Gillende mensen, ratelende achtbanen, vrolijk geroezemoes en kokhalsgeluiden. Wie zijn ogen dicht doet tijdens een potje RollerCoaster Tycoon World, waant zich even in 1999. Heel even maar, want zodra je je ogen weer opendoet, zit je toch echt naar een driedimensionale achtbaansimulator te kijken.

RollerCoaster Tycoon World

+ Achtbaanbouwmodus

+ Terreinmodus.

- Paden aanleggen een verschrikking

- Ratingsysteem werkt niet goed

- Prestaties ver onder de maat

- Waar is de uitdaging?

Die driedimensionale achtbaansimulator heeft nog maar weinig van doen met de allereerste RollerCoaster Tycoon. Dat hoeft op zichzelf geen slecht iets te zijn, maar door het succes van de eerste twee delen is het dat stiekem toch. Lees ook: Trackmania Turbo: Over de topsnelheid!

Overigens willen we benadrukken dat het hier om een Early Access-game gaat, waarbij je jezelf de vraag mag stellen waarom we een dergelijke game nu al recenseren. Het antwoord is simpel: omdat de game op dit moment ook als fysiek schijfje bij retailers te koop is. Op het doosje van deze fysieke versie staat overigens nergens vermeld dat de game eigenlijk nog in ontwikkeling is. Waarom je een game, die in onze ogen verre van af is, op deze manier al probeert te verkopen, is ons een raadsel.

©PXimport

Ondanks alles zit de achtbaanbouwer goed in elkaar.

Waar is Leafy Lake?

Bovenstaande alinea geeft overigens al direct prijs hoe de vlag erbij hangt in RollerCoaster Tycoon World. De ontwikkelaar heeft nog bergen werk voor de boeg om er een volwaardige game van te maken. Er zijn gewoon te veel zaken die ons doen terugverlangen naar de isometrische tijden van Forest Frontiers en Leafy Lake. Terwijl we zó graag willen zien dat RollerCoaster Tycoon terugkeert naar de top van de digitale simulatoren. Naar de plek waar een dergelijke franchise hoort te staan. Want als er iets is wat ons jeugdig hartje sneller doet kloppen, dan is het wel een pretparksimulator waarin we helemaal losgaan op imposante achtbanen en avontuurlijke thema's.

De realiteit is dat RollerCoaster Tycoon World ver weg staat van de game die het zou moeten zijn. Dit terwijl er toch ook wat goeds valt te bespeuren. Wie deze Early Access-versie afzet tegen de alfaversie van directe concurrent Planet Coaster (al is het maar vanwege het feit dat voormalige RollerCoaster Tycoon-ontwikkelaar Frontier Development nu aan het roer staat bij Planet Coaster) ziet dat qua content RollerCoaster Tycoon World al een stuk verder is. Zo kunnen we in RollerCoaster Tycoon World, in tegenstelling tot de concurrent, al veel meer doen met de achtbaanbouwer. Want hoewel we veel kunnen zeggen over deze game, zit het bouwen van achtbanen goed in elkaar.

©PXimport

RollerCoaster Tycoon World heeft meer content dan zijn directe concurrent: Planet Coaster.

Achtbanen bouwen!

Het hele principe van een achtbaan bouwen werkt via een intuïtief click en drag-systeem. Je kiest gewoon de richting waar je heen wilt, klikt en een nieuw stuk achtbaan verschijnt. Daarna kun je naar hartenlust schuiven, draaien, kantelen en verhogen door een combinatie van de 1 t/m 4-toetsen, je muis en de shift-knop. Het kost je slechts een paar tellen, maar vervolgens bedenk je echt de meest waanzinnige creaties die je daarna ook daadwerkelijk kunt bouwen. Het werkt snel, eenvoudig en is bovendien zeer toegankelijk als je later nog wat wilt toevoegen of aanpassen. In de bouwmodus voeg je snel punten (nodes) in je achtbaan toe, waardoor je meer opties krijgt om je baan tot in de puntjes te perfectioneren. Handig voor wanneer je bijvoorbeeld een bocht iets minder gekanteld of een helling net iets steiler wilt maken. De game voorziet daarnaast in de mogelijkheden om een complete attractie eenvoudig te verplaatsen of er een blauwdruk van te maken.

Deze manier van bouwen werkt veel beter dan de ouderwetse stuk-voor-stuk manier zoals in eerder RollerCoaster Tycoon-games werkt gebruikt. Wie het daar niet mee eens is, kan het ook op de oude manier doen. Het grote probleem is echter dat het er op dit moment helemaal geen fluit toe doet hoe je jouw achtbaan perfectioneert. Of dat juist niet doet. Het scoresysteem van achtbanen (o.a. gebaseerd op misselijkmakendheid en intensiteit) lijkt weinig realistisch te zijn, waardoor je gasten vooral heel veel moeten overgeven. Daarnaast maakt het ook helemaal niet uit welke score je hier behaalt, want je gasten stappen toch wel in. Misschien wat minder dan anders, maar winst maken doe je sowieso. Dat maakt de geweldige bouwmodus onderaan de streep eigenlijk overbodig.

©PXimport

Uiteindelijk stappen ze toch wel in.

Dikke tranen

Waar Planet Coaster vooralsnog mijlenver in voorop loopt is de manier waarop je objecten, gebouwen en versieringen plaatst. We slaakten een kleine kreet van geluk toen we merkten dat we in RollerCoaster Tycoon World, zoals vanouds, bankjes en lampen aan de paden kunnen plaatsen (ook al werkt deze optie niet helemaal zoals het zou moeten). Om vervolgens weer in tranen uit te barsten toen we ook merkten dat paden aanleggen zelf belachelijk slecht werkt. RollerCoaster Tycoon World biedt de mogelijk om via een snap- of grid-tool te werken, maar beiden blinken uit in nadelen. Zo is een 'mooi' cirkelvormig pad aanleggen bijna onmogelijk en valt het vies tegen om een wachtrij vaak recht op een ander pad aan te leggen. Ook een gebouw aan een al aangelegd pad laten aansluiten kan blijkbaar alleen met de snap-tool aan. In elke andere modus moet je eerst het gebouw plaatsen voordat je een pad ernaartoe kan leggen. Juist op deze momenten verlangen we echt terug naar 1999.

Daarnaast kunnen we helemaal geen gebouwen rond attracties en horecagelegenheden plaatsen, waardoor de aanwezige thema's slechts uitgedragen worden door losse objecten. Hierdoor voelt je grote park al snel heel generiek en weinig samenhangend aan. De terreinmodus werkt dan wel weer goed, waardoor je de ondergrond nog aardig kan afstemmen op wat erboven gebeurd. De terreinmodus werkt, net als de achtbaanmodus, snel en effectief en kent amper minpunten. Dat de optie om onder de grond te bouwen compleet verdwenen is, zorgt echter voor een wrange nasmaak.

©PXimport

De paden zijn een ramp.

Waar is het hart?

Dat geldt trouwens ook voor een totaal gemis aan micromanagement, zoals de mogelijkheid om personeel toe te wijzen aan gebieden en ze op te pakken. Prijzen moet je per stalletje instellen en opties om een attractie of gebouw helemaal naar smaak aan te passen zijn er bar weinig. Het zorgt er allemaal voor dat ons gevoel bij RollerCoaster Tycoon World er gewoon niet is. Het voelt allemaal te mat, te vlak en te kaal aan. Alsof het hart uit de franchise is gerukt. Achtbanen bouwen is een ontzettend gave bezigheid en deze modus kan zich waarschijnlijk gaan meten met de besten in dit genre, maar alles daaromheen komt gewoonweg niet in de buurt van zijn voorgangers of concurrenten. De game mist uitdaging en diepgang en zonder de uitmuntende achtbanen zouden we het in deze game nauwelijks een uur volhouden. Terwijl we zo graag willen.

Wie een blik werkt op het gebruik van zijn werkgeheugen tijdens het spelen, zal versteld staan. Want hoewel de game grafisch bij lange na niet kan tippen aan welke huidige game dan ook en er vooral in het begin van de game nauwelijks iets valt te berekenen, slokt de game bijna 8GB werkgeheugen op (ter illustratie: dat is net zoveel als de aanbevolen eis voor Dark Souls 3). Het is ook iets wat je direct merkt tijdens het spelen. We dachten dat het misschien aan ons lag, maar een rondje langs de velden leert ons dat veel gamers last hebben van belachelijk lage framedrops en instabiele gameplay. Zodra je park ook maar meer dan een handvol attracties kent, gaat het hard bergafwaarts met je prestaties.

©PXimport

Na een handjevol attracties begint je werkgeheugen al te huilen.

Al deze minpunten kun je, mocht je dat heel graag willen, allemaal wegcijferen onder de noemer Early Access. Hoewel we dat eigenlijk niet willen. Wie een game als een fysiek schijfje op de markt brengt voor een volwaardige prijs, mag afgerekend worden op hetgeen dat aangeboden wordt. Zeker als je kijkt naar de prestaties van de game zelf. Prestaties die in Rollercoaster Tycoon World ver onder de maat zijn.

Conclusie

Wat je als ontwikkelaar moet doen, is 15 euro vragen voor een Early Acces-game, luisteren naar je fans en de beste Rollercoaster-game ooit bouwen. Wat je niet moet doen is de volle mep vragen, een game als volwaardig proberen te verkopen en dan met dit aankomen. Onder een hoop frustratie en een geweldige achtbaanbouwer zit zeker potentie voor een goede game. Maar of die potentie er ooit uit gaat komen, is nog maar zeer de vraag.

RollerCoaster Tycoon World is nu fysiek in de winkels verkrijgbaar en als Early Access-game op Steam voor pc.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇