In de afgelopen jaren heb je ongetwijfeld heel wat online accounts aangemaakt. Waarschijnlijk is je e-mailadres gekoppeld aan tientallen accounts van webshops, fora en clouddiensten. De kans is groot dat veel van deze accounts in de vergetelheid zijn geraakt. Dat kan een risico vormen, want als een webdienst gehackt wordt, kunnen jouw e-mailadres, wachtwoord en andere gegevens op straat komen te liggen. In dit artikel leggen we je uit hoe je deze accounts opspoort en verwijdert, en hoe je de accounts die je wel gebruikt, goed beveiligt.

In de loop der jaren maak je aardig wat online accounts aan, en na verloop van tijd weet je van een deel niet eens meer van het bestaan af. Webshops waar je jaren geleden een keer iets gekocht hebt, nieuwsbrieven over een onderwerp dat je nu niet meer interesseert en online diensten die je allang niet meer gebruikt. Grote kans dat je daar nog steeds mail van ontvangt, zonder dat je dat eigenlijk wilt. Maar los van dat praktische punt zwerven er dus op tientallen (en misschien wel honderden) websites persoonlijke gegevens van je rond, inclusief e-mailadressen, wachtwoorden en activiteiten waarvan je misschien liever niet wilt dat ze geopenbaard of met andere bedrijven gedeeld worden. Je hebt dus feitelijk geen controle over deze gegevens en als dat bij een site of dienst is die je niet meer gebruikt, is dat onnodig.

Spamgevaar

De kans op spam wordt groter naarmate je meer online accounts hebt. Hoewel er in Nederland en België tegenwoordig een strenge opt-in-wetgeving is en je dus niet zomaar aan een maillijst mag worden toegevoegd, houden lang niet alle bedrijven zich hieraan. Ze voegen soms ongevraagd hele lijsten met mailaccounts toe aan hun adressenlijst voor een nieuwsbrief. Die adressen kunnen opgekocht zijn, of overgenomen van een ter ziele gegane website of verkregen zijn doordat een dienst is opgegaan in een nieuwe dienst. Wettelijk mag dit niet zomaar, tenzij expliciet toestemming is gevraagd of in de voorwaarden (die niemand leest) staat dat de e-mailadressen mogen worden doorverkocht. Het afmelden van die ongevraagde nieuwsbrieven is soms best lastig. Het hoort met een klik op een afmeldlink te gaan, maar regelmatig zijn er dan nog extra stappen vereist die het lastig (en soms zelfs onmogelijk) maken om van een mailinglijst af te komen.

©PXimport

Lekken

Heb je veel accounts, dan heb je ook nog de kans dat je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen. Sommige sites zijn amateuristisch beveiligd waardoor de gegevens eigenlijk te grabbel liggen. Maar ook grote namen met betere beveiliging worden gehackt met alle gevolgen van dien. Zo lekten er de afgelopen jaren honderden miljoenen inloggegevens uit, onder andere van LinkedIn, Dropbox, Yahoo, Adobe, Avast, Snapchat en Last.fm. Dergelijke gegevens zijn goud waard en worden voor veel geld doorverkocht aan verschillende partijen. Wat het gevaar daarvan is, lees je hierna.

Niets te verbergen

Is het erg als je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen? Je zou misschien denken van niet, want je hebt toch niets te verbergen? Uiteraard denken de 1,3 miljoen slachtoffers van een hack bij pornosite YouPorn daar wel anders over. Uiteraard hebben de meesten niet zo’n geheim, maar het illustreert wel het belang van privacy. Je buurman, oma of collega – en soms ook je partner – hoeven niet te weten welke sites jij allemaal bezoekt. Of in het verleden ooit bezocht hebt. Want vergeet niet dat alles wat je online plaatst, daar voor eeuwig staat. Was je vijftien jaar geleden actief op een of ander forum of een site die momenteel niet meer aansluit bij hoe je bent, dan is de kans aanwezig dat alles wat je daar geplaatst hebt, nog steeds zichtbaar is. Het kan zijn dat je liever niet hebt dat dit ooit opduikt, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of een nieuwe partner. Ook als je een pseudoniem gebruikt hebt, ben je niet echt anoniem, want vaak is dit te herleiden (zeker wanneer je deze nickname op meerdere sites gebruikt hebt). En ook deze oude sites vormen een potentieel gevaar voor het lekken van persoonsgegevens, zoals namen, e-mailadressen en wachtwoorden.

Ongewenste mail traceren

Wat is het gevaar?

Gevoelige informatie die openbaar wordt is één ding, nog een stuk verontrustender is het uitlekken van wachtwoorden. De reden is simpel: veel mensen gebruiken hetzelfde wachtwoord voor verschillende sites. Dat betekent dus dat iemand die jouw gegevens in handen krijgt, de combinatie van gebruikersnaam of e-mailadres en het wachtwoord kan uitproberen. En dat kan geheel geautomatiseerd dankzij scripts. Als iemand anders op jouw account kan inloggen bij een forum of webshop is dat vervelend, maar bij Gmail, Dropbox of Facebook is het zelfs zeer onwenselijk. Je zou niet de eerste zijn waarvan het Facebook-, Twitter- of Instagram-account gehackt wordt, en dat kan serieuze gevolgen hebben. Denk aan het spammen van je vrienden, pikante likes en het plaatsen van vreemde links en aanbevelingen van producten en diensten. Ook kunnen e-mailaccounts worden geplunderd, websites worden verwijderd of adressen, bestellingen en creditcardgegevens worden buitgemaakt. Het kan dus geen kwaad om je digitale geschiedenis op te schonen om deze risico’s te verminderen.

©PXimport

Pwned

De eerste stap die je kunt zetten, is controleren is of je accounts hebt bij grote sites die in het verleden gehackt zijn. Dat kan via www.haveibeenpwned.com. Je kunt zoeken op e-mailadressen en gebruikersnamen. Je ziet dan direct of jouw accounts betrokken zijn geweest bij grote hacks, zoals LinkedIn of Adobe. Het is ook mogelijk om in één keer e-mailadressen van een compleet domein te controleren, bijvoorbeeld als je meerdere adressen gebruikt (al dan niet met andere gezinsleden). Daarvoor wordt wel gecontroleerd of je de bevoegdheid hebt om dit te mogen doen. Een andere handige optie is ‘Notify me’, waarbij je direct een mail krijgt zodra blijkt dat jouw e-mailadres is gekoppeld aan een nieuwe grote hack (zoals recentelijk bij Last.fm en Yahoo). Op de site staat ook informatie wat voor gegevens zijn buitgemaakt. Soms zijn de wachtwoorden slecht beveiligd en ligt alles op straat. Als blijkt dat jouw gegevens ook zijn buitgemaakt, is het sterk aan te bevelen om je wachtwoord te wijzigen bij alle sites waar je dezelfde combinatie gebruikt. Het is sowieso handig om sterke wachtwoorden te gebruiken en niet dezelfde gegevens voor meerdere sites. Zie ook het kader ‘Wachtwoordbeveiliging’ voor wat praktische tips.

©PXimport

Wachtwoordbeveiliging

©PXimport

Accounts zoeken

Je hebt waarschijnlijk meer online accounts dan je denkt. Dat komt mede doordat vrijwel iedere webshop tegenwoordig het aanmaken van een account verplicht of stimuleert. Als je ergens eenmalig iets koopt, is dat onnodig en zelfs onwenselijk. Je e-mailadres, wachtwoord, adresgegevens en wat je gekocht hebt, staan dan immers ergens in een database – misschien wel voor eeuwig. Iedereen kan tegenwoordig met drie klikken een webshop beginnen, maar lang niet iedereen heeft de beveiliging goed op orde. Bovendien werkt dit ongevraagde mail in de hand, zelfs als je hebt aangegeven geen nieuwsbrief te willen ontvangen. Een makkelijke manier om te ontdekken bij welke webshops je zoal accounts hebt, is door te zoeken in je mail – bijvoorbeeld naar bestelling of factuur. Doe hetzelfde vervolgens nieuwsbrieven door op nieuwsbrief te zoeken. Vergeet ook niet in je spammap te kijken. Zoeken naar registratie en account helpt om accounts op fora en andere sites te traceren. En bekijk ook de (oude) bladwijzers van je webbrowser. En googel jezelf eens door je volledige naam, je e-mailadres en eventuele nicknames als zoektermen te gebruiken.

©PXimport

Accounts opheffen

Accounts vinden is één ding, ze opheffen is vaak niet zo makkelijk. Veel sites hebben daar geen optie voor of deze zit ergens verstopt. Soms kun je zelf je account verwijderen en anders kun je de betreffende site mailen met het verzoek om je persoonsgegevens inclusief historie te verwijderen. In principe moet een site daar wettelijk gezien gehoor aan geven, mits de gegevens niet meer nodig zijn (een webshop moet immers wel een administratie bijhouden). Wanneer de garantieperiode van een product dat je bij een webshop besteld hebt verstreken is, is er geen noodzaak meer om je gegevens te bewaren. Als het om een grote publieke site gaat, zoals Facebook, Hotmail of Monsterboard, dan is er meestal een manier om je account te verwijderen. Met een site als www.accountkiller.com kun je makkelijk regelen, hierop staan namelijk directe links naar de pagina’s waar je dit kunt doen. Geheel los daarvan is het sterk aan te raden om zelf al bepaalde data te verwijderen als dat kan. Denk aan foto’s, berichten en profielgegevens. Veel sites claimen alle gegevens te wissen, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval en blijven dergelijke zaken op de server staan (een account wordt dan bijvoorbeeld gedeactiveerd, maar niet echt verwijderd). Houd er ook rekening mee dat gegevens nog een tijdje in de Google-cache te vinden zullen zijn.

©PXimport

Plan van aanpak

De online schoonmaak kun je nog verder doorvoeren. Zet eens op een rijtje waar je nog actief bent en waar niet. Luister je geen muziek meer via Last.fm, dan kun je je misschien beter je account opheffen. Hetzelfde geldt voor sociale media, datingsites en clouddiensten die je niet meer gebruikt. Grote kans dat je je ooit geregistreerd hebt voor een clouddienst als Google Drive, iCloud, OneDrive, Dropbox en vergelijkbare handige diensten. Heb je die echt allemaal nodig? Zo niet, dan is het goed een keuze te maken welke je wilt bewaren en je af te melden bij de andere. Verwijder wel eerst al je gegevens voordat je je account stopzet. Houd tot slot je mailbox goed in de gaten en neem direct actie als er weer een oninteressante nieuwsbrief of aanbieding binnenkomt. Dat scheelt je in de toekomst heel veel tijd.

Digitale erfenis

Even een uitstapje naar iets dat met de online schoonmaak samenhangt: regel meteen je digitale erfenis. Dat klinkt waarschijnlijk voorbarig, maar het leven neemt soms een onverwachte wending en nabestaanden worden dan opgezadeld met allemaal vragen en problemen. Vrienden krijgen nog steeds verjaardagsnotificaties, mensen wachten op reacties en nabestaanden kunnen niet bij je smartphone, je mail en wachtwoorden om zaken af te handelen. Bovendien weten nabestaanden vaak niet waar je allemaal actief was en wat je wensen zijn: wil je dat je digitale geschiedenis blijft bestaan of dat accounts worden opgeheven? Misschien besluit je familie je Facebook-account te sluiten, maar wil jij dat helemaal niet. Die pagina toont immers wie je was en het kan voor vrienden fijn zijn daar af en toe nog eens een kijkje te nemen. Uit een onderzoek van uitvaartverzekeraar Yarden bleek dat een derde van de Nederlanders graag herdacht zou willen worden op een of meerdere sociale media, maar negen van de tien ondervraagden had hier niets voor geregeld. Veel uitvaartverzekeraars hebben nu een digitaal testament bedacht.

In het geval van Facebook is dat overigens makkelijk zelf regelen. In het menu Instellingen / Beveiliging kun je een contactpersoon voor een herdenkingsstatus opgegeven. Ook kun je aangeven of je wel of niet wilt dat je account wordt verwijderd. Bij Google kun je bij Inactiviteitsvoorkeuren ook een contactpersoon toevoegen die ingelicht wordt als je account bepaalde tijd niet meer actief is. Ook wachtwoordmanagers en -apps hebben vaak de mogelijkheid om een digitale erfgenaam aan te wijzen.

Het is verstandig om een keer echt na te denken over dit onderwerp en kort wat zaken op papier of in een digitaal document te zetten. Bijvoorbeeld welke sites je veel gebruikt, wat bewaard moet worden en wat niet, en hoe men ergens kan inloggen in geval van nood. Vertel ook waar belangrijke foto’s staan en welke (online) vrienden wel of niet moeten worden ingelicht. Breng je partner, een familielid of vriend van jouw (digitale) document met informatie op de hoogte zodat hij of zij dit kan terugvinden. Dit scheelt achteraf heel veel gedoe voor nabestaanden, want anders moeten zij lange, ingewikkelde procedures gebruiken om recht te halen. Er moet immers bewezen worden dat je er niet meer bent en dat zij bevoegd zijn om informatie te wijzigen of een account te sluiten. En dat is wel het laatste waar zij dan mee bezig willen zijn.

©PXimport

Online diensten

Conclusie

Het is lastig te voorkomen dat een grote site gehackt wordt waardoor jouw persoonlijke gegevens en wachtwoorden in verkeerde handen komen, maar de risico’s zijn wel te minimaliseren. Bijvoorbeeld door je digitale geschiedenis te verminderen, accounts op te heffen die je niet meer gebruikt en je uit te schrijven voor oninteressante nieuwsbrieven en diensten die je eigenlijk niet (meer) nodig hebt. Als je een wachtwoordmanager gebruikt, leidt een hack er in ieder geval niet toe dat criminelen met één e-mailadres en wachtwoord toegang krijgen tot andere sites. En door over je digitale erfenis na te denken, houd je ook na onverwachte wendingen in eigen hand wat er met je sociale profielen gebeurt en belast je je nabestaanden minder. Het zijn misschien geen leuke klusjes om te doen, maar wel heel zinvol en het kost waarschijnlijk minder tijd dan je denkt.

©PXimport

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.