Een tabel met cijfermateriaal is meestal moeilijk te interpreteren, daarom houden we van grafieken die in een oogopslag inzicht geven. Toch is het verleidelijk om in Excel ingewikkelde en overdonderende grafieken te maken, terwijl het natuurlijk om duidelijkheid gaat. Hoe kies je het juiste type en hoe maak je overtuigende, mooie Excel-grafieken die makkelijk te lezen zijn?

Grafieken en diagrammen zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. In zo’n grafische voorstelling herkennen we veel makkelijker trends en patronen dan in een rooster met veel getallen. Sommigen hebben het over grafieken wanneer het gaat over lijnen en kolommen. Zijn het cirkels of taarten, dan spreken ze over diagrammen. De definities van beide lopen door elkaar. Wij gebruiken deze termen daarom als synoniem van elkaar.

Ga bij het gebruik van grafieken sowieso resoluut voor duidelijkheid. Wanneer je de grafiek straks in PowerPoint gebruikt, zet deze applicatie er een kader met veel witruimte omheen. Daarbij nemen de legende en de titel ook nog eens veel ruimte in. Overweeg daarom of je de titel en legende echt nodig hebt. Probeer verder de grafiek zo groot mogelijk te maken. Hoe kun je grafieken nog visueel krachtiger maken? Welk type kies je voor je doel? We duiken in de wereld van de grafische voorstellingen.

Gegevenstabel

Iedere grafiek die je in Excel maakt, begint bij het selecteren van de gegevens die je aan de hand van staafjes, lijnen of taarten wilt weergeven. Daarvoor houd je de linkermuisknop ingedrukt op eerste cel linksboven van de gegevenstabel. Vervolgens sleep je de muisaanwijzer naar de rechterbenedenhoek van de tabel. Of je klikt op de eerste cel linksboven, drukt de Shift-toets in en dan klik je op de laatste cel rechtsonder.

©PXimport

Grafiektypes

Daarna plaats je de muisaanwijzer op de cel waar de grafiek moet komen. Vervolgens ga je naar het tabblad Invoegen waar je in het onderdeel Grafieken een ruime keuze aantreft. En daar wringt dikwijls de schoen. Als je hier het verkeerde type kiest, gaat de betekenis van de gegevens grotendeels verloren.

Veel gebruikers houden het bij drie types: staven, lijnen of cirkels. Excel beschikt alleen over meer mogelijkheden om gegevens visueel voor te stellen. Blijf je toch bij de basistypes? Zelfs dan kun je met enkele handigheidjes de gegevens nog duidelijker presenteren.

Opvallen

©PXimport

Aanbevolen grafieken

Sinds versie 2013 geeft Excel advies bij het maken van de keuze van het grafiektype. Klik in het onderdeel Grafieken op de knop Aanbevolen grafieken. Je ziet een selectie van grafieken waarvan het programma aanneemt dat ze geschikt zijn voor de geselecteerde gegevenstabel. Scrol even door de suggesties en klik met de linkermuisknop op een grafiek. Rechts in het deelvenster krijg je een voorbeeld te zien. Ben je tevreden? Klikt dan op OK.

©PXimport

Varianten

Wanneer je in de groep Grafieken een bepaald type selecteert, bijvoorbeeld Kolom, Lijn of Waterval, presenteert het programma nog meer varianten van het gekozen type in het tabblad Grafiekontwerp. Dat tabblad verschijnt als je op de grafiek klikt.

Wanneer je de muisaanwijzer over het plaatje houdt, toont het programma de naam van de variant met een korte beschrijving. Klik je op OK, dan verschijnt de grafiek op het werkblad. Je kunt de grafiek met de muisaanwijzer vastpakken en naar een andere plaats slepen.

©PXimport

Op een ander blad

Op dit moment staat de grafiek op het blad waar ook de gegevenstabel staat. Wil je de grafiek op een nieuw tabblad plaatsen, kies dan rechtsboven in het tabblad Grafiekontwerp voor de knop Grafiek verplaatsen. Als je het tabblad met de knop niet ziet, moet je even op de grafiek klikken.

In dit dialoogvenster kun je de grafiek naar een nieuw tabblad verplaatsen. Geef dat hier meteen een nieuwe naam. Wanneer het werkblad al uit verschillende tabbladen bestaat, kun je in dit dialoogvenster de grafiek als een object naar een van de bestaande werkbladen verhuizen.

©PXimport

Kolommen sorteren

Het staaf- of kolomdiagram is het geschiktst om waarden te vergelijken of om een ontwikkeling in de tijd te tonen. Je wilt bijvoorbeeld de resultaten per regio vergelijken. Dit is het meestvoorkomende grafiektype. Excel 365 noemt het rechtopstaande type het kolomdiagram, het liggende type heet dan het staafdiagram. Bij dit type kan de volgende tip een groot verschil maken.

Voordat je de gegevens omzet naar kolommen of staven sorteer je de gegevens van groot naar klein met de opdracht Gegevens, Sorteren. Op die manier staan de kolommen niet lukraak door elkaar, maar zie je van links naar rechts of van boven naar onder de hoogste waarden, dan de middenmoters en daarna de kleinste waarden. Deze truc kun je uiteraard alleen maar toepassen als de volgorde op de X-as (horizontale) niet chronologisch vastligt. Een trucje om nooit meer te vergeten wat X- en Y-as is: bij de Y kun je trekken aan de onderkant. Die gaat dus van boven naar beneden.

©PXimport

Geen 3D-effect

©PXimport

Horizontaal

Bij een horizontaal staafdiagram plaats je de grootste waarden bovenaan. De horizontale vorm geeft meer ruimte voor horizontale teksten. Werk je dus graag met lange labels, dan komt een liggend staafdiagram van pas. De labels, dat zijn de waarden die de waarden van de staven aangeven, zijn beter leesbaar in een liggende vorm. Dit voorbeeld, de ‘10 bestverkochte boeken’, laat mooi zien dat de gegevens om een horizontaal diagram vragen. Daarmee komen de titels beter leesbaar in beeld.

©PXimport

Gestapeld

Een gestapeld kolom- of staafdiagram geeft dubbel zoveel informatie als een enkelvoudig staafdiagram. Je vergelijkt niet alleen de verschillende totalen, je ziet ook hoe die totalen zijn opgebouwd uit verschillende categorieën.

In dit voorbeeld lees je dat het aantal dieren dat in de asielen werd binnengebracht de laatste drie jaar is afgenomen. Toch merkje tegelijk dat het aantal binnengebrachte honden in 2019 is toegenomen. Voor wie hiervan ongelukkig wordt, deze cijfers zijn fictief.

Soms bevallen de kleuren van een grafiek je niet. Ga niet lukraak met allerlei kleuren experimenteren. Als je op de grafiek klikt, verschijnt het tabblad Grafiekontwerp. Daar vind je de knop Kleuren wijzigen. Het grote voordeel van deze knop is dat hieronder harmonieuze kleurenschema’s zitten.

Gegroepeerd

Excel produceert ook gegroepeerde kolom- of staafdiagrammen. Bij dit type staan de staven van gerelateerde items in groepjes naast elkaar. Deze gegroepeerde diagrammen zijn een uitstekende keuze als je bijvoorbeeld de productieresultaten van vier producten van de afgelopen vijf jaar wilt vergelijken. Of als je bijvoorbeeld de bezoekersaantallen per leeftijdscategorie van de laatste jaren wilt analyseren.

In dat geval ga je naar het tabblad Invoegen en kies je Gegroepeerde kolom of Gegroepeerde staaf. Voor zo’n gegroepeerde kolom heb je dus meerdere rijen met gegevens nodig. In dit voorbeeld is er een rij voor iedere leeftijdscategorie. Bij een gegroepeerde kolom- of staafdiagram gebruik je de legende, zodat je de staven binnen iedere groep kunt herkennen.

©PXimport

Verder verfijnen

©PXimport

Cirkeldiagrammen

Cirkeldiagrammen tonen hoe de koek is verdeeld. Dit type gaat uit van een geheel van honderd procent en berekent percentages van de verschillende onderdelen. Om een verdeling van bijvoorbeeld leeftijdsgroepen te tonen is dit type dus prima geschikt. Je gebruikt cirkeldiagrammen onder meer bij datasets waarbij het niet gaat om hele kleine verschillen, maar om een globale verdeling.

©PXimport

Lijndiagrammen

De lijngrafiek wordt vaak gebruikt om te tonen hoe iets zich ontwikkelt in de tijd. Zorg dat je op de horizontale as –de X-as - de tijd evenredig verdeelt. Je kunt een extra lijn laten maken die de prognose weergeeft op basis van de huidige cijfers. Daarvoor klik je op de grafiek, daarna gaje via de knop met het kruisje naar Grafiekelementen en je vinkt de optie Trendlijn aan.

Combineer nooit meer dan vier lijnen, anders wordt het diagram te lastig om te interpreteren. Voor alle grafiektypes geldt dat je de legende beter weglaat als die niet echt nodig is. Ook de legende kun je aan- en uitzetten in de Grafiekelementen.

©PXimport

Op de kaart

Een bijzondere manier om data te visualiseren is de kaartgrafiek. In dit voorbeeld vergelijken we data van Europese landen. De landsnamen herkent Excel vanzelf. In de eerste kolom staan de landen, in de tweede kolom staat een getal dat het geproduceerde percentage windenergie per inwoner aanduidt.

Selecteer de tabel en gebruik in het tabblad Invoegen, Grafieken, Kaarten. De landen met een hoog percentage aan windenergie per inwoner krijgen een meer donkere kleur dan de landen waar het percentage laag is. Soms krijgje het resultaat in eerste instantie op een volledige wereldkaart te zien.

Als je de gegevens van slechts een bepaald deel van de wereld wilt bekijken, moet je een instelling wijzigen in de balk Gegevensreeks opmaken. Dubbelklik op de kaart zodat deze balk tevoorschijn komt en klik in het tabblad Labelopties op de knop met de staafjes: Opties voor reeks. In het vak Kaartgebied selecteer je Alleen regio’s met gegevens. Hierdoor verschijnt in ons voorbeeld de kaart van Europa.

©PXimport

Verband tussen twee factoren

In een spreidingsgrafiek onderzoek je het verband tussen twee verschillende factoren. Bestaat er een verband tussen lichaamslengte en schoenmaat? Tussen haarkleur en intelligentie?

In dit voorbeeld vroegen we twintig scholieren naar het aantal uren dat ze voor een proef hadden gestudeerd. In de tweede kolom noteerden we hun score (maximaal 20). Met de spreidingsgrafiek combineert Exel de studietijd en de score van iedere scholier in de vorm van stippen. De Y-as toont het resultaat, de X-as de studietijd.

Een spreidingsdiagram werkt goed voor het vergelijken van veel datapunten. Wanneer er veel stippen in een rechte lijn liggen, is de kans groot dat er een recht evenredig verband bestaat tussen beide gegevensgroepen. Klik op de knop met het kruisje en plaats een Trendlijn,   daarmee toont Excel op basis van de gegevens een gemiddelde in de vorm van een rechte lijn.

©PXimport

Afbeelding in grafiek

Het kost wat meer moeite, maar je kunt zowel de achtergrond van een grafiek als de elementen, zoals kolommen en cirkels, opvullen met afbeeldingen. Deze plaatjes vormen pas een meerwaarde als ze aansluiten bij het onderwerp. Het plaatsen van afbeeldingen lukt met alle grafiektypes, maar sommige lenen zich daar wel beter voor.

Als je op het grafiekgebied dubbelklikt, verschijnt aan de rechterkant de balk Grafiekgebied opmaken. Klik op het emmertje. Daarna klikje op het element van de grafiek dat je wilt vullen. Vervolgens kiesje in de balk de optie Opvulling met afbeelding of bitmappatroon. Bij Bron afbeelding klikje op Invoegen en dan selecteer je een afbeelding die op de harde schijf staat. Je kunt ook online naar afbeeldingen zoeken. Onderaan in de balk staan vier regelaars om de afbeelding naar links, rechts, boven en onder te verschuiven tot het plaatje helemaal goed staat.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Dit keer vijf scheerapparaten die goed zijn beoordeeld op Kieskeurig.nl door consumenten.

Een product voor een leuk prijsje aanschaffen is natuurlijk leuk, maar vaak zijn reviews van consumenten een veel betere graadmeter. Dit keer hebben we vijf scheerapparaten voor je gevonden die naast een leuk prijsje ook nog eens goed beoordeeld zijn op Kieskeurig.nl door consumenten die het apparaat ook echt zelf hebben (getest).

Braun Series 3 300BT

De Braun Series 3 300BT is een instapmodel dat speciaal is ontworpen om je drie functies in één apparaat te bieden: glad scheren, trimmen en stylen. De scheerkop bestaat uit drie afzonderlijke elementen met een foliesysteem die samen een soepele scheerbeweging mogelijk maken en zich automatisch aanpassen aan de contouren van je gezicht. Bij het apparaat worden meerdere opzetkammen geleverd (2 mm, 3 mm, 5 mm en 7 mm) waarmee je eenvoudig verschillende baardlengtes kunt creëren.

De 300BT werkt op een oplaadbare nikkel‑metaalhydride accu; een volle lading is goed voor ongeveer een half uur gebruik en dankzij de snellaadfunctie kun je na vijf minuten laden voldoende energie voor één scheerbeurt genereren. Het apparaat is volledig afwasbaar, waardoor je het na gebruik simpel onder de kraan kunt reinigen. Daarnaast heeft Braun een uitschuifbare trimmer geïntegreerd waarmee je bakkebaarden of snor kunt bijwerken. Deze eigenschappen maken de 300BT geschikt voor mannen die een compacte alles‑in‑één oplossing zoeken voor dagelijkse verzorging.

Remington XR 1570 R9

Als je een roterend scheerapparaat zoekt dat zowel krachtig als veelzijdig is, dan verdient de Remington XR 1570 R9 aandacht. Dit model uit de Ultimate Series R9 beschikt over een dubbele snijring: de twee cirkelvormige snijvlakken vergroten het contact met de huid en zorgen voor een efficiënte scheerbeweging. De flexibele scheerkoppen passen zich aan de contouren van je gezicht en hals aan. Met de ComfortSpin‑technologie draaien de messen in tegengestelde richting, wat het trekken aan haren vermindert. De lithium‑ion‑batterij biedt tot ongeveer een uur scheertijd en kan via een snellaadfunctie in korte tijd worden opgeladen.

Het apparaat is volledig waterdicht, waardoor het geschikt is voor nat en droog scheren en eenvoudig onder de kraan te reinigen is. Verder beschikt de XR 1570 R9 over een opklapbare precisietrimmer om bakkebaarden en snor bij te werken. Door deze combinatie van functies is het apparaat geschikt voor gebruikers die afwisselend glad willen scheren en hun baard willen stylen. Het toestel scoort op Kieskeurig een ruime voldoende en heeft ruim twintig recensies, waardoor het een betrouwbare keuze is in deze prijsklasse.

Braun Series 5 50‑B1000s

De Braun Series 5 50‑B1000s richt zich op gebruikers die een comfortabele scheerervaring willen zonder veel toeters en bellen. Het apparaat maakt gebruik van drie flexibele mesjes die onafhankelijk van elkaar bewegen en zo de gezichtscontouren volgen. Doordat het scheerapparaat volledig waterdicht is, kun je zowel droog als nat scheren, met of zonder scheerschuim, en zelfs onder de douche. De EasyClean‑techniek maakt het mogelijk om de scheerkop te reinigen zonder deze te verwijderen: stromend water spoelt haren en schuim eenvoudig weg.

De lithium‑ion‑batterij biedt ongeveer vijftig minuten scheertijd en beschikt over een snellaadfunctie waarmee je in vijf minuten voldoende stroom hebt voor één scheerbeurt. Het apparaat wordt geleverd met een oplaadkabel en is voorzien van een praktische vergrendeling voor op reis. Dankzij deze eigenschappen is de 50‑B1000s vooral aantrekkelijk voor wie een onderhoudsvriendelijk, nat‑en‑droog scheerapparaat zoekt. Op Kieskeurig krijgt dit model een hoge beoordeling en zijn er elf reviews die het apparaat gemiddeld zeer goed waarderen.

Braun Series 5 50‑B4650cs

De Braun Series 5 50‑B4650cs is bedoeld voor gebruikers die hun scheerapparaat niet alleen willen gebruiken, maar ook netjes willen opbergen en opladen. Dit foliesysteem heeft drie bladen en is uitgerust met een flexibel scheerhoofd dat zich aan de huidcontouren aanpast. Dankzij de MicroComb‑technologie worden haren naar het scheerblad geleid voor een vlot scheerresultaat. Het apparaat wordt geleverd met een oplaadstandaard en twee EasyClick‑opzetstukken waarmee je eenvoudig kunt overstappen van glad scheren naar trimmen of stylen. De behuizing is volledig waterdicht; je kunt het dus gebruiken voor droog scheren, nat scheren met schuim of zelfs onder de douche.

De lithium‑ion‑batterij staat garant voor ongeveer vijftig minuten gebruikstijd en is binnen een uur weer opgeladen, terwijl een vijf minuten durende snellaadbeurt genoeg is voor een korte scheersessie. De combinatie van nat‑en‑droog functionaliteit, een flexibel scheerhoofd en een oplaadstandaard maakt dit apparaat interessant voor iedereen die gemak en veelzijdigheid zoekt. Op Kieskeurig scoort dit model boven de acht en zijn er dertien geverifieerde reviews, wat vertrouwen geeft bij de aankoop.

Remington Style Series R3 R3002

De Remington Style Series R3 R3002 is ontworpen voor mannen die een compacte en betaalbare oplossing zoeken. De scheerkop bestaat uit twee rondvormige messen met Dual‑Track‑technologie, waardoor er twee snijringen per kop zijn; hierdoor wordt er meer huid bedekt en kan het apparaat effectief scheren. De flexibele mesjes en de draaibare hals zorgen ervoor dat het scheerapparaat zich aanpast aan de contouren van het gezicht, terwijl een geïntegreerde opklapbare precisietrimmer handig is voor bakkebaarden en neklijn.

Dit model werkt uitsluitend met snoer; je hoeft het apparaat dus niet op te laden, wat handig kan zijn voor langdurige sessies zonder onderbreking. Een LED‑indicator laat zien wanneer het apparaat is ingeschakeld. Na gebruik maak je de kop schoon door deze onder de kraan te houden of het bijgeleverde borsteltje te gebruiken. Dit scheerapparaat is bedoeld voor droog gebruik en richt zich vooral op gebruiksgemak en functionaliteit. Ondanks het eenvoudige ontwerp waarderen gebruikers het resultaat, want op Kieskeurig krijgt deze Remington een gemiddelde van 7,5 op basis van veertien reviews.

's Ochtends opstaan in een warm huis zonder dat de verwarming de hele nacht heeft aangestaan: dát is het gemak van een slimme thermostaat. Hij past zich aan jouw dag aan, houdt rekening met wie er thuis is en weet wanneer het juist wat kouder mag. Alleen benutten we die slimme functies nog te weinig. Jammer, want met een paar slimme instellingen haal je er veel meer uit – en dat merk je zowel aan het comfort in huis als aan de hoogte van de energierekening.

Laat de temperatuur meebewegen met je dag

Veel mensen houden vast aan een vaste temperatuur in huis, bijvoorbeeld 20 graden. Toch loont het om de verwarming te laten meebewegen met je dagritme. Met een slim verwarmingsschema zorg je dat het behaaglijk is op de momenten dat je thuis bent, en dat de verwarming vanzelf omlaaggaat zodra je vertrekt of slaapt. De meeste slimme thermostaten kunnen dat helemaal zelfstandig, nadat ze jouw patroon een paar dagen hebben gevolgd. Daardoor hoef je zelf niets meer te doen, terwijl je ongemerkt flink wat energie bespaart.

Verwarm alleen de ruimtes die je gebruikt

In veel huizen wordt nog steeds het hele verwarmingssysteem aangestuurd door één thermostaat, meestal in de woonkamer. Dat betekent dat de bovenverdieping of logeerkamer net zo warm wordt als de ruimte waar je zit. Met slimme radiatorknoppen kun je per kamer instellen hoe warm het mag worden. Dat is niet alleen comfortabeler, maar ook zuiniger. De badkamer kan bijvoorbeeld kort voor het douchen snel op temperatuur komen, terwijl de slaapkamer koel blijft. Door op deze manier te verwarmen, gebruik je de warmte waar die nodig is en voorkom je dat energie verloren gaat in ongebruikte kamers.

Laat je thermostaat vooruitdenken

Een slimme thermostaat leert hoe jouw huis reageert op verwarmen en koelen. Hij weet hoelang het duurt om een kamer op te warmen en stemt de starttijd daar automatisch op af. Kom je elke dag rond hetzelfde moment thuis, dan zorgt het systeem dat het precies op tijd warm is – niet te vroeg en niet te laat. Sommige modellen gebruiken daarbij ook geofencing: de thermostaat weet via je smartphone of je onderweg bent en past de verwarming daarop aan. Zo kom je altijd in een aangenaam huis, zonder dat de verwarming de hele middag heeft staan draaien.

Maak het iedereen naar de zin

Over de temperatuur wordt in veel huishoudens regelmatig gediscussieerd. Uit onderzoek van tado° blijkt dat in 63,57 procent van de Nederlandse huizen vooral vrouwen bepalen hoe warm het wordt. Dat heeft deels te maken met het verschil in lichaamsbouw tussen vrouwen en mannen: vrouwen hebben gemiddeld minder spiermassa en produceren daardoor minder warmte – ze hebben het dus echt eerder koud. Met slimme thermostaten en radiatorknoppen kun je die verschillen beter opvangen. Dat maakt het makkelijker om het iedereen naar de zin te maken – zonder eindeloze discussies over een graadje meer of minder.

©tado°

Kijk mee met wat je verbruikt

Een slimme thermostaat houdt precies bij hoe vaak en hoe lang de verwarming draait. Die gegevens geven inzicht in waar warmte verloren gaat of waar de stooktijd te lang is. Misschien blijkt dat de verwarming 's nachts onnodig aanstaat, of dat een kamer sneller afkoelt dan verwacht. Door zulke patronen te herkennen, kun je het verwarmingsschema stap voor stap verbeteren. Zelfs kleine aanpassingen leveren al besparingen op. Veel apps laten ook zien hoeveel energie je bespaart ten opzichte van voorgaande weken of maanden. Dat maakt het niet alleen leuker om bij te houden, maar ook motiverend om nog wat zuiniger te worden.

Speel slim in op energieprijzen

Steeds meer slimme thermostaten kunnen omgaan met dynamische energieprijzen. Ze stoken vooral wanneer de tarieven laag zijn en temperen automatisch als de prijzen stijgen. Dat is handig voor wie een flexibel energiecontract heeft, maar ook voor vaste contracten kan het lonen. Door de verwarming op rustige momenten iets eerder aan te laten slaan, spreid je het verbruik en houd je het binnen aangename grenzen. Zeker in de winter, wanneer gasprijzen schommelen, zorgt dat voor extra grip op de kosten.

De ideale temperatuur: comfort versus kosten

Volgens tado° vinden de meeste Nederlanders 20 graden de prettigste temperatuur, gevolgd door 19 en 19,5 graden. Toch blijkt dat we in de praktijk gemiddeld op 16,6 graden stoken – de laagste binnentemperatuur van Europa. Dat verschil zegt veel over hoe we met energie omgaan. We willen het warm hebben, maar letten op de rekening. Slimme thermostaten helpen om die balans te vinden: warm als het nodig is, zuinig als het kan. Wie zijn verwarmingsschema goed instelt, merkt dat comfort en besparing prima samen kunnen gaan.

Updaten en koppelen aan de rest van je smart home

Slimme thermostaten krijgen regelmatig software-updates die de prestaties verbeteren of nieuwe functies toevoegen. Controleer af en toe in de app of jouw model nog actueel is. Daarmee profiteer je van verbeteringen zonder dat je iets nieuws hoeft aan te schaffen. Controleer in het voorjaar en najaar of je verwarmingsschema nog past bij je dagelijkse ritme. Kleine aanpassingen, zoals een later opwarmmoment of een kortere avondstand, houden het comfort hoog en het verbruik laag. Wie verder wil automatiseren, kan de thermostaat koppelen aan slimme verlichting, speakers of gordijnen. Met één spraakcommando zet je de avondstand aan: de lichten dimmen, de verwarming omlaag en de gordijnen dicht. Het huis past zich aan jou aan, in plaats van andersom.

©tado°

Houd de data in de gaten

De echte winst van een slimme thermostaat zit in het inzicht dat hij biedt. Door regelmatig te kijken naar de verbruiksgegevens zie je patronen die anders onopgemerkt blijven. Misschien is de isolatie op zolder minder goed, of blijkt dat de woonkamer langer warm blijft dan gedacht. Met die kennis kun je gericht verbeteringen aanbrengen – van beter afstellen tot isoleren. Zo maak je van je thermostaat niet alleen een hulpmiddel, maar een leermeester voor een zuiniger huis.

Kort samengevat

Een slimme thermostaat maakt het eenvoudiger om warm te wonen zonder te verspillen. Door zones te gebruiken, het verwarmingsschema goed af te stemmen en af en toe in de data te duiken, haal je er het maximale uit. Dat scheelt energie, geld en soms zelfs een kleine discussie over wat nu precies 'lekker warm' is.