ID.nl logo
Zo geef je Windows 10 een fris uiterlijk
© Reshift Digital
Huis

Zo geef je Windows 10 een fris uiterlijk

Windows 10 gaat alweer een tijdje mee en dan gaan die inmiddels overbekende achtergronden en pictogrammen je misschien wat vervelen. We geven Windows 10 daarom een fris uiterlijk en delen de werkomgeving naar onze voorkeur in. Aan de slag!

Zoals ongetwijfeld bekend is, is Windows 11 inmiddels gelanceerd. Die opvolger biedt een opgefrist uiterlijk en een frisse werkomgeving. Dat biedt perspectief, maar je hoeft niet per se over te stappen om te genieten van je eigen nieuwe Windows-look …

Wisselende achtergrond

Ben je uitgekeken op de achtergrond van het bureaublad? Zorg voor een roterende achtergrond, zodat je meerdere achtergronden kunt inzetten. Maak eerst een map met de afbeeldingen die je wilt inzetten. Zorg voor de hoogst mogelijke resolutie van de bestanden. Open het instellingenvenster: in het Startmenu klik je op het tandwiel, of gebruik de toetscombinatie Windows-toets+I. Kies nu voor Persoonlijke instellingen. Kies Achtergrond en selecteer Diavoorstelling bij Achtergrond. Klik op Bladeren en wijs de zojuist gemaakte map aan. Bij Afbeelding wijzigen elke geef je aan hoe snel de afbeeldingen elkaar moeten opvolgen. Dit kan elk uur zijn, maar ook dagelijks.

Windows biedt de mogelijkheid om de functie uit te schakelen zodra je een laptop gebruikt op accustroom. Wil je dat ook dan de achtergronden blijven roteren, dan zet je de schuif op Aan bij Diavoorstelling zelfs uitvoeren als de batterij in gebruik is. De achtergronden worden standaard getoond op alfabetische volgorde, tenzij je dit uitschakelt via de optie Willekeurige volgorde. Kies tot slot hoe de afbeeldingen moeten worden getoond, bijvoorbeeld schermvullend of verspreid over meerdere schermen.

Bureaubladpictogrammen

Standaard bevat het bureaublad het pictogram van de Prullenbak, maar je kunt extra systeempictogrammen tonen. Bijvoorbeeld voor het netwerk of een snelkoppeling naar de gebruikersmappen. In de sectie Persoonlijke instellingen van het instellingenvenster kies je voor Thema’s en klik je op Instellingen voor bureaubladpictogrammen. Plaats vinkjes naast de pictogrammen die je voortaan wilt zien. Ben je uitgekeken op de standaardpictogrammen, dan kun je alternatieve icoontjes kiezen via de knop Ander pictogram.

Niet meer synchroniseren

Standaard synchroniseert Windows zaken als het bureaublad en het kleurenschema met alle computers waarop je je aanmeldt met een Microsoft-account. Stel je dat niet op prijs, dan kun je de synchronisatie uitschakelen. Kies in het instellingenvenster voor Accounts en open de sectie Uw instellingen synchroniseren. Zet de schuif op Uit. Wil je wel zaken als wachtwoorden en taalvoorkeuren overal gelijk maken, maar niet het uiterlijk van je werkomgeving? Laat dan de schuif op Aan staan en schakel alleen de optie Thema uit.

Vergrendelingsscherm

Zorg meteen voor een eigen achtergrond die wordt getoond zodra je de computer vergrendelt. In het instellingenvenster kies je voor Persoonlijke instellingen en klik je op Vergrendelingsscherm. Kies bij Achtergrond voor Afbeelding en selecteer de gewenste plaat. Eerder las je over de mogelijkheid om de bureaubladachtergrond af te laten wisselen. Die mogelijkheid is ook beschikbaar op het vergrendelingsscherm. Kies voor Diavoorstelling. Het vergrendelingsscherm biedt ook ruimte voor extra informatie, zoals het weer en items in de agenda. Selecteer wat je wilt tonen, bij Kies welke apps de snelle status op het vergrendelingsscherm weergeven.

©PXimport

Beter zichtbaar

Behoefte aan een iets groter – en daarmee duidelijker – lettertype? In het instellingenvenster kies je voor Systeem, Beeldscherm. Bij Schaal en lay-out geef je bij De groottevan tekst, apps en andere items wijzigen aan hoe groot de letters moeten worden getoond. Windows zelf geeft altijd een aanbevolen waarde aan, bijvoorbeeld 150%

Sinds Windows XP maakt het besturingssysteem gebruik van ClearType om letters vloeiender te tonen. ClearType rondt de hoeken af en maakt de overgangen zachter. Wist je dat je ClearType aan je eigen wensen kunt aanpassen of zelfs helemaal kunt uitschakelen als je hieraan geen behoefte hebt? In het instellingenvenster typ je Cleartype. Kies voor ClearType-tekst aanpassen. Volg de stappen van de wizard om de beste ClearType-modus te kiezen of de optie volledig uit te schakelen.

©PXimport

Taakbalk

In opvolger Windows 11 is de taakbalk onder handen genomen, maar gelukkig heb je in Windows 10 ook de nodige mogelijkheden. Kies in het instellingenvenster voor Persoonlijke instellingen / Taakbalk. Zo kun je de taakbalk automatisch laten verdwijnen zodra je deze niet meer nodig hebt. Zet de schuif op Aan bij De taakbalk automatisch verbergen in de bureaubladmodus. Ook is het mogelijk om deze flink compacter te maken dan de standaardweergave, via de optie Kleine taakbalkknoppen gebruiken.

Hoewel de taakbalk standaard onderin het scherm wordt getoond, is dat niet vereist. Zo kun je de taakbalk bijvoorbeeld ook links of boven in het scherm tonen. Kies de gewenste plek bij de optie Locatie van taakbalk op het scherm.

Bepaal hierna meteen welke pictogrammen een plaatsje mogen krijgen in het systeemvak (het gedeelte naast de klok in de Windows-taakbalk). Ga in het instellingenvenster naar Systeem, Meldingen en acties. Selecteer bij Meldingen van deze afzenders ontvangen welke apps een melding mogen tonen. Klik op een app om te bepalen of deze een melding als banner mag tonen en een melding in het actiecentrum van de taakbalk mag plaatsen.

©PXimport

WindowBlinds

Voor een verregaande controle over het uiterlijk van Windows, schakelen we de hulp van externe software in. We maken gebruik van WindowBlinds, een programma van Stardock dat al heel wat jaren meegaat. Je vindt de nieuwste versie via www.tiny.cc/winblind. Een 30-daagse proefversie is beschikbaar; hierna betaal je circa 11 euro voor de volledige licentie.

Eenmaal geïnstalleerd, vind je in het hoofdvenster verschillende onderdelen. In de sectie Style kun je het thema kiezen. Er worden meerdere thema’s getoond: zo kun je onder meer het uiterlijk van Windows 7 kiezen en het Windows Vista-thema activeren. Selecteer eerst de gewenste stijl. Vervolgens kun je deze direct toepassen (Apply style to desktop), maar ook eerst de instellingen verder aanpassen. Kies voor Modify style. Het venster breidt zich uit. Bovenin vind je de secties die je kunt veranderen: Colours, Transparancy, Textures en Fonts.

In de eerste sectie kies je de steunkleuren als je niet tevreden bent met de kleuren uit het thema. Geef bij Transparancy aan in hoeverre de menu’s doorzichtig moeten worden getoond. Je bepaalt dit per onderdeel: zo kun je onder meer het Startmenu, de Windows-taakbalk, de vensters en de contextmenu’s onder handen nemen.

Open nu de sectie Textures. Geef hier aan welke achtergrond moet worden gebruikt in de titelbalken. Tot slot open je Fonts. Hier kun je aangeven hoe groot het lettertype van het thema moet zijn. Bovendien kun je het standaardlettertype vervangen door een alternatief font.

Wil je nóg meer controle, klik dan op Change individual style fonts en geef per substijl het gewenste lettertype op. Bevestig met een klik op Save font change. Om terug te keren naar de oorspronkelijke instellingen: kies Recover original. Ben je tevreden over de aanpassingen? Ga naar het hoofdvenster Style en klik op Manage presets. Kies Save current colour & texture as preset. Zo kun je het aangepaste thema in de toekomst weer snel aanroepen.

©PXimport

Meer thema’s

Niet tevreden over de set thema’s die WindowBlinds presenteert? Er zijn meer thema’s beschikbaar. Klik op het tandwiel rechtsboven in het hoofdvenster en kies voor Download more styles. De website Wincustomize.com wordt geopend. Hier vind je thema’s die door de community zijn gemaakt. Sommige thema’s zijn betaald, andere thema’s mag je gratis gebruiken.

Achtergrond en uitzonderingen

De volgende sectie (links in het venster van WindowBlinds) is Wallpaper. Ten opzichte van de eerder besproken instellingen voor achtergronden in Windows zelf, biedt WindowBlinds nauwelijks extra functies. In deze sectie kies je de achtergrond.

Prettig is de mogelijkheid om in het geval van een wisselende achtergrond aan te geven op welke momenten de achtergrond moet worden vernieuwd. Kies Settings en klik op Random wallpaper settings. Kies nu bijvoorbeeld voor Change my wallpaper on a Monday morning, om aan te geven dat de achtergrond elke maandagochtend mag worden vervangen.

Klik hierna door naar de sectie Settings. Dit onderdeel is interessant voor het maken van uitzonderingen. Zo kun je hier opgeven dat voor de Windows-taakbalk en het Startmenu een andere stijl dan het gekozen thema moet worden gebruikt (Use the taskbar and startmenu from this style). Ook kun je het formaat van de taakbalk loskoppelen van het standaardformaat dat hoort bij de stijl (The taskbar should be sized as follows).

Bovendien kun je in hetzelfde venster aangeven wat er moet gebeuren als je dubbelklikt op een titelbalk. Normaal gesproken vergroot je hiermee het venster tot maximale grootte (en bij een volgende dubbelklik weer naar de oorspronkelijke afmetingen). Je kunt een alternatieve actie opgeven, bijvoorbeeld het minimaliseren van het venster (Minimize Window) of het verkleinen tot pictogram in het systeemvak naast de klok (Send to tray).

De optie eronder – Action to take when right clicking on a titlebar – bepaalt wat er gebeurt bij een rechtermuisklik. Kies bijvoorbeeld voor Send to bottom om het venster achter alle andere vensters te plaatsen.

©PXimport

Geavanceerd

Wil je specifieke apps uitsluiten van een aangepast uiterlijk? Standaard gebeurt dit al bij sommige browsers, waaronder Chrome. Je kunt apps uitsluiten via de sectie Settings, Per application. Klik op de knop Add en wijs het programma aan dat geen aangepast uiterlijk mag krijgen. Voortaan blijven de geselecteerde apps hun eigen uiterlijk gebruiken.

©PXimport

Startmenu

Het Startmenu is een van de belangrijkste menu’s van Windows, dus zorgen we ervoor dat het volledig aan onze wensen is aangepast. We maken gebruik van Open-Shell-Menu, een programma waarmee je het Startmenu kunt verbeteren en dat je bovendien gratis mag gebruiken. Je vindt het via www.tiny.cc/open-shell.

Het hoofvenster is opgebouwd uit een aantal tabbladen. Op de tab Start Menu Style kies je het gewenste Startmenu. Kies voor Classic style als je graag gebruikmaakt van het Startmenu uit Windows 9x, bestaande uit één overzichtelijke kolom die uitklapt met subsecties. De optie Classic with two columns activeert het Startmenu met een tweede kolom, zoals ook bekend uit Windows 10.

De laatste optie Windows 7 style vervangt het huidige Startmenu door het geliefde Windows 7-uiterlijk. Via de tweede sectie van het programma kun je de Startknop onder handen nemen. Zo kun je kiezen voor de klassieke, vierkante Startknop, maar ook een eigen afbeelding gebruiken. Kies Custom en klik op Pick image. Gebruik hiervoor een bmp- of png-afbeelding.

©PXimport

Verdere instellingen

Standaard toont Open-Shell-Menu een beknopte set van opties. Wij nemen hiermee geen genoegen: plaats een vinkje bij Show all settings, zodat alle tabbladen verschijnen. Open hierna de tab Customize Start Menu. Via deze tab geef je aan welke onderdelen in het Startmenu moeten worden getoond en bepaal je zelf de indeling.

Zo kun de menu-opties binnen de lijst naar boven en beneden slepen. In de kolom Display bepaal je bovendien of het menu-item als aanklikbare link of juist als menu moet worden getoond. Open hierna de tab General Behavior, waarop je algemene instellingen vindt. Hier kun je onder meer de snelheid bepalen waarmee het menu wordt geopend (standaard is dit 400 milliseconden), kun je drag-&-drop (slepen en neerzetten) activeren en kun je aangeven of er meerdere kolommen in submenu’s mogen worden getoond.

Hierna openen we de tab Skin, waar je het uiterlijk van het Startmenu kunt bepalen. Bij Skin options geef je aan welke onderdelen van de skin moeten worden toegepast op het menu. Kies bijvoorbeeld voor Large font voor een groter lettertype of Show user picture om de gebruikersafbeelding in het menu te tonen. Je kunt altijd terugkeren naar de beginwaarden via een klik op Reset skin. Heb je een skin aangepast? Je kunt de skin opslaan als xml-bestand. Voordeel hiervan is dat je dezelfde skin bij een herinstallatie eenvoudig opnieuw kunt gebruiken, maar ook dezelfde skin kunt toepassen op meerdere computers. Klik op Backup en kies Save to XML File. Je kunt de skin later weer opvragen door te kiezen voor Backup, Load from XML File.

©PXimport

Start hier

Ben je in de basis tevreden over het huidige startmenu, dan heb je een extern programma als Open-Shell-Menu niet nodig. Er valt ook vanuit Windows zelf voldoende aan te passen aan de gebruikersomgeving. Je vindt de belangrijkste opties via het instellingenvenster: Persoonlijke instellingen / Start. Hier kun je onder meer het aantal tegels in het menu uitbreiden (Meer tegels weergeven in Start) en ongewenste reclame uitschakelen (Af en toe suggesties in Start weergeven).

©PXimport

Achtergrond XL

Gebruik je meerdere beeldschermen? Met wat hulp van buitenaf heb je meer controle over de achtergronden, bijvoorbeeld als je een profiel wilt maken voor werk en een ander profiel voor privé-gebruik. Met Incredible Desktop Wallpaper maak je meerdere profielen waartussen je eenvoudig kunt schakelen. Kies voor Toestaan dat DisplayFusionhet bureaublad beheert. Maak vervolgens een nieuw profiel aan bij de sectie Bureaubladachtergrond profiel.

Heb je een foto met veel detail en meerdere beeldschermen waarover je de achtergrond kunt spreiden? Bij Achtergrondmodus kies je voor Achtergrond spreiden over alle beeldschermen. Kies de gewenste afbeelding bij Bureaubladachtergrondbron. Klik op Wijzigen.

Je ziet het resultaat meteen bij Bureaubladachtergrond voorbeeld. Bovendien kun je voor elk beeldscherm een unieke afbeelding kiezen: handig als je de beeldschermen onderling uit elkaar wilt houden. Kies bij Achtergrondmodus voor Verschillende achtergronden per scherm. Overigens kun je via het programma ook op zoek gaan naar nieuwe achtergronden van verschillende bronnen. Zo biedt NASA ruimtefoto’s aan, maar kun je ook achtergronden binnenhalen van Reddit of Instagram.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!
▼ Volgende artikel
Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden
Zekerheid & gemak

Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden

Je kent het wel: je wil iets online bestellen of even het saldo op je rekening checken. En dan komt het: je moet inloggen. Maar, wat was ook al weer het wachtwoord? De geboortedatum van je partner, de laatste twee cijfers van je postcode in combinatie met je lengte? Voor je het weet druk je weer op de knop 'Wachtwoord vergeten'... Dat kan makkelijker.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Ons brein is er niet voor gemaakt om voor vijftig verschillende sites unieke codes te onthouden. En juist daarom zijn wachtwoordmanagers de laatste jaren zo populair geworden. In dit artikel kijken we eens goed naar de oplossing van Bitdefender. Ze zijn wereldberoemd om hun antivirus, maar kunnen ze ook zorgen dat jij nooit meer buitengesloten wordt bij je eigen accounts?

In het kort

In dit artikel bespreken we hoe een wachtwoordmanager dient als oplossing voor het veilig beheren van talloze online accounts. We laten je zien dat je met slechts één sterk hoofdwachtwoord toegang krijgt tot een digitale kluis, waarna de software automatisch complexe inlogcodes genereert en invult op al je apparaten. Daarnaast wordt behandeld hoe lokale versleuteling en digitale herstelsleutels zorgen voor privacy en toegangszekerheid, zonder dat gegevens op straat komen te liggen

Waarom een wachtwoordmanager?

Laten we eerlijk zijn, de meeste mensen gebruiken nog steeds overal hetzelfde wachtwoord, of een kleine variatie daarop. Of ze schrijven het ergens op. Dat voelt misschien wel veilig, tot je beseft hoe lek het internet soms kan zijn of dat je net dat boekje kwijtraakt.

Met een wachtwoordmanager zoals Bitdefender SecurePass password manager los je dat probleem voor een groot deel op. Die fungeert als een onzichtbare butler die je helpt met de wachtwoorden invullen, ook al is het misschien lastig of spannend om alles zomaar uit handen te geven. Je installeert de software op je eigen computer en je telefoon, en je bedenkt één heel sterk hoofdwachtwoord. Dat is de enige die je nog hoeft te onthouden.

Voor BitDefender SecurePass heb je een hoofdwachtwoord nodig, en alleen die hoef je te onthouden.

Zodra je die invoert, gaat de kluis open en regelt Bitdefender de rest. Als je dan naar Facebook of je favoriete webshop gaat, ziet het programma dat je wil inloggen en vult het de velden voor je in. Je hoeft niet meer te typen, niet meer te denken en vooral niet meer te stressen. Het mooie is dat het programma je ook meteen helpt bij het aanmaken van wachtwoorden voor nieuwe accounts. In plaats van dat jij weer moet gaan nadenken over een code met een uitroepteken en een cijfer, genereert de software gewoon een onmogelijk te kraken reeks tekens uit en slaat deze direct op. En jij ziet het wachtwoord niet eens, en dat hoeft ook niet, want de software onthoudt het voor je.

En ben je bang dat je misschien ook het hoofdwachtwoord niet meer weet? SecurePass genereert ook nog een digitale herstelsleutel die je in het allerergste geval dan kunt inzetten om in te loggen. Die herstelsleutel bewaar je bij voorkeur op een andere plek dan je smartphone of computer, of print je uit en sla je op in een kluis.

Met een herstelsleutel zorg je dat je altijd toegang kunt krijgen tot je wachtwoordkluis.

Lokaal opgeslagen: veilig!

Het blijft een raar idee: al je wachtwoorden bij één bedrijf parkeren. Wat als zij gehackt worden? Dan ligt alles op straat, toch? Nou, gelukkig zit dat bij Bitdefender wel goed in elkaar. De versleuteling van je wachtwoorden gebeurt namelijk lokaal op jouw eigen apparaat, nog voordat het via het internet naar hun servers wordt gestuurd. Jouw hoofdwachtwoord is de sleutel die die versleuteling ongedaan maakt. Omdat Bitdefender jouw hoofdwachtwoord niet heeft (en ook nergens opslaat), kan niemand bij jouw gegevens; ook niet in geval van een lek of hack.

Maar omdat Bitdefender jouw wachtwoord nergens hebben opgeslagen, niet hebben, kunnen ze je ook niet helpen als je het vergeet. Er is geen "wachtwoord vergeten" optie voor je hoofdwachtwoord. Je krijgt bij het installeren alleen die speciale herstelcode. Die moet je echt uitprinten of op een veilige plek bewaren, want als je je hoofdwachtwoord kwijt bent én die herstelcode, dan ben je echt de pineut en kom je je kluis nooit meer in.

Hoe werkt het in de praktijk?

Bitdefender SecurePass installeer je als app op een Android- of iOS-toestel, en is beschikbaar als browser-add-on voor de Windows- en MacOS-versies van Chrome, Edge, Firefox en Safari.

Op een desktop werkt Bitdefender SecurePass als een extensie in je browser en op de smartphone als een app.

Veiligheid is leuk, maar als de software lastig is in gebruik, gooi je het er na een week weer vanaf. Gelukkig heeft Bitdefender goed gekeken naar hoe mensen surfen en software gebruiken. De interface oogt fris voor zowel de browser-extensie als de app op je telefoon. Wat vooral fijn is, is de synchronisatie. We leven in een tijd waarin je 's ochtends op je telefoon zit, overdag op een laptop werkt en 's avonds misschien met een tablet op de bank hangt. Als je op je laptop een nieuw wachtwoord aanmaakt voor Netflix, wil je niet op je telefoon die hele rits tekens moeten overtypen.

Je hebt daardoor toegang tot alle accounts zonder dat je overal moet nadenken over wat de gebruikersnaam of het wachtwoord ook echt precies was: makkelijk en handig dus!

Ieder nieuw account sla je op in SecurePass zodat de gegevens overal automatisch worden ingevuld, op ieder apparaat.

Het meeste werk gebeurt via een extensie in je browser (via het icoontje rechtsboven in de browser) of via de app op je telefoon. Bitdefender synchroniseert dit razendsnel. Zodra je iets opslaat op het ene apparaat, is het vrijwel meteen beschikbaar op het andere. Daarnaast doet het meer dan alleen wachtwoorden. Je kunt er ook notities in kwijt die niemand mag zien

Ook is het handig dat je een of meerdere betaalkaarten en creditcards kunt toevoegen. Iedere keer dat je op een betaalpagina komt, laat Bitdefender je een scherm zien waarop je kunt aangeven welke opgeslagen creditcard je wil gebruiken. Na de selectie vult Bitdefender automatisch alle creditcardgegevens in en kun je de bestelling afmaken.

Ook je creditcardgegevens sla je eenvoudig op in SecurePass, zodat je die gegevens niet telkens handmatig hoeft in te typen als je iets online bestelt.

Gebruik je slechte of makkelijk te raden wachtwoorden, dan is er een beveiligingsscan die ten eerst kijkt of je geen zwakke wachtwoorden hebt gebruikt, maar ook op het dark web op de achtergrond scant naar gelekte gegevens. Je krijgt dan direct de tip om je wachtwoord direct aan te passen.

Met het beveiligingsrapport kun je zien welke wachtwoorden zwak of zelfs gelekt zijn, waardoor je direct weet waar je iets moet aanscherpen.

Tot slot

Als we alles op een rijtje zetten, is Bitdefender SecurePass een goede keuzae als je geen zin hebt in een lastig te beheren omgeving . Voor de gemiddelde gebruiker is dit precies wat je zoekt. Het doet wat het moet doen: het beveiligt je gegevens muurvast en haalt de frustratie van het inloggen weg. Vooral als je al gebruikmaakt van de antivirus van Bitdefender, is dit een logische toevoeging die naadloos in je bestaande pakket past. Het is misschien even wennen om de controle uit handen te geven, maar als je eenmaal gewend bent aan het feit dat je nooit meer een wachtwoord hoeft te onthouden, wil je nooit meer terug.