ID.nl logo
Zo kies je de beste processor uit
© Reshift Digital
Huis

Zo kies je de beste processor uit

De processor is het hart van je pc en bepaalt in grote lijnen wat je wel of niet met je computer kunt doen. Waar je jaren geleden praktisch de Intel Core i3-, Core i5- en Core i7-stickertjes kon volgen, is het vandaag de dag niet zo heel eenvoudig meer. In dit artikel bespreken we de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren en vertellen we je wat op dit moment voor diverse doeleinden de beste processors zijn.

In een grijs verleden waren er meerdere fabrikanten van processors voor desktopcomputers, al bleven er vrij snel maar twee relevante partijen over: Intel en AMD. In die vroege dagen van het thuiscomputertijdperk ging het vooral om de vraag wie van deze twee de processor met de hoogste klokfrequentie kon maken: hoe hoger de frequentie, hoe sneller de pc.

Zo’n vijftien jaar geleden verschoof de focus van louter snellere processors naar processors met meerdere cores. Meerdere cores zetten de deur open voor efficiënter multitasken op de computer. Niemand doet nog maar één ding tegelijk op de pc.

©PXimport

Het Intel-tijdperk

Zo’n tien jaar geleden maakte Intel processors met vier cores de standaard. Op dat punt in de ontwikkeling van computers was er voor eenvoudig dagelijks gebruik ook niet meer kracht nodig. AMD liep op dat moment een stapje achter en niemand kon vermoeden dat de chipfabrikant pas in 2017 weer aan zou haken.

Omdat processoren krachtig genoeg waren voor de meeste doeleinden, kon Intel ieder jaar een bescheiden verbetering doorvoeren, maar echt grote innovaties bleven uit. In de periode tussen 2010 en 2017 lag de jaarlijkse prestatieverbetering gemiddeld rond de 10 procent.

In de eerste jaren van die periode hadden we het vermoeden dat Intel die geleidelijke stijging wel prima vond of zelfs bewust in stand hield. In de latere jaren begon de geleidelijke stijging signalen van stagnatie te vertonen. De jaarlijkse verbeteringen namen iets af en nieuwe ontwikkelingen maakten de verwachtingen niet echt waar.

Tekorten

2020 bracht naast mooie ontwikkelingen ook de nodige problemen. Het coronavirus had een grote impact op fabrieken en logistiek aan de ene kant, en op de vraag aan de andere kant. Als gevolg van een beperkter aanbod en een stijgende vraag zijn tekorten aan de orde van de dag. Het kan dus zijn dat een specifieke processor tijdelijk uitverkocht is. Dit geldt met name voor de betere suggesties uit dit artikel.

De opkomst van AMD

AMD was als bedrijf in de tussentijd flink op de schop gegaan. Goede engineers had AMD altijd al, maar als je fabrieken de technologie niet in de praktijk kunnen brengen, houdt het op.

AMD had inmiddels zijn eigen fabrieken van de hand gedaan en richtte zich volledig op het ontwerpen van de processor. De fabricage van deze cpu’s liet AMD over aan Taiwan Semiconductor Manufactoring Company (TSMC), een bedrijf dat zich juist specifiek op het produceren van chips richt.

Mocht je nog nooit van TSMC gehoord hebben, onderschat het formaat van deze organisatie niet. Er worden duizenden verschillende chips gemaakt voor honderden verschillende klanten. Sommige Nvidia-videokaarten komen bij TSMC vandaan, de (AMD-)chips in Xbox- en Playstation-spelcomputers, en zelfs tal van chips voor mobiele apparaten.

Het resultaat van die reorganisatie zagen we in 2017 in de vorm van AMD’s eerste Ryzen-processor. Ogenschijnlijk uit het niets, na jaren achterstand, bracht AMD opeens de meest innovatieve processor van dat moment: het topmodel had acht cores in plaats van de vier van Intels topmodel en was qua stroomverbruik efficiënter. Intel had nog een iets betere prestatie per core, maar dat was een zwak argument tegenover de extra ruwe rekenkracht en betere efficiëntie van AMD.

Intel stagneert, AMD bloeit

AMD’s eerste Ryzen-generatie was goed, maar nog niet perfect. Zo was Intel nog iets sneller in games en waren er zeker nog wat opstartproblemen. Vooral Intels jarenlange bewezen betrouwbaarheid was een sterk argument voor consumenten om de chipmaker trouw te blijven. Daarbij had Intel ook de naam mee, het bedrijf genoot meer bekendheid.

Maar het probleem was dat Intel niet in staat bleek om afdoende te reageren op de concurrent die spontaan langszij kwam. Intels antwoord op AMD was om óók meer rekenkernen in een chip te stoppen, maar zonder de vooruitgang op het gebied van efficiëntie leverde dat warmere en minder zuinige chips op.

Met zijn technische voorsprong was het voor AMD geen moeite om op zijn beurt nóg meer rekenkernen in een chip te verwerken. Intel ging van een maximum van vier naar zes, AMD maakte een sprong naar twaalf. En toen Intel met pijn en moeite consumentenchips met acht en tien cores wist te produceren, maakte AMD er gemakshalve maar zestien van. In 2019 had Intel enkel nog gamers aan zijn kant, op elk ander vlak was het bedrijf voorbijgestreefd.

©PXimport

Steeds dezelfde naam

Intel voegde weliswaar snel cores toe om AMD bij te benen, maar hield wel dezelfde Core i3-, i5- en i7-benamingen aan. Als gevolg zaten er grote verschillen tussen verschillende i7-modellen uit verschillende jaren. Waar je die labeltjes voorheen bijna blind kon volgen, is het nu cruciaal dat je oplet uit welke generatie je processor komt. Laat je in een winkel dus niet misleiden door de term “Core i7”, maar zorg dat je ook daadwerkelijk de nieuwere, krachtigere versies krijgt en geen oudje. Een oudere Core i7 is in sommige gevallen zelfs trager dan een nieuwere Intel Core i3. Bij AMD is dit uiteraard ook het geval, maar zijn de verschillen iets kleiner. Hoe dan ook is het cruciaal goed op te letten welke cpu je écht krijgt.

AMD regeert op alle fronten

In november 2020 deelde AMD met zijn Ryzen 5000-serie de genadeklap uit. Hiermee trekt het bedrijf op het gebied van productiviteit, gaming én efficiëntie de winst naar zich toe. In 2019 wist Intel zich nog net staande te houden door te stellen dat zijn chips in games meestal nog iets sneller waren, inmiddels zijn de inhoudelijke argumenten weg én heeft AMD zich ook wat reputatie betreft weer redelijk neergezet.

Een goede reputatie bouwen lukt niet in één generatie, maar met inmiddels drie volle jaren met inhoudelijk sterke producten én grote ontwikkelingen achter de rug kunnen we zeggen dat het tij is gekeerd: eind 2020 ging AMD op elk front aan de leiding. Na zeven magere jaren van beperkte en geleidelijke groei zijn de betere desktopprocessoren in een tijd van drie jaar grofweg vijf à zes keer sneller geworden.

AMD heeft vooralsnog slechts één gat achtergelaten: de prijzen van zijn nieuwste processors beginnen bij 300 euro. Zo houden we toch nog iets van variatie in onze aanraders.

Op basis van onze eigen testen hebben we een kort overzicht gemaakt met de beste cpu’s voor de meest gangbare doeleinden.

Apple-chips?

2020 bleek in meer opzichten een interessant jaar te worden, want inmiddels heeft ook Apple besloten zijn eigen chips op basis van de ARM-architectuur te fabriceren. Apples eerste generatie chips blijkt enorm veelbelovend, maar het is nog wel wat vroeg om goede voorspellingen te doen voor de toekomst. Wel lijkt het zeer aannemelijk dat we in de nabije toekomst weer kunnen spreken over drie chipfabrikanten voor desktopcomputers, al zullen Apple-chips waarschijnlijk echt alleen in Apple-apparaten te vinden zijn.

©PXimport

De beste basisprocessor tot 60 euro

Intel Pentium Gold G6400

Gebruik je je computer enkel voor eenvoudige taken, zoals wat (licht) kantoorwerk en wat browsen, dan hoef je niet veel aan je processor uit te geven. Maar het budgetsegment is overladen door oudere, achterhaalde processors aan de ene kant en wat pijnlijk trage, maar nieuwe modellen aan de andere kant. Overigens is dit deels te danken aan het feit dat AMD in geen maanden een processor onder de 100 euro te koop heeft aangeboden. Concurrentie is in dit segment dan ook ver te zoeken.

De uitblinker in dit segment is de goedkoopste nieuwe Pentium, de G6400. Deze is aanzienlijk krachtiger dan de nauwelijks goedkopere Celeron-modellen, terwijl de marginaal snellere G6500 en G6600 onredelijk veel meer kosten. Verwacht alleen geen wonderen als je met fotobewerking of gaming aan de slag gaat.

©PXimport

Intel Pentium Gold G6400

Prijs
€ 59,-
Cores/Threads
2/4
Kloksnelheid
4,0 GHz
Moederbord
Intel LGA 1200
6Score60

  • Pluspunten

  • Vlot genoeg voor eenvoudige taken

  • Lage prijs

  • Minpunten

  • Niet geschikt voor creatieve applicaties

  • Niet geschikt voor gaming

De beste basisprocessor tot 120 euro

Intel Core i3-10100

Eerst een uitleg over hoe goed AMD is geworden en vervolgens weer een aanbeveling voor Intel? Dat komt simpelweg vanwege een beperkt en/of verouderd aanbod van AMD in het goedkopere segment. In theorie heeft AMD met de Ryzen 3 3300X de beste cpu van zo’n 120 euro in huis, maar die is al maanden niet leverbaar en daarmee geen realistische optie.

Zo gaat deze categorie naar Intel met zijn Core i3-10100, een quadcore-processor uit de laatste generatie met een boostsnelheid van 4,3 GHz. AMD mag Intel weliswaar flink onder druk zetten, deze Intel Core i3 uit 2020 is even krachtig als een Intel Core i7 uit 2017 en daarmee prima in staat om alle dagelijkse taken uit te voeren, inclusief toepassingen als Photoshop en (lichte) videobewerking.

Het is een capabele allrounder, maar ook een prima instapprocessor voor gamers. Geef je niet om games, dan profiteer je van het feit dat je met deze cpu geen losse videokaart nodig hebt.

©PXimport

Intel Core i3-10100

Prijs
€ 119,-
Cores/Threads
4/8
Kloksnelheid
4,3 GHz
Moederbord
Intel LGA 12007Score70

  • Pluspunten

  • Vlot genoeg voor eenvoudige taken

  • Geschikt voor foto- en lichte videobewerking

  • Bescheiden prijs

  • Minpunten

  • Niet geschikt voor AAA-gaming

  • Niet geschikt voor zware applicaties

De beste processor tot 200 euro

AMD Ryzen 5 3600

De Ryzen 5 3600 is weliswaar een generatie ouder dan de reeds besproken 5000-serie, maar vooralsnog zijn AMD’s nieuwe cpu’s enkel te vinden in de categorie 300 euro of meer. Met een iets minder ruim budget zijn we dus aangewezen op de iets oudere Ryzen 5 3600 die inmiddels onder de 200 euro is gedoken.

Zijn zes cores geven een betere allround ervaring dan de vier cores van de Intel Core i3-10100. Dat merk je in creatieve applicaties zoals Photoshop of bij het bewerken van video’s en zeker ook in games. Voor moderne games zijn zes cores praktisch het minimum en deze cpu is de beste manier om die in huis te halen.

Hiermee is de Ryzen 5 3600 eigenlijk de beste instap-cpu voor een thuis-pc die écht alles aankan. Voor deze processor heb je uiteraard een AMD AM4-moederbord nodig. Dergelijke borden zijn eigenlijk altijd wel voorzien van grafische uitgangen, maar omdat de Ryzen 5 3600 geen ingebouwde gpu heeft, werken die niet. Je hebt dus een losse videokaart nodig, en daarmee haal je automatisch een luxere en duurdere pc in huis.

De Ryzen wordt verkocht inclusief een processorkoeler, maar je haalt meer uit deze cpu met een degelijke koeler van een paar tientjes.

©PXimport

AMD Ryzen 5 3600

Prijs
€ 199,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,2 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

  • Pluspunten

  • Uitstekende allrounder

  • Uitstekende prijs-prestatieverhouding

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 350 euro

AMD Ryzen 5 5600X

Hoewel de nieuwe Ryzen 5 5600X op papier slechts over zes cores beschikt, net als de goedkopere Ryzen 5 3600 of zijn directe concurrent, de Intel Core i5-10600K, is het verschil in prestaties enorm.

De nieuwste generatie AMD-processors is per core grofweg 20 procent sneller bij een gelijke kloksnelheid, en tegelijkertijd is de kloksnelheid opgeschroefd. Het resultaat is een processor die eenvoudig 25 tot 30 procent sneller is dan zijn voorganger. In applicaties die alles cores goed weten te benutten, kan hij zelfs de concurrentie aan met de 8-core Core i7-processors van Intel.

Die snellere prestaties per core maken de Ryzen 5 5600X de snelste gaming-processor in deze prijsklasse en een uitstekende allrounder voor andere toepassingen, zoals Photoshop of videobewerken. Bovendien zijn die prestaties per core cruciaal in specifieke workstationapplicaties zoals Autocad of Solidworks.

©PXimport

AMD Ryzen 5 5600X

Prijs
€ 309,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)9Score90

  • Pluspunten

  • Ultieme gameprestaties

  • Beste singlecore-prestaties in zijn klasse

  • Uitstekende allround prestaties

  • Minpunten

  • Mist extra cores voor de allerzwaarste taken

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 450 euro

AMD Ryzen 9 3900X

Wil je extreem productief zijn, bijvoorbeeld met zware berekeningen, intensieve fotobewerking of 4k-videobewerking, maar hoef je niet per se te gamen of de ultieme prestaties per core te hebben? Dan is de Ryzen 9 3900X met maar liefst twaalf cores een rekenbeest.

Per core heeft de nieuwere 5000-serie weliswaar een voordeel, maar dan ben je aanzienlijk meer geld kwijt. AMD houdt in tegenstelling tot Intel oude processors op de markt voor lagere prijzen. Bovendien heeft Intel in dit prijssegment geen tegenhanger voor deze cpu; zelfs de snelste mainstream Core i7- en Core i9-processors komen niet in de buurt.

©PXimport

AMD Ryzen 9 3900X

Prijs
€ 449,-
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

  • Pluspunten

  • Veel cores voor multicore-applicaties

  • Goede singlecore-prestaties

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

  • Minder snel per core dan nieuwe 5000-serie

De beste processor tot 600 euro

AMD Ryzen 9 5900X

Wil je echt geen concessies doen, en ben je op zoek naar een processor die de ultieme gameprestaties biedt én alles kan wat je redelijkerwijs van een computer kunt verwachten? Dan is de AMD Ryzen 9 5900X een interessante optie.

Deze processor beschikt over maar liefst twaalf cores die per stuk bovendien veel sneller zijn dan de vorige generatie Ryzen-processors. Intel heeft al helemaal het nakijken. De prijs is flink, maar het is dan ook een processor zonder enige vorm van concurrentie, zonder concessies, en daarmee een voor de geschiedenisboeken. Als een applicatie op deze processor niet draait, dan draait het op geen enkel desktopsysteem.

©PXimport

AMD Ryzen 9 5900X

Prijs
€ 599
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,8 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)10Score100

  • Pluspunten

  • Ultieme prestaties per core

  • Veel cores voor multicore-applicaties

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 1000 euro

AMD Ryzen 9 5950X

Een duurdere processor dan de AMD Ryzen 9 5900X is eigenlijk zelden zinvol, met één uitzondering: wanneer jouw tijd echt geld is en je enkel extreem intensieve taken uitvoert op je systeem.

De AMD Ryzen 9 5950X kost veel geld voor een processor die in de meeste gevallen niet eens voor de helft belast kan worden. Het gros van de applicaties, waaronder bijvoorbeeld Photoshop en games, weet niet het maximale uit de overdreven hoeveelheid extra cores te halen. Toch zijn er wel degelijk (vrijwel altijd zakelijke) niche-applicaties die dit wel kunnen. Als gebruiker weet je dan ongetwijfeld dat dit voor jou van toepassing is.

▼ Volgende artikel
Review Panasonic TV-55Z90BE6 -  Kwaliteit met een hoog prijskaartje
Huis

Review Panasonic TV-55Z90BE6 - Kwaliteit met een hoog prijskaartje

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

Fantastisch
Energy label
Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten
  • Zeer goede piekhelderheid
  • OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
  • Goede kalibratie af fabrikant
  • Goede bewegingsscherpte
  • Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
  • Geen ondersteuning voor DTS
  • Hoge adviesprijs
Panasonic TV-55Z90BE6

Adviesprijs: 2.199 euro
Wat: Ultra HD 4K 144Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 55 inch (139cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (2x v2.1 48Gbps, 2x v2.0 18GBps, ARC/eARC, ALLM, 4K144 HFR, VRR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 1x hoofdtelefoon/subwoofer, 3x antenne, 1x Ethernet, WiFi 5, Airplay2, Bluetooth
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, HDR10+ Adaptive, Dolby Atmos, Fire TV, USB/DLNA-mediaspeler, dual DVB-T2/C/S2, CI+-slot, HCX Pro AI Mk II Processor
Afmetingen: 1225 x 787 x 348 mm (incl. voet)
Gewicht: 23 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 84 kWh/1000h (G) / HDR 147 kWh/1000h (G)

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

De achterzijde met alle aansluitingen.

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

De afstandsbediening van de TV-55Z90BE6.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

▼ Volgende artikel
Review Motorola Edge 70 – Licht toptoestel leg gewicht in de schaal
© Wesley Akkerman
Huis

Review Motorola Edge 70 – Licht toptoestel leg gewicht in de schaal

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Uitstekend
Conclusie

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.

Plus- en minpunten
  • Licht en slank ontwerp
  • Fijn en kleurrijk amoledscherm
  • Lange batterijduur
  • Robuust en duurzaam
  • Unieke kleurenopties
  • Geen telelens
  • Beperkte opties voor video-opnamen
  • Plaatsing vingerafdrukscanner
  • Onnatuurlijke foto's
  • Veel vooraf geïnstalleerde apps

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Groothoeklens

1x zoom

2x zoom

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Macrostand

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.