Kingdom Come: Deliverance is een ambitieuze en unieke role playing game, die rafelt aan de randen. De middeleeuwse setting is bijzonder knap neergezet, de queesten geven je alle vrijheid en het diepgaande vechtsysteem staat met kop en schouders boven de concurrentie. Veel storende bugs en een verhaal dat halverwege aan kracht indoet staan echter een klassieke status in de weg.

In het koninkrijk Bohemen van de vroege vijftiende eeuw staat broeder tegenover broeder. Koning Wenceslaus IV is niet bepaald een groot staatsman als zijn pas overleden vader, en broer Sigismund, koning van Hongarije, vindt dat hij het beter kan. Voor de eenvoudige smidszoon Henry zal dat allemaal een worst wezen, totdat Sigismund met zijn huurleger Koemanen zijn dorp platbrandt. Machteloos moet hij toekijken hoe zijn ouders meedogenloos worden neergeslagen en Henry zweert wraak. Wraak op de Duitse edelman die Henry’s vader dodelijk verwondt en wraak op de bandiet die zijn vaders zwaard rooft. Het is het begin van een groots verhaal met genoeg plotwendingen om een speelduur van veertig tot zestig uur te vullen.

Door een gelukkige loop van omstandigheden komt Henry onder de hoede van Sir Radzig Kobyla, onder wiens vleugels hij zich ontpopt als een ware avonturier. Hoe precies is aan jou. Een voor de hand liggend pad is die van de gepantserde zwaardvechter. Kingdom Come: Deliverance kent een bijzonder uitgebreid vechtsysteem en een even diepgaande simulatie van wapenrustingen. Vanuit meerdere richtingen kun je slaan of steken. Afweren, pareren en riposteren behoren allemaal tot de mogelijkheden en voor elk wapen kun je tevens enkele vernietigende en historisch accurate combo’s leren.

©PXimport

De eer aan jezelf houden

Tegelijkertijd ervaar je hoe ridders de tanks van de middeleeuwen waren. Met een ruime selectie aan maliënkolders, kurassen, wapenrokken en tunieken kun je eindelijk die ridderfantasieën van vroeger uitleven. Vroeg in de game breekt het angstzweet je nog uit bij het zien van twee bandieten. Naar het einde van de game toe barst je in lachen uit, zodra vier rovers een paar keer zinloos met hun mes toesteken en in paniek raken als dat geen effect blijkt te hebben.

Je kunt het in Kingdom Come: Deliverance ook over een hele andere boeg gooien. In plaats van dapper op de vijand afstormen in een glinsterend harnas, behoren minder eervolle methoden net zo goed tot de mogelijkheden. In donkere kleding en met een boog op de rug kun je het jezelf een stuk makkelijker maken door ’s nachts een kamp in te sluipen. Een scheutje zelf gebrouwen vergif in de pot met eten gieten en de volgende ochtend wandel je fluitend het kamp binnen.

©PXimport

Vrijheid om te falen

De vrijheid om te kiezen hoe je een bepaalde situatie doorkomt, loopt als een rode draad door de game heen. Zelden is er slechts één oplossing en het is aan jouw eigen opmerkzaamheid of je de alternatieven vindt. In de proloog van de game wordt Henry bijvoorbeeld gevraagd om een wanbetaler te confronteren. Je kunt met gladde tong de norse man overhalen om te betalen of, mocht dat niet lukken, je vuisten laten spreken. Daarnaast kun je ook je vrienden inschakelen om mee te helpen met het gevecht. De vierde route is bij het doelwit inbreken en zijn huis leegroven. Nou is dit nog een basaal voorbeeld, maar ook later in de game blijft deze vrijheid overeind. Zo zijn we er van overtuigd dat er een elegante oplossing is voor de infiltratie van het klooster, maar onze poging had meer weg van de climax van The Name of the Rose.

Deze vrijheid betekent ook dat iets op allerlei manieren helemaal in de soep kan lopen, maar dat wordt knap genoeg nooit frustrerend. ‘Quest Failed’ is zelden ‘Game Over’. Kingdom Come is geen makkelijke game, maar het script is voorzien van meerdere vangnetten, zodat het spoor nooit helemaal doodloopt. Bij onze zoektocht naar een kamp huurlingen hadden we eindelijk een ontmoeting met een paar ronselaars geregeld, maar dit eindigde in bloedvergieten voordat we de benodigde informatie hadden. De queeste stond weliswaar genoteerd als voltooid, maar we hadden geen idee hoe het nu verder moest. Even later merken we een nieuwe gespreksoptie op in de taveerne en komen we gelukkig alsnog op het juiste spoor. Dit verloopt niet altijd even vlekkeloos – soms vraagt Henry naar namen die we nooit eerder hebben gehoord – maar we hebben liever een opgetrokken wenkbrauw dan dat we een vier uur oude save moeten herladen.

©PXimport

Geschiedenisles

Kingdom Come: Deliverance is niet slechts een bewonderenswaardig uitgebreide sandbox rpg, het is tegelijkertijd een fascinerende blik op centraal Europa van de late middeleeuwen. Een team van historici was nauw betrokken bij de ontwikkeling en dat merk je. De game zit tjokvol weetjes over vijftiende eeuws Bohemen en – ook al blijft Kingdom Come grotendeels fictie – veel van de personages en locaties komen zo uit de geschiedenisboeken wandelen. Wat geschiedenisboeken echter niet voor elkaar krijgen, is om deze periode zo effectief tot leven te wekken als Kingdom Come. Priesters houden op marktpleinen donderende preken over tegenpausen en corruptie binnen de kerk en dorpsbewoners slaan bezorgd een kruis als ze over de oorlog praten. Ook de interface ademt de middeleeuwen, met portretten en kaarten die in een platte, maar rijk versierde stijl zijn getekend. Uiteraard zijn er concessies aan de gameplay – je hebt gelukkig geen schildknaap nodig om je wapenrusting aan te trekken – maar Kingdom Come: Deliverance is uniek in zijn streven om een geloofwaardige middeleeuwse maatschappij te representeren.

©PXimport

De nadruk op geschiedkundige authenticiteit maakt bovendien dat Henry als personage altijd menselijk blijft. Vechten op een lege (of overvolle) maag is vragen om problemen en je doet er goed aan om regelmatig te rusten. Met een paar drankjes op bluf je jezelf sneller langs wachters die je argwanend vragen waarom je ’s nachts zonder fakkel door de straten sluipt. Als je echter te diep in het glaasje kijkt, ligt een blackout op de loer en loop je het risico om verslaafd te raken. In de meeste gevallen dragen deze deze invloeden van het survivalgenre bij aan de geloofwaardigheid van de game – een jonge, ongetrainde smidszoon slaat niet zomaar even vier bandieten van zich af – maar bij het savesysteem vliegt Kingdom Come uit de bocht. Het idee dat je alleen handmatig kunt saven door beperkt beschikbare Saviour Schnapps te drinken is geinig, maar het is niet leuk om door de game gestraft te worden als het echte leven zich aandient.

©PXimport

Ego te absolvo

Een complexe sandbox rpg is niet compleet zonder even bizarre als hilarische bugs – onze favoriet is hoe alle soldaten in koor “Good to see you, Henry!” roepen na sommige tussenfilmpjes – maar de game zit vol kleine en grote foutjes die soms de vooruitgang in gevaar brengen. De ene keer loopt een npc die je vergezelt bij een opdracht enthousiast tegen een klif op, de andere keer ontbreekt er na een reload een cruciale gespreksoptie. Kingdom Come: Deliverance mist de gepolijste afwerking van een game als The Witcher 3: Wild Hunt. De animaties zijn bijvoorbeeld individueel indrukwekkend, maar ze volgen elkaar hakkelend op. De game is veeleisend voor de pc – een recente Core i7 of hoog geklokte Ryzen is vereist als je in drukke scènes zestig frames per seconde wilt halen – maar de laadschermen bij het beginnen van een gesprek of de secondenlange pauzes die af en toe de game plagen, zijn minder goed te verklaren.

Bovendien levert het verhaal naar het einde toe aan kracht in. De introductie van Henry en de aanval die het verhaal in gang zet zijn uitstekend gedaan, maar naarmate de plot vordert draait het steeds minder om de persoonlijke reis van Henry en steeds meer om de politieke spelletjes van edelen die maar een paar keer in beeld komen. De game doet zijn best om de conclusie recht te breien, maar het komt uiteindelijk neer op een ‘to be continued’. We verwachtten niet dat Henry aan het eind van de rit tot keizer van het Heilige Roomse Rijk wordt gekroond, maar een emotioneel beladen duel als climax had niet misstaan.

De ambitie van Kingdom Come: Deliverance reikt net wat verder dan zijn kunnen. Als een portret van de middeleeuwen is de game uniek en het is een bijzondere ervaring om simpelweg door de groene heuvels en bossen te galopperen. De zwaardgevechten zijn complex, maar bevredigend en de wijze waarop je op meerdere manieren problemen te lijf kunt gaan is bewonderenswaardig. Een gebrekkige afwerking en een verhaal dat geleidelijk zijn focus verliest zijn een smet op het blazoen van Kingdom Come, maar dat zijn zonden die we deze unieke game kunnen vergeven.

Kingdom Come: Deliverance is nu beschikbaar voor pc, Xbox One en PlayStation 4. De review is op basis van de pc-versie.

Bij je zoektocht naar een vriezer zijn er verschillende zaken om op te letten. Denk bijvoorbeeld aan de ruimte waar je de vriezer wilt plaatsen – in de keuken of juist ergens anders, zoals de schuur of garage. Welk model past het beste? En wat zijn de technische verschillen tussen een inbouw- en een vrijstaand model?

Sta je op het punt een nieuwe vriezer te kopen? Dan kom je waarschijnlijk al snel voor een keuze te staan: ga je voor een inbouwvriezer of kies je toch liever voor een vrijstaand model? Op het eerste gezicht lijken ze misschien op elkaar, want ze doen in de basis hetzelfde: eten en drinken invriezen en koel bewaren. Toch zijn er flink wat verschillen tussen deze twee soorten, en het is handig om daar even goed naar te kijken voordat je beslist.

Locatie: keuken of ergens anders

Eén van de eerste dingen om over na te denken is waar je de vriezer wil plaatsen. Een inbouwvriezer is bedoeld om netjes weggewerkt te worden in een keukenkast. Je ziet ‘m dus bijna niet, omdat de deur van de vriezer schuilgaat achter een kastdeur. Dat ziet er strak uit, vooral als je keuken een rustige en moderne uitstraling heeft. Wel heb je dan dus een keuken nodig die daar op is voorbereid, met de juiste maten en ruimte om de vriezer in te bouwen.

Een vrijstaande vriezer kun je neerzetten waar je maar wilt, zolang er een stopcontact in de buurt is en het niet te warm of te koud wordt in de ruimte. Denk aan de bijkeuken, schuur of garage. Dit maakt een vrijstaande vriezer wat flexibeler in gebruik.

©ID.nl

De keuken is voor de meesten de meest logische plek voor een vriezer, maar hij kan ook ergens anders staan.

Is er op de plek waar de vrijstaande vriezer komt te staan genoeg ruimte? Dan kun je ook een ander model overwegen, zoals een liggende vriezer. Dat zijn vrieskisten die je van boven opent. Het voordeel van dergelijke vriezers is dat er vaak meer inpast, omdat de opslagruimte groter is en je meerdere lagen kunt vullen.

Installatie

Als je kiest voor een vrijstaande vriezer, is het installeren meestal een fluitje van een cent. Je zet ‘m neer, zorgt dat hij waterpas staat en steekt de stekker in het stopcontact. Bij een inbouwvriezer komt er wat meer bij kijken. Je moet namelijk zorgen dat alles goed past en dat het keukenfront netjes aan de vriezerdeur wordt bevestigd. Soms zijn er ook speciale scharnieren nodig. Wanneer je een keuken laat ontwerpen, kan er alvast rekening worden gehouden met een inbouwvriezer en kunnen de juiste deurelementen daar alvast op worden aangepast.

Hoe zit het met het stroomverbruik?

Vriezers staan dag en nacht aan, dus het stroomverbruik telt flink mee in je energierekening. Zowel inbouw- als vrijstaande modellen zijn tegenwoordig verkrijgbaar met een zuinige energieklasse, maar vrijstaande vriezers zijn over het algemeen net iets efficiënter. Dat komt doordat ze beter hun warmte kunnen afvoeren, omdat ze immers niet 'opgesloten' zitten. Als je de vriezer vaak gebruikt en er veel in bewaart, kan het op de lange termijn dus schelen in je energiekosten. Bij een inbouwvriezer moet je sowieso goed opletten dat er voldoende koele lucht in de inbouwnis komt en dat de warmte goed kan worden afgevoerd. De achterzijde van een nis waar een inbouwvriezer in wordt gezet is standaard altijd open, maar zorg ook voor voldoende ruimte tussen de muur en de inbouwvriezer, zodat de afgegeven warmte niet blijft hangen en goed kan worden afgevoerd.

©ID.nl

Geluidsproductie

Een vriezer maakt geluid, dat hoort erbij. Dat geluid is niet constant, maar meestal vooral hoorbaar als de compressor aanslaat. Toch kan het verschil maken waar hij staat en welk type je hebt of het geluid dat een vriezer produceert, storend is. Een inbouwvriezer hoor je doorgaans iets minder, omdat het geluid wordt gedempt door de keukenkast eromheen. Een vrijstaande vriezer kan net iets meer opvallen qua geluid, vooral als hij in de keuken staat en niet ergens apart. Benieuwd hoeveel geluid de vriezer naar keuze eigenlijk maakt? Van tevoren kun je op de site van het Europees productregister voor energie-etikettering zien wat de geluidsproductie van de gekozen vriezer in Decibel is.

Op het energielabel dat verplicht is voor alle vriezers en koelkasten, zie je direct wat de geluidsproductie is van het gekozen apparaat.

Schoonmaak en onderhoud

Kijken we naar de schoonmaak en het onderhoud van de vriezer, dan is er eigenlijk weinig verschil in hoe een inbouwvriezer of een gewone vriezer wordt schoongemaakt. Intern zijn beide kasten op dezelfde manier opgebouwd, maar aan de buitenzijde is dat toch anders. Een vrijstaande vriezer kun je bijvoorbeeld aan de achterzijde veel beter schoonmaken omdat je de vriezer makkelijker kunt verplaatsen. Bij een inbouwvriezer kan er na verloop van tijd wel veel meer stofophoping plaatsvinden en is het lastiger om de achterkant schoon te maken: daarvoor zul je toch echt de vriezer uit de nis moeten halen.

©ID.nl

Kostenplaatje

Als je kijkt naar de prijs, zijn vrijstaande vriezers meestal wat goedkoper dan inbouwmodellen met vergelijkbare eigenschappen. Bij een inbouwvriezer betaal je namelijk ook voor het inbouwsysteem en het strakkere ontwerp. Bovendien moet je bij vervanging vaak een model kiezen dat precies in je keukenkast past. Dat maakt de keuze beperkter en soms ook duurder. Verder hangt het ook af van het deursysteem dat je kiest voor een inbouwvriezer. Bij een deur-op-deursysteem waar de deur van de keukenkast direct op de deur van de vriezer wordt gemonteerd, zijn ook andere scharnieren nodig die het extra gewicht van de keukendeur kunnen dragen. Bij een glijsysteem is dat niet het geval, omdat in dat geval de deur van de keukenkast een eigen scharniersysteem heeft.

Staat je vriezer op een koude plek?

Niet elke vriezer werkt goed bij lage temperaturen. Als je van plan bent om je vriezer in een onverwarmde ruimte te zetten, zoals een schuur of garage, is het belangrijk om eerst na te gaan of het apparaat daar wel tegen kan. Vaak wordt gedacht dat een vriezer het juist beter doet als het buiten koud is, maar dat klopt niet altijd. Een vriezer moet voldoende warmte kunnen afvoeren, en bij te lage omgevingstemperaturen kan de thermostaat in de war raken, waardoor het apparaat minder goed of zelfs helemaal niet meer werkt. De meeste vriezers kunnen tot zo'n 10 graden Celsius als minimum temperatuur aan.

Sommige vriezers kunnen ook prima in een schuur of garage staan, maar alleen als de temperatuurspecificaties dit toelaten.

Om te bepalen of een vriezer geschikt is voor een koude ruimte, kijk je naar de klimaatklasse. Die vind je op het energielabel of in de productspecificaties. Klimaatklassen geven aan binnen welk temperatuurbereik een vriezer goed kan functioneren. De meest voorkomende klassen zijn SN, N, ST en T. Een vriezer met klimaatklasse SN (Subnormal) werkt bijvoorbeeld nog bij temperaturen vanaf 10 graden, terwijl sommige modellen die speciaal ontworpen zijn voor gebruik in onverwarmde ruimtes al functioneren vanaf 5 graden of zelfs lager. Fabrikanten geven dit meestal duidelijk aan.

Op het Europees productregister voor energie-etikettering kun je van alle producten zien wat de klimaatklasse en de minimale en maximale temperatuur is waardoor het apparaat geschikt is.

Vrijstaande vriezers zijn soms speciaal ontworpen voor dit soort omstandigheden, met aanpassingen aan de techniek en isolatie. Er zijn bijvoorbeeld modellen met zogeheten Freezer Guard- of Frost Protect-technologie, die juist wel goed blijven werken in koude omgevingen. Die zijn ideaal als je de vriezer bijvoorbeeld op zolder of in een onverwarmde bijkeuken wilt zetten.

Inbouwvriezers daarentegen zijn vrijwel altijd bedoeld voor gebruik binnenshuis, op plekken waar de temperatuur redelijk constant is, zoals in de keuken. Ze zijn meestal niet getest of ontworpen voor gebruik bij lage omgevingstemperaturen. Zet je zo’n vriezer toch in een koude ruimte, dan is de kans groot dat hij niet goed werkt of dat de levensduur wordt verkort.

©ID.nl

Een vriezer op zolder zetten kan een oplossing zijn bij ruimtegebrek in de keuken, maar vergeet ook niet dat hij ook helemaal naar boven moet worden gezet.

Tot slot is het goed om te bedenken dat ook vocht en vorst in onverwarmde ruimtes een rol kunnen spelen. Als de omgeving te vochtig is of als er bevriezingsgevaar ontstaat, kan dat schade veroorzaken aan de elektronica of het rubber van de deurafdichting. Het is dus altijd slim om niet alleen naar de temperatuur, maar ook naar de algemene omstandigheden van de ruimte te kijken voordat je besluit waar je de vriezer neerzet.

Verhuizing of herinrichting?

Als je nog niet zo lang op één plek woont of van plan bent te verhuizen, is het handig om te bedenken hoe flexibel je wilt zijn. Een vrijstaande vriezer kun je gemakkelijk meenemen of op een andere plek zetten. Een inbouwmodel zit vast in je keuken en is lastiger te verplaatsen of te vervangen. Dat maakt een vrijstaand model soms praktischer, en is een betere keuze als je je (keuken)inrichting regelmatig verandert.

Tot slot

Of je nu kiest voor een inbouw- of een vrijstaande vriezer, het belangrijkste is dat hij goed past bij jouw huishouden en wensen. Denk goed na over waar je hem wilt neerzetten, hoeveel ruimte je nodig hebt en hoe belangrijk je dingen als energieverbruik of uitstraling vindt. Door even de tijd te nemen en je goed te laten informeren, voorkom je dat je achteraf spijt krijgt van je aankoop. Zo weet je zeker dat je een vriezer kiest waar je jarenlang plezier van hebt.

De vakanties zijn begonnen en als je op weg gaat naar het zuiden, sta je al gauw vast, bijvoorbeeld op de Autoroute du Soleil.De gratis app Google Map sbeschikt over een set tools om je trip vlot te laten verlopen. Zo kun je bijvoorbeeld heel eenvoudig de verkeersdrukte volgen.

De laag Verkeer

Open Google Maps op je smartphone en geef het vertrekpunt en de bestemming in. Daarna tik je onderaan op Route. Boven de kaart kies je de manier hoe je je verplaatst: auto, tram, metro, te voet of per fiets. Onderaan de kaart lees je alvast de afstand en de reistijd. Tik daarna op het pictogram Lagen in de rechterbovenhoek van het scherm. In de groep Kaartgegevens selecteer je Verkeer. Hierdoor wordt de verkeerslaag over de Google Maps-kaart gelegd. Verlaat het gedeelte Lagen door op het kruisje in de rechterbovenhoek te tikken.

Op de kaart worden de wegen ingekleurd op basis van de actuele verkeersdichtheid. Groen betekent dat je op een normaal tempo kunt rijden. Oranje staat voor langzaam rijdend verkeer en rood betekent dat het verkeer stilstaat. Niet tevreden met de route die Google Maps heeft geselecteerd? Bekijk dan alle alternatieve routes die als grijze lijnen op het scherm worden weergegeven. Tik op een van de opties om een ​​alternatieve route te selecteren.

De verkeersdrukte wordt met kleuren weergegeven.

Live verkeer

Op de computer open je de webbrowser en surf je naar Google Maps. Weer zoek je de bestemming, zodat Maps de route tevoorschijn kan halen. Daarna beweeg je de muisaanwijzer over het pictogram Lagen linksonder. Klik op de laag met het label Verkeer. Opnieuw zal Google de wegen inkleuren volgens verkeersdrukte. Je kunt de weergave Live verkeer in- en uitschakelen door op de schakelaar in het onderste deel van het scherm te klikken.

Op de computer kun je de weergave Live verkeer in- en uitschakelen.

Meldingen ontvangen

Het is mogelijk om van Google Maps meldingen te ontvangen wanneer er drukte ontstaat in de buurt van een locatie die je in Maps hebt opgeslagen. Hiervoor tik je rechtsboven op het pictogram van je Google-account. Daarna kies je Instellingen en dan Meldingen. Op de iPhone controleer je of het schuifje bij Plaatsen en evenementen aanstaat. Op een Android-apparaat tik je bij Navigeren / Verkeer bij nabije evenementen op Aan of Alleen in de app.

Wil je verkeersupdates ontvangen over plaatsen die je hebt opgeslagen?