaag en verwijder het vinkje bij Privéberichten ontvangen van iedereen, dan maak je direct korte metten met spam bij je Direct Messages. Vervolgens kijk je onder het kopje Personalisatie en gegevens bij de optie Sommige toestaan en klik je op Wijzigen. Je kunt dan aangeven of Twitter z’n advertenties mag personaliseren op je activiteit op Twitter, je activiteit op andere websites enzovoort. Schakel je dit uit, dan krijg je nog steeds advertenties, maar dan niet meer gebaseerd op je interesses.

©PXimport

Tip 11: Reclame op Pinterest

Met de reclame op Pinterest hebben we een beetje een haat-liefde-verhouding. De aanbevolen pins, zoals de reclame heet, worden wat ons betreft namelijk zo ‘subtiel’ tussen de rest van je pins geschoven, dat je niet altijd door hebt dat het reclame is. Tegelijkertijd is Pinterest de enige partij die het mogelijk maakt om de weergave van deze gesponsorde content volledig uit te schakelen, waardoor we eigenlijk juist geneigd zijn om Pinterest te steunen. Als je de aanbevolen pins wilt uitschakelen, dan klik je in Pinterest op je profielfoto en vervolgens op Instellingen. Wanneer je nu klikt op het tabblad Startpagina, dan kun je bovenin aangeven dat je geen aanbevolen pins meer op je startpagina wilt zien. Onder het kopje Accountinstellingen kun je, net als bij de andere sociale netwerksites, aangeven wat voor informatie Pinterest mag verzamelen om je advertenties te personaliseren.

©PXimport

Tip 12: Reclame op LinkedIn

Ook LinkedIn heeft uiteraard reclame, al moeten we eerlijk zeggen dat we die reclame vaak wel kunnen waarderen. Op LinkedIn worden doorgaans geen producten aangeboden, maar vacatures, netwerkmogelijkheden en andere relevante zaken voor iedereen die actief is op LinkedIn in z’n werkgebied. Mocht je toch zelf willen bepalen wat je wel en niet te zien krijgt op dit sociale netwerk, klik dan op je profielfoto en vervolgens op Privacy en Instellingen (we vinden het overigens heel fijn dat alle sociale netwerken hun menunamen gelijktrekken). Onder het kopje Privacy van gegevensen reclame kun je nu precies aangeven wie je kan vinden met behulp van je contactgegevens (want verkapte reclame op LinkedIn komt vaak in de vorm van mensen die schaamteloos contact met je opnemen). Klik je bij Advertentievoorkeuren op Wijzigen, dan kun je aangeven of LinkedIn je advertenties mag tonen op basis van je interesses.

Tip 13: Sponsored search

Zijn advertenties in je zoekresultaten storend? Daar zijn de meningen over verdeeld. Aan de ene kant zorgen deze advertenties ervoor dat je snel vindt wat je zoekt (bij een partij die geld heeft om te adverteren). Aan de andere kant worden die advertenties vaak zo gemanipuleerd dat het lijkt alsof ze hebben wat je zoekt, maar dat blijkt dan niet zo te zijn. Helaas is er aan deze advertenties weinig te doen (zonder adblocker), het enige dat je kunt doen is zorgen dat ze zo goed mogelijk aansluiten bij je voorkeuren. Hoe je dat in Google doet, hebben we omschreven in tip 8. Toch hebben we nog een kleine tip voor je als je niet zo gehecht bent aan Google: Bing, de zoekmachine van Microsoft heeft in Nederland minder advertenties. Je hoeft dan niet allerlei fratsen uit te halen en instellingen aan te passen, maar kunt gewoon de zoekmachine van Bing gebruiken.

©PXimport

Tip 14: Browser-hijacking

Dan is er ook nog een vorm van reclame die eigenlijk niet echt een vorm van reclame is, maar een vorm van malware. Soms bezoek je een site en flitst er ineens van alles aan je voorbij. De site die je bezocht is weg en ineens bevind je je op een of andere casino- of datingsite die probeert jou lid te laten worden. Dit soort sites zijn uiteraard niet te vertrouwen, maar het problematisch dat ze überhaupt al in staat zijn geweest om hun advertentie aan je te laten zien. Dit kan grofweg twee oorzaken hebben: je hebt malware op je computer die ervoor zorgt dat je telkens wordt omgeleid, of er bevindt zich code op de website die je bezocht die zorgt voor de omleiding (waarvan de eigenaar vaak geen weet heeft). Controleer eerst of je zelf niet geïnfecteerd bent. Zo niet, maak dan van zo’n situatie altijd melding bij Google. Die kan vervolgens onderzoeken wat er aan de hand is, en heeft ook het overwicht om ervoor te zorgen dat het probleem wordt opgelost.

©PXimport

Tip 15: Smartphone

Reclame op je smartphone is een heel andere tak van sport. Die tref je meestal aan in de apps die je koopt of gratis downloadt. Reclame in je browser kan ook voorkomen, maar de meeste reclame komt toch echt voor in apps. Wat je daartegen kunt doen? Vaak is de enige manier om reclame te verwijderen, het doen van een in-app-aankoop in de betreffende app. We raden je wel aan eerst heel zeker te weten dat je de app wilt blijven gebruiken voordat je tot zo’n in-app-aankoop overgaat. Als je een betaalde app koopt in de App Store of Play Store en je bent tóch niet tevreden, dan kun je je geld terugkrijgen. Maar bij een in-app-aankoop is dat niet het geval. Dus wil je die app toch maar niet gebruiken, dan ben je de investering om van de reclame verlost te zijn, kwijt.

©PXimport

Aangebrand eten, vibrerende pannen of ongelijke resultaten: wie net begint met koken op inductie kan tegen dit soort frustraties aan lopen. Gelukkig zijn ze makkelijk te voorkomen. Wij vertellen wat de meest gemaakte fouten zijn bij het koken op inductie én hoe je ze voorkomt.

Fout 1: Verkeerde pannen gebruiken

Een klassieke fout bij het koken op inductie is het gebruik van pannen die eigenlijk niet geschikt zijn voor dit type kookplaat. Inductie werkt via een magnetisch veld dat de bodem van de pan rechtstreeks verwarmt. Zijn jouw pannen niet magnetisch, dan is het gevolg een tragere opwarming, ongelijke garing en onnodig veel energieverbruik. Soms reageert een inductiekookplaat helemaal niet op gewone pannen.

Weet je niet zeker of jouw pannen geschikt zijn voor inductie? Doe dan de magneettest: pak een (koelkast)magneet en houd 'm tegen de bodem van de pan. Plakt de magneet stevig vast? Dan is de pan geschikt voor inductie. Glijdt de magneet weg of is de magnetische werking veel te zwak? Dan kun je beter niet koken met deze pan. 

Extra tip: als je nieuwe pannen voor je inductiekookplaat wilt kopen, let dan niet alleen op de magnetische werking. Ook de dikte van de bodem is belangrijk. Pannen met een bodem van minstens 4 à 5 mm dik verminderen de kans op aanbranden en trillen bij hoog vermogen. Kies daarnaast voor keukengerei van hout of siliconen; dat voorkomt krassen aan de onderkant van de pan. 

Fout 2: Kookzones niet goed benutten

Een inductiekookplaat werkt het best met pannen die qua formaat goed door de kookzone worden herkend. Zet je een pan neer die veel kleiner is dan de kookzone, dan kan het zijn dat de plaat hem niet detecteert of dat er minder vermogen beschikbaar is. Er gaat echter geen warmte verloren: alleen het deel van de pan dat binnen het magnetisch veld valt, wordt verwarmd. Een pan die juist groter is dan de kookzone kan leiden tot ongelijkmatige verhitting, omdat alleen het middendeel voldoende wordt opgewarmd. Let er daarnaast op dat de bodem van de pan vlak en schoon is, zodat het contact met het glasoppervlak optimaal blijft. Een kromgetrokken of vuile bodem kan de werking verstoren.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Fout 3: Te snel opwarmen

Inductie warmt veel sneller op dan gas. Daardoor zetten veel mensen het vermogen al snel te hoog, met als gevolg dat olie of eten kan aanbranden. Het is slimmer om op een lagere stand te beginnen en de temperatuur geleidelijk op te voeren, zeker bij bakken of sudderen. Voor water koken mag je gerust vol vermogen gebruiken, maar bij braden is dat vaak niet nodig. Merk je dat je pan gaat trillen of de kookplaat een zoemend geluid maakt, dan staat hij waarschijnlijk te hoog. Gebruik bovendien olie of vet met een hoog rookpunt, zoals arachideolie, zonnebloemolie, kokosolie of geklaarde boter (ghee). Daarmee voorkom je dat het vet te snel verbrandt.

Fout 4: Boostfunctie te veel gebruiken 

Veel inductiekookplaten hebben een boostfunctie die het vermogen tijdelijk flink opschroeft. Ideaal om snel een pan met water aan de kook te brengen of grote hoeveelheden soep of pasta te verhitten. Voor delicate bereidingen is de booststand minder geschikt, omdat de pan dan zo heet wordt dat eten kan aanbranden of ongelijk gaart. Gebruik hem dus met beleid: handig als je snel kracht nodig hebt, maar niet bedoeld om continu op te koken.

Fout 5: Niet goed schoonmaken 

Vlekken en etensresten op je inductiekookplaat zijn niet alleen onhygiënisch, ze kunnen ook blijvende schade veroorzaken. Vooral suikers zijn verraderlijk: die kunnen bij verhitting het glasoppervlak aantasten. Ook verbrande resten laten vaak hardnekkige vlekken achter en kunnen het glas op den duur verkleuren of zelfs doen barsten. Maak de kookplaat daarom na gebruik altijd schoon. Gebruik een licht vochtige doek met een mild reinigingsmiddel, zoals een beetje afwasmiddel of een speciaal middel voor inductiekookplaten. Voor aangekoekte resten is een speciale kookplaatschraper handig. Vermijd schuurmiddelen en schuursponsjes, want die veroorzaken krassen en maken het glas dof.

Heb je het gevoel dat degene met wie je chat geen mens van vlees en bloed is? De AI-chatbots worden beter. Daarom worden ze ook volop ingezet bij klantenservices, maar ook oplichters maken er graag gebruik van. Als je niet zeker weet of je met een mens of een bot communiceert, dan zijn dit enkele veelzeggende signalen.

Heel veel organisaties plaatsen een chatvenster op hun website waar je terechtkunt met vragen, klachten en bestellingen. Toch geven de meeste klanten er de voorkeur aan om met een persoon te praten in plaats van met een AI-chatbot. Waarschijnlijk heb je tijdens zo’n chat ook al eens gefrustreerd moeten vaststellen dat je met een chatbot aan het praten bent. In de beste gevallen neemt de menselijke klantensupport het na een tijdje alsnog over. Er gaan daarom steeds meer stemmen op om de AI op een andere manier in te zetten voor een verbeterde menselijke klantenondersteuning. De interne medewerkers worden bijvoorbeeld uitgerust met AI-gedreven informatie.

De AI-chatbots die fraudeurs inzetten om geloofwaardige gesprekken te houden, gaan nog verder. De oplichters worden daarin ook steeds creatiever en assertiever. AI-gedreven oplichting is extreem gevaarlijk, omdat de reacties en schrijfstijl griezelig echt aanvoelen. Bovendien kunnen AI-tools je gegevens van sociale media verzamelen om op maat gemaakte oplichting te creëren. Oplichters doen een beroep op AI om nepprofielen te maken op datingsites en apps. Ze creëren aantrekkelijke foto’s en gebruiken automatische chats om een band met je op te bouwen. Nadat ze je vertrouwen hebben gewonnen, hangen ze een dramatisch verhaal op en vragen je om geld of hulp. Met de volgende negen tips kun je zulke chatbots herkennen, maar maak je geen illusies: het wordt steeds moeilijker om AI te ontmaskeren.

1 Let op vertraging

Een chatbot verraadt zich onmiddellijk als hij razendsnel en heel uitvoerig reageert. Geen mens leest en interpreteert een vraag, bedenkt een antwoord en typt acht regels tekst in drie seconden Dat weten oplichters ook en daarom zorgen ze in hun scripts voor een vertraging. Let dus op de reactietijd. AI-reacties volgen doorgaans direct of hebben een consistente vertraging, terwijl mensen op de ene vraag langer moeten nadenken dan over de andere.

De meeste bots gebruiken een vaste vertraging, onafhankelijk van de lengte van hun antwoord. Soms kan een simpele reactie als ‘Hallo’ of ‘Bedankt’ tien tot vijftien seconden duren voordat dit op het scherm komt. Merk je zo’n consistente vertraging op, ongeacht de lengte van de tekst, dan kan het gaan om een bot.

Een andere veelgebruikte methode om een mens te imiteren, is een vertraging die is ingesteld op het aantal woorden in het antwoord. Bijvoorbeeld: drie seconden voor korte antwoorden, acht seconden voor gemiddelde antwoorden enzovoort. Probeer de antwoordtiming voor de verschillende lengte van antwoorden vast te leggen om na te gaan of er enige consistentie is.

In drie seconden stond dit antwoord op het scherm, duidelijk een chatbot.

2 Vraag naar de huidige datum

Het klinkt gek, want waarom zou een mens je de huidige datum vertellen? Bots daarentegen beantwoorden elke vraag, zelfs als ze het antwoord niet weten. AI-hallucinatie is de term die we gebruiken voor een antwoord dat niet gebaseerd is op de werkelijkheid. Gek genoeg slaan chatbots bij deze simpele vraag de bal compleet mis. Dat komt doordat de bots die gebruikt worden voor oplichting in tegenstelling tot ChatGPT of Gemini geen toegang hebben tot gegevens die voortdurend worden bijgewerkt. Dat betekent dat ze geen flauw idee hebben welke dag het vandaag is. Als je dit vraagt, is het mogelijk dat ze een datum geven die minstens een paar maanden oud is. Als het geen bot, maar toch een mens is, dan zal die op zijn minst polsen waarom je die vraag stelt, voordat hij je het juiste antwoord geeft.

Ehm, we zijn toch echt meer dan twee jaar verder in de tijd …

3 Gebruik een andere taal

De meeste bots die zich zoals mensen moeten gedragen zijn niet afgestemd op één bepaalde taal. Als je met ze praat in het Engels en plots overschakelt naar het Nederlands of IJslands zullen ze je begrijpen en zelfs in de nieuwe taal antwoorden. Als je geen andere taal kent, kun je gebruikmaken van een online vertaler. Om er zeker van te zijn dat je te maken hebt met AI, schakel je een paar keer over naar verschillende talen.

Vreemd, de andere kant spreekt net zo vlot Nederlands als IJslands.

4 Test de beschikbaarheid

AI-chatbots zijn in staat om 24/7 oplichting uit te voeren en kunnen zich op duizenden mensen tegelijk richten. Op sociale media circuleren nepprofielen die behoorlijk overtuigend zijn, maar ze zijn meestal veel te actief in vergelijking met normale mensen. Als je vermoedt dat je bevriend bent geraakt met een AI-bot, dan krijg je zekerheid door zijn beschikbaarheid te testen. Probeer dus op vreemde tijden, zoals midden in de nacht, met dit contact te praten. Als die altijd snel antwoordt, dan weet je hoe laat het is.

Deze is ten minste eerlijk.

5 Wantrouw externe links

Een tactiek die vaak wordt gebruikt, is dat degene waarmee je chat je links stuurt naar andere websites. Net zoals bij e-mail ga je natuurlijk niet lichtzinnig op zo’n link klikken. Je kunt immers op een phishingsite of andere kwaadaardige website terechtkomen waar je software op je systeem downloadt die je veiligheid in gevaar brengt. Controleer eventueel met externe hulpmiddelen of deze links veilig zijn.

Wees extra wantrouwig als een chatbot je naar een link verwijst.

6 Doe iets onverwachts

Een truc die vaak uitsluitsel geeft, is het maken van een onverwachte, zelfs van de pot gerukte opmerking. Vraag hen dus iets onzinnigs of irrelevants. Terwijl je aan het chatten bent, gooi je er bijvoorbeeld een van deze quotes tussen: “Ik denk dat het heel belangrijk is om te luisteren naar wat onze moeders en vaders ons vertellen te doen, en al onze melk op te drinken en al onze groenten op te eten. Vind je ook niet? ” of “Kun je mij een antwoord geven dat niet droger is dan de Sahara en ondraaglijk voorspelbaar?” “Waarom zeggen ze: ‘Drie is gezellig, maar vier is te veel?’” Je brengt een AI-bot hiermee niet van zijn stuk. De AI-bot zal in het eerste voorbeeld zelfs uitweiden over het belang van gehoorzaamheid aan je ouders. Echte mensen zullen verward reageren met iets in de aard van: “Hè?! Wat is dit?”

Wanneer de ander op zo’n onzinnige quote reageert, weet je dat het om een chatbot gaat.

7 Vermijd de fuik

AI-bots van oplichters worden geprogrammeerd om je steeds naar een bepaald onderwerp te leiden. Ze proberen je naar een bepaald internetadres te sturen of ze proberen je bijvoorbeeld te overtuigen om te investeren in cryptomunten. Wanneer je merkt dat ze zo’n uitgesproken interesse hebben in een specifiek onderwerp, dan vermijd je dat thema en verander je telkens van onderwerp. Als het gaat om een AI-bot dan zal hij je steeds proberen terug te brengen naar het interessegebied waarvoor hij geprogrammeerd is. Een mens begrijpt wel dat je geen interesse hebt en gaat verder.

©Supatman - stock.adobe.com

Malafide chatbots proberen je telkens in een bepaalde richting te sturen.

8 Vraag om een mening

Een chatbot heeft geen eigen mening. Bij controversiële onderwerpen zal hij steeds het antwoord in het midden proberen te houden. Stel een vragen als: “Vind je Donald Trump een narcistische president?”, “Moeten dieetpillen verboden worden?”, “Moeten scholen uitgebreide seksuele voorlichting geven?” of “Is klimaatverandering een serieus probleem dat dringende actie vereist, of is het overdreven?”. Je zult dan nooit een ja of nee krijgen. De chatbot ontwijkt de vraag of geeft een neutraal antwoord waardoor je niet weet of de AI voor of tegen het onderwerp is.

Een chatbot neemt nooit een expliciet standpunt in.

9 Doorprik de logica

Een AI-bot die met het internet is verbonden, kan vrijwel alle data benaderen. Probeer de logica te doorprikken met een uitdagende vraag waarvan het antwoord niet in een toegankelijke database zit. Een truc die vrijwel (voorlopig) altijd werkt, is vragen hoeveel een bepaalde letter in een onbestaand woord voorkomt. Stel bijvoorbeeld de vraag: “Hoeveel keer komt de letter t voor in het woord ‘eeooeotetto’.” De antwoorden die wij kregen waren: 2, 4 en 5.

De bot kan geen bepaalde letters tellen van een onbestaand woord.