Sinds september vorig jaar moeten alle Nederlandse banken voldoen aan PSD2, de Europese richtlijn die bepaalt dat derden toegang moeten kunnen krijgen tot jouw bankrekening. Je moet daar wel akkoord voor geven. Wat zijn daar de gevolgen van?

Wat is de PSD2 richtlijn?

PSD2 is een afkorting van Payment Service Directive 2. Zoals de naam misschien al doet vermoeden is het een opvolger van de oorspronkelijke PSD, die uit 2007 komt. Het is misschien niet de eerste keer dat je hoort over PSD2. Niet zo gek, want er is jarenlang gerotzooid over de wet. De PSD-richtlijn werd al in 2016 aangenomen door het Europees Parlement, maar de landen van de EU kregen tot begin 2018 de regels ook daadwerkelijk door te voeren. Zelfs dat leverde nog veel vertraging op. Eigenlijk had de wet al officieel in januari van vorig jaar van kracht moeten zijn.

De PSD2 is een richtlijn, die betalingsverkeer tussen landen en banken regelt, waarmee Europa wil zorgen voor meer concurrentie in de financiële wereld. Hierdoor moeten er meer innovatieve diensten komen. De richtlijn scherpt ook de bescherming van consumenten aan en wil de veiligheid van het betaalverkeer verder verbeteren.

Eén aspect van de richtlijn krijgt verreweg de meeste aandacht. Banken zijn voortaan verplicht om derde partijen met een PSD2-vergunning kosteloos toegang te geven tot de rekening van klanten. Daar moet de klant wel eerst toestemming voor geven. Hoeveel informatie een derde partij precies krijgt, varieert. Een klant kan toestemming geven voor het doen van een eenvoudige betaling, voor het checken van het saldo of voor het ophalen van rekeninginformatie. Met die laatste optie komt de derde partij bijzonder veel te weten over een particulier. Toegang wordt eenmalig of continu verleend. In het laatste geval moet de toestemming elke 90 dagen worden bevestigd.

©PXimport

Betaalrevolutie?

Volgens sommigen zorgt PSD2 voor een revolutie in de financiële wereld, omdat het allerlei nieuwe diensten mogelijk maakt. Een bekend voorbeeld zijn apps die je hele financiële handel en wandel analyseren. Door alle betalingen door te spitten, kan zo’n dienst vrij snel zien of je niet te veel betaalt voor bijvoorbeeld mobiele telefonie, elektriciteit of hypotheek.

PSD is een Europese richtlijn. Dat maakt het makkelijker geld over te maken naar andere banken of betaaldiensten. De regel werd zo opgezet dat het makkelijker moest worden om zelf een bank te beginnen door een bankvergunning aan te vragen.

Inmiddels zijn er echter veel meer bedrijven die zich op één of andere manier bezig houden met betalingsverkeer. Dergelijke informatie is ook interessant voor bedrijven die profielen opbouwen van consumenten. Denk aan Google of Apple die eigen betaalmethodes willen opzetten, of PayPal en VenMo waarmee je geld kunt versturen. De wet is daarom bijgewerkt om te zorgen dat er meer ruimte ontstaat voor concurrentie. Bedrijven krijgen bijvoorbeeld makkelijker toegang tot je betaalinformatie zodat ze daar betere diensten omheen kunnen bouwen. Denk daarbij aan apps waarbij je verschillende rekeningen van verschillende banken in één keer kunt bekijken.

Er zijn in Nederland nog maar weinig partijen die een PSD2-vergunning hebben. Een invasie van fintech bedrijven blijft dus vooralsnog uit. Van de Nederlandse ondernemingen die wel een vergunning heeft, zijn onder meer Peaks (beleggen met wisselgeld), Huishoudboekje.nl en MoneyMonk (online boekhouden voor zzp'ers) bekende namen.

Privacy en de PSD2

Op langere termijn wordt niet uitgesloten dat de grote internetbedrijven toch informatie van rekeningen gaan gebruiken om profielen aan te vullen. Er zijn voortekenen dat Google die kant op wil, want het bedrijf heeft in Litouwen een vergunning aangevraagd waarmee het toegang kan vragen tot alle rekeninginformatie. Wat Google precies van plan is met die vergunning, heeft het bedrijf niet bekendgemaakt.

Onder grote internetbedrijven is er de laatste tijd sprake van een trend om zich bezig te houden met betaalproducten. Zo kondigde Facebook de eigen cryptomunt Libra aan, waarmee betalingen gedaan kunnen worden los van traditionele betaalmiddelen. Apple maakte bekend met een eigen creditcard te komen die veel profijt kan hebben van PSD2-mogelijkheden. De kaart moet klanten inzicht geven in hun eigen uitgaven, vergelijkbaar met een digitaal huishoudboekje. De kaart zal Apple ook in staat stellen om meer grip te krijgen op klanten, onder meer via een spaarprogramma. Of Apple plannen heeft om de creditcard naar Nederland te brengen, is niet duidelijk.

©PXimport

©PXimport

Omdat Europa één markt is, kan een bedrijf met een PSD2-vergunning op zak in de hele EU aan de slag. Critici zien daarin een zwak punt. Ze vrezen dat minder betrouwbare bedrijven op zoek gaan naar het land waar ze het makkelijkst een PSD2-vergunning ontvangen en daarna op bijvoorbeeld de Nederlandse markt actief worden. Het land waar de vergunning is verleend, is verantwoordelijk voor het toezicht. Wel moet een bedrijf in ons land voldoen aan de Wet op het Financieel Toezicht. De Autoriteit Financiële Markten heeft aangekondigd eventuele problemen door te spelen aan de buitenlandse toezichthouder, zodat die actie kan ondernemen.

Bij DNB zijn inmiddels dertien aanvragen binnengekomen van Nederlandse bedrijven voor een PSD2-vergunning.

Privacyverzet tegen de PSD2

Grote vraag is of consumenten bereid zijn om bedrijven toegang te geven tot hun bankrekening. Privacy-activisten zijn bang dat veel mensen achteloos toegang zullen verlenen, net zoals dat nu gaat bij cookiemeldingen. Veel zal afhangen van wat bedrijven er als beloning tegenover stellen. Als consumenten aantrekkelijke diensten of korting op producten krijgen, is de kans groot dat een fors aantal overstag gaat. Toegang kan altijd weer ingetrokken worden, maar daarmee zijn de gegevens nog niet verdwenen bij het bedrijf. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) bepaalt wel dat consumenten kunnen vragen om het verwijderen van die gegevens.

Overigens levert het verlenen van toegang nog een extra privacyprobleem op. Door de toegang krijgt een bedrijf ook te zien naar welke personen je geld overmaakt en van wie je geld ontvangt. Die personen hebben daar geen toestemming voor gegeven.

Reactie banken

©PXimport

De meeste banken stonden ook niet bepaald te springen bij het idee om rekeninggegevens te delen met derden. Nu ze daar door Europa toe worden gedwongen, biedt het ook kansen voor ze. Dankzij PSD2 kunnen banken de eigen dienstverlening uitbreiden. Onder meer ING heeft plannen in die richting. De bank begint met de mogelijkheid om straks betaalrekeningen van andere banken toe te voegen aan de ING-app en Mijn ING. Hier werd al eerder mee getest. Wanneer klanten daar gebruik van kunnen maken, is nog niet bekend.

Andere banken hebben vergelijkbare plannen. Zo kunnen klanten van ABN Amro via hun bankapp rekeninginformatie inzien van de Rabobank, als ze daar ook klant zijn. Het is de bedoeling dat andere banken snel worden toegevoegd. Dat ABN Amro als eerste Rabobank-gegevens beschikbaar stelt, heeft te maken met de voortvarendheid op dit gebied van Rabobank. Naar verwachting kun je binnenkort ook bij andere banken meerdere rekeningen van verschillende banken in je overzicht zien. Ook de ING werkt hier aan.

Verder heeft ABN Amro de app Grip die inkomsten en uitgaven automatisch in categorieën zet. Per categorie kan een budget worden ingesteld. Dankzij PSD2 kunnen klanten van andere banken de app binnenkort ook gebruiken.

Bij andere banken wordt eveneens koortsachtig gewerkt aan nieuwe diensten die mogelijk zijn dankzij PSD2. Daarbij voelen banken de hete adem in de nek van nieuwe toetreders. Als ze geen nieuwe innovatieve diensten ontwikkelen, bestaat de kans dat ze nog slechts als geldbewaker zullen fungeren, terwijl andere de (veelal lucratieve) aanvullende diensten voor hun rekening zullen nemen.

Wat zijn voor mij de voordelen van PSD2?

PSD2 biedt vooral voor banken en bedrijven veel kansen. Het wordt bijvoorbeeld makkelijker om apps en diensten te bouwen die gebruik maken van de PDS2-richtlijn. Voorbeelden zijn er genoeg. Apps die automatisch advies geven over pensioenen op basis van je spaargedrag, diensten die helpen bij het opstellen van een budget, die koopadviezen geven, of nieuwe manieren bedenken om te betalen... PSD2 kan de markt in theorie flink opschudden, en dat is goed voor de innovatie.

Een ander voordeel is dat je bij sommige online betalingen goedkoper uit bent. Onder de PSD2 mogen webwinkels namelijk geen extra kosten meer (door)rekenen voor het gebruik van debet- en creditcards. Niet meer dat extra kwartje voor Thuisbezorgd dus.

PSD2 zorgt bovendien voor meer veiligheid. De richtlijn verplicht betaalproviders strenge veiligheidseisen in te stellen, zoals tweestapsverificatie voor betalingen en betere fraudedetectie.

Wat zijn de nadelen van de PSD2?

Het grote nadeel van de PSD2 blijft natuurlijk de privacy, uit het betaalverkeer van een persoon valt heel veel af te leiden. Dat is de reden dat de wet de laatste jaren zo vaak in het nieuws kwam. Hij is namelijk niet erg privacyvriendelijk. Zo is er angst dat grote techbedrijven als Facebook en Google makkelijk toegang krijgen tot betaalgegevens, of dat Nederlanders te makkelijk hun bankrekening openbaar maken in ruil voor een paar euro korting op diensten.

Privacy was zo'n zwaarwegend punt dat de wet daardoor lang werd uitgesteld. Sindsdien zijn er ook strenge eisen gekomen voor hoe klanten ermee omgaan. Zo is er een opt-in waarbij klanten expliciete toestemming moeten geven als zij hun gegevens willen delen. Die toestemming moet iedere 90 dagen worden vernieuwd, en kan altijd worden ingetrokken. En ieder bedrijf dat toegang tot betaalgegevens wil moet een vergunning krijgen van De Nederlandsche Bank.

Toch zijn die beschermende maatregelen niet erg gedetailleerd. Het delen van gegevens is nogal alles-of-niets: een klant kan niet kiezen bepaalde gegevens alsnog achter te houden. Contributies aan een politieke partij? Bekend. Pinbetalingen in een coffeeshop? Ook bekend. Parkeerbetalingen bij een plek die je liever stilhoudt? Niet meer onder PSD2...

Bovendien geldt hetzelfde principe voor PSD2 als voor bijvoorbeeld Facebook: misschien zit jij er niet op, maar iemand anders wel. Als jij geen toestemming voor datadeling geeft maar je vrienden wel, dan worden al die onderlinge transacties alsnog gedeeld. Zo komt bijvoorbeeld die Tikkie-betaling naar een vriend alsnog in de database van Facebook terecht als de ontvanger het sociale netwerk toegang heeft gegeven tot de betaalgegevens.

©PXimport

PSD2-me-niet-register

Reacties op deze wet?

Uiteraard zijn er veel bedrijven erg blij met de wet. De Nederlandsche Bank zegt nu al met meer dan 15 bedrijven in gesprek te zijn over een mogelijke vergunning. Ook de banken zien veel mogelijkheden en daar de afgelopen maanden veel campagne voor gevoerd.

Ook in Den Haag is niet iedereen even blij met de wet. "In de praktijk zullen mensen vaak gewoon op ‘akkoord’ klikken", zegt SP-kamerlid Mahir Alkaya tegen NRC. "Zeker als ze worden verleid met kortingen op een hypotheek of zorgverzekering."

De Autoriteit Persoonsgegevens, de Nederlandse privacywaakhond, heeft ook al aangegeven goed naar de situatie te kijken.

De Consumentenbond is ook sceptisch. Hoewel de organisatie wel voordelen ziet werd er ook lang gepleit voor een 'extra veiligheidsslot' voor PSD2. Dat moet een extra mate van beveiliging zijn waarbij gebruikers niet met slechts één druk op de knop hun gegevens delen, zoals de huidige cookiewetgeving op dit moment bijvoorbeeld in de praktijk werkt.

De Consumentenbond ziet bovendien ook obstakels in de betere beveiliging. Voor creditcardbetalingen wordt het bijvoorbeeld verplicht de betaling te bevestigen met een sms-code. Klanten die geen telefoon hebben kunnen dan geen betalingen doen. Hoe groot het percentage is van betalers die wél een creditcard maar geen mobiele telefoon hebben is niet bekend, maar een erg groot probleem zal dat niet zijn. Desondanks wil de Consumentenbond dat er ook een een backupoptie komt voor die mensen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.