Met een wachtwoordbeheerder kunt je al je inloggegevens veiligstellen in een digitale kluis. Naast bekende toepassingen als LastPass en 1Password is er de gratis wachtwoordmanager Bitwarden. Dat is een populair en snel groeiend opensource alternatief dat snel en eenvoudig werkt. Lees hier wat je er zoal mee kunt.

Een wachtwoordbeheerder is een erg praktisch hulpmiddel voor het bewaren van accounts en andere belangrijke gegevens. Je kunt vanaf al je apparaten toegang krijgen tot die gegevens terwijl je slechts één hoofdwachtwoord of pincode hoeft te onthouden. Een extra voordeel is dat je moeiteloos unieke en extra sterke wachtwoorden kunt creëren. U hoeft ze immers toch niet zelf te onthouden. Naast bekende spelers als LastPass, Dashlane, 1Password en Roboform komt er af en toe een aantrekkelijke nieuwkomer langs. Zoals Bitwarden, dat al veel gebruikers wist weg te lokken bij vooral LastPass. Wellicht omdat LastPass sinds de overname door LogMeIn veel duurder is geworden zonder echt wat toe te voegen.

Een meerwaarde van Bitwarden is dat het opensource is en dus niets kan verbergen, behalve natuurlijk je zorgvuldig versleutelde wachtwoorden. Ook blijkt de wachtwoordbeheerder erg gebruiksvriendelijk. Laten we aan de slag gaan!

Hoofdwachtwoord instellen en kluis verkennen

We maken om te beginnen een persoonlijk gebruikersaccount. Ga naar de site van Bitwarden en klik op Create Account. Voer je e-mailadres, naam en een (sterk) hoofdwachtwoord in. Dat is het wachtwoord waarmee je toegang krijgt tot de beveiligde kluis. Op basis van dit wachtwoord worden al je inloggegevens versleuteld met een krachtig algoritme. Op de servers van het bedrijf worden je gegevens óók in versleutelde vorm bewaard, zodat ze (bijvoorbeeld bij een data-lek) feitelijk onbruikbaar zijn zonder dat hoofdwachtwoord.

Log na het maken van het account in om in de zogenaamde Web Vault te komen, je (nu nog lege) digitale kluis. Kies rechtsboven, onder Bevestig e-mailadres, de optie om een verificatielink naar je e-mailadres te sturen. Via die link kun je het e-mailadres bevestigen en – na opnieuw inloggen – alle mogelijkheden van Bitwarden benutten.

©PXimport

In de Web Vault kun je, op het tabblad Mijn Kluis, de items in de digitale kluis beheren, zoals je inloggegevens (Aanmelden), creditcardgegevens (Kaart), persoonlijke gegevens (Identiteit) en notities (Veilige notities). Je kunt onbeperkt gegevens toevoegen en zelfs onbeperkt synchroniseren met andere apparaten zoals smartphones, tablets en pc’s. Het bijwerken gebeurt voor het grootste deel ongemerkt op de achtergrond zodra je iets wijzigt.

Gebruik je reeds een andere wachtwoordbeheerder, zoals LastPass of Roboform? Dan kun je op het tabblad Hulpmiddelen de gegevens van talloze wachtwoordbeheerders importeren, nadat je ze eerst vanuit de bestaande wachtwoordbeheerder hebt geëxporteerd. Wat natuurlijk ook kan, is dat je ze een tijdje naast elkaar gebruikt en wachtwoorden op het moment dat je ze nodig hebt overneemt. Dat schoont ook de vaak lange lijst met deels overbodig geworden inloggegevens weer een beetje op.

Verder kun je op dit tabblad de gegevens van Bitwarden zelf exporteren. Pas wel op, want zo’n exportbestand bevat je leesbare wachtwoorden. De rapportages die je hier kunt inzien zijn overigens alleen beschikbaar met een Premium-account (waarover straks meer).

Tweestapsverificatie instellen

Hierna is het slim om de toegang af te schermen met tweestapsverificatie. Hiervoor ga je naar het tabblad Instellingen en dan Tweestapsaanmelding. Klik dan achter Authenticatie-app op Beheer. Vul nu je hoofdwachtwoord in. Hierna zie je een qr-code. Open een app als Google Authenticator of Authy, kies daarin de optie om een account toe te voegen en scan de qr-code. De app zal dan een eerste toegangscode genereren die je overneemt in de Web Vault om tweestapsverificatie definitief aan te zetten.

©PXimport

In het vervolg zul je op elk nieuw apparaat waarop je de Web Vault - of een van de andere toepassingen van Bitwarden - gaat gebruiken, een toegangscode moeten invullen. Daarvoor moet je dus even de smartphone met de app erbij pakken.

Tip: bewaar de herstelcode die je via Instellingen, Tweestapsaanmelding kunt weergeven, om te voorkomen dat je wordt buitengesloten als je bijvoorbeeld je smartphone verliest!

Bitwarden Premium-voordelen

We hebben nu in een notendop de belangrijkste features van het gratis account van Bitwarden behandeld. Voor de meesten zijn dit meer dan genoeg functies, maar wie dat wil kan een upgrade naar Premium overwegen. Een upgrade naar Premium ($ 10/jaar) kan in sommige situaties aantrekkelijk zijn. Zo kun je daarmee dankzij 1 GB versleutelde bestandsopslag bijlagen toevoegen aan items in de kluis, bijvoorbeeld een foto van je creditcard.

Ook biedt Premium extra mogelijkheden om in te loggen met tweestapsverificatie voor je kluis zelf. Daarnaast geeft Premium de mogelijkheid verificatiecodes te genereren voor accounts die met tweestapsverificatie zijn afgeschermd, zoals Dropbox en GitHub, waarbij feitelijk de rol van Google Authenticator wordt overgenomen. Verder krijg je via rapporten advies over je wachtwoordgebruik, ter voorkoming van blootgestelde, dubbele of zwakke wachtwoorden.

Bitwarden-extensies

Bij een wachtwoordbeheerder hoort natuurlijk een goede browserextensie. Bitwarden heeft dat goed voor elkaar. Behalve voor Chrome en Firefox biedt het ook extensies voor Safari, Opera, Microsoft Edge, Vivaldi en Brave. We nemen Bitwarden voor Chrome als voorbeeld. Klik op de button Toevoegen aan Chrome. Hiermee wordt het icoontje van Bitwarden aan je browser toegevoegd. Klik op het icoontje, kies Inloggen en vul je inloggegevens in. Als je tweestapsverificatie hebt aangezet is ook een toegangscode nodig.

Het is handig de optie Mijn gegevens onthouden aan te zetten. Ga na het inloggen naar het tabblad Instellingen en kies onder Beveiliging wanneer het account moet worden vergrendeld. Bijvoorbeeld na een bepaalde tijd, na het herstarten van de browser of nooit. Die laatste optie gebruik je alleen op een apparaat waar anderen geen toegang toe hebben. Verder kun je er voor kiezen om te ontgrendelen met pincode in plaats van het hoofdwachtwoord, wat in de praktijk vaak makkelijker en sneller werkt .

©PXimport

Als je inlogt bij een bepaalde website waarvoor nog geen account in Bitwarden bestaat, zal het programma via een balk aan de bovenzijde van de browser vragen of het de inloggegevens moet bewaren in de kluis. Werkt die herkenning een keer niet, dan blijft de vraag achterwege, maar kun je (via de optie Login toevoegen) de inloggegevens wel handmatig toevoegen. Herkenning voor een website kun je eventueel wat fijner afstellen, zoals het gedeelte van de link waar het naar moet kijken. Waar dat nodig is, kun je inloggegevens met een extra veld uitbreiden (bijvoorbeeld een lidmaatschapsnummer).

Als Bitwarden bij het inloggen een account vindt in de kluis, zie je dat aan het icoontje, dat met een cijfer het aantal overeenkomende accounts aangeeft. Ook handig om te weten is dat de browserextensie een wachtwoord voor je kan generen voor een account. En mocht je het wachtwoord van een account wijzigen, dan vraagt Bitwarden of het de gegevens in de digitale kluis moet bijwerken.

Wat ten slotte ook heel praktisch is zijn de aan te maken identiteiten, zodat je bijvoorbeeld automatisch formulieren kunt invullen met je adresgegevens en telefoonnummer.

Bitwarden op smartphones (Android, iOS)

Voor zowel Android als iOS (iPhone en iPad) heeft Bitwarden een goedwerkende app beschikbaar. We nemen de iPad als voorbeeld. Na het inloggen met je account en eenmalig – als je tweestapsverificatie hebt aangezet – de toegangscode, krijg je toegang tot alle items in de digitale kluis. In het vervolg kun je toegang eventueel met een pincode afschermen.

De kluis wordt automatisch up-to-date gehouden met de hulp van pushnotificaties. Zodra je op een ander apparaat een wachtwoord toevoegt of wijzigt, staat het dus ook op je iPad.

©PXimport

Bij het inloggen in accounts via de browser helpt Bitwarden natuurlijk ook. Dit is onlangs verbeterd dankzij een nieuwe voorziening in iOS 12. Wachtwoorden kunnen nu direct vanaf het toetsenbord worden ingevuld. Om het te activeren open je Instellingen, tik op Wachtwoorden & Accounts en dan Vul automatisch in. Zet de optie aan en kies in het lijstje voor Bitwarden. Bevestig met je hoofdwachtwoord. Hierna kun je tijdens het browsen snel en eenvoudig inloggen.

Bij Android 8 in enkele browsers, en sinds Android 9 in nog veel meer browsers, gaat dat ongeveer hetzelfde. De toegankelijkheidsvoorzieningen die hiervoor werden gebruikt (of eigenlijk misbruikt) zijn daardoor niet meer nodig.

Wachtwoorden delen

In bedrijven maar ook in een gezinssituatie zal het vaak voorkomen dat je bepaalde gegevens onderling wilt delen, bijvoorbeeld inloggegevens voor de internetprovider of een veilige notitie met spaartegoeden of softwarelicenties. Dit kan met Bitwarden heel eenvoudig. Om het in te stellen ga je naar de Web Vault en dan naar Instellingen. Kies Organisaties.

Bij het gratis pakket kun je gegevens met twee gebruikers delen en twee verzamelingen aanmaken, om gegevens logischer in te kunnen delen. Het pakket voor families kost een dollar per maand en staat het delen met maximaal vijf gebruikers toe en onbeperkte verzamelingen. Daarmee kun je tevens tot 1 GB aan bijlagen toevoegen aan items die in de organisatie worden gedeeld.

Verder zijn er nog enkele zakelijke pakketten. Zo’n organisatie staat overigens helemaal los van de Premium-accounts. Elke individuele gebruiker van de organisatie kan zelf kiezen voor de extra’s van Premium, maar dat is geen verplichting.

©PXimport

Heb je een organisatie gemaakt en wil je die beheren, ga dan weer naar Instellingen, Organisaties en klik op de naam van de organisatie. Hierna kom je in het beheergedeelte voor de organisatie. Via tabjes kun je naar Kluis met alle gedeelde items en Beheer waar je gebruikers kunt uitnodigingen voor de organisatie. Hierbij kun je kiezen welke rechten en beperkingen er zijn voor die gebruiker, zoals de verzamelingen waar ze toegang toe hebben.

De verzamelingen kun je in dit onderdeel ook bewerken. Het delen van items met de organisatie gaat hierna eigenlijk eenvoudig. In je eigen kluis zie je bij elk item een optie om die te delen met de organisatie, waarna die organisatie in feite eigenaar van het item wordt. Elke wijziging wordt bij de leden van de organisatie doorgevoerd.

Zelf hosten

Tot slot. Er is weinig op tegen om Bitwarden te gebruiken via de standaard servers van het bedrijf. Weliswaar worden je wachtwoorden daar opgeslagen, maar alleen in versleutelde vorm, wat ze waardeloos maakt zonder je hoofdwachtwoord. Als je dat toch niet helemaal vertrouwt en ervaring hebt met het zelf hosten van toepassingen, kun je Bitwarden ook op een eigen server hosten. Die server moet wel over relatief veel geheugen beschikken (minimaal 2 GB).

Er is met Bitwarden_rs overigens ook een lichtgewicht (en eveneens opensource) alternatief dat door derden is ontwikkeld. Die biedt vrijwel alle functies en ondersteunt gewoon de standaard toepassingen van Bitwarden, zoals de browserextensies. Het maken van een organisatie kan zelfs zonder meerprijs en verdere beperkingen.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.