Een Chromebook is van huis uit verrassend veilig. Maar toch moet je beslist op een aantal dingen blijven letten, ook bij gebruik van dit systeem.

Geen enkel systeem is veilig voor hackers, maar wel geldt dat het ene besturingssysteem van huis uit een heel stuk veiliger is opgezet dan ’t andere. Linux en Unix bijvoorbeeld zijn opgezet met veiligheid en stabiliteit in het achterhoofd. Het maakt bijvoorbeeld een Mac – gebaseerd op Unix – of een Chromebook – met kloppend hart Linux – beduidend veiliger dan ‘concurrent’ Windows. En dat is niet alleen vanwege Unix of Linux als achtergrond, maar ook door tal van andere beveiligingsmaatregelen. Zoals bijvoorbeeld het geïsoleerd van elkaar draaien van apps, in eigen afgeschermde containers. 

Toch kunnen ook dit soort systemen wel degelijk veiligheidslekken zitten. Veelal worden ze na ontdekking snel verholpen met een patch. En daarmee komen we aan bij regel nummer één van ook je Chromebook: zorg dat het ding met regelmaat updates krijgt. In principe gaat dat gelukkig volautomatisch, en bovendien is het in tegenstelling tot de meeste andere besturingssystemen in een poep en een zucht geregeld. Check zo af en toe ook handmatig of er updates klaar staan. Tik daarvoor op het vak waarin de klok ook staat, rechtsonder in beeld, en vervolgens op het tandwiel. Tik dan op Over Chrome OS (kolom links) en vervolgens op de knop Controleren op updates rechts.

Beperkte ondersteuning

Wel is er een nadeeltje aan Chromebooks: ze worden maar beperkt ondersteund door Google. Enigszins afhankelijk van het model is een supportperiode van vijf jaar niet uitzonderlijk, soms is het – vooral bij de duurdere modellen – langer. Punt is, dat de ondersteuningsperiode geldt vanaf het moment van fabricage van een systeem. Daarom is het extra goed opletten tot wanneer jouw model ondersteund wordt. 

Da’s heel belangrijk om te weten, want na het verstrijken van die ondersteuningsperiode krijg je geen updates meer, ook geen veiligheidspatches. Dat is erg onhandig voor een apparaat dat wellicht vaak buitenshuis gebruikt wordt, gekoppeld aan schoolnetwerken of publieke toegangspunten. De ‘uiterlijke houdbaarheidsdatum’ (zie het inderdaad maar als zoiets) staat meestal op de verpakking, vraag het bij aankoop na. 

Het maakt kopen van een tweedehands Chromebook via bijvoorbeeld Marktplaats bovendien risky. Grote kans dat de verkoper het apparaat van de hand doet omdat de ondersteuningsperiode verstreken of bijna verstreken is. Geeft een verkoper je geen duidelijk antwoord hierover, zet dan de Chromebook aan. Klik op de het vlakje met de klok, rechtsonder in beeld. Klik in het geopende paneel weer op ’t tandwiel. Klik in het geopende venster in de kolom links op Over Chrome OS en dan aan de rechterkant op Aanvullende informatie. Je ziet daar nu onder het kopje Updateplanning precies vermeld tot wanneer de Chromebook ondersteund wordt. Aan de hand van de daar genoemde datum kun je voor jezelf beslissen of een aangeboden Chromebook de prijs waard is. Voor iets dat nog minder dan een jaar ‘houdbaar’ is, adviseren we je nog even verder te kijken naar een alternatief aanbod.

©PXimport

Nieuwsgierige aagjes: weg ermee

Nu je dan toch in het instellingenpaneel bent aanbeland, is het praktisch om daar meteen even verder te neuzen. Klik allereerst eens op Apparaat in de kolom links. Onder het kopje Google Zoeken en Google Assistent kun je eventueel de optie Google Assistent uitzetten. Dat voorkomt een altijd meeluisterend nieuwsgierig aagje. Onder de kop Beveiliging en Privacy vind je allereerst een paar privacy-gerelateerde schakelaars. Wat ons betreft kun je de optie Help de functies en prestaties van Chrome OS te verbeteren uitzetten. Allemaal heel nobel, maar je loopt bij dit soort functies altijd het risico dat er net iets te veel mogelijk privacygevoelige gegevens bij Google belanden. En dat bedrijf weet al zoveel van je! Ook Nieuwe content voorstellen om te bekijken (feitelijk reclame dus!) kun je best ook uitschakelen. 

Blijft over de schakelaar Verified Access aanzetten. Die schakelaar kun je aan laten staan; deze optie wordt onder meer gebruikt voor apparaat ID en het afspelen van met DRM beveiligde content. Uitzetten kán, maar je loopt het risico dat je dan ineens iets als bepaalde muziek, films of boeken niet meer kunt bekijken. Anderzijds lezen we dat het soms helpt deze schakelaar (al dan niet tijdelijk) uit te zetten als het niet lukt om via Wifi aan een bedrijfsnetwerk te koppelen. Een handigheidje dus om in het achterhoofd te houden.

Nog meer stiekemerds

Klik in de kolom links op Geavanceerd en vervolgens – rechts – op Andere Google-services. Vervolgens is het zaak om te checken of onder Opties voor encryptie (rechts) de optie Gesynchroniseerde wachtwoorden versleutelen met je Google account aan staat (standaardselectie). Nog beter is de optie Gesynchroniseerde gegevens versleutelen met je eigen wachtwoordzin voor synchronisatie. Nadeel daarvan is dat je wel nóg weer een wachtwoord moet gebruiken. Onder de kop Andere Google Services kun je de meeste opties probleemloos uitschakelen, wel kun je eventueel de opties Zoekopdrachten en URL’s automatisch aanvullen en Zoeksuggesties voor Google Drive aan laten staan, puur voor gebruiksgemak.

©PXimport

Chrome-browser, een verhaal apart

Je hebt nu een aantal belangrijke privacy-settings in je voordeel aangepast. Verder is er in Chrome OS natuurlijk een prominent aanwezige Chrome-browser, met z’n eigen privacy- en beveiligingsinstellingen. Een uitgebreid artikel daarover vind je alhier. Zowel voor de Chrome-browser als Chrome OS geldt dat updates soms weer nieuwe privacy- en beveiligingsopties toevoegen. Zaak dus om hier met enige regelmaat eens in te duiken.

Android-apps bij de tijd houden

Last but not least ondersteunt Chrome OS ook Android-apps. Zorg dat die bij de tijd blijven. Doe je door Google Play te starten. Klik dan helemaal rechtsboven in het geopende venster op het bolletje met daarin bijvoorbeeld de eerste letter van je naam, een foto of avatar van jezelf (afhankelijk van wat je in je Google-account ooit hebt bedacht). Klik vervolgens op Apps en apparaten beheren en kijk of er updates klaar staan. Indien ja, dan kun je met een muisklik op de daarvoor bestemde knop allemaal updaten. Verder geldt – nu we het dan toch over Android hebben – dat je alle normale regels rondom apps daarvoor bestemd in acht moet nemen. Vermijd apps die niet tot nauwelijks gedownload en (of) beoordeeld zijn, laat wellicht ook apps van Chinese makelij liefst links liggen.

©PXimport

Eigen gezonde verstand

Als allerlaatste nog een gouden tip: geen enkel besturingssysteem hoe goed beveiligd ook, beschermt je tegen menselijk falen. Als je tegen alle adviezen in op een link in een mail van een onbekende of dubieuze afzender klikt is dat vragen om ellende. Je kunt prima bankieren en dergelijke op een Chromebook. Maar ook daarbij geldt: check altijd of je daadwerkelijk de site van een bank bezoekt, en niet een stiekeme kopie bedacht voor het verzamelen van jouw gegevens. Blijf alert, welke soort computer, tablet of smartphone je ook gebruikt!

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).