ID.nl logo
Zo kies je de beste processor uit
© PXimport
Huis

Zo kies je de beste processor uit

De processor is het hart van je pc en bepaalt in grote lijnen wat je wel of niet met je computer kunt doen. Waar je jaren geleden praktisch de Intel Core i3-, Core i5- en Core i7-stickertjes kon volgen, is het vandaag de dag niet zo heel eenvoudig meer. In dit artikel bespreken we de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren en vertellen we je wat op dit moment voor diverse doeleinden de beste processors zijn.

In een grijs verleden waren er meerdere fabrikanten van processors voor desktopcomputers, al bleven er vrij snel maar twee relevante partijen over: Intel en AMD. In die vroege dagen van het thuiscomputertijdperk ging het vooral om de vraag wie van deze twee de processor met de hoogste klokfrequentie kon maken: hoe hoger de frequentie, hoe sneller de pc.

Zo’n vijftien jaar geleden verschoof de focus van louter snellere processors naar processors met meerdere cores. Meerdere cores zetten de deur open voor efficiënter multitasken op de computer. Niemand doet nog maar één ding tegelijk op de pc.

©PXimport

Het Intel-tijdperk

Zo’n tien jaar geleden maakte Intel processors met vier cores de standaard. Op dat punt in de ontwikkeling van computers was er voor eenvoudig dagelijks gebruik ook niet meer kracht nodig. AMD liep op dat moment een stapje achter en niemand kon vermoeden dat de chipfabrikant pas in 2017 weer aan zou haken.

Omdat processoren krachtig genoeg waren voor de meeste doeleinden, kon Intel ieder jaar een bescheiden verbetering doorvoeren, maar echt grote innovaties bleven uit. In de periode tussen 2010 en 2017 lag de jaarlijkse prestatieverbetering gemiddeld rond de 10 procent.

In de eerste jaren van die periode hadden we het vermoeden dat Intel die geleidelijke stijging wel prima vond of zelfs bewust in stand hield. In de latere jaren begon de geleidelijke stijging signalen van stagnatie te vertonen. De jaarlijkse verbeteringen namen iets af en nieuwe ontwikkelingen maakten de verwachtingen niet echt waar.

Tekorten

2020 bracht naast mooie ontwikkelingen ook de nodige problemen. Het coronavirus had een grote impact op fabrieken en logistiek aan de ene kant, en op de vraag aan de andere kant. Als gevolg van een beperkter aanbod en een stijgende vraag zijn tekorten aan de orde van de dag. Het kan dus zijn dat een specifieke processor tijdelijk uitverkocht is. Dit geldt met name voor de betere suggesties uit dit artikel.

De opkomst van AMD

AMD was als bedrijf in de tussentijd flink op de schop gegaan. Goede engineers had AMD altijd al, maar als je fabrieken de technologie niet in de praktijk kunnen brengen, houdt het op.

AMD had inmiddels zijn eigen fabrieken van de hand gedaan en richtte zich volledig op het ontwerpen van de processor. De fabricage van deze cpu’s liet AMD over aan Taiwan Semiconductor Manufactoring Company (TSMC), een bedrijf dat zich juist specifiek op het produceren van chips richt.

Mocht je nog nooit van TSMC gehoord hebben, onderschat het formaat van deze organisatie niet. Er worden duizenden verschillende chips gemaakt voor honderden verschillende klanten. Sommige Nvidia-videokaarten komen bij TSMC vandaan, de (AMD-)chips in Xbox- en Playstation-spelcomputers, en zelfs tal van chips voor mobiele apparaten.

Het resultaat van die reorganisatie zagen we in 2017 in de vorm van AMD’s eerste Ryzen-processor. Ogenschijnlijk uit het niets, na jaren achterstand, bracht AMD opeens de meest innovatieve processor van dat moment: het topmodel had acht cores in plaats van de vier van Intels topmodel en was qua stroomverbruik efficiënter. Intel had nog een iets betere prestatie per core, maar dat was een zwak argument tegenover de extra ruwe rekenkracht en betere efficiëntie van AMD.

Intel stagneert, AMD bloeit

AMD’s eerste Ryzen-generatie was goed, maar nog niet perfect. Zo was Intel nog iets sneller in games en waren er zeker nog wat opstartproblemen. Vooral Intels jarenlange bewezen betrouwbaarheid was een sterk argument voor consumenten om de chipmaker trouw te blijven. Daarbij had Intel ook de naam mee, het bedrijf genoot meer bekendheid.

Maar het probleem was dat Intel niet in staat bleek om afdoende te reageren op de concurrent die spontaan langszij kwam. Intels antwoord op AMD was om óók meer rekenkernen in een chip te stoppen, maar zonder de vooruitgang op het gebied van efficiëntie leverde dat warmere en minder zuinige chips op.

Met zijn technische voorsprong was het voor AMD geen moeite om op zijn beurt nóg meer rekenkernen in een chip te verwerken. Intel ging van een maximum van vier naar zes, AMD maakte een sprong naar twaalf. En toen Intel met pijn en moeite consumentenchips met acht en tien cores wist te produceren, maakte AMD er gemakshalve maar zestien van. In 2019 had Intel enkel nog gamers aan zijn kant, op elk ander vlak was het bedrijf voorbijgestreefd.

©PXimport

Steeds dezelfde naam

Intel voegde weliswaar snel cores toe om AMD bij te benen, maar hield wel dezelfde Core i3-, i5- en i7-benamingen aan. Als gevolg zaten er grote verschillen tussen verschillende i7-modellen uit verschillende jaren. Waar je die labeltjes voorheen bijna blind kon volgen, is het nu cruciaal dat je oplet uit welke generatie je processor komt. Laat je in een winkel dus niet misleiden door de term “Core i7”, maar zorg dat je ook daadwerkelijk de nieuwere, krachtigere versies krijgt en geen oudje. Een oudere Core i7 is in sommige gevallen zelfs trager dan een nieuwere Intel Core i3. Bij AMD is dit uiteraard ook het geval, maar zijn de verschillen iets kleiner. Hoe dan ook is het cruciaal goed op te letten welke cpu je écht krijgt.

AMD regeert op alle fronten

In november 2020 deelde AMD met zijn Ryzen 5000-serie de genadeklap uit. Hiermee trekt het bedrijf op het gebied van productiviteit, gaming én efficiëntie de winst naar zich toe. In 2019 wist Intel zich nog net staande te houden door te stellen dat zijn chips in games meestal nog iets sneller waren, inmiddels zijn de inhoudelijke argumenten weg én heeft AMD zich ook wat reputatie betreft weer redelijk neergezet.

Een goede reputatie bouwen lukt niet in één generatie, maar met inmiddels drie volle jaren met inhoudelijk sterke producten én grote ontwikkelingen achter de rug kunnen we zeggen dat het tij is gekeerd: eind 2020 ging AMD op elk front aan de leiding. Na zeven magere jaren van beperkte en geleidelijke groei zijn de betere desktopprocessoren in een tijd van drie jaar grofweg vijf à zes keer sneller geworden.

AMD heeft vooralsnog slechts één gat achtergelaten: de prijzen van zijn nieuwste processors beginnen bij 300 euro. Zo houden we toch nog iets van variatie in onze aanraders.

Op basis van onze eigen testen hebben we een kort overzicht gemaakt met de beste cpu’s voor de meest gangbare doeleinden.

Apple-chips?

2020 bleek in meer opzichten een interessant jaar te worden, want inmiddels heeft ook Apple besloten zijn eigen chips op basis van de ARM-architectuur te fabriceren. Apples eerste generatie chips blijkt enorm veelbelovend, maar het is nog wel wat vroeg om goede voorspellingen te doen voor de toekomst. Wel lijkt het zeer aannemelijk dat we in de nabije toekomst weer kunnen spreken over drie chipfabrikanten voor desktopcomputers, al zullen Apple-chips waarschijnlijk echt alleen in Apple-apparaten te vinden zijn.

©PXimport

De beste basisprocessor tot 60 euro

Intel Pentium Gold G6400

Gebruik je je computer enkel voor eenvoudige taken, zoals wat (licht) kantoorwerk en wat browsen, dan hoef je niet veel aan je processor uit te geven. Maar het budgetsegment is overladen door oudere, achterhaalde processors aan de ene kant en wat pijnlijk trage, maar nieuwe modellen aan de andere kant. Overigens is dit deels te danken aan het feit dat AMD in geen maanden een processor onder de 100 euro te koop heeft aangeboden. Concurrentie is in dit segment dan ook ver te zoeken.

De uitblinker in dit segment is de goedkoopste nieuwe Pentium, de G6400. Deze is aanzienlijk krachtiger dan de nauwelijks goedkopere Celeron-modellen, terwijl de marginaal snellere G6500 en G6600 onredelijk veel meer kosten. Verwacht alleen geen wonderen als je met fotobewerking of gaming aan de slag gaat.

©PXimport

Intel Pentium Gold G6400

Prijs
€ 59,-
Cores/Threads
2/4
Kloksnelheid
4,0 GHz
Moederbord
Intel LGA 1200
6Score60

  • Pluspunten

  • Vlot genoeg voor eenvoudige taken

  • Lage prijs

  • Minpunten

  • Niet geschikt voor creatieve applicaties

  • Niet geschikt voor gaming

De beste basisprocessor tot 120 euro

Intel Core i3-10100

Eerst een uitleg over hoe goed AMD is geworden en vervolgens weer een aanbeveling voor Intel? Dat komt simpelweg vanwege een beperkt en/of verouderd aanbod van AMD in het goedkopere segment. In theorie heeft AMD met de Ryzen 3 3300X de beste cpu van zo’n 120 euro in huis, maar die is al maanden niet leverbaar en daarmee geen realistische optie.

Zo gaat deze categorie naar Intel met zijn Core i3-10100, een quadcore-processor uit de laatste generatie met een boostsnelheid van 4,3 GHz. AMD mag Intel weliswaar flink onder druk zetten, deze Intel Core i3 uit 2020 is even krachtig als een Intel Core i7 uit 2017 en daarmee prima in staat om alle dagelijkse taken uit te voeren, inclusief toepassingen als Photoshop en (lichte) videobewerking.

Het is een capabele allrounder, maar ook een prima instapprocessor voor gamers. Geef je niet om games, dan profiteer je van het feit dat je met deze cpu geen losse videokaart nodig hebt.

©PXimport

Intel Core i3-10100

Prijs
€ 119,-
Cores/Threads
4/8
Kloksnelheid
4,3 GHz
Moederbord
Intel LGA 12007Score70

  • Pluspunten

  • Vlot genoeg voor eenvoudige taken

  • Geschikt voor foto- en lichte videobewerking

  • Bescheiden prijs

  • Minpunten

  • Niet geschikt voor AAA-gaming

  • Niet geschikt voor zware applicaties

De beste processor tot 200 euro

AMD Ryzen 5 3600

De Ryzen 5 3600 is weliswaar een generatie ouder dan de reeds besproken 5000-serie, maar vooralsnog zijn AMD’s nieuwe cpu’s enkel te vinden in de categorie 300 euro of meer. Met een iets minder ruim budget zijn we dus aangewezen op de iets oudere Ryzen 5 3600 die inmiddels onder de 200 euro is gedoken.

Zijn zes cores geven een betere allround ervaring dan de vier cores van de Intel Core i3-10100. Dat merk je in creatieve applicaties zoals Photoshop of bij het bewerken van video’s en zeker ook in games. Voor moderne games zijn zes cores praktisch het minimum en deze cpu is de beste manier om die in huis te halen.

Hiermee is de Ryzen 5 3600 eigenlijk de beste instap-cpu voor een thuis-pc die écht alles aankan. Voor deze processor heb je uiteraard een AMD AM4-moederbord nodig. Dergelijke borden zijn eigenlijk altijd wel voorzien van grafische uitgangen, maar omdat de Ryzen 5 3600 geen ingebouwde gpu heeft, werken die niet. Je hebt dus een losse videokaart nodig, en daarmee haal je automatisch een luxere en duurdere pc in huis.

De Ryzen wordt verkocht inclusief een processorkoeler, maar je haalt meer uit deze cpu met een degelijke koeler van een paar tientjes.

©PXimport

AMD Ryzen 5 3600

Prijs
€ 199,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,2 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

  • Pluspunten

  • Uitstekende allrounder

  • Uitstekende prijs-prestatieverhouding

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 350 euro

AMD Ryzen 5 5600X

Hoewel de nieuwe Ryzen 5 5600X op papier slechts over zes cores beschikt, net als de goedkopere Ryzen 5 3600 of zijn directe concurrent, de Intel Core i5-10600K, is het verschil in prestaties enorm.

De nieuwste generatie AMD-processors is per core grofweg 20 procent sneller bij een gelijke kloksnelheid, en tegelijkertijd is de kloksnelheid opgeschroefd. Het resultaat is een processor die eenvoudig 25 tot 30 procent sneller is dan zijn voorganger. In applicaties die alles cores goed weten te benutten, kan hij zelfs de concurrentie aan met de 8-core Core i7-processors van Intel.

Die snellere prestaties per core maken de Ryzen 5 5600X de snelste gaming-processor in deze prijsklasse en een uitstekende allrounder voor andere toepassingen, zoals Photoshop of videobewerken. Bovendien zijn die prestaties per core cruciaal in specifieke workstationapplicaties zoals Autocad of Solidworks.

©PXimport

AMD Ryzen 5 5600X

Prijs
€ 309,-
Cores/Threads
6/12
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)9Score90

  • Pluspunten

  • Ultieme gameprestaties

  • Beste singlecore-prestaties in zijn klasse

  • Uitstekende allround prestaties

  • Minpunten

  • Mist extra cores voor de allerzwaarste taken

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 450 euro

AMD Ryzen 9 3900X

Wil je extreem productief zijn, bijvoorbeeld met zware berekeningen, intensieve fotobewerking of 4k-videobewerking, maar hoef je niet per se te gamen of de ultieme prestaties per core te hebben? Dan is de Ryzen 9 3900X met maar liefst twaalf cores een rekenbeest.

Per core heeft de nieuwere 5000-serie weliswaar een voordeel, maar dan ben je aanzienlijk meer geld kwijt. AMD houdt in tegenstelling tot Intel oude processors op de markt voor lagere prijzen. Bovendien heeft Intel in dit prijssegment geen tegenhanger voor deze cpu; zelfs de snelste mainstream Core i7- en Core i9-processors komen niet in de buurt.

©PXimport

AMD Ryzen 9 3900X

Prijs
€ 449,-
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,6 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 400- en 500-serie)8Score80

  • Pluspunten

  • Veel cores voor multicore-applicaties

  • Goede singlecore-prestaties

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

  • Minder snel per core dan nieuwe 5000-serie

De beste processor tot 600 euro

AMD Ryzen 9 5900X

Wil je echt geen concessies doen, en ben je op zoek naar een processor die de ultieme gameprestaties biedt én alles kan wat je redelijkerwijs van een computer kunt verwachten? Dan is de AMD Ryzen 9 5900X een interessante optie.

Deze processor beschikt over maar liefst twaalf cores die per stuk bovendien veel sneller zijn dan de vorige generatie Ryzen-processors. Intel heeft al helemaal het nakijken. De prijs is flink, maar het is dan ook een processor zonder enige vorm van concurrentie, zonder concessies, en daarmee een voor de geschiedenisboeken. Als een applicatie op deze processor niet draait, dan draait het op geen enkel desktopsysteem.

©PXimport

AMD Ryzen 9 5900X

Prijs
€ 599
Cores/Threads
12/24
Kloksnelheid
4,8 GHz
Moederbord
AMD AM4 (moederborden uit de 500-serie)10Score100

  • Pluspunten

  • Ultieme prestaties per core

  • Veel cores voor multicore-applicaties

  • Minpunten

  • Losse videokaart vereist

De beste processor tot 1000 euro

AMD Ryzen 9 5950X

Een duurdere processor dan de AMD Ryzen 9 5900X is eigenlijk zelden zinvol, met één uitzondering: wanneer jouw tijd echt geld is en je enkel extreem intensieve taken uitvoert op je systeem.

De AMD Ryzen 9 5950X kost veel geld voor een processor die in de meeste gevallen niet eens voor de helft belast kan worden. Het gros van de applicaties, waaronder bijvoorbeeld Photoshop en games, weet niet het maximale uit de overdreven hoeveelheid extra cores te halen. Toch zijn er wel degelijk (vrijwel altijd zakelijke) niche-applicaties die dit wel kunnen. Als gebruiker weet je dan ongetwijfeld dat dit voor jou van toepassing is.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.