ID.nl logo
Huis

Maak je online accounts klaar voor de winter

In de afgelopen jaren heb je ongetwijfeld heel wat online accounts aangemaakt. Waarschijnlijk is je e-mailadres gekoppeld aan tientallen accounts van webshops, fora en clouddiensten. De kans is groot dat veel van deze accounts in de vergetelheid zijn geraakt. Dat kan een risico vormen, want als een webdienst gehackt wordt, kunnen jouw e-mailadres, wachtwoord en andere gegevens op straat komen te liggen. In dit artikel leggen we je uit hoe je deze accounts opspoort en verwijdert, en hoe je de accounts die je wel gebruikt, goed beveiligt.

In de loop der jaren maak je aardig wat online accounts aan, en na verloop van tijd weet je van een deel niet eens meer van het bestaan af. Webshops waar je jaren geleden een keer iets gekocht hebt, nieuwsbrieven over een onderwerp dat je nu niet meer interesseert en online diensten die je allang niet meer gebruikt. Grote kans dat je daar nog steeds mail van ontvangt, zonder dat je dat eigenlijk wilt. Maar los van dat praktische punt zwerven er dus op tientallen (en misschien wel honderden) websites persoonlijke gegevens van je rond, inclusief e-mailadressen, wachtwoorden en activiteiten waarvan je misschien liever niet wilt dat ze geopenbaard of met andere bedrijven gedeeld worden. Je hebt dus feitelijk geen controle over deze gegevens en als dat bij een site of dienst is die je niet meer gebruikt, is dat onnodig.

Spamgevaar

De kans op spam wordt groter naarmate je meer online accounts hebt. Hoewel er in Nederland en Belgiรซ tegenwoordig een strenge opt-in-wetgeving is en je dus niet zomaar aan een maillijst mag worden toegevoegd, houden lang niet alle bedrijven zich hieraan. Ze voegen soms ongevraagd hele lijsten met mailaccounts toe aan hun adressenlijst voor een nieuwsbrief. Die adressen kunnen opgekocht zijn, of overgenomen van een ter ziele gegane website of verkregen zijn doordat een dienst is opgegaan in een nieuwe dienst. Wettelijk mag dit niet zomaar, tenzij expliciet toestemming is gevraagd of in de voorwaarden (die niemand leest) staat dat de e-mailadressen mogen worden doorverkocht. Het afmelden van die ongevraagde nieuwsbrieven is soms best lastig. Het hoort met een klik op een afmeldlink te gaan, maar regelmatig zijn er dan nog extra stappen vereist die het lastig (en soms zelfs onmogelijk) maken om van een mailinglijst af te komen.

ยฉPXimport

Lekken

Heb je veel accounts, dan heb je ook nog de kans dat je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen. Sommige sites zijn amateuristisch beveiligd waardoor de gegevens eigenlijk te grabbel liggen. Maar ook grote namen met betere beveiliging worden gehackt met alle gevolgen van dien. Zo lekten er de afgelopen jaren honderden miljoenen inloggegevens uit, onder andere van LinkedIn, Dropbox, Yahoo, Adobe, Avast, Snapchat en Last.fm. Dergelijke gegevens zijn goud waard en worden voor veel geld doorverkocht aan verschillende partijen. Wat het gevaar daarvan is, lees je hierna.

Niets te verbergen

Is het erg als je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen? Je zou misschien denken van niet, want je hebt toch niets te verbergen? Uiteraard denken de 1,3 miljoen slachtoffers van een hack bij pornosite YouPorn daar wel anders over. Uiteraard hebben de meesten niet zoโ€™n geheim, maar het illustreert wel het belang van privacy. Je buurman, oma of collega โ€“ en soms ook je partner โ€“ hoeven niet te weten welke sites jij allemaal bezoekt. Of in het verleden ooit bezocht hebt. Want vergeet niet dat alles wat je online plaatst, daar voor eeuwig staat. Was je vijftien jaar geleden actief op een of ander forum of een site die momenteel niet meer aansluit bij hoe je bent, dan is de kans aanwezig dat alles wat je daar geplaatst hebt, nog steeds zichtbaar is. Het kan zijn dat je liever niet hebt dat dit ooit opduikt, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of een nieuwe partner. Ook als je een pseudoniem gebruikt hebt, ben je niet echt anoniem, want vaak is dit te herleiden (zeker wanneer je deze nickname op meerdere sites gebruikt hebt). En ook deze oude sites vormen een potentieel gevaar voor het lekken van persoonsgegevens, zoals namen, e-mailadressen en wachtwoorden.

Ongewenste mail traceren

Accounts zijn altijd gekoppeld aan een e-mailadres. Waarschijnlijk heb je meerdere adressen die je hiervoor gebruikt, bijvoorbeeld privรฉ en zakelijk. Veel mensen gebruiken ook een gratis account (bijvoorbeeld via Gmail of Outlook.com) voor minder belangrijke zaken, bijvoorbeeld nieuwsbrieven of eenmalige notificaties. Het kan voorkomen dat een bepaald e-mailadres ineens gebruikt wordt door een bedrijf dat je niet kent, of dat compleet los staat van dit adres. Dit kan gebeuren als een bepaald bedrijf is overgenomen of simpelweg omdat je gegevens zijn verkocht. Als je een e-mailadres met een eigen domein hebt, kun je vaak onbeperkt (catch-all-)aliassen aanmaken en op die manier bijhouden wat een bedrijf met je e-mailadres doet. Gebruik voor Marktplaats bijvoorbeeld marktplaats@jouwdomein.nl en voor โ€˜Webshop Xโ€™ webshopx@jouwdomein.nl. Als je Gmail gebruikt is het nog makkelijker: zet met een plusteken een woord achter je accountnaam, bijvoorbeeld jeroen+webshopx@gmail.com. Mailtjes komen dan gewoon in de Inbox terecht van jeroen@gmail.com, maar je kunt dan wel zien waar het vandaan komt. Op die manier is spam beter te traceren.

Wat is het gevaar?

Gevoelige informatie die openbaar wordt is รฉรฉn ding, nog een stuk verontrustender is het uitlekken van wachtwoorden. De reden is simpel: veel mensen gebruiken hetzelfde wachtwoord voor verschillende sites. Dat betekent dus dat iemand die jouw gegevens in handen krijgt, de combinatie van gebruikersnaam of e-mailadres en het wachtwoord kan uitproberen. En dat kan geheel geautomatiseerd dankzij scripts. Als iemand anders op jouw account kan inloggen bij een forum of webshop is dat vervelend, maar bij Gmail, Dropbox of Facebook is het zelfs zeer onwenselijk. Je zou niet de eerste zijn waarvan het Facebook-, Twitter- of Instagram-account gehackt wordt, en dat kan serieuze gevolgen hebben. Denk aan het spammen van je vrienden, pikante likes en het plaatsen van vreemde links en aanbevelingen van producten en diensten. Ook kunnen e-mailaccounts worden geplunderd, websites worden verwijderd of adressen, bestellingen en creditcardgegevens worden buitgemaakt. Het kan dus geen kwaad om je digitale geschiedenis op te schonen om deze risicoโ€™s te verminderen.

ยฉPXimport

Pwned

De eerste stap die je kunt zetten, is controleren is of je accounts hebt bij grote sites die in het verleden gehackt zijn. Dat kan via www.haveibeenpwned.com. Je kunt zoeken op e-mailadressen en gebruikersnamen. Je ziet dan direct of jouw accounts betrokken zijn geweest bij grote hacks, zoals LinkedIn of Adobe. Het is ook mogelijk om in รฉรฉn keer e-mailadressen van een compleet domein te controleren, bijvoorbeeld als je meerdere adressen gebruikt (al dan niet met andere gezinsleden). Daarvoor wordt wel gecontroleerd of je de bevoegdheid hebt om dit te mogen doen. Een andere handige optie is โ€˜Notify meโ€™, waarbij je direct een mail krijgt zodra blijkt dat jouw e-mailadres is gekoppeld aan een nieuwe grote hack (zoals recentelijk bij Last.fm en Yahoo). Op de site staat ook informatie wat voor gegevens zijn buitgemaakt. Soms zijn de wachtwoorden slecht beveiligd en ligt alles op straat. Als blijkt dat jouw gegevens ook zijn buitgemaakt, is het sterk aan te bevelen om je wachtwoord te wijzigen bij alle sites waar je dezelfde combinatie gebruikt. Het is sowieso handig om sterke wachtwoorden te gebruiken en niet dezelfde gegevens voor meerdere sites. Zie ook het kader โ€˜Wachtwoordbeveiligingโ€™ voor wat praktische tips.

ยฉPXimport

Wachtwoordbeveiliging

Veel mensen gebruiken te korte en eenvoudige wachtwoorden, en dan ook nog hetzelfde wachtwoord voor meerdere sites. Wordt รฉรฉn van deze sites gehackt, dan zijn alle profielen ineens kwetsbaar. Veel ingewikkelde wachtwoorden onthouden lukt vrijwel niemand, gebruik daarom een wachtwoordmanager. Dat kan in de vorm van een programma, app, browserplug-in of website. Denk bijvoorbeeld aan LastPass, KeePass en 1Password. Deze zijn beschikbaar voor vrijwel alle smartphones en computers en ze nemen het probleem met complexe wachtwoorden geheel uit handen. Je registreert je eenmalig bij zoโ€™n dienst en stelt dan รฉรฉn wachtwoord in. Vervolgens onthoudt de dienst alle inloggegevens van de sites waarbij je inlogt. De tools kunnen ook helpen bij het wijzigen van je wachtwoord of het registreren bij een nieuwe site. Er wordt dan automatisch een complex wachtwoord aangemaakt die alleen voor die site geldt. De complexiteit, zoals het aantal tekens, hoofdletter- en cijfergebruik en vreemde tekens, is in te stellen. Je hoeft dat wachtwoord zelf niet te onthouden, dat doet de wachtwoordmanager voor je. Sommige wachtwoordmanagers hebben een optie om een mailadres van een contactpersoon toe te voegen, zodat die persoon in een noodgeval toegang heeft.

ยฉPXimport

Accounts zoeken

Je hebt waarschijnlijk meer online accounts dan je denkt. Dat komt mede doordat vrijwel iedere webshop tegenwoordig het aanmaken van een account verplicht of stimuleert. Als je ergens eenmalig iets koopt, is dat onnodig en zelfs onwenselijk. Je e-mailadres, wachtwoord, adresgegevens en wat je gekocht hebt, staan dan immers ergens in een database โ€“ misschien wel voor eeuwig. Iedereen kan tegenwoordig met drie klikken een webshop beginnen, maar lang niet iedereen heeft de beveiliging goed op orde. Bovendien werkt dit ongevraagde mail in de hand, zelfs als je hebt aangegeven geen nieuwsbrief te willen ontvangen. Een makkelijke manier om te ontdekken bij welke webshops je zoal accounts hebt, is door te zoeken in je mail โ€“ bijvoorbeeld naar bestelling of factuur. Doe hetzelfde vervolgens nieuwsbrieven door op nieuwsbrief te zoeken. Vergeet ook niet in je spammap te kijken. Zoeken naar registratie en account helpt om accounts op fora en andere sites te traceren. En bekijk ook de (oude) bladwijzers van je webbrowser. En googel jezelf eens door je volledige naam, je e-mailadres en eventuele nicknames als zoektermen te gebruiken.

ยฉPXimport

Accounts opheffen

Accounts vinden is รฉรฉn ding, ze opheffen is vaak niet zo makkelijk. Veel sites hebben daar geen optie voor of deze zit ergens verstopt. Soms kun je zelf je account verwijderen en anders kun je de betreffende site mailen met het verzoek om je persoonsgegevens inclusief historie te verwijderen. In principe moet een site daar wettelijk gezien gehoor aan geven, mits de gegevens niet meer nodig zijn (een webshop moet immers wel een administratie bijhouden). Wanneer de garantieperiode van een product dat je bij een webshop besteld hebt verstreken is, is er geen noodzaak meer om je gegevens te bewaren. Als het om een grote publieke site gaat, zoals Facebook, Hotmail of Monsterboard, dan is er meestal een manier om je account te verwijderen. Met een site als www.accountkiller.com kun je makkelijk regelen, hierop staan namelijk directe links naar de paginaโ€™s waar je dit kunt doen. Geheel los daarvan is het sterk aan te raden om zelf al bepaalde data te verwijderen als dat kan. Denk aan fotoโ€™s, berichten en profielgegevens. Veel sites claimen alle gegevens te wissen, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval en blijven dergelijke zaken op de server staan (een account wordt dan bijvoorbeeld gedeactiveerd, maar niet echt verwijderd). Houd er ook rekening mee dat gegevens nog een tijdje in de Google-cache te vinden zullen zijn.

ยฉPXimport

Plan van aanpak

De online schoonmaak kun je nog verder doorvoeren. Zet eens op een rijtje waar je nog actief bent en waar niet. Luister je geen muziek meer via Last.fm, dan kun je je misschien beter je account opheffen. Hetzelfde geldt voor sociale media, datingsites en clouddiensten die je niet meer gebruikt. Grote kans dat je je ooit geregistreerd hebt voor een clouddienst als Google Drive, iCloud, OneDrive, Dropbox en vergelijkbare handige diensten. Heb je die echt allemaal nodig? Zo niet, dan is het goed een keuze te maken welke je wilt bewaren en je af te melden bij de andere. Verwijder wel eerst al je gegevens voordat je je account stopzet. Houd tot slot je mailbox goed in de gaten en neem direct actie als er weer een oninteressante nieuwsbrief of aanbieding binnenkomt. Dat scheelt je in de toekomst heel veel tijd.

Digitale erfenis

Even een uitstapje naar iets dat met de online schoonmaak samenhangt: regel meteen je digitale erfenis. Dat klinkt waarschijnlijk voorbarig, maar het leven neemt soms een onverwachte wending en nabestaanden worden dan opgezadeld met allemaal vragen en problemen. Vrienden krijgen nog steeds verjaardagsnotificaties, mensen wachten op reacties en nabestaanden kunnen niet bij je smartphone, je mail en wachtwoorden om zaken af te handelen. Bovendien weten nabestaanden vaak niet waar je allemaal actief was en wat je wensen zijn: wil je dat je digitale geschiedenis blijft bestaan of dat accounts worden opgeheven? Misschien besluit je familie je Facebook-account te sluiten, maar wil jij dat helemaal niet. Die pagina toont immers wie je was en het kan voor vrienden fijn zijn daar af en toe nog eens een kijkje te nemen. Uit een onderzoek van uitvaartverzekeraar Yarden bleek dat een derde van de Nederlanders graag herdacht zou willen worden op een of meerdere sociale media, maar negen van de tien ondervraagden had hier niets voor geregeld. Veel uitvaartverzekeraars hebben nu een digitaal testament bedacht.

In het geval van Facebook is dat overigens makkelijk zelf regelen. In het menu Instellingen / Beveiliging kun je een contactpersoon voor een herdenkingsstatus opgegeven. Ook kun je aangeven of je wel of niet wilt dat je account wordt verwijderd. Bij Google kun je bij Inactiviteitsvoorkeuren ook een contactpersoon toevoegen die ingelicht wordt als je account bepaalde tijd niet meer actief is. Ook wachtwoordmanagers en -apps hebben vaak de mogelijkheid om een digitale erfgenaam aan te wijzen.

Het is verstandig om een keer echt na te denken over dit onderwerp en kort wat zaken op papier of in een digitaal document te zetten. Bijvoorbeeld welke sites je veel gebruikt, wat bewaard moet worden en wat niet, en hoe men ergens kan inloggen in geval van nood. Vertel ook waar belangrijke fotoโ€™s staan en welke (online) vrienden wel of niet moeten worden ingelicht. Breng je partner, een familielid of vriend van jouw (digitale) document met informatie op de hoogte zodat hij of zij dit kan terugvinden. Dit scheelt achteraf heel veel gedoe voor nabestaanden, want anders moeten zij lange, ingewikkelde procedures gebruiken om recht te halen. Er moet immers bewezen worden dat je er niet meer bent en dat zij bevoegd zijn om informatie te wijzigen of een account te sluiten. En dat is wel het laatste waar zij dan mee bezig willen zijn.

ยฉPXimport

Online diensten

Naast webshops zijn er heel veel online diensten waar je je mogelijk ooit voor geregistreerd hebt. Om je te helpen vind je hieronder een aantal populaire sites en diensten: * 500px * Avast * Dropbox * Facebook * Flickr * Google(+) * Hotmail/Live/Outlook * Icq * Instagram * Last.fm * Lexa * LinkedIn * Marktplaats * Monsterboard * Reddit * Relatieplanet * Schoolbank * Skype * Spelletjes.nl * Speurders * Snapchat * Tumblr * Twitter * Vimeo * Yahoo Mail * YouTube

Conclusie

Het is lastig te voorkomen dat een grote site gehackt wordt waardoor jouw persoonlijke gegevens en wachtwoorden in verkeerde handen komen, maar de risicoโ€™s zijn wel te minimaliseren. Bijvoorbeeld door je digitale geschiedenis te verminderen, accounts op te heffen die je niet meer gebruikt en je uit te schrijven voor oninteressante nieuwsbrieven en diensten die je eigenlijk niet (meer) nodig hebt. Als je een wachtwoordmanager gebruikt, leidt een hack er in ieder geval niet toe dat criminelen met รฉรฉn e-mailadres en wachtwoord toegang krijgen tot andere sites. En door over je digitale erfenis na te denken, houd je ook na onverwachte wendingen in eigen hand wat er met je sociale profielen gebeurt en belast je je nabestaanden minder. Het zijn misschien geen leuke klusjes om te doen, maar wel heel zinvol en het kost waarschijnlijk minder tijd dan je denkt.

ยฉPXimport

โ–ผ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe citruspersen voor minder dan 170 euro
ยฉ murziknata - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe citruspersen voor minder dan 170 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer: automatische citruspersen voor een mooi prijsje.

Zin in รฉcht lekker sap? Met een citruspers maak je dat zo zelf. Het is veel smaakvoller dan sap uit een pak en zit bomvol vitamines, zonder toegevoegde suikers of andere onzin. Met een elektrische citruspers heb je binnen een minuut een heerlijk vers sapje. Ideaal voor je sinaasappel bij het ontbijt, maar ook superhandig voor een scheutje citroen door je salade of limoen in je drankje. Makkelijk, snel, en puur natuur. Wij vinden vijf luxe automatische exemplaren voor je.

Solis Citrus Press Station 8454

De Solis Citrus Press Station is ontworpen voor het persen van diverse soorten en maten citrusvruchten. Het apparaat is uitgerust met een massief metalen persarm waarmee je met minimale inspanning druk uitoefent op de vrucht. Zodra je de hendel naar beneden drukt, start de motor van 160 Watt automatisch. De speciaal gevormde perskegel is gemaakt van zwaar gegoten aluminium. De behuizing van de citruspers is vervaardigd uit roestvrij staal. Voor het schoonmaken kunnen de onderdelen die met sap in aanraking komen, van het apparaat worden losgemaakt en in de vaatwasser worden gestopt. De sapuitloop heeft een druppelstop, die je omhoog kunt klappen om te voorkomen dat er sap op het aanrecht lekt na het persen. Het apparaat staat op antislipvoetjes voor stabiliteit tijdens het gebruik.

Princess 201853 Black Steel

Bij de Princess 201853 staat de constructie van gegoten aluminium centraal en dat maakt het apparaat robuust. De pers wordt aangedreven door een stille motor met een vermogen van 160 Watt. De perskegel is universeel ontworpen en heeft opstaande randen, waardoor deze geschikt is voor zowel kleine als grote citrusvruchten zonder dat je van opzetstuk hoeft te wisselen. Het persen activeer je door de sterke aluminium persarm naar beneden te bewegen. Het sap stroomt vervolgens door een roestvrijstalen pulpfilter direct in het glas. Dankzij dit filter worden vruchtvlees en pitten van het sap gescheiden. De uitloop is voorzien van een druppelstopsysteem. Na gebruik zijn de vaatwasserbestendige onderdelen, zoals de perskegel en het filter, eenvoudig te verwijderen en te reinigen.

CASO CP 330 Pro

Dit model, de Caso CP 330 Pro, is voorzien van een roestvrijstalen behuizing en een eveneens roestvrijstalen perskegel. Het gebruik is gericht op eenvoud: je plaatst een gehalveerde citrusvrucht op de kegel en de motor met een vermogen van 160 Watt start vanzelf zodra je de hendel naar beneden beweegt. Het sap vloeit door een roestvrijstalen zeef direct in een glas dat je onder de tuit plaatst. Om nadruppelen op het werkblad te voorkomen, kan deze saptuit omhoog worden geklapt. De stabiliteit van de machine wordt verzekerd door de zuignappen aan de onderzijde, die ervoor zorgen dat het apparaat stevig op zijn plek blijft staan tijdens het persen. De losse onderdelen zijn afneembaar en kunnen in de vaatwasser worden gereinigd. De motor van het apparaat is extra stil in gebruik.

Hendi Citruspers

De Hendi Citruspers heeft een behuizing van roestwerend materiaal. De perskom, zeef en de drie meegeleverde perskegels zijn gemaakt van roestvrij staal en ABS-kunststof. Die onderdelen zijn afneembaar en kunnen in de vaatwasser. De motor, met een vermogen van 180 Watt, zorgt voor een rotatiesnelheid van 1500 toeren per minuut en wordt bediend met een aan-/uitschakelaar. Voor de veiligheid is er een polycarbonaat anti-spatkap aanwezig die het sap opvangt. Je perst de vruchten door middel van de hefboomarm. Dit model wordt geleverd met drie verschillende, verwisselbare perskegels die zijn ontworpen voor kleine en grote citrusvruchten.

Gastroback Advanced Pro S

Een specifiek kenmerk van de Gastroback 41150 Design Juicer Advanced Pro S is de aanwezigheid van twee verschillende roestvrijstalen zeven. Hiermee heb je de mogelijkheid om zelf de hoeveelheid vruchtvlees in je sap te bepalen, afhankelijk van welke zeef je gebruikt. De behuizing van het apparaat is volledig vervaardigd uit geborsteld roestvrij staal. Het persen gebeurt door middel van een massieve aluminium pershendel, die je met lichte druk naar beneden beweegt om de motor te activeren. Deze motor heeft een vermogen van 100 Watt en is ontworpen om stil te functioneren. De perskegel is universeel, wat betekent dat je er diverse formaten citrusvruchten op kunt gebruiken, van limoenen tot grapefruits. De sapuitloop is voorzien van een druppelstop. Voor de reiniging kun je alle afneembare onderdelen loskoppelen en in de vaatwasser plaatsen.

โ–ผ Volgende artikel
๐Ÿ๐Ÿ‚๐Ÿ“ธ Foto's maken in de herfst? Zo leg je de najaarspracht het beste vast
ยฉ (C)2014 Igor Stevanovic, all rights reserved
Huis

๐Ÿ๐Ÿ‚๐Ÿ“ธ Foto's maken in de herfst? Zo leg je de najaarspracht het beste vast

Geel, dieprood, bruin: dit is dรฉ tijd waarin de natuur zich van haar mooiste kant laat zien. Wil jij ook prachtige herfstfoto's maken? Trek er dan de komende weken op uit, gewapend met je camera en met deze handige tips!

Dit artikel in het kort:

๐Ÿ‚ De beste tijd om herfstkleuren te fotograferen ๐Ÿ‚ Gebruik een polarisatiefilter ๐Ÿ‚ Spelen met contrasten ๐Ÿ‚ Regen? Juist leuk! ๐Ÿ‚ Herfst in de stad ๐Ÿ‚ Kleurencombinaties ๐Ÿ‚ Camera-instellingen voor herfstfotografie ๐Ÿ‚ Herfst & licht

Lees ook: 20 tips om de mooiste foto's te maken met je compactcamera

De astronomische herfst begint al op 21 september, maar de echte kleurenpracht laat vaak even op zich wachten. Pas na de eerste koude nachten krijgen bomen hun karakteristieke tinten. Vooral in de laatste weken van oktober en de eerste dagen van november staat het bos er vaak op zijn mooist bij. De bladeren van berken, beuken en eiken veranderen dan in een bont palet van geel, oranje, rood en bruin. Wil je dit vastleggen, wacht dan niet te lang, want een flinke storm of regenbui kan het kleurrijke bladerdek flink uitdunnen.

Gebruik een polarisatiefilter

Wil je de herfstkleuren op hun mooist vastleggen, dan heb je veel aan een polarisatiefilter. Daarmee verdwijnen hinderlijke weerspiegelingen op natte bladeren en worden tinten dieper en levendiger worden. Zonder filter oogt het bladerdek na een regenbui vaak wat vlak. Houd er wel rekening mee dat het filter ongeveer anderhalve stop licht tegenhoudt, waardoor je sluitertijd langer wordt. Om bewegingsonscherpte te voorkomen, is een statief daarom een verstandige aanvulling in je uitrusting.

Minder beweging, betere foto's?

Neem een statief mee!

Contrasten maken je foto

Herfstfotografie is meer dan een spel met kleuren: het gaat ook om het vinden van tegenstellingen die een beeld laten spreken. Een dicht bos dat baadt in dezelfde goudgele gloed kan rust en eenheid uitstralen, terwijl een enkele boom met vurige bladeren in een kaal veld juist dramatisch afsteekt tegen de leegte. Dat soort contrasten geven je foto een verhaal.

Loop je door het bos, ga dan ook eens op zoek naar details. Het tapijt van bladeren op een smal pad, een rood blad dat eigenwijs boven de rest uitsteekt of drijvende bladeren die als schilderijtjes over donker water glijden. Zelfs het zachte groen van mos en de subtiele tinten van herfstgras kunnen veranderen in een klein, intiem landschap dat de seizoenssfeer perfect vangt.

ยฉLeka - stock.adobe.com

Regen? Juist leuk!

Na een regenbui zijn de herfstkleuren vaak nog intenser. Bovendien zorgen de regenplassen voor extra weerspiegelingen. Je kunt ze ook gebruiken als interessante voorgrond in je foto's.

Herfst in de stad

Voor sfeervolle herfstfoto's hoef je niet altijd het bos in. Ook de stad biedt volop mogelijkheden. Bomen langs grachten en kanalen kleuren net zo uitbundig en vormen samen met de gevels en straten een levendig decor. Let daarbij ook op kleine scรจnes: een spiegeling van herfstbladeren in het water, of een felgekleurd blad dat blijft liggen op de rand van een bootje.

ยฉEkaterina Belova

Kleurencombinaties

Wie oog heeft voor kleur en hun onderlinge samenhang, kan foto's meer kracht en balans meegeven. In het kleurenspectrum staan bepaalde tinten recht tegenover elkaar, zoals blauw en oranje of rood en groen. Zet je die samen in beeld, dan versterken ze elkaar en springen de kleuren er echt uit. Denk aan een boom vol oranje bladeren die afsteekt tegen een strakblauwe lucht. Kleuren die juist naast elkaar liggen, zoals geel en oranje of blauw en groen, werken heel anders. Ze vloeien in elkaar over en geven je foto een rustige, harmonieuze uitstraling.

ยฉPeter Hermes Furian

Camera-instellingen voor herfstfotografie

Om de herfstkleuren en -details zo goed mogelijk vast te leggen, is het belangrijk om de juiste camera-instellingen te gebruiken. Hieronder staan een paar basisinstellingen die je kunnen helpen:

Diafragma

Voor landschapsfoto's wil je vaak zoveel mogelijk scherpte van voor- tot achtergrond. Gebruik hiervoor een klein diafragma (hoge F-waarde, bijvoorbeeld F 8 tot F 16). Close-ups van bladeren of reflecties maken? Kies dan voor een grotere diafragmaopening (lage F-waarde zoals F 2.8 of F 4) om een mooie onscherpe achtergrond te creรซren.

Sluitertijd

Afhankelijk van het licht en of je wel of niet een statief gebruikt, kun je de sluitertijd variรซren. Voor scherpe foto's in weinig licht kun je voor een langere sluitertijd kiezen, maar je hebt dan wel een statief nodig om beweging te voorkomen. Als er wind is, kan een korte sluitertijd (bijv. 1/250 of sneller) handig zijn om bewegende bladeren scherp vast te leggen.

ISO

Probeer de iso-waarde zo laag mogelijk te houden (bijvoorbeeld ISO 100 of 200) om ruis in je foto's te vermijden. Bij weinig licht kun je de iso-waarde een beetje verhogen, maar vermijd te hoge waardes om beeldkwaliteit te behouden.

Herfst & licht

Herfstlicht heeft iets bijzonders. De zon staat laag en geeft het landschap vaak een zachte, warme gloed. Wil je dit licht optimaal benutten, dan zijn de eerste en laatste uren van de dag het meest geschikt. Tijdens het gouden uur โ€“ kort na zonsopkomst en vlak voor zonsondergang โ€“ worden de kleuren dieper en warmer, terwijl lange schaduwen en subtiele gelaagdheid je foto extra sfeer geven.

Midden op de dag ligt dat anders. Het felle, directe licht kan kleuren vlak maken en harde schaduwen veroorzaken. Fotografeer je toch op dit moment, zoek dan beschutte plekken of plaats jezelf zo dat de zon achter je valt, om hinderlijke reflecties te voorkomen.

Ook een grijze dag kan verrassend mooi uitpakken. Wolken werken als een natuurlijke diffuser die het licht gelijkmatig verspreidt. Hierdoor verdwijnen harde schaduwen en komen herfstkleuren juist zacht en vol verzadiging naar voren.

Lees ook: Zo fotografeer je de zonsondergang met je smartphone

๐Ÿ“ธ Zoom Academy Pro Dit artikel komt uit de online cursus Fotograferen in de Herfst van Zoom Academy Pro. Met ruim 90 interactieve cursussen en 100+ uur aan videomateriaal is dit hรฉt platform voor de gepassioneerde fotograaf. Of je nu een ambitieuze amateur bent, een starter, een professional of ergens daartussenin: met Zoom Academy Pro leer je beter fotograferen. Klik hier om naar Zoom Academy Pro te gaan.