Op Instagram kom je de fraaiste foto's tegen. Blader door prachtige natuurfoto's of neem een kijkje in iemands leven in een ver land. Ook jij kunt je mooiste platen op dit sociale netwerk laten zien. In dit artikel 22 tips voor zowel nieuwe als bestaande Instagrammers.

Tip 01: Vierkant in beeld

Instagram is een sociaal netwerk waarop het volledig om beeld draait. Tot een jaar geleden waren foto's op Instagram altijd vierkant. Dat was even wennen, omdat camerafoto's normaal gesproken langwerpig zijn. Inmiddels kun je ook staande of liggende foto's maken. Lees ook: Welke smartphone heeft de beste camera?

Een voordeel van vierkante foto's is dat het niet uitmaakt hoe je de telefoon vasthoudt, er is geen onderscheid meer tussen liggende en staande foto's. Fotografeer je vanuit de Instagram-app, dan zie je op het scherm nog steeds een vierkant beeld. Dat maakt het makkelijk om een mooie compositie te maken. Behalve foto's kun je trouwens ook korte filmpjes maken. Instagram is er voor zowel iOS als Android, terwijl er voor Windows Phone een bèta-versie bestaat. Dit artikel baseren we op de iPhone-versie van de app. Hier en daar zijn er kleine verschillen met andere platformen.

©PXimport

Tip 01 Het vierkante formaat wordt nog steeds veel gebruikt.

Tip 02: Klikken en delen

Een foto delen op Instagram verloopt via een aantal vaste stappen. Eerst start je de camera via een druk op het pictogram met de blauwe achtergrond onderin het scherm. Zodra je een foto hebt gemaakt, kom je op het Filter-scherm terecht. Hier voeg je de effecten toe waar Instagram zo bekend om is. Op het volgende scherm geef je een onderschrift op, dus een toepasselijk stukje tekst waarin je bijvoorbeeld een toelichting geeft over wat er op de foto te zien is. Via het pijltje linksboven in beeld kun je steeds terugkeren naar de voorgaande stappen. Als laatste plaats je de foto op Instagram via een tik op Delen. We gaan in dit artikel uiteraard nog dieper op deze stappen in.

Tip 03: Uit het midden

We zijn gewend om het onderwerp exact in het midden te zetten. Plaats je het meer naar de zijkant, dan blijkt een foto vaak veel interessanter om naar te kijken. Verder plaats je een horizon bij voorkeur op een derde vanaf boven. Als het om de mooie wolkenlucht gaat, dan zet je hem juist op een derde van onderen. Is er een mooie reflectie te zien, dan krijg je symmetrie met een horizon in het midden. Tijdens het fotograferen met de Instagram-app kun je een raster aanzetten via het blauwe raster-pictogram naast de voorbeeldweergave. Dat helpt enorm om mooiere composities te maken. De hulplijnen zitten precies op een derde van het beeld.

©PXimport

Tip 04: Bestaande foto's

Je mag ook bestaande foto's op Instagram plaatsen. Druk zodra de camera is geactiveerd op de miniatuur links van de afdrukknop. Je ziet dan miniaturen uit het fotoalbum met erboven een voorbeeldweergave. Wil je naar een ander album? Tik op de scheidingsbalk onder het voorbeeld, zodat je alleen nog maar miniaturen ziet. Tik dan op het pijltje in de scheidingsbalk, kies een album en de gewenste foto. De voorbeeldweergave komt dan vanzelf weer tevoorschijn. Met je vingers zoom en schuif je tot het mooiste deel van de foto in het vierkante kader past. In principe kun je dus met elke camera-app fotograferen, of zelfs foto's van je camera naar je telefoon overzetten om die te gebruiken.

©PXimport

Tip 05 De sterkte van filters is zelf aan te passen.

Tip 05: Filters

Zodra een foto is genomen of uitgekozen selecteer je een filter. Je kunt ze stuk voor stuk aflopen tot je het mooiste effect hebt. Tik twee keer op hetzelfde filter en er verschijnt een schuifregelaar waarmee je de sterkte instelt. Met het vierkantje naast de regelaar voeg je een kader toe.

Elk effect heeft een eigen kader, je kunt ze dus niet onderling combineren. Houd een filter ingedrukt en versleep hem om je favoriete filters vooraan in de rij te zetten. Of sleep een ongewenst filter omhoog om hem te verbergen. Ook helemaal achteraan is via Beheren aan te passen welke filters je ziet.

Tip 06: Optimaliseren

Foto's hebben zeker niet altijd een speciaal effect nodig. Wil je geen filter hebben, laat de keuze dan gewoon op Normal staan. Maar wacht nog even met direct publiceren, want via ditzelfde scherm kun je een foto ook nog optimaliseren. Tik op het zonnetje om alleen de helderheid aan te passen. Tik op de steeksleutel om een heel rijtje nuttige bewerkingen te zien. Zo kun je de helderheid en het contrast aanpassen, de warmte en de verzadiging van kleuren veranderen, de foto scherper maken, maar ook de belichting van schaduwen en lichte gebieden afzonderlijk aanpakken. Bewerkingen kun je oneindig aanpassen en ook weer ongedaan maken.

©PXimport

Tip 07 Zet gebouwen weer netjes rechtop.

Tip 07: In perspectief

Er zijn drie slimme bewerkingen die we apart noemen. Met Vignette voeg je donkere hoeken toe. Hierdoor gaat de aandacht van de kijker vanzelf naar het lichtere midden. Met Tilt shift vervaag je een foto deels, zodat het lijkt of je een miniatuurwereld hebt vastgelegd. Via Aanpassen zet je een scheve foto netjes recht. Daarnaast kun je het perspectief corrigeren. Staat een gebouw scheef of lijkt het achterover te vallen? Dan heb je de telefoon niet exact recht naar voren gericht. Kies boven het draaiwiel voor Verticaal perspectief of Horizontaal perspectief en in een mum van tijd zet je alles kaarsrecht. Fantastisch! Linksboven in beeld kun je nog drie varianten van rasterlijnen aanzetten om je bij deze klus te helpen.

Tip 08: Delen

Na het bewerken van je foto, kom je op het scherm Delen met terecht. Hier kun je een fotobijschrift toevoegen. Het is niet verplicht, maar het wordt gewaardeerd als je hier iets vertelt over wat er op de foto te zien is. Daarnaast kun je de zogeheten hashtags toevoegen. Net als op Twitter zijn dat steekwoorden die voorafgegaan worden door een #-teken. Hashtags zijn de ultieme manier om jouw foto's onder de aandacht te brengen. Dit is waar mensen wereldwijd op zoeken, dus kies ze zorgvuldig. Analyseer je foto en bedenk steekwoorden waar men op zou kunnen zoeken. Je mag er maximaal dertig opgeven. Op ditzelfde scherm kun je de foto rechtstreeks doorzetten naar andere sociale netwerken, zoals Facebook, Twitter en Flickr.

Tip 09: Lekker wegdromen

Op Instagram kun je heerlijk ronddolen tussen prachtige foto's en een kijkje nemen in het leven van anderen. Tik linksonder op het vergrootglas om een stroom van recente foto's te zien. Rechtstreeks zoeken kan ook via het invoerveld boven aan het scherm. Via tabbladen kun je op Gebruikers en op Hashtags zoeken. Zo ontdek je snel het mooiste beeld en de interessante mensen om te volgen. Let tijdens het bekijken van foto's van anderen ook eens op de bijschriften en hashtags die ze gebruiken. Zo leer je hoe je jouw foto's nog beter vindbaar maakt en kun je soortgelijk beeld makkelijker opsporen.

Tip 10: Liken

©PXimport

Tip 11 Vergeet niet je profiel in te vullen.

Vinden Instagrammers jouw foto leuk, dan kunnen ze hem liken. Je krijgt er een melding van op jouw telefoon en je ziet likes netjes bij elkaar als je rechtsonderin op de tekstballon met het hartje tikt. Over het algemeen waarderen Instagrammers het als jij dan ook even een kijkje neemt bij hun foto's. Dat kan eenvoudig door op de naam bij de like te tikken. Dubbeltikken op een foto volstaat om hem te liken. Vaak komt die persoon daarna nog even terug om jouw fotoverzameling aandachtiger te bekijken en zo sprokkel je extra likes bij elkaar. Reacties bij foto's achterlaten kan ook. Wil je iemand in een reactie vermelden of bedanken? Vermeld de naam dan met een @-teken ervoor, net als in Twitter.

Tip 11: Profiel

Tik je op het hoofdscherm van Instagram rechtsonder op het poppetje, dan zie je alle foto's die jij op Instagram hebt geplaatst. Ook is jouw profiel hier te zien. Een duidelijk profiel geeft anderen inzicht in wat ze kunnen verwachten als ze jou gaan volgen. Tik daarom op Je profiel bewerken en geef in de omschrijving aan wie je bent of wat voor soort foto's je zoal plaatst. Richt jij je op een internationaal publiek, dan schrijf je dit het liefst in het Engels. Wil je niet dat zomaar iedereen je foto's ziet, maar alleen door jou goedgekeurde volgers? Schakel dan Berichten zijn privé in.

Tip 12: Vrienden

Wil je snel je al je vrienden vinden om ze te volgen op Instagram? Tik rechtsonder op het poppetje en daarna bovenin op het tandwiel. Kies Personen zoeken om te volgen. Vervolgens kun je je vriendenlijst uit Facebook en ook het adresboek van je telefoon importeren en door Instagram laten doorzoeken op bestaande gebruikers. Zodoende hoef je niet alle bekenden handmatig op te snorren. Op hetzelfde scherm zie je ook een lijstje met personen die Instagram speciaal voor jou aanbeveelt.

©PXimport

Tip 13 Een overzicht van foto's die je hebt geliked.

Tip 13: Onterechte like

Geeft Instagram te veel meldingen op je telefoon, heb je per ongeluk een twijfelachtige foto geliked, of wil je inzage hebben in waar jouw Instagram-foto's gedeeld worden? Dit regel je allemaal via de instellingen van de app. Tik op het poppetje onderin en daarna op het tandwiel bovenin.

Bij Berichten die je leuk vindt zie je alle foto's waar je twee keer op getikt hebt. Handig om een favoriete foto weer terug te vinden. Een onterechte like kun je hier intrekken door de foto op te vragen en onderin op Vind ik leuk te tikken. Je schakelt de like hiermee als het ware uit. Het rode hartje op de donkere achtergrond wordt nu weer lichtgrijs.

Tip 14: Meldingen

Via Gekoppelde accounts (zie vorige tip) beheer je de koppelingen met andere sociale netwerken zoals Facebook en Twitter. Je bepaalt sowieso altijd zelf waar een foto verschijnt. Dat geef je namelijk aan op het moment dat je een foto deelt op Instagram (zie tip 8). Bij Instellingen voor pushmeldingen bepaal je waar je meldingen van wilt krijgen, zodat je niet overspoeld wordt en het overzicht verliest. En wil je alleen de vierkante plaatjes bewaren die je met Instagram schiet, of ook de originele rechthoekige foto's? Dit regel je via de schakelaar Oorspronkelijke foto's opslaan. Het is slim om dit ingeschakeld te laten. Je kunt een foto dan altijd opnieuw bewerken en andere effecten aanbrengen.

©PXimport

Tip 15 Bepaal of je de fotolocatie bekend wilt maken.

Tip 15: Locatiegegevens

Deel je foto's die gemaakt zijn met je smartphone? Dan zitten er vrijwel zeker locatiegegevens in. Perfect als je de Eiffeltoren of Euromast op de plaat zet, maar wat als je thuis foto's maakt? Wil je dat iedereen weet waar jij woont? Op het scherm Delen met waar je de foto-omschrijving en hashtags intikt (zie tip 8), kun je Toevoegen aan fotokaart uitzetten om dit te voorkomen. Wil je wel locatiegegevens gebruiken en er meteen een leuke naam aangeven omdat je er vaker fotografeert, dan tik je dit in bij Geef deze locatie een naam.

Tip 16: Locatie aanpassen

Staat een foto al op Instagram, dan zijn de locatiegegevens altijd nog aan te passen of te verwijderen. Tik op het poppetje en bekijk de foto die je wilt aanpassen. Scrol indien nodig omlaag, zodat je rechtsonderin op het pictogram met drie puntjes kunt tikken. Kies vervolgens Bewerken. Als de locatie een naam heeft, zie je die linksboven de foto onder je eigen naam. Tik erop en kies Locatie verwijderen of Locatie wijzigen. Tijdens het wijzigen kun je zoeken op adressen en namen, of je huidige locatie gebruiken. Heeft de locatie geen naam of bevat de foto geen locatiegegevens? Tik dan op Locatie toevoegen om een (andere) locatie op te geven.

©PXimport

Tip 17 Locatiegegevens verwijderen kan op meerdere manieren.

Tip 17: Locatie verwijderen

Een locatie verwijderen werkt als volgt. Tik weer op het poppetje, maar daarna op de locatieballon boven jouw foto's. Op een wereldkaart zie je foto's die locatiegegevens hebben. Zoom eventueel in tot je de gezochte foto('s) ziet. Locatiegegevens verwijderen kan nu op twee manieren. Allereerst kun je onderin op het pictogram met de negen kleine blokjes tikken. Een matrix met miniaturen verschijnt, maar alleen van foto's die je nu op de kaart ziet. Tik op Bewerken en haal vinkjes weg bij foto's waar de locatie uitgehaald moet worden. Tik op Klaar en bevestig dat je dit wilt doen. De tweede manier is dat je op de kaart op Bewerken tikt. Tik je vervolgens op een foto waarop een groen rondje met het cijfer één is te zien, dan kleurt dat grijs en het cijfer verandert in nul (oftewel: geen locatiegegevens). Staat er een hoger cijfer in het rondje, dan is het een groepje foto's. Je moet dan nogmaals Bewerken kiezen en haalt vinkjes bij de miniaturen weg.

Tip 18: Features

Er bestaan accounts die het beste werk van anderen verzamelen. Met vaak tienduizenden of honderdduizenden volgers. Het is superleuk als jij het voor elkaar krijgt in zo'n fotogalerij te pronken. Zoiets heet een feature en je zet er jezelf en je foto's flink mee in de belangstelling. Kies dus wel je allerbeste foto uit. Voorwaarde om mee te doen is dat je het account volgt en een specifieke hashtag bij de foto opneemt. Welke hashtag dat is, lees je in het profiel en meestal ook bij de foto's die zijn herplaatst. Er bestaan enorm veel van dit soort accounts. Zoals @igersamsterdam met de mooiste foto's van Amsterdam en @igersholland voor Nederlands beeld. Bij @seemycity kun je met een foto van elke (wereld)stad terecht, terwijl @phototag_h2o beelden toont die iets met water te maken hebben. Voor nagenoeg elk onderwerp bestaat een groep.

Tip 19: Rechthoekig

Op Instagram kom je niet alleen telefoonfoto's tegen. Ook foto's gemaakt met spiegelreflexen en andere camera's zijn er populair. Je hoeft de plaatjes alleen even over te zetten naar je telefoon om ze te delen, bijvoorbeeld via Dropbox. Instagram maakt foto's altijd vierkant. Soms wil je dat niet, met name als je iets heel zorgvuldig in beeld hebt gebracht. De oplossing is door net als bij (oudere) televisieprogramma's balken toe te voegen, zodat de foto alsnog in een vierkant past. Of je voegt rondom randen toe zodat het op een Polaroid-foto lijkt. Dat kan met een fotobewerker, maar het werkt simpeler met een app. Zoals Squaready op de iPhone en Square InstaPic op Android.

Tip 20: Gramblr

Eenmalig een foto van je pc naar Instagram brengen is goed te doen, maar als het vaker voorkomt, is een tooltje wel zo handig. Grabmlr is zo'n tooltje. Het programma is beschikbaar voor Windows en OS X en laat je in één keer foto's vanaf je pc of Mac naar Instagram uploaden. Je hebt beschikking over een flink arsenaal aan filters en andere effecten. En als je bent ingelogd en je Instagram-account hebt gekoppeld, is delen ook een fluitje van een cent.

©PXimport

Tip 20 Met Gramblr upload je in één keer foto's van je pc naar Instagram.

Tip 21: Website

Delen op Instagram doe je via een telefoon. Toch bestaat er ook een website. Op www.instagram.com kun je je met je account aanmelden om een overzicht te krijgen van foto's die geplaatst zijn door iedereen die je volgt. Naast het bekijken van deze tijdlijn, kun je ook je profiel bijwerken. Het is apart dat het niet rechtstreeks kan, maar voeg je een gebruikersnaam toe achter het adres, dan kun je iemands foto's bekijken. Die van jezelf bijvoorbeeld, of van een willekeurige andere Instagrammer. Bijvoorbeeld www.instagram.com/keeskrick. Je kunt foto's en filmpjes zodoende ook op een groter beeldscherm bekijken.

©PXimport

Tip 21 Via de website iemands foto's bekijken kan met een omweg.

Tip 22: Account verwijderen

Als je genoeg hebt van Instagram, kun de app op twee manieren aan de wilgen hangen. Het is niet mogelijk om vanuit de Instagram-app je account te deactiveren. Hiervoor moet je naar de website van Instagram gaan en op de dienst inloggen. Dit kan vanaf je computer of je mobiele apparaat. Klik of druk rechts bovenaan op je gebruikersnaam en kies Profiel bewerken. Selecteer vervolgens Mijn account tijdelijk uitschakelen en volg de instructies op het scherm. Ben je er helemaal klaar mee? Op deze pagina kun je je account definitief verwijderen.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.