Wifi is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven en we gebruiken onze draadloze netwerken steeds intensiever. Er komen meer apparaten in huis die draadloos verbinding maken met internet, en we verwachten dus ook steeds meer van het wifi-netwerk. Hoe zit het met al die standaarden?

Wi-Fi is de merknaam voor draadloze netwerken gebaseerd op IEEE 802.11-standaarden en wordt beheerd door de Wi-FI Alliance. Het is uitgevonden in 1997 en verscheen vanaf 1999 bij de consument thuis in de vorm van 802.11b. In 2003 volgde het snellere 802.11g gevolgd door het nog snellere 802.11n in 2006. De huidige standaard, 802.11ac, is te koop sinds 2013. Uiteraard wordt wifi steeds sneller, maar hoe zit het verder? Lees ook: Zo kun je veiliger gebruik maken van openbare wifi.

2,4 versus 5 GHz

Waarom 2,4 GHz?

Voordelen

Groot bereik

Gaat relatief makkelijk door muren heen

Breed ondersteund

Nadelen

Lagere maximale snelheid

Storing van andere apparatuur

Waarom 5 GHz?

Voordelen

Hogere maximale snelheid (zeker ac)

Minder storing

Nadelen

Gaat slecht door muren heen

Wordt minder breed ondersteund

Twee frequenties

Het succes van wifi komt voor een groot gedeelte doordat de technologie zonder vergunning gebruikt kan worden. Er kan frequentieruimte worden gebruikt op twee frequentiebanden: 2,4 en 5 GHz. De 2,4GHz-frequentieband is de oudste en veruit de populairste. Veel apparatuur is alleen geschikt voor 2,4 GHz. Het nadeel is dat de beschikbare frequentieband maar 83,5 MHz breed is, terwijl hier toch dertien kanalen met een breedte van 20 MHz in moeten passen. Dat kan uiteraard niet en er is dus een grote overlap tussen kanalen: de overlap is zelfs zo groot dat je eigenlijk alleen de kanalen 1, 6 en 11 kunt gebruiken. Je hebt dus snel kans dat je op hetzelfde kanaal als je buren zit en wifi op 2,4 GHz zit dan ook meer dan vol.

Gelukkig biedt de 5GHz-band uitkomst. De eerste reden hiervoor is dat de 5GHz-band veel minder gebruikt wordt. Dat lijkt natuurlijk maar tijdelijk, want de standaard 802.11ac die alleen gebruikmaakt van 5 GHz is in opkomst en zal steeds populairder worden. De tweede reden is de beschikbare capaciteit. In potentie biedt deze frequentieband 455 MHz aan bandbreedte, verdeeld over negentien kanalen die ieder netjes een volle bandbreedte van 20 MHz tot hun beschikking hebben. Anders dan op de 2,4 GHz-band is er dus geen overlap tussen kanalen. Helaas zijn er maar vier echt vrije kanalen met kanaalnummers 36, 40, 44 en 48. De overige 15 kanalen zijn strenger gereguleerd en kun je lang niet op alle apparatuur gebruiken. Vier kanalen is er nog altijd eentje meer dan het aantal effectieve kanalen op 2,4 GHz, zul je denken. Toch is dat niet helemaal waar. Om de meeste snelheid uit een router te halen, worden er kanalen gebundeld. Bij 802.11ac worden er vier kanalen gebundeld tot één kanaal met een totale bandbreedte van 80 MHz. Toch is dit minder erg dan het lijkt, want 5 GHz reikt veel minder ver dan 2,4 GHz, waardoor je minder last van je buren hebt. Daar staat tegenover dat je zelf doorgaans ook twee routers of accesspoints nodig hebt om in je hele huis 5GHz-dekking te hebben.

Van 802.11n naar 802.11ac

De meest gebruikte vorm van wifi is momenteel 802.11n, waarvan de standaard is vastgesteld in 2009. Ten opzichte van de 802.11g-standaard zijn er drie belangrijke verbeteringen. De belangrijkste verbetering is dat er door het toevoegen van antennes meer dan één datastroom mogelijk wordt. De maximale snelheid per datastroom is 150 Mbit/s. De eerste routers hadden één of twee antennes. Latere modellen hebben drie antennes met een theoretische topsnelheid van 450 Mbit/s. Ook nieuw is dat twee kanalen van 20 MHz gekoppeld kunnen worden tot één kanaal van 40 MHz. Dit is nodig om de topsnelheid van 150 Mbit/s per antenne te kunnen halen. Op de 2,4GHz-frequentie is een 40MHz-kanaal door het overvolle spectrum meestal niet mogelijk en zal je router terugvallen naar 20 MHz met een topsnelheid 72,2 Mbit/s per antenne. Misschien de belangrijkste verbetering voor wifi-problemen is dat er naast de 2,4GHz-band ook gebruik gemaakt kan worden van de 5GHz-band. Op 5 GHz is het doorgaans wel mogelijk om een bandbreedte van 40 MHz te gebruiken.

De meest courante standaard is 802.11ac, die uitsluitend gebruikmaakt van de 5GHz-band. Het grootste verschil met 802.11n is dat er bij 802.11ac voor meer bandbreedte vier 20MHz-kanalen worden samengevoegd tot één kanaal van 80 MHz met een topsnelheid van 433,3 Mbit/s per antenne. Net als bij 802.11n kan er van meerdere antennes en dus datastromen gebruikgemaakt worden. Bij één antenne is de maximumsnelheid dus 433,3 Mbit/s, bij twee antennes 867 Mbit/s en bij drie antennes 1300 Mbit/s. De meeste ac-routers die je momenteel kunt kopen, hebben een theoretische maximumsnelheid van 1300 Mbit/s. In de praktijk haal je hier maximaal 600 Mbit/s mee als je pc of laptop ook drie datastromen ondersteunt. De meeste laptops ondersteunen echter maar twee datastromen, waarmee in de praktijk zo'n 380 Mbit/s te halen is.

Wifi te succesvol?

Open de netwerklijst op je laptop en de draadloze netwerken vliegen je waarschijnlijk om de oren ... letterlijk. Helaas is wifi niet berekend op veel gebruikers en zorgen de netwerken van je buren in jouw huis voor een slechtere ontvangst en snelheid. Gaat wifi ten onder aan zijn eigen succes? Op onze website vind je een uitgebreid verhaal over wifi-problemen.

Repeater

Een repeater of range extender is een kastje dat je in het stopcontact plugt, waarna het wifi-signaal versterkt wordt en de dekking van je netwerk wordt uitgebreid. Je moet je wel bewust zijn van de sterke en zwakke punten van het product. Een repeater moet tegelijkertijd ontvangen en weer zenden. Dit zorgt ervoor dat de bandbreedte en dus de snelheid van het aangeboden draadloze netwerk ten opzichte van je normale netwerk halveert. Het belangrijkste voor de werking van een repeater is de plaatsing. Je moet de repeater niet plaatsen waar je net geen bereik hebt, maar juist waar je nog wel goed bereik hebt. Wij hebben in de praktijk met een goede repeater op de eerste verdieping een internetsnelheid van zo'n 50 Mbit/s gehaald op onze zolder waar normaal geen dekking is. Het netwerk dat hierbij versterkt werd, had een snelheid van zo'n 90 Mbit/s.

©PXimport

Een repeater is de eenvoudigste oplossing om de dekking van je netwerk uit te breiden.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.