Een Chromebook is van huis uit verrassend veilig. Maar toch moet je beslist op een aantal dingen blijven letten, ook bij gebruik van dit systeem.

Geen enkel systeem is veilig voor hackers, maar wel geldt dat het ene besturingssysteem van huis uit een heel stuk veiliger is opgezet dan ’t andere. Linux en Unix bijvoorbeeld zijn opgezet met veiligheid en stabiliteit in het achterhoofd. Het maakt bijvoorbeeld een Mac – gebaseerd op Unix – of een Chromebook – met kloppend hart Linux – beduidend veiliger dan ‘concurrent’ Windows. En dat is niet alleen vanwege Unix of Linux als achtergrond, maar ook door tal van andere beveiligingsmaatregelen. Zoals bijvoorbeeld het geïsoleerd van elkaar draaien van apps, in eigen afgeschermde containers. 

Toch kunnen ook dit soort systemen wel degelijk veiligheidslekken zitten. Veelal worden ze na ontdekking snel verholpen met een patch. En daarmee komen we aan bij regel nummer één van ook je Chromebook: zorg dat het ding met regelmaat updates krijgt. In principe gaat dat gelukkig volautomatisch, en bovendien is het in tegenstelling tot de meeste andere besturingssystemen in een poep en een zucht geregeld. Check zo af en toe ook handmatig of er updates klaar staan. Tik daarvoor op het vak waarin de klok ook staat, rechtsonder in beeld, en vervolgens op het tandwiel. Tik dan op Over Chrome OS (kolom links) en vervolgens op de knop Controleren op updates rechts.

Beperkte ondersteuning

Wel is er een nadeeltje aan Chromebooks: ze worden maar beperkt ondersteund door Google. Enigszins afhankelijk van het model is een supportperiode van vijf jaar niet uitzonderlijk, soms is het – vooral bij de duurdere modellen – langer. Punt is, dat de ondersteuningsperiode geldt vanaf het moment van fabricage van een systeem. Daarom is het extra goed opletten tot wanneer jouw model ondersteund wordt. 

Da’s heel belangrijk om te weten, want na het verstrijken van die ondersteuningsperiode krijg je geen updates meer, ook geen veiligheidspatches. Dat is erg onhandig voor een apparaat dat wellicht vaak buitenshuis gebruikt wordt, gekoppeld aan schoolnetwerken of publieke toegangspunten. De ‘uiterlijke houdbaarheidsdatum’ (zie het inderdaad maar als zoiets) staat meestal op de verpakking, vraag het bij aankoop na. 

Het maakt kopen van een tweedehands Chromebook via bijvoorbeeld Marktplaats bovendien risky. Grote kans dat de verkoper het apparaat van de hand doet omdat de ondersteuningsperiode verstreken of bijna verstreken is. Geeft een verkoper je geen duidelijk antwoord hierover, zet dan de Chromebook aan. Klik op de het vlakje met de klok, rechtsonder in beeld. Klik in het geopende paneel weer op ’t tandwiel. Klik in het geopende venster in de kolom links op Over Chrome OS en dan aan de rechterkant op Aanvullende informatie. Je ziet daar nu onder het kopje Updateplanning precies vermeld tot wanneer de Chromebook ondersteund wordt. Aan de hand van de daar genoemde datum kun je voor jezelf beslissen of een aangeboden Chromebook de prijs waard is. Voor iets dat nog minder dan een jaar ‘houdbaar’ is, adviseren we je nog even verder te kijken naar een alternatief aanbod.

©PXimport

Nieuwsgierige aagjes: weg ermee

Nu je dan toch in het instellingenpaneel bent aanbeland, is het praktisch om daar meteen even verder te neuzen. Klik allereerst eens op Apparaat in de kolom links. Onder het kopje Google Zoeken en Google Assistent kun je eventueel de optie Google Assistent uitzetten. Dat voorkomt een altijd meeluisterend nieuwsgierig aagje. Onder de kop Beveiliging en Privacy vind je allereerst een paar privacy-gerelateerde schakelaars. Wat ons betreft kun je de optie Help de functies en prestaties van Chrome OS te verbeteren uitzetten. Allemaal heel nobel, maar je loopt bij dit soort functies altijd het risico dat er net iets te veel mogelijk privacygevoelige gegevens bij Google belanden. En dat bedrijf weet al zoveel van je! Ook Nieuwe content voorstellen om te bekijken (feitelijk reclame dus!) kun je best ook uitschakelen. 

Blijft over de schakelaar Verified Access aanzetten. Die schakelaar kun je aan laten staan; deze optie wordt onder meer gebruikt voor apparaat ID en het afspelen van met DRM beveiligde content. Uitzetten kán, maar je loopt het risico dat je dan ineens iets als bepaalde muziek, films of boeken niet meer kunt bekijken. Anderzijds lezen we dat het soms helpt deze schakelaar (al dan niet tijdelijk) uit te zetten als het niet lukt om via Wifi aan een bedrijfsnetwerk te koppelen. Een handigheidje dus om in het achterhoofd te houden.

Nog meer stiekemerds

Klik in de kolom links op Geavanceerd en vervolgens – rechts – op Andere Google-services. Vervolgens is het zaak om te checken of onder Opties voor encryptie (rechts) de optie Gesynchroniseerde wachtwoorden versleutelen met je Google account aan staat (standaardselectie). Nog beter is de optie Gesynchroniseerde gegevens versleutelen met je eigen wachtwoordzin voor synchronisatie. Nadeel daarvan is dat je wel nóg weer een wachtwoord moet gebruiken. Onder de kop Andere Google Services kun je de meeste opties probleemloos uitschakelen, wel kun je eventueel de opties Zoekopdrachten en URL’s automatisch aanvullen en Zoeksuggesties voor Google Drive aan laten staan, puur voor gebruiksgemak.

©PXimport

Chrome-browser, een verhaal apart

Je hebt nu een aantal belangrijke privacy-settings in je voordeel aangepast. Verder is er in Chrome OS natuurlijk een prominent aanwezige Chrome-browser, met z’n eigen privacy- en beveiligingsinstellingen. Een uitgebreid artikel daarover vind je alhier. Zowel voor de Chrome-browser als Chrome OS geldt dat updates soms weer nieuwe privacy- en beveiligingsopties toevoegen. Zaak dus om hier met enige regelmaat eens in te duiken.

Android-apps bij de tijd houden

Last but not least ondersteunt Chrome OS ook Android-apps. Zorg dat die bij de tijd blijven. Doe je door Google Play te starten. Klik dan helemaal rechtsboven in het geopende venster op het bolletje met daarin bijvoorbeeld de eerste letter van je naam, een foto of avatar van jezelf (afhankelijk van wat je in je Google-account ooit hebt bedacht). Klik vervolgens op Apps en apparaten beheren en kijk of er updates klaar staan. Indien ja, dan kun je met een muisklik op de daarvoor bestemde knop allemaal updaten. Verder geldt – nu we het dan toch over Android hebben – dat je alle normale regels rondom apps daarvoor bestemd in acht moet nemen. Vermijd apps die niet tot nauwelijks gedownload en (of) beoordeeld zijn, laat wellicht ook apps van Chinese makelij liefst links liggen.

©PXimport

Eigen gezonde verstand

Als allerlaatste nog een gouden tip: geen enkel besturingssysteem hoe goed beveiligd ook, beschermt je tegen menselijk falen. Als je tegen alle adviezen in op een link in een mail van een onbekende of dubieuze afzender klikt is dat vragen om ellende. Je kunt prima bankieren en dergelijke op een Chromebook. Maar ook daarbij geldt: check altijd of je daadwerkelijk de site van een bank bezoekt, en niet een stiekeme kopie bedacht voor het verzamelen van jouw gegevens. Blijf alert, welke soort computer, tablet of smartphone je ook gebruikt!

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!