ID.nl logo
Microsoft Surface Laptop 4 (15 inch) – Snelle laptop met weinig aansluitingen
© Reshift Digital
Huis

Microsoft Surface Laptop 4 (15 inch) – Snelle laptop met weinig aansluitingen

Naast software heef Microsoft ook een uitgebreid portfolio hardware in het assortiment. De Microsoft Surface Laptop 4 is het nieuwste model normale laptop, de meeste Surface-apparaten zijn immers convertibles. Voegt Microsoft hiermee iets toe aan de laptopmarkt?

Uiterlijk is de Surface Laptop 4 geen verrassing, de behuizing is identiek aan de Surface Laptop 3. In de basis betekent dat een strak ontworpen laptop die uitstekend is afgewerkt. Microsoft staat bekend om hun met Alcantara (imitatie suède) afgewerkte apparaten, maar dat materiaal is voorbehouden aan de 13,5inch-uitvoering. De geteste 15inch-variant is alleen in volledig aluminium dat bij ons testmodel is uitgevoerd in zwart. De matte afwerking oogt fraai en is vrijwel niet gevoelig voor vingerafdrukken waardoor de laptop er ook na enige tijd werken nog presentabel uit ziet.

Microsoft zegt de schermdeksel en het scharnier zo ontworpen te hebben dat je met één hand de laptop kunt openklappen terwijl deze op tafel staat. En dat is inderdaad mogelijk. Al had een kleine inkeping voor net iets meer grip handig geweest. Waar het scharnier dus opvallend soepel opengaat, valt tegelijkertijd op dat het scharnier stevig is wanneer het eenmaal open is. Prettig, want de laptop is voorzien van een aanraakscherm en je kunt het scherm aanraken zonder dat het van positie verandert. 

©PXimport

©PXimport

De Surface laptop is een apparaat van Microsoft zelf en dat komt vergeleken met veel laptops van andere fabrikanten met een belangrijk voordeel: je krijgt een schone Windows-installatie waarop alleen software van Microsoft zelf geïnstalleerd is. Dat betekent dat er geen extra bloatware geïnstalleerd is. Je wordt dus niet zoals op zoveel Windows-laptops lastiggevallen met pop-ups van bijvoorbeeld viruscanners of clouddiensten. Microsoft levert overigens wel twee apps mee voor het beheer van de Surface Laptop zelf en ook Microsoft Office is als probeerversie geïnstalleerd.

Speciale Microsoft-processor

De Surface 4-laptops zijn verkrijgbaar met een Intel- of AMD-processor. Wij ontvingen van Microsoft een AMD-uitvoering. Waarschijnlijk niet toevallig, want de in de laptop gebruikte processor is volgens de systeemeigenschappen een AMD Ryzen 7 Microsoft Surface Edition die het typenummer Ryzen 7 4980U heeft meegekregen. Het een chip die in AMD’s normale portfolio niet bestaat, daar is de Ryzen 7 4800U de hoogste energiezuinige U-variant. De kloksnelheden van deze speciale Microsoft-variant zijn voor zowel de basiskloksnelheid als de boostkloksnelheid 200 MHz hoger dan de 4800U. Helaas is het geen chip uit de nieuwere en snellere Ryzen 5000-reeks zoals de Ryzen 7 5800U die inmiddels ook op de markt is. Hiermee is deze speciale Microsoft-processor bij introductie eigenlijk al een beetje een belegen processor.

Uitvoeringen

Ondanks dat Microsoft en AMD voor deze laptopreeks samen een processor ontworpen hebben, pronkt in de duurste uitvoering van de Surface Laptop 4 toch een Intel-processor. Heb je per se 32 GB ram en een 1 TB opslag nodig, dan kom je automatisch op een Intel-processor uit in de vorm van een Intel Core i7-1185G7. De variant met een AMD-processor is leverbaar met maximaal 16 GB ram en een 512 SSD. Het grote verschil tussen de AMD- en Intel-processor zit in het aantal cores. Waar de AMD Ryzen 7 er acht heeft, biedt de Core i7 slechts vier cores.

De goedkoopste 15inch-uitvoering met AMD-processor kost 1449 euro. Daarvoor heb je slechts 8 GB RAM en een 256 GB SSD. Daarna wordt het al snel behoorlijk prijzig, want de grotere 512 GB SSD kost je 200 euro extra terwijl je voor de extra 8 GB RAM ook nog eens 200 euro betaald. De prijs van de geteste configuratie komt daarmee op 1849 euro.

Weinig aansluitingen

Net als bij de voorganger zit de Surface Laptop 4 met één usb-a en één usb-c-aansluiting niet bepaald ruim in zijn aansluitingen. Wel sluit je de lader nog altijd aan op de speciale Surface Connect-poort, een poort waarvoor ook een dockingstation verkrijgbaar is. Laden via usb-c kan overigens wel. Op de lader vind je nog een usb-poort, maar die functioneert niet als data-aansluiting. Je kunt deze poort gebruiken om bijvoorbeeld je telefoon mee op te laden. Zie het als een extraatje, want met een vermogen van 5 watt bepaald geen snellader.

De usb-c-poort is een Gen 2-variant (10 Gbit/s), terwijl ook de normale usb-poort een Gen 2-variant is (10 Gbit/s). Hebt je meer usb-poorten nodig, dan kan dat in combinatie met het op de Surface Connect aan te sluiten Surface Dock 2. Dat dockingstation biedt zes Gen 2-poorten met een snelheid van 10 Gbit/s. Sneller dan 10 Gbit/s is helaas niet mogelijk, usb 4.0 ontbreekt. Zelfs de Intel-variant is niet voorzien van Thunderbolt.

©PXimport

©PXimport

Die Surface Connect-aansluiting die je gebruikt voor de lader is behalve dat we liever een extra usb-c zien zelf ook een puntje van ergernis. Er wordt een magneetje gebruikt om de stekker vast te laten plakken aan de poort. De poort zit echter zo laag in een schuine rand van de behuizing dat het bijna niet mogelijk is om de stekker in de laptop te steken zonder de laptop op te tillen. Probeer je dat wel, dan trekt juist die magneet die je zou moeten helpen de stekker scheef. En dit probleem is niet nieuw, de voorloper had hier ook last van.

©PXimport

Goed beeld en geluid

Het 15inch-scherm dat afkomstig is van Sharp is identiek aan dat in de Surface Laptop 3. Net als op andere Surface-producten heeft Microsoft gekozen voor een 3:2-beeldverhoouding waardoor je in de hoogte lekker veel werkruimte hebt. Met een resolutie van 2496 x 1664 is het beeld scherp genoeg. Windows kiest standaard voor een weergaveschaal van 150 procent, maar op zich is het geheel op een schaal van 125 procent ook goed bruikbaar waarbij je dan meer werkruimte krijgt.

Het scherm biedt een prima kleurweergave en inkijkhoeken. Vergeleken met sommige andere duurdere laptops is de maximale helderheid van zo’n 382 cd/m2 weer niet heel indrukwekkend. Behalve met je vingers, kun je het glanzend afgewerkte aanraakscherm ook gebruiken in combinatie met de optionele Surface Pen. Het scherm heeft voor een moderne laptop vrij brede randen. Dat kun je ouderwets noemen, maar heeft als voordeel dat je veeggebaren vanaf de zijkant makkelijk kunt uitvoeren. En die brede schermrand biedt in ieder geval genoeg plek voor een webcam. Dat is qua beeld verder geen heel indrukwekkend exemplaar, maar het voldoet voor een doorsnee videogesprek. Wel is de camera voorzien van een infraroodsensor waardoor de camera geschikt is voor Windows Hello-gezichtsherkenning waarmee je zonder wachtwoord kunt inloggen.

De laptop heeft geen aparte openingen voor de luidsprekers, in plaats daarvan komt het geluid uit de openingen tussen de toetsen. Ondanks deze wat opmerkelijke constructie klinkt het geluid erg goed en het is het vol en luid genoeg voor bijvoorbeeld het kijken van films. 

Prettig werken

Het toetsenbord is op een fraaie manier in de behuizing geïntegreerd en komt rustig over. Dat opgeruimde uiterlijk komt deels wel doordat sommige laptops van vergelijkbare grootte meer toetsen hebben in de vorm van bijvoorbeeld een numeriek veld of functies als page up, Home en end. Die typische tekstverwerkingsfuncties heeft Microsoft wel een plekje gegeven onder F8 tot en met F12. De overige functietoetsen dubbelen als media- en helderheidsbediening. Deze alternatieve functies zijn de standaardfunctionaliteit van de toetsen, om de klassiek functietoetsen te gebruiken is er een Fn-schakeltoets. Die werkt als een caps-lock: indrukken waarna er een lampje gaat branden en de gewenste functies actief worden. Prettig voor gebruikers die blind tikken is dat de meest rechtse toets in de bovenste rij de delete-toets is, de aan-uit-knop heeft een plekje links daarvan gekregen. Het toetsenbord heeft verlichting in drie helderheidsstanden. Het typcomfort is uitstekend. De toetsen hebben een duidelijk voelbaar indrukmoment en het geheel voelt tijdens het typen degelijk aan.

De ruime touchpad heeft een afmeting van 11,5 bij 7,7 cm en werkt opvallend soepel. De touchpad is perfect in de behuizing geïntegreerd en de ingebouwde schakelaar heeft een opvallend fijne klik. Alle multitouchgebaren die Windows biedt worden soepel uitgevoerd. 

Prestaties

De AMD Ryzen 7 4980U is een processor met acht cores met een kloksnelheid van maximaal 4,4 GHz. Dat wekt verwachtingen op het gebied van prestaties en die worden ook waargemaakt. In PCMark 10 scoort deze laptop 5234 punten waarmee dit een snelle laptop is. Ook in Cinebench R23 zet de laptop met een Multi Core-score van 9690 punten een prima resultaat neer. Bij een wat langere test daalt dit naar een nog steeds goede 8763 punten doordat de processor dan warmer wordt. De Single Core-score van 1280 punten valt dan weer licht tegen, een teken dat deze processor vooral sterk is in multicore-toepassingen. In moderne multicore-toepassingen zal deze AMD-uitvoering een stuk vlotter zijn dan de Intel-variant van deze laptop.

De ssd is afkomstig van SK Hynix en is met een maximale lees- en schrijfsnelheid van 2304,43 en 1060,77 MB/s geen heel bijzondere exemplaar. Daar staat overigens tegenover dat het verschil tussen een snelle en een minder snelle ssd in de praktijk doorgaans niet merkbaar is. Voor de grafische mogelijkheden wordt vertrouwd op de in de processor geïntegreerde Radeon RX Vega 8. Hiermee zet de laptop in de benchmark 3DMark Time Spy een score van 1379 punten neer. Dat is voor een geïntegreerde gpu een heel nette score en je kunt de laptop prima gebruiken voor bijvoorbeeld fotobewerking. Een gamemonster is het echter niet, je kunt alleen comfortabel gamen met een relatief modern spel als je de resolutie beperkt tot 720p. De laptop is over het algemeen stil en slaat pas aan als de laptop echt zwaar aan het werk wordt gezet.

Opmerkelijk is dat Microsoft in de 15inch-uitvoering dezelfde 47,4 accu gebruikt als in de kleinere 13,5inch-variant. Door het groter scherm heeft de 15inch-uitvoering hierdoor vermoedelijk een kortere accuduur dan de kleinere variant. Gelukkig is het geen heel groot nadeel, want de accuduur blijkt goed te zijn. In de PCMark 10 Modern Office accutest die kantoorwerkzaamheden simuleert, haalt de notebook een accuduur van 14 uur en 39 minuten. Dat is een heel nette score. In de praktijk kun je makkelijk zo’n 10 uur werken op een volle accu bij normale (kantoor)werkzaamheden.

Conclusie

De Microsoft Surface Laptop 4 is een fraaie laptop om te zien die stevig gebouwd is. De processor in deze AMD-variant is sterk in multicore-toepassingen en hierdoor over het algemeen sneller dan de gebruikte chip in de Intel-variant. Het is jammer dat de AMD-processor daarom niet verkrijgbaar is als absoluut topmodel voorzien van veel werkgeheugen en opslag. Met zijn hoge schermverhouding en prettige toetsenbord is dit een laptop waar je comfortabel op kunt werken. Helaas heeft de Surface Laptop 4 wel een groot nadeel en is het gebrek aan aansluitingen. Twee usb-poorten is namelijk niet al niet ruim voor een 15inch-notebook. Ook de Surface Connect vinden we maar onhandig, dat had beter een tweede usb-c-aansluiting kunnen zijn waarmee het gebrek aan poorten ook voor een groot deel was opgelost.

Uitstekend
Conclusie

**Prijs** Vanaf € 1449,- (€ 1849,- zoals getest) **Processor** AMD Ryzen 7 4980U Microsoft Surface Edition (8 cores) **Grafische kaart** Radeon RX Vega 8 (geïntegreerd in cpu) **Besturingsysteem** Windows 10 Home **Scherm** 15 inch (2496 x 1664 pixels met 10punts-multitouch en penondersteuning) **RAM** 8 of 16 GB LPDDR4x (gesoldeerd) **Opslag** 256 of 512 GB M.2 NVMe-ssd (verwisselbaar) **Aansluitingen** Usb-c Gen 2 (data, laden en DisplayPort), usb-a Gen 2, 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting, Surface Connect-poort (laden en dockingstation) **Camera** Windows Hello-camera (720p) **Draadloos** 2x2 wifi 6 + bluetooth 5.0 **Accu** 47,4 Wh **Afmetingen** 339,5 × 244 × 14,7 mm **Gewicht** 1542 gram **Website** [www.surface.nl]( https://www.microsoft.com/nl-nl/d/surface-laptop-4/946627fb12t1?activetab=pivot%3aoverviewtab)

Plus- en minpunten
  • Stevige behuizing
  • Uitstekend scherm
  • Prettige schermverhouding
  • Goede prestaties
  • Weinig aansluitingen
  • Onhandige laadaansluiting
  • Prijzig
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pizzarettes voor minder dan 100 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

▼ Volgende artikel
Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig
© Queenmoonlite Studio - stock.adobe.com
Huis

Slim wachtwoordbeheer: zo houd je je accounts écht veilig

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Dit gaan we doen

Sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie blijven voorlopig onmisbaar, ook nu toegangssleutels opkomen. In dit artikel lees je hoe je veilig en praktisch met wachtwoorden omgaat. Je ontdekt welke gratis tools je helpen – zoals Bitwarden voor cloudbeheer of KeePassXC voor lokale opslag – en hoe je 2FA en authenticatie-apps toevoegt voor extra bescherming. Verder komt aan bod hoe je datalekken opspoort, phishing voorkomt, herstelcodes bewaart en aparte browserprofielen instelt voor gevoelige accounts. Tot slot lees je hoe toegangssleutels werken, de toekomst van wachtwoordloos inloggen.

Lees ook: Bescherm je data: voorkom digitale beveiligingslekken

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

De webversie van Bitwarden is nog handiger als je ook de browserextensie installeert.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

KeePassXC is een volwaardige wachtwoordmanager, weliswaar offline.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

LessPass: veiliger, maar het luistert nauw en is omslachtiger.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

In onder meer Chrome kun je wachtwoorden (en meer) via je account laten synchroniseren.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Een uitgebreide lijst met diensten die 2FA ondersteunen.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Export van TOTP-codes in Google Authenticator (voor gebruik op een ander apparaat).

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Bij Microsoft kun je slechts één herstelcode tegelijk activeren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Een weinig opbeurend rapport: zestien datalekken gevonden.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

De EU biedt nu ook eigen publieke DNS-filters aan.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Je gebruikt bij voorkeur een afzonderlijk adres voor het wachtwoordherstel.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Overweeg een afzonderlijk browserprofiel voor privacygevoelige online diensten.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Ook bij Google kun je de recentste sessies (en gekoppelde diensten) bekijken.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Voortaan is deze wachtwoordkluis alleen toegankelijk met wachtwoord en token.

Yubikey kopen?

Dan kan gewoon

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Je browserlogins op een presenteerblaadje.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Je kunt meerdere toegangssleutels maken voor diverse apparaten.

View post on TikTok