Wifi is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven en we gebruiken onze draadloze netwerken steeds intensiever. Er komen meer apparaten in huis die draadloos verbinding maken met internet, en we verwachten dus ook steeds meer van het wifi-netwerk. Hoe zit het met al die standaarden?

Wi-Fi is de merknaam voor draadloze netwerken gebaseerd op IEEE 802.11-standaarden en wordt beheerd door de Wi-FI Alliance. Het is uitgevonden in 1997 en verscheen vanaf 1999 bij de consument thuis in de vorm van 802.11b. In 2003 volgde het snellere 802.11g gevolgd door het nog snellere 802.11n in 2006. De huidige standaard, 802.11ac, is te koop sinds 2013. Uiteraard wordt wifi steeds sneller, maar hoe zit het verder? Lees ook: Zo kun je veiliger gebruik maken van openbare wifi.

2,4 versus 5 GHz

Waarom 2,4 GHz?

Voordelen

Groot bereik

Gaat relatief makkelijk door muren heen

Breed ondersteund

Nadelen

Lagere maximale snelheid

Storing van andere apparatuur

Waarom 5 GHz?

Voordelen

Hogere maximale snelheid (zeker ac)

Minder storing

Nadelen

Gaat slecht door muren heen

Wordt minder breed ondersteund

Twee frequenties

Het succes van wifi komt voor een groot gedeelte doordat de technologie zonder vergunning gebruikt kan worden. Er kan frequentieruimte worden gebruikt op twee frequentiebanden: 2,4 en 5 GHz. De 2,4GHz-frequentieband is de oudste en veruit de populairste. Veel apparatuur is alleen geschikt voor 2,4 GHz. Het nadeel is dat de beschikbare frequentieband maar 83,5 MHz breed is, terwijl hier toch dertien kanalen met een breedte van 20 MHz in moeten passen. Dat kan uiteraard niet en er is dus een grote overlap tussen kanalen: de overlap is zelfs zo groot dat je eigenlijk alleen de kanalen 1, 6 en 11 kunt gebruiken. Je hebt dus snel kans dat je op hetzelfde kanaal als je buren zit en wifi op 2,4 GHz zit dan ook meer dan vol.

Gelukkig biedt de 5GHz-band uitkomst. De eerste reden hiervoor is dat de 5GHz-band veel minder gebruikt wordt. Dat lijkt natuurlijk maar tijdelijk, want de standaard 802.11ac die alleen gebruikmaakt van 5 GHz is in opkomst en zal steeds populairder worden. De tweede reden is de beschikbare capaciteit. In potentie biedt deze frequentieband 455 MHz aan bandbreedte, verdeeld over negentien kanalen die ieder netjes een volle bandbreedte van 20 MHz tot hun beschikking hebben. Anders dan op de 2,4 GHz-band is er dus geen overlap tussen kanalen. Helaas zijn er maar vier echt vrije kanalen met kanaalnummers 36, 40, 44 en 48. De overige 15 kanalen zijn strenger gereguleerd en kun je lang niet op alle apparatuur gebruiken. Vier kanalen is er nog altijd eentje meer dan het aantal effectieve kanalen op 2,4 GHz, zul je denken. Toch is dat niet helemaal waar. Om de meeste snelheid uit een router te halen, worden er kanalen gebundeld. Bij 802.11ac worden er vier kanalen gebundeld tot één kanaal met een totale bandbreedte van 80 MHz. Toch is dit minder erg dan het lijkt, want 5 GHz reikt veel minder ver dan 2,4 GHz, waardoor je minder last van je buren hebt. Daar staat tegenover dat je zelf doorgaans ook twee routers of accesspoints nodig hebt om in je hele huis 5GHz-dekking te hebben.

Van 802.11n naar 802.11ac

De meest gebruikte vorm van wifi is momenteel 802.11n, waarvan de standaard is vastgesteld in 2009. Ten opzichte van de 802.11g-standaard zijn er drie belangrijke verbeteringen. De belangrijkste verbetering is dat er door het toevoegen van antennes meer dan één datastroom mogelijk wordt. De maximale snelheid per datastroom is 150 Mbit/s. De eerste routers hadden één of twee antennes. Latere modellen hebben drie antennes met een theoretische topsnelheid van 450 Mbit/s. Ook nieuw is dat twee kanalen van 20 MHz gekoppeld kunnen worden tot één kanaal van 40 MHz. Dit is nodig om de topsnelheid van 150 Mbit/s per antenne te kunnen halen. Op de 2,4GHz-frequentie is een 40MHz-kanaal door het overvolle spectrum meestal niet mogelijk en zal je router terugvallen naar 20 MHz met een topsnelheid 72,2 Mbit/s per antenne. Misschien de belangrijkste verbetering voor wifi-problemen is dat er naast de 2,4GHz-band ook gebruik gemaakt kan worden van de 5GHz-band. Op 5 GHz is het doorgaans wel mogelijk om een bandbreedte van 40 MHz te gebruiken.

De meest courante standaard is 802.11ac, die uitsluitend gebruikmaakt van de 5GHz-band. Het grootste verschil met 802.11n is dat er bij 802.11ac voor meer bandbreedte vier 20MHz-kanalen worden samengevoegd tot één kanaal van 80 MHz met een topsnelheid van 433,3 Mbit/s per antenne. Net als bij 802.11n kan er van meerdere antennes en dus datastromen gebruikgemaakt worden. Bij één antenne is de maximumsnelheid dus 433,3 Mbit/s, bij twee antennes 867 Mbit/s en bij drie antennes 1300 Mbit/s. De meeste ac-routers die je momenteel kunt kopen, hebben een theoretische maximumsnelheid van 1300 Mbit/s. In de praktijk haal je hier maximaal 600 Mbit/s mee als je pc of laptop ook drie datastromen ondersteunt. De meeste laptops ondersteunen echter maar twee datastromen, waarmee in de praktijk zo'n 380 Mbit/s te halen is.

Wifi te succesvol?

Open de netwerklijst op je laptop en de draadloze netwerken vliegen je waarschijnlijk om de oren ... letterlijk. Helaas is wifi niet berekend op veel gebruikers en zorgen de netwerken van je buren in jouw huis voor een slechtere ontvangst en snelheid. Gaat wifi ten onder aan zijn eigen succes? Op onze website vind je een uitgebreid verhaal over wifi-problemen.

Repeater

Een repeater of range extender is een kastje dat je in het stopcontact plugt, waarna het wifi-signaal versterkt wordt en de dekking van je netwerk wordt uitgebreid. Je moet je wel bewust zijn van de sterke en zwakke punten van het product. Een repeater moet tegelijkertijd ontvangen en weer zenden. Dit zorgt ervoor dat de bandbreedte en dus de snelheid van het aangeboden draadloze netwerk ten opzichte van je normale netwerk halveert. Het belangrijkste voor de werking van een repeater is de plaatsing. Je moet de repeater niet plaatsen waar je net geen bereik hebt, maar juist waar je nog wel goed bereik hebt. Wij hebben in de praktijk met een goede repeater op de eerste verdieping een internetsnelheid van zo'n 50 Mbit/s gehaald op onze zolder waar normaal geen dekking is. Het netwerk dat hierbij versterkt werd, had een snelheid van zo'n 90 Mbit/s.

©PXimport

Een repeater is de eenvoudigste oplossing om de dekking van je netwerk uit te breiden.

Nu Sony zijn tv-modellen blijkbaar slechts om de twee jaar vernieuwt, keken we des te meer uit naar deze Bravia 8 II. De opvolger van de A95L belooft een mooie verbetering op het gebied van piekhelderheid, maar de concurrentie is genadeloos.

8

Uitstekend

Conclusie

De Sony Bravia 8 II (K-65XR8M2) biedt een uitstekende beeldkwaliteit met een fraaie HDR-weergave, goede schaduwdetails en sterke beeldverwerking. Toch is hij minder helder dan bijvoorbeeld de Samsung S95F die hetzelfde maneer heeft, en het toestel is voor gamers wat beperkt met 4K120 en slechts twee HDMI 2.1-poorten. Pluspunten zijn Google TV, Sony Pictures Core en goed geluid.

Plus- en minpunten

• Ruime piekhelderheid
• Zeer goede beeldverwerking
• Mooie schaduwdetails
• Erg ruime kijkhoek

• Minder piekhelderheid dan concurrenten
• Slechts twee HDMI 2.1-aansluitingen en max 120Hz

Deze Bravia 8 II (spreek uit: Bravia 8 mark twee) neemt plaats in de lange rij van knappe Sony-designs. Hij is niet alleen stijlvol, maar is ook uitstekend afgewerkt. Het is een echte blikvanger in de woonkamer. Hij is amper 34 mm diep, met een volledig vlakke rug die aan de randen licht gewelfd is voor een nog slankere look. Het vierkantpatroon in de rug is een mooi detail. Het scherm is afgezet met een donkermetalen rand. Hij staat stevig opgesteld op twee volledig metalen poten in dezelfde kleur als de schermrand. Je monteert ze aan het uiteinde van de tv, dus een breed meubel is wel vereist. Je kunt de poten ook monteren in een positie die het scherm voldoende boven het meubel tilt om ruimte te laten voor een soundbar.

Aansluitingen

Haal je deze tv in huis om vooral films, series en televisie te kijken, dan is de selectie aansluitingen uitstekend. Gamers daarentegen zien dat Sony toch wat achterstand oploopt op zijn concurrenten. Van de vier HDMI-poorten leveren er nog steeds maar twee de volledige 48Gbit/s-bandbreedte die nodig is om te kunnen gamen in 4K120Hz. En omdat slechts één van die poorten ARC/eARC biedt, zijn gamers die een soundbar gebruiken beperkt tot slechts één poort voor hun gamebronnen. En terwijl je op modellen van Samsung en LG al tot 4K165Hz kunt gaan (met een pc weliswaar), is 4K120Hz het maximum bij Sony. Er is daarentegen ondersteuning voor ALLM en VRR (NVIDIA G-Sync). De input-lag bedraagt 17,5 ms bij 4K60 en 8,5 ms bij 2K120, en dat is ruim voldoende voor een lekker vlotte game-ervaring.

Welke aansluitingen biedt Sony je naast de HDMI-poorten? Een digitaal optische audio-uitgang die dubbelt als S-Center-ingang. Met die laatste sluit je de tv aan op een Sony-audiosysteem en doet de tv dienst als center luidspreker. Er is een dubbele tv-tuner aan boord met één CI+-slot en twee usb-poorten. Live-tv opnemen of pauzeren is mogelijk als je een externe usb-opslag aansluit. Bluetooth (voor een hoofdtelefoon), wifi en een ethernetaansluiting maken de lijst compleet.

Google TV

De Mediatek Pentonic MT5897 chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, een ruime 6 GB RAM en de Mali-G57 grafische processor vormen het hart van de Sony. Die processor deed ook in vorige modellen al dienst en zorgt voor een vlotte Google TV-beleving. Met Apple AirPlay 2, Google Cast en alle apps die Google TV te bieden heeft, is het entertainment aanbod erg ruim.

Sony biedt je bovendien toegang tot een eigen streamingdienst: Sony Picture Core. Je krijgt tien credits voor films en twee jaar lang toegang tot een regelmatig aangepaste selectie van 100 films. Onze enige klacht is dat Sony het instellingenmenu te omslachtig heeft gemaakt. Gelukkig kun je via het snelmenu de belangrijkste instellingen zoals de beeld- en geluidspreset aanpassen, zonder dat je door het volledige menu hoeft te navigeren.

De tv wordt geleverd met een klassieke afstandsbediening én een moderne versie. Die eerste lijkt ons in de meest gevallen overbodig. De moderne afstandsbediening daarentegen is erg handig. Het aantal toetsen is beperkt, maar goed gekozen zodat je de meest gebruikte actie met een minimaal aantal aanslagen kunt uitvoeren. Zo zijn er toetsen voor zes populaire smart-tv-apps, live-tv, HDMI-ingangen, opties en een snelmenu. De aanslag is licht en duidelijk. Het viel ons op dat Sony, hoewel dit een echte premium-tv is, toch heeft beknibbeld op de afstandsbediening. Zo heeft hij geen oplaadbare batterij en zijn de toetsen niet verlicht.

Beeldverwerking

De Sony XR-processor staat garant voor uitstekende beeldverwerking. De upscaling levert scherpe, zuivere beelden en Reality Creation geeft ze wat extra scherpte en diepte. Ook oudere SD-content (zoals dvd) ziet er wat scherper uit, zonder die typisch overmatig bewerkte, uitgevlakte look. Ruisonderdrukking schoont lo-res beelden goed op. De 'Soepele gradatie'-instelling die ontbrak op de XR80 (Bravia 8) is op dit toestel gelukkig weer beschikbaar. Die instelling doet de meeste kleurstroken in zachte gradiënten verdwijnen.

Alleen voor heel zware gevallen blijft dat lastig. Je kunt dan de mediumstand kiezen in plaats van laag, maar weet dat je dan ook wat detail opoffert, dus gebruik het alleen als je het echt storend vindt. Het oledscherm heeft een zeer snelle pixelresponstijd en dat levert uitstekende bewegingsscherpte. Anderzijds zorgt het voor een stotterend effect van snelle camerabewegingen in 24fps-films. Met Motionflow kun je dat compenseren. De motion interpolation-techniek kan die snelle pans vloeiend maken. Het blijft een persoonlijke keuze of je dat wenst; motionflow is instelbaar in stappen, dus experimenteer wat voor jou het aangenaamst is. Bij complexe achtergronden kan het wel wat beeldfouten veroorzaken.

Nieuw QD-OLED-paneel: beperkte helderheidswinst

De Bravia 8ii is uitgerust met het nieuwste QD-oledpaneel, net zoals we dat terugvinden in de Samsung S95F. We meten de piekhelderheid in HDR Professional Mode die de beste kalibratie levert. Op het 10%-venster komen we uit op 1634 nits, op het volledig wit beeld meten we 249 nits. Zeer goede resultaten, maar toch zijn we wat teleurgesteld. Tegenover de voorganger, de A95L, zien we alleen op het 10%-venster een duidelijke verbetering.

De Samsung S95F, een rechtstreekse concurrent, levert respectievelijk 2060 en 391 nits. Vooral dat verschil op het volledig witte beeld valt op. De Sony zal de gemiddeld zeer heldere beelden (denk aan sneeuwlandschappen) duidelijk minder helder weergeven. Waarom Sony het toestel zo inperkt, is onduidelijk. Mogelijk wil de fabrikant elk risico op inbranden van het scherm vermijden. Het paneel heeft echter een erg goede uniformiteit en een uitmuntende kijkhoek. In tegenstelling tot de Samsung is de Sony voorzien van een glossy afwerking in plaats van een matte. Het weert reflecties redelijk goed, maar het is op dat vlak uiteraard niet te vergelijken met de Samsung. Houd er bovendien rekening mee dat sterk omgevingslicht het scherm een lichte magenta glow geeft, waardoor je wat contrast verliest.

De Professional-modus heeft een goede kalibratie. De grijsschaal is iets te koel, de wittinten neigen daardoor naar blauw, maar zonder referentie zal dat niemand storen. De kleurweergave is zeer goed en het beeld levert een uitstekend schaduwdetail. In HDR zien we dezelfde opmerkingen, maar ook hier is het eindresultaat erg goed. Sony gebruikt dynamische tone mapping die zeer goed witdetail bewaart, alleen zeer extreme (en zeldzame) gevallen laten wat witdetail verdwijnen. Met een kleurbereik van 100% P3 en zeer heldere primaire kleuren komen HDR-beelden erg goed tot hun recht. Specifiek voor Netflix, Prime Vieo en Sony Pictures Core heeft de tv zogenoemde Calibrated-beeldmodes. In een doorsnee huiskamer is ook de Cinema-beeldmode een prima keuze.

Geluid

Het Acoustic Surface blijft een exclusieve eigenschap van Sony-toestellen. Het scherm doet dienst als luidsprekermembraan voor de hoge en middentonen, de bassen hebben een woofer in de rug. De 50 watt 2.1-opstelling is wat krap bemeten voor echte filmbeleving, maar scoort in dagelijks gebruik erg goed. De klank is prima gebalanceerd en de bas is duidelijk hoorbaar. Het geluid komt recht uit het scherm en dat helpt het realisme wel wat, zeker omdat ook de stereoscheiding duidelijk hoorbaar is. Alleen bij hoge volumes grijpt de processor in, waarbij de bas wat wegvalt. Het surroundgeluid is nogal beperkt, ook al ondersteunt de tv Dolby Atmos en DTS:X, maar dat mag bij een 2.1-opstelling geen verrassing zijn.

Conclusie

We hebben met veel plezier naar de Sony Bravia 8 II (de K-65XR8M2) gekeken. De beeldkwaliteit is erg goed, met prachtige HDR-beelden, prima schaduwdetail en uitstekende beeldverwerking. En toch… De Sony is duidelijk minder helder dan de Samsung S95F, terwijl ze beiden toch hetzelfde QD-oledpaneel gebruiken. Vooral voor overwegend heldere beelden zal de Sony nog duidelijk moeten dimmen; dat zal zowel in SDR als HDR zichtbaar zijn. Gamers zullen dan weer wat teleurgesteld zijn dat de tv nog steeds 4K120 als maximum hanteert, en dat hij maar twee volwaardige HDMI 2.1-poorten heeft. Toch zijn we overtuigd dat de tv heel wat te bieden heeft. Naast de knappe beeldkwaliteit krijg je Google TV, een extra streamingdienst (Sony Pictures Core), en fijne audio via het Acoustic Surface. De officiële adviesprijs is echter veel te hoog, al zien we af en toe kortingen voorbijkomen die deze Sony wel degelijk aantrekkelijk maken.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een groot computerscherm? Dan is een 34 inch-model wel iets voor je. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Heb je kantoor aan huis of werk je veel thuis voor je werk? Met de overvloed aan informatie die we steeds meer voor onze kiezen krijgen volstaat alleen het scherm van je laptop allang niet meer. Een extra monitor is daarom onontbeerlijk. Die schermen zijn de laatste jaren ook steeds groter geworden, maar qua prijs blijven ze betaalbaar. Wij vonden vijf 34 inch-modellen goede monitors met een leuk prijskaartje.

LG 34WR50QC-B

Als je op zoek bent naar een breed scherm voor multitasking, dan kun je de LG 34WR50QC-B overwegen. Dit model heeft een VA-paneel, wat vaak zorgt voor diepe zwartwaarden, en het scherm is gebogen. De kromming, aangeduid als 1800R, is bedoeld om het hele schermoppervlak binnen je gezichtsveld te brengen. Voor de scherpte van het beeld beschikt deze monitor over een UWQHD-resolutie van 3440 x 1440 pixels, verdeeld over een diagonaal van 34 inch. De verversingssnelheid van 100 Hz zorgt voor een vloeiende weergave van beweging, wat merkbaar is bij het scrollen door webpagina's of tijdens het afspelen van video's. Qua aansluitingen vind je op dit scherm twee HDMI-poorten en een DisplayPort-aansluiting. Ook is er een hoofdtelefoonaansluiting aanwezig. Het scherm ondersteunt HDR10, wat de weergave van contrast en kleuren in compatibele media kan verbeteren. De voet van de monitor is kantelbaar, maar niet in hoogte verstelbaar of draaibaar.

LC-Power LC-M34-UWQHD-100-C-V2

De LC-Power LC-M34-UWQHD-100-C-V2 is een gebogen breedbeeldmonitor met een schermdiagonaal van 34 inch en een kromming van 1500R. Het gebruikte VA-paneel levert een resolutie van 3440 x 1440 pixels en een contrastverhouding van 3000:1, wat bijdraagt aan diepe zwarttinten. De verversingssnelheid van 100 Hz zorgt voor een soepele weergave van bewegende beelden. Voor het aansluiten van apparaten beschikt deze monitor over drie HDMI-poorten en één DisplayPort. De monitor is uitgerust met Adaptive Sync-technologie, die de framerate van je grafische kaart en de monitor op elkaar afstemt om haperingen in het beeld te minimaliseren. Functionaliteiten zoals Picture-in-Picture (PiP) en Picture-by-Picture (PbP) zijn aanwezig, waarmee je beelden van twee verschillende bronnen tegelijkertijd op het scherm kunt weergeven. De voet van de monitor is verstelbaar, waardoor je het scherm kunt kantelen voor een betere kijkhoek.

LG 34WQ75C-B

Zoek je een betaalbare pc-monitor met een gebogen ips-paneel, dan is de LG 34WQ75C-B een goede keuze. Dit paneeltype staat garant voor levendige kleuren en goede kijkhoeken. Het 34inch-scherm heeft 3440 × 1440 pixels en is dus ideaal voor videostreaming. De ondersteuning voor HDR10 komt hierbij goed van pas. Films en series van de betere streamingdiensten hebben hierdoor een realistischer kleurverloop. Zet deze LG-monitor gerust in een (thuis)kantoor met veel licht, want het scherm heeft een anti-reflecterende coating. Aan aansluitopties geen gebrek! Zo kies je voor de beeldoverdracht tussen usb-c, DisplayPort en tweemaal HDMI. Daarnaast zijn er ook nog eens vier usb-poorten en een ethernetaansluiting voorhanden. Nuttig voor wie zijn of haar laptop snel op de monitor inclusief alle randapparaten wil aansluiten. Denk onder meer aan een muis, toetsenbord en externe harde schijf. Via een enkele usb-c-kabel bereiken data en stroom de laptop, terwijl het beeldsignaal in tegengestelde richting naar het scherm wordt verzonden. Overige pluspunten zijn de geïntegreerde speakers en in hoogte verstelbare standaard.

Samsung Odyssey G5 C34G55T

Deze 34-inch monitor van Samsung is uitermate geschikt voor fanatieke gamers. Zo presteert het paneel op een maximale vernieuwingsfrequentie van 165 hertz. Hierdoor ervaar je uiterst vloeiende gameplay. Als je een pc met een geschikte grafische kaart aansluit, wordt de vernieuwingsfrequentie continu geoptimaliseerd. Dat werkt via de techniek FreeSync. Voor het spelen van multiplayergames is de rappe reactietijd van één milliseconde een groot voordeel. Zo reageer je razendsnel op (online) tegenstanders. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels verschijnen de animatiebeelden ook nog eens scherp in beeld. Deze luxe monitor kan uit de voeten met HDR10, waardoor de beelden van games, films en series zeer realistisch ogen. Je sluit een computer of laptop op twee manieren aan, namelijk via DisplayPort of HDMI. Dankzij de lichte kromming neem je moeiteloos pal voor het scherm plaats. Het beeld sluit goed aan bij je gezichtsveld, waardoor je de monitor ook voor regulier kantoorwerk kunt gebruiken. Daarnaast leent de Odyssey G5 LC34G55T zich goed voor beeldbewerking. Het scherm is trouwens niet in hoogte verstelbaar; er is alleen een kantelfunctie beschikbaar.

Philips Evnia 34M2C6500/00

Voor oled-begrippen valt de vraagprijs van de Philips Evnia 34M2C6500/00 alleszins mee. Dit model bevat om precies te zijn een hoogwaardig qd-oled-paneel. Deze schermtechniek staat bekend om zijn inktzwarte contrasten, hoge helderheid en natuurgetrouwe kleuren. Aangezien iedere pixel individueel wordt aangestuurd, zie je volop details. Deze pc-monitor is geschikt voor wie games, video's en foto's in een hoge kwaliteit wil bewonderen. Voor nog fraaiere beelden schakel je tussen verschillende HDRI-modi. Je sluit met behulp van DisplayPort en HDMI (2×) één of meerdere computers aan. Verder telt de onderzijde van het scherm twee usb-poorten.

De Evnia 34M2C6500/00 ondersteunt een respectabele resolutie van 3440 × 1440 pixels. Daarnaast valt de riante vernieuwingsfrequentie van 175 hertz op. Snel bewegende beelden verschijnen dus scherp op het qd-oled-paneel. Dankzij het gebogen ontwerp volg je vanuit jouw zitpositie  alle activiteiten op het scherm. Gamers slaan hun persoonlijke voorkeuren optioneel in eigen profielen op. Switch zo bij ieder spel naar de juiste beeldinstellingen. Voor schiet-, race- en strategiegames zijn er overigens voorgekauwde instellingen beschikbaar. Tot slot heeft Philips ook aan een goede ergonomie gedacht. Je kunt de Evnia 34M2C6500/00 kantelen, zwenken én in hoogte verstellen.