De processor is het hart van je pc en bepaalt in grote lijnen wat je wel of niet met je computer kunt doen. Waar je jaren geleden praktisch de Intel Core i3-, Core i5- en Core i7-stickertjes kon volgen, is het vandaag de dag niet zo heel eenvoudig meer. In dit artikel bespreken we de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren en vertellen we je wat op dit moment voor diverse doeleinden de beste processors zijn.

In een grijs verleden waren er meerdere fabrikanten van processors voor desktopcomputers, al bleven er vrij snel maar twee relevante partijen over: Intel en AMD. In die vroege dagen van het thuiscomputertijdperk ging het vooral om de vraag wie van deze twee de processor met de hoogste klokfrequentie kon maken: hoe hoger de frequentie, hoe sneller de pc.

Zo’n vijftien jaar geleden verschoof de focus van louter snellere processors naar processors met meerdere cores. Meerdere cores zetten de deur open voor efficiënter multitasken op de computer. Niemand doet nog maar één ding tegelijk op de pc.

©PXimport

Het Intel-tijdperk

Zo’n tien jaar geleden maakte Intel processors met vier cores de standaard. Op dat punt in de ontwikkeling van computers was er voor eenvoudig dagelijks gebruik ook niet meer kracht nodig. AMD liep op dat moment een stapje achter en niemand kon vermoeden dat de chipfabrikant pas in 2017 weer aan zou haken.

Omdat processoren krachtig genoeg waren voor de meeste doeleinden, kon Intel ieder jaar een bescheiden verbetering doorvoeren, maar echt grote innovaties bleven uit. In de periode tussen 2010 en 2017 lag de jaarlijkse prestatieverbetering gemiddeld rond de 10 procent.

In de eerste jaren van die periode hadden we het vermoeden dat Intel die geleidelijke stijging wel prima vond of zelfs bewust in stand hield. In de latere jaren begon de geleidelijke stijging signalen van stagnatie te vertonen. De jaarlijkse verbeteringen namen iets af en nieuwe ontwikkelingen maakten de verwachtingen niet echt waar.

Tekorten

De opkomst van AMD

AMD was als bedrijf in de tussentijd flink op de schop gegaan. Goede engineers had AMD altijd al, maar als je fabrieken de technologie niet in de praktijk kunnen brengen, houdt het op.

AMD had inmiddels zijn eigen fabrieken van de hand gedaan en richtte zich volledig op het ontwerpen van de processor. De fabricage van deze cpu’s liet AMD over aan Taiwan Semiconductor Manufactoring Company (TSMC), een bedrijf dat zich juist specifiek op het produceren van chips richt.

Mocht je nog nooit van TSMC gehoord hebben, onderschat het formaat van deze organisatie niet. Er worden duizenden verschillende chips gemaakt voor honderden verschillende klanten. Sommige Nvidia-videokaarten komen bij TSMC vandaan, de (AMD-)chips in Xbox- en Playstation-spelcomputers, en zelfs tal van chips voor mobiele apparaten.

Het resultaat van die reorganisatie zagen we in 2017 in de vorm van AMD’s eerste Ryzen-processor. Ogenschijnlijk uit het niets, na jaren achterstand, bracht AMD opeens de meest innovatieve processor van dat moment: het topmodel had acht cores in plaats van de vier van Intels topmodel en was qua stroomverbruik efficiënter. Intel had nog een iets betere prestatie per core, maar dat was een zwak argument tegenover de extra ruwe rekenkracht en betere efficiëntie van AMD.

Intel stagneert, AMD bloeit

AMD’s eerste Ryzen-generatie was goed, maar nog niet perfect. Zo was Intel nog iets sneller in games en waren er zeker nog wat opstartproblemen. Vooral Intels jarenlange bewezen betrouwbaarheid was een sterk argument voor consumenten om de chipmaker trouw te blijven. Daarbij had Intel ook de naam mee, het bedrijf genoot meer bekendheid.

Maar het probleem was dat Intel niet in staat bleek om afdoende te reageren op de concurrent die spontaan langszij kwam. Intels antwoord op AMD was om óók meer rekenkernen in een chip te stoppen, maar zonder de vooruitgang op het gebied van efficiëntie leverde dat warmere en minder zuinige chips op.

Met zijn technische voorsprong was het voor AMD geen moeite om op zijn beurt nóg meer rekenkernen in een chip te verwerken. Intel ging van een maximum van vier naar zes, AMD maakte een sprong naar twaalf. En toen Intel met pijn en moeite consumentenchips met acht en tien cores wist te produceren, maakte AMD er gemakshalve maar zestien van. In 2019 had Intel enkel nog gamers aan zijn kant, op elk ander vlak was het bedrijf voorbijgestreefd.

©PXimport

Steeds dezelfde naam

AMD regeert op alle fronten

In november 2020 deelde AMD met zijn Ryzen 5000-serie de genadeklap uit. Hiermee trekt het bedrijf op het gebied van productiviteit, gaming én efficiëntie de winst naar zich toe. In 2019 wist Intel zich nog net staande te houden door te stellen dat zijn chips in games meestal nog iets sneller waren, inmiddels zijn de inhoudelijke argumenten weg én heeft AMD zich ook wat reputatie betreft weer redelijk neergezet.

Een goede reputatie bouwen lukt niet in één generatie, maar met inmiddels drie volle jaren met inhoudelijk sterke producten én grote ontwikkelingen achter de rug kunnen we zeggen dat het tij is gekeerd: eind 2020 ging AMD op elk front aan de leiding. Na zeven magere jaren van beperkte en geleidelijke groei zijn de betere desktopprocessoren in een tijd van drie jaar grofweg vijf à zes keer sneller geworden.

AMD heeft vooralsnog slechts één gat achtergelaten: de prijzen van zijn nieuwste processors beginnen bij 300 euro. Zo houden we toch nog iets van variatie in onze aanraders.

Op basis van onze eigen testen hebben we een kort overzicht gemaakt met de beste cpu’s voor de meest gangbare doeleinden.

Apple-chips?

©PXimport

De beste basisprocessor tot 60 euro

Intel Pentium Gold G6400

Gebruik je je computer enkel voor eenvoudige taken, zoals wat (licht) kantoorwerk en wat browsen, dan hoef je niet veel aan je processor uit te geven. Maar het budgetsegment is overladen door oudere, achterhaalde processors aan de ene kant en wat pijnlijk trage, maar nieuwe modellen aan de andere kant. Overigens is dit deels te danken aan het feit dat AMD in geen maanden een processor onder de 100 euro te koop heeft aangeboden. Concurrentie is in dit segment dan ook ver te zoeken.

De uitblinker in dit segment is de goedkoopste nieuwe Pentium, de G6400. Deze is aanzienlijk krachtiger dan de nauwelijks goedkopere Celeron-modellen, terwijl de marginaal snellere G6500 en G6600 onredelijk veel meer kosten. Verwacht alleen geen wonderen als je met fotobewerking of gaming aan de slag gaat.

©PXimport

Intel Pentium Gold G6400

Prijs
€ 59,-
Cores/Threads
2/4
Kloksnelheid
4,0 GHz
Moederbord
Intel LGA 1200
6Score60

De beste basisprocessor tot 120 euro

Intel Core i3-10100

Eerst een uitleg over hoe goed AMD is geworden en vervolgens weer een aanbeveling voor Intel? Dat komt simpelweg vanwege een beperkt en/of verouderd aanbod van AMD in het goedkopere segment. In theorie heeft AMD met de Ryzen 3 3300X de beste cpu van zo’n 120 euro in huis, maar die is al maanden niet leverbaar en daarmee geen realistische optie.

Zo gaat deze categorie naar Intel met zijn Core i3-10100, een quadcore-processor uit de laatste generatie met een boostsnelheid van 4,3 GHz. AMD mag Intel weliswaar flink onder druk zetten, deze Intel Core i3 uit 2020 is even krachtig als een Intel Core i7 uit 2017 en daarmee prima in staat om alle dagelijkse taken uit te voeren, inclusief toepassingen als Photoshop en (lichte) videobewerking.

Het is een capabele allrounder, maar ook een prima instapprocessor voor gamers. Geef je niet om games, dan profiteer je van het feit dat je met deze cpu geen losse videokaart nodig hebt.

©PXimport

Intel Core i3-10100

Prijs
€ 119,-
Cores/Threads
4/8
Kloksnelheid
4,3 GHz
Moederbord
Intel LGA 12007Score70

De beste processor tot 200 euro

AMD Ryzen 5 3600

De Ryzen 5 3600 is weliswaar een generatie ouder dan de reeds besproken 5000-serie, maar vooralsnog zijn AMD’s nieuwe cpu’s enkel te vinden in de categorie 300 euro of meer. Met een iets minder ruim budget zijn we dus aangewezen op de iets oudere Ryzen 5 3600 die inmiddels onder de 200 euro is gedoken.

Zijn zes cores geven een betere allround ervaring dan de vier cores van de Intel Core i3-10100. Dat merk je in creatieve applicaties zoals Photoshop of bij het bewerken van video’s en zeker ook in games. Voor moderne games zijn zes cores praktisch het minimum en deze cpu is de beste manier om die in huis te halen.

Hiermee is de Ryzen 5 3600 eigenlijk de beste instap-cpu voor een thuis-pc die écht alles aankan. Voor deze processor heb je uiteraard een AMD AM4-moederbord nodig. Dergelijke borden zijn eigenlijk altijd wel voorzien van grafische uitgangen, maar omdat de Ryzen 5 3600 geen ingebouwde gpu heeft, werken die niet. Je hebt dus een losse videokaart nodig, en daarmee haal je automatisch een luxere en duurdere pc in huis.

De Ryzen wordt verkocht inclusief een processorkoeler, maar je haalt meer uit deze cpu met een degelijke koeler van een paar tientjes.

©PXimport

AMD Ryzen 5 3600

Prijs
€ 199,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,2 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

De beste processor tot 350 euro

AMD Ryzen 5 5600X

Hoewel de nieuwe Ryzen 5 5600X op papier slechts over zes cores beschikt, net als de goedkopere Ryzen 5 3600 of zijn directe concurrent, de Intel Core i5-10600K, is het verschil in prestaties enorm.

De nieuwste generatie AMD-processors is per core grofweg 20 procent sneller bij een gelijke kloksnelheid, en tegelijkertijd is de kloksnelheid opgeschroefd. Het resultaat is een processor die eenvoudig 25 tot 30 procent sneller is dan zijn voorganger. In applicaties die alles cores goed weten te benutten, kan hij zelfs de concurrentie aan met de 8-core Core i7-processors van Intel.

Die snellere prestaties per core maken de Ryzen 5 5600X de snelste gaming-processor in deze prijsklasse en een uitstekende allrounder voor andere toepassingen, zoals Photoshop of videobewerken. Bovendien zijn die prestaties per core cruciaal in specifieke workstationapplicaties zoals Autocad of Solidworks.

©PXimport

AMD Ryzen 5 5600X

Prijs
€ 309,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)9Score90

De beste processor tot 450 euro

AMD Ryzen 9 3900X

Wil je extreem productief zijn, bijvoorbeeld met zware berekeningen, intensieve fotobewerking of 4k-videobewerking, maar hoef je niet per se te gamen of de ultieme prestaties per core te hebben? Dan is de Ryzen 9 3900X met maar liefst twaalf cores een rekenbeest.

Per core heeft de nieuwere 5000-serie weliswaar een voordeel, maar dan ben je aanzienlijk meer geld kwijt. AMD houdt in tegenstelling tot Intel oude processors op de markt voor lagere prijzen. Bovendien heeft Intel in dit prijssegment geen tegenhanger voor deze cpu; zelfs de snelste mainstream Core i7- en Core i9-processors komen niet in de buurt.

©PXimport

AMD Ryzen 9 3900X

Prijs
€ 449,-
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

De beste processor tot 600 euro

AMD Ryzen 9 5900X

Wil je echt geen concessies doen, en ben je op zoek naar een processor die de ultieme gameprestaties biedt én alles kan wat je redelijkerwijs van een computer kunt verwachten? Dan is de AMD Ryzen 9 5900X een interessante optie.

Deze processor beschikt over maar liefst twaalf cores die per stuk bovendien veel sneller zijn dan de vorige generatie Ryzen-processors. Intel heeft al helemaal het nakijken. De prijs is flink, maar het is dan ook een processor zonder enige vorm van concurrentie, zonder concessies, en daarmee een voor de geschiedenisboeken. Als een applicatie op deze processor niet draait, dan draait het op geen enkel desktopsysteem.

©PXimport

AMD Ryzen 9 5900X

Prijs
€ 599
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,8 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)10Score100

De beste processor tot 1000 euro

AMD Ryzen 9 5950X

Een duurdere processor dan de AMD Ryzen 9 5900X is eigenlijk zelden zinvol, met één uitzondering: wanneer jouw tijd echt geld is en je enkel extreem intensieve taken uitvoert op je systeem.

De AMD Ryzen 9 5950X kost veel geld voor een processor die in de meeste gevallen niet eens voor de helft belast kan worden. Het gros van de applicaties, waaronder bijvoorbeeld Photoshop en games, weet niet het maximale uit de overdreven hoeveelheid extra cores te halen. Toch zijn er wel degelijk (vrijwel altijd zakelijke) niche-applicaties die dit wel kunnen. Als gebruiker weet je dan ongetwijfeld dat dit voor jou van toepassing is.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede en betaalbare Chromebook? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven hebben de besproken Chromebooks de laagste prijs ooit. De prijzen kunnen schommelen.

Lenovo IP Slim 3 Chrome 14M868 (82XJ002YMH)

Met deze prijsvriendelijke Chromebook voer je probleemloos alledaagse taken uit, zoals internetbankieren, e-mailen, webwinkelen en eenvoudige spelletjes spelen. Verder leent het anti-reflecterende Full-HD-scherm van 14 inch zich goed voor videostreaming. Open de Play Store en installeer apps als Disney+, Videoland, Netflix en NPO Start. Dankzij de rappe wifi6-adapter verschijnen de beelden zonder haperingen in beeld. Zoals we inmiddels van veel Lenovo-laptops gewend zijn, kan niemand je ongevraagd bespieden. Je schermt de webcam namelijk af met een schuifje.

De acht kernen van de MediaTek Kompanio 520-processor nemen het rekenwerk voor hun rekening. Met een maximale kloksnelheid van 2,05 GHz en 4 GB werkgeheugen is deze Chromebook voor vrijwel alle veelgebruikte apps geschikt. Houd er rekening mee dat het besturingssysteem op een opslagdrager van slechts 64 GB is voorgeïnstalleerd. Gelukkig breid je de opslagcapaciteit met een eigen microSD-kaart eenvoudig uit, waardoor je alsnog veel documenten, foto's en video's lokaal kunt opslaan. Daarnaast heeft de zijkant twee usb-poorten en een koptelefoonuitgang. Dankzij het gewicht van maar 1,3 kilo neem je deze blauwe Chromebook makkelijk mee.

HP Chromebook Plus 14a-nf0085nd

Als je een betaalbare Chromebook met veel power zoekt, zit je bij dit Plus-model van HP wel goed. De acht rekenkernen van de Intel Core i3-N305-processor halen in turbomodus een maximale kloksnelheid van 3,8 GHz. Kortom, je kunt pijlsnel in ChromeOS navigeren. Je gebruikt bovendien met gemak meerdere apps tegelijkertijd, want het systeem bevat 8 GB RAM. In tegenstelling tot veel andere Chromebooks kun je redelijk wat eigen bestanden opslaan. Er is een opslagdrager met een capaciteit van 256 GB ingebouwd. Wie dat niet genoeg vindt, sluit op een van de drie aanwezige usb-poorten een externe ssd of schijf aan.

Voor Chromebook-begrippen is de Plus 14a-nf0085nd behoorlijk krachtig, maar gelukkig resulteert dat niet in een hoog gewicht: 1,45 kilo. Het 14inch-scherm heeft een matte coating. Dit heeft als voordeel dat je ook in een sterk verlichte ruimte nog prima kunt werken. Door de ips-schermtechniek biedt het Full-HD-paneel natuurgetrouwe kleuren en goede kijkhoeken. Voor videovergaderingen komt de scherpe 1080p-webcam goed van pas. Tot slot belooft de fabrikant een accuduur tot zo'n elf uur.

ASUS Chromebook Flip CX5 (CX5601FBA-MC0193)

Met deze grote 2-in-1-laptop van ASUS kun je alle kanten op. Allereerst springt het ruime 16inch-scherm met 1920 × 1200 pixels in het oog. Nuttig voor wie graag video's streamt, spelletjes speelt en/of foto's bewerkt. Met behulp van de flexibele scharnieren klap je het scherm eventueel volledig om. Bedien je favoriete apps vervolgens met je vingers! Switch je weer terug naar de laptopmodus, dan staan er een touchpad en uitgebreid toetsenbord met een numeriek deel voor je klaar. Dankzij de toetsenbordverlichting werk je 's avonds laat gerust nog even door.

Deze Chromebook is perfect voor fervente multitaskers! Met 16 GB werkgeheugen hop je soepel van de ene naar de andere app. Ook op rekengebied staat de ASUS-telg zijn mannetje. De twee snelste rekenkernen van de Intel Core i3-1215U-processor zijn goed voor een maximale klokfrequentie van 4,4 GHz, terwijl de resterende vier kernen op een snelheid van maximaal 3,3 GHz zijn afgeregeld. Verder heeft dit systeem 128 GB interne opslagruimte. Wil je efficiënter werken? Sluit dan via de HDMI- of usb-c-aansluiting een extra monitor aan.

Lees ook: Aha! Deze functies in ChromeOS moet je kennen

Acer Chromebook Spin 314 (CP314-1HN-C79G)

Dit Acer-product is een goedkope Chromebook met een touchscreen. Wanneer je het Full-HD-scherm volledig omklapt, heb je een tablet van 14 inch in handen. Navigeer in ChromeOS naar de Play Store om je favoriete apps te downloaden. Houd wel rekening met de relatief beperkte opslagcapaciteit van 64 GB. Gelukkig breid je de opslagruimte optioneel uit met een eigen microSD-kaart. Je kunt de Chromebook Spin 314 desgewenst in een 'tent-opstelling' neerzetten en vervolgens video's streamen. Het kwalitatieve ips-paneel is daar met zijn realistische kleurenweergave en goede kijkhoeken prima voor geschikt.

Uiteraard fungeert deze hybride Chromebook ook als reguliere laptop. Het ruime touchpad en verlichte toetsenbord staan voor je klaar. Een dualcore-processor van Intel en 4 GB RAM zorgen ervoor dat je eenvoudige pc-taken soepel kunt uitvoeren. Denk onder meer aan e-mailen, internetten en bankieren. Werk je regelmatig op een vaste plek? Sluit dan via HDMI een extra pc-monitor aan. De zijkanten hebben ook nog drie usb-aansluitingen.

HP Chromebook 15A-NB0831ND

Deze Chromebook van HP onderscheidt zich met een groot scherm van 15,6 inch. In combinatie met een lange verwachte accuduur tot zo'n tien uur kun je op elke plek films, series en tv-programma's streamen. Dankzij een respectabele resolutie van 1920 × 1080 pixels zie je geen details over het hoofd. Het scherm heeft een anti-reflecterende coating, zodat je overdags geen last hebt van vervelende spiegelingen. Werk je veel met cijfers, dan is het numerieke deel aan de rechterkant van het toetsenbord een uitkomst.

Voor het besturingssysteem, apps en persoonlijke bestanden heeft de HP Chromebook 15A-NB0831ND 128 GB interne opslag. Met behulp van een eigen microSD-kaart voeg je naar behoefte extra opslagcapaciteit toe. Verder heeft deze Chromebook twee usb-c-aansluitingen en een reguliere usb-poort. Het rekenwerk wordt verzorgd door een rappe Intel Core i3-processor met acht rekenkernen. Dankzij een behoorlijke klokfrequentie van maximaal 3,8 GHz zul je niet zo gauw vertraging merken. Ten slotte is er 8 GB werkgeheugen geïntegreerd.

Of je de boom direct na Kerst opruimt of pas eind januari, vroeg of laat moet alles weer de doos in. Maar hoe zat het ook alweer met die wirwar aan lichtjes? Maak het jezelf volgend jaar makkelijker met deze handige opruimtips.

Lees ook: Alles aan kant als je haast hebt: de beste tips voor een opgeruimd huis

Wanneer 'moet' de kerstboom weer weg?

Er is geen vaste regel, maar tradities geven houvast. Volgens de Bijbel eindigt de kerstperiode met Driekoningen op 6 januari. Sommigen geloven zelfs dat het ongeluk brengt als je de boom daarna nog laat staan.

Toch halen veel mensen de boom rond Oud & Nieuw weg, vaak op 2 januari. De boom en versiering verdwijnen naar de tuin, de milieustraat of terug de doos in. Tijd voor een frisse start!

©Michelle Hebel

Zo berg je kerstverlichting op zonder knopen

Je weet: nadat je de kerstverlichting hebt uitgepakt, krijg je het nooit meer fatsoenlijk in de oorspronkelijke verpakking. Toch is het verstandig om de doos te bewaren, want die komt wel degelijk goed van pas bij het opruimen. Je voorkomt bovendien knopen in de lichtsnoeren door ze na gebruik netjes om iets stevigs te wikkelen. Doe je dat zorgvuldig, dan hoef je volgend jaar niet opnieuw te worstelen met de lampjes.

Volgend jaar geen frustratie? Kerstverlichting opbergen doe je zo:

Makkelijk: gebruik een haspel

Geen zin in DIY? Gebruik dan een speciale haspel voor het opruimen van kerstverlichting. Hiermee wikkel je snoeren eenvoudig op zonder geknoei. Voor een paar euro koop je al een kunststof haspel met slimme klemmetjes. Ze zijn er in verschillende formaten, van platte modellen tot ronde uitvoeringen die je kunt koppelen.

Haspel en lichtsnoer in één

Is het tijd voor een nieuw lichtsnoer en wil je de kerstversiering volgend jaar aanpakken als een pro? Dan heeft het Zweedse merk Konstsmide een lichtsnoer op een kabelhaspel voor je in het assortiment. Vooral handig als je een enorme boom in de tuin wilt verlichten of de hele pui van lampjes wilt voorzien. Hij is er zelfs met 42 meter aan lichtsnoer, en dan komt een haspel wel heel erg van pas.

Kerstverlichting recyclen of weggooien

Wanneer de knopen in het lichtsnoer hebben gezorgd voor kortsluiting in je hoofd en ontrafelen niet meer mogelijk is, dan kun je er misschien nog iets anders mee doen. Een niet al te lang snoer verstop je in een kerstster van karton voor wat extra sfeerverlichting voor het raam. Of leg het snoer onder een grote glazen stolp of in een vaas. Duurzame recycle-ideeën voor kerstlampen en -versiering vind je ook op dit Pinterestboard van Milieucentraal.

Is het echt tijd om afscheid van elkaar te nemen, gooi het snoer dan niet in de gewone afvalbak. Kerstverlichting heeft meestal een snoer en valt daardoor onder de categorie elektrische apparaten. Soms kun je ze kwijt in speciale Wecycle-bakken bij bouwmarkten of supermarkten. Je kunt ze natuurlijk ook naar de milieustraat brengen.