Zoals je wellicht weet beschikt een Chromebook (of beter: Chrome OS) over de mogelijkheid om Linux-programma’s te draaien. Feitelijk is dit nog altijd een doorlopende bètatest, maar er wordt langzaam aan steeds meer functionaliteit toegevoegd. Sinds kort worden ook usb-apparaten herkend. Wat moet je hierover weten?

Een van de tekortkomingen in de Linux virtuele machine onder Chrome OS was, dat USB-hardware niet toegankelijk was. Inmiddels zijn we alweer flink wat updates van Google’s voor Chromebooks bedoelde besturingssysteem verder. En kan dat gelukkig tegenwoordig wél! Als je de meest recente versie van Chrome OS draait werkt het vrij simpel. 

Ten eerste is het (natuurlijk) zaak om de Linux virtuele machine (vm) te activeren, standaard staat deze optie uit. Daarvoor start je Instellingen (klik ergens in het klokvlakje rechtsonder in beeld en daarna op het tandwieltje in het opengevouwen paneel). Klik in het geopende venster aan de linkerkant op Geavanceerd en dan op Ontwikkelaars. Je kunt nu aan de rechterkant Linux aanzetten met de daarvoor bestemde knop. 

Volg simpelweg de instructies, er moet een en ander gedownload worden maar na maximaal een minuut of tien moet alles in orde zijn. Je beschikt nu over een complete Linux vm, die je kunt starten via het app-paneel (balletje helemaal links op het dock) en dan in het geopende paneel op ^ klikken. Je vindt ergens tussen de geïnstalleerde apps de appgroep Linux-apps.

©PXimport

Usb-apparaten beheren

Stel dat je een USB-apparaat wilt gebruiken onder Linux, dan kan dat tegenwoordig. Niet alles wordt ondersteund, kwestie van uitproberen. In ons geval hebben we een USB-naar-serieel convertertje ingeprikt. Deze dingen worden veel gebruikt voor bijvoorbeeld het programmeren van en communiceren met microcontrollers. 

Om te checken of dit apparaat beschikbaar gemaakt kan worden voor Linux, prik je het in. Open daarna weer de al genoemde Chrome OS Instellingen en klik weer (links) op Geavanceerd, gevolgd door een klik op Ontwikkelaars. Klik dan rechts op Linux-ontwikkelomgeving en dan op USB-apparaten beheren. 

In ons geval verschijnt de converter in het lijstje, activeren doe je door de schakelaar achter het apparaat aan te zetten. Let op: deze actie wordt helaas (nog?) niet onthouden. Wat betekent dat je telkens wanneer je de Linux-omgeving (of een app die daaronder draait), je USB-apparaat (apparaten) opnieuw toestemming moet geven.

©PXimport

Zet de schakelaar achter je USB-apparaat aan om ’t toegang te verlenen. Vanaf dat moment kun je het ding gebruiken in combinbatie met Linux. Zoals te zien kunnen wij via een serieel terminalprogramma een op de converter aangesloten apparaat benaderen. Kortom: missie geslaagd!

Over Terminal

Onder Android – tevens een onderdeel van de Chromebook – zijn wel diverse terminal-apps beschikbaar, maar we hebben er op moment van schrijven nog geen een aan de praat gekregen. Een heel enkele keer wordt de USB-converter wel herkend, maar kan de benodigde overdrachtssnelheid (baudrate) niet correct ingesteld worden. 

In alle andere gevallen wordt de converter totaal niet herkend. Heel misschien heb je met een ander exemplaar dan wat wij hier hebben wel geluk. Reken er echter niet op. 

©PXimport

Echt noodzakelijk is het dan ook weer niet, want Chrome OS beschikt over de mogelijkheid om een terminal-programma in de Chrome browser te draaien! En deze desgewenst ook als web-app te installeren. Meest bekende is Beagle Term. Dit is een eenvoudige web-app, verwacht er geen extreme wonderen van qua mogelijkheden. Maar het werkt. 

Andere oplossingen

Wil je meer serieus aan de slag met een seriële terminal-verbinding dan is de Linux virtuele machine in Chrome OS echter de meest voor de hand liggende weg. De web-app is prima bruikbaar om even snel iets te checken bijvoorbeeld. Maar omdat zaken als terminal-emulatie en dergelijke ontbreken zul je bijvoorbeeld geen kleur zien; alles is monochroom. 

Nogmaals: voor het snelle werk prima, maar niet als je echt wil communiceren met een randapparaat dat net wat meer geavanceerde opties ondersteund.

Ook voor het programmeren van microcontrollers via een seriéle dongle ben je op je Chromebook aangewezen op Linux. Voor de rest geldt dat voor andere usb-hardware andere oplossingen beschikbaar zijn.

Probeer wellicht eens een USB-DAC (ofwel digitaal-analoog-converter voor geluid), of een ander USB-apparaat dat je hebt liggen. Werkt het niet onder Chrome OS zélf, dan krijg je het misschien – gecombineerd met de juiste software – wel aan de gang onder de Linux vm!

©CIDimport

Een ‘kale’ Linux-terminalsessie open je door de app Terminal te starten. Linux-fanaten kunnen dan hun ding doen. Gelukkig is er voor de wat mindere ‘terminal-ridders’ ook een Linux app-store (met hoofdzakelijk gratis open source software daarin) beschikbaar. Daarvoor start je de app Software. 

Het aardige is, dat al deze software gebruik maakt van de Chrome OS-desktop. Ofwel: installeer je uit deze app store bijvoorbeeld fotobewerker GIMP, dan kun integreert die volledig met Chrome OS qua uiterlijk. Wel opletten: Linux-apps kunnen flink wat opslagruimte in beslag nemen. Veel Chromebooks zijn nog altijd voorzien van bescheiden SSD’s, dus als jij een machine met 32 GB opslagruimte hebt is het een kwestie van afwegen wat je echt graag wilt en wat minder belangrijk is. 

Vergeet ook zeker niet om zo af en toe eens te kijken wat er aan Linux-programma’s is ‘achtergebleven’ na eens een keer uitproberen. Verwijderen van niet meer nodige software kan ineens een hoop schijfruimte vrijmaken!

Linux op aanvraag

Nog even over die Linux-omgeving in je Chromebook. Feitelijk werkt die ‘ongemerkt’ op de achtergrond. Hij wordt alleen opgestart wanneer erom gevraagd wordt. Ofwel: wanneer jij een Linux-programma start, denk aan bijvoorbeeld die eerder genoemde Terminal of een andere via de Linux-store geïnstalleerd stukje software. 

Deze werkwijze betekent dat de eerste keer dat je een app start onder Linux, dit even kan duren. Immers: niet alleen het programma moet worden gestart, maar éérst moet de hele Linux-omgeving geboot worden. Op een tragere Chromebook kan dat heel even duren, op een sneller exemplaar ben je in een paar seconden klaar. Is de Linux vm eenmaal gestart, dan starten Linux-programma’s daarna veel sneller. Waarbij geldt dat telkens wanneer je je Chromebook uitschakelt (echt uitschakelt, dus niet het deksel dichtklapt om ‘m in slaap te brengen) en je opnieuw inlogt, de Linux vm niet automatisch wordt mee gestart. 

Kortom: het spel begint dan weer opnieuw en de eerste app starten onder Linux kost wat extra tijd. Geen drama, maar je moet het net even weten om niet de indruk te krijgen dat het mis loopt en je app of Linux niet start. Even wachten en het komt helemaal goed!

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.